Farmakologija 2. parcijalni slike PDF

## 2. PARCIJALNI - 2.1 ANTIDIJABETICI - 2.2 HIPOLIPEMICI - 2.3 ANTIKOAGULANSI - 2.4 SIMPATIKUS - 2.5 VAZODILATATORI - 2.6 RAAS - 2.7 (ANTI)DIURETICI - 2.8 ZATAJENJE SRCA - 2.9 ANTIARITMICI ## USMENI (podtanono Novo) **Lijevo:** - Inzulini (amilin?) - Metformin - Inkretinomimetici - Gliflozini/Ka...

## 2. PARCIJALNI - 2.1 ANTIDIJABETICI - 2.2 HIPOLIPEMICI - 2.3 ANTIKOAGULANSI - 2.4 SIMPATIKUS - 2.5 VAZODILATATORI - 2.6 RAAS - 2.7 (ANTI)DIURETICI - 2.8 ZATAJENJE SRCA - 2.9 ANTIARITMICI ## USMENI (podtanono Novo) **Lijevo:** - Inzulini (amilin?) - Metformin - Inkretinomimetici - Gliflozini/Kanagliflozin - Oralni Antidijabetici - Statini - Rosuvastatin - Antiagreg. Lijekovi - Ask - Antikoagulansi - Dabigatran - Direktni Oralni Antikoagulansi - Varfarin - Lijekovi s djelovanjem na tromb. - Klopiodogrel - B-Blokatori - Karvedilol - Nebivolol **Desno:** - Lijekovi za Anginu Pectoris - Blok. Ca Kanala - Amlodipin - Vazodilatatori - Nitroglicerin - Nitrovazodilatatori - Plućna Arteriјska Hipertenzija - Inhibitori PDE-5 - Antihipertenzivi - Inhibitori RAAS - Antagonisti AT-1 receptora - ACE Inhibitori - Diuretici - Diuretici Henleove Petlje - Lijekovi kod Zatajenja srca - Digoksin/Kardiotonicki Glikosidi - Lijekovi s pozitivnim inotrop. dj. - Anti aritmici - Amiodaron ## 2.1. ANTIDIJABETICI (LIJEKOVI U LIJEČENJU ŠEĆERNE BOLESTI) - ~400 mil. judi 1,5 unt. smrti godišnje zbog komplikacija - DM1: autoimuna bolest; ~ 10% - nedovoljna sekrecija ili potpuni nedostatak inzulina iz B-stanica gušterače zbog razaranja stanica - inzulin kao nadomjesna terapija - može se javiti bilo kad - DM2: - vrlo složena - isto tu - veliki izazov, želimo spriječiti, izaziva brojne **Nefarmakološke mjere su 1. linija liječenja** - Lijekovi sami za sebe neće puno učiniti, pacijent treba promijeniti životni stil (kontrola prehrane, tjelovježba, 1 pušenje...) - Jedini način do uspješne terapije **Metabolički poremećaji u podlozi DM tipa 2** **Osnovni problemi i terapijski ciljevi** - B-stanice su disfunkcionalne (ali i periferna tkiva i sts) i ne luče dovoljno inzulina - želimo očuvati njenu funkciju i selereaju inzulina (i B-stanice i sve sto je važno) - povećana produkcija glukoze u jetri - želima smanjiti glukoneogeneru - smanjena osjetljivost perifernih tkiva na inzulina - želima povećati - DM izaziva brojne komplikacije, ne možemo ih izbjeći, samo usponti - dijabetičtea nephropatija, dijabetičtea neuropatija, retinopatija → SJEPOCA, dijabetičtio stopalo (amputaaјa) - želimo kontrolirati komplikaze - visceralno masno tkivo je metabolički aktivno i stvara proupalne medijatore, dodatno sve pogoršava - ↓ TJ.TEŽ.!! **Regulacija sekrece inzulina u B-stanica** 1) Glukoza ulazi u ß-stanicu preko GLUT transportera 2) Pretvara se u ATP procesom staničnog disanja 3) ATP inhibira kalijev kanal i ↑kt u stanici, dovodi do prjelazne depolarizacije 4) otvaraju se Nat ; Ca²+ kanali 5) ↑ Ca2+ potiče egrocitozu vezikula s inzulinom **Oscilacije u sekreciji** - inzulin