Философия сессиясының жауаптары PDF

Summary

Бұл құжат философиялық терминдер мен идеялардың қысқаша сипаттамасын қамтиды.

Full Transcript

▎ 1. «Дихотомия», «Ахиллес және тасбақа», «Жебе», «Стадион» апорийлерінің авторы - Зенон ▎ 2. Жүсіп Баласағұн қоғамды бақытқа бастайтын әділдіктің символы ретінде - қайраткерді, әділетті адамды сипаттайды. ▎ 3. «Бір өлшемді қоғам» және «бір өлшемді адам» ұғымдарын енгізген философ - Герберт Мар...

▎ 1. «Дихотомия», «Ахиллес және тасбақа», «Жебе», «Стадион» апорийлерінің авторы - Зенон ▎ 2. Жүсіп Баласағұн қоғамды бақытқа бастайтын әділдіктің символы ретінде - қайраткерді, әділетті адамды сипаттайды. ▎ 3. «Бір өлшемді қоғам» және «бір өлшемді адам» ұғымдарын енгізген философ - Герберт Маркузе. ▎ 4. Атомизмнің негізін салған философтар - Левкипп, Демокрит. ▎ 5. Даосизмнің негізі қағидасы - табиғатпен үйлесімділік. ▎ 6. Мифологиялық дүниетанымнан философиялыққа ауысу неғұрлым айқын көрсетілген - Грек философиясында. ▎ 7. Төрт «ізгілікті ақиқат» ілімінің негізі - Буддизм. ▎ 8. Джайнизмнің негізі қағидасы, қоршаған жанды дүниеге зиян, залал келтірмеу дегені аталады - Ахимса. ▎ 9. Көне индуистік мәтіндер жинағы аталады - Ведалар. ▎ 10. Конфуцишылдық «ли» ритуалына «фа» заңын қарсы қойған - Конфуций. ▎ 11. Дүниенің екі бастамасын мойындауға негізделген ілім - Даосизм. ▎ 12. Философияда материяның алғашқылығын пайымдайтын бағыт - материализм. ▎ 13. Әлемнің алғашқы негізі ретінде, объективті өмір сүретін рухани бастаманы қабылдайтын - платоншылдар. ▎ 14. Аристотельдің Афинада ашқан философиялық мектебі аталды - Ликей. ▎ 15. Пракрити және пуруша әлемнің екі бастамасы, дербес деп санаған - Индуизм. ▎ 16. Формальдық логиканың негізін салған - Аристотель. ▎ 17. Қоғам өмірінде ғылымның рөлін абсолюттік тұрғыдан бейнелейтін ұғым - ғылыми рационализм. ▎ 18. Әлемнің түпнегізін іздеумен айналысқан антикалық философия бағыты - онология. ▎ 19. Білім және оның табиғаты, пайда болуы мен шегі туралы ілім - эпистемология. ▎ 20. Мораль мен өнегелікті зерттеуге бағытталған философия бағыты - этика. ▎ 21. Физикалық әлемнен тыс жатқан болмыстың, шындықтың іргелі мәселелерін зерттейтін философия бағыты - метафизика. ▎ 22. Болмыс және оның категориялары мен заңдылықтарын зерттейтін ілім - онтология. ▎ 23. Сұлулық табиғатын, көркемдік қабылдауды және өнердегі үйлесімділік заңдылықтарын зерттейтін философия бағыты - эстетика. ▎ 24. Табиғатпен үйлесімді өмір сүруге, әмбебап ақыл-ой мен ізгілікті басшылыққа алуды дәріптейтін Ежелгі Грек философиясының бағыты - стоизм. ▎ 25. Адам және оның табиғаты мен әлемдегі орнын зерттейтін философия бағыты - антропология. ▎ 26. Жалпы қоғамды, қоғамдық үрдістер мен әлеуметтік институттарды зерттейтін философия бағыты - социология. ▎ 27. Даму және өзгерістер заңдылықтары мен өзара байланысын зерттейтін философия бағыты - диалектика. ▎ 28. Таным және оның табиғаты, қайнар көзі мен шегі туралы ілім - таным философиясы. ▎ 29. Интеллектуалды танымдық іс-әрекет формалыр, әдістері және заңдары туралы философиялық ғылым - логика. ▎ 30. Дүниенің екі бастамасын мойындайтын ілім - дуализм. ▎ 31. Әлемнің бірлігін жоққа шығаратын, оның негізінде бір-біріне тәуелсіз көптеген бастамалардың барын мойындайтын философиялық ілім - плюрализм. ▎ 32. Материяны объективті шындық, онтологиялық бастама ретінде мойындайтын философиялық көзқарас - материализм. ▎ 33. Материяны болмыстың төменгі сатысы, ал рухани бастаманы бірінші орынға қоятын философиялық көзқарас - идеализм. ▎ 34. Философиялық дүниетанымға тән белгілер - критикалық ой, жүйелілік, құрылымдылық. ▎ 35. Дүниетанымның үш тарихи типін көрсетіңіз - мифологиялық, діни, философиялық. ▎ 36. Мифологиялық дүниетанымға тән белгілер - коллективтік, символдық, табиғи жағдайларға негізделу. ▎ 37. Діни дүниетанымға тән белгілер - трансценденттік, моральдық қағидалар, құдайға сену. ▎ 38. Философияның дүниетаным ретіндегі негізгі үш эволюциялық сатысы - мифология, дін, философия. ▎ 39. «Философия» сөзінің этимологиясы - грекше "филос" (сүйікті) және "софия" (даналық). ▎ 40. Пифагор бойынша «философия» дегеніміз - даналыққа жету жолындағы ізденіс. ▎ 41. Сократ бойынша «философия» дегеніміз - өзін тану, білімсіздік дәуірі. ▎ 42. Аристотель бойынша философия - барлық ғылымдардың ғылымы. ▎ 43. Сократ бойынша философияның міндеті - адамдардың сауал-жауап арқылы білімге жетуі. ▎ 44. Кант бойынша философия - білім мен тәжірибе арасындағы байланысты зерттеу. ▎ 45. Гегель бойынша философия - даму мен алға жылжудың мәнін түсіну. ▎ 46. Суды дүниенің алғашқы бастамасы ретінде қарастырған философ - Талес. ▎ 47. Ауаны тіршіліктің алғашқы бастамасы ретінде қарастырған философ - Анаксимен. ▎ 48. Философияға «болмыс» және «бейболмыс» ұғымдарын енгізген антика философы - Парменид. ▎ 49. Платон бойынша таным субстанциясы - идеялар. ▎ 50. Аристотель бойынша болмыстың барлық күйі - формалар мен материялардың бірігуі. ▎ 51. "Бәрі ағады, бәрі өзгереді", "Бір өзенге екі рет кіруге болмайды" тұжырымдардың авторы - Гераклит. ▎ 52. "Мен білемін ештеңе білмейтінімді", "Өзіңді өзің таны біл" тұжырымының авторы - Сократ. ▎ 53. Милет мектебінің өкілдері - Фалес, Анаксимандр, Анаксимен. ▎ 54. Атомистік мектептің өкілдері - Левкипп, Демокрит, Эпикур. ▎ 55. Лейбництің "бөлінбейтін қарапайым" субстанциясы - монада. ▎ 56. «Болмыс пен уақыт» еңбегінің авторы - М. Хайдеггер. ▎ 57. М. Хайдеггердің онтологиялық ілімінің негізгі категориясы - болмыс. ▎ 58. Әлемді толық танып білу мүмкіндігін жоққа шығаратын ілім - скептицизм. ▎ 59. Шынайы білімнің мүмкіндігіне күмәнданатын философиялық ілім - скептицизм. ▎ 60. Шынайы білімнің негізі ақыл деп санайтын философ ▎ 61. Шынайы ақиқат білімнің қайнар көзі тәжірибе деп санайтын философиялық бағыт - эмпиризм. ▎ 62. Эмпиризм бағытының өкілдері - Джон Локк, Дэвид Хьюм, Джордж Беркли. ▎ 63. Рационализм бағытының өкілдері - Рене Декарт, Барух Спиноза, Готтфрид Вильгельм Лейбниц. ▎ 64. Ақиқат дегеніміз - объективтік шындыққа сәйкес келетін білім немесе пікір. ▎ 65. "Табула rasa" тұжырымының авторы - Джон Локк. ▎ 66. Априорлы білім дегеніміз - тәжірибеден тәуелсіз, ақыл арқылы алынған білім. ▎ 67. Апостериорлық білім дегеніміз - тәжірибе негізінде алынған білім. ▎ 68. Кант философиясындағы феномен мен ноумен дегеніміз - феномен - адамның сезімдері мен тәжірибесі арқылы таныған шындық, ал ноумен - заттардың өздері, яғни тәжірибеден тыс. ▎ 69. Білім теориясындағы "шексіз регрессия" ұғымымен байланысты мәселе - себептер мен нәтижелердің шексіз тізбегі, яғни ешқашан нақты білімнің негізі болмайды. ▎ 70. Эпистемологияның негізгі зерттеу нысаны - білімнің табиғаты, шегі, және негіздері. ▎ 71. Арабтілді философияның энциклопедист, әмбебап тұлғасы - Әл- Фараби. ▎ 72. Әл-Кинди бойынша ғалам - жаратылыс, әрі кеңістік, уақытқа ие. ▎ 73. Әл-Кинди үшін бірінші философия - метафизика. ▎ 74. Әл-Кинди бойынша ақиқатқа жеткізетін екі болмыс - материалды және идеалды. ▎ 75. Әл-Газалидің әлем жаратылысы туралы көзқарасы - Құдайдың еркімен және себеп-зат байланысымен. ▎ 76. Әл-Газали бойынша барлық нәрсенің себебі - Құдай. ▎ 77. Әл-Фараби бойынша болмыс иерархиясы - жоғарғы, төменгі, және аралық болмыстар. ▎ 78. Әл-Фараби бойынша ақиқатты тану және түсіну құралы - философия және логика. ▎ 79. Әл-Фараби бойынша ізгі адам - өз білімін қоғам игілігіне пайдаланатын адам. ▎ 80. Әл-Фараби бойынша мемлекеттің мақсаты - адамдардың бақытқа жетуі. ▎ 81. «Адамның физикалық (сыртқы) және рухани (ішкі) ізгі қасиеттерінің үйлесімділігі – бұл тәрбиеліліктің идеалы және тұлғаның кемелденуі» тұжырымы - Абай. ▎ 82. Адамның қалыптасуы мен дамуына геннің, яғни текшіліктің маңыздылығын ұстанатын ілім - биотизм. ▎ 83. Адамның қалыптасуы мен дамуында тәрбие мен білім маңыздылығын бірінші орынға қоятын ілім - тәрбие философиясы. ▎ 84. Аристотель этикасының орталық категориясы - іштей игілік. ▎ 85. Мұсылман этикасындағы жақсы әрекеттің нәтижесі - ақиқат пен әділдікке сәйкес келу. ▎ 86. Катарсис – бұл - эмоционалдық тазарту немесе рухани жаңару. ▎ 87. Адамның моральдік құндылықтары мен қылығының пайдалығымен өлшейтін этика бағыты - утилитаризм. ▎ 88. Адамның қоғам және басқа адам алдындағы парызы туралы этикалық ілім - деонтология. ▎ 89. Биология мен қоғамдық адами құндылықтардың тоғысуы негізінде моральдік мәселелерді талқылауға, түсінуге және шешуге бағытталған ілім - этика. ▎ 90. «Адам өмірінің негізгі мақсаты ләззатқа қол жеткізу және азаптан аулақ болу» тұжырымын ұстанатын этикалық ілім - гедонизм. ▎ 91. Имануил Канттың моралдік заңы - категорикалық императив. ▎ 92. Шәкәрім Құдайбердіұлы іліміндегі үш ақиқат - махаббат, білім, еркіндік. ▎ 93. Ш.Құдайбердіұлының білім жүйесіне ұсынған ғылымы - философия, логика. ▎ 94. Абай бойынша «бес дұшпан» - надандық, жалқаулық, зорлық, ашу-ыза, тұрпайылық. ▎ 95. Абай бойынша «бес асыл іс» - талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым. ▎ 96. Шәкәрім бойынша адамның іргелі қасиеті - ақыл мен сана. ▎ 97. Кант этикасының орталық категориясы - категорикалық императив. ▎ 98. Әл-Киндидің жіктеген төрт түрлі ақыл-ой концепциясы - зиялылық, сезімталдық, рефлексия, интуиция. ▎ 99. Адамның мәні ерікте, санасыздықта, экзистенция, интуицияда деп түсінетін философиялық ілім - экзистенциализм. ▎ 100. Шәкәрім бойынша жан құштарлығының сұранысы, оның даму негізі - рухани өсу. ▎ 101. Утилитаризмнің негізінде жатқан идея - әрекеттердің нәтижесінің пайдалылығы. ▎ 102. Адамгершілік пен жауапкершілікті көрсететін қоғамдық сана формасы - этика. ▎ 103. Абай философиясының негізгі этикалық принципі - адамгершілік пен ізгілік. ▎ 104. Ы.Алтынсариннің ілімдері жататын философия бағыты - педагогика. ▎ 105. «Симулякр» тұжырымының авторы - Жан Бодрияр. ▎ 106. Симулякр дегеніміз - аталатын заттың немесе құбылыстың шындыққа сәйкес келмейтін, тек оның формасы немесе белгілері бар. ▎ 107. Ж. Бодриярдың тұжырымы - гиперреальдіктің пайда болуы мен шынайылықтың жойылуы. ▎ 108. «Абсурд» тұжырымының авторы - А. Камю. ▎ 109. Ж. Бодрияр бойынша гиперреальділік дегеніміз - нақты өмір мен шындықтың шекарасының жойылуы. ▎ 110. А.Камю бойынша "абсурд" дегеніміз - адамның өмірінде мән мен мақсат іздеудегі шындықтың болмауы. ▎ 111. А.Камюдің абсурдті суреттейтін миф түрі - Сизиф мифі. ▎ 112. «Ризома» тұжырымының авторы - Гиллер мен Дельёз. ▎ 113. Ризома дегеніміз - мәселелер мен идеялардың желілік құрылымы, иерархиясыз. ▎ 114. Камю бойынша абсурдпен күресу жолы - өз күшін, еркіндігін тану. ▎ 115. Ризомаға тән белгілер - байланыс, динамика, иерархиясыздық. ▎ 116. «Деконструкция» тұжырымының авторы - Жак Деррида. ▎ 117. Деконструкция дегеніміз - мәтіннің құры шығындарын ашу және дәстүрлі түсініктерді қайта қарау. ▎ 118. Деконструкциядағы негізгі принцип - мәдениет пен тілдің шектеулерін айқындау. ▎ 119. Гегель бойынша сұлулық түсінігі - алдымен идея, оның кейінгі нақты формада көрінуі. ▎ 120. И.