Mga Aralin sa Ika-3 Baitang - 2023-2024 - Pinagyamang Pluma ni Phoenix - PDF

 PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Paksa Ito ay tumutukoy sa mensahe ng teksto.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Layon Ang kaisipang nais paratingin ng sumulat sa mga mambabasa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Tono Ang tono ng...

 PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Paksa Ito ay tumutukoy sa mensahe ng teksto.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Layon Ang kaisipang nais paratingin ng sumulat sa mga mambabasa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Tono Ang tono ng teksto ay tumutukoy sa damdamin at kilos na nangingibabaw sa teksto. Maaaring ang teksto ay nanlilibak, nalulungkot, nagagalit, masaya o kaya ay mabilis, mabagal, papataas o pababa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pananaw Ito ay tumutukoy sa punto de vistang ginagamit ng awtor sa teksto.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Paraan ng Pagkasulat Ito ay ang paraan ng pagkasulat ng akda kung Pormal o di – Pormal..  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pagbuo ng Salita Tumutukoy sa maayos na paggamit ng mga salitang naaayon sa teksto. Mga gamit ng panlapi at iba pa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pagbuo ng Talata Ang isang mabuting talata ay dapat na magkaroon ng ugnay – ugnay na kaisipan upang ito’y magkaroon ng kaisahan at kalinawan.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pagbuo ng Pangungusap Uri ng pangngusap. Pangungusap na walang paksa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Iba’t ibang Tekstong Popular Peryodiko, Komiks, Magasin at Kontemporaneong Dagli  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pahayagan isang uri ng print media na nananatiling buhay at bahagi ng ating kultura. Isa sa mga katibayan nito ay ang mga nagkalat na tabloid sa mga bangketa araw-araw.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pahayagan Bagama’t ang ilang mahahalagang balita ay makikita na sa telebisyon at maririnig na sa radyo ay malakas pa rin ang hatak ng print media sa mga tao dahil sa katotohanang hindi naman naiuulat lahat ang mga balita sa TV at radyo.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pahayagan Bukod dito, hangga’t naitatabi ang sipi ng pahayagan ay may epekto pa rin sa mga mambabasa ang mga nilalaman nito.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE 1916 Pahayagang Espanyol Pahayagang Tagalog PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Ramon Roces - Bumili ng pahayagang La vanguardia at Taliba - Nagtatag ng English Tribune  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Katangian ng Isang Mabuting Balita payak napapanahon sariwa at bago makatotohanan walang kinikilingan katiyakan at katampukan  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE 2 Uri ng Pahayagan Tabloid at Broadsheet  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Tabloid Ibinibilang na pahayagang pangmasa ang tabloid dahil sa wikang Flipino o sa ibang diyalekto ito nakasulat bagama’t ang ilan dito ay Ingles ang midyum.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Broadsheet Ang target na mambabasa ay mga class A at B.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Balita Paunang Balita - nagbibigay ng mga paunang impormasyon sa mangyayari sa isang event na inaasahang mangyayari tulad ng basketball at boxing.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Balita Balitang ‘di inaasahan - isang ulat ito ng mga hindi inaasahan o biglaang pangyayari tulad ng mga aksidente.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Balita Balitang Itinalaga - batay ito sa ibinigay na paksa o assignment na isusulat tulad ng pagdiriwang o paggunita.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Balita Balitang Panubaybay - isa itong ulat sa kasunod na mangyayari na nauna nang naiulat tulad ng isyu sa pork barrel scam at COVID-19 vaccine.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Balita Balitang Rutinaryo o Kinaugalian - palaging nagaganap ang pangyayari at regular itong nangyayari gaya ng pag-uulat sa bar exam, SONA ng pangulo at pagtaas ng presyo ng mga bilihin. Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan Pinaikling Advertisement Ad isang istorya na ibinigay sa reporter Assignment para kunan ng facts o impormasyon. Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan isang artikulo na lumalabas araw-araw Column sa pahayagan na isinulat ng isang manunulat o columnist - taong nagwawasto o nag-edit ng kopya Copy - may kakayahang magsulat ng headline Editor o ulo ng balita Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan - Namamahala sa patakaran sa editorial - Nagpapasya kung anong Editor tindig ang palilitawin sa editorial o tudling ng pahayagan nakalimbag na pamagat Nameplate (pangalan at logo) o Flag Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan pamagat ng isang artikulo o balita sa Headline pahayagan. makina na naglilimbag ng Press mga pahayagan. Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan mga detalye tungkol sa pahayagan na Masthead karaniwang inilalagay sa pahina ng editoryal. ang lahat ng mga kopya na inilathala Issue ng isang pahayagan sa isang araw. Mga piling lingo o salita sa mundo ng pahayagan gawain ng isang layout artist ang Layout pagguhit o pagdisenyo ng bawat pahina para sa pag- aayos ng mga larawan at teksto. PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Komiks (Comics) PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Komiks Isang grapikong midyum na ang mga salita at larawan ang ginagamit upang ihatid ang isang salaysay o kuwento. PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Komiks Sa Pilipinas tinawag itong ‘Literature of Masses’  Kasaysayan ng Pinoy Komiks Panahon ng Espanyol nagsimulang magsulat ng mga satirikong akda ang mga Pilipino laban sa mga prayle Ang Pagong at ang Matsing noong 1880 ni Dr. Jose P. Rizal na nailathala sa Trubner’s Tribune sa Europa 1907-1909, 1922 at 1947 Lipang Kalabaw  Kasaysayan ng Pinoy Komiks Ang mga sinaunang serye ng pinoy komiks ay lumabas noong 1920 bilang page filter (Telembang at Lipang Kalabaw) Kiko at Angge sa Telembang ( isinulat ni Iñigo Ed Regalado na isang nobelista at iginuhit ni Fernando Amorsolo)  Kasaysayan ng Pinoy Komiks Ganito pala sa Maynila sa Lipang Kalabaw 1923 isinilang ang Liwayway Magasin 1929 nagsimulang maglagay ang Liwayway magasin sa entertainment section nito ng komiks na ‘Album ng mga kabalbalan ni Kenkoy’  Kasaysayan ng Pinoy Komiks 1946 Halakhak Komiks ang unang regular na komiks na nailathala sa Pilipinas na tumagal lamang ng 10 edisyon 1947 lumabas ang Pilipino Komiks sa ilalim ng pamumuno ni Antonio ‘Tony’ Velasquez  Kasaysayan ng Pinoy Komiks 1946 Halakhak Komiks ang unang regular na komiks na nailathala sa Pilipinas na tumagal lamang ng 10 edisyon 1947 lumabas ang Pilipino Komiks sa ilalim ng pamumuno ni Antonio ‘Tony’ Velasquez 1949 Tagalog Klasiks 1950 Silangan Komiks  Kasaysayan ng Pinoy Komiks 1950 Silangan Komiks Prinsipe Ahmad, Anak ni Aladin ni Alfredo Alcala Panahon ng Martial Law Drama sa panahon ng Martial Law PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Uri ng Komiks Alternative Comic Book, Horror, Manga, Action, Romance, Science Fiction/Fantasy Alternative