IBE Kullanilabilirlik_v1.2.pdf

İnsan Bilgisayar Etkileşimi Human Computer Interaction Kullanılabilirlik Usability 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 1  Dersin Amaçları (course aims...

İnsan Bilgisayar Etkileşimi Human Computer Interaction Kullanılabilirlik Usability 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 1  Dersin Amaçları (course aims) 1. Kullanılabilirlik tanımını anlamaya çalışıyoruz. 2. ISO 9241-11 Kullanılabilirliğin belirlenmesi ve ölçütleri için kılavuz. 3. Test türleri ve yaklaşımları 4. Görev, kullanıcı, bağlam analizi 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 2  Etkinlikler/Activities 1. Tasarım günlüğü 1. Çevrendeki kullanılabilirlik problemini sapta 2. Problemi bu derste öğrendiklerinle değerlendir 3. Kullanılabilirlik problemine çözüm öner 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 3  Key Components of HCI Araç/Arayüz Bağlam Kullanıcı Görev 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 4 Teknoloji ve tasarımla alakalı bir karikatür, kullanıcı merkezli değerlendirme ile herkesi ortak paydada buluşturmalı. Kullanıcının isteği Analistin gördüğü Sistem analistinin tasarımı Programcının kodlaması Kullanıcının gerçek isteği Gerçekte nasıl çalıştığı 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 5  Kullanılabilirlik Mühendisliği Kullanılabilirliği tanımlamak Anlamsal, Özellik ve İşlevsel kriterler çevresel değişkenler görev analizi https://forums.raspberrypi.com/viewtopic.php?t=133691 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 6  Kullanılabilirlik Nedir? 1. Anlamsal tanımlar 1. ‘kullanıcı dostu’? Bazı satın alma süreçlerinde şartnamelerde kullanımı kolay ibaresi yer alır kime göre 2. ‘kullanım kolaylığı’? neye göre? 3. ‘öğrenme kolaylığı’? Birşeyin kullanılabilir olması için ortak bir 4. ‘şeffaflık’ metre ölçek lazım. 5. ‘sezgisel kullanım’ Anlamsal tanımlar ile kullanılaiblirliği kesin olarak ifade etmek zor/güç. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 7  Kullanılabilirlik Nedir? Kullanışlı demek ‘kullanımı kolay’… Peki ‘kullanımı kolay’ ne demek? Anlamsal tanımlar döngüselliğe eğilimlidir. Tasarım için yardımı yok. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 8  Kullanılabilirlik Nedir? Kullanılabilirliği arayüz özellikleriyle tanımlayabilir miyiz? Pencereler, ikonlar, menu, imleç Grafik kullanıcı arayüzleri kullanışlı mı? Kullanıcı arayüzü stil rehberi tavsiyeleri tabanlı mı? Tasarım prensiplerine uygun mu? 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 9 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 10  Özellikler Yanılsaması Kullanılabilirliğin belirli arayüz özelliklerinin varlığı ya da yokluğu ile tesbit edilen bir arayüz kalitesinin olduğunu ileri sürer. Bu durum yönergelere ve tasarım için öngörücü kurallara fazla güvenmeye yol açar. Güzel yüzlerden çirkin yüz yaratmak: 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 11 Gestal Prensipleri ilerde değinilecek 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 12  Kullanılabilirlik bir özellik DEĞİLDİR! “grafiksel öğelerin varlığı iyi uygulama tasarımını garantilemez: bu size bağlıdır” Açılış sözleri: Açık Grafiksel Kullanıcı Arayüzü Uygulama Tasarım Stil Rehberi SUN Microsystems, 1990 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 13  Özellikler HİÇBİR ŞEY midir? Bağlam içerisinde genelleyebiliriz. ÇOĞU kullanıcı için ÇOĞU zaman çalışan pek çok yönerge vardır. Örneğin: arka plan rengi ve okuma hızı seçme hızı ve girdi (input) aletinin kullanımı Yaygın menü yapısı derin menü yapısına göre daha etkin Fakat kullanılabilirliği sadece bunların üzerine tanımlayamayız. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 14  Peki Kullanılabilirlik Nedir? açıklayıcı yapıyı anlamlı bir şekilde tanımlayan net farklı yorumlamalara açık olmayan tasarım için kullanıma sahip Tasarımcıları bilgilendirip kullanıcı merkezli tasarım sürecini yönetebilecek Bir tanıma ihtiyaç var. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 15  Genel: Kullanılabilirlik Kullanım kolaylıgı Kullanımdaki başarı ve hız Hata sayısı Ögrenme kolaylıgı Kalıcılık Kullanıcı memnuniyeti 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 16  İşlevsel tanım Kullanılabilirlik bir uygulamanın kolay ve etkili bir şekilde belirli bir grup kullanıcı tarafından verilen özel destek ve eğitim ile belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılma kapasitesine karşılık gelir. (Shackel, 1991) 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 17  İşlevsel tanım Bir uygulamanın kullanılabilirliği, kullanıcıların belirli görevleri, belirli bir bağlamda etkililik, verimlilik ve memnuniyet ile yerine getirmelerine denir. ISO Ergonomi gereksinimleri, ISO 9241 bölüm 11: Kullanılabilirliğin belirlenmesi ve ölçütleri için kılavuz. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 18  Kullanılabilirlik (ISO) Kullanıcı İstenilen Hedefler çıktı Görev Araç Etkililik Kullanım Çevre çıktısı Verimlilik Kullanım Baglamı Memnuniyet Ürün Kullanılabilirlik ISO 9241-Bölüm 11 Standardına göre kullanılabilirliğin gösterimi 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 19  Kullanılabilirlik: Etkililik Kullanıcıların uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder Kullanıcıların amaçlarına ulaşabilme boyutudur. Etkililik doğruluk ve/veya tamamlanmayı ölçer. Örneğin: Amaç bir web sitesindeki bilgiye erişmekse, Etkililik = kullanıcının doğru veriyi bulma başarısıdır. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 20  Etkililik bir ölçek veya kesin değer olabilir Sonuç HEPSİ ya da HİÇBİRİ ise etkililik kesin bir değerdir. -Kullanıcı ya bilgiye erişir ya da erişmez... Sonuç derecelendirilebiliyorsa (kullanıcı kısmen haklı) etkililik bir ölçek ile ölçülmelidir: -Yüzde % veya 1’den (zayıf) 5’e (eksiksiz) kadar Ölçek geliştirenler ve kullanıcılar ile bağlantılı olarak bir değerlendirmeci tarafından belirlenmelidir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 21  Nitelik Bazı görevlerin kusursuz doğru bir cevabı yoktur: yaratıcı üretim (yazma, tasarım) bilgiye erişim veri analizi yönetim satın alma….. Etkililik tek başına yeterli değildir... 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 22  Kullanılabilirlik: Verimlilik (Etkinlik) Belirlenen işi yapmak için kullanılan diger kaynaklar (zaman, maliyet vb.) verimlilik ölçümü ile degerlendirilir. zaman, çaba, maliyet Örnek: Bir web sitesinin kullanımında, verimlilik bir görevi tamamlamak için geçen zaman ya da izlenen yoldur. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 23  Yeniden tasarlanmış bir web sitesinin kullanım verimliliği Görevi tamamlamak için geçen zaman: görevler arası, kullanıcılar arası veya bir kalite testi skoruna göre karşılaştırılır. Adım sayısı İdeal yoldan sapma sayısı Bu gibi değişkenler birbirleriyle çok yakından alakalıdır – fakat olmak zorunda değillerdir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 24  Yol Analizinde Verimlilik Ana Sayfa Makaleler Sınıflar Ofis saatleri Konferans Gazete Lisans üstü Lisans İBE’ne giriş İstatistikler İBE Java İdeal yol: 3 adım 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 25  Yol Analizinde Verimlilik Ana Sayfa Makaleler Sınıflar Ofis saatleri Konferans Gazete Lisans üstü Lisans İBE’ne giriş İstatistikler İBE Java Mevcut ve İdeal kullanıcı karşılaştırması - 7:3 adım 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 26  Peki kullanıcıların istediği verimlilik mi? Verimliliğe duyulan ihtiyaç mühendislik yönlü bir yaklaşımın belirtisidir. Verimliliği kim belirler? Sapmalar daima verimsiz mi? Zaman kullanıcı, tasarımcı veya site sahibi tarafından eşit ölçüde mi değerlendiriliyor? Verimlilik de tek başına yeterli değildir... 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 27  Kullanılabilirlik: Memnuniyet Memnuniyet: Kullanıcının uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini (beğenilenler, beğenilmeyenler, tutumsal yanıt vb.) ifade eder. Etkililik ve Verimliliğin memnuniyet üstünde etkisi olmakla beraber onlardan farklıdır. Mesela: Aynı oranda etkili ve verimli olan 2 uygulamanın kullanımı, eşit ölçüde memnun edici olmayabilir Kullanıcıların sevdikleri onların ihtiyaç duydukları olmayabilir! Ayrıca: Diğer teknolojiler ile kişisel tecrübe? Çalışma tarzı? Kişilik? Ürün estetiği? 