Философия тарихы

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Дуализм нәрсәне мойындайды?

  • Дүниеде тек бір бастама бар
  • Көптеген тәуелсіз бастамалар бар
  • Дүниенің екі бастамасы бар (correct)
  • Материя бірінші орында

Кем дегенде, Кант қандай тақырыпты зерттеді?

  • Білім мен тәжірибе арасындағы байланысты (correct)
  • Деректер мен шындықтың негіздері
  • Философияның тарихын
  • Құдай мен моральдық нормаларды

Платонның таным субстанциясы неден тұрады?

  • Идеялардан (correct)
  • Табиғи заңдардан
  • Рухани бастамалардан
  • Материядан

Философияда «скептицизм» қандай ілім?

<p>Әлемді толық танып білу мүмкіндігін жоққа шығаратын (D)</p> Signup and view all the answers

Аристотель философияны қалай түсіндірді?

<p>Барлық ғылымдардың ғылымы (A)</p> Signup and view all the answers

Философияның эволюциялық сатысы қайсында кездеседі?

<p>Мифологиялық, дін, философия (A)</p> Signup and view all the answers

Сократтың философиясы қандай мәлімдемеден тұрады?

<p>Адамдардың сауал-жауап арқылы билигіна жетуі (C)</p> Signup and view all the answers

Гераклиттың әйгілі тұжырымдары неден тұрады?

<p>Бәрі ағады, бәрі өзгереді (C)</p> Signup and view all the answers

Материализмдегі негізгі көзқарас қандай?

<p>Материяны объективті шындық ретінде мойындау (B)</p> Signup and view all the answers

Парменидтің енгізген тұжырымдары неден тұрады?

<p>Болмыс пен бейболмыс (D)</p> Signup and view all the answers

Канттың категориялық императиві нені білдіреді?

<p>Моральдық міндеттілік (C)</p> Signup and view all the answers

Шпенглердің өркениетке берген анықтамасы қалай формулирленген?

<p>Мәдениет пен табиғаттың бірлестігі (A)</p> Signup and view all the answers

Позитивизмнің негізгі қағидасы неге негізделген?

<p>Тәжірибеге және бақылауға (B)</p> Signup and view all the answers

Фридрих Ницшенің философиялық жүйесінің негізгі тақырыбы қандай?

<p>Күш және шектен тыс (B)</p> Signup and view all the answers

Детерминизм концепциясы нені білдіреді?

<p>Оқиғалардың алдын ала анықталуы (B)</p> Signup and view all the answers

Фрэнсис Бэконның қай тұжырымы белгілі?

<p>Білім - ол күш (A)</p> Signup and view all the answers

Этиканың негізгі категориялары қандай?

<p>Право, әділдік, борыш, жауапкершілік (D)</p> Signup and view all the answers

Ж.Деррида ұсынған философиялық тұжырым қандай?

<p>Деконструкция (A)</p> Signup and view all the answers

Экзистенциализмнің негізгі ұғымдары қандай?

<p>Жалғыздық, еркіндік, жауапкершілік (C)</p> Signup and view all the answers

Зенонга кайсы идеялар аксакаллыгында яралды?

<p>Ахиллес һәм тасбақа (B)</p> Signup and view all the answers

Герберт Маркузе 'бер үлчәмле дөнья' концепциясендә ни турында сөйли?

<p>Бер үлчәмле җәмгыять (D)</p> Signup and view all the answers

Ахимса концепциясе кайсы дини гыйбарәсе белән бәйле?

<p>Джайнизм (A)</p> Signup and view all the answers

Философиядә материянең башлап тууын мечерләгән юнәлеш нинди?

<p>Материализм (C)</p> Signup and view all the answers

Конфуцийның 'ли' ритуалына алыштыра торган канун нәрсә?

<p>Фа (A)</p> Signup and view all the answers

Этика фәлсәфәсенең төп объектлары нинди аспектларны үз эченә ала?

<p>Мораль һәм рухи кыйммәтләр (D)</p> Signup and view all the answers

Табигать белән гармониядә яшәү идеясын үз эченә алган фәлсәфә юнәлеше нинди?

<p>Стоизм (C)</p> Signup and view all the answers

Билгеләү сүзләре һәм законнары белән бәйле фәлсәфә юнәлеше кайсы?

<p>Диалектика (D)</p> Signup and view all the answers

Демокрит белән Левкиппаның идеялары кайсы юнәлешкә карый?

<p>Атомизм (B)</p> Signup and view all the answers

Эстетика фәлсәфәсенең төп ихтыяҗлары нинди?

<p>Сәнгатьтә гармония һәм матурлык (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Дуализм

Дөньяның ике башлангычтан торуын таный торган гыйлем

Плюрализм

Дөньяның бердәмлеген кире кага, аның нигезендә бер-берсенә бәйле булмаган күп башлангычлар бар дип саный

Материализм

Матдәне объектив чынбарлык, онтологик башлангыч буларак таный

Идеализм

Матдәне булмышның түбән дәрәҗәсе дип саный, рухи башлангычны беренче урынга куя

Signup and view all the flashcards

Философиягә хас билгеләр

Философиянең төп билгеләре

Signup and view all the flashcards

Дүньяга карашның төрләре

Дөньяны белүнең тарихи үсеш этаплары

Signup and view all the flashcards

Мифологик дүньяга караш

Мифлар нигезендә төзелгән дөньяга караш

Signup and view all the flashcards

Діни дүньяга караш

Дин нигезендә төзелгән дөньяга караш

Signup and view all the flashcards

Философиянең дәрәҗәләре

Философиянең үсеш этаплары

Signup and view all the flashcards

Философия

Философия сүзенең мәгънәсе

Signup and view all the flashcards

Категорик императив ни?