se luči kao odgovor na povećanu konc. glukoze u levi te sprječava hiperglikemiju; luci se pulsirajuće - želimo što je blive oponašati to lučenje, ali daleko smo od toga ## Inzulini **Cilj:** kombinirati za regulaciju bazalne i postprandijalne GUR - **Kratkodjelujući:** - Lispro, Aspart, GUULIZIN - imaju brzo i kratko djelovanje jer je sonječeno stvaranje dimera i helisamera - uglavnom neke male modifikacije - **Dugodjelujući:** - Detemir, DEGLUDEK - ima 2 Arg, masna kiselina - dolazi do mikroprecipitacije iz S.C. tkiva - postepeno se otpustaju i dugo djeluju (pomoću m.k-se vežu na albumin()) - DEGLUDER - minimalno 1x dnevno - za postprandijalnu hiperglikemiju - za bazalnu hiperglikemiju (1x/2x dnevno) **Humani inzulin za inhalacijsku primjenu** - nije odobreno u Hrvatskoj - nekontrolivana apsorpcija - nuspojave (upale, bronhitis, hipoglikemija...) **Insulinski receptor** - inzulin receptor ima više signalnih putova, time i funkcija može poticati - SHC signalni put potiče diferencijaciju i rast stanica; u tom slučaju inzulin je sličan faktoru rasta - IRS signalni put (insulin receptor supstrate) potiče neke druge procese, a najvažniji je fosfatidil inozitol trikinazni put koji potiče egzoatoru vezikulas GLUTY transporterima i unos glukoze u stanicu. - Taj put sudjeluje u pojavi rezistencije na inzulina **Amilin** - luči se iz B-stanica uz inzulin u omjeri 1:100 i ima neke dodatne funkaje: - smanjuje gastrictico pražnjenje - potiče sitost - inhibira lučenje glukagona - smanjuje glukoneogenezu **Pramlinitid** - željelo se koristiti u kombinaciji s inzulinom, ali se otuito da izaziva jake hipoglikemije pa se njettho koristi **Terapijski ciljevi/Mogućnosti u liječenju diabetesa tipa 11:** - jetra - ↓ gluhoneogeneza i lipogeneza - gusterača - ↓ sekrecija inzulina, - ↓ sekrecija glukagona - skeletni mišići i masno tkivo - ↑ unos Glu u stanice, - ↓ inzulinska rezist. - mozak — ↑ sitost (preko grelina itd.) - GIT — ↓ motilitet, pa tako apsorpaju ugljikohidrata (??) - bubreg — ↓ reapsorpaja Glu (poticanje glukozunјe) ## 1 Bigvanidi - Metformin - Zlatni standard  **Fd:** - inhibira kompleks I (NADH dehidrogenazu) u mitohondrijima što dovodi do nakupljanja AMPa to ima 2 efekta - AMP aktivira AMP kinazu (AMPK) i na taj način smanjuje elispresiju gena za enzime vleljučene u glukoneogeпечи i lipogeneru - AMP inhibira adelat ciklazu koja stvara CAMP pod utjecajem glukagona (pa se blokiraju signalni putevi koje bi glukagon aktivirao, vezane su gluhoneogenezu i glikolizu) **Fk:** - glavni učinak je smanjenje glukoneogenere u jetri, ali ima i drugih učinaka - ↑ osjethivost perif. tkiva na inzulin - i talès dovodi do povećanog unosa Glu u stanice - smanjuje rizik od kardiovaskul. dijabetičkih komplikacija za 40-60%, ali i nefropatija i neuropatija - malo i smanjuje apsorpaju uglikoh. **Kardioprotektivni učinici metformina:** - štiti endotel krvnih žila - smanjuje komplikacije vezane uz krune žile - antioks. učinak, smanjuje upale - smanjuje krvni tlak **Fk:** - ne