Araling Panlipunan 8 Baitang 14.1: Panahon ng Enlightenment PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
This document is a study guide for Filipino secondary school students on the Enlightenment, a period in European history. The document contains learning objectives, activities, and questions related to the Enlightenment.
Full Transcript
Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa ARALIN 14.1 Panahon ngEnlightenment Talaan ng Nilalaman...
Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa ARALIN 14.1 Panahon ngEnlightenment Talaan ng Nilalaman Panimula 1 Layunin sa Pagkatuto 2 Kasanayan sa Pagkatuto 2 Subukan Natin 2 Pag-aralan Natin 4 Ang Pilosopiya sa Panahon ngEnlightenment 5 Ang Politika sa Panahon ngEnlightenment 8 Ang Ekonomiya at Pagbabago sa Lipunan sa Panahon ngEnlightenment 13 Mga Pinunong Nagtaguyod ng mga Pananaw ng Panahon ng 16 Enlightenment 16 Frederick II ng Prussia 16 Empress Catherine ng Russia at Empress Maria Theresa ng Austria 17 Joseph II ng Austria 18 Sagutin Natin 20 Suriin Natin 20 Pag-isipan Natin 21 Gawin Natin 21 Dapat Tandaan 24 Mga Sanggunian 24 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Aralin 14.1 Panahon ngEnlightenment Panimula Hindi masasabi kung kailan ang tiyak na pagsisimula at pagtatapos ng Panahon ng Enlightenment.KilalarinangpanahonnaitosatawagnaAgeofReasondahilsadamingmga bagong ideyang lumabas sa panahon na ito. Ang iba naman ay tinawag itong “mahabang ikalabingwalongsiglo”,dahilsahabaatdamingimpluwensiyanito.Bagamathindimasasabi ang tiyak na pagsisimula atpagwawakasngpanahongito,angRebolusyongAmerikanona humantong sa kanilang kasarinlan ang tinaguriang pinakamatagumpay na impluwensiya nito.Samantala,angRebolusyongPransesnamanangsinasabingmarkangpaghinangmga 1 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa kaisipang Enlightenment. Sa araling ito ay ating pag-aaralan, ang mga kilalang taong kumatawan sa Enlightenment, patinarinangkanilangkontribusyonsaiba’tibanglarangan ng lipunan. Layunin sa Pagkatuto Pagkatapos ng araling ito, inaasahang masusuri ng mga mag-aaral ang mga kaganapan sa panahon ngEnlightenment. Kasanayan sa Pagkatuto Pagkatapos ng araling ito, inaasahang masusuri ng mga mag-aaral ang kaganapan at epekto ng Enlightenment pati ng Rebolusyong Siyentipiko at Industriyal(AP8PMD-IIIg-6). Subukan Natin Pagsusuri sa Larawan Panuto Ang larawang ito ay naipinta noong 1768 ni Joseph Wright ng Derby. Ano sa iyong palagay ang nangyayari sa larawang ito? Gumawa ng isang paglalarawan base sa larawan. 2 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Mga Gabay na Tanong 1. Bakit mahalaga ang karunungan sa pang-araw araw na pamumuhay ng tao? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ 2. Sa iyong palagay, mahalaga ba ang diskusyon upang magkaroon ng kaalaman ang isang tao? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ 3 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa 3. Ano ang mas matimbang, kaalaman o kalayaan? Bakit? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ Pag-aralan Natin TampoksaPanahonngEnlightenmentangmgapilosopongPransesnakinilalasatawagna philosophes. Sila ang mga kalalakihang nakapag-aral at kabilang sa proyektong Encyclopedia na naglalayon na kolektahin ang iba’t ibang kaalaman sa mundo, upang maipamahagi ito sa masa at sa susunod pang henerasyon. Sa pamamagitan ng proyektong ito, umaasa ang mga philosophes na mababago nila ang pag-iisipngmgatao,atmagkakaroonangmasangkakayanangturuanangkanilangsariliat matuto ng higit pa sa itinuturo lamang ng simbahan. Bagamat ang mga philosophes ang naging prominenteng karakter sa Panahon ng Enlightenment, tandaan na mayroon ding sentro ng makabagong pag-iisip sa iba’t ibang panig ng Europa. Mayroong mga Enlightenment thinkers sa Britanya, Alemanya, Switzerland, pati na rin sa Scotland. Hindi