KPWKP-REVIEWER-1 PDF: Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas Sa diyaryo naman, Ingles ang ginagamit sa broadsheet Sa SWS survey noong 1992, 18% lamang ng mga at Filipino sa Tabloid. Pilipino ang may ganap na kahusayan sa paggamit ng Tabloid a...

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas Sa diyaryo naman, Ingles ang ginagamit sa broadsheet Sa SWS survey noong 1992, 18% lamang ng mga at Filipino sa Tabloid. Pilipino ang may ganap na kahusayan sa paggamit ng Tabloid ang mas binibili ng masa dahil sa mas mura at wikang Ingles, karamihan sa kanila ay isinilang at nakasulat sa wikang higit na naiintindihan. lumaki sa Amerika at bumalik lamang sa Pilipinas. Ang lebel ng Filipinong ginagamit sa mga tabloid ay Sa SWS Survey Disyembre 1995 lumabas ang mga hindi ang pormal na wikang karaniwang ginagamit sa sumusunod: broadsheet. Sa tanong na "Gaano kahalaga ang pagsasalita ng Ang mga headlines ng tabloid ay malalaki at sumisigaw Filipino" 2/3 ang nagsabi ng mahalagang-mahalaga ito. na nakakapang-akit ng mga mambabasa. - 71% Luzon SITWASYONG PANGWIKA SA PELIKULA - 55% Visayas Mas maraming banyagang pelikula ang naipalalabas - 50% Mindanao sa ating bansa, ngunit ang lokal na mga pelikulang Pilipinong ABC (mayayaman,angat sa buhay),73% ang gumagamit ng midyum na Filipino at barayti nito ay nagsabi ng mahalagang-mahalaga ang pagsasalita ng tinangkilik din. Filipino. Sa 20 nangungunang pelikula noong 2014,lima sa mga Ayon sa survey ng SWS noong Abril 8 hanggang ito ang lokal na tinatampukan din ng lokal na mga 16,1998, ang unang wika sa tahanan ng mga Pilipino artista. lyon nga lang Ingles ang mga pamagat ng mga ay: pelikulang ito. - 35% Filipino Hindi na matatawaran Filipino ang wika ng telebisyon, - 24% Cebuano diyaryo at pelikula. - 11% Ilonggo Sitwasyong Pangwika sa Iba pang anyo ng Kulturang - 8% Kapampangan Pilipino - 5% Ilokano Isa sa katangian ng wika ang pagiging malikhain. Sa - 1% Ingles patuloy na paglago ng wika ay umusbing ang iba't KALAGAYAN AT KAHALAGAHAN NG ibang paraan ng malikhaing paggamit dito dala na rin WIKANG FILIPINO HINDI LANG SA PILIPINAS KUNG HINDI ng mga pagbabagong pinalalaganap ng media. SA IBANG BANSA. ("12 Reasons to Save the National FLIPTOP Language ni Michael Pagtatalong oral na isinasagawa nang ра-гар. San Juan") "Modern Balagtasan" Malayo na ang nilakbay ng wikang Filipino, sa Bersong nira-rap ay magkatugma ngunit walang mahabang kasaysayan nito ay nakita natin ang malinawa na paksang pagtatalunan. paglago, pag-unlad at pagbabago ng ating wika. Kung ano lang ang paksang sinimulan ng naunang Malaki ang epekto ng makabagong teknolohiya sa kalahok ay siyang sasagutin ng katunggali. ating wika. DI GUMAGAMIT NG PORMAL NA WIKA. SITWASYONG PANGWIKA SA TELEBISYON WALANG ISKRIP! Ang telebisyon ay itinuturing na Pangkaraniwang gumagamit ng pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan dahil mga salitang nanlalait para makapuntos sa kalaban. sa dami ng mamamayan na naabot nito. Sa Laganap ang Fliptop sa kabataan, may malalaking paglaganap ng cable o satellite connection ay lalong samahan na silang nagsasagawa ng mga dumami ang manonood saan mang sulok ng bansa. kompetisyong tinatawag na BATTLE LEAGUE. ANG MAGANDANG BALITA, WIKANG FILIPINO ANG Kinatatampukan ng 2 kalahok NANGUNGUNANG MIDYUM SA ATING BANSA. Mayroong 3 rounds at ang mananalo ay Malakas ang impluwensya ng mga programang dinedesisyunan ng hurado. gumagamit ng wikang Filipino sa mga nanonood. Hindi Mayroong mga Fliptop na isinasagwa sa wikang Ingles kasi uso ang mag-subtitles o mag-dub ng mga palabas subalit ang karamihan ay sa wikang Filipino. sa mga wikang rehiyonal. Napapalaganap sa pamamagitan ng YouTube. Sa Ang madalas exposure sa telebisyon ang isang dahilan ngayon ay marami na ring paaralan ang nagsasagawa kung bakit sinasabing 99% ng mga Pilipino ang ng Fliptop lalo na sa tuwing ginugunita ang Buwan ng nakakapagsalita ng Filipino at maraming kabataan ang Wika. namumulat sa wikang ito bilang kanilang unang wika PICK-UP LINES maging sa lugar na hindi kabilang sa Katagalugan. Sinasabing ito ang makabagong bugtong, kung