Tam Protezler (Hareketli I.pptx) PDF

Tam Protezler Mufla, Tesvİye, Polİsaj, Teslİm  Mufla Tam protezlerde muflalama, modeli muflaya alma ve mum atımı işlemleridir. Protez modellerinin muflalama işlemi, bir kalıp boşluğu yaratmak ve bu boşluğu sonraki işlemde akrilik ile doldurarak polimerize etmek esasına dayanır. Bu işlem için mu...

Tam Protezler Mufla, Tesvİye, Polİsaj, Teslİm  Mufla Tam protezlerde muflalama, modeli muflaya alma ve mum atımı işlemleridir. Protez modellerinin muflalama işlemi, bir kalıp boşluğu yaratmak ve bu boşluğu sonraki işlemde akrilik ile doldurarak polimerize etmek esasına dayanır. Bu işlem için mufla adı verilen araçlar kullanılır. Muflalar, pirinç ya ada bronz alaşımından yapılmış iki parçadan oluşan metal kutulardır. Farklı şekil ve büyüklükte olan muflalar mevcuttur. Mufla Model, muflaya alınmadan önce modelin kenarlarıyla muflanın duvarları arasındaki ilişkiler kontrol edilir. Modelin mufla alt parçasına rahatça girip girmediğine bakılır. Gerekirse modelin kenarları alçı kesme makinesi ile kesilir, fazlalıkları kaldırılır. Modelin kenarları ile muflanın duvarları arasında yeterli mesafe bulunmalıdır. Mufla Bundan sonra muflaya konacak modelin yükseklik kontrolü yapılır. Kontrol için model, mufla alt parçasına konur. Muflanın üst parçası kapaksız olarak yerine yerleştirilir. Tavanı ile dişler arasında en az 1-2 cm kadar bir mesafenin kalıp kalmadığı kontrol edilir. Yeterince mesafe yoksa modelin tabanından alçı kesme makinesinde kesilerek seviye düşürülür. Mufla Yükseklik kontrolü yapılmış modelin, mufla içine konulacak alçının suyunu emmemesi için iki-üç dakika suda bırakılarak suya doyurulması işlemi yapılır. Muflanın her iki parçasının iç yüzeyleri, alçının mufladan ayrılmasında kolaylık sağlaması için vazelin, yağ ya da lak ile izole edilir. Model hazırlığı yapıldıktan sonra alçı karışımı hazırlanır. Karışımın sulu değil, koyuca olması daima tercih edilir. Fakat çok koyu hazırlanarak da çalışma süresi kısaltılmamalıdır.  Mufla Hazırlanan alçı karışımı, muflanın alt parçasına doldurulur. Muflaya göre kontrolü yapılmış model, konan yeterli alçı kitlesine mufla alt parçasının tam ortasına yerleştirilir. Konumu düzeltilir. Alçı ile mum aynı seviyede olmalıdır. Yani modelin ne çok gömülmesi, ne de çok yukarıda kalması doğrudur. Taşan alçılar spatül ile alınıp yüzey düzgünleştirilir. Hiçbir yerde tutucu alan (andırkat) bırakılmamasına dikkat edilmelidir. Donmaya yakın alçı yüzeyi ıslak parmaklarla sıvanarak düzleştirilir ve muflanın kenarlarındaki alçı tümüyle temizlenir. Üst parça yerine konulduğu zaman muflanın metal kenarları birbirine temas etmeli, arada alçı kalmamalıdır. Mufla Alçının donması beklenirken, mufladan çıkarken dişlerin kole bölgelerinin alçıdan arınmış temiz bir şekilde çıkması için ince rulo haline getirilen elastomerik ölçü maddesi, dişlerin kole bölgelerine gelecek şekilde doldurulur; böylece tesviye safhasında daha az gayret sarf edilir ve protezin bozulması önlenir. Alçı tam donduktan sonra yüzeyi vazelin, likit yağ veya lak ile izole edilir ve izolasyon maddesinin kendi halinde kuruması beklenir. Mufla