Misdrijven tegen personen.docx

Misdrijven tegen personen - Belangrijke vragen - Wat moet er bewezen worden? - Wie moet het bewijs leveren? - Hoe moet dit bewijs worden geleverd? - Aandacht tijdens de eerste vaststellingen! - Eerste en dringende maatregelen - Afstappingsplan Constitutieve bestanddelen =======...

Misdrijven tegen personen - Belangrijke vragen - Wat moet er bewezen worden? - Wie moet het bewijs leveren? - Hoe moet dit bewijs worden geleverd? - Aandacht tijdens de eerste vaststellingen! - Eerste en dringende maatregelen - Afstappingsplan Constitutieve bestanddelen ========================== **Twee soorten:** - Materieel bestanddeel - Moreel bestanddeel Deze 2 moeten aanwezig zijn anders is er geen spraken van een misdrijf **Materieel bestanddeel** - Uiterlijke waarneembare gedraging - Opgenomen in strafbepaling - Meestal specifiek omschreven + kwalificatie - Quid enkel kwalificatie? - Onderscheid - Handelingsmisdrijven - Verzuimingsmisdrijven - Handelingsmisdrijven door onthouding **Moreel bestanddeel** **Opzet** - Algemeen opzet - Bijzonder opzet **Onachtzaamheid ( nalatigheid)** - Gedraging ↔ gevolgen - Gebrek voorzorg - Gebrek voorzichtigheid **Fout (lichtste) →schade → oorzakelijk verband** (onopzettelijke brandstichting onopzettelijke slagen en verwondingen) Wettelijke indeling misdrijven ============================== **Misdaad** → criminele straf: - Opsluiting ≥ 5 jaar - Geldboete ≥ 26 euro - Poging = altijd strafbaar **Wanbedrijf** → correctionele straf - Gevangenisstraf ≥ 8 dagen - Geldboete ≥ 26 euro - Poging = strafbaar als in wet staat **Overtreding** → politiestraf: - Gevangenisstraf ≤ 7 dagen - Geldboete ≤ 36 euro - Poging = NT strafbaar Kwalificatie misdrijf (politie) =============================== **Cruciaal:** - Eerste lijn - Contact magistraat - Bewarende maatregelen/arrestatie - Eerste en verdere onderzoeksdaden - Voorlopige hechtenis - Proces -- verbaal (Art 15 Wpa, Art 40 Wpa en Art 29 SV) - Verhoor (Salduz) - Invloed strafmaat Herkwalificatie door OM/OG vonnisrechter Let op: magistraten zijn ook maar mensen!! Verzwarende omstandigheden (1) ============================== **Algemeen:** - Rechter kiest tussen minimum en maximum - Onder minimum → verzachtende omstandigheden - Verzwarende omstandig heden → niet boven maximum **Kenmerken:** - Wettelijk - Verplicht - Strafverzwarend **Soorten** - Objectieve Vs. Subjectieve Verzwarende omstandigheden (2) ============================== **Objectieve verzwarende omstandigheden:** - Omstandigheden plegen misdrijf - Gebruikte middelen - Gevolgen misdrijf - Hoedanigheid slo ( slachtoffer) **→ automatische toerekening deelnemers basismisdrijf (ookal NT bewezen/ gewild)** **Subjectief verzwarende omstandigheden:** - Hoedanigheid dader / deelnemer Verzwarende omstandigheden (3) ============================== **Speciale regeling: enkel van toepassing bij het nieuw ingevoerd seksueel SR (In werking vanaf 01-06-2022)** - Van art 417/5 SW t.e.m/ Art. 417/64 **Onderscheid:** - Basismisdrijven - Verzwaarde misdrijven (cfr. Verzwarende omstandigheden) - Verzwarende factor **Cumulatie verzwaarde misdrijven NT mogelijk** **Cumulatie verzwaarde misdrijf en verzwarende factoren WEL** Strafbare poging (2) ==================== **Bestanddelen:** Art. 51 Sw  **Strafbaarheid:** - Crimineel voornemen - Begin van uitvoering - Niet- voltooiing buiten wil dader **Bestanddelen (vervolg):** Voornemen misdaad of wanbedrijf: - Quid onopzettelijk/ opzettelijke misdrijven zonder gewild gevolg - Heel het misdrijf - Poging is GN zelfstandig strafbaar feit - Ondubbelzinnig voornemen Niet voltooiing buiten wil dader: - Terugtrede: - Eigen beweging - Autonoom - Tijdig - Onafhankelijk externe omstandigheden - Reden= irrelevant - Quid actief berouw/ spijt - Quid mislukt misdrijf (voltooide poging) - **Afhankelijk aard misdrijf:** - poging misdaad → altijd strafbaar: onmiddellijk lager (art. 52 Sw) - straf = levenslang → opsluiting 20-30 jaar - poging wanbedrijf →strafbaar in wet (art. 53 Sw) - poging overtreding → NT strafbaar (uitz. bijzondere wet) - soms = voltooid misdrijf →veruitwendiging misdadig opzet = begin van uitvoering (art. 105 Sw, art. 336-337 Sw, art. 374 Sw, art. 505 Sw) Strafbare deelneming ==================== - **Misdrijf:** - uitvoering - voorbereiding **Vormen:** - dader (art. 66 Sw) - mededader (art. 66 Sw) - medeplichtige (art. 67 Sw) - **Bestaan misdrijf / poging noodzakelijk:** - poging deelneming ≠ strafbaar - deelneming aan poging = strafbaar - **Zelfstandige deelnemingsvormen:** - samenspanningen (artt. 106 -- 110 Sw) - vereniging van misdadigers (art. 322 Sw) - criminele organisatie (artt. 324*bis* en 324*ter* Sw) - **Verzwarende omstandigheid:** - vb. diefstal met geweld (art. 471 Sw) **[Wettelijke deelnemingsvormen:]** - uitvoeren misdrijf (art. 66, lid 2 Sw) - rechtstreeks meewerken uitvoering (art. 66, lid 2 Sw) - leveren noodzakelijke hulp of bijstand (art. 66, lid 3 Sw) - individuele aanzetting →plegen misdrijf (art. 66, lid 4 Sw - limitatief) - collectieve aanzetting → plegen misdrijf (art. 66, lid 5 Sw - openbaar) **Medeplichtigen (limitatief):** - geven van dienstige onderrichtingen (art. 67, lid 2 Sw) - verschaffen wapens/werktuig wetende è dienen (art. 67, lid 3 Sw) - hulp →voorbereiding / vergemakkelijking / voltooiing (art. 67, lid 4 Sw) - gewoonlijk onderdak geven criminelen (art. 68 Sw) **Opzettelijke toebrengen van lichamelijk letsel** ================================================== **[Opzettelijke slagen of verwondingen (1)]** - **Art. 392 -- 410*ter* Sw** - **Opzettelijk (art. 392 Sw):** - **oogmerk iemand anders aan te randen** - **wetens en willens** - **ook al is aanranding niet tot stand gekomen door toeval / onachtzaamheid** - **wil om aan te randen is voldoende** - **ook al heeft dader gevolgen NT gewild** - **verkeerde persoon / vergissing = irrelevant** - **belang vaststellingen (eerste) vaststellers!!** **[Opzettelijke slagen of verwondingen (2) ]** - **Basismisdrijf = 398 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - het toebrengen van slagen of verwondingen - aan een levende persoon - wetens en willens (algemeen opzet) **[opzettelijke slagen of verwondingen (3)]** - **[Slagen:]** [GN wettelijke definitie è invulling RS:] *["Een schok of stoot tegen het menselijk lichaam, waardoor dit in aanraking komt met een ander voorwerp van harde aard"]* - [verwonding hoeft NT] - [emotionele schok = NT voldoende] - **[Verwondingen:]** [GN wettelijke definitie è invulling RS:] *[**"**Elk uitwendig of inwendig, hoe licht ook, dat van buiten uit, door een mechanisch of chemisch op de lichaamsgesteltenis inwerkende oorzaak, aan het menselijk lichaam wordt toegebracht"]* **[Opzettelijke slagen of verwondingen (4)]** - **[↔lichte gewelddaden / feitelijkheden (art. 563, 3° Sw):]** - [aanroeren menselijk lichaam] - [zonder dat het zover doorgedreven wordt è zonder slag of letsel] - [vb: aan kledij trekken, spuwen, iemand vastnemen en in de lucht heffen,...] - [pas op: afkap!! (art. 29 Sv)] - [valsheid in geschriften (art. 193 e.v. Sw)] - [tucht] **[Bestraffing (vrijheid berovende straf):]** - gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden - poging bestaat NT **[Opzettelijke slagen of verwondingen (5)]** - **Verzwarende omstandigheden:** - ziekte of arbeidsongeschiktheid / voorbedachte rade (art. 399 Sw) - gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar - gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar (voorbedachtheid) - ongeneeslijk lijkende ziekte / AO \> 4 maanden / volledig verlies gebruik orgaan / zware verminking / voorbedachte rade (art. 400 Sw) - gevangenisstraf van 2 jaar tot 5 jaar - gevangenisstraf van 5 jaar tot 10 jaar (voorbedachtheid) - dood slo zonder oogmerk doden / voorbedachte rade (art. 401 Sw) - gevangenisstraf van 5 jaar tot 10 jaar - gevangenisstraf van 10 jaar tot 15 jaar (voorbedachtheid) - slo = Mj / kwetsbare persoon (art. 405*bis* Sw) - slo = Mj / kwetsbare persoon en dader = ouder / persoon die gezag heeft (art. 405*ter* Sw) - racistische drijfveer (art. 405*quater* Sw) **opzettelijke slagen of verwondingen (6)** - **Ziekte / AO:** - AO hoeft niet volledig te zijn - NT verwarren met