saan MALAKAS ANG IMPLUWENSIYA NG WIKANG GINAGAMIT may tanong na sinasagot ng isang bagay na madalas SA TELEBISYON SA MGA IBA'T-IBANG PROBINSYA maiugnay sa pag-ibig at ibang aspekto ng buhay. - PASKIL/BABALA SA PALIGID. Sinasabing nagmula sa mga boladas ng mga binatang - PAGTATANONG NG DIREKSYON nanliligaw na nagnanais magpapansin at mapa-ibig SITWASYONG PANGWIKA SA RADYO AT DIYARYO ang dalagang nililigawan. Filipino rin ang nangungunang wika sa radyo, AM man Kung may salitang angkop na makapaglalarawan sa o FM. pick-up line, masasabing ito'y nakakatuwa, Mayroong programa sa FM tulad ng Morning Rush, na nakakapagpangiti, nakakakiliti, cute, cheesy at gumagamit ng Ingles sa pagbobroadcast ngunit ang masasabi ring corny. nakararami ay gumagamit ng Filipino Naririnig sa usapan ng mga kabataan. Sa mga panrehiyonal na radyo ang kanilang diyalekto Nakikita rin sa Facebook, Twitter at iba pang social ang ginagamit ngunit kapag may kinapanyam ay media sites. gumagamit sila ng Tagalog.  Ang wikang ginagamit sa mga pick-up lines ay K (keys) - tono ng pakikipag-usap. Katulad ng setting o pook, karaniwang Filipino at ang mga barayati nito, subalit nararapat ding isaalang-alang ang sitwasyon ng usapan. Kung nagagamit din ang Ingles at Taglish. ito ba ay pormal / di-pormal. (Ano ang tono ng pag-uusap?) Kailangang ang mga taong nagbibigay ng pick-up lines I (instrumentalities) - medium ng pakikipag-usap. Iniaangkop ay mabilis magisip at malikhain para sa ilang sandali ay natin ang tsanel na isa-isip ang medium ng pakikipagtalastasan. maiugnay o mai-konekta ang kanyang tanong sa isang (Anong tsanel/midyum ang ginamit sa pag-uusap?) napakaikling sagot. N (norms) - paksa ng usapan. e;g (usapang pangmatanda, "BOOM" ang sinasabi kapag sakto o maliwanag ang usapang pambabae lamang, usapang panlalaki lamang) koneksyon. G (genre) - Diskursong ginagamit kung nagsasalaysay, Nauso ito dahil sa impluwensiya ni "Boy Pick-up" o nakikipagtalo/nangangatuwiran. Dapat iangkop ang uri ng Ogie Alcasid sa programang Bubble Gang sa isang diskursong gagamitin sa pakikipagtalastasan. nagsasalaysay segment. ba? Naglalarawan ba? (Anong uri ng diskurso ang ginagamit?) Naging matunog din ito lalo na sa mga talumpati ni KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA Senador Miriam Defensor Santiago Ex: Stupid Love PILIPINO (KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO) HUGOT LINES Pag-unawa batay sa Sino, Paano, Kailan, Saan at Tinatawag ding love lines o love quotes. Bakit nangyari ang Sitwasyong Komunikatibo Hugot lines ang tawag sa mga linya ng pag-ibig na Sa modelong ginagamit nina Canale at Swalin, nakakakilig, nakakatuwa, cute, cheesy o minsa'y inisa-isa nila ang tatlong kakayahang nakakainis. pangkomunikatibo; Karaniwang nagmula ito sa linya ng mga tauhan sa Lingguwistiko / Gramatikal pelikula o telebisyon na nagmarka sa puso't isipan ng Ang kakayahang Linggwistiko ay tumutukoy sa mga manonood subalit madalas nakakagawa rin ng kakayahan o abilidad ng pag-aaral ng tatlo o higit pang sariling hugot lines ang mga tao epende saa damdamin mga lenggwahe, wika, at dayalekto. o karanasang pinagdadaanan nila sa kasalukuyan. Mungkahing komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o Minsan ang mga ito ay nakasulat sa Filipino subalit Kakayahang Gramatikal madalas, Taglish ang gamit na salita sa mga ito. Sintaks Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino Morpolohiya (Kakayahang Sosyolingguwistiko) Leksikon "Ang wika'y mabisang instrumento sa pakikipag-ugnayan. Ito ay Ponolohiya / Palatunugan daan upang magkaunawaan" Ortograpiya Ayon sa mga pag-aaral na isinigawa ni Dua (1990) ang Sosyolingguwistiko ilan sa mga pangunahing dahilan sa hindi (Sosyolek - isang partikular na pangkat) pagkakaunawaan ng dalawang taong nag- uusap ay Ang kakayahang sosyolingguwistiko ay ang pwedeng mag-ugat sa talong posibilidad na maaring pagsaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa magmula sa taong nagsasalita tulad ng: mga kausap, ang naaangkop na panlipunang Hindi lubos na nauunawaan ng nagsasalita ang pagpapakahulugan para sa isang tiyak na