Кант бойынша «Асқақатқ» типтері - әсемдік, моральдық және практикалық сұлулық. ▎ 121. Қазақтың үш бәйтерегі - Абай, Шәкәрім, Мағжан. ▎ 122. Қазақтың бес арысы - Ахмет Байтұрсынұлы, Жүсіпбек Аймауытов, Міржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Сәкен Сейфуллин. ▎ 123. Томас Гоббстың тұжырымы - әлеуметтік келісім теориясы. ▎ 124. Жан-Жак Руссоның адамға қатысты тұжырымы - адам табиғатта жаман емес, бірақ қоғамның ықпалымен жаман болады. ▎ 125. Ш. Монтескьенің билік туралы тұжырымы - биліктің бөлінуі принципі. ▎ 126. Джон Стюарт Милл философиясының негізгі идеясы - либералдық және утилитаризм. ▎ 127. Асан Қайғы ілімінің негізгі мәселесі - адамның өмірі мен қоғамдағы әділеттілік. ▎ 128. Ахмет Байтұрсынұлы қазақ мәдениетін дамытуға қосқан үлесі - тіл мен әдебиетті зерттеуі, ғылыми негіздемелері. ▎ 129. Т. Гоббстың пікірі бойынша мемлекеттің құрылуына дейінгі қоғамның күйі - анархия, қауіпті жағдай. ▎ 130. Т. Гоббс бойынша ең тиімді билік формасы - абсолюттік монархия. ▎ 131. Ж.Ж. Руссоның қоғамдағы теңдіктің шарты - жалпы воля, қоғамдық келісім. ▎ 132. Асан Қайғы философиясындағы идеалды адам - әділетті, ақылды, батыр адам. ▎ 133. Т. Гоббс пен Ж. Руссодағы қоғамдық келісім тұжырымын байланыстыратын ортақ ұғым - қоғамдық келісім. ▎ 134. Т. Мор бойынша идеалды қоғам түрі - утопия. ▎ 135. Ю. Хабермас теориясындағы негізгі ұғым - коммуникациялық әрекет. ▎ 136. Ю. Хабермас бойынша қоғамдағы консенсусқа қолжеткізудің негізі - ашық және тең диалог. ▎ 137. С. Хантингтон бойынша қырғи-қабақ соғыстан кейінгі негізгі қайшылық - өркениеттік қайшылықтар. ▎ 138. С. Хантингтонның пікірінше Батыс үшін жаңа жаһандық қауіпке айналған өркениет - ислам. ▎ 139. Сократтың ақиқатты тану әдісі - сократтық сұрақ-жауап әдісі. ▎ 140. Теоцентристік көзқарас тән философия кезеңі - орта ғасырлар. ▎ 141. «Диуани Хикмет» еңбегінің авторы - Ахмет Яссауи. ▎ 142. Қайта өрлеу дәуіріне тән дүниетаным - гуманизм. ▎ 143. Құдай мен табиғаттың тепе-теңдігін көрсететін ілім - дьюализм. ▎ 144. Саяси көзқараста утопиялық социализм ілімін қолдаған ойшыл - Томас Мор. ▎ 145. Әлемнің гелиоцентристік бейнесін ашқан қайта өрлеу дәуір философы - Николай Коперник. ▎ 146. Жаңа дәуірде Ф.Бэкон негізін қалаған бағыт - эмпиризм. ▎ 147. Европалық рационализм дәстүрінің негізін қалаушы - Рене Декарт. ▎ 148. Адам санасын «таза тақтаға» теңестірген жаңа заман философы - Джон Локк. ▎ 149. В.Лейбниц философиясының орталық идеясы - монодизм, көптіктің бірлігі. ▎ 150. Ф.Бэконның эмпирикалық зерттеу әдісі - экспериментальды және бақылау негізінде. ▎ 151. Декарттың рационалды зерттеу әдісі - анализ және синтез. ▎ 152. Таным процесінің негізі ретінде ақыл-ойды қарастыратын 17-18 ғасырлардағы философиялық ілім - рационализм. ▎ 153. Туа біткен идеялардың өмір сүретінін жоққа шығарған жаңа заман философы - Джон Локк. ▎ 154. И.Канттың сыни кезеңге дейінгі шығармашылығында талданған мәселелер - білім, мораль, табиғат. ▎ 155. И.Кант бойынша априорлы форма - тәжірибеге дейінгі категориялар. ▎ 156. И.Кант философиясындағы моральдық заңдарды көрсететін ұғым - категориялық императив. ▎ 157. «Адам бол» принципінің авторы - Имануил Кант. ▎ 158. А. Шопенгауэр бойынша уайым мен ауруды әкелетін ерік түрі - иррационалды ерік. ▎ 159. Ф. Ницшенің құдай туралы пікірі - «құдай өлді» концепциясы. ▎ 160. Ф. Ницшенің мәдениетте көрсеткен екі бастамасы - аполлоншылдық және дионисшылдық. ▎ 161. Прагматизм бағытының негізін қалаушы - Чарльз Пирс. ▎ 162. Ғылымның рөлін абсолюттендіретін философиялық-дүниетанымдық бағыт - позитивизм. ▎ 163. Философияда инструментализм әдісін қолданған прагматизм өкілі - Джон Дьюи. ▎ 164. Экзистенциализм – ол гуманизм деп санаған ойшыл - Жан-Поль