Dokulara Giriş ve Epitel Membran Özellikleri 2022-2023 PDF

Dokulara giriş ve Epitel membran özelleşmeleri Dr. Özlem Kara HİSTOLOJİ nedir Histoloji, dokuları ve dokuların oluşturduğu organların gözle görülemeyen ince yapılarını inceleyen bilim dalıdır. Yunanca Histos = d...

Dokulara giriş ve Epitel membran özelleşmeleri Dr. Özlem Kara HİSTOLOJİ nedir Histoloji, dokuları ve dokuların oluşturduğu organların gözle görülemeyen ince yapılarını inceleyen bilim dalıdır. Yunanca Histos = doku Logos = bilim kök ve eklerinin birleşmesi ile oluşmuştur. (Doku Bilimi) Doku nedir? Şekil ve görev bakımından benzerlikleri olan eş yapıdaki hücrelerin biraraya gelerek oluşturdukları birliğe doku denir.  Bir Dokunun Temel Bileşenleri DOKU HÜCRE EKSTRASELÜLER MATRİKS Amorf (şekilsiz) kısım Fibröz (şekilli) kısım Doku farklılıklarının nedeni: Hücresel ve hücreler arası matriks farklılıkları Kaç tip Doku vardır? 1.Epitel Doku, 2.Bağ ve Destek Dokuları, a. Kıkırdak Dokusu b. Kemik Dokusu c. Kan ve lenf dokusu 3.Kas Dokusu 4.Sinir Dokusu Bir çok organ bu doku tiplerinin değişik oranlarda bir araya gelmesi ile oluşur. Epitel Dokunun özellikleri 6. Hücre-hücre bağlantıları çok kuvvetlidir. 7. Üç germ yaprağından köken alır. Ektoderm Endoderm Mezoderm Epitel hücreleri apikal yüzey farklanmaları gösterebilirler. Mikrovillus Mikrovilluslar emilimin fazla olduğu organlarda(bağırsak ve böbrek) bulunurlar Hücrelerde emilim yüzeyini artırmak için, hücre zarının bir miktar sitoplazma ile birlikte meydana getirdiği parmaksı sitoplazmik uzantılardır Hareketsizdirler 1 μm uzunluğundadırlar İnce bağırsak çizgili kenar epiteli Mikrovilluslar; besin maddelerinin emiliminden sorumlu hücrelerin apikal yüzeyinde bulunurlar ve yüzey alanını artırırlar. Bağırsak lümeninde bulunan moleküllerin maksimum oranda kana geçişine yardımcı olurlar Böbrek proksimal tübül epiteli (fırçamsı kenar) Böbrek glomerüllerinden süzülen ultrafitrattan iyonların ve suyun emilimini sağlar. ***Bağırsağın absorbtif hücrelerinde bu yüzey yapısı çizgili kenar, böbrek tübüllerinde fırçamsı kenar olarak izlenir !!! Kinosilya Kinosilyanın ince yapısı Sterosilya Epitel hücreleri birbirlerine hücreler arası bağlantı birimleri ile tutunmuşlardır Zonula ocludens(sıkı bağlantı) Hücre çevresini kemer biçiminde kuşatırlar Zonula adherens(ara bağlantı) Bu bağlantıda hücre zarlarının dış katları birbiriyle kaynaşmazlar. Normal bir intersellüler aralık vardır. 10-12 nm Fasiya adherens kalp kası hücreleri arasında bulunan yerel bağlantılardır.Hücre çevresinde kemer oluşturmazlar Makula adherens(desmozom) Membranları birbirine bağlayan transmembran bağlayıcılar, kaderin ailesinden desmoglein ve desmokolin glikoproteinleridir. GAP junction(neksus-oluklu bağlantı) Hücrelerarası iyon ya da sinyalleyici moleküllerin hareketine izin vererek, komşu hücreleri elektriksel ve metabolik olarak birbirine bağlar. GAP junction(neksus-oluklu bağlantı) Hemidesmozomlar (Yarım desmozomlar) Bazal Membran  Bazal Membranın penostin ve PAS boya ile ayırt edilmesi H&E boyama PAS metodu ile boyama Bazal Lamina(Epitel hücreleri tarafından sentezlenir ve bazal bölgeye salınır) Lamina lusida: Epitel hücrelerine bakan 40 nm lik şeffaf katman. Laminin ve entaktin glikoproteinleri içerir. Lamina densa: Bağ dokuya bakan 40- 60 nm lik elektron yoğun katman, tip IV kollajen,lamininler, ince filamentler, proteoglikanlar ve glikoproteinleri içerir. Retiküler lamina: Retikülerfibriller( tip III kollajen), tip VII kollajen, Fibrillin