sitwasyong kanyang intensyon pangkomunikasyon Hindi maipahayag ng maayos na nagsasalita ang EX: 1.Magandang araw po! Kumusta po kayo? kanyang intension (pakikipag-ugnayan sa mga nakatatanda at may awtoridad, Pinipiling nagsasalitang huwag nalang sabihin ang Sa pagtatalakay sa kakayahang sosyolingguwistiko ay maaari kanyang intensyon dahil sa iba't ibang kadahilanan nating balikan ang mga usapin tungkol sa pagkakaiba ng tulad nang nahihiya siya, at iba pa. competence o kagalingan o kakayahang sa performance o Mga Danat Isaalang-alang sa Epektibong Komunikasyon pagganap. Ayon sa lingguwistang si Dell Hymes, maging mabisa Pananaw ni Savignon lamang ang komikasyon kung ito ay isasaayos, at sa Competence - ay ang batayang kakayahan o pagsasaayos ng komunikasyon, may mga bagay na kaalaman ng isang tao sa wika. dapat isaalang-alang. Performance - ay ang paggamit ng wika. DELL HATHAWAY HYMES Sa mga bagay na dapat isaalang-alang para sa epektibong - isang lingguwista, sosyolingguwista, anthropologist, komunikasyon na inisa-isa ni Hymes sa kanyang acronym na and folklorist na nagtatag ngmga pundasyon ng SPEAKING, mapapansin tatlo sa mga ito ay ang participant, pandisiplina para sa etnograpikong pag-aaral ng setting, at norm na binigyan din ng konsiderasyon ng isang paggamit ng wika. taong sosyolingguwistik. SPEAKING Ayon kay Fantini ( Sa pagkalinawan 2004) S( setting) - pakikipag-usap ng maayos sa lugar at sitwasyon. May mga salik-panlipunang dapat isaalang-alang sa Pook o lugar kung saan nag-uuusap o nakikipagtalastasan ang paggamit ng wika, ito ay ang ugnayan ng nag-uusap, mga tao. ( Saan ginaganap ang pag-uusap?) ang paksa, lugar, at iba ра. P(participant) - mga kalahok sa pag-uusap. Isaalang-alang ang Ang isang taong may ganitong uri ng kakayahan ay taong pinagsasabihan / kinakausap. (Sino-sino ang mga kalahok inaangkop ang wika sa kanyang kausap ba ay bata/ sa sitwasyon?) matanda, hindi nakapagtapos, lokal ba/ dayuhan. E (ends) - pakay / layunin at inaasahang banga ng Inaangkop din niya sa lugar na pinag-uusapan, tulad ng pangungusap. (Ano ang pakay/layunin ng pag-uusap?) kung nasa ibang bansa/ lugar ba siya na hindi A (act sequence) - Ang daloy / takbo ng pangungusap. (Paano masyadong nauunawaan ng kanyang wika. ang naging takbo ng usapan?) Isinasa-alang -alang din niya ang impormasyong pinag-uusapan, ito ba ay tungkol sa iba-ibang  paniniwala tungkol sa politika, o tungkol sa iba-ibang Kaangkupan (Approriateness) pananampalataya Maliban sa bisa, isa pang mahalagang pamantayan Kailangan alam at magamit ng nagsasalita ang angkop upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo ay sa wika para sa hinihinging pagkakataon. ang kaangkupan ng paggamit ng wika. Kung ang isang Kakayahang Pangkomunikatibo ng Pilipino ( KAKAYAHANG tao ay may kakayahang pangkomunikatibo, DISKORSAL) naiaangkop niya ang kanyang wika sa sitwasyon, sa Noong Kapanahunan ni Aristotle, lugar na pinangyarihan ng pag-uusap o sa taong pinaniniwalaang nakatutok ang larangan ng komunikasyon sa kausap. iisang antas lamang, ang pampublikong komunikasyon. Ito Kakayahang Pragmatik at Istratedyik marahil ang dahilan kaya nabuo niya ang Retorika. Tungkol ito Kakayahang magamit ang berbal at di berbal na sa panghihikayat na pagsasalita sa harap ng madla. Sa mga hudyat upang ipabatid ng mas malinaw ang kasalukuyang pag-aaral, binibigyang-halaga ang malawak na mensahe at maiwasan o maisaayos ang mga hindi gampanin ng isang tao sa pakikipagtalastasan. pagkakaunawaan o mga puwang sa komunikasyon. Tatlong Antas ng Komunikasyon Tumutukoy sa mga estratehiyang ginagawang isang 1. Komunikasyong Intrapersonal - kung saan nagaganap ang tao upang matakpan ang mga diperpektong kaalaman komunikasyon sa isipan ng isang tao. natin sa wika nang sa gayon ay maipagpatuloy ang 2. Komunikasyong Interpersonal - pakikipagtalastasan sa daloy ng komunikasyon. ibang tao, maaaring sa pagitan ng dalawang tao o maliit na Tumutukoy ang kakayahang ito sa abilidad niyang grupo. ipabatid ang kanyang mensahe nang may sensibilidad 3. Komunikasyong pampubliko - saklaw nito ang sa kontekstongsosyo-kultural at gayon