Modeli içeren alt mufla parçasının bütün alçı yüzeyleri izole edildikten sonra muflanın üst parçası kapaksız olarak alt parçaya oturtulur. Tekrar yeterli miktarda alçı karışımı hazırlanarak mufla içine dökülür. Alçının dökümü sırasında vibratör veya el ile vibrasyon sağlanmalıdır. Bu sayede alçı kitlesi yapay dişlerin tüm yüzeylerine intibak eder ve mum yüzeylerde hava boşluğunun kalması önlenir. Mufla Muflanın üst seviyesine kadar doldurulmuş alçı üzerine muflanın üst kapağı yavaşça kapatılır. Üst kapağı yerleştirilmiş mufla, üst parçadaki alçı sertleşmeden prese konulur. Pres altında aşırı basınç uygulamadan kısa aralıklarla yavaş yavaş sıkılır. Kenarlardan taşan alçı parçaları genelde donmayı kontrol etmek için bırakılır, temizlenmez. Mufla preste yaklaşık on beş dakika kadar bekletilir.  Mufla Donan alçılar temizlenir ve mufla brite alınır. Brit kolu sıkılarak mufla sabitlenir. Daha sonra mum atımı ve muflanın açılması işlemi yapılır. Mum atImI Mum ve akrilik kaide plağının atılarak, mufla içinde akrilik reçinenin tepilebilmesi için bir kalıp boşluğu yaratmak demektir. Bu işlem sırasında çok temiz sıcak su kullanılmalıdır. Kalıp boşluğu içinde suyun pisliklerinin ve artık mumların kalması sakıncalıdır. Mumların giderilmesi, mum eliminasyon ünitesi denilen bir cihaz aracılığı ile yapılabilir. Ancak bu cihazın olmadığı hallerde işlemin, muflanın kaynar su dolu bir kabın içine konulması ile yapılabilir. Mum atImI Britten çıkartılan muflalar makineye konur ve makinenin çalıştırma düğmesine basılır. Su haznesi sinyal lambası sönünceye kadar doldurulur (hazne yaklaşık 45 lt su alır). Suya 100 cc kadar mum çözücü sıvı ilave edilir. Termostat minumum 85 santigrat dereceye ayarlanır. Su belirtilen ısıya eriştiği zaman, sıcaklığı gösteren lamba söner. Artık mum eliminasyon makinesi hazırdır. Makinenin iki tane mufla tepsisi vardır. Normal büyüklükte iki muflanın aynı anda mumları temizlenebilir. Muflalar, mumun suyla akıp gideceği şekilde yerleştirilmelidir.  Mum atImI Sıcak su, makinede bulunan duştan sağlanır. Geçici kaide plağı spatül ile kaldırılarak atılır ve mumlar, devamlı akan suyun altında iyice temizlenir. Duştan sıcak suyun akması için ya makinenin sağ alt tarafında bulunan pedal devamlı basılı tutulur ya da duş düğmesi açık konuma getirilir. Su da istenirse ya büyücek tek bir delikten akıtılabilir veya sprey şeklinde akması sağlanabilir. Mumların temizlenme işlemi bittikten sonra muflalar, bir bez parçası veya koruyucu eldiven kullanılarak tepsiyle birlikte makineden çıkarılır.  Mum atImI Mumların klasik yöntem ile giderilmesi için muflaların üzerini Kaide plağı soğuk akrilden hazırlanmış ise kapatacak kadar su alabilen uygun boyutta bir kap ayarlanır, muflanın10 dakika kadar kalması pratik olarak içine su doldurularak kaynatılır. sakıncalı değildir. Ayrıca mumların erimesi, daha Britle birlikte mufla kaynar suya konur. Muflanın büyüklüğüne kolay temizlenmesini sağlar. Ancak yine de çok göre mufla, 5-10 dakika kadar kaynar su içerisinde bırakılır. uzun bırakılması modelde deformasyona sebep Burada amaç, mumu eritmek değil yumuşatmaktır. Kaynar