جزوه نهایی درس دانش خانواده (2) PDF

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬ ‫ازدواج)‬ ‫فصل اول ‪ :‬تشکیل خانواده( پیش از‬ ‫ از مهمترین نیازهایی که جوان در خود احساس می کند احتیاج به همراهی با جنس مخالف است‪.‬‬ ‫ نیاز های اساسی...

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬ ‫ازدواج)‬ ‫فصل اول ‪ :‬تشکیل خانواده( پیش از‬ ‫ از مهمترین نیازهایی که جوان در خود احساس می کند احتیاج به همراهی با جنس مخالف است‪.‬‬ ‫ نیاز های اساسی جوان ‪ :‬نیاز عاطفی و نیاز جنسی‪.‬‬ ‫ مزلو( روانشناس انسان گرا )سومین نیاز اساسی انسان را محبت می داند که از طریق یك دوست یا‬ ‫همسر یا روابط اجتماعی برآورده می شود‬ ‫ موری می گوید آدمی به همکاری با فردی که به او شباهت دارد یا او را دوست دارد نیازمند است‬ ‫ نیاز جنسی مهمترین نیاز زیستی است که ازدواج پاسخگوی آن است‪.‬اگر جز از طریق ازدواج برآورده‬ ‫شود آسیب های زیادی به بار می آورد‪.‬‬ ‫ در آموزه های دینی نیاز عاطفی به جنس مخالف در چارچوب ازدواج تاکید شده است‪.‬‬ ‫ اولین طیف از نیازهای انسان در آغاز حرکت نیاز زیستی است‬ ‫ دوستی با جنس مخالف در دوره نوجوانی به علت بیداری غرائز آغاز می شود‪.‬‬ ‫ خداوند با عنوان متخذی اخدان و متخذات اخدان ‪ ،‬دختران و پسران را از دوستی های نابجا برحذر می‬ ‫دارد و می فرماید‪ :‬هرکس( ارکان )ایمان را انکار کند پس قطعا عملش تباه گشته و او در آخرت از‬ ‫زیانکاران است‪.‬‬ ‫ ‪-‬عوامل دوستی با جنس مخالف ‪:‬‬ ‫‪.1‬مشارکت اجتماعی یا علمی ‪.2‬همسر یابی ‪.3‬شناخت جنس مخالف ‪.4‬خالء عاطفی ‪.6‬احساس قدرت‬ ‫‪.5‬فرار از مشکالت ‪.7‬سردی و یکنواختی زندگی ‪.8‬تاثیر ماهواره و اینترنت ‪ 9-‬لذت جنسی ‪10 -‬‬ ‫فرهنگ خانوادگی‪.‬‬ ‫ دوستان جنس مخالف ویژگی های مخصوص به خود دارند و نمیتوان تنظیم رابطه با همسر را از طریق‬ ‫آنها انجام داد‬ ‫ خالء عاطفی در فرزندان خانواده هایی که دچار اختالف هستند جریان دارد‪.‬‬ ‫ عقل سلیم دوستی با جنس مخالف را نمی پذیرد‪.‬‬ ‫ پیامدها و مضرات دوستی با جنس مخالف‪:‬‬ ‫‪ -1‬ایجاد اختالل در تمرکز فکری‪-2‬ایجاد اضطراب( رابطه پنهانی بوده و باعث اضطراب می شود ) ‪-3‬‬ ‫ایجاد ناراحتی های روحی ‪-4‬ضعف اعتماد‪ -5‬تضعیف حمایت ها ‪ -6‬کاهش شانس ازدواج موفق‪-7‬‬ ‫افزایش ازدواجهای ناپایدار‪ -8‬آسیب به دختران ‪ -9‬ارتکاب گناه‪.‬‬ ‫امام علی)ع(‪:‬ای مردم تقوا پیشه کنید زیرا صبر بر تقوا آسان تر از صبر بر کیفر الهی است)‬ ‫ برای جلو گیری از وابستگی ‪ -1:‬از بروز احساسات جلو گیری کنید‪-2‬ارتباط کاری با یکدیگر نداشته‬ ‫باشید‪ ۱-‬کنترل در نگاه خود داشته باشید ‪ 4-‬طوری رفتار نکنید که طرف مقابل فکر کند اهل روابط سالم‬ ‫نیستید‪ 6-‬اگر او را فرد مناسب و شایسته ای برای ازدواج دیدید مستقیما یا با واسطه نظرش را بخواهید‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬هرکه عاشق شد و عشق خویش را پنهان کرد و عفت پیشه ساخت و صبر نمود خداوند او را‬ ‫آمرزیده داخل بهشت خواهد کرد‪.‬‬ ‫ خداوند به فرشتگان ‪ :‬بنده مرا بنگرید که به خاطر من از تمایالت نفسانی خود چشم پوشیده است‪.‬‬ ‫ اگر از طریق اینترنت ارتباط دارید و قصد ازدواج است ‪ :‬مراقب اطالعات داده شده باشید ‪ ،‬گفتگویتان از‬ ‫ادب خارج نشود ‪ ،‬احساسات تان را کنترل کنید ‪ ،‬ارتباطتان را به شکل خواستگاری رسمی کنید تا‬ ‫اطالعاتتان روشن شود‬  ‫ مشکالت دوستی با جنس مخالف از طریق اینترنت‪ : 1-‬امکان تهدید به رسوایی در صورت قطع ارتباط(‬ ‫از طریق ایملها و پیامهای ارسال شده‪) 2-‬ایجاد ضربات روحی‪ ۱-‬ازدواج نامناسب بدلیل ترحم و یا ترس‬ ‫از خود کشی طرف مقابل ‪ 4-‬مخالفت والدین ‪ 6-‬سلب اعتماد به همسر آینده‪.‬‬ ‫ اگر متوجه شدید فرد مورد عالقه شما صالحیت همسری شما را ندارد ‪ :‬ارتباطتان را پایان دهید و بدانید ‪-‬‬ ‫‪ 1‬فراموش کردن نیازمند‬ ‫‪-‬زمان است ‪ 2-‬به خود بگویید در ازدواج با او خوشبخت نبودید‪ ۱-‬از هرگونه ارتباط خودداری کنید‪4-‬‬ ‫ارتباط خود را یك دفعه قطع کنید‪ 6‬قبل از قطح رابطه جواب های خود را آماده کنید ‪ 5-‬به مکانهای‬ ‫خاطره انگیز نروید‪ 7-‬ویژگی های منفی او را با خود مرور کنید‪ ۳-‬خود را به کارهایی که عالقه دارید‬ ‫سرگرم کنید ‪ 9-‬اگر به فکر او رفتید ذکر اعوذبالل من الشیطان الرجیم را بگویید‪ 11 -‬ارتباط بیشتری با‬ ‫اقوام و دوستان ‪-‬خود بگیرید‪ 11 -‬دوستی خود را با افراد با ایمان افزایش دهید‪ 12 -‬از تنهایی دوری‬ ‫کنید‪ ۱1 -‬آنچه به صالح شماست از خدا بخواهید‪ 14‬برای ازدواج با فرد مناسب اقدام شایسته انجام دهید ‪-‬‬ ‫‪ 16‬پیامبر‪:‬هر کس به آنچه از دستش رفته امید نداشته باشد آسوده است و هرکس به آنچه خداوند روزیش‬ ‫کرده خرسند باشد شادمان می گردد‪.‬‬ ‫ روابط آزاد با جنس مخالف و پیامدهای آن ‪:‬‬ ‫‪-1‬آسیب های روانی ‪ 2-‬آسیب رسیدن به زنان عفیف ‪- 3‬بروز آسیب های عاطفی‪ -3‬بروز آسیب های‬ ‫معنوی‪ -5‬کاهش ازدواج و محرومیت از منافع آن‪ -6‬کاهش لذت جنسی ‪ 7-‬تنزل جایگاه زن ‪ -8‬آسیب های‬ ‫مربوط به سالمت ‪ -9‬گسترش سوء استفاده جنسی ‪ -10‬دغدغه دائمی برای برآوردن نیاز جنسی ‪11 -‬‬ ‫بلوغ زودرس و گسترش رفتارهای جنسی بدون مسئولیت ‪-12‬پرشمار ترین زنان سرپرست خانوار ‪-13‬‬ ‫رواج انحرافات جنسی ‪ 14 -‬سردی روابط همسران‪ -15‬توجه افراطی به مسائل جنسی ‪ -16‬بی توجهی به‬ ‫بسیاری مسائل انسانی‬ ‫ ایورمورنیش ‪ :‬جامعه باید اظهار عواطف را به سامان درآورد و هر فرد بفهمد که مهار خود و قبول‬ ‫مسئولیت در قبال حاالت عاطفی چقدر اهمیت دارد‪.‬‬ ‫ از بین برنده لذت جنسی در آموزه های دینی فحشا معرفی شده است‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬خود را به زنا آلوده نکنید که خداوند لذت همسران را از درون شما می زداید‪.‬‬ ‫ یکی از عواملی که سبب کاهش سن بلوغ و بیداری زو درس غریزه جنسی می شود ‪ :‬حیا زدایی از‬ ‫رفتارهای آشکار جنسی و دسترسی آزادانه به اطالعات جنسی است‬ ‫ پیامدهای بلوغ زودرس و رفتارهای جنسی بدون مسئولیت ‪ :‬سقط جنین گسترده ‪ ،‬تولد فرزندان نامشروع‬ ‫بدون حمایت خانواده ‪ ،‬رفتارهای جنسی خشن و شیوع افسردگی در بین نوجوانان‬ ‫ مهمترین عامل در استحکام روابط همسران اعتماد به همسر در وفاداری جنسی است‪.‬‬ ‫ آیان کرنر ‪ :‬هرچه رابطه جنسی آزادتر باشد رضایت و شادمانی عاطفی کمتری احساس می کنید‪.‬‬ ‫ جرج گیلدر ‪ :‬شواهد نشان می دهد مردان نیز وقتی ازدواج کرده احساسات خود را یکجا متمرکز می‬ ‫کنندزندگی بهتری دارند‪.‬‬ ‫ نیازهای غریزی آدمی که اخالق نوین جنسی نادیده می گیرد ‪:‬نیاز غریزی به مهرورزیدن پدرانه و‬ ‫مادرانه ‪ ،‬نیاز غریزی به عشق ورزیدن و معشوق واقع شدن‪ ،‬نیاز غریزی به حیا و عفت ورزی‪.