din sa abilidad komunikasyong pampolitika, panlipunang pamimili at niyang mabigyang-kahulugan ang mga mensaheng pagtitinda, pagpapatatag ng samahan at estratehikong nagmumula sa iba pang kasangkot sa komunikatibong pananaliksik. sitwasyon (Fraser, 2010). Anim na Pamantayan sa Pagtataya ng Kakayahang IBA'T IBANG ANYO NG KOMUNIKASYONG DI Pangkomunikatibo BERBAL (Canary at Cody 2020) Katawan (kinesics/kinesika) Pakikibagay (Adaptability) Kilos ng katawan: mata, mukha, pananamit at kaanyuan, tindig Isang taong may kakayahang pangkomunikatibo ay at kilos, kumpas ng kamay. Sa pamamagitan ng pagkilos ay may kakayahang mabago ang pag-uugali at layunin maipararating natin ang mensaheng nais nating ipabatid. upang maisakatuparan ang pakikipag-ugnayan. Ekspresyon ng mukha (Pictics) Makikita ang kakayahang ito sa sumusunod: Kadalasang nagpapakita ng emosyon kahit hindi man ito - pagsali sa iba't ibang inter-aksiyong sosyal sinasabi. - pagpapakita ng pagiging kalmado sa pakikisalamuha sa iba Halimbawa: masaya malungkot, galit, natatakot - kakayahang ipahayag ang kaalaman sa pamamagitan ng wika Galaw ng Mata (Oculesics) - kakayahang magpatawa habang nakikisalamuha sa iba Nakikita sa galaw ng mata ang nararamdaman natin. Sinasabing Paglahok sa Pag-uusap (Conversational Involvement) ang mata ang durungawan ng ating katutuwa, nangungusap ito. May kakayahan ang isang taong gamitin ang kaalaman Halimbawa: Panlilisik ng mata, panlalaki ng mata, pamumungay tungkol sa anumang paksa sa pakikisalamuha sa iba. ng mata Makikita ito kung taglay ng isang komunikeytor ang Vocalics sumusunod: Paraan ng pagbigkas sa isang salita o tono, diin - kakayahang tumugon at intonasyon ng salita. -kakayahang makaramdam kung ano ang tingin sa kanya ng Hal. Buntonghininga, pagsutsot, atbp. ibang tao. Pandama (haptics) -kakayahang makinig at magpokus sa kausap. Paggamit ng sense of touch sa paghahatid ng mensahe: hawak, Pamamahala sa Pag-uusap (Conversational Management) pindot, hablot, pisil, tapik, batok, haplos, hipo atbp. Tumutukoy ito sa kakayahanng isang taong Espasyo (proxemics) pamahalaan ang pag-uusap. Nakokontrol nito ang Maaaring may kahulugan ang espasyong inilalagay natin sa daloy ng usapan at kung paanong ang mga paksa ay pagitan ng ating sarili at ng ibang tao. Ito ay binuo ni Edward T. nagpapatuloy at naiiba. Hall (1963) Intimate, personal, social o public. Pagkapukaw-damdamin (Empathy) Oras (Chronemics) Ito ay pagpapakita ng kakayahang mailagay ang Ito ay pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay damdamin sa katauhan ng ibang tao at pag-iisip ng nakaapekto sa komunikasyon. posibleng mangyari o maranasan kung ikaw ay nasa Hal. kalagayan ng isnag tao o samahan Ang pagdating nang maaga sa isang job interview ay Bisa ( Effectiveness ) nangangahulugang may disiplina ang nag-aaplay. Tumutukoy sa isa sa dalawang mahahahlagang Ang pagtawag sa telepono sa dis-oras ng gabi ay maaaring pamantayan upang mataya ang kakayahang mangahulugan ng pang-listorbo o may emergency. pangkomunikatibo- ang pagtitiyak kung epektibo ang Simbolo (Iconics) pakikipag-usap. Ang taong may kakayahang Mga simbolo sa gusali, lansangan, botelya, reseta atbp. pangkomunikatibo ay may kakayahang mag-isp kung Status Symbol ang kanyang pakikipag-usap ay epektibo at Hermès Birkin Bag Php. 648,000 - 10,800,000 nauunawaan Mga Hakbang sa Pagbuo ng Sulating Pananaliksik ng mga ideya at pagtukoy kung ano-anong materyal pa Pagpili ng Paksa ang kailangan hanapin. Ito ang unang hakbang sa pagbuong pananaliksik. Maaaring gamitin ang mga inihanda mong card ng Napakahalagang pillin mabuti ang paksa upang maging bibliyograpiya upang maging gabay sa pagbuo ng matagumpay ang isang sulating pananaliksik. iyong balangkas. Nararapat na ito ay pag-isipang mabuti at dumaan sa Pangangalap ng Tala o Note Taking maingat na pagsusuri upang matiyak na makabubuo ng Tatlong uri ng tala: isang makabuluhang sulatin. Tuwirang sinipi - kung ang tala ay direktang sinipi mula Mga tanong na maaari mong itanong sa iyong sarili bago sa isang sanggunian. Gumamit ng panipi sa simula at tuluyang magpasiya sa paksang susulatin dulo ng sinipi. Itala ang sangguniang pinagkunan Interesado ba ako sa paksang ito? gayundin ang pahina kung saan ito mababasa. Magiging kawili-will kaya sa akin ang pananaliksik at Buod - kung ito'y pinaikling bersiyo ng isang mas pagsulat ng ukol dito? mahabang teskto. Ito'y maikli subalit nagtataglay ng Angkop, makabuluhan at napapanahon ba ang lahat ng mahahalagang kaisipan ng orihinal na teksto. paksang ito? Ito ang pinakamadalas gamitin s pagkalap ng tala.. Masyado bang malawak o limitado? Hawig - kung binago lamang ang mga pananalita Kaya ko bang tapusin ang paksang ito sa loon ng subalit nananatili ang pagkakahawig sa orihinal. panahong ibiigay sa amin? Paghahanda ng Iwinastong Balangkas o Final Outline Marami kayang sanggunian nasusulat na maaari kong Dito na susuriin ang inihandang tentatibong balangkas pagkunan ng impormasyon upang mapalawak ang upang matiyak kung may mga bagay pang kailangang paksang napili ko? baguhin o ayusin. (Pagbuo ng Pahayag ng Tesis Thesis Statement) Maaari nang ayusin ang dapat ayusin upang ag Kapag napagpasyahan na ang paksa bumuo ka na ng pangwakas na balangkas ay maging mabuting gabay iyong pahayag ng tesis. Ito ang pahayag na sa pagsulat ng iyong burador. magsasaad ng posisyong sasagutin o patutunayan ng Pagwawasto at Pagrebisa ng Borador iyong bubuoing pananaliksik. I-proofread o basahing mabuti at iwasto ang mga Ano ang layunin o sa pananaliksik na ito? bagay na kailangang iwasto sa iyong burador. Sino ang aking mga mambabasa? Pag-ukulan ng pansin ang pagkakabuo ng mga Ano-anong kagamitan o sanggunian ang kakailaganin pangungusap, ang baybay, bantas, wastong gamit, ko? pamaraan ng pagsulat, at angkop na talababa o Paghahanda ng Pansamantalang Bibliyograpiya footnote. Kakailangin ang pagbisita sa mga aklatan upang Para sa mga sangguniang nagamit para sa aktwal na mangalap ng iyong sanggunian. Maaari ding makakuha pagsulat huwag kalilimutang magbigay ng pagkilala sa ng mga impormasyon mula sa internet. Ngunit may-ari o manunulat ng mga ito sa pamamagitang g kailangang maging maingat lalo na kung galing ang talababa at bibliyograpiya. mga ito sa open web dahil sa kawalang siguraduhan ng Pangkat-pangkatin ang mga ginamit na sanggunian. mga ito kung tama at beripikado. Pagsama-samahin ang mga aklat, p[ahayagan, web Mula sa iyong mga nakigang sanggunian ay bumuo ka site at iba pa. ng pansamantalang bibliyograpiya. Isaayos muna nang paalpabeto ang pangalan ng mga Ang bibliyograpiya ay talaan ng iba't ibang sanggunian awtor gamit ang apelyido biang basehan. katulad ng mga aklat, artikulo, report, peryodiko, Isulat ang bibliyograpiya gamit ang isa sa iba't ibang magasin, web site at iba pang nalathalang materyan na estilo ng pagsulat nito. ginamit. APA FORMAT Makatutuong ang paghahanda ng card ng Para sa mga aklat bibliyograpiya para sa bawat sanggunian. Ito'y Apelyido ng Awtor, Pangalan ng Awtor. (Taon ng maaaring isang 3"x5" na index car na kakikitaan ng Paglilimbag) Pamagt. Lungsod ng Tagapaglimbag: mga sumusunod na impormasyon. Tagapaglimbag. Pangalan ng awtor Para sa mga Artikulo sa pahayagan o Magasin Pamagat ng kanyang isinulat Apelyido ng Awtor, Pangalan ng Awtor. (Taon ng Impormasyon ukol sa pagkakalathala Paglilimag) Pamagat ng Artikulo. Pamagat ng - mga naglimbag Pahayagan o Magasin, Paglilibag#. (Isyu #), pahina #. - lugar at taon ng pagkakalimbag Para sa mga kagamitang Mula sa Internet - pamagat ng aklat Awtor. (Petsa ng Publikasyon) "Pamagat ng Artikulo o - Ilang mahalagang tala ukol sa nilalaman Dokumento." Pamagat ng Publikasyon. Petsa kung Ang inihandang bibliyograpiya ay makatutulong sa kailan sinipi o ginamit mula sa buong web address ioyng makahanap ng maraming impormasyong simula sa http:// kakailanganin at susulatin. Pagsulat ng Pinal na Sulating Pananaliksik Hindi lahat ng sangguniang itinala sa pansamantalang Pagkatapos pagdaanan at isagawa nang mabuti ang bibliyograpiya ay magagamit subalit mahalaga pa ring naunang walong hakbang, ngayon ay nakatitiyak ka na kunin ang lahat ng makikitang may kaugnayan sa ng isang mainam na sulating pananaliksik. I-type na ito paksa. gamit ang