su olur. içerisinde mufla daha uzun süre kalırsa, mum erir, kırmızı pigmentler alçıya nüfuz eder ve bazı hallerde temizlenmesi Süresi dolunca mufla kaynar sudan çıkarılır. mümkün olmaz. Muflanın iki parçası arasına spatül sokularak Kaide plağı bas plaktan hazırlanmış ise muflayı 5 dakikadan aralanmaya çalışılır. şayet bir direnme fazla bekletmek zararlıdır. hissedilirse içerideki mumun yeterince yumuşamadığına karar verilir ve mufla tekrar Alçı, modele yapışır ve çıkartılması güç olur. kaynar suya atılır.  Mum atImI Alçı bıçağı yardımıyla mufla iki parçaya ayrılır. Mufla açılınca dişler üst parçada, model alt parçada kalır. Açılan muflada kaide plağı spatül ile kaldırılarak çıkarılır ve atılır. Modelde andırkat varsa zorlanmaz, alevde geçirilerek yumuşatılır ve öyle çıkarılır; ancak aşırı yakarak karbonize etmemelidir. Mum atImI Muflanın her iki parçası eğimli olarak lavobaya konur ve üzerine kaynar su dökülerek mumlar giderilir. Yıkama esnasında dişlerin yerinden oynamamasına çok özen gösterilmelidir. Yerinden oynayan ve dökülen dişler varsa dişler alınarak kaynar suda temizlenir ve tekrar yerlerine yerleştirilir. Muflalar en az elde tutabilecek hale gelinceye kadar soğumaya bırakılır. Tesvİye, Polİsaj Bir protetik apareyin devamlı olarak ağıza uygulanmasında önce yüzeyinin düzgün ve pürüzsüz bir hale getirilmesi gerekir. Akrilik restorasyon yüzeylerinin düzgün olarak aşındırılması ve parlatılması, ağız tarafından daha kolaylıkla kabul edilebilmesini, temas ettiği yumuşak çevre dokularının tahriş olmamasını ve iyi bir estetik görünümün ortaya çıkmasını sağlar. Ek olarak düzgün ve parlak protez yüzeyleri üzerinde besin artıkları kolaylıkla tutunamaz ve bu sayede bunların ayrışarak koku yapmaları da önlenmiş olur. Tesvİye Protezlerin pürüzlü yüzeylerinin düzleştirilmesi için aşındırma (abrazyon) işlemi yapılır. Tesviye işleminde önce kaba fazlalıklar, polisaj motorunun zımpara taşı kullanılarak temizlenir. Tesviye işleminin başarılı olabilmesi için kullanılacak malzemelerin birbirini takip eden bir sıra halinde kullanılması gerekir. Tesvİye Aşındırma işleminde, çok az madde kaybı söz Isı oluşumunu azaltmak için möller ıslak konusudur. Akrilik kaide plaklarının tutulmalıdır. aşındırılmasında sürtünme sonucu yüzey stresleri meydana gelebilir. Aşındırma işlemleri protezin anatomik sınırlarına Bunlar, akriliklerde şekil değişimine sebep sadık kalınarak yapılmalıdır. olabilir. Aşındırma sırasında oluşan ısı sonucu bu streslerin bir kısmı açığa çıkar. Isı çok fazla ise protezin ağza uygulanabilme imkânı ortadan kalkacak derecede şekil bozukluğu olabilir ve hatta akrilik kaide plağının yüzeyi eriyebilir. Tesvİye Protez mufladan çıkartıldıktan sonra, kenarlardaki çıkıntılı kısımların ve fazla akrilik kütlesinin aşındırıcı disk ile düzeltilir. Mikromotorun ucuna kalın grenli aşındırıcı takılarak üst ve alt protezin kaba tesviyesi yapılır. Tesviyede sırasıyla möl ve giderek incelen zımpara diskler kullanılır. Fazlalıkların alınması ve protez kaide plağının temizlenmesi için genellikle grenleri giderek incelen çeşitli boyutlarda frez (disk) kullanılır. Protezin akril