‬‬ ‫ عوامل موثر در زندگی مشترك بدون ازدواج ‪:‬آزادی بی سابقه روابط جنسی ‪ ،‬کاهش نظارت والدین بر‬ ‫روابط جنسی فرزندان ‪ ،‬ایدئولوژی استقالل و عدم تعهد ‪ ،‬نداشتن جنبه رسمی و قانونی این نوع زندگی ‪،‬‬ ‫مدارای مالکان خانه های استیجاری در مورد اسکان زوج های هم خانه‪.‬‬  ‫ آندرامیشل ‪:‬در گزارش یونسکو ‪ :‬شمارفزاینده ای از مردان و زنان بیرون از قاعده ازدواج زندگی‬ ‫مشترکی دارند که این حالت بیشتر در اروپا دیده میشود ( فرانسه ‪ 11‬درصد زوج ها‪ ،‬نروژ و دانمارك از‬ ‫هر ‪ 11‬زوج ‪ ۱‬تا ‪ 4‬نفر)‬ ‫ قوانین اسالم در رابطه با رفتار جنسی در شان انسان‪:‬‬ ‫‪ -1‬تاکید بر رعایت حیا در روابط با جنس مخالف ‪ -2‬ایجاد نگرش منفی نسبت به پیروی از غرایز حیوانی‬ ‫‪ -3‬سفارش به تقوای چشم ‪ ،‬گوش ‪ ،‬زبان و لمس( خطاهای جنسی از این حواس شروع می شود ) ‪-4‬‬ ‫رعایت حجاب از سوی زنان‪.‬‬ ‫ حیا ‪:‬سدی است بر انسان در مقابله با وسوسه های شیطانی‬ ‫ امام صادق ‪:‬حیا فقط مخصوص انسان است اگر حیا نبود از فحشا پرهیز نمی شد‪.‬‬ ‫ امام علی ‪:‬ابتدای شهوت ها طرب و شادی است و انتهای رنج و دشواری‪.‬‬ ‫ آیه‪30‬و‪ 31‬سوره نور‪ :‬به مردان و زنان با ایمان امر میکند که تا در برخورد با نامحرم دیدگان خود را‬ ‫فروآورند‪.‬‬ ‫ تفسیر امام علی از آیه باال ‪ :‬زیرا نگاه حرام عامل وقوع روابط حرام و ارتباط گناه آلود با نا محرم است‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪:‬غنا(موسیقی مناسب مجالس لهو و لعب )افسون و رابطه جنسی حرام است‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪:‬کسی که با نامحرم دست بدهد خداوند بر او غضب می کند‪.‬‬ ‫ در سوره احزاب و سوره نور بر لزوم رعایت حجاب از سوی زنان تاکید شده است‪.‬در تفسیر این آیات‬ ‫صورت و دستاها تا مچ از پوشش استثنا شده اند‪.‬‬ ‫ خویشتن داری جنسی ‪:‬خداوند ‪ :‬کسانی که وسایل ازدواج نمی یابند باید خویشتن داری کنند‬ ‫ در قرآن هر نوع ارضای جنسی خارج از چارچوب ازدواج حرام وآن را تعدی و تجاوز می نامد‪.‬‬ ‫ روابط جنسی حرام ‪ -1 :‬خود ارضایی(گناه کبیره) ‪ -2‬ارتباط با جنس مخالف خارج از چارچوب ازدواج‬ ‫‪ -3‬ارتباط جنسی با هم جنس‬ ‫ امام صادق درباره خودارضایی می فرماید ‪:‬گناه بزرگی است که خداوند در کتاب خود از آن نهی کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ آثار خود ارضایی ‪ -1 :‬ایجاد ضعف در فعالیت های مغزی ‪ -2‬بروز اختالل های جنسی ‪ -3‬ضعف‬ ‫دستگاه عصبی‬ ‫‪-4‬اختالل خواب‬ ‫ ارتباط با جنس مخالف ‪:‬خداوند ‪ :‬نزدیك زنا نشوید چرا که زشت کاری و بد راهی است و در آیه دیگر‬ ‫آمده‪ :‬زن و مرد زنا کارهر یك را‪ 100‬ضربه تازیانه بزنید‬ ‫ علی( ع ‪) :‬زنا کار در آخرت با بد محاسبه ای رو برو خواهد شد خداوند مهربان بر او خشم می گیرد و‬ ‫در آتش جاودانه خواهد ماند‪.‬‬ ‫ حکمت تعیین مجازات در روایات ‪:‬پاك ساختن مجرم از گناه و درس عبرت برای دیگران است‪.‬‬ ‫ ارتباط جنسی با هم جنس ‪:‬خداوند‪ :‬و بارشی از سنگهای عذاب بر آنان باراندیم پس بنگر فرجام‬ ‫خالفکاران چگونه بوده است‪.‬قوم رس به خاطر مساحقه(ارتباط جنسی زنان با هم)به عذاب الهی گرفتار شد‬ ‫‪.‬مجازات هم جنس بازی مردان مرگ و زنان ‪ 100‬ضربه شالق‪.‬‬ ‫ ازدواج موقت ‪:‬مدت دار است ‪ ،‬ایجاب وقبول و ذکر مدت باید عربی خوانده شود‪،‬مهریه باید ذکر شود‬ ‫وگر نه باطل است ‪ ،‬نفقه به زن تعلق نمی گیرد‪.‬زن و شوهر از هم ارث نمی برند‪.‬طالق ندارد و با سپری‬ ‫شدن مدت و یا بذل از طرف شوهر پایان می گیرد‪.‬دختر باکره نیاز به اجازه پدر دارد‪.‬مردان متاهل از آن‬ ‫نهی شده اند(مگر بر اثر عواملی‪).‬‬ ‫ امام رضا ‪:‬ازدواج موقت حالل و مباح مطلق است برای کسی که خداوند امکان ازدواج دائم را روزی او‬ ‫نکرده‪.‬ازدواج موقت درصورتی برای متاهل مباح است که از همسرش دور باشد‪.‬‬ ‫ علی( ع ‪):‬برای نفس شما بهایی جز بهشت نیست پس جز در ازای بهشت آن را نفروشید‪.‬‬ ‫ علی( ع ‪):‬هرکس زیاد به فکر گناهان باشد عاقبت به گناه آلوده می شود‪.‬‬ ‫ازدواج)‬ ‫*فصل دوم تشکیل خانواده( حین‬ ‫ بهترین پاسخ به نیاز انسان به جنس مخالف ارضای آن در قالب ازدواج است‪.‬‬ ‫ کارکردهای ازدواج‪-1 :‬تکامل شخصیت ‪ -2‬کامل شدن ایمان(عامل تسکین کننده غریزه جنسی ازدواج )‬ ‫‪-3‬ایجاد آرامش درونی ‪ -4‬ارضای نیاز جنسی ‪ -5‬کسب استقالل ‪ -6‬تجربه مدیریت‪ -7‬بهره مندی از‬ ‫حمایت های گسترده‪-8‬کسب اعتبار اجتماعی ‪ -9‬ارضای میل به جاودانگی‬ ‫ عشق به همسر و فرزندان موجب رشد عاطفی در افراد متاهل می گردد‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬هر جوانی که در آغاز جوانی خویش ازدواج کند شیطان فریاد بر می آورد دو سوم از دین خود‬ ‫را از دستبرد من در امان داشت ‪.‬این بنده باید در یك سوم باقی مانده تقوا پیشه کند‬ ‫ تنیدگی ‪ :‬مرگ ‪ 100‬درجه ‪ ،‬طالق‪ 73‬درجه ‪ ،‬زندگی جدا از همسر ‪ 65‬درجه ‪ ،‬مشکالت جنسی‬ ‫‪39‬درجه ‪ ،‬تغییر عمده در روابط بدلیل مشکالت خانوادگی ‪ 35‬درجه‬ ‫ رابطه جنسی باعث تسکین دردها و رفع افسردگی و رسیدن به نشاط و شادابی است و کنترل کننده خشم و‬ ‫عصبانیت‬ ‫ پیامبر ‪:‬بر خداوند حق است فرد مجردی را که برای رعایت عفاف از حرام الهی ازدواج کرده است را‬ ‫یاری نماید‪.‬‬ ‫ موانع ازدواج ‪-1 :‬اشتغال به تحصیل‪ -2‬سطح تحصیالت‪ -3‬مسائل اقتصادی ‪ -4‬خدمت سربازی‪ -5‬طالق‬ ‫پدر و مادر‬ ‫‪ -6‬سوء سابقه والدین ‪-7‬سن‪ -8‬بیماری والدین ‪ -9‬سخت گیری در معیارهای ظاهری‪ -10‬باورهای‬ ‫اشتباه‪ -11‬اختالف نظرهای سیاسی‪ -12‬تفاوت فرهنگی( در صورت پذیرش شرایط جدید ازدواج انجام شود‬ ‫) ‪ -13‬ازدواج با فرزند تك سرپرست( چون به محبت بیشتری نیازمند است همسرش باید اهل محبت و‬ ‫مدارا باشد ) ‪ -14‬مخالفت والدین( اگر منطقی بود در تصمیم خود بازنگری کند اگر غیر منطقی بود به‬ ‫تدریج خواسته خود را مطرح کند )‪ -15‬نیافتن فرد مناسب(صرف نظر از معیارهای بی اساس‪،‬باال بردن‬ ‫شایستگی های مثبت ‪،‬حضور در اجتماعات) ‪-16‬ازدواج فامیلی (استفاده از مشاوره ژنتیك‪،‬انتخاب عاقالنه‬ ‫نه پیروی از آداب و رسوم ) ‪ -17‬ازدواج با سرپرست خانواده( مسکن را جدا قرار دهند ارتباط با خانواده‬ ‫همسر داشته باشند ) ‪18‬معلولیت‪ -19‬تعداد زیاد جمعیت خانواده‪ -20‬ازدواج مجدد‬ ‫ اشتغال به تحصیل ‪ :‬جهت حل این مشکل به نکات زیر توجه کنید ‪-1 :‬فاصله عقد تا عروسی را زیاد‬ ‫کنند‪-2‬شروع ازدواج با مقاطع حساس تحصیلی همزمان نباشد‪ -3‬زن و شوهر به هم کمك کنند‪ -4‬قانع‬ ‫باشند‪ -5‬خانواده ها حمایت کنند‬ ‫‪ -6‬حذف کارهای اضافی و غیر ضروری از برنامه روزانه‪ -7‬همزمان با همسر یا وقتی همسر خانه نیست‬ ‫درس بخوانند‪.‬‬ ‫ از نظر اسالم و قانون تهیه جهیزیه بر عهده دختر و خانواده اش نیست و این یك مساله عرفی است‬ ‫ سن ‪:‬ازدواج در اوایل جوانی باعث انعطاف پذیری ‪ ،‬گذشت ‪ ،‬نشاط روحی ‪ ،‬توقعات کم ‪ ،‬سازگاری باال‬ ‫‪ ،‬و آرامش بیشتر میشود‪.