metabolizira se i nepromijenjen se izlučuje bubregom, FUNKCIJA BUBREGA BITNA! - može se sigurno kombinirati sa svim antichjabeticima - ima kratak t1/2 (1-3h) pa se uzima više puta dnevno ili kao ER oblik (do 2x dnevno) - snažno vezanje za p.p. (99%) **Nusp.:** - GIT nuspojave (dijareja, mučnina); mogu se izbjeći postepenim uvodenjem, prođe s vremenom - laktatna acidoza (nijetko!) - (čalio je funkaja bubrega loša?) ## 2 Tiazolidinidioni - Pioglitazon, Troglitazon, Roziglitazon **Fd: Genomski** - agonist PPAR-8 receptora - endogeni ligandi su mu nedú lip - dovodi do transkripcije gena koj su uključeni v : - adipogenezu i lipidni metabolizam (↑ unos MK u stanice, resetirajo citelus MK-glukoza; JTG, HDL) jači odgovor na inzulin! - homeostazu glukoze; unos glukoze u stanice musica i adipocite, smanjenje glukoneogeneze... - ↓ HIPERGLIKEMIJA **Fd: Nengenomski** - smanjuju put preko MAP kinaze - protuupalni učinak **M: CYP3A4 i CYP2C8** - velike interindividualne razlike - maks. včinak nakon nekoliko tj. **Nusp.:** - ↓ osteoblasti, ↑ osteoklasti, rizite od fraktura, osteoporoza - bubr. reapsorpaja soli i vode, edemi - povećan apetit (i edemi) - ↑tjel. težine ## 3 Sulfonilureje (G-WEKOVI) - Glibenklamid, Glikvidon, Glimepirid, Gliklazid - za bubr. bol. **Fd:** - blokiraju ATP-ovisne K+ kanale vezanjem na SUR1 podjedinicu što dovodi do povećanja Ca2+ iona u B-stanicama i posljedično poticanja sekrecije inzulina → SEKRETAGOGI - Djeluju samo ako je očuvana funkcija B-stanica, u početlen bolesti - smanjuju lučenje glukagona iz d-stan. - (99%) **Fk:** - dobra, osim snažnog vezanja za p.p. - hipoglikemički učinak djeluje 24h - zbog snažnog vezanja na SUR1 **M: Jetra (cypenzimi)** **E: Miješano (feces i urin)** - djelovanje smanjuje s vremenom! **Nusp.:** - hipoglikemija, ↑ ti tež. **Interakcije → oprez!** - NSAID (acetilsal.kis) - jer će oni zbog većeg afiniteta za p.p. istisnuti sulfomlurejel (↑ slobodni liek, ↑ rizik od hipoglikemiye !) - u klinici i nije toliko značajno - i brojne druge interalicije OPREZ! **Poseban oprez:** - stanji, oštećena funkcija jetre i bubrega, nepravilna prehrana i pretjerana fizictia aktivnost - apsorpaја S.C. ovisi o procurvljenosti! (jelesna aktivnost…) **KI:** - trudnoća (teratogeni) ## 4 Meglitini (Glinidi) - Repaglinid, Nateglinid **Fd:** - isto kao sulfomilureje - djeluju BRZO (30m.) i KRATKO (4-6h) pa su dobri za postprand. hiperglikemiju - repaglinid: - M: CYP3A4 i CYP2C8 - E: faces - nateglinid: - M: CYP2C9 (70%) i CYP3A4 - E: urin **Nusp.:** - hipoglikemija, ↑ ti tež. **Interakcije → oprez!** - već nešto što ide preko CYP3A4 ## 5 Inkretinomimetici (IZRAVNI) **Inkretini:** - peptidni hormoni koje luce L-stanice u distalnom ileumu i kolonu kao odgovor na hranu **GLP-1, GIP** - oni su odgovorni za INKRETINSKI EFEKT: - efekt jačeg inzulinskog odgovora na glukozu unesenu putem hrane, dodatno pojačavaju lučenje inzulina iz B-stanica (u odnosu na intravenshi unos glukoze) - GLP-1 na razini gušterače potiče sintezu i sekreciju inzulina, inhibira sekreciju glukagona, štiti B-stanice od apoptoze (i još širok spektar učinaka na ostala tkiva) ## 1 Analogi Eksenina-4 - Deksenatid, Liksisenatid (POSREDNI INKRETINOMIMETICI) - razvijeni iz eksendina-4 koji je izoliran iz sline nekog guštera - nisu toliko slični GLP-u, otporni su na DPP-4 zbog razl. a.k. sastava - kratko djelujući (2x dnevno, S.c.), dobri za postprand. hiperglikemiju (prije jela) - IREVERZIBILNI ## 6 Inhibitori DPP-4 (Gliptini) - dipeptidil-peptidaza 4 (DPP-4) je enzim koji razgrađuje GLP-1, pa smo i to uspjeli iskoristiti - IREVERZIBILNI **Fk:** vrlo velike razlike | Parametar | Sitagliptin | Saksagliptin | Linagliptin | Vildagliptin | Aloglistin | |---|---|---|---|---|---| | Biodostup. (%) | 87 | 65 | 30 | 85 | 100 | | p.p. (%) | 38 | NE | 99 | 10 | 20 | | t1/2 (h) | 12 | 2,5-3,5 | 12 (100) | 2-3 | 21 | | Metabolizam | NE | CYP3A4 | Caktiv LOŠE metabolit) | minimalno | minimalno | | Eliminacija | bubreg | bubreg | feces | bubreg | bubreg | **Nusp.:** - čest nazofaringitis, (kašalj, gastroententis.) - artralgija (bol u zglobovima) je možda i najvažniji razlog prekida terapije (DPP-4 inhibirana u zglobovima) ## 2 Analogi GLP-a - Liraglutid, Dulaglutid, Albiglutid, Semaglutid - ima m.k., vezan za rh-albumin, 2 GPa vezana, omogućuje vezanje za albumine pa dužie traje - ugl. 1x tjedno, s.c., dobri za bazalnu hiperglik. **Indikacije i učinci Inkretinomimetika:** - neregul. hipoglikemija samo kod pretilih - dodatno smanjuju tjelesnu težinu - i krvni Hak **Nusp. Inkretinomimetika:** - mučnina i povraćanje (do 50%), smatra se da djeluju središnje, na emetictii centar - treba nekoliko tjedana/mjeseci da se smanji intenutet - akutni pankreatitis njetko - rizik od karcinoma C-stanica štitnjače? - (ima baš dokaza) ## 7 Inhibitori Alfa-glukozidaze - Akrarboza, Miglitol, Vogliboz **F.:** - inhibiraju intestinalne enzime (sukraluzu, maltazu, glukoanulazu i dekstranazu) - sprječava se razgradnja disaharida i onemogućuje apsorpcija monosahanda iz GIT-a - smanjuju razinu GUK nakon jela **Nusp.:** - flatulencaja, dijareja (zbog osmotshog laksativnog učinka), abd. bol, čale i hipoglikemija ## 8 Inbibitori Natrij-glukoza Transportnog Proteina (SGLT-2) - Kanagliflozin, Dapagliflozin, Empagliflozin, Ertugliflozin **Fd** - reapsorpaja glukoze provodi se Na-glukoza transportnim proteinima u bubrežnim proksimalnim tubulima - udio reapsorpcije pojedinog SGLTa od ukupne: - SGLT-1 10% (bubreg, srce, prob. sustav) - SGLT-2≈ 90% (samo bubreg) - inhibicija reapsorpcije glukoze: 40% - potiču izlučivanje glukoze NEOVISNO o INZULINU - veže se selektivno za SGLT-2 transporter s elustracelularne strane - i onemogućuje reapsorpaju glukoze - potiče glukozunju - posredno osjetljivost stanica na inzulina, lučenje inzulina i GLP-1 - sniženje krvnog Halka i tj. težine (zbog tog što glukoza onda navlači vodu iz elustracelularne telwcine)  **Fk:** - A: ertugliflozon 100% - M: glukuronidacija - E: bubreg/feces, OSIM DAPAGLIFL., (a nefropatije su već česte kod dijatebesa!) **Nusp.:** - infekcije gemtourinamog tralita (kandidijaza) (jer je "zašećeren urin) **KI:** - poliunja - hipotenzija, hiponatrijemnija, frakture - rizik od dijabetičke acidore **Dapagliflozin kod disfunkcije bubrega** **Sotagliflozin** - SGLT-2/SGLT-1 = 20:1 (mije toliko selekt.) - bubreg, ali i tanko crijevo - smanjena apsorpaja glukoze iz lumena tankog crijeva, djeluje i na postprandi). hipergl. (ovi prije nisu) - dodatak inzulinshoj terapiji za DM tipa 1 s BMI > 27 **Fk:** - M: glukuuronidaaja, E: bubreg **Nusp.:** - ↑ rizik od dijabetičke ketoacidoze **KI:** - disfunkcija bubrega **Dorzaglitatin** - aktivatori glukokinaze **Glimini** - Imiglimi **Fd:** - modulatorioksidativne fosfonlauje (regulatori stanične energije) ## 2.2. Hipolipemici/Lijekovi u liječenju dislipidemija ### 1. Uvod **Lipoproteini** - lipoproteini su "transportni oblike" lipida u cirkulaciji - svaki lipoprotein se sastoji od lipidne komponente promjenjivog sastava i proteinske komponente, odnosno apoproteina, koji omogućuje lipoproteinu da uđe u периферне stanice (npr. jetra) i eliminira se iz cirkulaaje  **Hilomikronski ostatak:** - apoproteini omogućuju da se lipoproteini hvataju za receptore drugih perifernih stanica (npr. hepatociti) i da se tamo lipidne čestice iskoriste - kad hilomikroni utu u cirkulaciju, TG se hidrolizira lipoprotein lip azom (LL) koja se nalazi na endotelu krvnih žila - ostatne čestice se preko apoE unose u jetru **VLDL:** - nastaje u jetri i sadrži hepatiche trigliceride - apo B100 glavna proteinska komponenta hoja je bitna za unos LDL-a iz cirkulacje nazad u hepatocite - glavni način micanja LOL-a iz cirkul. - isto se T6 razgrađuju LL i čestica se smanjuje do IDL-a i na kraju LDL-a (LDL ugl. sadrži CE→ "LOŠ") **HDL:** - najviše CE, ima apoprot. apoA-I - sudjeluju u REVERZNOM TRANSPORTU kolesterola: prenose CE do VLDL-ai IDL-a u zamjene za TG - (preuzimaju TG i daju CE??) - →DOBAR ### Metabolizam triglicerida <start_of_image> схемы.  ### Etioligija ateroskleroze - ↑LDL ulazi u stanice lervnh tila leroz - oštećeni epitel →→ holesterol se OKSIDIRA - olisidirani LDL ulazi u makrofage, nakuplja se i nastaju spužvaste (foam) stanice hoje su izuzetno proupalno aktivne - →OKSIDATIVNI STRES ↑ oštećenje intime - → nastaju KOLESTEROLOM BOGATE DOMENE koje su rigidne (ularočivanje---) - uz to: ENOS → NO→ nema vazodilatacije, dodatno vlinićivanje… <start_of_image> Schematic  ## 2 Hipolipemici ### 1. Statini (Inh. HMG-CoA reduktaze) **Fd:** - statini inhibiraju HMG-CoA reduktazu, enzim u prvom koraku sinteze holesterola - ↓ holesterol u hepatocitima - SREB (sterol regulatory binding protein): senzor za manjak holesterola. - holesterola fali, to osjeti SREB bruding, SREB se aktivira, uste u jezgru i dolazi do translacije enzima koji će probati nadoknaditi nedostatak holesterola (1 transleripaja za LDL receptore) - LDL holesterol se pojačano uvlači u hepatocite! **Povećavanje doze statina djeluje do odrectene granice.** Zasto?? - imamo fiziološke mehanizme za sintezu kontrolora PCSK9! - Previse ih je. - Stop! - Statini - LDLR - PCSK9 **S.T.O.G.A:** - savršena je kombinacija: STATINI+ANTAGONIST PCSK9  **Ostali učinci statina (pleiotropni)** - budući da u tom puhu sinteze holesterola postoji velik broj intermedijera iz kojih se sintetizira još stosta (ne mogu se prenilirati neleŭ proteini) postoje i drugi učinci poput: **Pozitivno:** - statini povećavaju aktivnost eNOS (endotelne dušik disid sintare; na endotelu krvnih žila) → No je vazodilatator - statini dobro kontroliraju proupal. procese, smanjuju oksidaciju LDLa i ubacivanje u malerofage i nastajanje spužvastih stanica **Statini u smt:** - Fluvastatin, Simvastatin, Atorvastatin, Rosuvastatin - Monakolin K (crvena riza) = Lovastatin - kombinacije s drugim hipolipemicima - Simvastatin + Fenofibrat - Statini + Ezetimiib (sinergizam) **Fk:** - sistemska bioraspoloživost: povećava pleiotropne učinke, ali i nuspojave- primarni učinak je u hepatocatima pa sistemska bioraspoloživost u tom vidu mije bitna toliko **Parametri:** | Parametar| Lovastatin | Fluvastatin | Simvastatin | Atorvastatin | Rosuvastatin | |---|---|---|---|---|---| | Biodost.% | | | | | | | Lipofilnost (logP) | | | | | | | Metabolizam | CYP3A4 | CYP2C9 | CYP3A4 | CYP3A4 | CYP2C9 | | Aktivni metaboliti | | | | | | | T1/2 (h) | 2 | | 3 | 15 | | | Eliminacija (%) | fecesom | fecesom | fecesom | fecesom | fecesom | **Interakcije s inhibitorima CYP3A4 za atorvastatin i simvastatin (Fluvastatin +1/2: CYP2C9, Rosuvastatin NEMA)** - atorvastatin i rosuvastatin se primjenjuju neovisno o dobi dana; fluva-i simva- UVEČER jer je tad najveća sinteza holesterola - E: feces **Pokazano je da rosuvastatin najbolje spusta LDL (i diže HDL)** **Nuspojave:** - MIDPATIJA --- u najgorem slučaju i ali vrlo njetko doste RABDOMIOLIZA, do toga jer se miopatije brzo otenju - očituje se kao slabost ili bol u mišićima, umor... - snizi dozu i možeš dodat malo ezetimiba - ? Jetreni enzimi, GIT, u početku simptomi slični gripi **Apsolutna kontraindikacija** - STATINI + GEMFIBROZIL (fibrat) - GSNAŽNI inhibitor CYP2C9 - Ginh. glukuronidaаје neke (UGT...) - ↑ slobodni statini - ogroman rizik miopatije ## 3. Inhibitori NPC1L1 transportera - NPC1L1 je transporter je u najvećoj mjeri na membranama enteroita, odgovoran za prijenos kolesterola i fitosterola iz lumena jejunuma u enterocite - → posljedično, dolazi do manjka LDLa u hepatocitima i potiče se transkripcija LDLR sto smanjuje konc. LDLa u cirkulaciji, isto kao kod statina  **Ezetimiib** - prolijek; gluhuronidacija u 2 koraka do aktivnog oblika (u orjevima pa u jetri) - EZETIMIB- GLUKURONID - ima +1/2 22h zbog enterohep. recirkulacje (NUSP. - ništa posebno) ## 4. Fibrati (Agonisti PPAR-alfa) **Fd:** - aktiviraju PPAR-α čime dolazi do elispression gena koji su uključeni u metabolizam lipida - pojačava se olisidacija masnih kiselina - transler. gena za Apo CⅢ (on inhibira lipaze, tipa LPL - ↑ za ApoAI (hop su God Hola!) **Nusp.:** - simptomi slični gripi, nazofaringitis... **Smanjuju nastajanje i sekreciju VLDL-a** **▷ Gemfibrozil, Fenofibrat** - NE treba da ne bude bilo pro TE u krvi - hipertrigliceridemija (bolji od statina) - distipidenuја ako statini nisu opcija **Fk:** - fenofibrat je bolji lijek: - ima +1/2 20ak sati i ima metabolit **Nusp.:** - rizik od miopatija - rizik od bubr. kamenaca ## 5 Niacin (Vitamin D3) - toksičan i loše podenšljiv - najviše utječe na ↑ HDL **Nusp.:** - ima svakakve neke mehanizme djelovanja - crvenilo lica zbog prostaglandina - →7: niacin + laropiprant... povučeno - nekakav inhibitor mogu pomoći XR oblici, ali vezanja za PG nesto... - HEPATOTOKSIČNOST kod oblika produljenog oslobađanje -→niske doze niacina potiče proces amidacije nastaje nikotinamid - disfunkaja mitohondnja u hepatocitima - → ΑΡΟΡΤΟZA - i jedno i drugo loše..., nema smisla, ima boljih jelkova ## 6. Adsorbensi žučnih kiselina - još se nazivaju i žučne смоle - kationicti izmjenjivači: pozitivno nabijeni polimeri koji vežu negativno nabijene žučne kiseline i SPRJEČAVAJU NJIHOVU RECIRKULACIJU - i opet se pokreće ona ista priča na razini hepatocata - ↓ žučne kiseline nastaju iz kolesterola ## 3 Kolesteramin, Kolestepol, Kolesеvelam  - ne apsorbiraju se, djeluju u crijevima - kolesеvelam ima drukčiju strukturu pa bolje veže žučne kiseline - slkromni učinak na lipide - primjenjuje se uz OBROK **Nusp.:** - GIT žučne kiseline su najjači fiziološki lalısansi pa kaleo se nalupljau u crijevima, to uzrokuje proljev - zato se ne primijenjuje baš ## Pleiotropni učinci omega-3 M.K - pozitivan učinak na lipidni status, stabilizaciju aterosklerotiske plakova i općenito kardiovaskularni sustav - protuup. i antiagr. učinca --- - ↓ sintezu To u hepatocitima i ↓ ostatne lipoproteine koji su proaterogeni (RLP) ## 4. . Orphan lijekovi za obiteljsku homozigotnu hipercolesterolemiju - Lomitapid - inhibitor MTP-a - MTP (mikrozomalui transportui protein) potice: - vezanje apoproteina ApoB100 za VLDL u hepatoatima - vezanje ApoB48 za hilomilkrone u enterocitima **Fk:** - sist. biorasp. mala, super, djeluje na entero- i hepatocite pa ne ide svuhud **M: CYP3A4** **Nusp.:** - zimi, velik rizik od GIT, 1 jetreni enzimi, MASNE JETRE (steatoze jetre) - lipida komponenta se zadržava u jetri **Al' je orphan pa je bitno da bar nesto imamo** ## 1. Mipomelsen - antisense oligonukleotid za ApoB100 - blokira ApoВ MRNA (pa je supstrat RNAza) - sprječava translaciju ApoB100, time i stvaranje VLDL-a u hepatocitima **S.С.** **Nusp.:** - BITNA FK, mjě lako! - reakuje na mjestu primjene - simptomi slični gripi - STEATOZA JETRE - dokazi o ireverzibilnom ostecenju jetre - ↑ jetreni enzimi (transaminare) ## 4. Orphan lijek za obiteljsku hilomikronemiju - Volanesorsen - antisense oligonukleotid - inhibira translaciju ApoCIII vezanjem za njegov mRNA - Apo CIII je dio hilomikrona, ali i izravno ima negativne učinke - ↓ JT6 za 73%! **Nusp.:** - ↓ LDL, trombocitopenja - orphan bolest... bolje išta nego ništa **Hdl** - zbog protektivne uloge - kako potaburnti