Przyczyny i bitwy I Wojny Światowej PDF

**1. Przyczyny wybuchu IWŚ** - **Rywalizacja imperialistyczna** -- walka o kolonie i wpływy (głównie Niemcy vs. Wielka Brytania i Francja). - **Nacjonalizm** -- napięcia w Europie, m.in. konflikty na Bałkanach. - **Wyścig zbrojeń** -- wzrost wydatków na wojsko i rozwój nowych techno...

**1. Przyczyny wybuchu IWŚ** - **Rywalizacja imperialistyczna** -- walka o kolonie i wpływy (głównie Niemcy vs. Wielka Brytania i Francja). - **Nacjonalizm** -- napięcia w Europie, m.in. konflikty na Bałkanach. - **Wyścig zbrojeń** -- wzrost wydatków na wojsko i rozwój nowych technologii. - **System sojuszy** -- podział Europy na dwa bloki militarne. - **Zamach w Sarajewie** (28 czerwca 1914) -- zabójstwo arcyksięcia Franciszka Ferdynanda przez Gavrilo Principa (Serb, członek organizacji Czarna Ręka). **2. Bloki polityczno-militarne przed i w czasie IWŚ** - **Trójprzymierze** (Państwa Centralne): - **Przed wojną:** Niemcy, Austro-Węgry, Włochy (Włochy wystąpiły w 1915). - **W czasie wojny:** Niemcy, Austro-Węgry, Imperium Osmańskie, Bułgaria. - **Trójporozumienie** (Ententa): - **Przed wojną:** Francja, Wielka Brytania, Rosja. - **W czasie wojny:** Dołączyły m.in. Włochy (1915), USA (1917), Japonia, Serbia, Belgia, Rumunia, Grecja. **3. Najważniejsze bitwy IWŚ** - **Front zachodni:** - **Bitwa nad Marną** (1914) -- powstrzymanie ofensywy niemieckiej, początek wojny pozycyjnej. - **Bitwa pod Verdun** (1916) -- jedna z najkrwawszych bitew wojny. - **Bitwa nad Sommą** (1916) -- pierwsze użycie czołgów przez Brytyjczyków. - **Front wschodni:** - **Bitwa pod Tannenbergiem** (1914) -- zwycięstwo Niemiec nad Rosją. - **Bitwa pod Gorlicami** (1915) -- przełamanie frontu przez Austro-Węgry i Niemcy. - **Ofensywa Brusiłowa** (1916) -- największa ofensywa Rosji, początkowy sukces, ale późniejsza klęska. **4. Wyjaśnienie terminów** - **Wojna pozycyjna** -- długotrwałe walki prowadzone w okopach, brak większych zmian terytorialnych (np. front zachodni). - **Wojna błyskawiczna (Blitzkrieg)** -- szybkie ataki wojsk zmechanizowanych, używane w II wojnie światowej przez Niemcy (nie dotyczy IWS, ale może być na sprawdzianie). **5. Zawieszenie broni** - **Front zachodni** -- 11 listopada 1918 w **Compiègne (Francja)** -- kapitulacja Niemiec. - **Front wschodni** -- 3 marca 1918 w **Brześciu Litewskim** -- traktat pokojowy między Niemcami a Rosją Radziecką. **6. Konferencja pokojowa w Paryżu i traktat wersalski** - **Konferencja pokojowa** -- rozpoczęła się **18 stycznia 1919** w Paryżu. - **Traktat wersalski** -- podpisany **28 czerwca 1919**: - Niemcy uznane za winne wojny. - Straciły kolonie i część terytoriów (np. Alzacja i Lotaryngia dla Francji, Wielkopolska i Pomorze dla Polski). - Ograniczenie armii niemieckiej do 100 tys. żołnierzy. - Reparacje wojenne dla państw Ententy. **7. Przystąpienie USA do wojny** - **Data:** 6 kwietnia 1917. - **Przyczyny:** - Niemcy prowadziły **nieograniczoną wojnę podwodną** (zatopienie amerykańskiego statku RMS *Lusitania* w 1915). - **Telegram Zimmermanna** -- niemiecka propozycja sojuszu z Meksykiem przeciwko USA. - Wzrost sympatii dla Ententy w amerykańskim społeczeństwie.