‬البته ازدواج در سن باالتر باعث کسب تجربه که مزیتی برای آرامش در زندگی‬  ‫است میشود‪.‬سن دارای سه مولفه‪ :‬سن شناسنامه ای یا سال تولد ‪ ،‬سن زیستی یا بیولوژیکی ‪ ،‬سن روانی و‬ ‫عقالنی وسرزندگی میشود‪.‬‬ ‫اگر دختر سن باالتری دارد ‪-1 :‬مراقب عواملی که آنها را زودتر فرسوده می کند باشند‪ -2‬به عالیق همسر‬ ‫جوانر از خود بیشتر توجه کند‬ ‫ سخت گیری در معیار های ظاهری ‪ :‬زیبایی امری ترکیبی است و بعد از ازدواج در چشم همسر خود‬ ‫زیبا تر جلوه می کنند‪.‬زیبایی نسبی است‪.‬‬ ‫ باورهای اشتباه ‪ :‬محدودیت آزادی های دوران جوانی ‪ ،‬ترس از گرفتاری و مشکالت زندگی ‪ ،‬مقایسه‬ ‫فرصتهای ازدواج خود با دیگران ‪ ،‬تاکید بر ازدواج خواهر بزرگتر‪.‬‬ ‫ اختالف نظرهای سیاسی ‪ :‬مانع نیست اگر درکلیات اعتقادات سیاسی دختر و پسر مخالفت نباشد ‪ ،‬تعصب‬ ‫سیاسی نداشته باشند ‪ ،‬مسائل سیاسی را با مسائل خانوادگی درنیامیزند‬ ‫ امام کاظم فرمودند ‪ :‬کسانی که برای ازدواج مسلمانی وساطت کنند در سایه رحمت الهی هستند‪.‬‬ ‫ تعداد زیاد جمعیت خانواده‪:‬مزایای ازدواج با خانواده های پرجمعیت‪ :‬فرزندان از روابط عاطفی بیشتری‬ ‫برخوردارند ‪ ،‬قانع تر هستند ‪ ،‬از تعامل اجتماعی بهتری برخوردارند‬ ‫ازدواج مجدد ‪ :‬گذشت ‪ 6‬ماه از طالق یا فوت همسر ‪ ،‬در نظر گرفتم معیارهای اصلی برای ازدواج مجدد ‪ ،‬اطمینان‬ ‫یافتن از رسیدگی همسر جدید به فرزند ‪ ،‬تحقیق در مورد علت طالق ‪ ،‬همسر سابق مناسب ترین فرد برای ازدواج‬ ‫پس از طالق است‬ ‫قرآن‪:‬دراین مدت شوهرانشان برای بازگرداندن آنها به زندگی مشترك سزاوارترند اگر خواهان اصالح باشند‪.‬‬ ‫ مهمترین مساله بعد از رفع موانع ازدواج انتخاب صحیح و درست شریك زندگی است‪.‬‬ ‫ معیارهای همسر گزینی‪ : 1-‬همتایی و همانندی( بدین معنی که هم کفو باشند بیشتر در رابطه با ایمان) ‪-2‬‬ ‫خوش اخالقی( سازگاری ‪ ،‬تفاهم و همکاری اساس زندگی است که در پرتو خوش اخالقی فراهم میشود )‬ ‫‪-3‬سالمت( جسمانی و روانی)‬ ‫ خود شناسی مقدمه همسر گزینی‬ ‫ راههای شناخت فرد مناسب برای ازدواج ‪:‬گفتگو با طرح پرسشهای مناسب( ویژگی های‬ ‫جسمانی‪،‬اعتقادی اخالقی رفتاری سطح درك و هوش ‪ ،‬مشخصات خانوادگی ‪،‬مسائل اقتصادی ‪ ،‬حساسیت‬ ‫ها‪ ،‬عالیق خاص فرد )توجه در رفتار و کردار‪ ،‬تحقیق و پرسش از آشنایان ‪ ،‬مشاوره باافراد با تجربه و‬ ‫دلسوز‪.‬‬ ‫فصل سوم‪ :‬تحکیم خانواده‬ ‫ عوامل تحکیم خانواده‪ : 1-‬دین داری‪ 2-‬محبت به اعضای خانواده‪ ۱-‬خوش گفتاری‪ 4-‬ارضای صحیح‬ ‫نیاز جنسی‪ 6-‬مدیریت اقتصادی خانواده‪ 5-‬توجه به تفائت ها در رفتار با همسر‪ 7-‬احترام به همسر و‬ ‫خانواده او‪ ۳-‬رازداری‪ 9-‬عفو و گذشت‬ ‫ دین داری ‪:‬یکی از موثر ترین عوامل در استحکام خانواده دین دای و رفتار منطبق با آن است‪.‬‬ ‫ تاثیر دین داری بر استحکام خانواده ‪:‬ایجاد وفاق در تعیین بایسته های زندگی‪.‬وقتی افراد خانواده مومن‬ ‫باشند تسلیم دستورات الهی هستند و دجار اختالف نمی شوند‪.‬‬ ‫ منظور از دین داری داشتن اعتقادات اسالمی است یعنی عمل کردن به کل دین‪.‬‬ ‫ محبت به اعضای خانواده ‪:‬قرآن رابطه میان زوجین را با دو کلمه مودت و رحمت بیان می کند‪.‬اعتماد و‬ ‫صمیمیت دو روح است که زوجین را به هم پیوند می دهد‪.‬‬ ‫ امام صادق( اهمیت احساس عاطفی‪):‬هرگاه عشق و عالقه مردی به همسرش زیاد شود بر ایمان او افزوده‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫ امام رضا ‪:‬آن گروه از زنان که شوهران خود را دوست دارند و به آنها عشق می ورزند گنج و غنیمت به‬ ‫شمار می آیند‪.‬‬ ‫ ارتباط عاطفی همسران دوطرفه است که محبت آن را بیشتر میکند‬ ‫ امام صادق ‪ :‬باید میان همسران پیام رسانی باشد که مقصود بوسه و سخن است‪.‬‬ ‫ امام صادق‪:‬خداوند بدلیل محبت زیاد بنده به فرزندش به او رحم می کند‪.‬‬ ‫ پیامبر‪:‬هرکس فرزندش را ببوسد خداوند برای او حسنه می نویسد و کسی که اورا شاد کند خداوند در‬ ‫روز قیامت اورا شاد می کند‬ ‫ آثار ابراز محبت اعضای خانواده ‪:‬دلگرمی همه اعضا به خانه و خانواده‪،‬بهره مندی فرزندان از حمایت‬ ‫خانواده ‪،‬دلگرمی به کسب و کار ‪ ،‬شکوفایی استعداد های خدادادی ‪،‬لذت از زندگی و ارتباط با دیگران‪.‬‬ ‫ امام سجاد ‪ :‬حق همسر بر تو آن است که همواره به یاد داشته باشی که خداوند همسرت را سبب آرامش ‪،‬‬ ‫راحتی و آسایش تو قرار دا د او را مونس و یاورت نمود و بوسیله او از بسیاری از نامالیمات محافظت‬ ‫شدی‪.‬پس خدا را شاکر باشید و با همسر خود خوش گفتار باشید‪.‬‬ ‫ مصادیق خوش گفتاری( سخنی‪) :‬سخن گفتن دوستانه ‪،‬رعایت ادب در کالم‪ ،‬تشکر از زحمات همسر‬ ‫ ارضای صحیح نیاز جنسی‪:‬از اهداف مهم ازدواج است‪.‬همسران باید در مقابل نیاز جنسی یکدیگر احساس‬ ‫مسئولیت کنند و بیشترین لذت را از همسر خود ببرند ‪.‬ارضاء نیاز جنسی باعث زندگی شیرین ‪ ،‬کمك به‬ ‫سالمت جسم ‪ ،‬رشد شخصیت و آرامش روان ‪،‬حفظ ایمان از دستبرد شیطان‪ ،‬تقویت صمیمیت بین‬ ‫همسران‪،‬کاهش تنش در برخورد با فشارهای زندگی می شود‪.‬‬ ‫ کمك به حفظ ایمان از دستبرد شیطان از آثار مهم ارضاء نیاز جنسی است فشار غریزه جنسی عامل‬ ‫مهمی در ارتکاب انواع گناهان است‬ ‫ امام صادق‪ :‬بدست آوردن قلب زن با آراستن ظاهر خود در مقابل دیدگان او وداشتن ظاهری جذاب در‬ ‫مقابل دیدگان شوهر‬ ‫ نکات مهم در ارضای نیاز جنسی ‪ :‬توجه به تفاوت جنسی زن و مرد ‪ ،‬خویشتن داری جنسی از غیر‬ ‫همس ر‬ ‫ مردان نسبت به محرك های جنسی سریع تر تحریك می شوند به همین علت تمکین جنسی برای زن واجب‬ ‫است‪.‬‬ ‫ مسوفات ‪ :‬زنی که همسرش او را برای نیاز جنسی دعوت می کند ولی او دائما آن را به عقب می اندازد‪.‬‬ ‫ تمکین زن برای رفع نیاز جنسی سبب رضایتمندی شوهر و محبوب شدن نزد وی می شود‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬بهترین زنان شما کسی است که در خلوت با شوهر لباس حیا از تن بر کند‪.‬‬ ‫اطالعات اندك و حیای زنانه باعث میشود زنان از رابطه جنسی لذت نبرند و سردمزاج شوند‪.‬‬ ‫ علی( ع ‪):‬هنگامی که یکی از شما خواست با همسرش آمیزش جنسی کند نباید شتاب کند‪.‬‬ ‫ غریزه جنسی عامل مهمی در ارتباط عاطفی و استحکام خانواده است ‪.‬اسالم دستور داده ارضای این نیاز‬ ‫را زن و مرد به همسر خود معطوف کنند‪.‬‬ ‫ علی(ع ‪):‬هر گاه از زنی خوشتان آمد نزد همسر خود بروید‪.‬‬ ‫ مدیریت اقتصادی خانواده ‪ :‬آنچه سالمت و امنیت روحی و جسمی فرد را تعیین می کند از نیاز های‬ ‫اساسی انسان است‪.‬‬ ‫ قوانین اسالمی و ملی مسئولیت تامین مخارج زندگی را بر عهده شوهر قرار داده است‪.‬‬  ‫ زنان باید با مدیریت مصرف و آموزش صحیح مصرف به فرزندان به ایجاد آرامش و آسایش در خانواده‬ ‫کمك کنند‪.