man sila partengpinag-isangkilusan,mayroon silang mga pagkakapareho. Kaya sila tinawag naEnlightenmentthinkersay dahil sa kanilang pagbibigay-diin sa intelektuwal na diskusyon, siyentipikong pag-aaral, at kahalagahan ng pilosopiya sa pagpapabuti ng buhay ng mgamamamayan.Ayonsakanila,maykakayanan ang bawat isang tao na bigyan ng sariling direksiyon ang kanilang buhay, kung kanila lamang pag-aaralan ang tamang paggamit ng katuwiran. Ang pagkilala sa natatanging kakayanan ng bawat isang tao napamahalaanangsariliang naging hudyat ng pagbagsak ng lubos na kapangyarihan ng simbahan at ng doktrina ng pananampalataya nito, pati na rin ng mga monarkiya at ang divine right ng mga hari. Nagsimula ang mga tao na magtanong, at maghanap ng kasagutan at paliwanag tungkol sa pagkaka-ayos ng lipunan, at ng kalikasan. 4 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa MayroongsinasabingtatlongyugtoangPanahonngEnlightenment.AngEarlyEnlightenment ay tinatayang naganap noong 1685 hanggang 1730, ang High Enlightenment noong 1730 hanggang 1780, at ang Late Enlightenment noong 1780 hanggang 1815. Sa Early Enlightenmentnabuoangmgapilosopiyaatpag-iisipnanagingbatayanngpanahongito.Sa panahon ng High Enlightenment naman lumabas ang iba’tibangpublikasyonatinstitusyon na nagtaguyod ng panibagong pag-iisip. Dito sinasabing nagsimula ang Rebolusyong SiyentipikoatIndustriyal.Samantala,saLateEnlightenmentnamanmakikitaangunti-unting pag-usbong ng Romantisismo bilang reaksiyon sa pagbabagong dulot ng Industriyalisasyon. Upang ating higit na maintindihan ang impluwensiya ng Enlightenment sa kasalukuyang mundo,atingkilalaninangmgapilosopongnakilalasapanahongito,patinarinangkanilang mga kontribusyon sa larangan ng pilosopiya, politika, ekonomiks, at kultura. Alamin Natin Tandaan at gawing gabay ang kahulugan ng sumusunod na salita: katuwiran dahilan, sanhi s istema na kilala sa katangian nito ng pagpapasa ng monarkiya kapangyarihan at awtoridad na pinamumunuan ng hari o reyna prominente kilala, sikat udyok apektado ng isang salik Ang Pilosopiya sa Panahon ng Enlightenment Ang mga pilosopiyang rasyonal ni Rene Descartes ang nagbigay ng pundasyon sa makabagong pag-iisip ng Enlightenment. Ayon sa pilosopiyang ito, ang katuwiran ang pangunahingpinagmulanatbatayanngpagsukatngkaalaman.Kilalangpinagmulanngmga katagang“IthinkthereforeIam”,naniniwalasiDescartesnamaymgaklasengkatotohanan nahindiagadmababatidngsenseofperceptionngtao,ngunitmaykakayanannamanang taonamadiskubreangmgaitosapamamagitanngpagtatanongatpakikipagdiskusyon. 5 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Hindi dahil hindi nakikita ang isang bagay ay nangangahulugang hindi ito totoo; hindi rin lahat ng pisikal na aspeto ng isang tao ang nagdedetermina sa tunay nitong karakter o pagkatao. Dahil dito, kinilala si Descartes bilangAma ng Pilosopiyang Kanluran. Lar. 1.Si Rene Descartes Ang pilosopiyang pinasimulan ni Descartes ay lalong nilinang niJohn Locke. Noong 1690 ay naisapubliko ang An Essay Concerning Human Understanding kung saan naipakilala ang ideyang tabula rasa o blank slate. Ayon kay Locke, lahat ng tao ay ipinanganganak na mayroon kaisipannaisangblankslateatlahatngideyanaatingnaiisip,omgakonseptong ating natutunan ay nagmumula sa ating mga karanasan sa buhay. Para kay Locke, mahalagang pag-ibahin ang mga pangunahing katangian ng isang bagay o tao, mula sa pangalawangkatangiannito.Aniya,angmgapangunahingkatangianaymakikitasahugis,at pagkakaayos ng mga molecules, samantala ang pangalawang katangian ay nakabase sa ating sense of perception. Halimbawa, ang kulay o lasa ng isang pagkain aypangalawang katangian sapagkat maaari itong mag-iba-iba base sa kung sino ang nagbibigay ng pagsasalarawan. 