pormat na ibinigay ng guro. Paghahanda sa Tentatibong Balangkas Mahalaga ang paghahanda ng isang tentatibong balangkas upang magbigay direksyon sa pagsasaayo Pakikipagtalastasan/ Pakikipagusap Ang MAYROON ay ginagamit kapag may napapasingit na Mga Dapat Isaalang-Alang sa Epektibong kataga sa salitang sinusundan nito. Komunikasyon Hal. KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO - Mayroon pa bang natitirang ulam?. Ito ay kakayahan sa paggamit ng wika hindi lamang sa - Si Marvin ay mayroon ding magagandang katangian pagkakaroon ng kakayahang linggwistika gramatika sa tulad ni Joseph. epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. PAGGAMIT NG SALITANG KAPAG at KUNG Nararapat din malaman ang paraan ng wika ng - Pangatnig na nagpapakilala ng isang kalagayang tiyak lingguwistikang komunidad na gumagamit nito upang Halimbawa: matugunan at maisagawa ito nang naayon sa kanyang Kapag may pagsusulit, siguruhing ika'y nakapag-aral. layunin. KUNG KAKAYAHANG LINGGWISTIKO O GRAMATIKAL - pangatnig na nagpapakilala ng isang di-tiyak na LINGGWISTIKA kalagayan. Ay isang paraan no pag-aaral ng wika sa maagham na Halimbawa: kaparaanaan. Kung di nag-aaral, maaaring bumagsak ka. Nagkakaroon no pag-aanalisa sa aktuwal na paggamit PAGGAMIT NG SALITANG KUNG AT KONG ug wika pasalita o pasulat man at nakatuon sa - Kung (if, when) (bilang pangatnig) pantaong lenggwahe wang unbersidad banage ng 1. Magluluto ako kung kakain ka. makataong pagkilos at pag-uugaling pantao. - Kong (ko+ng) (bilang panghalip) Kakayahang Lingguwistiko 1. Ibinigay kong lahat ang aking kaya. Abilidad ng isang tao na makabuo at makaunawa ng PAGGAMIT NG SALITANG ng SILA, SINA salitang at KINA at maayos at makabuluhang pangungusap. Sila at Sina, Kina at Kila. Kakayahang Komunikatibo SILA Nangangahulugan namang abilidad sa angkop na - ay panghalip panao samantalang ang SINA ay paggamit ug mga pangungusap batay sa hinihing; ng panandang pangkayarian sa pangalan. Karaniwang isang interaksiyong sosyal. kamalian na ang sila ay ginagamit na panandang WASTONG GAMIT NG PANANALITA pangkayarian. May mga salita sa anumang wika na nakasanayan Halimbawa: nangagamitin ng katutubo sa kanilang pagpapahayag,, Sila Aldrin at Olga ay mabubuting anak. maaaring hindi naaayon sa sariling balarila, maaari Sina Aldrin at Olga ay mabubuting anak. namang angkop sa balarila, ngonit kinasanayan na sa KINA kanilang pamit. - ay panandang pangkayarian sa pangngalan katulad ng Paggamit ng salitang daw, dito, din doon at dine, raw, sina. Walang salitang KILA sa Balarilang Filipino. Ang rito, rin, rolen at rine paggamit ng KILA ay karaniwang pagkakamali. Ang daw, dito, din, doon at dine ay ginagamit kung ang PAGGAMIT NG SALITANG KITA AT KATA sinusundang salita ay nagtatapos sa katinig - KITA ay ginagamit kapag ang isa sa dalawang (consonant). nag-uusap ay siyang gaganap ng gawain para sa Katinig: BCDFGHJKLMNPQRSTVXZ kausap.. Hal. 1. Ibibili kita ng bagong damit. 1. Sa ilog daw maliligo ang mga binata. - KATA ay ginagamit kung ang dalawang nag-uusap ay 2. Pupunta rin dito ang mga artista. magkasamang gagawa ng isang bagay o kilos. Ang raw, rito, rin, roon at rine ay ginagamit kung ang HAL. sinusundang salita ay nagtatapos sa patinig (vowel - a, 1. Kata ay magsimba muna bago umalis. e i, o, u) o Malapatinig (semi-vowel - w, y). PAGGAMIT NG SALITANG BITIWAN at BITAWAN Hal. BITAWAN 1. Pumunta ka rito. - Ang salitang bitiw ay isang pandiwa (verb) 2. Nag-aaway raw ang mga bata. samantalang isang pangngalan (noun) ang bitaw. PAGGAMIT NG SALITANG NANG at NG - Ang bitiw o bitiwan ay ang pagkawala o pag-alis sa - Ang nang ay karaniwang ginagamit na pangatnig sa pagkakahawak ng isang bagay o pangyayari. mga hugnayang pangungusap at ito ang panimula ng - Ang bitaw naman ay nauukol sa pagsasanay ng katulong na sugnay. sasabunging manok ng walang tari. Halimbawa: - Ang bitawan ay tumutukoy naman sa lugar ng - Mag-aral kang mabuti nang makapasa ka sa eksam. pagdarausan ng salpukan ng manok ng walang tari. Halimbawa: PAGGAMIT NG SALITANG SUBUKIN at SUBUKAN - Nag-aaral siya ng liksyon. SUBUKIN (to test, to try) PAGGAMIT NG