‬‬ ‫ امام صادق ‪ :‬مادامی که مردم متفاوت باشند در جهت خیر و خوبی سیر می کنند پس هنگامی که مساوی‬ ‫گردند نابود می شوند‬ ‫ تفاوت زنان و مردان‪ : 1-‬ظریف تر بودن زنان نسبت به مردان ‪ 2-‬مردان کلی نگر و زنان دقت بیشتری‬ ‫به جزئیات دارند ‪ ۱-‬مردان حساس نسبت به آنچه می بینند و زنان نسبت به آنچه لمس می کنند ‪. 4-‬مردان‬ ‫هدفدار و زنان رابطه مدارند ‪ 6-‬زنان نیازمند حمایت و مردان تمایل به ریاست دارند ‪ 5-‬زنان بیشتر خیال‬ ‫پرداز و مردان استداللی هستند ‪ 7-‬قدرت تکلم در زنان بیشتر و قویتر است‪.‬‬ ‫ حضرت فاطمه ‪:‬بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و همسر خویش‬ ‫را بیشتر تکریم کند‬ ‫ در قرآن پس از دستور به پرستش خدا نیکی به والدین ضروری شمرده شده است‪.‬‬ ‫ امام صادق‪ :‬خداوند سه چیز را بر احدی آسان نمی گیرد یکی از آنها نیکی به پدر و مادر است چه‬ ‫نیکوکار چه خطاکار‬ ‫ اگر فردی مانع ارتباط همسرش با خانواده اش شود در نتیجه روابط همسران با یکدیگر سست خواهد شد‬ ‫ روابط زن و شوهر از تمامی روابط انسانی صمیمانه تر است‪.‬‬ ‫ خداوند زن و شوهر را اینگونه معرفی کرده است ‪ :‬آنان لباسی برای شما و سما لباسی برای آنان‬ ‫هستید(‪.‬رازداری)‬ ‫ افشای اسرار خانوادگی نتیجه ای جز خواری خانواده در نظر دیگران ندارد‪.‬‬ ‫ پیامبر‪:‬من زنی را که از خانه خود دامن کشان برای شکایت شوهرش بیرون شود دشمن می دارم‪.‬‬ ‫ در اسالم توصیه شده در برابر خطای خویش سخت گیر باشیم و در تعامل با دیگران نرم خو مگر آنکه‬ ‫خطا و اشتباه باعث آسیب به دیگران شود‪.‬‬ ‫ گذشت هم به تحکیم روابط همسران هم به حفظ سالمت جسمی و روانی خود فرد کمك می کند‪.‬‬ ‫ افراد کینه ای دچار بیماری های جسمی از جمله فشارخون زخم معده و ناراحتی های عصبی می شوند‬ ‫ امام علی ‪ :‬هرکه از بسیاری امور تغافل و چشم پوشی نکند زندگی اش تیره می شود‬ ‫ مهارتهای تحکیم خانواده ‪ : 1-‬اظهار محبت ‪ 2-‬ارتباط گفتاری مناسب ‪ ۱-‬احترام به همسر‪ 4-‬روابط‬ ‫زناشویی مطلوب‪ 6-‬رازداری در خانواده‬ ‫‪-5‬کسب درآمد و مدیریت مصر ف‬ ‫ اظهار محبت ‪ :‬ابراز عالقه به همسرتان ‪ ،‬عکس یادگاری گرفتن از همسر ‪ ،‬نوشتن نامه ‪ ،‬آشکار و بدون‬ ‫ابهام صحبت کردن با او ‪ ،‬عدم محبت مادرانه یا پدرانه به همسر‪.‬‬ ‫ بهترین هدیه به فرزند پس از تولدش عشق و عالقه شما به همسرتان است(‪.‬برای جلوگیری از تنش در‬ ‫زندگی فرزند)‬ ‫ کالم بهترین وسیله ارتباطی بین دو فرد است‪.‬‬ ‫ ارتباط گفتاری مناسب ‪ :‬عدم غفلت در بکار بردن کالم عاطفی ‪ ،‬خودداری از ابراز هرگونه خستگی‬ ‫هنگام صحبت همسر ‪ ،‬تکان دادن سر و پرسش در مورد مضمون صحبت همسر( فهماندن توجه به‬ ‫حرفهایش )‪ ،‬تکرار گفتن نظرها در موضوعات ‪ ،‬ارائه درخواست وتقاضا بصورت مثبت و مهربانانه ‪ ،‬از‬ ‫طرف همسرتان صحبت نکنید در عوض درباره افکار و احساساتش از او بپرسید ‪ ،‬اگر در وضعیت‬ ‫عصبانی ‪ ،‬خسته و ‪...‬هستید این وضعیت را با همسرتان در میان بگذارید ‪،‬وقتی ناراحت و عصبانی هستید‬ ‫عبارات تند بکار نبرید‬  ‫ بستر مهمترین عاملی است که کدورت ها را از بین می برد‬ ‫ امروزه توقعات جنسی افراد بدلیل گستردگی اطالعات جنسی باال رفته است‪.‬در نتیجه زن و شوهر از‬ ‫رابطه سالم لذت نمی برند‪.‬‬ ‫ رازهای خانوادگی نباید بیان شوند مگر با مشاوری خردمند به منظور رفع مشکالت‪.‬بیان راز خانه نزد‬ ‫دیگران باعث ایجاد تصویری تیره در ذهن دیگران می شود‪.‬رازی که مربوط به زندگی مشترکتان است از‬ ‫یکدیگر مخفی نکنید‪.‬‬ ‫ مال حرام برکت را از بین می برد و بر تربیت فرزندان اثر نامطلوبی دارد‪.‬‬ ‫ امام صادق ‪ :‬اثر درآمد حرام در نسل آشکار می شود پیامبر ‪ :‬ارزش کارها به این است که به پایان برسد‬ ‫و نیمه کاره رها نشود‪.‬‬ ‫مدیریت مصرف ‪ :‬مشخص کردن موارد مصرف خانواده ‪ ،‬پس انداز کردن بخشی از درآمد خود ‪ ،‬مطلع‬ ‫کردن همسرتان از میزان درآمد خود برنامه ریزی برای تهیه مسکن مناسب ‪ ،‬سکونت موقت در منزل‬ ‫والدین در ابتدای زندگی مشترك‬ ‫ نقش زنان در ایجاد امنیت و گسترش عواطف در خانواده پر رنگ تر است و در رفع کدورت ها‬ ‫مسئولیت بیشتری دارند‬ ‫ پیامبر‪:‬هر یك از فرزندان آدم یك فرمانروا ست‪،‬مرد فرمانروای خانواده و زن فرمانروای خانه خویش(‬ ‫نقش زن و شوهر)‬ ‫ پدر باید نیازهای اولیه کودك را برآورده سازد و مادر به تربیت او بپردازد‪.‬نقش مادر در این بخش مهمتر‬ ‫است‪.‬‬ ‫ ماهیت روابط میان فردی هر شخص در تعامل میان مادر و نوزاد تثبیت می شود‪.‬‬ ‫ اگر میزان تماس بدنی ‪،‬دیداری و کالمی مادر و پاسخ دهی او به نیاز های کودك کافی باشد کودك دارای‬ ‫الگو دلبستگی ایمنی بخش می شود‪.‬‬ ‫ از دید اسالم ‪ :‬بهشت زیر پای مادران است ‪.‬کسی که از طریق کسب روزی حالل برای تامین معاش‬ ‫خود تالش می کند خداوند در روز قیامت با چهره ای که چون شب ماه ‪ 14‬می درخشد با او مالقات می‬ ‫کند‬ ‫ کودك تا به رشد عقلی نرسیده مطیع پدر و مادر است و در نوجوانی حس استقالل طلبی در او بوجود می‬ ‫آید‬ ‫ از نظر اسالم ارتباط با بستگان باعث افزایش عمر‪ ،‬از بین رفتن فقر‪ ،‬آسان شدن حساب قیامت و نیك و‬ ‫شدن اخالق می گردد‬ ‫ حمایت عاطفی بستگان باعث سالمت روانی اعضای خانواده و رشد اجتماعی آنها می شود‪.‬‬ ‫فصل چهارم‪ :‬ایمن سازی خانواده آسیب ها وراهکارها‬ ‫مسائل و مشکالت خانواده معاصر (تغییرات خانواده غربی) ‪ :‬گسترش روابط جنسی لذت گرا ‪،‬افزایش‬ ‫میزان هم خانگی مشترک بین دو جنس میان جوانان ‪ ،‬افزایش آمار والدین مجرد ‪ ،‬گسترش هم جنس گرایی‪،‬‬ ‫کاهش تعداد افراد خانواده ‪ ،‬افزایش چشمگیر طالق ‪ ،‬افزایش سالمندان تنها ‪،‬کاهش اقتدار دینی در تشکیل‬ ‫خانواده‪ ،‬فرزند ساالری‪ ،‬ابهام در مرزکودکی و بزرگسالی بدلیل دریافت آسان اطالعات جنسی ‪.‬‬ ‫اندیشمندان این تحوالت را حاصل (تنوع و تکثر در جامعه پست مدرن میدانند ‪.‬افراد در دیدگاه پست مدرن‬ ‫در انتخابشان آزاد و هیچ اخالقیاتی را در مورد زندگی و خانواده نمی پذیرند‪.‬‬  ‫ آسیب های خانواده ایرانی از دیدگاه پست مدرن ‪ : ۱‬افزایش سن ازدواج و مجرد زیستی ‪ -۲‬افزایش‬ ‫اختالف های خانوادگی‪ - ۳‬ضعف کارآمدی خانواده‬ ‫ افزایش سن ازدواج و مجرد زیستی ‪ :‬تغییر نگرش سبب افزایش سن ازدواج دختران و پسران شده است‬ ‫که به افزایش اضطراب ‪،‬کاهش انگیزه فعالیت اقتصادی ‪ ،‬آسیب پذیری جنسی ‪ ،‬سپری شدن دوران جوانی‬ ‫‪ ،‬کاهش انگیزه تشکیل خانواده منجر شده است‪.‬‬ ‫مهمترین عاملی که سبب کم شدن انگیزه و باال رفتن سن ازدواج میشود شیوه مدرن زندگی و سیطره تفکر‬ ‫مادی گرایی در‬ ‫جهان کنونی است‪.‬‬ ‫ موارد موثر در افزایش سن ازدواج ‪ :‬اشتغال به تحصیل و عدم امکان برآورده کردن توقعات باالی‬ ‫جوانان ‪،‬کاهش همبستگی خانوادگی و ترویج فرهنگ استقالل طلبی‪ ،‬کمرنگ شدن نقش خانواده ها ‪ ،‬کم‬ ‫شدن قبح تک زیستی ‪ ،‬کاهش اهمیت تشکیل خانواده ‪.