Сартр. ▎ 165. А. Камю бойынша, адамды абсурдтық жағдайдан шығаратын жол - өзін-өзі таратылған рефлексия. ▎ 166. Болмыс туралы ілім - онтология. ▎ 167. «Субстанция» сөзі латын тілінен аударғанда - негіз. ▎ 168. Бір ғана субстанцияның өмір сүретінін мойындайтын бағыт - монизм. ▎ 169. Сезімнен, қабылдаудан, елестен тұратын таным түрі - эмпирикалық таным. ▎ 170. Рационалды таным формалары - логикалық ойлау, дедукция, индукция. ▎ 171. Қоршаған ортаны танып білу мүмкіндігін жоққа шығаратын бағыт - пессимизм. ▎ 172. Танымның негізі ретінде тәжірибені алатын бағыт - эмпиризм. ▎ 173. Эстетика - бұл красота, өнер және эстетикалық тәжірибе туралы ғылым. ▎ 174. Агностицизм - бұл дүниенің шындықтары туралы білімнің жетіспеушілігі. ▎ 175. Қазақтар ата-баба рухын мына ұғыммен түсіндірген - рух. ▎ 176. Өмір философиясы ағымында кеңінен қолданылатын ұғымдар - тіршілік, мән, бақыт. ▎ 177. Психоанализ философиясында қолданылатын ұғымдар - бейсаналық, комплекс, символика. ▎ 178. Экзистенциализм философиясында кеңінен қолданылатын ұғымдар - еркіндік, абсурд, мән және болмыс. ▎ 179. Прагматизм философиясында қолданылатын ұғымдар - практика, тиімділік, нәтиже. ▎ 180. Кант бойынша барлық білімнің бастамасы - тәжірибеде. ▎ 181. Кант бойынша категориялық императив дегеніміз - моральдық міндеттілік. ▎ 182. Канттың «Практикалық ақыл-ойға сын» еңбегінің басты тақырыбы - мораль. ▎ 183. Скептицизм - бұл білу мүмкіндігінен күдіктену. ▎ 184. Материализм - бұл заттар, материя және табиғаттың бастапқы рөлі. ▎ 185. Позитивизм бойынша позитивті ғылымдар неге сүйенеді - тәжірибеге және бақылауға. ▎ 186. Шпенглердің өркениетке берген анықтамасы - мәдениет пен табиғаттың бірлестігі. ▎ 187. Ф. Ницше философиялық жүйесінің лейтмотиві - күш және шектен тыс. ▎ 188. Позитивизмнің негізін қалаған ғалым - Огюст Конт. ▎ 189. "Асқақ адам" тұжырымының авторы - Фридрих Ницше. ▎ 190. Идеализм - бұл шынайылықтың негізінде идеялар мен рухани құбылыстар тұрады. ▎ 191. Дүниетаным дегеніміз - адамдардың әлемді түсіну және қабылдау тәсілі. ▎ 192. Волюнтаризм өкілін көрсетіңіз - Фридрих Ницше. ▎ 193. "Құдай өлді" тұжырымының авторы - Фридрих Ницше. ▎ 194. Иррационализмнің өкілдері - Артур Шопенгауэр, Søren Kierkegaard. ▎ 195. «Білім - ол күш» деген тұжырымның авторы - Фрэнсис Бэкон. ▎ 196. Ғылымға «Абсолютті рух» терминін енгізген ғалым - Гегель. ▎ 197. «Философия ғылым емес, ол өнер» деген тұжырымның авторы - *Георг Вильгельм Фридрих Гегель*. ▎ 198. К.Поппердің танымға енгізген принципі - *фальсификация*. ▎ 199. Өнегеліліктің алтын ережесі - *басқаларға жасағаныңды өзіңе жасағандай жаса*. ▎ 200. «Бір өлшемді қоғам» және «бір өлшемді адам» ұғымдарын енгізген философ - *Герберт Маркузе*. ▎ 201. Табиғатта, қоғамда және әрбір адамның өмірінде оқиғалардың жоғары ерікпен, жазмышпен, тағдырмен алдын ала анықталатындығы туралы философиялық концепция - *детерминизм*. ▎ 202. Француз ойшылы Ж. Деррида ұсынған ұғым, постструктурализм заманының сыни философиялық ұстанымы - *деконструкция*. ▎ 203. Шындықтың объективтілігін жоққа шығаратын және іс жүзінде пайдалы нәтижелер беретін нәрсені ғана мойындайтын философиялық ағым - *прагматизм*. ▎ 204. ХХ ғасырда ғылымның рөлін абсолюттендірген бағыт - *позитивизм*. ▎ 205. Адамзат баласын сұлулыққа, мәдениеттілікке образдар арқылы баулу - *эстетикалық білім*. ▎ 206. Этиканың негізгі категориялары - *право, әділдік, борыш, жауапкершілік*. ▎ 207. Жалғыздық, еркіндік, жауапкершілік, шекаралық жағдай ұғымдары қай философиялық бағытқа тән - *экзистенциализм*. ▎ 208. «Категориялық императив» дегеніміз - *барлық адамдар үшін әмбебап моральдық заң*. ▎ 209. Сопылық бағытты жан-жақты дамытқан ғұлама - *Жүсіп Баласұғын ▎ 210. Платон философиясындағы басты мәселе - идеялар мен заттардың арақатынасы, яғни шынайылық пен идеалдық. ▎ 211. Гедонизм адам өмірінің мәні... деген көзқарасты ұстанды: - ләззат алу және мүмкіндігінше ауыртпалықтардан қашу. ▎ 212. Ницшеның ойынша «Адам бойында өмірге деген құлшыныспен қатар не тұрады?» - абсурд, талпыныс пен қарсыласу. ▎ 213. Аристотельдің этика мәселелеріне арналған трактаты - «Никомах этикасы». ▎ 214. Тарих философиясы деген... - тарихтың мәні, маңызы, мақсаты және құрылымы туралы ойлар. ▎ 215. Экзистенциализм үшін басты мәселе - адамның еркіндігі мен өмірінің мағынасы. ▎ 216. Психоанализдің негізін қалаған - Зигмунд Фрейд. ▎ 217. «Ойлаймын, демек бармын» тезисінің авторы - Рене Декарт. ▎ 218. Фрейдтің тұжырымы бойынша адамның мінез-құлқын айқындайтын мотив - бейсаналық және ішкі драйвтар. ▎ 219. Көп құдайға табынушылық - политеизм. ▎ 220. Платон философияның негізгі категориясы - идеялар. ▎ 221. Үнді философиясындағы «Сананың сөнуі» абсолюттік тыныштың, толық сабырлылық жағдайы - нирвана. ▎ 222. «Хакім ата» және «Ақыр заман» еңбектерінің авторы - Абай Құнанбаев. ▎ 223. «Адам табиғатынан жауыз, мейірімсіз» деп пайымдаған Қытай философы - Сунь Цзы. ▎ 224. "Адам туғанынан, табиғатынан жақсылыққа ұмтылады" деп тұжырымдаған Қытай ойшылы - Мэнцзы. ▎ 225. «Атараксия» термині білдіреді - жан тыныштығы, ішкі тұрақтылық. ▎ 226. Анаксимандр бар дүниенің түп негізі, алғашқы бастамасы - «Апейрон», яғни шексіздік. ▎ 227. Милет мектебінің негізін салушы - Фалес. ▎ 228. Гераклит бойынша әлемнің алғашқы бастамасы - от. ▎ 229. Буддизмнің алғашқы ақиқаты - «Дүниенің страданиясы». ▎ 230. «Өмірді» параметрияның имманенті қасиетін кіргізетін және «тірі» мен «өлі» арасындағы шекараны теріске шығаратын натурфилософия концепциясы - « vitalism». ▎ 231. Икемді адам - жақсы бейімделуші, өзгерістерге тосқауыл қоймайтын. ▎ 232. Жасаушы, жаратушы адам - креатор. ▎ 233. "Homo ludens" тұжырымының авторы - Йохан Хёйзинга. ▎ 234. Адам - символдық жануар тұжырымының авторы - Эрнест Кассирер. ▎ 235. Адам - ойлаушы бұтақ тұжырымының авторы - Аристотель. ▎ 236. Мәңгі бостандықты, ләззатты білдіретін ұғым - Эдем. ▎ 237. Жанның қайта туылуын білдіретін ұғым - реинкарнация. ▎ 238. Рухани бостандықты білдіретін ұғым - субъективті еркіндік. ▎ 239. Қытай философиясындағы «Дао» ұғымы мынаны білдіреді - жол, тәртібін, өмірдің табиғи ағымын. ▎ 240. Конфуций философиясында бала мен әке арасындағы құрметті, кішінің үлкенге деген сыйын білдіретін ұғым - «Си». ▎ 241. Конфуций философиясында адамгершілікті білдіретін этикалық категория - «жэнь». ▎ 242. "Адам саяси жануар" тұжырымының авторы - Аристотель. ▎ 243. "Адам - қарапайым көпшілік өкілі" тұжырымының авторы - Т.Хоббс. ▎ 244. "Бір өлшемді адам" тұжырымының авторы - Герберт Маркузе. ▎ 245. Ф.Ницше бойынша жоғарғы құндылықтардың құнсыздануы, жоғалуы - «құндылықтардың қайта бағалану». ▎ 246. К.Юнг бойынша миф пен дінде сақталған жалпыадамзаттық тәжірибе пен ұжымдық бейсаналық - архаикалық бейсаналық. ▎ 247. Феноменологиялық мектептің негізін қалаушы - Эдмунд Гуссерль. ▎ 248. Э.Гуссерль бойынша заттардың ойша бейнесін белгілеу - «интуиция». ▎ 249. Философиялық герменевтиканың негізін қалаушы - Ханс-Георг Гадамер. ▎ 250. Ж.П.