yüzeyi düzleştirilir; keskin kenar ve köşe bırakılmaz. Tesvİye Kaba bir aşındırıcıdan sonra giderek incelen aşındırıcılara sırayla geçilmelidir. Aksi halde mevcut derin izlerin tam olarak giderilemez; üstelik böyle bir işlem hem çok fazla zaman alır hem de aşırı malzeme tüketimi neden olur. Tesviye sırasında bırakılan keskin kenar ve köşelerin ileride protez vuruklarına neden olur. Teslim öncesi işaret parmağı ile akril yüzeyi, protez kenar ve köşeleri kontrol edilerek tesviyeye devam edilir. Tesvİye Tesviyede Kullanılan Aşındırıcılar: Zımpara taşı: doğal alüminyun oksit ihtiva eden aşındırıcı maddedir. Akrilik mölleri, zımpara kağıdı ve zımpara bezi yapımında en çok kullanılan aşındırıcı türü budur. Elmastan sonra en sert olan maddedir. Silikon karbid: Silikon karbidden yapılan möller, serttir; çabuk kırılır. Daha çok akrilik mölleri bu maddeden yapılır. Boron karbid: Çok etkili bir aşıdırıcıdır. Separe ve möllerin yapımına kullanılır. Cam: Cam toz halinde zımpara kâğıtlarının yapımında kullanılır. Cam toz haline getirildikten sonra, zamk sürülmüş kâğıtlar üzerine düzgün bir şekilde serpilir ve bu yolla bilinen zımpara kağıtları yapılır. Tesvİye Tesviyede Kullanılan Aşındırıcılar: Grena taşı (lal taşı): Separelerde kullanılan aşındırıcı maddedir; ayrıca bez veya kağıt halinde zımpara olarak da kullanılır. Kum: Kum, küçük tanecikler halinde, büyüklükleri hemen hemen birbirine eşit kuvartzlı kayaların parçalanmasından meydana gelmiş olan aşındırıcı bir maddedir. Daha çok, iskelet protezlerin dökümden sonra temizliğinde ve altın alaşımlarından yapılmış protetik apareylerde kullanılır. Möl ve möletler: Frezlere benzer uçlardır; ancak aşındırıcı özellikleri frezlerden azdır. Yapımında, metal yerine çeşitli taşlardan yararlanılır. Frezler: Tur motoru, mikromotor gibi araçlarla döndürülen, çok çeşitli şekillerdeki aşındırıcı, kesici uç yapıları ile aşındırma, kesme işlemi yapan küçük aletlerdir. En çok çelik frezler tercih edilir. Aşağıda, aşındırmada kullanılan çelik frezlere örnekler verilmiştir Tesvİye Aşındırıcı madde üzerindeki parçacıkları düzgün olmamalı ve kenarları keskin olmalıdır, Aşındıracakları maddeye göre daha sert olmalıdır, Körlenmemeli, kırılmamalıdır, uçları daima keskin olmalıdır.  Tesvİye Düzgün ve pürüzsüz bir yüzey elde etmek, aşındırma - Üçüncü ve en önemli faktör kullanılan motorun süratidir. Aşındırıcı miktarı ve aşındırmanın yapılışıyla yakından ilgilidir. ne kadar hızlı dönerse aşındırıcı parçacıklar o kadar hızlı bir - Aşındırıcı parçacıkların büyüklükler, bu konuda en zaman birimi içinde yüzey ile temas haline geçer. Aşındırma etkili faktördür. Parçacıklar büyüdükçe yüzey üzerine miktarını arttırmanın en doğru yolu, motorun hızını arttırmaktır. daha derin izler bırakır ve yüzey kolayca aşınır. - İkinci faktör de aşındırma işlemi esnasında yapılacak basınçla ilgilidir. Möl, aşındırılacak maddeye hafifçe değdirilirse izlerin derinliği daha az olur; fakat aşındırma hızlanır. Aksine, aşındırıcı aşındırılacak yüzey üzerine fazla bastırılırsa daha derin izler bırakır ve aşındırıcı parçacıklar daha çok kırılır. Bu durum, aşındırma