invaliditeit - **Ongeneeslijk lijkende ziekte:** - GN volledige zekerheid nodig → waarschijnlijkheid = voldoende - **[Volledig] verlies gebruik orgaan:** - verlies van [volledig] zintuig: zicht / gehoor of spraak - door de desbetreffende gedraging (GN rekening met eerdere kwetsuren) - **Zware verminking:** - absoluut onthouden gebruik van een der ledematen **\ ** **Opzettelijke slagen en verwondingen (8)** - **Racistische drijfveer:** - haat / misprijzen / vijandigheid bepaalde criteria - moet duidelijk blijken (loutere toevalligheid = NT voldoende) - **Bijzondere tenlasteleggingen:** - opzettelijk toedienen van stoffen (zie vergiftiging) - belemmering van verkeer (zie verder) - verminking genitaliën Smaad tegen dragen openbaar gezag (1) ===================================== - **Art. 276 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - smaden door woorden, daden, gebaren of bedreigingen - **Moreel bestanddeel:** - algemeen opzet - opzet om openbaar ambt(enaar) belachelijk te maken - gevoel van belediging door beledigde persoon is NT relevant - **Tijdens uitoefening van ambt** - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 maand - poging bestaat NT Smaad tegen magistraat/ minister/parlement ========================================== - **Art. 275 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - idem als bij openbare macht - **Moreel bestanddeel:** - idem als bij openbare macht - **Tijdens uitoefening van bediening** - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 15 dagen tot 6 maanden - poging bestaat NT - **Basismisdrijf = 278 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - idem als bij 'gewone' slagen of verwondingen - **Moreel bestanddeel:** - idem als bij 'gewone' slagen of verwondingen - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar - poging bestaat NT - **Verzwarende omstandigheden:** - bloedstorting, verwonding of ziekte (art. 279 Sw) - gevangenisstraf van 6 maanden tot 5 jaar - dood zonder oogmerk doden (art. 279*bis* Sw) - gevangenisstraf van 7 tot 10 jaar - gevangenisstraf van 12 tot 15 jaar indien met voorbedachtheid - **Basismisdrijf = 280 1° Sw ( slagen van politieambtenaar)** - **Materieel bestanddeel:** - idem als bij 'gewone' slagen of verwondingen - **Moreel bestanddeel:** - idem als bij 'gewone' slagen of verwondingen - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 1 maand tot 1 jaar - poging bestaat NT - **Verzwarende omstandigheden:** - voorbedachte rade (art. 280 2° Sw) - gevangenisstraf van 2 maanden tot 2 jaar - ziekte / AO ≤ 4 maanden (art. 280 3° Sw) - gevangenisstraf van 4 maanden tot 4 jaar - Gevangenisstraf van 1 jaar tot 5 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 4° Sw) - ongeneeslijk lijkende ziekte / AO \> 4 maanden / volledig verlies gebruik orgaan / zware verminking (art. 280 5° Sw) - opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar - opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 6° Sw) - dood slo zonder oogmerk doden (art. 280 7° Sw) - opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar - opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar (voorbedachtheid) (art. 280 8° Sw) - Recent verzwaring straffen Weerspannigheid =============== - **Art. 269 - 274 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - aanval en/of verzet met geweld of bedreiging - Positieve / fysieke gedraging is vereist - **Moreel bestanddeel:** - **algemeen opzet** - Tijdens uitoefening van ambt - **Bestraffing basismisdrijf (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden - poging bestaat NT - **Verzwarende omstandigheden:** - **gewapende weerspannigheid (art. 271 Sw)** - gevangenisstraf van 3 maanden tot 2 jaar - **gewapend in groep na afspraak (art. 272 1^e^ lid Sw)** - opsluiting van 5 tot 10 jaar (gewapende deelnemers) - gevangenisstraf van 1 tot 5 jaar (niet gewapende deelnemers) - **gewapend in groep zonder afspraak (art. 272 2^e^ lid Sw)** - gevangenisstraf van 1 tot 5 jaar (gewapende deelnemers) - gevangenisstraf van 3 maanden tot 2 jaar (niet gewapende deelnemers**)** Belemmeren verkeer ================== - **Kwaadwillige belemmering verkeer** - **Art. 406 -- 408 Sw** - **Drie vormen van belemmering (art. 406 Sw):** - 1°) aanslag verkeerswegen / kunstwerken / materieel [of] verkeer gevaarlijk maken met kans op ongevallen - 2°) gebruik voorwerp dat verkeer belemmert - 3°) andere handelingen - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - 1°) opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar - 2°) gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden - 3°) gevangenisstraf van 8 dagen tot 2 maanden - **Aanslag verkeerswegen / gevaar voor ongevallen:** - weg / water / spoor - aanslag op vervoermiddel = NT voldoende (behalve gevaar) - **Gebruik voorwerp:** - Plaatsen van hindernissen - **Andere handelingen:** - beletten verkeer (GN belemmering) = tot stilstand brengen - **Verzwarende omstandigheden:** - ziekte / AO (art. 407 Sw): - opsluiting van 10 jaar tot 15 jaar - ongeneeslijke ziekte / AO \> 4m / verlies orgaan / verminking (art. 407 Sw): - opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar - dood (art. 408 Sw): - opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar Opzettelijk doden ================= **Doodslag:** - **Art. 393 Sw (= basismisdrijf)** - **Materieel bestanddeel:** - veroorzaken dood - van een ander menselijk persoon - **Moreel bestanddeel:** - oogmerk te doden (bijzonder opzet) - **Veroorzaken dood:** - overlijden moet vaststaan (lijk hoeft NT) - ID slo moet NT gekend zijn - bewijs overlijden è mag met alle middelen - wijze dood = irrelevant (positief / negatief è moreel NT voldoende) - **oorzakelijk verband tussen gedraging en dood!** - levend ≠ levensvatbaar - vanaf aanvang bevalling - quid zelfmoord? - **Oogmerk te doden:** - doel = werkelijk doden - drijfveer / redenen = irrelevant - **aandacht vaststellingen (eerste) vaststellers!!** **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar - poging: opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar **Moord** - **Art. 394 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - veroorzaken dood - van een ander menselijk persoon **Moreel bestanddeel:** - voorbedachtheid (bijzonder opzet) - **Veroorzaken dood:** - idem doodslag - **Levende persoon:** - idem doodslag - **Voorbedachtheid:** - GN wettelijke definitie - invulling door RS: - bedacht voornemen of plan **EN** - tijdsverloop tussen besluit en uitvoering - **Bedacht voornemen of plan:** - voornemen (NT daad) = weloverwogen en gepland - vooraf aan daad - **Tijdsverloop:** - GN onmiddellijk gevolg - enige tijd in geest dader - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - levenslange opsluiting (door HvA) - poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar **oudermoord** - **Art. 395 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - **veroorzaken dood** - van vader / moeder / bloedverwant in opgaande lijn **Moreel bestanddeel:** - oogmerk te doden (bijzonder opzet) - GN voorbedachtheid = inherent aan misdrijf!! **Verzwarende omstandigheid (doodslag):** - verwantschap - **Verwantschap:** - NT hetzelfde als in burgerlijk recht - ook adoptie - dader moet verwantschapsbanden kennen **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - levenslange opsluiting (door HvA) - (correctionele rb è maximum 40 jaar) - poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar Kindermoord( tot hier kennen) ============================= - **Art. 396 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - veroorzaken dood - op een kind - bij de geboorte of dadelijk erna (niet meer de dag erna of week erna) - **Moreel bestanddeel:** - oogmerk te doden (bijzonder opzet) OF - voorbedachtheid (bijzonder opzet) - **Verzwarende omstandigheid (doodslag):** - al dan NT voorbedachtheid - **Bij de geboorte:** - bij de bevalling - begin: vanaf eerste barensweeën - einde: doorknippen navelstreng - levend geboren (ademen is voldoende) - hoeft NT leefbaar te zijn - **Dadelijk na de geboorte:** - tss doodslag en geboorte è GN tijdsverloop voor dader om afgeleid te zijn - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - **voorbedachtheid**: - levenslange opsluiting (door HvA) - (correctionele rb è maximum 40 jaar) - poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar - **oogmerk te doden**: - opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar - poging: opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar Vergiftiging ============ - **Art. 397 Sw** - **Materieel bestanddeel:** - veroorzaken dood - door toedienen van stoffen die min of meer snel de dood teweegbrengen **Moreel bestanddeel:** - oogmerk te doden (bijzonder opzet) - GN voorbedachtheid = inherent aan misdrijf!! - **Veroorzaken dood:** - idem als doodslag **Toedienen van stoffen...:** - stof staat op lijst van vergiften (deskundigen) - dodelijke eigenschappen stof è *in concreto* bekeken - combinatie stoffen is mogelijk - "min of meer snel de dood" = feitenkwestie - positieve daad van toedienen is vereist - **Veroorzaken dood:** - idem als doodslag - **Toedienen van stoffen...:** - stof staat op lijst van vergiften (deskundigen) - dodelijke eigenschappen stof è *in concreto* bekeken - combinatie stoffen is mogelijk - "min of meer snel de dood" = feitenkwestie - positieve daad van toedienen is vereist - **Bestraffing (vrijheidsberovende straf):** - levenslange opsluiting (door HvA) - poging: opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar - **Poging:** - strafbaar tenzij: - stof ≠ dodelijk - dader komt na toedienen tussen zodat slo NT sterft - quid art. 402 Sw? Toedienen stoffen ================= - **Art. 402 -- 405*quater* Sw** - **Materieel bestanddeel:** - veroorzaken ziekte of ongeschiktheid tot werken door - toedienen van stoffen die de dood kunnen veroorzaken of gezondheid kunnen schaden - **Moreel bestanddeel:** - wetens en willens (algemeen opzet) - GN oogmerk te doden (verschil vergiftiging) - **Ziekte of ongeschiktheid tot werken:** - algemeen beoordeeld - **Bestraffing art. 402 Sw (vrijheidsberovende straf):** - gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaar - poging (art. 405 Sw): gevangenisstraf van 1 maand tot 3 jaar **Verzwarende omstandigheden:** - ongeneeslijk lijkende ziekte / verlies van orgaan / AO \> 4 m (art. 403 Sw) - opsluiting van 5 jaar tot 10 jaar - dood tot gevolg (GN oogmerk om te doden) (art. 404 Sw) - opsluiting van 15 jaar tot 20 jaar - slo = Mj / kwetsbare persoon (art. 405*bis* Sw) - slo = Mj / kwetsbare persoon en dader = ouder / persoon die gezag heeft (art. 405*ter* Sw) - racistische drijfveer (art. 405*quater* Sw) bijzondere gronden ================== - **Algemeen:** - rechtvaardigingsgrond - wegnemen wederrechtelijkheid è GN Md - belang voor politie!! - GN [zelf]verdediging - wettige verdediging *versus* uitlokking - **Voorwaarden:** - aanslag tegen personen - aanslag moet onrechtmatig zijn - aanslag moet ernstig en actueel zijn - verweer moet noodzakelijk en evenredig zijn - **Aanslag tegen personen:** - GEEN goederen / rechten - quid derde persoon? - lijf en eerbaarheid: - recht op leven - recht op persoonlijke bewegingsvrijheid - recht op seksuele eerbaarheid - **Onrechtmatige aanslag:** - geen noodweer tegen noodweer - **Actuele en ernstige aanslag:** - voldoende ernstig è onmiddellijk en gewelddadig verweer - GN toekomstig of eventueel gevaar - quid wraak? - **Noodzakelijk en evenredig verweer:** - subsidiariteit en proportionaliteit - quid mogelijkheid onttrekking? - GN wanverhouding - GN gelijkheid "wapens" **Bijzondere gevallen:** - art. 417 lid 2 Sw - art. 417 lid 3 Sw Uitlokking ========== - **Algemeen:** - strafverminderde verschoningsgrond - van rechtswege strafvermindering - GN provocatie (art. 30 V.T. Sv) - **Toepassingsgevallen:** - zware gewelddaden tegen personen - het afweren van braak en inklimming overdag - **Zware gewelddaden tegen personen:** - art. 411 Sw - cumulatief: - uitlokking vloeit voort uit gewelddaden (moreel / fysiek) - voldoende ernstig (gemeten adhv reactie) - tegen personen - gewelddaden zijn onrechtmatig - onmiddellijkheidsvereiste - alle vormen van doodslag **Afweren van braak en inklimming overdag:** - art. 412 Sw - bij nacht = wettige verdediging foltering en aanverwanten =========================