‬‬ ‫مهمترین کارکردهای خانواده‪ :‬تنظیم رفتار جنسی ‪ ،‬تولید مثل ‪ ،‬حمایت و مراقبت ‪ ،‬ایجاد آرامش روانی ‪،‬‬ ‫ارضای نیازهای عاطفی ‪ ،‬جامعه پذیری کنترل و نظارت‪ ،‬پرورش معنوی افراد‬ ‫عوامل تضعیف خانواده ‪ -1 :‬عوامل شناختی ( با اصالح باورها و نگرشها برطرف میشود )‪ -2‬عامل‬ ‫رفتاری ( با کسب مهارت های جدید رفتاری برطرف می شود )‬ ‫عوامل شناختی‪ -1:‬فقدان اطالعات مورد نیاز ‪ -2‬انحرافات شناختی ( تقدس زدایی از ازدواج و خانواده‪،‬‬ ‫نسبی گرایی در ارزشهای اخالقی درباره خانواده نگرش اولویت حقوق نسبت به تکالیف ‪ ،‬نگرش ناصحیح‬ ‫حاصل از ضعف سودای رسانه ای) نوع نگرش انسان عاملی است که موجب استحکام یا تضعیف خانواده‬ ‫می شود‬ ‫یکی از عواملی که در سوق یابی به ازدواج و حفظ و تثبیت خانواده نقش دارد مقدس دانستن ازدواج است‪.‬‬ ‫ازدواج سبب کامل شدن دین فرد میشود کسی که ازدواج میکند خدا را پاک مالقات می کند‪.‬‬ ‫هنگام ازدواج درهای آسمان به رحمت گشوده می شود‪.‬‬ ‫نگاه پر محبت زن و شوهر به یکدیگر سبب جلب رحمت خدا خواهد شد‪.‬‬ ‫امام صادق (ع)‪ :‬زیاد شدن محبت مرد به همسرش موجب ازدیاد ایمان خواهد شد‬ ‫هم نشینی با همسر ثوابی بیش از ثواب اعتکاف در مسجد النبی دارد‪.‬‬ ‫شوهر داری شایسته زن و تالش مرد برای تامین مشروع نیاز اقتصادی خانواده ثواب جهاد در راه خدا را‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫گذشت از خطای همسر دارای اجر اخروی است‪.‬‬ ‫ قرآن کریم هدف از بعثت پیامبر و نزول کتاب آسمانی را تزکیه و تعلیم میداند که سرشار از بایدها و نباید‬ ‫هایی است که رشدانسان در توجه به آنهاست ‪.‬‬ ‫از عوارض گسترش لیبرالیسم اعتقاد به نسبی گرایی در ارزشها و قواعد اخالقی است‪.‬‬ ‫اعتقاد به نسبیت گرایی سبب از بین رفتن روح جمعی در خانواده می شود‪.‬‬ ‫حق در گذشته ناظر به دخل و تصرف شخص در امور مشروع و بهره مند شدن از حمایتهای قانونی و‬ ‫مصون ماندن از تعرض دیگران است‪.‬‬ ‫اما در معنای جدید حق ناظر بر مطالبات است و افراد نیازهای خودشان را از دیگران طلب می کنند ‪.‬در‬ ‫این نگرش همه چیز از دولت طلب می‪.‬شود‪.‬‬ ‫استوار شدن رابطه همسران به ارتباط عمیق عاطفی آنها بستگی داشته و مطالبه حقوق از همسر منجر به‬ ‫مشاجره آنها می شود‪.‬‬  ‫ عوارض استفاده از شبکه های ماهواره ای و اینترنت ‪ :‬کم رنگ شدن نقش مرجعیت خانواده در انتقال‬ ‫ارزشها به فرزندان ‪ ،‬نهادینه شدن ارزشهای جهان مدرن به جای ارزشهای ریشه دار در خانواده ‪ ،‬ایجاد‬ ‫چند دستگی اعتقادی در راستای ترویج نسبیت گرایی که به وحدت اعتقادی اعضای خانواده آسیب می‬ ‫رساند ‪ ،‬کاهش رشد طبیعی فرزندان ‪ ،‬تاثیر منفی بر اقتصاد خانواده‪.‬کاهش ارتباط کالمی خانواده ایجاد‬ ‫دوستی های اینترنتی با جنس مخالف ‪ ،‬بی وفایی به همسر بدلیل ارتباط با جنس مخالف ‪ ،‬عقال نی ساختن‬ ‫خیانت ‪ ،‬عادی سازی روابط جنسی خارج از چارچوب‪.‬‬ ‫اقدامات مورد نیاز برای ایمن سازی خانواده از آسیبهای رسانه ای‪ :‬افزایش آگاهی اعضای خانواده در‬ ‫انتخاب برنامه ها ‪ ،‬تقویت پایگاه هویت بخش خانواده ارتباط با پایگاههای مطمئن ‪ ،‬نظارت و کنترل بر‬ ‫استفاده فرزندان از رسانه‬ ‫اختصاص یافتن اوقات فراغت خانواده به برنامه های شبکه های ماهواره ای و اینترنت موجب کاهش‬ ‫ارتباط کالمی می شود آثار استفاده نامطلوب از تلفن همراه ‪ :‬اعتیاد به تلفن همراه و از دست دادن‬ ‫فرصت برای رشد و پیشرفت ‪ ،‬منتشر شدن اطالعات خصوصی افراد بدلیل پایین بودن امنیت شبکه های‬ ‫اجتماعی تلفن همراه‪ ،‬اختالل در روابط خانوادگی بدلیل وابستگی روانی ‪ ،‬کاهش ارتباط کالمی عاطفی و‬ ‫دیداری ‪ ،‬افزایش خودشیفتگی بدلیل دسترسی به شبکه های اجتماعی ‪ ،‬سرقت اطالعات خصوصی تهدید‬ ‫برای سالمت بدلیل تشعشعات الکترونیک‬ ‫عوامل رفتاری‪-1 :‬رویارویی نامناسب با مشکالت زندگی ‪ -2‬فردگرایی در خانواده ‪ -3‬زیاده خواهی ‪-4‬‬ ‫بدگمانی نسبت به‬ ‫همسر‬ ‫توصیه های اسالمی در برخورد با مشکالت زندگی ‪ :‬نعمتهای فراوان گذشته را یادآوری کنید ‪ ،‬به نعمتهای‬ ‫کنونی که در کنار مشکالت هستند توجه کنید به رفع مشکل کنونی در آینده امیدوار باشید‪.‬به کاستیهای‬ ‫موقت دنیا و لذت جاودانه آخرت توجه کنید‪.‬‬ ‫فردگرایی در خانواده‪ :‬از آسیبهای موثر در روابط همسران فرد گرایی و خودخواهی است‪.‬در بینش‬ ‫فردگرایانه همه قوانین براساس اعتقاد و قابلیتهای فردی مشخص میشود موفقیتهای فردی و خانوادگی با‬ ‫کلمه من بیان می شود ‪ ،‬حقوق و مصالح فردی بر حقوق و مصالح خانوادگی در این نوع بینش تقدم دارد‪.‬‬ ‫مومن مطابق میل خانواده اش می خورد و منافق خانواده اش مطابق میل او می خورند‬ ‫امام صادق(ع) ‪ :‬زن و شوهر در خانواده بر اساس نیاز و خوشایند همسر خود ظاهرشان را آراسته سازند‬ ‫پیامبر(ص) ‪ :‬بهترین شما خوش رفتارترین شما با خانواده است‪.‬‬ ‫اختالفات خانوادگی به سبب عدم قناعت ایجاد میشود یکی دیگر آثار قناعت عزت فرد است‪.‬‬ ‫امام علی (ع)‪ :‬قناعت به عزت منجر می شود‪.‬‬ ‫ویزگی های زن ناشایست از دیدگاه امام صادق ‪:‬زیاد را اندک می شمرد و کم را نمی پذیرد‬ ‫بدگمانی نسبت به همسر‪ :‬بد گمانی باعث سردی روابط عاطفی ‪ ،‬سلب اعتماد ‪ ،‬نفرت بی پیشینه ‪ ،‬کوتاهی‬ ‫در برقراری رابطه عاطفی ‪ ،‬کاهش احترام به همسر‪ ،‬بی توجهی نسبت به او‪.‬‬ ‫ازدواج بر پایه وحدت و پیوند زن و شوهر استوار است‪.‬‬ ‫آثار نا مطلوب منفی نگری نسبت به همسر ‪ :‬سست کردن اراده او برای بهبود روابط خانوادگی ‪ ،‬احساس‬ ‫ترس و اضطراب داشتن ‪ ،‬ایجاد شکاف عاطفی بین او و همسرش ‪ ،‬کوتاهی در انجام حقوق همسری‬ ‫امام علی(ع) ‪ :‬کار برادر دینی ات را به بهترین وجه تعبیر کن تا زمانی که دلیل قطعی بر خالف آن برای‬ ‫تو حاصل شود‪.‬‬  ‫راه های ایمن سازی خانواده از آسیبها ‪-1 :‬آموزش ‪ -2‬ارزیابی مستمر روابط خانوادگی‪ -3‬مواجهه‬ ‫صحیح با عیوب همسر ‪ -4‬مدیریت خشم ‪ -5‬کسب مهارت حل مساله‬ ‫سه راه حل پیشنهادی محققان برای پیشگیری از ناسازگاری زناشویی‪ -1 :‬افزایش کیفیت تعامل زن و‬ ‫شوهر ‪ -2‬باال بردن آگاهی از نیازهای همسر ‪ -۳‬آموزش مهارت های خانوادگی‬ ‫همسران از وظایف خود و عوامل موثر در استحکام یا تزلزل خانواده آگاهی ندارند‪.‬‬ ‫ویژگی های مشاور ‪ :‬داشتن دانش و تجربه کافی ‪ ،‬آشنا بودن با فرهنگ مخاطبان خود ‪ ،‬متدین بودن ‪،‬‬ ‫رازداری‪.‬‬ ‫ خانواده ای موفق است که به عملکرد خویش و سود و زیان حاصل از آن می پردازد و برای آینده برنامه‬ ‫ریزی می کند‪.‬‬ ‫امام کاظم (ع) ‪ :‬کسی که هر روز به حساب خود رسیدگی نکند از ما نیست‪.‬ببیند اگر موفق به انجام کار‬ ‫خیری شده از خداوند توفیق انجام بیشترش را بخواهد و خدا را شکر کند و اگر کار بدی انجام داده از خدا‬ ‫آمرزش بخواهد‬ ‫در روایات سفارش شده است که مسلمان هر روز به بررسی رفتار خود بپردازد‬ ‫مواجهه صحیح با عیوب همسر‪ :‬برخی عیبها شخصی هستند و به روابط خانوادگی لطمه نمی زنند‪ ،‬برای‬ ‫اصالح رفتار همسر بهتر است اصالح رفتار خود را مقدم بداریم ‪ ،‬وقتی همسر خطای خود را میپذیرد باید‬ ‫عذر خواهی او را بپذیریم ‪ ،‬انتقاد پذیر‬ ‫باشیم ‪،‬‬ ‫نکات مهم در هنگام عصبانیت‪-1 :‬علت خشم خود را کشف کنند ‪ -2‬از ابتدا تالش کنند تا خشمگین نشوند (‬ ‫بهترین راه تقویت نگرش منفی به خشم است) ‪ -3‬در هنگام عصبانیت باید حالت روحی خود را به همسر‬ ‫بیان کرد ‪ -4‬همدلی کردن با همسر که عصبانی میشود ‪ -5.‬اگر فردی بدون دلیل منطقی عصبانی میشود‬ ‫باید به روانشناس یا روان پزشک مراجعه کند‪.‬امام علی(ع)‪ :‬آغاز خشم دیوانگی و پایان آن پشیمانی است‪.‬‬ ‫اموری که مانع ایجاد خشم و هیجانات مخرب می شود‪ :‬عفو و گذشت و قناعت و پایین آوردن سطح‬ ‫توقعات خواب کافی مناسب نظم در زندگی ‪ ،‬شرکت در فعالیتهای خیر خواهانه استفاده از طبیعت ‪ ،‬استفاده‬ ‫از رنگهای شاد در پوشاک و تزیین منزل ‪ ،‬شوخی و خنده و مهمتر از همه یاد خدا‬ ‫ کسب مهارت حل مساله ‪ :‬توجه به این نکات مهم است‪ :‬جلوگیری از انباشته شدن فشارهای زندگی بر‬ ‫روی هم ‪ ،‬مشکالت را باید مساله دید چون مساله واضح و حل شدنی ‪ ،‬جزئی و معین است‪.‬‬ ‫ کسب مهارت حل مساله باعث میشود‪ :‬بحران در خانواده ایجاد نمیشود ‪ ،‬احساس توانمندی در فرد ایجاد‬ ‫می شود و اعتماد به نفسش افزایش می یابد ‪ ،‬کاسته شدن فشارهای روانی و ایجاد آرامش در زندگی وی‬ ‫بوجود می آید‪.‬‬ ‫مراحل حل مساله‪-1 :‬تعریف مساله ‪ -2‬تعیین هدف ‪ -3‬در نظر گرفتن راه حل های متعدد ‪ -4‬ارزیابی راه‬ ‫حلها و انتخاب بهترین راه حل ‪ -5‬تالش برای حل مساله با یاری خواستن از خدا ‪ -6‬برطرف کردن موانع‬ ‫موجود برای حل مساله‬ ‫طالق به معنای جدا شدن زن از مرد‪ ،‬رها شدن از قید نکاح و رهایی از زناشویی است‪.‬‬ ‫ه باید درخواست طالق به دادگاه خانواده داده شود‪.‬‬ ‫دادگاه به درخواست مرد رسیدگی میکند و به درخواست زن با توجه به ماده ‪ ۱۱۱۹‬قانون مدنی رسیدگی‬ ‫خواهد شد‬ ‫ شرایط درخواست طالق از سوی زن ‪-1 :‬داشتن وکالت طالق از جانب شوهر ‪ -2‬نپرداختن نفقه از‬ ‫جانب شوهر ‪ -3‬طاقت فرسا بودن زندگی مشترک در این موارد دادگاه حکم طالق را صادر می کند‪.‬‬  ‫ ماده ‪ ۱۱٤٨‬قانون مدنی ‪ :‬طالق به درخواست مرد طالق رجعی است یعنی در ایام عده شوهر می تواند‬ ‫رجوع کند و نیازی به‬ ‫عقد مجدد نیست ‪.‬‬ ‫ ماده ‪ ۱۱٤٦‬قانون مدنی ‪ :‬اگر طالق از طرف زن به سبب کراهت از او باشد طالق خلع است و شوهر‬ ‫نمی تواند رجوع کند و‬ ‫زن از تمام یا بخشی از مهریه خود می گذرد‪.‬‬ ‫ طالق از نظر اسالم ناپسند است و در صورتی پذیرفتنی است که ضرر جدی وجود داشته باشد‬ ‫‪.‬امام صادق(ع) ‪ :‬ازدواج کنید و طالق ندهید زیرا عرش خدا از وقوع طالق می لرزد‬ ‫ پیامبر (ص)‪ :‬همانا خدا و رسول خدا از زنانی که به ناحق از شوهر خود طالق میگیرند بیزارند خدا و‬ ‫رسول خدا از مردانی که به زن خود ضرر می رسانند تا مهریه خود را بخشند و طالق گیرند بیزارند‬ ‫عوامل طالق‪ :‬عوامل فرهنگی‪ ،‬اجتماعی ‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اخالقی ‪ ،‬روانشناختی ‪ ،‬جنسی‬ ‫پیامدهای طالق‪ -1 :‬پیامدهای فردی ‪ -2‬پیامدهای خانوادگی ‪ -3‬پیامدهای اجتماعی‬ ‫‪ ،‬پیامدهای فردی‪ :‬کاهش اعتماد به نفس‪ ،‬بی عالقگی به زندگی ‪ ،‬عصبانیت ‪،‬افسردگی ‪...‬فشارهای‬ ‫روانی ناشی از خروج از ارتباط منظم جنسی بخصوص در مردان ‪ ،‬مشکالت اقتصادی زنان بعلت از‬ ‫دست دادن حمایت مالی شوهر ‪ ،‬مشکل در پیدا کردن شغل مناسب برای زنان‬ ‫ پیامدهای خانوادگی‪ :‬از دست دادن منزلت سابق در خانواده‪ ،‬کاهش امنیت برای زنان‪ ،‬مشکالت عاطفی‬ ‫برای فرزندان کودکانی که با مادرشان زندگی میکنند از مشکالت مالی رنج میبرند کودکان طالق چون با‬ ‫یکی از والدین زندگی خود را سر‬ ‫می کنند باصفات روحی والد دیگر آشنایی ندارند‪.‬‬ ‫عالئم رفتاری کودکان طالق ‪ :‬خشمگین ‪ ،‬افسرده‪ ،‬بی میل به بازی با دیگران و اخالل در بازی دسته جمعی‬ ‫‪ ،‬مراقبت زیاد در پاکیزگی‪ ،‬غمگینی زود‪ ،‬به گریه افتادن ‪ ،‬زیاده طلبی‬ ‫مشکل اساسی نوجوانان پس از طالق والدین‪ :‬تعارض در انتخاب پدر یا مادر وفاداری به یکی و رها‬ ‫کردن دیگری ‪ ،‬در‬ ‫صورت ازدواج مجدد مشکل عدم پذیرش فرزند از همسر جدید و ترس از سست شدن رابطه با پدر و مادر‪.‬‬ ‫ پیامدهای اجتماعی ‪ :‬بر هم زدن تعادل روحی نیروی انسانی در تولید و خدمات ‪ ،‬کاهش انسجام و‬ ‫یکپارچگی اجتماعی ‪ ،‬اعتیاد به مواد مخدر و الکل‪ ،‬افزایش نرخ خود کشی ‪ ،‬ناهنجاری رفتارهای جنسی‬ ‫کم بها شدن خانواده و ارزش های خانوادگی ‪ ،‬سلب اعتماد اجتماعی‬ ‫ ‪-‬راهکارهای کاهش فروپاشی خانواده ‪-1 :‬پیشگیری از ایجاد اختالف بین زن و شوهر ‪ -2‬گذشت‬ ‫خردمندانه برای پیشگیری از طالق ‪ -3‬وساطت داوران ‪ -4‬توجه به مشکالت فرزندان( دوری از فرزند ‪،‬‬ ‫حضانت فرزند ‪ ،‬تامین مخارج فرزند) ‪-5‬توجه به پیامدهای اقتصادی طالق (مردان بدلیل مسئولیتهای‬ ‫اقتصادی منصرف میشوند) ‪ -6‬وقوع طالق به نیکی و زیبایی ‪ -7‬ایجاد زمینه آشتی مجدد‬ ‫مهر و محبت زن و شوهر به یکدیگر مهمترین عامل تداوم پیوند زناشویی است‪.‬وقتی به یکدیگر خوش بین‬ ‫باشند و همدیگر را مونس خود بدانند این محبت پایدار میشود‪.‬‬ ‫ پیامبر(ص)‪ :‬کسی که میان زن و شوهری جدایی اندازد غضب و لعنت خدا در دنیا و آخرت شامل حال او‬ ‫می شود و هر که قدمی در ایجاد اختالف میان زن و شوهری بردارد هر چند موجب جدایی آنها نشود خشم‬ ‫خدا و لعنت او در دنیا و آخرت نصیب او می شود و هر که قدمی در جهت اصالح رابطه میان زن و‬ ‫شوهری بردارد برای هر قدمی که بر میدارد یا سخنی که می گوید ثواب یک سال عبادت که شبها به نماز‬ ‫و روزها به روزه بگذرد به او عطا خواهد شد‪.‬‬ ‫ قانون حمایت خانواده مصوب ‪ ۱۳۹۱ :‬به جز در طالق توافقی دادگاه ابتدا به داوران برای صلح و سازش‬ ‫ارجاع دهند ‪.‬در صورت امکان داوران از بستگان زن و شوهر انتخاب شوند‪.‬‬ ‫ راهکار اسالم این است که طرفین دعوا تصمیم به بازگشت زندگی را به افرادی که دارای صالحیت‬ ‫هستند واگذار کنند و تاکید بر این است که داوران از خویشان زن و مرد باشند چرا که از وضعیت زندگی‬ ‫آنها خبر دارند‪.‬‬ ‫قرآن با عباراتی چون {تسریح باحسان}{سرحوهن بمعروف}{فارقو هن بمعروف} {سراحا جمیال }امر کرده‬ ‫که وقوع طالق به نیکی باشد‪.‬‬ ‫‪.‬طبق قوانین اسالم در صورتی که طالق از سمت مرد باشد زن باید تا پایان مدت عده در خانه مرد‬ ‫سکونت داشته باشد تا با استعدادهای زنانه کانون خانواده را نگه دارد مگر اینکه ضرر جانی یا مالی برایش‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ترمیم خانواده آسیب دیده از طالق ‪-1 :‬تقویت فضائل اخالقی ‪ -2‬پذیرش موقعیت جدید با استفاده از شیوه‬ ‫های شناختی عاطفی ‪ -3‬تقویت پیوندهای اجتماعی ‪ -4‬توجه به نیازهای فرزندان بعد از طالق ‪ -5‬ازدواج‬ ‫مجدد باعث کاهش مشکالت مالی و رفع مشکالت جنسی و عاطفی میشود‬ ‫بهداشت روانی فرزندان طالق به سالمت روانی سرپرستی که حضانت کودک را بر عهده میگیرد بستگی‬ ‫دارد‪.