Mga Handout sa Ikatlong Markahan PDF

PAGBASA – Pagbuo ng kahulugan mula sa nakasulat na o nakikita. kaya ang ginagamit na panghalip ay teksto. Ito ay isang kompleks na kasanayan na AKO. nangangailangan ng koordinasyon ng iba’t iba at 2. IKALAWANG PANAUHAN – Tila kinakauasap ng magkakaugnay na pinag...

PAGBASA – Pagbuo ng kahulugan mula sa nakasulat na o nakikita. kaya ang ginagamit na panghalip ay teksto. Ito ay isang kompleks na kasanayan na AKO. nangangailangan ng koordinasyon ng iba’t iba at 2. IKALAWANG PANAUHAN – Tila kinakauasap ng magkakaugnay na pinagmulan ng impormasyon. tagapagsalaysay ang tauhan sa kwento kaya ang ginagamit na panghalip ay KA o IKAW. TEKSTO – Iba’t ibang anyo ng sulatin na kinapapalooban Ang panauhang ito ay bibihira lamang ng iba’t ibang impormasyon. ito gamitin sa pagsasalaysay. URI NG TEKSTO 3. IKATLONG PANAUHAN – walang relasyon sa kahit na sinong tauhan ang nagsasalaysay lahat ng 1. PIKSYON – hango lamang sa imahinasyon ng kanyang nakikita o naririnig lamang ang kanyang may akda. ikinukwento. 2. DI – PIKSYON – may katotohanan ang bawat impormasyon. TATLONG URI NG IKATLONG PANAUHAN MALADIYOS NA PANAUHAN – Tila ARALIN 1: TEKSTONG IMPORMATIBO – Naglalayong kinokontrol ng tagapagsalaysay ang mga magbigay ng impormasyon o magpaliwanag ng malinaw tauhan dahil alam nito ang lahat ng at walang pagkiling tungkol sa paksa. Layunin nitong nararamdaman, nakririnig o gustong sabihin maglahad ng impormasyon na hindi nababahiran ng ng LAHAT NG TAUHAN. opinyon o pananaw ng may-akda. LIMITADONG PANAUHAN – Katulad ng maladiyos na panauhan nakokontrol at nalalaman din niya ang nararamdam, at Hal. Pahayagan o balita, magasin, textbook, dictionaries gustong sabihin ng ISA O DALAWANG at impormasyong makikita sa internet. TAUHAN LAMANG. TAGAPAG-OBSERBANG PANAUHAN – PAGPAPALIWANAG – uri ng tekstong impormatibo Walang relasyon ang tagapagsalaysay sa nagbibigay paliwanag kung paano naganap ang isang mga tauhan tila nag-oobserba lamang siya bagay o pangyayari at hindi niya napapasok ang isipan at damdamin ng tauhan sa kwento. ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO A. LAYUNIN NG MAY-AKDA – Layunin ng may-akdang 4. KOMBINASYONG PANANAW O magpalawak ng kaalaman ng mambabasa ukol sa PANINGIN – hindi lang iisa ang isang paksa. tagapagsalaysay kaya’t iba’t ibang B. PANGUNAHING IDEYA – Daglian o direktang pananaw o paningin ang nagagamit sa inihahayag ang pangunahing ideya sa mambabasa. pagsasalaysay. C. PANTULONG NA KAISIPAN – Nakatutulong ito 2 PARAAN NG PAGPAPAHAYAG upang maitatak sa isipan ng mga mambabasa ang pangunahing kaisipang nais nating ipabatid. DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG D. ESTILO SA PAGSULAT, KAGAMITAN, AT Tauhan mismo ang nagsasalita ng diyalogo sa SANGGUNIAN kwento. a. Paggamit ng nakalarawang representasyon DI- DIREKTA PAGPAPAHAYAG b. Pagbibigay diin sa mahahalaganag salita sa Manunulat ang nagsasaad o nagsasalita ng teksto. diyalogo ng tauhan sa kwento c. Pagsulat ng mga talasanggunian MGA URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO 1. TAUHAN 1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/Kasaysayan Dalawang paraan sa pagpapakilala Uri ng teksto na nilalahad ang mga ng tauhan: totoong pangyayaring naganap sa isang ❖ EXPOSITORY – kung ang panahon o pagkakataon. tagapagsalaysay ang 2. Pag-uulat Pang-impormasyon nagpapakilala o Uri ng teksto nakalahad ang naglalarawan sa pagkatao mahahalagang kaalaman o impormasyon ng tauhan. patungkol sa tao,hayop, iba pang bagay ❖ DRAMATIKO – kung kusang ba nabubuhay at di nabubuhay, nabubunyag ang karakter guyundin sa mga pangyayari sa paligid. dahil sa kanyang pagkilos o 3. Pagpapaliwanag pagpapahayag. Uri ng teksto impormatibo na nagbibigay Karaniwang Tauhan sa Tekstong paliwanag kung paano o bakit naganap Naratibo ang isang bagay o pangyayari. (circle ng 1. Pangunahing Tauhan mga hayop) 2. Katunggaling Tauhan 3. Kasamahan Tauhan 4. May Akda ARALIN 2: TEKSTONG NARATIBO – Nagsasalaysay ng URI NG TAUHAN ( E. M. FORSTER ) mga pangyayari sa isang tao, bagay, lugar at hayop. a. TAUHAN BILOG (round character) – tauhang IBA’T IBANG PUNTO DE VISTA may multidimensyunal o nagbabago ang 1. UNANG PANAUHAN – isa sa mga tauhan ang personalidad sa pagdaloy ng pangyayari sa nagsasalaysay ng kanyang nararamdaman, naririnig kwento.  b. TAUHANG LAPAD (flat character)– Hindi 4. PANG-UGNAY – Ginagamitan ng AT para pag- nagbabago ang personalidad o katangian sa ugnayin ang dalawang sugnay, salita, parirala o kwento. pangungusap. 2. TAGPUAN AT PANAHON Hal. Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo 3. BANGHAY – Pagkakasunod – sunod para sa anak at ang anak naman ay dapat magbalik ng mga pangyayari sa kwento ng pagmamahal sa kanilang magulang. a. SIMULA 5. KOHESYONG LEKSIKAL – mabibisang salitang b. SULIRANIN ginagamit sa teksto para magkaroon ng c. SAGLIT NA KASIGLAHAN kohesyon. d. KASUKDULAN e. RESOLUSYON / KAKALASAN A. REITERASYON – ang ginagawa at sinasabi ay f. WAKAS nauulit ng ilang beses. ANACHRONY – Di maayos ang 3 URI NG REITERASYON pagkakasunod – sunod ng mga pangyayari 1. PAG-UULIT O REPETISYON sa kwento. Hal. Maraming BATA ang hindi nakakapasok sa ANALEPSIS – Flashback paaralan. Ang mga BATANG ito ay nagtatrabaho na sa PROLEPSIS – Flash-forward murang edad pa lamang. ELLIPSIS – tila may puwang o patlang 2. PAG-IISA-ISA ang pangyayari sa kwento. Hal. Nagtanim sila ng gulay sa bakuran. Ang mga gulay 4. PAKSA O TEMA – Sentral na Ideya na kanilang itinanim ay talong, sitaw, okra at kalabasa. kung saan umiikot ang mga 3. PAGBIBIGAY KAHULUGAN pangyayari. Hal. Marami sa mga batang manggagawa ay nagmula sa mga pamilyang dukkha. Mahirap sila kaya ang pag-aaral ARALIN 3 : TEKSTONG DESKRIPTIBO – nagtataglay ng ay naiisantabi kapalit ng ilang baryang naiaakyat nila impormasyong may kinalaman sa pisikal na katangian para sa hapag-kainan. ng isang tao, bagay, lugar at iba pa. (PAGLALARAWAN) B. KOLOKASYON – Mga salitang karaniwang URI NG PAGLALARAWAN nagagamit nang magkapareha o may 1. Subhetibo – napakalinaw na paglalarawan na kaugnayan sa isa’t isa kaya’t kapag halos madama na ng mambabasa ang nababanggit ang isa ay naiisip din ang isa. inilalarawan, subalit ang paglalarawan ay Maaaring magkapareha o magkasalungat. nakabatay lamang sa kanyang mayamang Hal. Nanay – Tatay puti – itim imahinasyon at hindi nakabatay sa isang Guro – mag-aaral Malaki - maliit katotohanan sa isang buhay. Hilaga – timog Mayaman - mahirap 2. Obhetibo – Paglalarawang may pinagbabatayang katotohanan. ARALIN 4 : TEKSTONG PROSIDYURAL – Isang espesyal GAMIT NG KOHESYONG GRAMATIKAL SA PAGSULAT na uri ng tekstong ekspositori na nagbibigay ng mga NG TEKSTONG DESKRIPTIBO hakbang o direksyon/panuto kung paano magagawa 1. REPERENSIYA – Salitang ginagamit para ang isang bagay. matukoy ang paksang pinag-uusapan sa KATANGIAN NG TEKSTONG PROSIDYURAL pangungusap. ANAPORA – Nauuna ang PANGNGALAN sa Layunin PANGHALIP. Kagamitan KATAPORA – Nauuna ang PANGHALIP sa Proseso PANGNGALAN KINAKAILANGAN SA PAGSULAT NG TEKSTONG -Kailangang bumalik sa teksto upang malaman PROSIDYURAL kung ano o sino ang tinutukoy. PAGBIBIGAY NG WASTO O 2. SUBSTITUSYON – Paggamit ng ibang salitang TAMANG/DIREKSYON SA PAGKAKSUNOD ipapalit sa halip na muling ulitin ang salita. SUNOD NG BAWAT GAWAIN. MALAWAK NA KAALAMAN SA PAKSA Hal. Nawala ko ang aklat mo. Ibibili nalang kita ng PAGGAMIT NG MGA SALITANG MADALING bago. MAUUNAWAAN NG MAMBABASA 3. ELLIPSIS – Pagbabawas ng bahagi ng PAGLALAGAY NG MGA LARAWAN O pangungusap. ILUSTRASYON KASAMA ANG PALIWANAG UPANG MAS MADALING MAUNAWAAN NG -Nakatutulong ang unang pahayag para matukoy ang MAMBABASA. nais ipahiwatig ng nawalang salita. Hal. Si Jose ay kumain ng tatlong turon, kay Juan namaý dalawa. ARALIN 4 : TEKSTONG PERSUWEYSIB – layunin nitong ❖ TEKSTONG ARGUMENTATIBO manghikayat o mangumbinsi ng mambabasa. Nangungumbinsi batay sa datos o impormasyon ARISTOTLE – Griyegong pilosopo na naglarawan ng tatlong paraan ng panghihikayat Nakahihikayat dahil sa merito ng mga ebidensya 3 PARAAN NG PANGHIHIKAYAT O PANGUNGUMBINSI Obhetibo ETHOS – Ginagamitan ng kredibilidad ng manunulat para mas mapaniwala ang mga mambabasa. Ang pagsulat ng isang tekstong argumentatibo ay parang pakikipagdebate nang pasulat na bagama’t may PATHOS – Gumagamit ng damdamin o emosyon upang isang panig na pinatutunayan at nais panindigan ay manghikayat. inilalatag pa rin ang mga katwiran at ebidensya ng LOGOS – Gumagamit ng lohika sa panghihikayat. kabilang panig. Ad hominem fallacy – kung ang manunulat ay sumasalungat sa personalidad ng katunggali at hindi sa pananaw nito. PROPAGANDA DEVICES NAME CALLING – Binibigyan ng hindi magandang taguri ang katunggaling produkto o politico. GLITTERING GENERALITIES - Magaganda at nakasisilaw na pahayag lamang ang sinasabi tungkol sa isang produkto o personalidad.(TAGLINE) TRANSFER – Gumagamit ng sikat na personalidad upang mailipat sa isang tao o produkto ang kasikatan. TESTIMONIAL – Mismong sikat na personalidad ang tuwirang nag-eendorso ng isang produkto. CARD STACKING – Magagandang katangian lamang ng isang produkto ang ipinakikita ang hindi ang masamang naidudulot nito. PLAIN FOLKS – karaniwang ginagamit sa mga komersyal o kampanya na ang mga tanyag at kilalang personalidad ay pinalalabas na ordinaryong tao lamang. BANDWAGON – Hinihikayat na gumamit ng isang produkto o sumali sa isang pangkat dahil lahat ay kasali na. ARALIN 6 :TEKSTONG ARGUMENTATIBO ay naglalayon ding kumbinsihin ang mambabasa ngunit hindi lamang ito nakabatay sa opinyon o damdamin ng manunulat, batay ito sa datos o impormasyong inilatag ng manunulat. Upang makumbinsi ang mambabasa, inilalahad ng mayakda ang mga argumento, katwiran at ebidensya na nagpapatibay ng kanyang posisyon o punto. PAGKAKAIBA NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO AT TEKSTONG PERSWEYSIB ❖ TEKSTONG PERSUWEYSIB Nangungumbinsi batay sa opinion Nakahihikayat sa pamamagitan ng emosyon ng mambabasa at papokus sa kredibilidad ng may- akda. Subhetibo