Comic Book karaniwang naglalahad ng istorya base sa realidad PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Horror mga istoryang katatakutan PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Manga ito ay mga komiks na nanggaling sa Japan Action ito ay naglalahad ng mga istorya ng mga “superhero” Romance ang komiks na ito ay naglalahad ng istorya ng pag-ibig Science Fiction/ Fantasy ang komiks na ito ay karaniwang naglalaman ng mga bagay mula sa imahinasyon PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Bahagi ng Komiks Kahon ng Salaysay sinusulatan ng mga maikling salaysay tungkol sa tagpo. Pamagat Pamagat ng komiks , pangalan ng komiks Lobo ng usapan Kinasusulatan ng usapan ng mga tauhan. May Ibat't ibang anyo ito batay sa inilalarawan ng dibuhista. Kuwadro Naglalaman ng isang tagpo sa kwento (Frame) Larawang guhit ng mga tauhan sa kwento mga guhit ng tauhan na binibigyan ng kwento.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE MAGASIN (MAGAZINE) Kahulugan at mga pangunahing klase ng magasin PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kahulugan ng Magasin Publikasyon na naglalaman ng maraming artikulo, kuwento, larawan anunsiyo at iba pa na kalimitang pinopondohan ng mga patalastas. Itinuturing na unang magasin ang LIWAYWAY MAGASIN sa ating bansa na naglalaman ng maikling kuwento at sunod- sunod na mga nobela. PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Iba’t Ibang klase ng magasin na nangunguna sa bansa PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE  Top 9 Magasin  #1- FHM (For Him Magazine) - Ang magasing ito ay tumatayo bilang mapagkakatiwalaan at puno ng mga impormasyon na nagiging instrumento upang mapag-usapan ng kalalakihan ang maraming bagay tulad ng buhay, pag-ibig, at iba pa nang walang pag-aalinlangan. #2- Cosmopolitan#2- Cosmopolitan -Magasing pangkababaihan. Ang mga artikulo dito ay nagsisilbing gabay upang maliwanagan ang kababaihan tungkol sa mga pinakamainit na isyu sa kalusugan, kagandahan, kultura at aliwan.  #1- FHM #3- Good Housekeeping -Isang magasin para sa mga abalang ina. Ang mga artikulong nakasulat sa dito ay tumutulong sa kanila upang gawin ang kanilang mga responsibilidad at maging mabuting maybahay.  #1- #4- Yes! FHM -Ang magasin tungkol sa balitang showbiz. Ang nilalaman nito ay palaging bago, puno ng mga nakaw-atensyon na larawan at malalaman na detalye tungkol sa mga pinakasikat na artista sa bansa.  #1- FHM #5- Metro -Magasin tungkol sa fashion, mga pangyayari, shopping at mga isyu hinggil sa kagandahan ang nilalaman ng Metro.  #1- #6- Candy FHM -Binibigyan ng pansin ang mga kagustuhan at suliranin ng kabataan. Ito ay gawa ng mga batang manunulat na mas nakauunawa sa sitwasyon ng mga mambabasa.  #1- FHM #7- Men’s Health -Magasin na nakatutulong sa kalalakihan tungkol sa mga isyu ng kalusugan. Pamamaraan sa pag- ehersisyo, pagbabawas ng timbang, mga pagsusuri sa pisikal at mental na kalusugan ang nilalaman nito.  #1- #8- T3 FHM -Isang magasin para lamang sa mga gadget. Ipinakikita rito ang mga pinakahuling pagbabago sa teknolohiya at kagamitan nito. Ito rin ay may mga napapanahong balita at gabay tungkol sa pag- aalaga ng mga gadget.  #1- FHM #9- Entrepreneur -Magasin para sa mga taong may negosyo o nais magtayo ng negosyo. PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kontemporaneong Dagli  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kontemporaneong Dagli - Ang dagli ay isang anyong pampanitikang maituturing na maikling-kuwento. Bagama’t walang katiyakan ang pinagmulan nito sa Pilipinas, nasabing lumaganap ito sa nang dekada ng pananakop ng mga Amerikano. - Pasingaw na Akda  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kontemporaneong Dagli Kabilang sa kilalang manunulat ng dagli ay sina Enigo Ed Regalado na may bansag na Tengkeleng. Jose Corazon de Jesus, Rosauro Almario (Ric A. Clarin), Patricio Mariano, Francisco Lacsamana, at Lope K. Santos.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kontemporaneong Dagli Sa kasalukuyan sinasabing nagpapaplit-palit ang anyo ng dagli mula sa harap na pahina ng mga pahayagan hanggang sa maging nakakahong kuwento sa mga tabloid o tampok na kuwento (feature story) sa mga kolum, pangunahing balita (hjeadline) sa pahayagan, at telebisyon. Sa kasalukuyan nagkakaroon na ng bagong kahulugan ang dagli. Hindi na ito tinatawag na dagli kundi nagkaroon na ito ng ibang lehitimong pangalan at katawagan – anekdota, spice-of-life, day-in-the life, at iba pa.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Mga Impormal na salita sa Komunikasyon Lalawiganin, Balbal, Kolokyal at Banyaga  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Antas ng Wika ay mga salitang karaniwang ginagamit sa mga probinsiya Lalawiganin o sa mga pook kung saan karaniwang ginagamit ang isang wika. Halimbawa 1. Tanan mula sa salitang Bisaya na ang ibig sabihin ay “lahat” 2. Ambot mula sa salitang Bisaya na ang ibig sabihin ay “ewan”  Lalawiganin/Panlalawigan ❖ Karaniwang salitain o diyalekto ng mga katutubo sa lalawigan gaya ng mga Cebuano, Batangeno, Bicolano, at iba pa na may tatak-lalawiganin sa kanilang pagsasalita. ❖ Isang palatandaan ng lalawiganing tatak ay ang punto o accent. ❖ Salitang ginagamit ng mga tao sa isang partikular na pook. ❖ Mga salitang ginagamit sa isang lalawigan at hindi pamilyar na gamitin sa ibang lugar.  Mga Halimbawa KAIBIGAN HALIK ▪ Kaibigan-Tagalog ▪ Halik-Tagalog ▪ Gayyem-Ilokano ▪ Ungngo-Ilokano ▪ Higala-Cebuano ▪ Halok-Cebuano ▪ Amiga-Bikolano ▪ Hadok-Bikolano PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Balbal MGA HALIMBAWA MGA HALIMBAWA MGA HALIMBAWA MGA HALIMBAWA MGA HALIMBAWA MGA HALIMBAWA  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Hinango Mula sa Salitang Katutubo  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Hinango sa Wikang Banyaga  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Binaligtad (Inverted or Reversed Category)  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Nilikha (Coined Words)  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pinaghalo-halo (Mixed)  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Iningles (Englisized)  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Dinaglat  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pagsasalarawan o Pagsasakatangian ng Isang Bagay PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Kolokyal Pormal na Salita Kolokyal mayroon meron / mayro’n diyan dyan At saka tsaka Kumusta musta Aywan ewan PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Banyaga  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Ano ang pagsulat? Ang pagsasalin sa papel o sa anumang kasangkapang maaaring magamit na mapagsasalinan ng mga nabuong salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layuning maipahayag ang nasa kanyang kaisipan (Sauco, et al., 1998).  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Ano ang pagsulat? Isang paraan ng pagpapahayag ng mag saloobin, damdamin at kaalaman ang pagsulat katulad ng pagsasalita. Sa apat na makrong kasanayang pangwika (pakikinig, pagsasalita, pagbasa at pagsulat), ang pagsulat ang sinasabing pinakamahirap matutuhan. Di tulad ng pagsasalita, hindi mga tunog kundi may mga titik ang simbolong ginagamit ng manunulat upang makapagpahayag. Bumubuo siya ng makahulugang salita mula sa mga titik, at ng mga pangungusap at kabuuang diskors mula sa mga salita.  PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE Pakikinig Pagbabasa Pagsusulat Panonood Pagsasalita PERSONS OF SIMPLICITY, HUMILITY AND COMPETENCE  ESTRATEHIYA SA PANGANGALAP NG DATOS O IMPORMASYON 1. Pagbabasa at Pananaliksik ❑magagawa ito sa pamamagitan ng pagkonsulta sa mga libro at iba pang mga materyales na karaniwang matatagpuan sa mga aklatan o Internet 2.Obserbasyon ❑isang paraan ng pangangalap ng impormasyon sa pamamagitan ng pagmamasid sa mga bagay-bagay, tao, o pangkat, at pangyayari, at mga katangian na kaugnay ng paksa 3.Pagtatanong ❑magagawa ito sa pamamagitan ng paglalatag ng mga katanungang nais masagot hinggil sa paksa 4. Pagsulat ng Journal ❑ito ay nagagawa sa pamamagitan ng pagtatala ng mga mahalagang pangyayari upang hindi makalimutan 5. Brainstorming ❑mabisa itong magagamit sa pangangalap ng opinyon at katwiran ng ibang tao ❑naisasagawa ito sa pamamagitan ng malayang pakikipagtalakayan sa isang maliit na pangkat hinggil sa isang paksa 6. Pagsasarbey ❑isang paraan ng pangangalap ng impormasyon hinggil sa isang tiyak na paksa sa pamamagitan ng pagpapasagot ng questionnaire sa isang grupo ng mga respondent 7. Sounding-out effects ❑ isinasagawa sa pamamagitan ng isa-isang paglapit sa mga kaibigan, kapitbahay, o kasama sa trabaho para sa isang impormal na talakayan hinggil sa paksa. 8. Imersiyon ❑sadyang paglalagay sa sarili sa isang karanasan o pakikisalamuha sa isang grupo ng tao. 9. Pag-eeksperimento ❑magagawa ito sa pamamagitan ng pagsubok ng isang bagay bago sumulat ng akda 10. Pakikipanayam o Interbiyu ❑magagawa ito sa pamamagitan ng pakikipag-usap sa mga taong may malawak na karanasan at awtoridad sa paksang hinahanapan ng impormasyon Mga Dapat Tandaan sa Pakikipanayam: A. Paghahanda para sa Panayam ❑Magpaalam sa taong gustong makapanayam. ❑ Kilalanin ang taong kakapanayamin. Mga Dapat Tandaan sa Pakikipanayam: B. Habang Nakikipanayam ❑Maging magalang. ❑Itanong ang lahat ng ibig malalaman kaugnay ng paksa. ❑Makinig nang mabuti sa sagot ng kinakapanayam. Mga Dapat Tandaan sa Pakikipanayam: C. Pagkatapos ng Panayam ❑Magpasalamat nang maayos. ❑ Iulat nang maayos at matapat ang nakuhang impormasyon sa panayam. KOMENTARYO KOMENTARYO malayang pagpapahayag ng mga salita salig sa isang usapin o isyu na maaaring mainit na tinatalalakay sa publiko o maging sa mga isyung matagal nang umiiral depende sa uri ng komentaryo na gagawin, maaaring masusing komentaryo o mapanira kadalasang naisasagawa ang komentaryo sa tv, radyo, pahayagan, at ngayon ay sa mga social media sa internet. Komentaryo: Pag-unawa at pagiging sensitibo sa mga Pinoy abroad Jeremaiah M. Opiano - Philstar.com June 16, 2020 | 4:43pm Magiging malaking tulong sa mga Pinoy abroad kung sensitibo tayo sa kasalukuyan nilang paghihirap. Sinisikap nilang magpakatatag kahit ibang klaseng paghihirap ang idinulot ng pandemyang ito. Dasal ang maari nating ibigay sa mga Pinoy abroad: na sila’y iligtas sa sakit at panganib; na sila’y lumalaban pa kahit papaano at nagtatrabaho pa o nagkaroon ng bagong trabaho; na humaba ang pisi ng pag-unawa ng mga kapamilya nila. Suriin Natin! Suriing mabuti kung anong estratehiya ang ginamit sa pangangalap ng datos sa kasunod na slide. Talakayin din kung paano ito isinagawa. Hinihimok ang lahat sa malayang talakayan.  Sa iyong palagay, anong estratehiya ang ginamit sa pangangalap ng datos?  Sa pamamagitan ng Rank Order Chart, ihanay ang mga datos na natamo ng bawat sangay ng kainan mula sa may pinakamataas na kabuoang puntos hanggang sa may pinakamababa. Pagkatapos ay magbigay ng komentaryo tungkol sa mga resulta ng datos na inilahad