SALITANG MAY at MAYROON - nangangahulugan ng pagsusuri o pagsisiyasat sa uri, - Ginagamit ang MAY kapag sinusundan ng: lakas o kakayahan ng isang tao o bagay. masubok ang pangngalan, pandiwa, pang-uri at panghalip panao sa husay o galing ng isang bagay o gawain; kaukulang paari. SUBUKAN (to see secretly) Halimbawa: (pangngalan) - palihim na pagmamatyag o pag-eespiya sa kilos ng - May virus ang nahiram niyang flashdrive. isang tao. (to spy or follow up secretly) - tiktikan o Halimbawa: (pandiwa) manmanan. nangangahulugan ng pagtingin upang - May kumakatok sa pinto. malaman ang ginagawang isang tao o mga tao. - May pupuntahan ka ba mamaya? - SUBUKIN Halimbawa: a. Susubukin ko muna kung maayos itong kompyuter bago ko Iwan mo na ang anak mo sa bahay n'yo. wan na lang niya ang bilhin. bag niya sa kotse ko. b. Subukin mo ang bagong produktong ito at malasa na Iwanan mo na 'ko ng perang pambili ng pananghalian. masarap pa. Hindi iniwanan ng alak ng dumalaw na kamag-anak ang SUBUKAN presong lasenggero. a. Subukan mo nga kung ano ang ginagawa ng mga bata sa PAGGAMIT NG SALITANG SUNDIN AT SUNDAN likod-bahay. - Ang sundin (follow an advice / to obey) ay PAGGAMIT NG SALITANG PAHIRIN at PUNASIN nangangahulugang sumunod sa payo o pangaral, - Ang pahirin at punasin (wipe off) ay panuto, kautusan o batas nangangahulugang alisin o tanggalin o pagpawi ng - Ang sundan ay (follow where one is going; follow what isang bagay samantalang, Ang pahiran at punasan (to one does) ay nangangahulugan gayahin ang ginawa ng apply) ay nangangahulugang lagyan o paglalagay ng iba o pumunta sa pinuntahan ng iba. isang bagay. Halimbawa: PAGGAMIT NG SALITANG OPERAHIN At OPERAHAN Sundin mo ang payo ng iyong mga magulang kung ayaw mong - Tinutukoy ng operahan ang tao na sasailalim sa maligaw ng landas. pagtitistis at hindi ang bahagi ng kanyang katawan. Sundan mo agad ang ang umalis mong kaibigan at baka Halimbawa: tuluyan na iyong magtampo. - Ooperahan si Rey sa tiyan sa Sabado. PAGGAMIT NG SALITANG TUNGTONG, TUNTONG, TUNTON - Kasalukuyang inooperahan si Jane sa Ospital ng Makati. - Ang tungtong ay panakip sa palayok o kawali. - Ginagamit ang operahin kung ang tinutukoy ay ang - Ang tuntong ay pagyapak sa ano mang bagay. tiyak na bahagi ng katawan na titistisin/tinitistis. - Ang tunton ay pagbakas o paghanap sa bakas. Halimbawa: Halimbawa: Ooperahin ang tiyan ni Rey sa Sabado Hindi makita ni Aling Nenita ang tungtong ng palayok sa kusina. PAGGAMIT NG SALITANG NAPAKASAL AT NAGPAKASAL Tumuntong siya sa mesa upang maabot niya ang bumbilya. - Ginagamit ang napakasal kapag ang tinutukoy ay ang Hindi ko matunton kung saan na nagsuot ang aming tuta. ginagawang pag-iisang dibdib ng dalawang nilalang na PAGGAMIT NG SALITANG WALISAN AT WALISIN nagmamahalan. ang lugar na lilinisin. Halimbawa: - Walisan ang lugar na lilinisin Si Janet ay napakasal sa sarili niyang kapasyahan. - Walisin ang partikular na kalat na aalisin sa Napakasal na nga ba kayo ng kasintahan mo? pamamagitan ng walis NAPAKASAL at NAGPAKASAL 1. Aking wawalisan ang kusina. - Ang nagpakasal ay tumutukoy sa taong naging 2. Walisin na ang mga papel na nakakalat sa sahig punong-abala o siyang nangasiwa upang makasal ang PAGGAMIT NG SALITANG BIBIG at BUNGANGA isang lalaki at babae. Bibig: ginagamit ito kung ang tinutukoy o inilalarawan ay tao. Halimbawa: Bunganga: ginagamit kung ang tinutukoy o inilalarawan ay Ang mag-asawa ang nagpakasal ng kanilang panganay na hayop. anak. PAGGAMIT NG SALITANG HABANG at SAMANTALANG Ang mga kapitbahay na matulungin ang nagpakasal sa Habang: ang isang kalagayang walang tiyak na hangganan, o maralitang sina Norina at Ronnie. mahaba. PAGGAMIT NG SALITANG PINTO at PINTUAN Samantalang: ang isang kalagayang may taning, o - Ang pinto (door) ay bahagi ng daanan na isinasara at pansamantala. ibinubukas. Ginawa ito upang ilagay sa pintuan. - May iba pang gamit ang samantala. Ipinakikilala nito - Ang pintuan (doorway) ay ang kinalalagyan ng pinto. ang pagtatambis sa dalawang kalagayan. Ito rin ang bahaging daraanan kapag bukas na ang PAGGAMIT NG SALITANG BAYAD at IPAGBAYAD pinto. Bayad: pagbibigay ng bagay bilang kabayaran. Halimbawa: Ipagbayad: pagbabayad para sa ibang tao. Isinara niya ang pinto upang hindi makapasok ang pusa. PAGGAMIT NG SALITANG NAMATAY at NAPATAY Nakaharang sa pintuan ang paso ng halaman kung kayat hindi Napatay: may tiyak na tao o hayop na pumaslang ng kusa. niya maisara ang pinto. Namatay: kung ang isang tao ay binawian ng buhay sanhi ng PAGGAMIT NG SALITANG HAGDAN at HAGDANAN sakit, katandaan o sinasadya. - Ang hagdan (stairs) ay mga baytang at inaakyatan at PAGGAMIT NG SALITANG KUNG DI at KUNDI binabababaan sa bahay/gusali. Kung di: Ang kung di ay galing sa salitang kung hindi o if not sa - Ang hagdanan (stairways) ay bahagi ng bahay na Ingles. kinalalagyan ng hagdan. Kundi: ang kundi naman ay nangangahulugang maliban sa o Halimbawa: except sa Ingles. Mabilis niyang inakyat ang hagdan upang marating ang klinika. PAGGAMIT NG SALITANG HATIN at HATIAN Matitibay ang hagdan ng kanilang bahay kaya hindi gumuho ang Hatiin: Hatiin ( to divide) o partihin. haadan niyon matapos ang lindol. Hatian: Hatian ( to share) o ibahagi. IPAGGAMIT NG SALITANG IWAN at IWANAN PAGGAMIT NG SALITANG PUTULIN at PUTULAN - Ang iwan (to leave something) ay nangangahulugang Putulin: putulin ay ang pagputol ng isang bagay. huwag isama/ dalhin. Putulan: ang putulan ay ang pagputol ng isang bagay o tao sa - Ang iwanan ay (to leave something to somebody) ay tao, hayop at bagay. nangangahulugan bibigyan ng kung ano ang isang tao. PAGGAMIT NG SALITANG TAWAGIN AT TAWAGAN Pangunahing Uri ng Pangungusap Tawagin: ang salitang tawagin ay ginagamit para Karaniwan palapitin ang isang tao o hayop. - Maganda si Aiyana. Tawagan: Ang tawagan ay ginagamit para kausapin o bigyang - Pumunta si Clara sa palengke. pansin ang isang tao. - Gustong maglaro ng basketball ni Aidan. Kakayahang Pangkomunikatibo Di-Karaniwan Sa pagtuturo at pagkatuto ng wika hindi sapat na alam - Si Allen ay nakatulog sa classroom. ang tuntuning pang-gramatika. - Tayo ay nalulungkot sa pagkawala ni Jairus Ang pangunahing layunin sa pagtuturo ng wika ay - Sina Joyce at Alyssa ay sumayaw sa kanto. magamit ito ng wasto sa mga angkop na sitwasyon, maipahatid ang tamang mensahe at magkaunawaan ng lubos ang dalawang taong nag-uusap. Kakayahang Komunikatibo o Communicative Competence Ano ba ang kakayahang pangkomunikatibo? Kakayahang Pangkomunikatibo Nagmula ito sa isang linguist, sociolinguist, anthropologist, at folklorist mula sa Portland Oregon na si Dell Hymes (1966) Nilinang nila ni John J. Gumperz ang konseptong ito bilang tugon sa kakayahang lingguwistika. Bilang reaksyon sa kakayahang lingguwistika (lingguistic competence) ni Noam Chomsky noong 1965. Ayon kay Hymes sa nagsasalita ay hindi sapat ang magkaroon ng kakayahang lingguwistika upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Nararapat din niyang malaman ang paraan ng paggamit nito. Kakayahang Gramatikal Ayon kina Canale at Swain, ito ay ang pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya. Ang komponent na ito ay magbibigay kakayahan sa taong nagsasalita upang magamit ang kaalamn at kasanayan sa pag- unawa at pagpapahayag sa literal na kahulugan ng mga salita. Mungkahing Komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o Kakayahang Gramatikal (Celce-Murcia, Dornyei, at Thurell - 1995) Sintaks-pagsasama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan. Estraktura ng pangungusap Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita Uri ng pangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong, pautos, etc.) Uri ng pangungusap ayon sa kayarian (payak, tambalan, hugnayan, langkapan) Pagpapalawak ng pangungusap Estruktura ng Pangungusap Simuno o Paksa (Subject sa wikang Ingles) ang bahaging pinag-uusapan o pinagtutuunan ng pansin sa loob ng pangungusap. Ang paksa o simuno ay maaaring gumaganap ng kilos o pinagtutuunan ng diwang isinasaad sa pandiwa at ganapan ng kilos ng pandiwa. Panaguri (Predicate sa wikang Ingles) ang bahagi ng pangungusap na nagbibigay ng kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa. Ito ay naglalahad ng mga bagay hinggil sa simuno. Estruktura ng pangungusap.