‬سالمت روانی‬ ‫سر پرست در حمایت او از فرزندش در برابر استرس ها بسیار مهم است‬ ‫فصل پنجم ‪:‬فرزند آوری و فرزند پروری‬ ‫ قرآن کریم عطای فرزند را رحمتی از جانب خداوند می داند‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬هرگاه شخصی از دنیا برود عملش قطع می شود و دیگر حسناتی برای او ثبت نمی شود مگراز‬ ‫سه چیز ‪ :‬صدقه جاریه( کار خیر ماندگار)‪ ،‬اثر علمی که از آن استفاده شود ‪،‬فرزند صالحی که برای او‬ ‫دعا بخواند‪.‬‬ ‫ در ادبیات دینی فرزند یکی از مصادیق باقیات الصالحات است‪.‬‬ ‫ از نظر اسالم تولد فرزند از اهداف ازدواج است‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬ازدواج کنید تا عده شما بسیار شود زیرا من در روز رستاخیز به فزونی شما بر امتهای دیگر‬ ‫افتخار می کنم‪.‬‬ ‫ پیامبر ‪ :‬چه چیز مومن را از اینکه خانواده ای برگزیند باز می دارد؟ امید است خداوند فرزندی به او‬ ‫روزی کند که زمین را با گفتن الاله االللا ‪-‬برپا سازد ‪.‬‬ ‫دو نکته از این روایت بر می آید ‪-1 :‬علت مطلوب بودن فرزند آوری پدید آمدن نسلی که الاله اال للا یا‬ ‫تسبیح گوی باشد ‪-2‬والدت فرزند هم مایه خیر و برکت هم باعث ارزشمندی در جامعه برای والدین است‪.‬‬ ‫ قرآن ‪ :‬سپس دوباره( پیروزی )برآنان را به شما بازگردانیم و شما را به وسیله اموال و پسران امداد‬ ‫رسانیم و افراد شما را بیشتر از دشمن قرار دهیم ‪.‬در این آیه کثرت اوالد نوید بخش پیروزی بر دشمنان‬ ‫است‪(.‬اسراء ‪)6‬‬ ‫ یکی از علل کسب روزی تالش و مجاهدت است که نزد خدا پاداش دارد‪.‬‬ ‫ آثار و فواید فرزند آوری ‪-1 :‬روحی احساس دوست داشتن و محبوب بودن ‪ -2‬نشاط و سالمت روانی‬ ‫والدین‪ -3‬امید به آینده‪ -4‬تداوم زندگی ‪ -5‬رشد شخصیت‪ -6‬جسمانی ‪-7‬خانوادگی ( استحکام خانواده ‪،‬‬ ‫پویایی خانواده ‪ ،‬گسترش ارتباطات خانوادگی)‬ ‫ پیامبر ‪ :‬فرزند صالح کلی از گلهای بهشت است‬ ‫ ویل دورانت ‪:‬مالحظه کنید که زناشویی بدون فرزند پژمرده است و چکونه پس از آمدن فرزند شکفته می‬ ‫شود‬ ‫ فرزند آور هم زنجیره طوالنی تداوم حیات است و هم نامی از والدین را بر خود دارد در حقیقت والدین‬ ‫استمرار زندگی فرزند خود را تداوم حیات دنیوی خویش می دانند‬ ‫ آثار و فواید جسمانی فرزندآوری ‪ :‬پدر و مادر شدن ابتال به بیماری های قلبی و سرطان را کاهش می‬ ‫دهد ‪ ،‬ابتال به سرطان سینه را می کاهد ‪ ،‬موجب بهبود حاظه مادران می شود ‪.‬تحقیقات دانشگاه بریگهام‬ ‫یانگ آمریکا نشان می دهد داشتن فرزند باعث ‪ :‬کاهش فشار خون والدین ‪ ،‬افزایش تمایل به یادگیری ‪،‬‬ ‫استفاده بیشتر از تعقل ‪ ،‬افزایش اعتماد به نفس ‪ ،‬درك بهتر زیبایی ها ‪ ،‬افزایش دقت در کارهای جزئی ‪،‬‬ ‫افزایش شادی والدین می شود‪.‬‬ ‫ مادرانی که تازه صاحب اوالد شده اند نسبت به زنانی که فرزند ندارند حافظه بصری قوی تری دارند‪.‬‬ ‫ در آموزه های دینی از فرزند به جگر گوشه والدین تعبیر شده است که نقش مثبتی در استحکام خانواده‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ داشتن تنوع مناسب یکی از عوامل پایداری زندگی است‪.‬تولد فرزند به زندگی تنوع می بخشد‪.‬و از‬ ‫یکنواختی که باعث سرخوردگی است جلوگیری می کند‬ ‫ پیامدهای ارزشمند فرزند آوری ‪:‬تقویت انگیزه مراقبت از خویش برای رسیدگی به فرزندان ‪،‬انتقال‬ ‫ارزشهای فکری اخالقی و معنوی و دارایی مادی زن و شوهر به نسل بعد ‪ ،‬بهره مندی از لذت مادری و‬ ‫پدری ‪ ،‬برخورداری از اجر الهی‬ ‫اقدامات الزم برای تسهیل امر فرزند پروری ‪ -1:‬تعدیل روحیه ایده آل گری در تامین رفاه فرزند‪ -2‬ایجاد‬ ‫فرهنگ قناعت‬ ‫‪-3‬ایجاد فرهنگ تقسیم کار عادالنه برای تربیت فرزند ‪ -4‬بهره مندی از حمایت بستگان در‬ ‫فرزندپروری ‪ -5‬ارتباط با دوستان دارای فرزند ‪ -6‬سهیم نمودن یکدیگر در شادی فرزندپروری ‪-7‬توجه به‬ ‫برکت اقتصادی که خداوند وعده داده است‬ ‫ آسیبهای رایج تك فرزندی ‪-1 :‬همه محبت ها و حمایت ها و سختگیریها و کنترل ها متوجه یك فرزند‬ ‫است که باعث خدشه دار شدن اراده اش می شود و تحمل رویارویی با مشکالت کاهش می یابد ‪-2‬فراهم‬ ‫بودن همه چیز برای او که باعث می شود توقع وی باال رود‪-3‬فرصتی برای کنترل احساسات منفی ندارد‬ ‫چون نمی تواند باکسی رقابت کند ‪ -4‬گرایش به انزوا و ضعف در برقراری ارتباط با همساالن‪ -5‬جایگزین‬ ‫شدن انواع رسانه های تصویری در نتیجه تنها شدن و کم شدن ارتباط کالمی‪ -6‬افزایش گسست نسلی ‪-7‬‬ ‫مراقبت بیش از حد پدر و مادر که باعث به خطر افتادن استقالل فرزند می شود ‪ -8‬ضعف در تجربه‬ ‫مراحل کودکی بدلیل ارتباط مستمر با بزرگساالن ‪-9‬گستردگی مسئولیتهای تك فرزندی نسبت به پدر و مادر‬ ‫در ایام پیری‪ -10‬محرومیت از حمایت خواهران و برادران‪ -11‬محرومیت فرزندان او از حمایت عاطفی و‬ ‫روانی خاله دایی عمه عمو‬ ‫ همسر مهمترین عامل در تربیت آینده فرزند است‬ ‫ افکار و رفتار والدین حین انعقاد نطفه بر روی فرزند تاثیر می گذارد‬ ‫ جنین در دوران حاملگی تحت تاثیر عوامل مادی ‪ ،‬طبیعی ‪ ،‬روانی ‪ ،‬اجتماعی و معنوی است‪.‬این عوامل‬ ‫در بزرگسالی او تاثیر دارند‬ ‫ حقوق فرزند بر پدر و مادر ‪ :‬از حقوق کودکان بر پدر و مادرحق برخورداری از سالمت جسمی است‪.‬و‬ ‫باید تغذیه سالم برای کودك فراهم کنند‪.‬و همینطور موارد زیر‪:‬رعایت بهداشت و نظافت کودك ‪ ،‬محافظت‬  ‫از عوامل بیماری زا ‪ ،‬درمان بیماری ها ‪ ،‬آموزش بهداشت ‪ ،‬زمینه سازی برای انجام ورزش ها و بازی‬ ‫های مطلوب‪.‬‬ ‫ اصول تربیت فرزند‪ -1 :‬محبت‪- 2‬امنیت ‪ -3‬اقتدار در تربیت ‪ -4‬هماهنگی والدین در تربیت فرزند ‪-5‬‬ ‫ایجاد خودباوری در فرزند‪ -6‬تقویت مسئولیت پذیری ‪ -7‬نظارت و هدایت در ارتباطات اجتماعی‬ ‫بخصوص با همساالن ‪ -8‬توجه به نقش چند جانبه تربیتی خانواده‬ ‫ محبت والدین به کودك برای رشد عاطفی او ضروری است‪.‬در صورتی که کودك به طور متعادل از‬ ‫محبت والدین برخوردار شود آرامش روانی و اعتماد به نفس خواهد داشت و دچار عقده روانی نخواهد شد‪.‬‬ ‫ کارل زینس مستر ‪:‬یکی از دالیل استرس دوران کودکی دور بودن کودکان از والدین در زمان خردسالی‬ ‫است استفاده فزاینده از مهد کودکها برای بچه های خیلی کوچك نشانه ای از این جدایی است‬ ‫ نیاز به امنیت بنیادی ترین نیاز عاطفی و روانی انسان است‪.‬سالمت جسم در گرو عدم اضطراب و‬ ‫احساس امنیت است‪.‬‬ ‫ احساس امنیت در سالهای اولیه زندگی کودك توسط خانواده خصوصا مادر ایجاد می شود‪.