Сартр бойынша болмыстың абсурдтығын сезіну - «экзистенциализм». ▎ 251. Структурализмнің негізін қалаушы - Клод Леви-Стросс. ▎ 252. "Автордың өлімі" тұжырымының авторы - Ролан Барт. ▎ 253. Белгілі бір дәуірге тән білімді жинақтау, сақтау және жаңғырту туралы идеялардың жиынтығы; білім құрылымы - мәдениет. ▎ 254. "Білім - билік" теориясының авторы - Фрэнсис Бэкон. ▎ 255. Аналитикалық философияның негізін қалаушылар - Бертран Рассел, Людвиг Витгенштейн. ▎ 256. Философиядағы сенсорлық деректердің рөлі мен мағынасының абсолюттендіретін бағыт - эмпиризм. ▎ 257. Индукция - бұл.. - жеке фактілерден жалпы принциптерді шығару. ▎ 258. Дедукция - ол.. - жалпы принциптерден жеке фактілерді шығару. ▎ 259. Диалектикалық әдістің негізін қалаушы - Георг Вильгельм Фридрих Гегель. ▎ 260. Қозғалыс пен дамудың қайнаркөзін зерттейтін, қозғаушы күштерді анықтайтын диалектика заңы - қарсыластардың бірлігі мен күресі. ▎ 261. Даму мен өзгеріс механизмін және үрдісін зерттейтін диалектика заңы - сапалық өзгерістер заңы. ▎ 262. Даму мен өзгерістің бағытын айқындайтын диалектика заңы - массалық қозғалыс заңы. ▎ 263. Таным теориясындағы «ақиқатқа» мағынасы жағынан қарама-қарсы ұғым - жалған. ▎ 264. Жердегі өмірдің жат планеталық шығу тегі концепциясы ғылыми танымның қай түріне жатады? - экзобиология. ▎ 265. Адамның табиғи сұрыпталу және генетикалық мутациялар арқылы шығу тегі туралы эволюциялық теорияның авторы - Чарльз Дарвин. ▎ 266. Қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі заңының негізгі категориялары - санация, дисперсия. ▎ 267. Прагматизмнің негізін қалаушы - Чарльз Пирс. ▎ 268. Прагматизм философиясының орталық категориясы - іс-әрекет. ▎ 269. Прагматизм бойынша адам... - тәжірибені және өмірін үнемі өзгертіп отыратын субъект. ▎ 270. Прагматизм бойынша білім... - *іс-әрекеттің нәтижесі, практикалық мәні бар*. ▎ 271. Кез келген ғылыми білім гипотетикалық сипатқа ие және қателікке ұшырауы мүмкін деп тұжырымдайтын философиялық тұжырым - *постулат*. ▎ 272. Қазақстандық диалектикалық мектептің негізін қалаушы - *А.Құнанбаев*. ▎ 273. "Өнер - барлық жануарлар әлеміне еліктеу" тұжырымының авторы - *Аристотель*. ▎ 274. Өнердің шынайылыққа еліктеуі - *мимезис*. ▎ 275. И.Канттың өнерді жіктеуі - *красота, сән, формалық*. ▎ 276. Философиядағы ойын тұжырымының авторы - *Фридрих Ницше*. ▎ 277. Кеңістіктік немесе пластикалық өнер түрі - *скульптура*. ▎ 278. Уақыттық немесе динамикалық өнер түрі - *театр*. ▎ 279. Синтетикалық өнер түрі - *инсталляция*. ▎ 280. Күн әлемнің орталығы, ал Жер және қалған планеталар оны айналады деген көзқарас - *гелиоцентризм*. ▎ 281. Жер әлемнің орталығы, ал Күн және басқа планеталар оны айналады деген тұжырым - *геоцентризм*. ▎ 282. «Мәдени индустрия» ұғымын қолданысқа енгізгендер - *Теодор Адорно, Макс Хоркхаймер*. ▎ 283. Өнер туындылары мен нысандарын арамдату, қирату және жою - *вандализм ▎ 284. Граффити, тэги, стикер-арт, постерлер, флэш-мобтар және көше инсталляцияларынан тұратын, өзінің дамуында көшеден алған өнер түрі - стрит-арт. ▎ 285. «Мәдениеттану» терминін жеке ғылыми пән ретінде енгізген ғалым - Л. И. Гуревич. ▎ 286. Бұқаралық мәдениет пен өнердің негізгі жанрлары - музыка, кино, теледидар, поп-өнер. ▎ 287. Әлемнің көптүрлілігін геометриялық фигуралар арқылы тасымалдайтын бейнелеу өнер бағыты - абстракционизм. ▎ 288. Әлеммен қанағаттанбаушылық, зұлымдық, көңіл толмау, мистикаға ұмтылыс, пессимизм сезімін сипаттайтын өнер бағыты - экспрессионизм. ▎ 289. Түрлі түсті жазықтық пен қарапайым геометриялық фигуралардың комбинациясынан тұратын өнер бағыты - поп-арт. ▎ 290. Бізге жеткен ең ежелгі шынайы әділеттілік ілімі, Арыс би дананың өсиеттері, дала заңдарының бірі - Құқық нормалары. ▎ 291. Ұлы қолбасшы, түркі халықтарының басын қосқан Шыңғыс ханның «Ұлы ережелер жинағы» - Яса. ▎ 292. Қазақ даласында XX ғасырдың басына дейін басшылыққа алынған Тәуке ханның тұсында жазылған заңдар жинағы - Жеті Жарғы. ▎ 293. Сал-серілік дәстүрді барша сән-салтанатымен ұстанған, жүйрік ат, қыран бүркіт, құмай тазыны жансерігі еткен, «Құлагер», «Маңмаңгер» әндерінің авторы - Ақан сері. ▎ 294. Халық арасында «Көмекей әулие» атанған абыз жырау - Жамбыл Жабаев. ▎ 295. Қазақ тілі мен әдебиеттану ғылымының бастауындатұрған көрнекті ғалым, лингвист, ағартушы, «қазақ» газетінің редакторы - Ахмет Байтұрсынов. ▎ 296. Қазақ Ұлттық Ғылым академиясының бірінші академигі - Қаныш Сәтбаев. ▎ 297. С.