6 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Samantala, si Baruch Spinoza ay isa namang pilosopong Olandesnanagsabinalahatng katotohanang hinahanap ng isang tao ay maaring makita sa kalikasan. Aniya, mayroong iisang batas na namahahala sa mundo, at lahat ng tao ay napapailalim dito, maging hari man o mamamayan, pari o deboto ng simbahan. Sinasabi rin ni Spinoza na bagamat naniniwala ang mga tao satunaynakalayaanofreewill,itoayisangilusyonlamangdahil lahat ng ating ginagawa ay nakabase sa udyok ng kalikasan. Dahil dito, naniniwala si Spinoza na kailangang matuto ang bawat tao napamahalaanangkaniyangsarilisapagkat kapag siya aynagpasailalimsasimbahanosamonarkiya,kaniyalamangtinutugunanang pangangailangan ng iba, at hindi ng kaniyang sarili. Lar. 2.Si Baruch Spinoza Mula sa pagtalakay na ito sa pilosopiya noong panahon ng Enlightenment, maliwanag na mayroong dalawang daloy ng kamalayan na lumaganap sa panahong ito. Ang una ayang pinasimulanniDescartesatLockenanagpanukalangrepormasatradisyunalnasistema,at ang pangalawa na pinasimulan ni Spinoza na nagtataguyod ng demokrasya, kalayaang indibiduwal, at kalayaan mula sa awtoridad ng relihiyon. 7 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Samantala, nakita ni Immanuel Kant na maaring ipagkasundo ang tila salungat na mga pilosopiyaninaDescartesatSpinoza.AyonkayKant,maykakayananangisipanngisangtao na gumawa ng isang balangkas na kaniyang gagamitin sa pag-intindi ng kaniyang mga karanasan, pati na rin ang paghatolsamaliatsatama.NaniniwalarinsiKantnabagamat nakasalalaysataoangpagbibigaykahulugansaisangbagayokaranasan,mayroonsariling katangian at kahulugan ang isang bagay, tao, at karanasan na hindi nakasalalay sa mga paniniwala o pag-iisip ng taong nakararanas dito. Lar. 3.Si Immanuel Kant Ang Politika sa Panahon ngEnlightenment Dala ng bagong kaisipan, malaking pagbabago rin ang nangyari sapolitikasapanahonna ito.Sakatunayan,maramisamgaestrukturaatinstitusyongpolitikalnamayroonsalipunan natin ngayon ay nagmula sa Panahon ngEnlightenment. 8 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 4.Si John Locke Bukodsakaniyangideyangtabularasa,maskilalasiJohnLockesakaniyangsocialcontract theory na nagsasabing ang kapangyarihan ng estado ay nagmumula sa mga mamamayan nito. Mula sa kaniyang libro na Two Treatises of Government, sinabi ni Locke na ang paggamit ng mga doktrina ng simbahan sa pamamahala ng isang gobyerno ay maaring humantongsapang-aalipin.PinabulaanniLockeangdivinerightngmgahariatinilatagang kaisipannaangmgataoaynaturalnanaghahangadparasakanilangikabubuti,atdahildito maaring maging maguloanglipunandahilsaiba’tibangkagustuhanngmgamamamayan. Ito ang tinatawag na natural state. Ang pamahalaanaynabuodahilnakitangmgataona mas malaki ang matatanggap nilang benepisyokungmayroongmag-oorganisasalipunan. Tungkulin ng pamahalaan na siguraduhing lahat ng mamamayan ay nakatatanggap ng pinakamainamnabenepisyo.Samantala,responsibilidadnamanngmgamamamayanang sumunod sa kanilang pamahalaan upang mapanatili angkapayapaansa lipunan. Samantala, si Thomas Hobbes aynagpanukalarinngisangsocialcontracttheory.Ngunit hindi tulad ni Locke, naniniwala si Hobbes na ang natural state ng mga tao ay isang 9 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa kaguluhan dahil nais nilang punan ang kanilang mga pangangailangan at kagustuhan kahitnamayroongibangtaonamaaringmasaktanomaubusan.Dahilsatakotsamaaring maging epekto ng kaguluhan, napipilitan ang mgataonapumasoksaisangsocialcontract kung saan hinahayaan nila ang pamahalaan na magtalaga ng mga batas at polisiya na magiging daan upang mapabutiangkanilangmgabuhay.NaniniwalarinsiHobbesnaang pinakaepektibong pamahalaan na makapagbibigay ng kaayusan sa isang lipunan ay ang monarkiyasapagkatlubosangkapangyarihanngmgahariatiisalamanganggumagawang mga desisyon. Lar. 5.Si ThomasHobbes Angsalitang“s ocialcontract”aynagmulasalibroniJean-JacquesRousseau.Pinag-isang librong ito ang mga ideya ni Locke at Hobbes, at sinabing, hindi mahalagakunganoman ang dahilan kung bakit nagdesisyon ang mga tao na gumawa ng isang pamahalaan.Ang mahalaga ay ang katotohanan na ang bawatisangestadoaymayroonpamahalaanatang kapangyarihanngpamahalaanaynagmumulasamgamamamayannito.Responsibilidadng pamahalaan na maging kinatawan ng mga mamamayan upang mapunan ang mga pangangailangan ng kanilang nasasakupan, atitaguyodangkanilangmganais.Samantala, 10 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa responsibilidad na naman ng mga mamamayan na siguraduhing ang kanilang mga kinatawan ay namamahala ng wasto. Kung wala sa tama ang pamamahala ng gobyerno, kailanganitongbuwaginngmgamamamayan,upangsilaaymakagawangpamahalaanna uunahin ang kanilang kapakanan. Lar. 6.Si Jean- Jacques Rousseau Samantala, si Charles-Louis de Secondat Baron de La Brede et de Montesquie o mas kilala sa tawag na Baron de Montesquieu ay kilala para sa kaniyang teorya sa paghahati-hati ng kapangyarihan sagobyerno.Ayonsakaniya,angpamahalaannatunay na nangangalaga sa kapakanan ng mga mamamayan ay maari lamang maging makatotohanan kung mayroon itong tatlong sangay: ang ehekutibo, lehislatura, at hudikatura.Gamitparinmagpahanggangngayonangmgaideyaattungkulinnaibinigayni Montesquieu sa tatlong sangay ng pamahalaan. 11 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 7.Si Baron de Montesquieu Ayon din kay Montesquieu, mayroong tatlong klase ng pamahalaan na nabubuo ayon sa social contract: angmonarkiyananakabasesaprinsipyongkarangalan,angrepublikana nakabase sa prinsipyo ng kabutihan, atdespotismona nakabase sa prinsipyo ng takot. KasamaniRosseau,siFrancois-MarieArouetomaskilalasatawagnaVoltaire,aynaging pangunahing karakter ng Enlightenment dahil sa paghamon nito sa mga doktrina ng Kristiyanismo. Para kay Voltaire, dapat ay ialis sa impluwensiya ng simbahan ang pamamahala ng estado. Kinampanya rin niya ang kalayaan sa panulat, at pagpili ng relihiyon.IsasapinakamahalagangkontribusyonniVoltairesapanahonngEnlightenmentay angpaniniwalanaangedukasyonaykarapatannglahatdahilsatulongnitoaymapapabuti ng mga mamamayan ang kanilang mga buhay. 12 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 8.Si Voltaire ng Ekonomiya at Pagbabago sa Lipunan sa Panahon ng A Enlightenment Ang ideya ng malayang internasyonal na ekonomiya ay unang naipanukala noong panahon ng Enlightenment sa publikasyon ng Wealth of Nations ni Adam Smith. Ang kahusayan ng isang liberal na ekonomiya na malayo sa pakikialam ng pamahalaan ay sinang-ayunan naman ni Anne Robert Jacques Turgot. Si Turgot ayisangekonomistang Pranses na siyang nagpasimula ng kaisipan saeconomicliberalism. 13 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 9.Si Adam Smith Sa panahon ng Enlightenment din unang ikinampanya ang pag-aalis ng torture at death penalty bilang parusa. Ito ay sinuportahan ni Cesare Beccaria sa kaniyang libro na Of Crimes and Punishments at Francesco Mario Pagano. Si Cesare Beccaria ay isang Italian criminologist, hukom, pilosopo, ekonomista,atpolitikonaisasatinuturingnanagpasimula ng kaisipan sa enlightenment. Si Pagano naman ay isang hukom atnagtatagngNeapolitan school of law. 14 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 10.Si Cesare Beccaria (kaliwa) at Mario Pagano(kanan) Sa larangan naman ngsining,lubhangnapagyabongangarkitektura,musikaatpagsusulat sailalimngPanahonngEnlightenment.Umusbongangmgamalalayangideyasapagsusulat na sumasalamin sa kalayaan, demokrasya, katuwiran, at pagkakapantay-pantay. Sa musika, sumikat ang mga bagong kompositor katulad nila Mozart, Beethoven, at Haydn.AngkanilangmgaklasikalnakomposisyonangnagsilbingkaluluwangPanahonng Enlightenment. 15 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 11.Sina Mozart (kanan), Beethoven (gitna) atHaydn (kaliwa) Sa larangan ng arkitektura, muling pinaigting ang interes ng mga tao sa istilong pang- arkitekturangGresyaatRoma.Ibinalikdinangmaringalnamgadisenyongmgabansang ito na nawala noongGitnangPanahon. Mga Pinunong Nagtaguyod ng mga Pananaw ng Panahon ng Enlightenment Bukod samgapilosoponanagtaguyodngkaisipangenlightenment,mayroondingmgahari atreynananagpatupadngmgapagbabagongdulotngmgakaisipangito.Kanilangniyakap angmgaprisipyoatpaniniwalananakabasesakatuwiranatsiyensyasapaniniwalangmas epektibo nilang mapapalakad ang kani-kanilang kaharian sa pamamagitan nito. Sila ay kinilala sa katawagangenlightened despots. Naritoang ilan sa kanila: Frederick II ng Prussia Si Haring Frederick II ng Prussia o kilala din sa pangalang Frederick the Great ay nagpatupad ng mga pagbabago sa kaniyang kaharian katulad ng pagtatanggal ng mga 16 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa pagpapahirap sa mga inaakusahan ng krimen. Nakilala siya sa kaniyang bansa dahil sa napakaraming mga paaralan na ipinatayo niya bilang pagpapahalaga sa edukasyon. Pinagyabong din niya ang sektor ngagrikulturaatindustriyasaloobngkaniyangkaharian kaya’t lubhang naramdaman ng mga nasasakupan niya ang malaking pagbabago sa Panahon ngEnlightenment. Lar. 12.Si Haring Frederick II ng Prussia Empress Catherine ng Russia at Empress Maria Theresa ng Austria Sina Empress Catherine at Maria Theresa, bagamat mula sa magkaibang bansa, ay parehas na nagpatupad sa kani-kanilang mga nasasakupan ng pagbabago sa mga serfs upang mapabuti ang pamumuhay ng mga ito. Dahil sa mga pagbabagong inilatag, mas gumanda at guminhawa ang paraan ng pamumuhay ng mga serfs sa mga kahariang ito. 17 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 13.Si Empress Catherine at Maria Theresa Joseph II ng Austria Si Haring Joseph II ay anak ni Empress Maria Theresa na nagpatuloy ng pagyakap ng kaharian sa mga ideya ng Enlightenment. Si Joseph II ang nagpatanggal ng konsepto ng pagkaalipin sa buong kaharian at ipinagpare-parehas niya ang buwis na binabayaran ng mgatao.Binigyandinniyangkalayaansapagpapahayagngsariliatpananalitaangmga nasasakupan niya. 18 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Lar. 14.Si Haring Joseph II TuladngPanahonngRenaissance,angPanahonngEnlightenmentaynagdulotngmaraming pagbabago sa mundo. Sa tulong ng siyensya at katuwiran, nagkaroon ng panibagong pag-intindi ang mga tao sa tunay nakatangiangdalangkalikasanatngmgatao.Bagamat maramingtaonnaanglumipasmulangangmgakaisipangenlightenmentaynaisapubliko, marami sa mga ideyang kanilang itinaguyod ay patuloy pa ring nasasalamin sa kasalukuyang panahon. Mahahalagang Tanong Bakithumantongangmgataosaaplikasyonngprinsipyongaghamat katuwiran sa pamumuhay ng mga tao? Ano ang“enlightenment”sa ating kasalukuyang lipunan? 19 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Sagutin Natin a. Panuto.Isulat sa patlang kung Tama o Mali ang bawatpangungusap o pahayag. _______________ 1. Kay John Locke nagmula ang pundasyon ng kaisipang enlightenment. _______________ 2. Naniniwala si Baruch Spinoza na lahat ng tao ay mayroong tunay na kalayaan. _______________ 3. SaPanahonngEnlightenmentaylumaganapangmgakaisipang pangkalayaan, demokrasya, katuwiran, at pagkakapantay-pantay. _______________ 4. Mahalaga para sa mgaenlightenmentthinkers ang edukasyon. _______________ 5. Sa Panahon ng Enlightenment ay nagkaroon ng matinding kritisismo laban sa Kristiyanismo. b. Panuto.MagbigayngmgakontribusyonngPanahonngEnlightenmentnamakikitapa rin hanggang ngayon. 1. ___________________________________________________________________________________ 2. ___________________________________________________________________________________ 3. ___________________________________________________________________________________ 4. ___________________________________________________________________________________ 5. ___________________________________________________________________________________ Suriin Natin Panuto.Sagutin ang sumusunod na tanong. 1. Ano ang pananaw ni John Locke sa pamahalaang mapang-abuso? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ 20 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa 2. Ano ang pananaw ni Jean Jacques Rousseau ukol sa kapangyarihan ng isang pamahalaan? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ 3. Paano hinati ni Baron De Montesquieu ang pamahalaan? __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ Pag-isipan Natin Sa iyong palagay, bakit ukol sa pamahalaan ang pangunahing mga pananaw ng mga pilosopo ng Panahon ngEnlightenment? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Gawin Natin Magsaliksik pa ng mga pilosopo na nakilala noong Panahon ngEnlightenmentmaliban sa mga nabanggit na sa aralin. Pagkatapos, punan ang tsart sa ibaba. Mga Pilosopo sa Panahon ng Enlightenment Pilosopo Bansang Pinagmulan Pananaw na Ipinakilala 21 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Ano sa iyong palagay ang pinakamahalagang pagbabagong dala ngEnlightenmentna mayroong pinakamalaking epekto sa iyong pang-araw-araw na pamumuhay? __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Gamitin ang sumusunod na rubrik bilang gabay. Mas Mababa Kailangan pa kaysa ng Pamantayan Inaasahan Pagsasanay Magaling Napakahusay Puntos 1 2 3 4 Nilalaman Sinubukang Sinubukang Mahusay at Napakahusay isaad ang isaad ang malinaw ang at napakali- resulta ng resulta ng pagsasaad naw ng pag- pananaliksik pananaliksik gayundin ang sasaad, at bumuo ng at bumuo ng nabuong gayundin ang kongklusyon, kongklusyon, kongklusyon; nabuong maraming may ilang pinag-isipan kongklusyon; mali; hindi mali; nag-isip ang pinag-isipang nag-isip; nang kasagutan; mabuti ang tila walang bahagya; may halatang kasagutan; natutunan sa kaunting natuto tiyak na tiyak aralin at hindi natutunan sa sa aralin at sa na natuto sa nanaliksik. aralin at sa ginawang aralin at sa ginawang pananaliksik. ginawang 22 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa pananaliksik. pananaliksik. aayusan at K Walang Kailangang Maayos at Napakaayos Kalinisan kaayusan at matutong malinis ang at napaka- napakadumi maging output; may linis ng ngoutput; maayos ilang naki- ipinasang napakara- at malinis sa tang bura, output; ming paggawa; dumi, o walang nakitang maraming pagkakamali. nakitang bura, dumi o nakitang bura, dumi, o pagkakamali. bura, dumi, o pagkakamali. pagkakamali. anahon ng P Nakapagpasa Nakapagpasa Nakapagpasa Nakapagpasa Paggawa ngoutputsa ngoutputsa ngoutputsa ngoutput loob ng ilang loob ng ilang itinakdang bago pa panahon panahon panahon ng ang itinak- matapos ang matapos ang pagpapasa. dang itinakdang itinakdang panahon ng pasahan pasahan. pagpapasa. dahil ipina- alala ng guro. Kabuoang Marka = 23 Araling Panlipunan Baitang 8 Yunit 14: Panahon ngEnlightenmentsaEuropa Dapat Tandaan Kilala rin ang Enlightenment sa tawag na Age of Reason dahil sa dami ng mga bagong ideyanglumabas sa panahong ito. Tampok sa Panahon ng Enlightenment ang mga pilosopong Pranses na kinilala sa tawag naphilosophes. May tatlong yugto ang Panahon ng Enlightenment: ang Early Enlightenment ay tinatayang naganap noong 1685 hanggang 1730; ang High Enlightenment noong 1730 hanggang 1780; at angLate Enlightenmentnoong1780 hanggang 1815. Mga Sanggunian Adler, Philip and Randall Pouwels. World Civilizations, 6th Ed. Australia: Wadsorth Cengage Learning, 2010. Craig, Albert, William Graham, Donald Kagan, Steven Ozment, and Frank Turner. The Heritage of World Civilizations, Brief 5th Ed. New York, USA: Prentice Hall, 2012. Perry, Marvin. Western Civilization: A Brief History, 10th Ed. USA: Wadsworth, Cengage Learning, 2013. Spielvogel, Jackson. Western Civilization, 9th Ed. USA: Cengage Learning, 2015. 24