‬‬ ‫ زمانی که کودك احساس امنیت می کند می تواند اعتقاداتش را بیان و در صورت اشتباه به کمك والدین‬ ‫اصالح کند‪.‬‬ ‫ ترس و نا امنی مانع پیشرفت انسان می شود و کودك را وابسته و بدون اراده می کند‪.‬‬ ‫ ارتباط والدین با فرزندان ‪ -1:‬والدین سهل گیر(از فرزندان خود درخواست کمی دارند به آنها اجازه می‬ ‫دهند آزادانه احساسات خود را بیان کنند و بر فعالیت کودکان نظارت کمی دارند ) ‪ -2‬والدین سخت گی ر(‬ ‫سختگیری های زیادی دارند انتظار اطاعت بی چو و چرا دارند از شیوه های اعمال فشار استفاده می کنند‬ ‫) ‪ -3‬والدین مقتدر(روش منعطفی دارند ‪ ،‬هم به فرزندان آزادی داده و هم محدودیت هایی بر آنها اعمال می‬ ‫کنند و دالیل محدودیت ها را برای فرزندان توضیح می دهند همچنین پاس خگوی نیازها هستند و فرزندان‬ ‫در تصمیم گیری ها دخالت دارند)‬ ‫ فرزندان خانواده های سخت گیر ‪ :‬افرادی قدرت طلب ‪ ،‬تحریك پذیر ‪،‬ترسو و نگران ‪ ،‬زود رنج ‪ ،‬آسیب‬ ‫پذیر در برابر فشار روانی ‪ ،‬دمدمی مزاج و غمگین ‪ ،‬بی هدف و عبوس و بدخلق و غیر دوستانه پرورش‬ ‫می یابند‬ ‫ فرزندان خانواده های سهل گیر ‪ :‬افرادی پرخاشگر ‪ ،‬نا فرمان ‪،‬دارای اعتماد به نفس و خویشتن داری‬ ‫پایین ‪،‬سلطه جو و بی هدف ‪،‬و موفقیت و پیشرفت کمتری دارند‬ ‫ فرزندان خانواده های مقتدر ‪ :‬افرادی پر توان و خون گرم متکی به نفس و خویشتن دار ‪ ،‬دارای انرژی‬ ‫زیاد ‪ ،‬دارای توان مواجهه مناسب با فشار روانی ‪ ،‬دارای روابط دوستانه با سایرین ‪،‬کنجکاو ‪ ،‬هدفمند و‬ ‫دارای پیشرفت هستند‪.‬‬ ‫ هماهنگی والدین در تربیت فرزند تاثیر به سزایی دارد‪.‬اختالف والدین در تربیت فرزند آنها را دچار‬ ‫تعارض می کند‪.‬و اگر به هماهنگی نرسیدند باید به مشاوری دلسوز مراجعه کنند‬ ‫ خودباوری در فرزند ‪ :‬وقتی کودك اعتماد به نفس داشته باشد می تواند دیگران را نقد و ارزیابی کند و‬ ‫موانع را برطرف کند و خود برتر بینی مانع رسیدن او به خواسته هایش نمی شود‪.‬یکی از همه هم بسته‬ ‫های مهم عزت نفس خودباوری یا اعتماد به نفس است‪.‬‬ ‫آثار خودباوری ‪ :‬اظهار وجود ‪ ،‬استقامت ‪ ،‬مذاکره ‪ ،‬موفقیت آمیز ‪ ،‬مهارت های گفتگو ‪ ،‬گوش دادن فعال ‪،‬‬ ‫کنترل قاطعانه عصبانیت و خشم‪.‬‬  ‫کودکی که از اعتماد به نفس برخوردار نیست چون قبول کرده که نمیتواند موفق شود تالش نمی کند و‬ ‫همواره شکست می خورد‪.‬‬ ‫ ویژگی کودکان با اعتماد به نفس پایین ‪ :‬استعداد های خود را نادیده گرفته و نقاط منفی خود را می بیند‪،.‬‬ ‫از حضور در جمع گریزان است‪ ،‬از نه گفتن می ترسد‪ ،‬به دیگران تذکر دادن برایش دشوار است‪ ،‬خیلی‬ ‫راحت تحت تاثیر دیگران قرار می گیرد ‪ ،‬زود نا امید و مایوس می شود ‪ ،‬عواطفش را نمی تواند به خوبی‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫ خصوصیت فرزندان مسئولیت پذیر ‪ :‬وظایف خود را بدون دستور انجام می دهند‪،‬برای محدودیت هایی‬ ‫که برای او وضع می شود احترام می گذارد و رعایت می کند‪،‬دلیل برای کارهایش دارد ‪ ،‬وقتی اشتباهی‬ ‫انجام دهد اعتراف می کند ‪ ،‬دیگران را مقصر در ناکامی نمی دانند‪،‬به قوانین احترام می گذارند ‪ ،‬قاطعانه‬ ‫تصمیم می گیرد‬ ‫ محیط اجتماعی بویژه همساالن از عوامل اثر گذار بر تربیت فرزند است رابطه با همساالن نیاز اساسی‬ ‫پیوند جویی در کودکان است که ارزش اجتماعی را می آموزند و با درك دیگران شناخت واقعی از خود‬ ‫بدست آورده به آزمون عقاید خود می پردازند که این امور به عزت نفس آنها کمك می کند‬ ‫ ابعاد مهم رشد اجتماعی که کودك از همساالن خود می آموزد ‪ :‬آموختن چگونگی کمك به دیگران ‪،‬‬ ‫رقابت با آنها ‪ ،‬درك نیازهای آنها ‪ ،‬اعتماد به دیگران ‪ ،‬تایید آنها ‪ ،‬سازگاری اجتماعی‬ ‫ ارتباط با همساالن از طریق بازی باعث کمك به رشد شناختی کودك می شود‪.‬‬ ‫ علل گرایش به دوستان نامطلوب ‪:‬غفلت والدین ‪ ،‬ارتباطهای فامیلی نادرست ‪ ،‬حضور در محیط های‬ ‫نامناسب ‪ ،‬عدم آگاهی کودك از ضرر همساالن ناسالم‪ ،‬نا آشنایی با مالکهای دوست خوب‬ ‫ خانواده مهمترین نقش در جامعه پذیری کودکان دربعد پرورش اجتماعی ایفا می کند‪.‬‬ ‫فصل ششم‪ :‬جمعیت‬ ‫ جمعیت به مجموعه ای ازانسانها که در یك واحد جغرافیایی به طور مستمر و در قالب خانوار و خانواده‬ ‫زندگی می کنند و شرایط ملی و قومی و سیاسی واحدی دارند گفته می شود‪.‬‬ ‫ جمعیت شناسی علمی است که به مطالعه چگونگی تحول و تحرکات جمعیت ها در زمان و مکان می‬ ‫پردازد و پدیده های جمعیتی را به صورت منظم بررسی می کند و امکان آگاهی از وضعیت و تحلیل کمی‬ ‫و کیفی جمعیت ر فراهم می سازد‬ ‫ از مولفه های مهم سیاست گذاری و برنامه ریزی های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی عبارت است از‬ ‫شناخت ویژگی های جمعیت چون تعداد‪ ،‬تراکم ‪،‬توزیع جغرافیایی ‪ ،‬ساختار سنی و جنسی‪ ،‬نحوه مهاجرت و‬ ‫جابجایی فیزیکی یا طبیعی‪.‬‬ ‫ جمعیت شناسی دانش است میان رشته ای که با علوم دیگر در قلمرو موضوع خود ارتباط دارد‪.‬‬ ‫ شاهد دو گذار جمعیتی در سیر تاریخی تحوالت جمعیتی جهان هستیم‪.‬‬ ‫ تا اواسط قرن ‪ 16‬میالدی زاد و ولد و مرگ و میر در سطح باالیی بوده که رشد جمعیت بسیار کم بوده‬ ‫است‪.‬بعد از آن گذار اول جمعیتی با تغییر رشد جمعیت شروع شد‪.‬‬ ‫ از اواسط قرن ‪ 17‬با پیشرفت علم پزشکی مرگ و میر کاهش یافت اما زاد و ولد تغییر نکرد در نتیجه‬ ‫رشد جمعیتی سیر صعودی گرفت‬ ‫ از اواخر قرن ( ‪18‬و اوایل قرن )‪ 19‬با دیدگاه مالتوس در رابطه با اقتصاد و جمعیت مردم و دولت ها‬ ‫به سمت کاهش جمعیت رفتند و زاد و ولد کاهش یافت‬ ‫ از اوایل قرن ‪ 20‬با تغییر در ارزشها و هنجارهای کشورهای اروپایی و آمریکا( اصالت انسان در برابر‬ ‫اصالت خداوند)فرزند آوری در خانواده ها تضعیف شد‪.‬تعداد ازدواج ها کاهش یافت ‪،‬سن ازدواج افزایش‬ ‫یافت و طالق زیاد شد‪.‬استفاده از وسائل پیشگیری زیاد شد و رشد جمعیت کاهش یاف ت‬  ‫ سطح جانشینی به حداقل میزان نرخ باروری متوسط می گویند که یك جمعیت بتواند به لحاظ تعداد نسل‬ ‫خود را باز تولید کند‪.‬‬ ‫ گذار دوم جمعیتی از زمانی شروع می شود که روند کاهش زاد و ولد تداوم داشته باشد و نرخ باروری‬ ‫کل به سطح جانشینی برسد در نتیجه رشد جمعیت به صفر رسیده و منفی میشود‪.‬بسیاری کشورها وارد‬ ‫گذار دوم شده اند‬ ‫ سهم اروپا از جمعیت ‪ 15‬درصد بوده و در چند سال بعد‪ 2005‬به ‪ 8‬درصد رسیده است و همچنان ادامه‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ تا اواخر قرن ‪ 18‬جمعیت زیاد جنبه مثبتی در اقتصاد و توان نظامی دولت ها بود‪.‬‬ ‫ در اوایل قرن ‪ 19‬به دلیل دیدگاه مالتوس رشد جمعیت کاهش یافت‬ ‫ مالتوس معتقد بود منابع جهان محدود است و افزایش جمعیت به معنای کاهش دسترسی هر فرد به منابع‬ ‫غذایی است‪.‬‬ ‫ در اندیشه اقتصادی مدرن منابع طبیعی در درازمدت بخشی از متغییر های درونی تشکیل دهنده نظام‬ ‫اقتصادی به شمار می آ?