PDF Reviewer para sa Midterm - Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto

MIDTERM Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik OLOPSC TAYO AY MANALANGIN MAGANDANG ARAW KUMUSTA KAYO? ARALIN 1 TEKSTONG NARATIBO OLOPSC layunin Natutukoy ang kahulugan ng Tekstong Naratibo Naiisa-isa ang mahahalagang...

MIDTERM Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik OLOPSC TAYO AY MANALANGIN MAGANDANG ARAW KUMUSTA KAYO? ARALIN 1 TEKSTONG NARATIBO OLOPSC layunin Natutukoy ang kahulugan ng Tekstong Naratibo Naiisa-isa ang mahahalagang elemento sa pagbuo ng mahusay na pagsasalaysay Naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong binasa OLOPSC OLOPSC ARALIN 1 ALAM MO BA??? OLOPSC Severino Reyes OLOPSC Layunin ng tekstong naratibo ang magsalaysay o magkuwento batay sa isang tiyak na pangyayari, totoo man o hindi. OLOPSC  Maaaring ang salaysay ay personal na naranasan ng nagkukuwento, batay sa tunay na pangyayari, o kathang-isip lamang. Maaari na ang paksa rin ng salaysay ay nakabatay sa tunay na daigdig o pantasya lamang. OLOPSC  Ang tekstong naratibo ay nagkukwento ng mga serye ng pangyayari na maaaring piksyon (nobela, maikling kwento, tula) o di-piksyon (memoir, biyograpiya, balita, malikhaing sanaysay). OLOPSC Gumagamit ito ng mga wika ng imahinasyon at emosyon tulad ng mga imahen, metapora, at simbolo na magpapalutang sa pagiging malikhain ng isang akda. OLOPSC Sa pangkalahatan, layunin ng tekstong naratibo na manlibang o magbigay- aliw sa mambabasa sa pamamagitan ng pagsasalaysay ng banghay ng isang sitwasyon o pangyayari. OLOPSC Kahulugan ng Tekstong Naratibo sa Iba’t Ibang Batayan OLOPSC  Ayon kay Patricia Melendrez-Cruz (1994) sa kaniyang artikulong "Ideolohiya Bilang Perspektibong Pampanitikan" na nasa aklat na Filipinong Pananaw sa Wika, Panitikan at Lipunan, kailangang suriin ang malikhaing pagkatha bilang isang siyentipikong proseso ng lipunan. OLOPSC  Para kay Melendrez-Cruz, ang mahusay na panitikan ay kinakailangang naglalarawan sa mga realidad ng lipunan at nagbibigay ng matalas na pagsusuri dito. OLOPSC Bukod dito, tinukoy niya rin na ang masining at panlipunang kalikasan ng panitikan ang kailangang pagtuonan ng sinumang mag-aaral nito. OLOPSC  Pundamental ang layuning maipakilala sa mga mag-aaral ang kaniyang sarili at lipunan upang ang kaniyang pambansang identidad at kamalayan ay mapag-isa. OLOPSC MGA HALIMBAWA NG TEKSTONG NARATIBO: OLOPSC  Maikling Kwento MGA Nobela HALIMBAWA Talambuhay Alamat NG TEKSTONG Pabula NARATIBO: Diary/Journal Personal na Sanaysay Kwentong Bayan OLOPSC Dalawang Anyo ng Tekstong Naratibo OLOPSC  PIKSYON Ang pangyayaring inilalahad ay nanggaling lamang sa kathang-isip ng manunulat. OLOPSC  di-PIKSYON Ang pangyayaring inilalahad ng manunulat ay hinango sa totoong pangyayari sa daigdig. OLOPSC  GABAY NA TANONG Sa iyong pananaw, bakit mahalaga ang pagtukoy sa tektong naratibo? PUNTO DE BISTA (POINT OF VIEW) OLOPSC PUNTO DE BISTA Unang panauhan OLOPSC PUNTO DE BISTA Unang panauhan ikalawang panauhan OLOPSC PUNTO DE BISTA Unang panauhan ikalawang panauhan ikatlong panauhan OLOPSC PUNTO DE BISTA Unang panauhan ikalawang panauhan ikatlong panauhan kombinasyong pananaw o paningin OLOPSC PUNTO DE BISTA (point of view) Sa pagsasalaysay o pagkukuwento ay may mga matang tumutunghay sa pangyayari. Ito ang ginagamit ng mga manunulat na paningin o pananaw sa pagsasalaysay. OLOPSC PUNTO DE BISTA Unang panauhan Sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang nagsasalasay ng mga bagay na kanyang nararanasan, naalala