işleminin etkinliğini büyük oranda azaltır Polİsaj Tam protezlerin son bölümünü oluşturan 1. aşamada aşındırıcı taşlarla, polisaj, restorasyonda düzgün ve parlak 2. aşamada kalın grenli aşındırıcılardan yüzey elde edilmesi işlemidir. başlamak üzere orta ve ince disklerle Polisaj işleminde en iyi yüzey parlaklığı için (zımparalar), araç ve gereçlerin sırası ile kullanılması ve 3. aşamada keçe ve kıl fırça ile pomza-su hiçbirinin atlanmaması gereklidir. karışımı, yumuşak kıl ve pamuk fırça ile sulandırılmış tebeşir tozu ile tamamlanır.  Polİsaj Pomza; (potasyum silikat ve alüminyum silikat) pomza içinde silis miktarı bir hayli fazla olan ve kimyasal olarak potasyum alüminyum silikat denilen volkanik orijinal bir maddedir. Pomza, akrilik protezlerin tesviye ve cila işleminde aşındırma ile parlatma arasında bir maddedir. Pomza protezler üzerinde frez, eğe ve möllerin meydana getirdikleri izleri yok etmek için kullanılan aşındırma ile parlatma arasında bir ara cila maddesi olarak kabul edilir. Polİsaj 1. Parlatıcılar Tripoli (silis hidrat) : Birleştirici olarak yağ ve reçine kullanılırarak piyasaya sürülmüştür. Pamuk ipliğinden yapılmış pamuk fırçaya önce cila pastası sürülür ve akrilik protez cilalanır. (Bu işlemde su kullanılmaz.) Tebeşir (ispanya beyazı) : Kalsiyum karbonattan presipitasyon yöntemi ile elde edilir. Özellikle akrilik protezlerin parlatılmasında kullanılır. Diş macunlarının bileşiminde de vardır. Su ve alkolle karıştırılarak pomzadan sonra parlatma işleminde kullanılır. Alçı: Parlatıcı bir toz olarak kullanılan laboratuar alçısı (Paris alçısı) , tabiatta bulunan alçı taşından elde edilir. Alçı tozları gayet küçük ve yuvarlak grenlerden oluşur. Alkol ile karıştırılıp sulu bir kıvama getirilirse akrilik yüzeylerin parlatılması işleminde kullanabilir. Polİsaj 2. Cila Motoru Yüksek devirle çalışan bir elektrik motorudur, sarsıntısız döner. Motorun mili dışarıya doğrudur ve üzeri dişlidir. Tek ya da çift uçlu olabilir. Giderek daralan konik bir vida şeklinde olan miller vardır. Vidanın yönü, motor dönerken fırçanın sıkışacağı biçimdedir. Motorun gücü 300-500 wattır. Dakikada 1500-3000 devir yapar, iki kademesi bulunur. Motor uçlarına polisaj (cilalama) işlemi için keçe kıl fırça ve pamuk fırça takılarak kullanılır. Polİsaj 3. Cila Fırçaları Polisajda, keçe, kıl ve pamuk fırça kullanılır. Polisaj işleminde malzemeler en sertten en Keçe; yün ve kıldan özel bir şekilde yumuşağa doğru kullanılmalıdır. sıkıştırılarak hazırlanmış aşındırma özelliği Buna göre sırasıyla keçe, kıl fırça ince diş arası zayıf, parlatmaya yönelik bir alettir. kıl fırça ile pomza uygulanır. Kıl fırça; tahta bir eksen çevresine tutturulmuş kıllardan oluşur. Siyah renkli olan sert kıldan Cilalama işlemi keçe ve fırçalara bazı toz ve sıvılar yapıldığı için beyaz fırçadan daha aşındırıcıdır. katarak yapılır. Bu, akrilik kaideli tam protezlerin bitiminde pomzadır. Daha sonra pamuk fırçayla cila Pamuk fırça; pamuk iplerinin merkezde sert pastası uygulanır ve protez yıkanıp dezenfekte bir maddeyle tutturulmasından oluşur. edilerek kullanıma hazır hale getirilir. Polİsaj Polİsaj TEsLİM