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 28  Memnuniyet önemlidir İyi kullanılabilirlik çalışmaları bunun farkındadır. Fakat memnuniyet yeterli değildir…. İnsanlar bazen kolay kullanamadıkları şeyleri de sever Yapabilirlik, meydan okuma, vb? Meydan okuma Linux’ta vi editörü ilk açtığınızda kullanımı zordur fakat onu iyi kullananlar farklı gözle değerlendirildiği için 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 29 kullananlar memnundur :)  Kullanılabilirlik Derecesini Belirleyen Faktörler Etkililik Tasarım süreci Kullanılabilirlik Verimlilik derecesi Memnuniyet 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 30  Kullanılabilirlik kriterleri koymak “Ürün X, kullanıcıların %70’i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.” Memnuniyet Verimlilik Etkililik 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 31  Veya… “Ürün X kullanıcıların %80’i tarafından, 2 günlük bir egitimle, görevlerin %90’dan fazla bir dogrulukla, var olan bir uygulama ile aynı yeterlilikle ve memnuniyette bir artışla kullanılmaktadır.” 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 32  Bunun yerine… “Ürün X kullanışlıdır.” (anlamsız bir ifade) “Bu yeni uygulama bir öncekinden daha kullanışlıdır.” (”Hangi anlamda daha kullanışlı? Kimin için? Ve nerede? soruları cevap bekler...” 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 33  Ya da Ürün Y, kullanıcıların ¾’ü tarafından, 20 dakikalık bir eğitimle, tüm görevlerin %100 bir doğrulukla, her görevin 2 dk (ya da daha kısa) sürede yerine getirilerek, ortalama (5 üzerinden 4) bir memnuniyetle kullanılmalıdır. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 34  Kullanılabilirlik kriterlerini kim koyar? Müşteriler sözleşme için temel unsur olabilir Tasarımcılar tasarım amaçları için temel unsur Değerlendirmeciler değerlendirme için genellemelerin çevre/sınırlarını koyarlar Kullanıcılar Ürün hakkında bilgiye sahip kişiler 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 35  Kriterler nasıl elde edilir? Kullanıcı analizi Kullanıcı Görev analizi Durum (Bağlam) analizi Görev Araç Bağlam 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 36  Kullanılabilirlik testinin planlanması Tanımla: Hangi verileri toplayacaksın? Bu veriler sana ne söyleyecek? Hangi veri toplama metotlarına başvuracaksın? Test sonuçlarını elde etmek ne kadar zaman alacak? Tasarımcılara ne tür bir geridönüt vereceksin? Bu planın avantaj/dezavantajlarını sırala 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 37  Bağlam Kullanıcı Amaç Görevler İzmir’de bir düğüne katılmak Bütçeyi gözden geçir İşten izin iste İzmir’e uçuş rezervasyonu yaptır Bavulunu hazırla Uçuş saatlerini kontrol et Araba kirala Kalacak yer ayarla 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 38  Çıktı Kullanım senaryoları Kullanıcıların, görevlerin ve bağlamın tanımlandığı etkileşim “hikayeleridir”. Senaryolar Etkililik Etkinlik Memnuniyet kararlarının temel unsurunu oluşturur. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 39  Kullanıcı analizi Anahtar değişkenleri belirler: iş ve görev becerileri İşlem tecrübesi eğitim destek çalışma pratiği yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler ve pek çok diğer değişken 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 40  Kullanıcı Analizi - 1 ODTÜ İnsan Bilgisayar Etkileşimi Laboratuarında gerçekleştirilen testlere 1 kullanılabilirlik uzmanı, pilot uygulama için 2 kullanıcı, X Bankası İnternet Şubesi kullanıcısı olan 30 kullanıcı ve X Bankası İnternet Şubesi kullanıcısı olmayan 10 kullanıcı olmak üzere toplam 43 kişi katılmıştır. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 41  Kullanıcı Analizi - 2 Katılımcıların 2’si bu çalışmaya göz izleme (eye tracking) analizleri öncesinde sitedeki kullanım zorluklarını belirlemek amacıyla tasarlanan görevlerin (task) amacına uygunluğunu test etmek ve deneylerde kullanıcılara sorulacak soruların uygun olup olmadığını kontrol etmek amacıyla katılmıştır. Analiz sonuçlarına dahil edilen katılımcı sayısı ise X Bankası İnternet Şubesi kullanıcısı olan (30) ve kullanıcı olmayan (10) olmak üzere 40 kişidir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 42  Kullanıcı Analizi - 3 Testler için seçilen kullanıcılar mümkün olduğunca farklı eğitim seviyelerinden ve farklı mesleklerden seçilerek katılımcı profilinin gerçek kullanıcı kitlesini temsil etmesi sağlanmıştır. Katılımcılar 22 – 45 yaş arası kişilerden seçilmiş olup, genel yaş ortalaması 29,4’tür. Katılımcıların eğitim seviyesi lise mezunu ve yüksek lisans mezunu arasında değişmekte olup, farklı branş, meslek ve sektörlerden seçilmelerine özen gösterilmiştir. Ayrıca katılımcılar arasında kadın – erkek dağılımının eşit oranda olmasına dikkat edilmiş, kişiler 20 kadın ve 20 erkek olacak şekilde seçilmiştir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 43  Görev analizi Herhangi bir sistemi kullanırken kullanıcıların yerine getirmeleri beklenen davranışların İnsan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınarak gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevi bileşenlerine ayrılması Sürecidir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 44  Görev analizi soruları Kullanıcı Verilen görevden ne anlamaktadır? Hangi kararları verir? Ne bilmelidir? Nasıl yardım alır? Yanlışlarını nasıl telafi eder? Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir? 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 45  Görev analizi metotları Gözlem Görüşme Sözlü protokol analizi Kendi kendine deneme Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi) Hiyerarşik görev analizi (HGA) 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 46 İnternet Şubesi Görev 8: Annenizin kredi kartı ile borcunu ödemek istiyorsunuz. Anasayfa Varlıklar İnternet Şubesindeki vadesiz hesabınız üzerinden annenizin kredi kartı borcunun 1 TL’sini kart no girerek ödeyiniz. Hesaplar CepBank Kart No ile Kart No ile Para Transferleri Seçim Ekranı Borç Ödeme Ödeme Yatırım İşlemleri Hisse Senedi Kart İşlemleri Gerekli Alanların Mesaj Gerekli Veri Doldurulması Onay Girişi Ödemeler Krediler Sigorta ve Emeklilik Düzeltme Kart No ile Tanımlamalar / Onay Borç Ödeme Başvurular 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 47  Görev 9: Sistemden çıkış yapınız. Ana Sayfa Çıkış Onay 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 48  Durum Analizi Kullanımın fiziksel ve sosyal bağlamını içerir: Yer ev, ofis, dükkan, araba, cadde vb. Diğer kullanıcılar ile ilişkiler iş birliği, alıcı, pasif/aktif Sosyo-teknolojik çevre Halka açık alan, ofis ortamı, terminal 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 49  Sonuç Bu analizler bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için Etkililik Verimlilik Memnuniyet Eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 50  Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi Yaklaşım ve Tür Yaklaşım, verinin kaynağına değinir (banka örneğinde aşağıdakilerden hangisinden toplanan bir yaklaşım sizce?) Kullanıcı, Uzman veya Model Tür, değerlendirmenin amacına değinir Süreçsel (Formatif) veya Sonuçsal (sumatif) (ürünün başlangıcından son haline nihai olana kadar ara ara değerlendirmesi / nihai ürünün değerlendirilmesi.) Herhangi bir değerlendirme metodu yaklaşım ve türün birleşimidir. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 51  Yaklaşım Yaklaşım, toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar. Başka bir değişle, değerlendirmeci kullanılabilirlik hakkındaki verilere nereden ulaşır? gerçek kullanıcılardan mı? (kullanıcı tabanlı) kulanılabilirlik uzmanları veya kendi değerlendirmesinden mi? (uzman tabanlı) bir teori ya da modelin uygulamasından mı? (model tabanlı) 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 52  Tür: Geliştirme döngüsüne dahil etme Gereksinimleri toparlamak Tasarım Geliştirme Test etme Ortaya koyma Süreç Boyunca Süreç Sonunda 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 53  Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım Uygun bir ortamda Bir ya da daha fazla görevi yerine getiren Bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler (bağlamsal değişkenler) ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 54 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 55  Kullanıcı tabanlı yaklaşımların avantajları En geçerli veridir (gerçek kullanılabilirlik ölçümleri) En güvenilir veridir (ölçümler tutarlıdır) En ikna edici verileri sağlarlar Prototip tasarımların değerlendirilmesinde çok etkindir 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 56  Kullanıcı tabanlı yaklaşımların dezavantajları Maliyeti yüksek olabilir: zaman kaynaklar Sabır gerektirir (Kullanışlı olması için) iyi planlanmalıdır görevler ve olası durumlar çerçevesinde. Problemleri ortaya çıkarır ama yeni tasarımın nasıl olması gerektiğini açıkça söylemez 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 57  Kullanılabilirlik Çalışmaları 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 58  Uzman Tabanlı Yaklaşımlar Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir Kullanım planlanmış veya doğal olabilir Uzman olası problemlere dikkat çeker Önceden saptanmış kriterlere yer verebilir Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 59  Tipik Uzman Tabanlı Değerlendirme (1) Sezgisel (Heuristik) değerlendirme (Nielsen 1993) Nielsen’ın yönergelerini temel al ve arayüzü bunlara göre kontrol et Basit ve doğal diyalog Geridönüt İyi hata mesajları veren..... İlki prensiplerin ekran ekran, diğeri de ekranlar arası akışlarını kontrol etmek için 2 iterasyon yap. En iyi sonuç için birden çok kullanılabilirlik uzmanını çalışmaya dahil et. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 60  Tipik Uzman Tabanlı Değerlendirme (2) Bilişsel prova “kullanıcının bilişsel etkinliklerinin bir el simülasyonu” Polson (1992) Görev analizi yap ve tutarlılık, anlaşılabilirlik, vb. açısından kontrol ederek kullanıcının gerçekleştireceği tüm etkinliklerin ‘provasını yap’ Kullanıcı ne yapmaya çalışıyor? Arayüz hangi hareketleri destekliyor? vb. Süreç değerlendirmesi için idealdir http://www.acm.org/sigchi/chi95/proceedings/tutors/jr_bdy.htm 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 61  Uzman Tabanlı Değerlendirmelerin Avantajları Genellikle hızlı sonuç alınır Kullanıcı testinden daha ucuzdur Teşhis yapılabilir Tasarımın tüm basamaklarında kullanılabilir Özel ortamlar gerektirmez 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 62  Uzman Tabanlı Değerlendirmelerin Dezvantajları ‘Uzmanlığı’ kim belirler? Görev konusunda uzmanlık da önemlidir. (Nielsen 1993 çalışması) Uzmanlar anlaşamaz! Kullanıcı davranışını kestirmek zordur. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 63  Model Tabanlı Değerlendirmeler Görev analizi sonuçları ve kullanıcı arayüzü tasarımı arasındaki eşleşmeyi içerir. Genellikle teoriler üzerine kuruludur. İnsan Bilgisayar Etkileşiminde (İBE) az kullanılır. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 64  Tipik Model Tabanlı Senaryo Değerlendirmeci sistemin karmaşıklığını (kullanıcının öğrenmesi gereken üretim kuralları çerçevesinde) ölçer. Değerlendirmeci görev analizi tabanlı metotları kullanarak uzman kullanıcı için tamamlama süresini tahmin eder. (Örneğin GOMS, Card ve diğerleri 1983) (bkz. Preece ve diğerleri (1995) İnsan Bilgisayar Etkileşimi) 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 65 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 66  Model Tabanlı Değerlendirmelerin Avantajları Sistem spesifikasyonlarının belirlenmesi aşamasında gerçekleştirilebilir Ucuz Değişiklikler için en yüksek imkan verir 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 67  Model Tabanlı Değerlendirmelerin Dezavantajları Model hakkında eğitimli olmadan uygulaması zordur Metodu kullanmayı bilen değerlendirmeci sayısı azdır Her ortam için çok uygun değildir GOMS uzman ve hatasız uygulama tamamlamanın yalnızca isteğe bağlı olmayan görevlere uyacağını öngörür. 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 68  Bölüm sonu etkinliği Internet üzerindeki alışveriş sitelerinden elektronik cihazlar bölümünde yer alan ve açıklamasında kullanımı kolay yazan cihazları saptayın. Daha sonra bu ürünleri satın alan kişilerin yaptıkları yorumları inceleyip karşılaşılan problemleri raporlayın 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 69  Ama her zaman iyiler kazanmaz 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 70  Gelecek Ders - 7 Uzman temelli testler 6/22/2024 Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin PARMAKSIZ 71