o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na ako. OLOPSC PUNTO DE BISTA ikalawang panauhan Dito mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya’t gumagamit siya ng mga panghalip na “ka at ikaw” subalit tulad ng unang nasabi, hindi ito gaanong ginagamit ng mga manunulat sa kanilang pasasalaysay. OLOPSC PUNTO DE BISTA IKATLONG PANAUHAN Ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taoang walang relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay “siya”. Ang tagapagsalaysay ay tagapag-obserba lang at nasa labas siya ng pangyayari. OLOPSC  may tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw: Maladiyos na Panauhan Limitadong Panauhan Tagapag-obserbang Panauhan OLOPSC MAladiyos na panauhan Nababatid niya ang galaw at iniiisip, damdamin, at paniniwala ng mga ito sa mga mambabasa. OLOPSC Limitadong panauhan Nababatid niya ang naiisip at kinikilos ng isa sa mga tauhan subalit hindi ang sa iba pang tauhan. OLOPSC tagapag-obserbang panauhan Hindi niya napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan. Tanging ang mga nakikita o naririnig niyang mga pangyayari, kilos, o sinasabi lang ng kanyang isinasalaysay. OLOPSC PUNTO DE BISTA kombinasyong pananaw o paningin Dito ay hindi lang iisa ang tagapagsalaysay kaya’t iba’t ibang papanaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay. Karaniwan itong nangyayari sa isang nobela kung saan ang mga panyayari ay sumasakop sa mas mahabang panahon at mas maraming tauhan ang ipinakikilala sa bawat kabanata. OLOPSC  BALIKAN MULI ANO-ANO ANG MGA IBA’T IBANG PAPANAW O PUNTO DE BISTA (POINT OF VIEW)? OLOPSC PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG DIYALOGO, SALOOBIN, DAMDAMIN SA TEKSTONG NARATIBO OLOPSC DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG Sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin. Ito ay ginagamitan ng panipi. OLOPSC DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay nagiging natural at lalong lumulutang ang katangiang taglay ng mga tauhan. OLOPSC DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG Higit din nitong naaakit ang mga mambabasa sapagkat nagiging mas malinaw sa kanya ang eksaktong mensahe o sinabi ng tauhan at ang paraan ng pagkakasabi'y naghuhudyat din sa uri ng damdaming taglay kaysa kung lalagumin o hindi direktang sasabihin ng tagapagsalaysay. OLOPSC halimbawa: "Donato, kakain na, Anak," tawag ni Aling Guada sa anak na noo'y abalang- abala sa ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan. "Aba'y kay ganda naman nireng ginagawa mo, Anak! Ay ano ba talaga ang balak mo, ha?" Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang kusina. - mula sa “Ang Kariton ni Donato” Alma M. Dayag OLOPSC Di DIREKTA O Di TUWIRANG PAGPAPAHAYAG Ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag. Hindi na ito ginagamitan ng panipi. OLOPSC halimbawa: Tinawag ni Aling Guada ang anak dahil kakain na habang ito'y abalang-abala sa ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan. Sinabi niyang kay ganda ng ginagawa ng anak at tinanong din niya kung ano ba talaga ang balak niya. Natatawang inakbayan ni Donato ang ina at inakay papasok sa munti nilang kusina. OLOPSC  ARALIN 1.2 ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO OLOPSC  Lahat ng tekstong naratibo ay nagtataglay ng mga tauhan. Ang dami o bilang ng tauhan ay dapat umayon sa pangangailangan. Mahirap itakda ang bilang ng tauhang magpapagalaw sa tekstong naratibo OLOPSC  May dalawang paraan sa pagpapakilala ng tauhan ang expository at ang dramatiko. OLOPSC Expository kung ang tagapagsalaysay ang magpapakilala o maglalarawan sa pagkatao ng tauhan. OLOPSC Dramatiko naman kung kusang mabubunyag ang karakter dahil sa kanyang pagkilos o pagpapahayag. OLOPSC Sa pangkalahatan, layunin ng tekstong naratibo na manlibang o magbigay- aliw sa mambabasa sa pamamagitan ng pagsasalaysay ng banghay ng isang sitwasyon o pangyayari. OLOPSC Ang karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo ay ang sumusunod: OLOPSC Pangunahing Tauhan Katunggaling Tauhan Kasamang Tauhan Ang May-Akda OLOPSC Pangunahing Tauhan Sa pangunahing tauhan o bida umiikot ang mga pangyayari sa kuwento mula simula hanggang sa katapusan. Karaniwang isa lamang ang pangunahing tauhan. OLOPSC  Ang kanyang mga katangian ay ibinabatay sa tungkulin o papel na kanyang gagampanan sa kabuoan ng akda. OLOPSC Katunggaling Tauhan Ang katunggaling tauhan o kontrabida ay siyang sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan. OLOPSC Mahalaga ang papel ng tauhang ito sapagkat sa mga tunggaliang nangyayari sa pagitan nila, nabubuhay ang mga pangyayari sa kuwento at higit na napatitingkad ang mga katangian ng pangunahing tauhan. OLOPSC Kasamang Tauhan Ang kasamang tuhan ay karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan. Ang pangunahing papel o tungkulin niya ay sumuporta, magsilbing hingahan, o kapalagayang- loob ng pangunahing tauhan. OLOPSC Ang May-Akda Sinasabing ang pangunahing tauhan at ang may-akda ay lagi nang magkasama sa kabuoan ng akda. Bagama't ang namamayani lamang ay ang kilos at tinig ng tauhan, sa likod ay laging nakasabaybay 'ang kamalayan ng makapangyarihang awtor. OLOPSC  Ayon sa aklat na Aspects of the Novel (1927) ni EM. Foster isang ingles na manunulat may dalawang uri ng tauhan ang maaaring makita sa isang tekstong naratibo: OLOPSC  TAUHANG BILOG (ROUND CHARACTER) OLOPSC  TAUHANG BILOG (ROUND CHARACTER) OLOPSC  TAUHANG BILOG Isang tauhang may multidimensiyonal o maraming saklaw ang personalidad. Tulad ng isang tunay na katauhan, nagbabago ang kanyang pananaw, katangian, at damdamin ayon sa pangangailangan. OLOPSC  TAUHANG LAPAD (FLAT CHARACTER) OLOPSC  TAUHANG LAPAD Ito ang tauhang nagtataglay ng isa o dadalawang katangiang madaling matukoy o predictable. Madaling mahulaars at maiugnay sa kanyang katauhan ang kanyang mga ikinikilos at maituturing na stereotype. OLOPSC TAGPUAN AT PANAHON OLOPSC  Ang tagpuan ay tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ang mga pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon (oras, petsa, taon) at maging sa damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari. OLOPSC BANGHAY OLOPSC  Ito ang tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda. OLOPSC  BANGHAY Kasukdulan Saglit na Kakalasan Kasiglahan Simula Wakas OLOPSC BANGHAY Simula Suliraning Ihahanap (Problem) Saglit na Kasiglahan (Rising Action) Kasukdulan (Climax) Kakalasan (Falling Action) Wakas OLOPSC SIMULA OLOPSC SIMULA Pagkakaroon ng isang epektibong simula kung saan maipakikilala ang mga tauhan, tagpuan, at tema (orientation or introduction) OLOPSC Suliraning Ihahanap (Problem) OLOPSC Suliraning Ihahanap (Problem) Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan ng mga tauhan partikular ang pangunahing tauhan (problem). OLOPSC  Saglit na Kasiglahan (Rising Action) OLOPSC Saglit na Kasiglahan (Rising Action) Pagkakaroon ng saglit na kasiglahang hahantong sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng tauhan tungo sa paglutas sa suliranin (rising action). OLOPSC Kasukdulan (Climax) OLOPSC Kasukdulan (Climax) Patuloy sa pagtaas ang pangyayaring humahantong sa isang kasukdulan (climax) OLOPSC  Kakalasan (Falling Action) OLOPSC Kakalasan (Falling Action) Pababang pangyayaring humahantong sa isang resolusyon o kakalasan (falling action) OLOPSC Wakas OLOPSC Wakas Pagkakaroon ng isang makabuluhang wakas (ending) OLOPSC  ARALIN 2 TEKSTONG ARGUMENTATIBO OLOPSC Naglalayon din na kumbinsihin ang mangbabasa ngunit hindi lamang ito nakabatay sa opinyon o damdamin ng manunulat. Batay ito sa datos o impormasyon inilalatag ng manunulat. Sa tatlong paraan ng pangungumbinsi (ethos, pathos at logos). OLOPSC  Ang ginagamit ng tekstong argumentatibo ang logos upang makumbinsi ang mga mambabasa na ang inilalahad ng may akdang ang mga argumento, katwiran at ebidensya ng ipinagtibay ng kanya posisyon o punto. OLOPSC OLOPSC ELEMENTO NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO OLOPSC PROPOSISYON: Ayon kay Melania L. Abad (2004) sa “Linangan: Wika at Panitikan”, ang proposisyon ay ang pahayag na inilalatag upang pagtalunan o pag-usapan. Ito ay dapat mapagkasunduan bago magsimula ang pagbibigay ng argumento ng dalawang panig. OLOPSC PROPOSISYON: Kung walang itatakdang proposisyon, magiging mahirap ang pangangatwiran sapagkat hindi magkakaisa sa mga batayan ng isyu ang dalawang panig. OLOPSC TATLONG URI NG PROPOSISYON OLOPSC MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO: Pangyayari Kahalagahan Patakaran OLOPSC pangyayari: Ito ay paninindigan sa katunayan o kabulaanan ng isang bagay na makatotohanan. OLOPSC kahalagahan: Ang paninindigan ay kahalagahan ng isang bagay. Ito ay bumubuo ng mga argumento na nagtatanggol sa kabuuan ng isang bagay, isang palakad o isang pagkilos. OLOPSC patakaran: Ito ay paninindigan ng karaniwang ginagamit sa pampublikong pagtatalo. OLOPSC ARGUMENTO Ang argumento ay ang pangalawang elemento ng pangangatuwiran. Ito ay ang pagpapahayag ng mga dahilan at ebidensya upang maipagtanggol ang katuwiran ng isang panig. OLOPSC ARGUMENTO Ang nangangatwiran ay kailangang may sapat na kaalaman sa proposisyon upang makapaglahad ng mahusay na argumento. OLOPSC  MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO OLOPSC  Pumili ng paksang isusulat na angkop para sa tekstong argumentatibo. Halimbawa: Ang pagpapatupad ng K to 12 Kurikulum OLOPSC  Itanong sa sarili kung ano ang panig na nais mong panindigan at ano ang mga dahilan mo sa pagpanig dito. OLOPSC  Mangalap ng ebidensiya. Ito ay ang mga impormasyon o datos na susuporta sa iyong posisyon. OLOPSC  Gumawa ng borador (draft). OLOPSC  Pagbuo ng borador (draft). OLOPSC Unang talata: Panimula Ikalawang talata: Kaligiran o ang kondisyon o sitwasyong nagbibigay-daan sa paksa. Ikatlong talata: Ebidensiyang susuporta sa posisyon. Maaaring magdagdag ng talata kung mas maraming ebidensiya. OLOPSC Ikaapat na talata: Counterargument. Asahan mong may ibang mambabasang hindi sasang-ayon sa iyong argumento kaya ilahad dito ang iyong mga lohikal na dahilan kung bakit ito ang iyong posisyon. Ikalimang talata: Unang kongklusyon na lalagom sa iyong isinulat. Ikaanim na talata: Ikalawang kongklusyon na sasagot sa tanong na "E ano ngayon kung 'yan ang iyong posisyon?" OLOPSC  Isulat na ang draft o borador ng iyong tekstong argumentatibo. OLOPSC Basahing muli ang isinulat upang maiwasto ang mga pagkakamali sa gamit ng wika at mekaniks. OLOPSC  Muling isulat ang iyong teksto taglay ang anumang pagwawasto. Ito ang magiging pinal na kopya. OLOPSC ARALIN 3 TEKSTONG PROSIDYURAL OLOPSC layunin Natutukoy ang tekstong prosidyural Naiisa-isa ang iba’t ibang elemento ng tekstong prosidyural Naipaliliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong binasa OLOPSC  Ayon Alma M. Dayag at Mary Grace G. Del Rosario (2017) ang layunin ng tekstong prosidyural ay makapagbigay ng sunod- sunod na direksyon, hakbang o impormasyon sa mga tao upang matagumpay na maisagawa ang mga gawain na ligtas, episyente at angkop sa paraan. OLOPSC  Ang tekstong prosidyural ay isang uri ng paglalahad na kadalasang nagbibigay ng impormasyon at instruksyon kung paano isagawa ang isang tiyak bagay. OLOPSC Hindi sapat na marunong tayong umunawa sa mga tekstong prosidyural, dapat ding magkaroon tayo ng kakayahang sumulat ng isang hakbang na mauunawaan ng lahat. OLOPSC Sa pagsulat ng tekstong prosidyural, kailangang malawak ang kaalaman sa paksang tatalakayin. Nararapat ding malinaw at tama ang pagkakasunod- sunod ng dapat gawin upang hindi malito o magkamali ang gagawa nito. OLOPSC  Ang isa pang dapat tandaan ay ang paggamit ng mga payak ngunit angkop na salitang madaling maunawaan ng sinumang gagawa. Nakatutulong din ang paglalakip ng larawan o ilustrasyon kasama ng mga paliwanag upang higit na maging malinaw ang pagsasagawa sa mga hakbang. OLOPSC  ELEMENTO NG TEKSTONG PROSIDYURAL Si Kevin Cummings (2021) ay isang professor sa Department of Communication Studies and Theatre at Mercer University. OLOPSC  layunin o target na awtput Kadalasang tumutukoy sa kalalabasan o bunga na dapat matamo matapos magawa ng wasto ang mga hakbang. Si Kevin Cummings (2021) ay isang professor sa Department of Communication Studies and Theatre at Mercer University. OLOPSC mga kagamitan Nakalista sa pinakaunahang bahagi ng tekstong prosidyural ang mga kagamitan kung minsan ay mga kasanayan o kakayahang gagamitin sa hakbang. Si Kevin Cummings (2021) ay isang professor sa Department of Communication Studies and Theatre at Mercer University. OLOPSC  Mga hakbang Sa bahaging ito nakalahad ang mga panuto kung paano gagawin ang buong proseso. Si Kevin Cummings (2021) ay isang professor sa Department of Communication Studies and Theatre at Mercer University. OLOPSC  tulong na larawan Sa pagbibigay ng tulong na larawan ay nagsisilbing gabay sa mambabasa upang mas bilis at masigurong wasto ang ang kanyang sinusunod na hakbang. Si Kevin Cummings (2021) ay isang professor sa Department of Communication Studies and Theatre at Mercer University. OLOPSC Mga Karaniwang Pagkakaayos ng Tekstong Prosidyural: Pamagat Seksyon Sub-Heading Mga Larawan (Visuals) OLOPSC  pamagat Ito ang nagbibigay ideya sa mga mambabasa kung tungkol saan ang bagay na gagawin o Si Christine Mae Zubiaga ay isang guro na nagtatrabaho sa isasakatuparan. Department of Education (DepEd) Philippines. Siya ay nagmula sa Libacao, Western Visayas. OLOPSC  seksyon Ito ang pagkakabukod ng mga nilalaman sa prosidyur. Kung wala ito, magkakaroon ng kalituhan ang Si Christine Mae Zubiaga ay isang guro na nagtatrabaho sa mambabasa. Department of Education (DepEd) Philippines. Siya ay nagmula sa Libacao, Western Visayas. OLOPSC  sub-heading Dapat nitong bigyang diin ang pamagat na magsasabi kung anong parte iyon ng Si Christine Mae Zubiaga ay isang guro na nagtatrabaho sa prosidyur. Department of Education (DepEd) Philippines. Siya ay nagmula sa Libacao, Western Visayas. OLOPSC  mga larawan (visuals) Ito ay ang paggamit ng mga larawan dahil may mga bagay na mahirap ipaintindi gamit lamang ang Si Christine Mae Zubiaga ay isang guro na nagtatrabaho sa mga salita. Department of Education (DepEd) Philippines. Siya ay nagmula sa Libacao, Western Visayas. OLOPSC HALIMBAWA NG IBA’T IBANG URI NG MGA TEKSTONG PROSIDYURAL OLOPSC OLOPSC OLOPSC OLOPSC OLOPSC OLOPSC