Introductie tot kinesitherapeutisch handelen PDF

**Introductie tot het kinesitherapeutisch handelen** **2.2.2.1 Competentieprofiel van de kinesitherapeut** De kinesitherapeut heeft de volgende verantwoordelijkheden: - Beschikken over **kennis, vaardigheden en attitudes** om gezondheidsproblemen effectief en efficiënt op te lossen of te...

**Introductie tot het kinesitherapeutisch handelen** **2.2.2.1 Competentieprofiel van de kinesitherapeut** De kinesitherapeut heeft de volgende verantwoordelijkheden: - Beschikken over **kennis, vaardigheden en attitudes** om gezondheidsproblemen effectief en efficiënt op te lossen of te voorkomen. - Reflecteren op de eigen rol, patiëntrelatie, werkwijze, en samenwerking met andere zorgprofessionals. - Handelen binnen de kaders van wetenschap, beroepsnormen, wettelijke voorschriften, ethiek en financiën. **CanMEDS-rollen voor de kinesitherapeut:** 1. **Klinisch expert:** Kinesitherapeutisch handelen. - Identificeert beïnvloedende factoren van gezond gedrag / gedragsverandering - Beschrijft gezondheidsprobleem (ICF) - Stelt in overleg met patiënt behandelplan op - Stimuleert zelfmanagement 2. **Teamspeler:** Samenwerking met anderen. - werkt doelmatig en effectief samen en respecteert competenties van anderen - onderhoudt effectieve relaties met benodigde maatschappelijke instanties 3. **Wetenschapper:** Kennis delen en wetenschap. - Draagt bij aan innovatieprojecten 4. **Gezondheidspromotor:** Maatschappelijk handelen. - Herkent en interpreteert factoren die gezondheid beïnvloeden en betrekt deze in zijn handelen 5. **Manager:** Organiseren van zorg. - Plant, organiseert en regisseert zijn werk binnen interprofessioneel netwerk - Neemt actief deel of geeft leiding aan multidisciplinair team 6. **Professional:** Professioneel handelen. - Toont zich in relatie met cliënten in interprofessionele relaties vakbekwaam, aandachtig, ontvankelijk en gewetensvol 7. **Communicator:** Effectieve communicatie. - Inventariseert wensen en behoeften van clïent en naasten - Stimuleert verantwoordelijkheid van clïent (rekening houdend met draagkracht) **Kernpunten:** - Het kinesitherapeutisch handelen is de centrale competentie. - Er is een sterke wisselwerking tussen de verschillende competenties. **2.2.2.2 Kinesitherapie en zorgverlening** De focus van de gezondheidszorg verschuift van ziekte naar gezondheid en gedrag. **Belangrijke thema's:** 1. **Gezondheid:** - Definitie volgens WHO (World Health Organisation): \"Toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte.\" - Gezondheid = toestand (statisch) - Modernere definitie: **\"Het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.\"** - Gezondheid = voortdurend wisselente situaties dynamisch - Focus ziekte en zorg focus gezondheid en gedrag - Mensen met ziekte kunnen gezond zijn (leren omgaan met ziekte) - Gezondheid = optimale aanpassing aan gegeven omstandigheden of optimaal functioneren - Gezondheid = dynamisch evenwicht (wisselwerking) - Gezondheid = fysieke, sociale en psychische aspecten - Gezondheid = uitbaar op organisch, functioneel en sociaal niveau - Gezondheid = subjectieve + objectieve aspecten **Kwaliteit van leven** = mate waarin wensen en ambities van de individuele mens op verschillende terreinen en aspecten van het leven overeenstemmen met de realisatie ervan 2. **Gezondheidsbeïnvloedende factoren:** - **Persoonlijkheidskenmerken:** eigenschappen die in meer of mindere mate bepalen hoe mensen zich gedragen en hoe ze reageren op hun omgeving. Bij leefstijl of gezondheidsgedrag gaat het om factoren als lichamelijke activiteit, omgaan met stress, voeding, roken en alcoholgebruik - **Leefstijl:** Beweging, voeding, stress, roken, alcoholgebruik. - **Omgevingsfactoren:** 1. [Sociale leefomgeving]: mate van sociale steun belangrijk voor gezondheid 2. [Fysieke leefomgeving]: vb. gezond ingerichte leefomgeving nodigt uit tot gezond gedrag met voldoende beweging 3. [Arbeidsomstandigheden]: omstandigheden tijdens werktijd - **Gezondheidszorgsysteem:** geheel van activiteiten en organisatiestructuur omtrent zorgverlening en preventie - **Gezondheidsbeleid:** de door de overheid genomen maatregelen met betrekking tot gezondheidszorg - Determinanten van gezondheid - Kunnen gezondheid positief en negatief beïnvloeden + kunnen belastbaarheid van iemand vergroten of belasting zijn voor en individu 3. **Gezondheidstoestand en ICF:** **Gezondheidstoestand** = mate van gezondheid (zowel voor individu als bevolkingsgroep) Voor zorgverlening: gezondheidstoestand van individu = belangrijk zowel patïent als zorgverlener heeft oordeel over mate van gezondheid van patïent - Internationale Classificatie van het menselijk Functioneren (**ICF**): gezondheidstoestand vastleggen - **Functies** zijn fysiologische en mensale eigenschappen van menselijk organisme - **Anatomische eigenschappen** betreffen positie, aanwezigheid, vorm en continuïteit van onderdelen van menselijk lichaam (lichaamsdelen, orgaanstelsels, organen en onderdelen van organen) - **Stoornissen** zijn afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen - **Activiteiten** zijn onderdelen van iemands handelen - **Beperkingen** zijn moeilijkheden die iemand heeft met uitvoeren van activiteiten - **Participatie** is iemands deelname aan maatschappelijk leven - **Participatieproblemen** zijn problemen die iemand heeft om deel te nemen aan maatschappelijk leven - Belangrijk voor de kinesitherapeut: functies of anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie van patiënt in kaart brengen - In ICF worden domeinen aangegeven in lijst die alle levensgebieden omvat: van leren tot sociale taken classificatie activiteiten en/of participatie vastleggen van: **vermogen** (of iemand bepaalde taak wel of niet kan uitvoeren) en **uitvoering** (wat iemand in eigen omgeving daadwerkelijk doet) (al dan niet gebruikmakend van hulpmiddelen of hulp door iemand anders) - **Externe factoren**: ondersteunende of belemmerende factoren [ondersteunende factoren]: toegankelijkheid van hulpbron en of toegang afhankelijk of variabel is, of van goede of van slechte kwaliteit [belemmerende factoren]: relevant om te weten hoe vaak de factor een belemmering vormt, of belemmering groot of klein is, of vermijdbaar of niet **Internationale Classificatie van Ziekten en Aandoeningen** (ICD): ziekten en aandoeningen kunnen geklasseerd of ingedeeld worden primair ingedeeld: ethiologie (orgaansystemen) ICF: gezondheidstoestand onafhankelijke van ziekte, trauma of aandoening - ICF vult ICD aan Laatste uitgave: ICD-10 = International Classification of Diseases and Related Health Problems Huisartsgeneeskunde: ICPC-2 = International Classification of Primary Care **2.2.2.3 Fasen en kenmerken van het kinesitherapeutisch handelen** **Kenmerken van kinesitherapeutisch handelen:** - Gericht op het analyseren, voorkomen en behandelen van problemen in het bewegend functioneren. - Gericht verminderen en oplossen van probleem en (zo mogelijk) voorkomen van problemen in bewegend functioneren - Samenspel tussen de patiënt en de kinesitherapeut. - Proces probleemoplossing: - Fasen in kinesitherapeutisch handelen - Kenmerken van methodisch handelen - Strategieën voor probleemoplossing - Klinisch redeneren - Rol van kennis, vaardigheden en competenties, en professionele gedragskenmerken van kinesitherapeut **Fasen in het handelen:** regelmatige terugkoppeling naar andere fase =\> binnen lineaire proces zijn er cyclische processen 1. **Diagnostische fase:** - Analyse van het probleem en de hulpvraag. - Cyclische terugkoppeling naar eerdere fasen voor verfijning. 2. **Therapeutische fase:** - Uitvoering van interventies op basis van een plan. - Evaluatie en aanpassing op basis van resultaten. Handelen kinesitherapeut: eerst denken, dan doen voorbereiding en planning - Handelen: bewust en planmatig - Resultaten: gecontroleerd door evaluatie opnieuw denken: kritisch redeneren op handelen en dit analyseren en consequenties uit trekken - Zorgverlenigsproces: voorbereiding, planning, uitvoering, evaluatie, afsluiting **Het Methodisch Handelen van de Kinesitherapeut** 1. **Aanmelding** - Start met een medisch voorschrift en een voorlopige analyse van de situatie op basis van de beschikbare gegevens. - De vroege hypothesen vormen het beginconcept, dat bij direct contact met de patiënt wordt bijgesteld. op basis van kennis, inzicht en ervaring zonder contact tussen patiënt en therapeut globale idee kan veranderen bij contact door observatie en interpretatie van vb. manier van opstaan, lopen, gaan zitten, hand geven... 2. **Anamnese** - Door een vraaggesprek (anamnese) worden hypothesen opgesteld over functionele beperkingen, participatieproblemen, en belemmerende factoren + diens beleving ervan - Dit vormt de basis voor het verdere onderzoek en het bijstellen van vroege hypothesen. 3. **Onderzoek** - Toetsing van hypothesen over beperkingen in bewegend functioneren via observaties, functietests, en meetinstrumenten. - Gebruik van differentiaaldiagnostiek om de uiteindelijke kinesitherapeutische diagnose te formuleren: kinesitherapeut heeft meerdere mogelijke diagnosen - Kinesitherapeut zoekt naar waarschijnlijke relaties tussen verschijnselen en de eventueel achterliggende pathofysiologie tussen gevonden verschijnselen onderling en tussen ernst van probleem (klacht) en bevindingen uit onderzoek 4. **Kinesitherapeutische diagnose** - Kinesitherapeut legt diagnose vast - Op basis van de diagnose wordt samen met de patiënt bepaald of behandeling zinvol is (shared decision making). - Besluitvorming tussen kinesitherapeut en patiënt over opstellen van behandelplan. 5. **Behandelingsplan** - Doelen (op lange en korte periode) opgesteld volgens het **SMART-principe** (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden). - Op geargumenteerde en evidence-based wijze bepaalt interventies, werkwijze, frequentie en duur van de behandeling, met aandacht voor contra-indicaties. - Therapeut bespreekt diagnose en behandelingsplan met patiënt om tot gewenste en haalbare keuzes te komen **Werkwijze** = duur van behandeling, frequentie en aanpak bij deze patiënt (vb. veel of weinig actieve interventie door therapeut). De doelen op langere termijn zijn de te bereiken eindresultaten. De doelen op kortere termijn zijn tussendoelen die moeten worden bereikt om tot einddoelen te komen 6. **Behandeling** - Kinesitherapeut beoordeelt effecten van behandeling met patiënt - Cyclisch proces van tussentijdse evaluatie en bijstelling van doelen, interventies, en dosering. - Niet gewenste effect? is de diagnose correct? Zijn (deel)conclusies juist? Is het onderzoek juist en volledig geweest? =\> cyclisch proces - Werkwijze vergelijkbaar met de **PDCA-cyclus** (plan-do-check-act) als middel voor kwaliteitsbevordering. tijdens behandeling worden doelen, interventies en dosering steeds aangepast aan veranderende situatie van patiënt 7. **Eindevaluatie** - Afsluiting zorgverlening met eindevaluatie door therapeut en patiënt - Analyse of doelen zijn bereikt binnen de verwachte termijn, idealiter met meetinstrumenten. 8. **Eindverslag** - Behandelresultaten en aanbevelingen (continuering, wijziging of beëindiging) worden gedeeld met de verwijzend arts. - De patiënt wordt geïnformeerd en toestemming wordt gevraagd indien nodig. **Kenmerken van Methodisch Handelen** **Methodisch handelen** = hulpmiddel om efficiënt en effectief te kunnen werken 1. **Doelgerichtheid** - Gericht op het behalen van tevoren helder en concreet gestelde doelen, opgesteld in samenspraak met de patiënt. - Therapeut laat zich in zijn handelen leiden door concrete voorstelling van resulataat dat met zijn (diagnostisch en therapeutisch) handelen moet worden bereikt 2. **Systematiek** - Handelen volgens een logische, samenhangende volgorde van stappen, gebaseerd op vastgestelde werkwijzen, uitgangspunten en doelen. - Gebruikt regels of werkwijzen, uitgaand van samenhangend geheel van opvattingen en uitgangspunten 3. **Procesmatigheid** - Continue aanpassing en bijsturing van het handelen, gebaseerd op resultaten uit eerdere fasen en verwachtingen voor de toekomst. 4. **Bewustheid** - Bewustzijn van wat er omgaat in hemzelf en in patiënt - Bewustzijn van de dynamiek in de behandelsituatie, inclusief gewenste en ongewenste effecten van het handelen. handelen kan leiden tot onbedoelde maar gewenste effecten, en onbedoelde en ongewenste effecten **Samenvatting: *Rehabilitation -- A New Approach*** **Hoofdpunten uit de editorials** 1. **Revalidatie centraal in de gezondheidszorg** - Revalidatie moet parallel lopen aan medische zorg, van acute noodhulp tot palliatieve zorg, inclusief mentale gezondheidszorg. - Focus ligt op het functionele herstel, sociale rollen en het welzijn van de patiënt, niet alleen op diagnose en behandeling. 2. **Kernideeën en voordelen** - **Betere uitkomsten:** Revalidatie verbetert patiëntresultaten en is kostenefficiënt. - **Complex proces:** Revalidatie omvat meer dan alleen therapie, zoals patiënteducatie, omgevingsoptimalisatie en multidisciplinaire samenwerking. - **Actieve patiëntrol:** De patiënt moet actief deelnemen aan revalidatieprocessen in plaats van een passieve ontvanger te zijn. 3. **Integratie van modellen** - Traditionele medische modellen (biomedisch) richten zich exclusief op ziekte; de biopsychosociale benadering kijkt ook naar sociale en psychologische factoren. - Revalidatie vereist een holistisch perspectief, met nadruk op leren en adaptatie. 4. **Ongelijkheden in zorgverlening** - In veel landen, waaronder het VK, is de toegang tot gespecialiseerde revalidatiediensten beperkt. - Gevolg: verlengde ziekenhuisopnames en onvolledig herstel bij patiënten met een handicap. **Belangrijke punten van het eerste editorial** 1. **Beperkingen van het biomedisch model** - Focus op diagnose en behandeling van ziekte negeert de gevolgen van handicaps. - Zorgsystemen zien revalidatie vaak als secundair aan medische zorg. 2. **Problemen binnen huidige zorgsystemen** - Slechte organisatie en beperkte toegang tot revalidatiediensten. - Onvoldoende middelen voor revalidatie, ondanks bewezen effectiviteit bij diverse aandoeningen zoals hersenletsel, beroertes en multiple sclerose. 3. **Rol van de biopsychosociale aanpak** - Combineert biologische, psychologische en sociale factoren in gezondheidszorg. - Revalidatie wordt gezien als een educatief proces waarin patiënten leren omgaan met beperkingen. 4. **Gevolgen van onvoldoende revalidatie** - Verlengde opnames in ziekenhuizen. - Belemmering van volledige participatie in de samenleving voor patiënten met een handicap. **Aanbevelingen** 1. **Hervorming van zorgstructuren** - Revalidatie moet een integraal onderdeel worden van alle gezondheidszorgniveaus en niet apart georganiseerd worden. - Cultuurverandering is nodig om revalidatie als essentieel te erkennen in zowel ziekenhuizen als gemeenschappen. 2. **Verbeterde monitoring en financiering** - Revalidatieresultaten moeten beter worden vastgelegd om effectiviteit en kwaliteit te meten. - Meer middelen en prioriteit voor revalidatiediensten binnen gezondheidszorgbudgetten. **Samenvatting van de impact** Revalidatie biedt bewezen voordelen voor patiënten en het zorgsysteem, maar blijft ondergewaardeerd door de dominantie van het biomedisch model. Een shift naar een biopsychosociale benadering en een verbeterde integratie van revalidatiediensten in de gezondheidszorgstructuren zijn cruciaal voor betere patiëntuitkomsten en maatschappelijke inclusie.