Klinik Psikoloji Tanım ve Tarihçe 2.pdf

Klinik Psikoloji 2024-2025 GÜZ Dersin Genel Kapsamı Klinik Psikoloji Nedir? Klinik Psikolojiye Tarihsel Bir Bakış Klinik Psikologlar Nerelerde, Ne Yapar? Klinik Psikologların Sınırlılıkları Klinik Değerlendirme Klinik Değerlendirme Yöntemleri -Klinik Görüşme -T...

Klinik Psikoloji 2024-2025 GÜZ Dersin Genel Kapsamı Klinik Psikoloji Nedir? Klinik Psikolojiye Tarihsel Bir Bakış Klinik Psikologlar Nerelerde, Ne Yapar? Klinik Psikologların Sınırlılıkları Klinik Değerlendirme Klinik Değerlendirme Yöntemleri -Klinik Görüşme -Testler -Klinik Gözlem Klinik Müdahale -Psikanalitik ve Psikodinamik Terapiler -Varoluşcu ve Hümanistik Terapiler -Bilişsel Davranışçı Terapiler -3.Dalga Terapiler (Şema Terapi, EMDR, Mindfulness, vd.)  Yardımcı kaynak Klinik Psikoloji: Bilim ve Uygulama Yükleniyor… Türk Psikologlar Derneği Yayınları Editörler: Mehmet Eskin Çiğdem Dereboy Nuray Karancı Klinik Psikoloji Tanım: APA (Amerikan Psikoloji Birliği)'nın tanımına göre; klinik psikoloji "duygusal, düşünsel, davranışsal yetersizlik ve rahatsızlıkların -daha iyi anlaşılması -önceden kestirilmesi ve -giderilmesi için psikolojinin prensiplerini kullanan psikolojinin alt dallarından bir tanesidir. Kısaca Klinik psikolojinin kısa tarihi Ruhsal sıkıntıları değerlendirmek ve tedavi etmek için kaydedilen en eski yaklaşımlar dini, büyüsel ve/veya tıbbi bakış açılarının bir kombinasyonuydu. Yükleniyor… 19. yüzyılın başlarında: kafatasının şeklini inceleyerek kişilik çalışması olan frenoloji O dönemdeki diğer popüler tedaviler: yüz şeklinin incelenmesi (fizyognomi), Mesmer'in mıknatıs kullanarak zihinsel durumları tedavi etmesi (mesmerizm) BIMARHANELER/ DARÜŞŞIFALAR: ÖRN: EDIRNE DARÜŞŞIFASINDE MÜZIKLE TERAPI. SORUNA GÖRE MAKAM  Bilim camiası akıl hastalığını tedavi etmek için kullanılan bu yöntemlerin tümünü reddetti. Akıl hastalığı çalışmaları, akıl hastanesinde psikiyatri ve nöroloji alanlarında yapılmaktaydı. Psikologlar henüz ruh sağlığı alanının içinde değildi. Klinik psikolojinin kısa tarihi Klinik psikolojinin ilk bilimsel uygulaması 19. yüzyılın sonuna kadar, Sigmund Freud'un Viyana'da "konuşma tedavisini" ilk geliştirdiği zamana kadar başlamadı. Freud & Breuer – Histeri Üzerine Çalışmalar (1895) Anna O.“ Konuşma terapisi” – Talking cure Bu sırada Kuzey Amerikada: 1800'lerin ikinci yarısında, psikolojinin bilimsel çalışmaları üniversite laboratuarlarında iyice yerleşmeye başlamıştı. “Uygulamalı bilimler” fikri küçümsedi ve tek saygın uygulama olarak "saf" bilimde ısrar edildi. Bu durum, Wundt'un eski bir öğrencisi ve Pennsylvania Üniversitesi'nde psikoloji bölümü başkanı olan Lightner Witmer'in heceleme sorunu olan genç bir çocuğu tedavi etmeyi kabul etmesiyle değişti. Başarılı tedavisi kısa süre sonra Witmer'in 1896'da Penn'de öğrenme güçlüğü çeken çocuklara yardım etmeye adanmış ilk psikoloji kliniğini açmasına yol açacaktı. On yıl sonra 1907'de Witmer bu yeni alanın ilk dergisi olan The Psychological Clinic'i kuracak ve burada "değişimi teşvik etmek amacıyla bireylerin gözlem veya deney yoluyla incelenmesi" olarak tanımlanan "klinik psikoloji" terimini icat edecekti. 