Кьеркегор бойынша адам болмысының үш кезеңі - эстетикалық, этикалық, діни. ▎ 298. "Өнер-білім, бәрі де оқуменен табылған" сөзінің авторы - Абай Құнанбаев. ▎ 299. Абайдың "Адам баласының ең жаманы – талапсыздық" деген қай қара сөзінде айтылған? - 38 қара сөзінде. ▎ 300. Абай бойынша күллі адамды қор қылатын үш нәрсе - надандық, әдепсіздік, талапсыздық. ▎ 301. Абай "Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ" деп қай қара сөзінде айтқан? - 19 қара сөзінде. ▎ 302. Шәкәрім бойынша ұжданды қалыптастыратын үш қасиет - ақыл, білім, шыншылдық. ▎ 303. Ежелгі грек этикасындағы физикалық және өнегелік қасиеттердің үйлесімділігі - красота. ▎ 304. "Оян, қазақ" ұранының авторы - Міржақып Дулатов. ▎ 305. "Бүкілтүркілік Түркістан" идеясын бастаған - Ахмет Байтұрсынов. ▎ 306. "Әділдік жоқ жұртта береке-бірлік болмайды" деген сөздің авторы - Абай Құнанбаев. ▎ 307. "Техника философиясы" терминін қолданысқа енгізген - Г. Г. Джиденко. ▎ 308. "Актанта" тұжырымының авторы - Ж. Бенвена. ▎ 309. Адам жасаған немесе өзгертулер енгізген және оның қызметінің нәтижесі болып табылатын, мәдени, тарихи немесе ғылыми маңызға ие зат - мәдениет. ▎ 310. Ф.Бэкон негізін салған ілім - эмпиризм. ▎ 311. Жаңа европалық рационализмнің негізін қалаушы - Рене Декарт. ▎ 312. Декарттың пікірі бойынша, шынайы білімнің қайнар көзі - ойлау. ▎ 313. Декарт бойынша білімнің ақиқатты ғылым критерийі - дәлел. ▎ 314. Декарт философиясындағы екі субстанция - рух және материя. ▎ 315. Адасушылыққа әкелетін «елестердің» 4 түрін (тектік, үңгір базар, театр) сынайды - Платон. ▎ 316. Т.Гоббстың әлеуметтік теориясында құбыжық «Левиафан» болып қалыптасады - мемлекет. ▎ 317. Декарттың қалыптастырған таным әдісі - методологиялық скептицизм. ▎ 318. Бірінші араб-мұсылман философы болған - әл-Кинди. ▎ 319. Мұтазилиттердің негізгі жасаған зор еңбегі, олар - түсініктер мен логикалық дәлелдемелер. ▎ 320. Әл-Фараби бойынша білім Аллаға жақындаудың құралы, сондықтан адамдағы ең құнды болып табылады - білім. ▎ 321. Қос ақиқат концепциясы: танымды рационализациялауда маңызды роль отқарған сенім ақиқаты мен білім ақиқаты философиясында дамыған - философиялық реализм. ▎ 322. «Музыка туралы үлкен кітаптың» авторы - Аристотель. ▎ 323. «Айығу кітабының» авторы, ғалым, дәрігер философтың латынша есімі - Гален. ▎ 324. Аристотельден кейінгі екінші ұстаз - Әл-Фараби. ▎ 325. Табиғатта, қоғамда және әрбір адамның өмірінде оқиғалардың жоғары ерікпен, жазмышпен, тағдырмен алдын ала анықталатындығы туралы философиялық концепция - тағдыршылдық. ▎ 326. Мемлекет конституциясы кепілдік беріп, заң бойынша қамтамасыз етілетін азаматтардың, демократиялық түрде еркін саяси үрдістерге қатысу құқықтары... деп аталады? - саяси құқықтар. ▎ 327. «Ақпараттық қоғам» ұғымын енгізген ғалым - Питер Друкер. ▎ 328. Адамның, қоғамның гүлденуі, көркею, ең биік деңгейге жету заңдылықтары мен механизмін зерттейтін ғылым - социология. ▎ 329. Дүниеде ізгілік үстем болады, әділет салтанат құрады және барша жұрт бақытқа кенеледі деген сенімділікке негізделген дүниетану түсінігі - оптимизм. ▎ 330. Ол өзінің философиясын «натурфилософия» деп атаған философ - Г.В.Лейбниц.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser