Egzamin Psychopathologia PDF

Wymień kryteria nienormalności Seligmana. 1. Cierpienie 2. Trudności w przystosowaniu 3. Nieracjonalność i dziwaczność 4. Nieprzewidywalność i utrata kontroli 5. Niekonwencjonalność i wyrazistość 6. Dyskomfort obserwatora 7. Naruszanie norm moralnych Czym są idee nadwartościowe i w jaki sposób róż...

Wymień kryteria nienormalności Seligmana. 1. Cierpienie 2. Trudności w przystosowaniu 3. Nieracjonalność i dziwaczność 4. Nieprzewidywalność i utrata kontroli 5. Niekonwencjonalność i wyrazistość 6. Dyskomfort obserwatora 7. Naruszanie norm moralnych Czym są idee nadwartościowe i w jaki sposób różnią się od urojeń? Zarówno idee nadwartościowe jak i urojenia to zaburzenia treści myślenia. Idee nadwartościowe to przekonania lub poglądy, z którymi dana osoba jest bardzo silnie związana emocjonalnie. Mogą być absurdalne i nieakceptowane w kulturze tej osoby lub zgodne z prawdą. Zwykle wyznaczają przy tym cele życiowe tej osoby i silnie determinują jej zachowanie, mogąc przy tym prowadzić do powstania nieelastycznych, fanatycznych wzorców behawioralnych. Myśli nadwartościowe w przeciwieństwie do urojeń nie są podtrzymywane z urojeniową pewnością i mogą być korygowane pod wpływem wystarczających dowodów. W skrajnej postaci, idee nadwartościowe mogą być trudne do odróżnienia od urojeń. Podaj różnice i podobieństwa między depresją a dystymią. (ICD-11) Cechą wspólną dla depresji oraz dystymii jest wyraźnie obniżony, depresyjny nastrój. W przypadku depresji musi się on utrzymywać co najmniej 2 tygodnie i muszą mu towarzyszyć inne objawy epizodu depresyjnego (przynajmniej 5). W dystymii obniżony nastrój musi się utrzymywać minimum 2 lata, przy czym inne objawy epizodu depresyjnego mogą występować, ale mają z natury łagodniejsze nasilenie. Depresja może mieć charakter epizodyczny (wyjątek: depresja ciągła). Dystymia jest zaburzeniem z natury ciągłym, chociaż krótkie okresy bezobjawowe (poniżej 2 miesięcy) będą zgodne z diagnozą. Warto zaznaczyć, że DSM-V utożsamia depresję ciągłą z dystymią. Co to są objawy pozytywne i negatywne, podaj przykłady. Objawy pozytywne to objawy psychotyczne, wytwórcze, do których należą urojenia, halucynacje, pseudohalucynacje, echo myśli, nasyłanie myśli, odsłonięcie myśli. 1 Objawy negatywne to objawy deficytowe, ubytkowe, do których należą apatia, anhedonia, izolacja społeczna, autyzm (zamknięcie), obojętność, alogia (ubóstwo mowy), neologizmy, objawy dezorganizacji (rozkojarzenie, nieadekwatny afekt, ambiwalencja). Jakie są objawy złożonego PTSD? Po narażeniu na serię wielokrotnie powtarzających się, traumatycznych przeżyć mogą wystąpić: Objawy występujące w PTSD: 1.​ Ponowne doświadczanie 2.​ Unikane 3.​ Nadmierna czujność Oraz zaburzenia organizacji self: 1.​ Dysregulacja afektu 2.​ Zaburzony obraz siebie (postrzeganie siebie jako kogoś pokonanego lub bezwartościowego) 3.​ Trudność w utrzymywaniu relacji i bliskości z innymi Podaj różnice i podobieństwa między depresją internalizacyjną i eksternalizacyjną. Depresja eksternalizacyjna, nazywana inaczej męską jest kierowana “na zewnątrz”. Może przejawiać się poszukiwaniem przyczyn złego samopoczucia w innych, wyładowywaniem napięcia na zewnątrz, demonstrowaniem wrogości wobec otoczenia, agresywnością, drażliwością, sięganiem po używki, uciekaniem w sport, ryzykowne zachowania seksualne i telewizję. Wiąże się ze wstydem i upokorzeniem, obawą przed zmierzeniem się ze słabościami i zwiększoną aktywnością. Depresja internalizacyjna, nazywana inaczej kobiecą jest kierowana “do wewnątrz”. Może przejawiać się poszukiwaniem przyczyn złego samopoczucia w sobie, kierowaniem uczuć do wewnątrz, zamykaniem się i wycofywaniem, próbami radzenia sobie przez robienie wszystkiego co dotychczas, zajadaniem smutków, odwlekaniem na później. Wiąże się z poczuciem winy, analizowaniem swoich słabości i ciągłym myśleniem o nich. Depresja eksternalizacyjna występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, jest rzadziej diagnozowana i bardziej śmiertelna. W depresji eksternalizacyjnej uczucia są znacznie silniej tłumione, częściej obserwuje się niewyjaśnione objawy somatyczne, bezsenność. Rzadziej zgłaszany jest smutek, poczucie winy i beznadziejności. 2 Wymień główne objawy ADHD. ADHD objawia się stałym wzorcem (minimum 6 miesięcy) nieuwagi i/lub impulsywności i nadpobudliwości. Muszą istnieć dowody potwierdzające występowanie objawów przed 12 rokiem życia. Nieuwaga wiąże się z trudnością w utrzymywaniu uwagi na zadaniach, brakiem skupienia na szczegółach, popełnianiem niedbałych błędów, niekończeniem zadań, łatwą rozpraszalnością pod wpływem zewnętrznych bodżców lub myśli. Osoba z ADHD może sprawiać wrażenie, że nie słucha, gdy nie mówi się do niej bezpośrednio, być zamyślona, gubić rzeczy, zapominać o zadaniach, mieć trudności z planowaniem i organizacją własnego czasu. Nadpobudliwość i impulsywność wiąże się z nadmierną aktywnością ruchową, trudnością wykonywania zadań w ciszy, przerywaniem lub wtrącaniem się w wypowiedzi innych, tendencją do natychmiastowego działania w odpowiedzi na bodźce, bez przemyślenia ryzyka i konsekwencji działania. Czym są kompulsje, jakie są ich rodzaje? Podaj przykłady. Kompulsje to powtarzające się, przymusowe zachowania, których celem jest zapobieganie lub zmniejszanie lęku/stresu. Rodzaje kompulsji: 1.​ Związane z powtarzającymi się działaniami (np. wielokrotne mycie rąk w ciągu dnia) 2.​ Związane z czynnościami poznawczymi (np, liczenie swoich kroków i zatrzymywanie się na parzystej liczbie) Podaj objawy zespołu otępiennego. Zespół otępienny charakteryzuje się: 1.​ znacznym pogorszeniem funkcjonowania w dwóch lub więcej funkcjach poznawczych (zwykle pamięć i myślenie) 2.​ zmianami w zachowaniu i emocjonalności (np. zmiany osobowości, drażliwość, pobudzenie, rozhamowanie) Podaj objawy hipomanii. (ICD-10) Podwyższony lub drażliwy nastrój utrzymujący się przez co najmniej cztery dni. Obecne przynajmniej 3 objawy: 1.​ wzmożona aktywność lub niepokój fizyczny 2.​ gadatliwość 3.​ trudności w koncentracji i rozpraszalność uwagi 3  4.​ zmniejszona potrzeba snu 5.​ zwiększone libido 6.​ lekkomyślne zachowania 7.​ łatwość kontaktu z innymi i brak dystansu Podaj objawy zaburzenia substancjalnego. (ICD-11) W ciągu ostatnich 12 miesięcy wystąpiły i powtarzały się wielokrotnie 2 lub 3 główne cechy uzależnienia lub zażywanie ma charakter ciągły (codzienny lub prawie codzienny) od co najmniej 3 miesięcy: 1.​ Upośledzona kontrola w zażywaniu substancji (której często towarzyszy “głód substancji”). 2.​ Rosnący priorytet nadawany używaniu substancji w stosunku do innych aspektów życia. 3.​ Cechy fizjologiczne wskazujące na neuroadaptację (np. zwiększona tolerancja i objawy odstawienne). Wyjaśnij, co to zaburzenie adaptacyjne, podaj przykład. Zaburzenie adaptacyjne to nieprzystosowawcza reakcja na możliwy do zidentyfikowania stresor (lub kilka stresorów), która pojawia się w ciągu miesiąca od wystąpienia sytuacji stresowej. Przejawia się zaabsorbowanym stresorem lub jego konsekwencjami, nadmiernym zamartwianiem się, nawracającymi i niepokojącymi myślami o stresorze oraz nieprzystosowaniem do stresora, które powoduje upośledzenie w funkcjonowaniu w ważnych sferach życia. Przykład: Kobieta kilka tygodni temu rozwiodła się z mężem. Zgłasza, że nie jest w stanie od tamtego czasu normalnie funkcjonować, a myślami ciągle wraca do rozprawy sądowej. Ciągle rozmyśla o skutkach, jakie niesie za sobą zakończenie związku i martwi się, że nie poradzi sobie w nowej sytuacji. Rozmyślania powodują, że kobieta wychodzi z domu jedynie do pracy, a i tam ma problem, żeby skupić się na swoich obowiązkach. Czym jest lęk antycypacyjny? Podaj przykład. Lęk antycypacyjny to “lęk przed lękiem”. Przykładem lęku antycypacyjnego mogą być pacjenci cierpiący na zespół lęku napadowego, którzy zaczynają obawiać się lęku związanego z kolejnymi napadami paniki. Co to indukowane zaburzenie urojeniowe? Podaj przykład. Indukowane zaburzenie urojeniowe to typ zaburzenia urojeniowego podzielany przez dwie (lub więcej) blisko emocjonalnie związane ze sobą osoby. Zwykle tylko jedna z osób 4 wykazuje objawy pierwotnego zaburzenia psychotycznego, natomiast u drugiej objawy ustępują po oddzieleniu jej od pierwszej osoby. Przykład: Matka i córka dzielą urojeniowe przekonanie, że są prześladowane przez tajemniczego mężczyznę, więc rozpoczynają wspólnie poszukiwać w domu kamer i podsłuchów oraz zasłaniać okna. Po rozdzieleniu ich, matka podtrzymuje, że jest prześladowana przez nieznajomego, a córka przyjmuje inne wyjaśnienie ich doświadczeń. Wymień główne reakcje somatyczne podczas ataku paniki. 1.​ Ból w klatce piersiowej 2.​ Trudności z oddychaniem 3.​ Zawroty głowy 4.​ Osłabienie 5.​ Kołatanie serca 6.​ Lęk przed śmiercią 7.​ Pocenie się i drżenie ciała 8.​ Strach przed obłędem/chorobą psychiczną Wymień obszary zainteresowań psychopatologii. 1.​ Kryteria (wyodrębniające zjawiska psychopatologiczne) 2.​ Opis (objawów i zespołów objawów) 3.​ Klasyfikacje 4.​ Kontakty z pacjentem Jak definiujemy zaburzenie psychiczne? To zespół objawów, który charakteryzuje się znaczącym klinicznie zniekształceniem w obrębie spostrzegania lub regulacji emocji lub obecnością zachowań, które odzwierciedlają psychologiczną, biologiczną albo rozwojową dysfunkcję. Czym jest zespół chorobowy i jak różni się od objawu? Objaw jest najmniej złożonym zaburzeniem określonej funkcji psychicznej. Zespół chorobowy to natomiast zbiór objawów, występujących w określonych związkach. Opisz różnice między zaburzeniami pamięci jakościowymi a ilościowymi. Ilościowe zaburzenia pamięci objawiają się utratą pewnej części lub całości pamięci (przykładem będzie amnezja). Jakościowe zaburzenia pamięci będą związane ze zniekształcaniem wspomnień (przykładem będą konfabulacje i iluzje pamięci). 5 Czym jest derealizacja i w jaki sposób różni się od depersonalizacji? Derealizacja to uczucie oddzielenia i obcości wobec otaczającej rzeczywistości (przez pacjentów opisywane jako uczucie “jak w filmie” lub “za szybą”). Depersonalizacja dotyczy natomiast zmiany postrzegania własnej osoby, poczucie oddzielenia od samego siebie (“jak we śnie”). Czym jest déjà vu i w jaki sposób różni się od jamais vu? Déjà vu to odczucie, że dana sytuacja już kiedyś się wydarzyła. Przeważnie osoba jest wobec tego krytyczna i nie potrafi wskazać okoliczności, w których ta sytuacja miała mieć miejsce. Jamais vu jest odwrotnością tego zjawiska, w którym osoba ocenia dobrze znane zjawisko jako coś zupełnie nowego i nieznanego. Czym są myśli natrętne? To nawracające wyobrażenia, myśli lub impulsy, które są oceniane przez chorego jako niechciane, niepotrzebne, bezsensowne, zwykle przykre i niezgodne z jego przekonaniami, ale zawsze uznawane za własne. Zwykle towarzyszy im lęk oraz współwystępują kompulsje. Czym są urojenia, jakie są ich rodzaje? Podaj przykłady. Urojenia to nieprawidłowe treści i sądy pochodzenia chorobowego z silnym poczuciem oczywistości, niekorygowalne mimo dowodów. Rodzaje urojeń: 1.​ Prześladowcze 2.​ Odnoszące 3.​ Oddziaływania 4.​ Odsłonięcia myśli 5.​ Zazdrości, niewierności 6.​ Wielkościowe 7.​ Hipochondryczne 8.​ Winy, grzeszności, kary 9.​ Nihilistyczne Przykłady: 1.​ Pacjent uważa, że jest śledzony przez jakąś grupę, która zamontowała w jego domu podsłuchy i kamery. 6  2.​ Pacjent jest przekonany, że w programy lecące w telewizji są na jego temat, a prezenter przekazuje mu ważne informacje. 3.​ Pacjent jest przekonany, że został opętany przez szatana i jego myśli są kontrolowane. 4.​ Pacjent uważa, że wszyscy słyszą jego myśli. 5.​ Pacjent jest pewien, że żona go zdradza, bo wróciła z pracy pół godziny później niż zazwyczaj. 6.​ Pacjent twierdzi, że jest znany na całym świecie. 7.​ Pacjent jest przekonany, że zachorował na poważną chorobę, która zakończy się jego śmiercią. 8.​ Pacjent przypisuje sobie naganne moralnie czyny, za które teraz pokutuje. 9.​ Pacjent jest przekonany, że jego serce przestało bić i zaczęło gnić. Czym są urojenia prześladowcze? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że jest prześladowany, atakowany, obserwowany lub oszukiwany przez otoczenie. Przykład: Mężczyzna z przerażeniem poszukuje w swoim domu ukrytych kamer, ponieważ jest pewien, że padł ofiarą spisku i jest śledzony przez rząd. Czym są urojenia ksobne? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że obiekty, wydarzenia, osoby z otoczenia lub ich zachowanie mają szczególny związek z jego osobą. Przykład: Kobieta jest pewna, że prezenter w jej ulubionym reality show opowiadał o niej w programie. Czym są urojenia oddziaływania? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że jego uczucia, myśli lub działania pozostają pod kontrolą zewnętrznych sił bądź osób. Przykład: Mężczyzna zgłasza psychiatrze, że jego myśli od paru miesięcy są kontrolowane przez szatana. Czym są urojenia odsłonięcia myśli? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że jego myśli są przekazywane innym osobom lub słyszane przez otoczenie. 7 Przykład: Pacjentka na oddziale psychiatrycznym twierdzi, że wszyscy pacjenci słyszą o czym myśli i dziwnie się przez to zachowują. Czym są urojenia zazdrości/niewierności? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że jego partner nie dotrzymuje wierności. Przykład: Mężczyzna kłóci się ze swoją żoną, ponieważ jest pewien, że wróciła z pracy w dobrym humorze, dlatego że zdradza go ze swoim współpracownikiem. Co to są urojenia wielkościowe? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że jest wyjątkowy, szczególny, niepospolity. Przykład: Mężczyzna twierdzi, że jest znany przez wszystkich na całym świecie. Co to są urojenia hipochondryczne? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany. że cierpi na nieuleczalną chorobę. Przykład: Mężczyzna twierdzi, że jest chory na raka i nie ma już szans na leczenie, mimo zupełnego braku dowodów na występowanie u niego tej choroby. Co to są urojenia winy/grzeszności/kary? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że to czego doświadcza jest karą za popełnione przez niego grzechy, lub że inni muszą za niego pokutować. Przykład: Kobieta twierdzi, że jej choroba jest pokutą za grzechy z przeszłości. Co to są urojenia nihilistyczne? Podaj przykład. To nieprawidłowe sądy i treści myślenia pochodzenia chorobowego, w wyniku których pacjent jest niepodważalnie przekonany, że on sam, fragment jego ciała lub świat nie istnieje. Przykład: Pacjent zgłasza się do szpitala twierdząc, że jego serce zatrzymało się parę tygodni temu i gnije wewnątrz. Jakie są objawy schizofrenii? (ICD-11) Są obecne co najmniej 2 z następujących objawów i utrzymywały się przez okres 1 miesiąca lub dłużej. Przynajmniej jeden z nich powinien być z punktów A do D: 8  A.​ Urojenia B.​ Halucynacje C.​ Zdezorganizowane myślenie D.​ Doświadczanie wpływu. bierności lub kontroli E.​ Objawy negatywne F.​ Zdezorganizowane zachowanie G.​ Zaburzenia psychomotoryczne Jakie są objawy zaburzenia schizotypowego? Od co najmniej 2 lat występuje trwały wzorzec nietypowego zachowania, mowy, percepcji i przekonań, który obejmuje: 1.​ Ograniczony afekt 2.​ Ekscentryczne zachowanie lub wygląd 3.​ Słabe relacje z innymi 4.​ Nietypowe przekonania 5.​ Podejrzliwość 6.​ Natrętne ruminacje, bez poczucia, że są obce lub niechciane 7.​ Zniekształcenia percepcyjne (np. depersonalizacja i derealizacja) 8.​ Niejasne, okolicznościowe, metaforyczne myślenie, objawiające się dziwną mową Podaj różnice i podobieństwa między schizofrenią a zaburzeniem schizotypowym. Zarówno schizofrenia jak i zaburzenie schizotypowe należy do grupy pierwotnych zaburzeń psychotycznych. W zaburzeniu schizotypowym objawy mają tendencję do bycia stabilnymi w czasie nawet przez kilka lat, natomiast w schizofrenii zmieniają się ewolucyjnie w przebiegu choroby. Ponadto, aby zdiagnozować zaburzenie schizotypowe, pacjent nie mógł nigdy spełnić wymagań diagnostycznych dla schizofrenii, zaburzenia schizoafektywnego ani zaburzenia urojeniowego (objawy nie utrzymywały się wystarczająco długo). Jakie są objawy PTSD? Po narażeniu na traumatyczne doświadczenie występują: 1.​ Unikanie 2.​ Ponowne przeżywanie 3.​ Nadmierna czujność 9 Podaj różnice i podobieństwa między PTSD i CPTSD. Zespół stresu pourazowego może rozwinąć się po jednokrotnym doświadczeniu traumatycznego doświadczenia, natomiast złożony zespół stresu pourazowego jest efektem “kumulowania się” wielu doświadczeń traumatycznych. Wspólnymi objawami są: 1.​ Unikanie 2.​ Nadmierna czujność 3.​ Ponowne przeżywanie Natomiast w CPTSD występują dodatkowo zaburzenia w organizacji self (które nie pojawiają się w PTSD): 1.​ Dysregulacja afektu 2.​ Zaburzony obraz siebie 3.​ Trudność w utrzymywaniu relacji z innymi Wyjaśnij, co to ostre zaburzenie stresowe, podaj przykład. Ostre zaburzenie stresowe to intensywna reakcja na sytuację stresową, która pojawia się krótko po wydarzeniu i utrzymuje co najmniej 2 dni. Obejmuje: 1.​ Oszołomienie z zawężeniem pola uwagi i świadomości 2.​ Trudność w rozumieniu bodźców i zaburzenia orientacji 3.​ Pobudzenie i nadmierna aktywność lub wyłączenie z sytuacji 4.​ Wegetatywne objawy lęku panicznego (przyspieszone bicie serca, poty, zaczerwienienie) Przykład: Kobieta była świadkiem poważnego wypadku drogowego, w którym ucierpiał jej przyjaciel – od razu po zdarzeniu poczuła silny lęk, miała przyspieszone bicie serca, drżenie rąk i czuła się odrealniona. Przez kolejne dwa dni unikała rozmów o wypadku, miała trudności z koncentracją, a każda myśl o zdarzeniu wywoływała u niej silne napięcie, jednak objawy stopniowo zaczęły ustępować. Wyjaśnij, co to zespół przedłużonej żałoby, podaj przykład. Zaburzenie, w którym po śmierci partnera, rodzica, dziecka lub innej osoby bliskiej u osoby pogrążonej w żałobie występuje uporczywa i wszechobecna reakcja żałobna charakteryzująca się tęsknotą za zmarłym lub uporczywym zaabsorbowaniem zmarłym, czemu towarzyszy intensywny ból emocjonalny (np. smutek, poczucie winy, złość, 10 zaprzeczenie, trudności w zaakceptowaniu śmierci, poczucie utraty części siebie, niemożność doświadczania pozytywnego nastroju, emocjonalne odrętwienie, trudności w angażowaniu się w aktywność społeczną lub inną). Przykład: Kobieta po 8 miesiącach od śmierci narzeczonego wciąż odczuwa znacznie obniżony nastrój. Nagminnie przegląda pamiątki po ukochanym, a wszystkie wolne chwile spędza na cmentarzu. Nie widuje się ze znajomymi, porzuciła także swoje dotychczasowe hobby, ponieważ żadna aktywność nie sprawia jej przyjemności. Wyjaśnij, co to reaktywne zaburzenie przywiązania (RAD), podaj przykład. To zaburzenie tworzenia więzi u dzieci, pojawiające się w następstwie doświadczanego stresu. Pojawia się przed ukończeniem 5 roku życia. Wyróżniamy dwie formy: 1.​ Zahamowana - dziecko nie wchodzi w relacje, jest chłodne, obojętne, nieufne. 2.​ Rozhamowana - dziecko jest nadmiernie otwarte i towarzyskie, “lgnie” do ludzi bez żadnej selektywności, szybko przekracza granice. W dorosłości osoby z reaktywnym zaburzeniem przywiazania mają znaczne problemy z tożsamością, izolują się społecznie lub przywiązują zbyt szybko i mają zbyt wysokie oczekiwania, brakuje im empatii, mają zaburzenia w regulacji emocji. Przykład: Chłopiec doświadczył znacznego zaniedbania ze strony rodziców, w wyniku czego został umieszczony w ośrodku wychowawczym. Opiekunowie zauważali, że jest mu zupełnie obojętne, kto się nim zajmuje, w przeciwieństwie do innych dzieci, które zwykle wybierały “ulubioną ciocię”. Na spotkaniach z potencjalnymi rodzicami zastępczymi od razu siadał im na kolanach i się przytulał, chciał także wyjść z ośrodka z obcymi bez najmniejszego zawahania. Podaj objawy epizodu depresyjnego. (ICD-10) W ciągu ostatnich dwóch tygodni wystąpiły przynajmniej 2 z objawów głównych: 1.​ Obniżenie nastroju 2.​ Utrata zainteresowań i brak przyjemności z aktywności 3.​ Zmniejszenie energii, prowadzące do zwiększonej męczliwości i niskiej aktywności Oraz co najmniej dwa spośród objawów dodatkowych: 1.​ Osłabienie koncentracji i uwagi 2.​ Niska samoocena i mała wiara w siebie 3.​ Poczucie winy i małej wartości 4.​ Pesymistyczne widzenie przyszłości 5.​ Myśli i czyny samobójcze 6.​ Zaburzenia snu 7.​ Zmiany apetytu 11 Jakie są objawy depresji poporodowej? 1.​ Bezsenność i zmęczenie 2.​ Lęk, niepokój, napady paniki 3.​ Trudności z myśleniem 4.​ Poczucie winy, drażliwość 5.​ Brak zdolności do odczuwania radości 6.​ Niezdolność do okazywania miłości 7.​ Myśli samobójcze 8.​ Obsesyjnie, nawracające myśli i obawy, że z powodu swojej niekompetencji czy nieudolności nie jest w stanie optymalnie zaopiekować się dzieckiem, a nawet nieumyślnie może mu zaszkodzić. Z tego powodu każdy kontakt z dzieckiem jest stresującym przeżyciem, którego stara się unikać, czemu zwykle towarzyszy poczucie winy, krzywdy lub bezradności. Podaj objawy dystymii. (ICD-10) Od co najmniej 2 lat utrzymuje się stale lub stale nawraca obniżenie nastroju. Okresy bezobjawowe trwają nie dłużej niż kilka tygodni i nie pojawiały się epizody hipomaniakalne. W ciągu okresów depresji występowały co najmniej 3 z następujących: 1.​ Zmniejszona energia lub aktywność 2.​ Bezsenność 3.​ Mała wiara w siebie i poczucie niedostosowania 4.​ Trudności w koncentracji 5.​ Płaczliwość 6.​ Utrata zainteresowań i radości z seksu oraz innych przyjemnych czynności 7.​ Poczucie bezradności i zmartwienia 8.​ Nieradzenie sobie z obowiązkami codziennego życia 9.​ Pesymizm wobec przyszłości lub rozpamiętywanie przeszłości 10.​Społeczne wycofanie się 11.​ Zmniejszona rozmowność Podaj objawy manii. Dominacja wzmożonego, ekspansywnego lub drażliwego i wyraźnie nietypowego dla danej osoby nastroju przez co najmniej tydzień (chyba że nie pojawiła się wcześniej konieczność hospitalizacji. Występują co najmniej 3 objawy: 1.​ Wzmożona aktywność lub niepokój ruchowy 2.​ Gadatliwość 3.​ Gonitwa myśli lub odczuwalne przyspieszenie myślenia 12  4.​ Utrata normalnych zahamowań społecznych 5.​ Zmniejszona potrzeba snu 6.​ Wyższa samoocena lub poczucie wyższości 7.​ Łatwa rozpraszalność, ciągłe zmiany aktywności 8.​ Lekkomyślne zachowania z niedocenianiem ryzyka 9.​ Zwiększone libido bądź seksualne nietakty Podaj różnice i podobieństwa między manią a hipomanią. Hipomania jest stanem mniej nasilonym, trwającym krócej niż mania, ale objawy są podobne. W hipomanii nie występują objawy psychotyczne, które mogą pojawić się w manii. Podaj objawy cyklotymii. Przewlekłe zaburzenie nastroju. Pomiędzy łagodnymi objawami depresji obecne są stany nieznacznie wzmożonego samopoczucia, które nie są nasilone w takim stopniu, jak w epizodzie manii czy hipomanii. Podaj objawy fobii specyficznej. (DSM-V) 1.​ Wyraźny lęk lub niepokój dotyczący określonego przedmiotu lub sytuacji. 2.​ Ekspozycja na bodziec praktycznie zawsze powoduje natychmiastową reakcję lękową. 3.​ Pacjent unika sytuacji powodujących lęk. 4.​ Nasilenie lęku jest nieadekwatne do zagrożenia. 5.​ Lęk i unikanie są utrwalone (minimum 6 miesięcy). 6.​ Lęk i unikanie powodują znaczne cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania. 7.​ Zaburzenia nie można wyjaśnić innym zaburzeniem (np. schizofrenia, PTSD) Jakie są objawy agorafobii? (ICD-11) 1.​ Wyraźny i nadmierny lęk w sytuacjach, w których ucieczka może być utrudniona lub pomoc może być niedostępna. 2.​ Osoba wykazuje ciągłe obawy w takich sytuacjach, ponieważ obawia się konkretnych, negatywnych skutków, takich jak np. atak paniki. 3.​ Osoba aktywnie unika takich sytuacji, podejmuje się ich tylko w określonych okolicznościach lub znosi z silnym lękiem. 4.​ Objawy utrzymują się co najmniej kilka miesięcy. 13 Wyjaśnij, co to jest fobia społeczna, podaj przykład. Uczucie silnego lęku powiązanego z obecnością innych osób, koniecznością̨ ekspozycji społecznej, obawą przed oceną ze strony innych. Osoba z fobią społeczną unika sytuacji społecznych lub znosi je ze znacznym niepokojem. Objawy nie są przejściowe i utrzymują się przynajmniej kilka miesięcy. Przykład: Młody mężczyzna bardzo boi się wystąpień publicznych. Gdy ma wygłosić prezentację przed swoją grupą na studiach odczuwa znaczny niepokój, czerwieni się i poci. Zanim rozpocznie, ręce zaczynają mu drżeć a głos się łamie. Mężczyzna martwi się, że będzie negatywnie oceniony przez osoby z grupy, lub ktoś zauważy jego reakcje fizjologiczne, które uważa za upokarzające. Podaj różnice i podobieństwa między uogólnionym zaburzeniem lękowym a depresją. Wspólnymi dla depresji i GAD objawami są: uczucie zmęczenia, problemy z koncentracją uwagi, zaburzenia łaknienia i zaburzenia snu. Różnice: -​ GAD objawy nasilają się w okresach trudnych emocjonalnie dla pacjenta, podczas gdy w depresji występują stale. -​ pacjenci z depresją po wybudzeniu się wcześnie rano mają kłopoty z ponownym zaśnięciem. W GAD pacjenci nękani koszmarnymi marzeniami sennymi wybudzają się w ciągu nocy. -​ w sferze życia seksualnego w zaburzeniach lękowych kontakty seksualne mają często charakter instrumentalny, służący do rozładowania napięcia. W depresji zainteresowanie życiem seksualnym znacznie się obniża. Wyjaśnij, co to zaburzenia lękowe. GAD (zaburzenie lękowe) to przewlekłe stany niepokoju i poczucia zagrożenia, utrzymujące się uporczywie przez cały czas i niemodyfikowane zewnętrzną sytuacją. Zaburzenia te trwają ze zmiennym nasileniem przez co najmniej sześć miesięcy. Obawy dotyczą często codziennych wydarzeń, przyszłości, finansów, zdrowia, rodziny, pracy. Jakie są objawy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych? 1.​ Obecność obsesji i/lub kompulsji 2.​ Występują wszystkie cechy obsesji i kompulsji: a.​ są odbierane jako własne b.​ są nieprzyjemne, odbierane przez pacjenta jako niepożądane, przesadne, nieracjonalne 14  c.​ pacjent próbuje stawiać opór obsesjom i/lub kompulsjom, który jest nieskuteczny w przypadku co najmniej jednej z nich d.​ myśli natrętne ani kompulsje same w sobie nie są przyjemne 3.​ Obsesje i/lub kompulsje zakłócają funkcjonowanie pacjenta, zwykle z powodu marnotrawstwa czasu Wyjaśnij co to dysmorfofobia, podaj przykład. Dysmorfofobia to zaburzenie z grupy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, w którym osoba: -​ obsesyjnie skupia się na (wyobrażonych) defektach swojego ciała (pieprzyk, nos, piersi, usta, skóra), -​ obsesyjnie spogląda w lustro (w samotności), -​ unika innych ludzi, -​ stale porównuje się z wyglądem innych, -​ chce obsesyjnie zmienić swój wygląd, mimo że taka zmiana nie przynosi ulgi (np. po operacjach plastycznych pojawia się pragnienie kolejnej operacji). Przykład: Kobieta obsesyjnie skupia się na pieprzyku na twarzy. Wychodząc z domu zawsze ma ze sobą lusterko w torebce, z którego często korzysta, by sprawdzić czy pieprzyk jest niewidoczny pod grubą warstwą makijażu. Czasem przegląda się w innych refleksyjnych powierzchniach. Nie wychodzi z domu nieumalowana, nawet jeśli zajmie to tylko chwilę i prawdopodobnie nikogo nie spotka. Umówiła się niedawno do chirurga plastycznego, by usunąć niechciane znamie. Wyjaśnij, co to uzależnienie od gier i hazardu. Zarówno zaburzenie od gier jak i hazardu charakteryzuje się zaburzeniem kontroli w graniu, zwiększonym pierwszeństwem gier względem innych działań (do tego stopnia, że granie dominuje nad innymi zainteresowaniami i czynnościami), a także kontynuacją grania, mimo jego negatywnych skutków. Upośledzenie funkcjonowania musi utrzymywać się przez co najmniej 12 miesięcy, chyba że objawy są bardzo poważne. Podaj różnice i podobieństwa między szkodliwym wzorcem używania substancji a uzależnieniem. Szkodliwy wzorzec używania substancji jest związany z powtarzającym się schematem używania substancji, który szkodzi danej osobie lub komuś innemu przez jej zachowanie. Szkoda ta może być związana z: 1.​ Zachowaniem związanym z odurzeniem, prowadzącym do urazu 2.​ Bezpośrednim lub wtórnym działaniem toksycznym na narządy i układy organizmu 3.​ Szkodliwą drogą podania 15  4.​ Wyrządzaniem osobie trzeciej szkody fizycznej lub psychicznej W przeciwieństwie do uzależnienia, nie muszą w tym przypadku wystąpić jego główne cechy (utrata kontroli, neuroadaptacja, pierwszeństwo zażywania nad innymi aspektami życia). Podaj różnice i podobieństwa między szkodliwym wzorcem używania substancji a epizodem szkodliwego używania substancji. Zarówno epizod jak i wzorzec szkodliwego używania substancji dotyczą sytuacji, w której używanie substancji spowodowało szkodę danej osobie lub doprowadziło do zachowania wyrządzającego szkodę innej osobie. W przypadku epizodu nie jest znany schemat używania substancji. Rozpoznanie to będzie wskazane w sytuacjach, gdy informacje na temat historii używania substancji są niedostępne (np. na oddziałach ratunkowych). Szkodliwy wzorzec zażywania substancji musi się natomiast utrzymywać przez co najmniej 12 miesięcy w przypadku używania sporadycznego, lub przez miesiąc w przypadku zażywania ciągłego (codziennie lub prawie codzienne). Wyjaśnij co to jest ryzykowne używanie substancji, podaj przykład. To wzorzec używania substancji, w którym częstotliwość zażywania lub ilość przyjmowanej substancji jest wystarczająca, by zwiększyć ryzyko szkodliwych konsekwencji dla zdrowia fizycznego lub psychicznego osoby przyjmującej lub innych osób. Przykład: Kobieta wypija codziennie wieczorem przynajmniej kilka drinków. Jakie są objawy uzależnień behawioralnych? 1.​ Zaabsorbowanie 2.​ Modyfikacja nastroju 3.​ Zwiększona tolerancja 4.​ Symptomy odstawienne 5.​ Konflikt 6.​ Nawroty Wymień główne objawy autyzmu. (ICD-11) Początek występowania objawów ma miejsce we wczesnym dzieciństwie. Objawy obejmują: 1.​ Trwałe deficyty w inicjowaniu i podtrzymywaniu komunikacji społecznej i wzajemnych interakcji społecznych. 16 2.​ Uporczywe, ograniczone, powtarzalne i nieelastyczne wzorce zachowań, zainteresowań lub aktywności, które są wyraźnie nietypowe lub nadmierne w stosunku do wieku danej osoby i kontekstu społeczno-kulturowego. 3.​ Dożywotnia, nadmierna i uporczywa nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce sensoryczne lub niezwykłe zainteresowanie bodźcami sensorycznymi 17