1914'e gelindiğinde ABD'de 26 benzer klinik vardı. Klinik psikoloji gelişirken bile, ciddi ruhsal sıkıntı sorunlarıyla çalışmak psikiyatristlerin ve nörologların alanı olmaya devam etti. Yükleniyor… Klinik psikologlar psikolojik değerlendirme konusundaki artan becerileri nedeniyle bu alanda ilerleme kaydetmeye devam ettiler. Psikologların değerlendirme uzmanı olarak ünü, I. Dünya Savaşı sırasında iki zeka testinin geliştirilmesiyle pekişmiştir: 1920- Army Alpha ve Army Beta. İkinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde, ordu bir kez daha klinik psikologlara başvurdu. Askerler savaştan dönmeye başladıkça, psikologlar "mermi şoku" olarak adlandırılan (daha sonra travma sonrası stres bozukluğu olarak adlandırılacak) ve mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gereken psikolojik travma belirtilerini fark etmeye başladılar. Doktorlar (psikiyatristler dahil) bedensel yaralanmaları tedavi etmek için aşırı çaba sarf ettiklerinden, psikologlar bu durumun tedavisine yardımcı olmaya çağrıldı. Aynı zamanda, kadın psikologlar (savaşın dışında tutulan), toplumların savaşın stresiyle başa çıkmalarına yardımcı olmak ve genç annelere çocuk yetiştirme konusunda tavsiyelerde bulunmak amacıyla Ulusal Kadın Psikologlar Konseyi'ni kurdu. Savaştan sonra, ABD'deki Gaziler İdaresi, bakıma ihtiyacı olan binlerce gazinin tedavisine yardımcı olmak için doktora düzeyinde klinik psikologlar yetiştirmek üzere programlar oluşturmak için muazzam bir yatırım yaptı. Sonuç olarak, ABD'de 1946 yılında klinik psikoloji alanında hiçbir resmi üniversite programı yokken, 1950 yılında psikoloji alanındaki tüm doktoraların yarısından fazlası klinik psikoloji alanında verilmeye başlandı. İkinci Dünya Savaşı sadece Amerika'da değil, uluslararası alanda da klinik psikolojide dramatik değişikliklerin yaşanmasına sebep olmuştur.  Dünya savaşları -shell shock , battle fatigue, war neurosis - varoluşçuluk, insan doğasını anlama - çocuk esirgeme yurtları 1970'lerden bu yana, klinik psikoloji güçlü bir meslek ve akademik çalışma alanı olarak büyümeye devam etmiştir. Klinik psikologların kesin sayısı bilinmemekle birlikte, 1974 ile 1990 yılları arasında ABD'deki sayının 20.000'den 63.000'e çıktığı tahmin edilmektedir. Klinik psikologlar değerlendirme ve psikoterapi konularında uzman olmaya devam ederken, odak noktalarını gerontoloji, sağlık psikolojisi, spor ve ceza adaleti sistemi gibi konuları ele alacak şekilde genişletmektedirler.  Bir açıdan, tekrar etmek gerekirse, klinik psikoloji ve ebeveynleri olan felsefe ve tıp arasında, hem epistemolojik bir çatışma hem de epistemolojik bir birlik söz konusudur. Diğer bir açıdan ise, kardeşleri olan beşerî bilimler ve fen bilimleri (doğa bilimleri) ile de, hem bir çatışma hem de bir birlik söz konusudur. Bu kardeşlik ilişkileri, fizik ve matematiksel, tıbbi, antropolojik (örneğin yapısalcı), sosyolojik, nörobiyolojik gibi yorumlayıcı ve baskın paradigmaların yeniden belirlenmesiyle, düzenli olarak test edilmekte ve harekete geçmektedir.  “İnsanoğlu doğası gereği, genel yaşamın kendisiyle ilgili eksik çözülmüş bir problemin taşıyıcısıdır”. Genel yaşam: çatışmalar, denemeler ve hatalar dizisi, uyum sorunları ve tekrar uyum sağlama çabalarıdır. Psikolojinin ve biyolojinin esas sorunu uyumdur. Yani çatışmanın kendisi ve çatışmanın çözümüdür. “Klinik psikoloji, gözleme ve normal olabileceği kadar patolojik de olan her bir vakanın ya da grubun derinlemesine analizine dayalı, insan davranış bilimidir. Temelinde somut, deneysel araştırma yöntemlerini tamamlayarak, çeşitli genellemeler oluşturmaya elverişlidir.” Özet olarak «klinik psikoloji» çift taraflı amacı ile tanımlanmaktadır: - “Normal” ya da “patolojik”, bireysel ya da grup içindeki bireyin bilinçli/bilinçdışı, öznel/özneler-arası ruhsal gerçekliğinin keşfi; - Sözlü ya da sözlü olmayan, odaklı ya da serbest çağrışımlar sürecinin gözlemi ve buna engel olan ketleyici/koparıcı içsel çatışmaya dair engellerin, kişiyi özneleştiren bir anlam kazanması. Tüm bunlar doğrultusunda, klinik psikoloji büyür ve gelişirken toplumun ilgisini çekmeye başladı. Bir yandan da ruh sağlığı, tüm dünyada en çok stigmatize edilen Klinik Psikolog kimdir? Nasıl Klinik Psikolog Olunur? -Eğitim Gereklilikleri -Kişisel Özellikler  Kişisel özellikler -insana, kendine ve ötekine dair ilgi ve merak -içgörü -ilişkisellik - etik Bir Enkişi yaygınneden sebepler? klinik psikoloğa başvurur? Anksiyete bozuklukları (panik bozukluk, sosyal fobi) Duygudurum bozuklukları (depresyon) Dürtü kontrol bozuklukları (öfke patlaması gibi) Yükleniyor… Madde bağımlılığı (alkol, uyuşturucu bağımlılığı) Psikopatoloji tanı kriterine uymayan sıkıntılar: Kişilerarası ilişkilerde zorluklar Evlilik sorunları Okul zorlukları Psikosomatik ve fiziksel belirtiler İşle ilgili zorluklar -Çatışma -Uyum -Ruhsal acı -İşlevsellik kaybı -normal ya da patolojik -öznel ya da özneler arası -bireysel ya da grup içinde -bilinçli ya da bilinçdışı olan kişinin ruhsal gerçekliğini çalışacak, keşfedecek bir zemin Klinik Psikolojinin Amaçları -İnsanların psikolojik/ruhsal dünyalarının değerlendirilmesi (Testler, gözlemler, değerlendirme görüşmeleri) -Tedavisi (Psikoterapi) Yükleniyor… -Önlenmesi (Sağlık Kurumları, Bakanlıklar, STK’lar) -Kişisel uyum ve etkinliğin arttırılması (sosyal destek grupları, psikososyal yardım) KLİNİK PSİKOLOGLAR NE TÜR KONULARDA VE KONUMLARDA ÇALIŞIRLAR?  Klinik Psikologların Çalışma Alanları -Değerlendirme -Tedavi -Araştırma -Öğretim -Danışmanlık -İdari Görevler 1.Değerlendirme Birçok klinik değerlendirme aracı üç kategoride sınıflandırılır: Testler Görüşmeler Gözlemler Bu bilgiler hangi amaçla kullanılır: Tarama (Gelişimsel, Klinik) Problemi saptama (tanı koyma?) Doğru yönlendirme yapma Tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırma olanağı 2. Tedavi Klinik psikologlar insanları daha iyi anlamak ve onları rahatsız edici sorunlarını çözmeye yardımcı olmak için tasarlanmış tedaviler sunar. Bu müdahaleler klinisyenin kuramsal odağına bağlı olarak: Psikoterapi, davranış değiştirme, psikolojik danışmanlık… Bireysel psikoterapi klinik psikologların uzun zamandır en sık yaptığı etkinlik olsa da, çift, aile, grup terapisi de uygulamaktadırlar. Çoğu klinik psikolog mevcut problemi azaltmak için tedavi planlarken, bazıları da probleme yönelik önleyici çalışmalar yaparlar. 3. Araştırma Psikoloji bilimi var olduğu sürenin ilk yarısında uygulamadan ziyade araştırma tarafından hükmedilmekteydi. Denge değişse de hala oldukça önemli… Peki Neden? Psikopatolojinin yordayıcı faktörlerini tespit etme, daha iyi anlama Alanda yapılan yeni çalışmaları eleştirel olarak inceleyebilmek Klinik değerlendirme ve tedavinin etkinliğini değerlendirme 4. Öğretme Tam ve yarı zamanlı akademik pozisyonlarda klinisyenler genellikle: kişilik, anormal psikolojisi, klinik psikolojiye giriş, psikoterapi, görüşme, psikolojik değerlendirme gibi dersler verir. Süpervizyon: Lisansüstü seviyede, öğrencilerin değerlendirme ve tedavi becerilerini geliştirmek için kullanılan özel bir öğretme türüdür. Yükleniyor… Öğrenci bir ya da daha fazla danışanı düzenli olarak görür, seanslar arası süpervizorü ile buluşarak vakayı tartışır. Klinik psikologlar hizmet verme bağlamında da, örneğin çalışma ortamında, birçok eğitim verir: stajyer psikolog, tıp intern, hemşireler, polisler, cezaevi memurları, öğretmenler, yöneticiler, bakım verenler yani becerilerinin psikolojik bilgilerle geliştirilmesini isteyenler. 5. Danışmanlık Danışmanlık bir kişiye şirkete veya devlet kurumuna verilebilir. Danışman: Kendi çalışma konusuyla ilgili eğitim verebilir… (işte stres, organizasyon, örgütlenme)  6. İdarecilik Çoğu klinik psikolog çalıştığı kurumda kendisini idari işler yaparken ya da kurumun günlük işlerini yürütürken bulabilir. Örn: Üniversite psikoloji bölümü başkanlığı, klinik psikoloji iisansüstü eğitim koordinatörlüğü, öğrenci danışmanlığı merkezi müdürü, hastane veya klinikte baş psikolog, danışmanlık şirketi başkanı, ruh hastalıkları merkezi müdürü vs. Klinik psikoloji ve ruh sağlığı ile ilgili diğer meslekler: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Sosyal Çalışmacı Psikiyatri Psikiyatri hemşireliği Aile Danışmanlığı  Danışmanlık ve Okul Psikologları: İnsanların karşılaştıkları normal geçiş evreleri ve uyum süreçleriyle ilgilenirler: kişisel, eğitsel , mesleki ve grup uyumu konuları. Sosyal çalışmacılar: Danışanlarına ya da iş yerlerine doğrudan sosyal koşulları arttırmak için hizmet sunarlar.(Psikoterapi hizmeti verebilmeleri için en az klinik psikolojide yüksek lisans eğitimi ) Psikiyatristler: Tıp eğitiminin ardından, ruh hastalıklarının tanı, tedavi ve önlenmesi ile ilgilenirler. Psikiyatri hemşireleri: Psikiyatrik tanısı olan bireylerin bakım ve tedavisinde eğitim almayı içerir. Aile Danışmanlığı Çift ve ailede görünen psikolojik rahatsızlıklara müdahale konusunda eğitim alırlar. Klinik psikologların sınırlılıkları İlaç yazamaz Resmi olarak tanı koyamaz Bağımlılık, yeme bozukluğu gibi hastane yatışı gerektiren durumlarda bir hastane ve psikiyatrist ile işbirliği halinde çalışılmalıdır Hastayı tamir edemez Meslek etiği Etik Kurallar ve Sınırlar Yetkinlik ve Yeterlilik En Yüksek Yararı Gözetmek ve Danışana Zarar Vermemek: Gizlilik ve Mahremiyet Dürüstlük, Doğru Bilgilendirme ve Kendini Doğru Tanıtma Danışanlara Saygı Duyarlılık ve Hoşgörü Bireysel ve Küktürel Farklılıklara Duyarlılık Toplumsal Sorumluluk  İlk mesleki etik kuralları: M.Ö. 4. yy Hipokrat Yemini Dünya Psikiyatri Birliği (WPA), Madrid Bildirgesi: Tıpta Psikoterapi Etiği (2011) Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliği (2018) https://www.psikolog.org.tr/tr/files/folder/etik-yonetmeligi-x389.pdf TPD Etik Yönetmeliği Yetkinlik ve Yeterlilik Yararlı Olmak ve Zarar vermemek Sorumluluk (Gizlilik) Dürüstlük İnsan Haklarına Saygı ve Ayrımcılık Yapmama  RUH SAĞLIĞI HİZMETLERİNİN EŞİTLİĞİ Eşitlik yasaları; fiziksel hastalık için olduğu gibi ruhsal hastalık için de aynı düzeyde destek ve sağlık sigortası demektir. Herkesin bu hizmete erişiminin eşit olması demektir. Fiziksel hastalığın tedavisi devlet/sağlık sigortası tarafından karşılanırken, ruhsal hastalıkların tedavisi için gerekli ilaçlar devlet/sağlık sigortası tarafından karşılanırken ruhsal hastalıklarda psikoterapinin karşılanmaması.  Psikolojinin elle tutulur gözle görülür somut araç ve sonuçlarının olmaması Terapinin etkililiğine dair sınırlı sayıda araştırma olması Fiziksel hastalığın kişinin kontrolü dışında oluştuğuna, ruhsal problemlerin ise kişinin kendisi veya ailesi tarafından oluşturulduğuna dair inanç. Örn: Kalp krizi, obezite, diyabet (Kişinin tercihte bulunabileceği yaşam stiliyle alakalı ise tedavi ücreti karşılanır.) Klinik Psikolojinin Amaçları -İnsanların psikolojik/ruhsal dünyalarının değerlendirilmesi (Testler, gözlemler, değerlendirme görüşmeleri) -Tedavisi (Psikoterapi) -Önlenmesi (Sağlık Kurumları, Bakanlıklar, STK’lar) -Kişisel uyum ve etkinliğin arttırılması (sosyal destek grupları, psikososyal yardım) KLINIK PSIKOLOJIDE ÖLÇME DEĞERLENDIRME  KLINIK DEĞERLENDIRMEYE NE ZAMAN IHTIYAÇ DUYULUR? Kimler yönlendirebilir? - hastanın kendisi: hiçbir sebep yokken panik ataklarım neden oluyor? - doktor: travmadan sonra hastanın nörolojik ve psikolojik değerlendirmesi - okul: bu çocuğun adhd/öğrenme bozukluğu/saldırganlığı nasıl anlamak gerekir? - ebeveynler: çocuğumun ilkokula başlaması uygun mu? Gelişimi nasıl? Ayrılacağımızı nasıl açıklamalıyız? - mahkemeler: cezai ehliyeti var mı? bu kişi başkasına zarar verebilir mi? - psikiyatrist: kişinin obsesyonları nevrotik bir kriz mi yoksa psikotik obsesyonlar mı?  KLINIK DEĞERLENDIRMENIN AMAÇLARI Hastayı doğru yönlendirme Tedavi ekibini doğru yönlendirme Sınıfsal Tanı Koyma DSM-V / ICD Gelişimsel Bozukluklar Yükleniyor… Psikanalitik Ruhsal İşleyiş Düzeyi (Nevroz, Sınırdurum (Borderline), Psikoz) // Narsisistik Sınırdurum, Perversiyon, Psikosomatik) Yordama (önceden tahmin etmek) -gidişatı yordamak (gidişatı etkileyen faktörler) -tehlike potansiyelini yordamak (başkasına ve kendine zarar)  TANI VE SINIFLAMA -Etkili tedavi ancak isabetli tanı ile mümkündür. - Ruh sağlığı uzmanları arasında ortak dil - Araştırmalar - Resmi tanılamanın önemi : hem birey hem çevresindekiler için. *tanımlanamamış rahatsızlıklar üzerinde araştırma yapılamaz, sıklık ve yaygınlıkları saptanamaz, tedavi yöntemleri belirlenemez. -Kişi için belirsizliği bitirme -psikopatoloji kuramlarının oluşmasına kavramsal düzeyde katkı sağlama. -anti psikiyatri: tanılama kişinin yaftalanmasına yol açar.  VAKA ÖRNEĞI Tanının önemi Yükleniyor… Tanıya göre tedavinin değişkenliği Tanının kişiye ve çevresindekilere etkisi Tanı koymada zorluklar: -Psikolojik sorunların zihinsel doğası gereği dolaylı gözlem yapılması gerekliliği -psikometrik özellikleri -klinisyenin deneyimi -hastayla kurulacak güven ilişkisi-işbirliği  NORMAL DIŞI (ANORMAL) DAVRANIŞ Anormal davranış, atipik davranış, psikopatoloji, ruhsal bozukluk - toplum içinde nadiren gözlenen, kişi için uyumsuz ya da zararlı davranış. - zamana, kültüre, topluma göre değişir! Akıl hastalığı kavramının tarih boyunca gösterdiği değişkenliğe bakılırsa, normal dışı davranışın herkesçe ve her zaman kabul gören bir tanımı olamaz.  ANORMAL DAVRANIŞA FARKLI KURAMSAL YAKLAŞIMLAR Biyolojik (medikal) yaklaşım Psikanalitik yaklaşım: anormal davranış da diğer davranışlar gibi bilinçdışı çatışmanın ürünüdür. Normal ve anormal davranış arasında belirgin bir mesafe yoktur, arkasındaki zihinsel süreçler araştırılmalıdır. Psikolojik yaklaşım: davranışçı ve bilişsel yaklaşım Biyopsikososyal yaklaşım: sistematik bir bütünleşme Biyopsikososyal ve psikolojik yaklaşım arasındaki partnerlik.  YINE DE… BUNLAR VARSA RUHSAL BIR BOZUKLUĞUN OLMA OLASILIĞI ARTMAKTADIR: - Öznel sıkıntı: ruhsal acı. yeterli ve gerekli bir değişken değildir. - Uyumsuzluk: işlev kaybı - İstatistiki seyreklik: seyrek ve hoş olmayan (mikrop) - Sosyal norm ihlali: yazılı ve yazısız normlar - Sosyal rahatsızlık: parafili (teşhircilik) - Mantık dışılık: hipokondriya - Tehlikeli olması: tehlikeli araç kullanımı, kendini yaralama X Hiçbiri karar için tek başına yeterli değildir, bütün olarak ele alınması gerekir. X Toplumsal yapı ve değerler 1. Amerikan Psikiyatristler Birliği – DSM V Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı 2. Dünya Sağlık örgütü – ICD 11 International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problem Hastalıkların ve Bunlarla iLİŞKİLİ sağlık Sorunlarının Uluslararası İstatistiki Sınıflandırılması 3. Uluslararası Psikanaliz ve Psikodinamik Terapiler Dernekleri – PDM Psychodynamic Diagnostic Manual Psikodinamik Tanı El Kitabı -Psikodinamik Vaka Formülasyonları  DSM 5 Yükleniyor… DSM IV’DEN V’E ICD-11  PSIKODINAMIK TANI KLAVUZU II https://yayin.psikoterapi.com/index.php? route=product/product&product_id=1442  KLINIK DEĞERLENDIRMENIN AŞAMALARI 1) Değerlendirmenin Amacını Saptama/ Yönlendirme sorusu 2) Değerlendirme yöntemini belirle (gözlem, klinik görüşme, test) 3) Değerlendirme 4) Geri bildirim - Rapor  YÖNLENDIRME SORUSU - hastanın kendisi: hiçbir sebep yokken panik ataklarım neden oluyor? - başka bir terapist: bu kişi psikoterapi için uygun mu? - psikiyatrist: kişinin obsesyonları nevrotik bir kriz mi yoksa psikotik obsesyonlar mı? - doktor: travmadan sonra hastanın nörolojik ve psikolojik değerlendirmesi - okul: bu çocuğun adhd/öğrenme bozukluğu/ saldırganlığı nasıl anlamak gerekir? - ebeveynler: çocuğumun ilkokula başlaması uygun mu? Gelişimi nasıl? Ayrılacağımızı nasıl açıklamalıyız? - mahkemeler: cezai ehliyeti var mı? bu kişi başkasına zarar verebilir mi?  DEĞERLENDIRME YÖNTEMINI BELIRLERKEN… Yönlendirme sorusu Yöntemin uzunluğu/kısalığı Kişinin okur yazarlığı Çoklu değerlendirmenin önemi  KLINIK DEĞERLENDIRMEDE GÖRÜŞME VE GÖZLEM KLİNİK İLK GÖRÜŞME Klinik görüşme; hayatında karşılaştığı zorlukları bir profesyonele anlatma ihtiyacı hisseden ruhsal sıkıntı çekmekte olan bir kimsenin talebidir. (değerlendirme görüşmeleri/intake)  KLINIK GÖRÜŞME, Basittir; belirgin bir çerçevede iki kişi arasında sözlü bir değişimdir. Karmaşıktır; arkadaşlar arasında bir diyalog, dünyevi bir konuşma, iş görüşmesi, anket ya da gazete röportajı değildir. Kişiler, aynı pozisyonda ve aynı statüde değildir. Profesyonel bir durumdur. Belli ilke ve kuralları vardır.  YÖNLENDIRILMIŞ GÖRÜŞME Görüşme yapılandırılmış, yani yön verilmiş, hatta önceden belirlenmiş şekilde öncelikli amaca yönelik yapılabilir. Soruşturma yöntemiyle ilgili belirlenmiş bilgilerin alınmasını sağlayacak, yanıtları kısa ve yayılmacı olmayan, direkt, sık ve amaçlı, çok yahut az kapalı soruları kullanır. Bir yönü, bir kuralı ve bir baskıyı öneren, ileten, ve dayatan bir tekniktir. kurallı, direkt, amaca yönelik, önceden belirlenmiş bilgilerin alınması Örn: Veli Görüşme Formu Yaşam Öyküsü Formu  YARI YÖNLENDIRILMIŞ GÖRÜŞME Danışman, kendiliğinden bir şekilde kişinin söyleyebileceği şeylere saygılı bir çerçeve sunar. Potansiyel bir soru serisi oluşur. Tematik ve bilgi sağlayan sorular sorulur. - Yani herşeyi anlatmak istememesine, dirençlerine, kaçınmalara, unutmalara saygı duyarak. - Potansiyel bir soru serisi vardır, ancak psikolog kendi ruhsallığını da işin içine katar (neyi duyup neyi duymadığı vs) Örn: İlk değerlendirme görüşme formu  YÖNLENDIRILMEMIŞ GÖRÜŞME Önceden belirlenmiş bir konu veya soru yoktur. Danışan aklından ilk geçenleri anlatmaya davet edilir. Serbest Çağrışım Görüşmenin genel dinamizmi gözden kaçırılmadan, ayrıntılara dikkat edilen uzun bir dinleme içerir.  Yapılandırılmamış görüşme Kendinizi tanıtır mısınız? Yolunda gitmeyen nedir? Neden buradasınız? Serbest çağrışım Hastanın fikirleri, ruh hali, dil sürçmesi, tereddüt, sessizlikler, yeniden başlamaları, sessizce takip edilir. Uzun bir dinleme. Tüm bir sessizlik demek değildir. Düşünülmüş sorular, söylenenlerin tekrarları  KLINIK GÖRÜŞMENIN ÇERÇEVESI Paylaşım, gizliliğinin korunabileceği özel bir ortamda yapılmalıdır. Üçüncü şahıslar bulunmamalıdır. (Danışandan izin alındığı takdirde, eğitim amaçlı durumlar hariç) Randevunun sıklığı , saatleri ,süresi, ücreti gibi konular da resmi çerçevenin içinde yer alır.  ÇERÇEVE Oda (büyüklük, dizayn) Oturma (koltuklar, oturma açısı, masa) Bedensel Temas Saat Giyim Görüşmenin Sıklığı ve Süresi Ücret  ÇERÇEVE Özel İletişim Bilgileri Verme Görüşme Sırasında Bir Şey Yiyip İçme, Sigara İçme Hitap Biçimi Gizlilik İlkesinin Paylaşılması Not Tutma Ses ve Video Kaydı Görüşme Araç ve İlkeleri 1. Dinleme 2. Konuşma 3. Soru sorma 4. Soruları yanıtlamak ve Açıklamak 5. Bireyin bulunduğu yerden başlamak 6. Yansıtma ve pekiştirme 7. Gözlem 8. Yorumlama  UYGULAMA İLKE VE TEKNIKLERI 1. Görüşme sakin bir yerde yapılmalıdır. 2. Görüşme kişi ile yalnız olarak yapılmalıdır. Yükleniyor… 3. Danışanla iyi ilişkiler kurulmalı. 4. Serbest konuşması sağlanmalı. 5. Kişisel yaşantılara ağırlık verilmeli. 6. Bireyin duygusal yönü vurgulanmalı. 7. Eleştiri ve değerlendirmeden kaçınmalı. 8. Dil açık ve sade olmalı.  UYGULAMA İLKE VE TEKNIKLERI 9. Yüksüz, açık uçlu sorular sorulmalı. 10. Geçiş soruları titizlikle seçilmeli. 11. Sözel olmayan ipuçları da izlenmeli. 12. Genel ifadeler özgül hale getirilmeli. 13. Söylenmeyenlerle de ilgilenilmelidir. 14. Profesyonel kavram ve düşüncelerde esnek olmalıdır.