Барлык кешелере ге универсаль мораль законы.

Signup and view all the flashcards

Идеализм ни?

Идеяларнын реальлекнен югары торуы турындагы доктрина.

Signup and view all the flashcards

Материализм ни?

Materiяне башлангыч нигез итеп санаучы фәлсәфә юнәлеше.

Signup and view all the flashcards

Позитивизм ни?

Тәҗрибәгә һәм күзәтүгә нигезләнгән гыйлемнең бәясен югары куючы фәлсәфә юнәлеше.

Signup and view all the flashcards

Дөнья танымы ни?

Кешелекнең дөньяны аңлау һәм кабул итү ысулы

Signup and view all the flashcards

Артур Шопенгауэр белән Сёрен Кьеркегор кимнәр?

Фәлсәфә тарихында иррационализм юнәлешенең күренекле вәкилләре.

Signup and view all the flashcards

Фридрих Ницше фәлсәфә системасының төп идеясе ни?

Фридрих Ницше тарафыннан билгеләнгән дәвернең төп идеясе.

Signup and view all the flashcards

“Асқақ адам” төшенчәсен ким эшләгән?

Ф.Ницше тарафыннан җәелдерелгән

Signup and view all the flashcards

Фәлсәфә ни була?

Фәлсәфә шулай ук сәнгать дигән тәсдикләүне ким эшләгән?

Signup and view all the flashcards

Детерминизм ни ди?

Бер вакыйганын яртылаш билгеләү - югары ирек яки тагдыр белән алдан тәгаенләнгән дигән концепция.

Signup and view all the flashcards

«Дихотомия», «Ахиллес һәм ташбака», «Җәя», «Стадион» апорийләре кемнең хезмәтләре?

Зенон кияфәтчелектән тышкары, бөлүләрнең чынбарлыкка якынлашуының мөмкин түгеллекләрен дәлилләү өчен, парадокслар булдырган. Алар дихотомия, Ахиллес һәм ташбака, җәя, стадион шакылдауларыннан тора.

Signup and view all the flashcards

«Ахимса» нәрсә аңлата?

Джайнизм — индуист дине кысаларында барлыкка килгән дини һәм философик агым. Джайнизмның нигез принцибы — Хичбер тереклеккә зыян китермәү.

Signup and view all the flashcards

Конфуций «ли» ритуалына «фа» законын ни өчен каршы куйган?

Конфуций — кытай философы, «Конфуцийчелек» философик агымның нигез салучысы. Ул «ли» ритуалына «фа» законын каршы куйган, чөнки ул законнардан тыш, кешеләр арасындагы шәхси мөнәсәбәтләрне һәм традицияләрне дә мөһим дип санаган.

Signup and view all the flashcards

«Бер өлчәмле коом» һәм «бер өлчәмле кеше»   концепцияләрен кем тәкъдим иткән?

«Бер өлчәмле коом» һәм «бер өлчәмле кеше» концепцияләре модерн коомдагы асылыуны, ягъни шәхесне күп кырлы булудан мәхрүм ителүен күрсәтә. Герберт Маркузе бу концепцияләр аша модерн коомдагы шәхеснең басылып китүен күрсәтергә теләгән.

Signup and view all the flashcards

Даосизмның төп принцибы нидән гыйбарәт?

Даосизм — Кытайның иң көчле философик һәм дини агымнарыннан берсе. Даосизмның төп принцибы — гармонияле яшәү, табигать белән берлектә яшәү.

Signup and view all the flashcards

Эпистемология нәрсә өйрәнә?

Эпистемология — белем һәм аның табигате, килеп чыгышы һәм чикләре турындагы фән. Болар белемнең ничек алынуы, белем ничек билгеле була һәм белемнең ничек мөмкин булуы һәм ничек булмавы турында сораулар

Signup and view all the flashcards

Платон философиясе нинди концепциягә төзелгән?

Платон — борынгы грек философы. Ул әлемнең төп нигезе итеп рухи башлангычны алып, ул объектив рәвештә яши һәм физик дөньяны төзә дигән.

Signup and view all the flashcards

Онтология нәрсә өйрәнә?

Онтология — болмыс һәм аның категорияләре һәм кануннары турында фән. Ул болмысның не икәнен, нәрсә болмыс булып санала һәм болмыс ничек яши дигән сорауларга җавап эзли

Signup and view all the flashcards

Антропология нәрсә өйрәнә?

Антропология — кеше һәм аның табигате һәм дөньядагы урыны турында гыльми фән. Ул кешенең төзелеше, аның үсеше, кешенең мөнәсәбәтләре һәм башка күп кырлы сорауларга җавап эзли.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Философия тарихы

  • Философия - дүние және адам туралы ойлау жүйесі
  • Философияның негізгі бөлімдері: онтология, гносеология, логика, этика, эстетика, философиялық антропология, әлеуметтік философия және тарих философиясы.
  • Философияның даму кезеңдері: ерте дәуірдегі философия, антикалық грекия философиясы, орта ғасыр философиясы, қайта өрлеу философиясы, жаңа заман философиясы, қазіргі заман философиясы.
  • Философияның маңызды ұғымдары: метафизика, материализм, идеализм, дуализм, скептицизм, эмпиризм, рационализм, детерминизм, індет, либералдық, утилитаризм, оптимизм, пессимизм.
  • Философтар: Сократ, Платон, Аристотель, Гегель, Кант, Лейбниц, Ницше, Маркс, Фрейд, Хайдеггер т.б.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Origins and Concepts of Philosophy
35 questions
Philosophy: Key Concepts and Figures
10 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser