Capabel Template voor Studenten (2) PDF

**samenvatting blok 2** Naam : Datum : 1 augustus 2022 mensen met een migratieachtergrond ================================== Migrantengroepen zijn mensen die om verschillende redenen naar Nederland verhuizen, zoals werk, veiligheid, studie, of gezinshereniging. Ze dragen bij aan de samenleving d...

**samenvatting blok 2** Naam : Datum : 1 augustus 2022 mensen met een migratieachtergrond ================================== Migrantengroepen zijn mensen die om verschillende redenen naar Nederland verhuizen, zoals werk, veiligheid, studie, of gezinshereniging. Ze dragen bij aan de samenleving door hun tradities te delen, maar kunnen ook problemen ervaren, zoals discriminatie of moeite met werk vinden. **Redenen voor migratie naar Nederland:** - - - - - - **Belangrijke groepen migranten:** - - - - ### Vluchtelingen en Asielzoekers - - - ### Redenen om te Vluchten - - - - - ### Gevolgen van Vluchten - ### Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV) - - - ### De Asielprocedure 1. 2. 3. ### Kinderpardon en Uitzetting - - ### Inburgering - - - Integratie en inburgering zijn belangrijk voor migranten die naar Nederland komen. Integratie betekent dat mensen zowel hun eigen cultuur behouden als zich verbinden met de Nederlandse cultuur. Dit helpt hen om goed deel te nemen aan de samenleving. Er zijn verschillende manieren waarop migranten omgaan met de nieuwe cultuur: 1. 2. 3. 4. 5. De beste opties zijn integratie en inclusie, omdat migranten zich dan kunnen aanpassen en zich thuis voelen in de samenleving. Inburgering helpt migranten om de Nederlandse taal te leren en kennis te maken met de cultuur. Dit helpt hen om sneller deel te nemen aan de samenleving en werk te vinden. De inburgeringscursus is verplicht voor migranten zonder EU-paspoort. Het is makkelijker als migranten gemotiveerd zijn om te leren en zich aan te passen. **Werk** is belangrijk voor integratie, omdat het mensen met verschillende achtergronden samenbrengt. Toch is het voor migranten soms moeilijker om werk te vinden door taalbarrières, vooroordelen of het ontbreken van een sociaal netwerk. **De Wet Inburgering 2021** zorgt ervoor dat migranten sneller kunnen integreren. Gemeenten begeleiden hen in dit proces en bieden maatwerk, zoals taallessen en begeleiding bij werkzoekende stappen. Er zijn verschillende leerroutes, zoals de **B1-route** (taal en werk), de **onderwijsroute** (voor jongeren die een opleiding willen volgen), en de **zelfredzaamheidroute** (voor mensen die basiskennis van de taal nodig hebben). Inburgering helpt migranten om beter mee te doen in de samenleving en een baan te vinden. Migrantenouderen zijn mensen vanaf 50 jaar met minstens één ouder die in het buitenland is geboren. Ze komen vaak uit landen zoals Turkije, Marokko, Suriname en de Antillen. Ze hebben dezelfde wensen als andere ouderen, zoals gezond oud worden, maar cultuur en religie spelen een grote rol in hoe zij ouderdom ervaren. In veel niet-westerse culturen ligt de focus op zorg binnen het **gezin**, niet door professionals. Migrantenouders gebruiken minder zorg, vaak door **schaamte**, onwetendheid of omdat ze zorg binnen de familie oplossen. Ze hebben soms twijfels over terugkeren naar hun land van herkomst, maar de meeste blijven in Nederland vanwege **gezondheidszorg** en **familie**. Sociaal werkers moeten **culturele sensitiviteit** tonen, rekening houden met religie en **familierol**, en helpen migrantenouderen actief te blijven in de samenleving. Migrantenouderen zijn mensen van 50 of 55 jaar en ouder, waarvan één of beide ouders in het buitenland geboren zijn. De meeste migrantenouderen komen uit landen zoals Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen. #### Belangrijke punten: - - - - #### Wat een sociaal werker doet: - - - ### Jongeren met een migratieachtergrond **Tussen twee culturen opgroeien:** Jongeren met een migratieachtergrond groeien op met twee culturen. Thuis leren ze de cultuur van hun ouders kennen, op school de Nederlandse cultuur. Dit kan zorgen voor vragen over wie ze zijn. Ze willen bij de Nederlandse samenleving horen, maar de band met hun familie is ook belangrijk. Kleinkinderen van migranten vinden dit vaak makkelijker, omdat hun ouders al eerder met deze vragen hebben geworsteld. **Identiteit en gevoelens:** Veel jongeren voelen zich niet helemaal Nederlander, maar ook niet helemaal van het land van hun ouders. Soms worden ze in Nederland niet geaccepteerd en krijgen ze negatieve labels zoals "lastige allochtoon". Als ze naar het land van hun ouders gaan, voelen ze zich daar ook niet echt thuis. Zo zijn ze in beide landen een beetje buitenstaander. **Rol van de sociaal werker:** - - - - - 02 Mensen met een verstandelijke beperking, ASS of neurocognitieve stoornis =========================================================================== **Verstandelijke beperking**: Mensen met een verstandelijke beperking hebben moeite met denken, leren en voor zichzelf zorgen. Dit kan variëren van mild tot ernstig. **Licht verstandelijke beperking (LVB)**: Mensen met een lichte verstandelijke beperking hebben soms moeite met dingen zoals rekenen, lezen, of sociale situaties, maar kunnen vaak zelfstandig leven met wat extra hulp. **Ernstige verstandelijke beperking**: Mensen met een ernstige beperking hebben veel hulp nodig bij dagelijkse dingen, zoals eten, aankleden, en communiceren. **IQ (Intelligentiequotiënt)**: Dit is een score die laat zien hoe goed iemand kan denken en problemen oplossen. Het wordt vaak gebruikt om de ernst van een verstandelijke beperking te meten. **Adaptief functioneren**: Dit gaat over hoe goed iemand kan omgaan met dagelijkse taken, zoals eten maken, zich kleden en omgaan met andere mensen. **Oorzaken**: Een verstandelijke beperking kan ontstaan door genetische problemen (zoals het syndroom van Down) of door dingen zoals schade aan de hersenen of alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. **Comorbiditeit**: Dit betekent dat iemand niet alleen een verstandelijke beperking heeft, maar ook andere problemen, zoals gedragsproblemen of psychische stoornissen. **Kwetsbaarheid**: Mensen met een verstandelijke beperking kunnen sneller slachtoffer worden van misbruik, omdat ze moeilijk kunnen inschatten of iemand kwaad wil. **Zelfredzaamheid**: Dit gaat over hoe goed iemand voor zichzelf kan zorgen. Mensen met een verstandelijke beperking krijgen vaak hulp om zelfstandiger te worden, zoals leren koken of het doen van boodschappen. **Communicatie**: Bij het werken met mensen met een verstandelijke beperking is het belangrijk om duidelijk en simpel te communiceren. Dit kan ook met gebaren of plaatjes als iemand moeite heeft met praten. **Verstandelijke beperking\ **Dit betekent dat iemand moeite heeft met logisch denken en zichzelf verzorgen. Ze hebben vaak hulp nodig in het dagelijks leven. **IQ\ **Dit is een test die meet hoe slim iemand is. Een gemiddeld IQ is 100. Als het veel lager is, kan er sprake zijn van een verstandelijke beperking **Conceptuele, sociale en praktische vaardigheden** - - - Een autismespectrumstoornis (ASS) is een aandoening waarbij iemand moeite heeft met sociale interactie, communicatie en het begrijpen van informatie. Er zijn verschillende vormen van ASS, maar tegenwoordig wordt het gezien als een spectrum, wat betekent dat de symptomen sterk kunnen verschillen bij verschillende mensen. De stoornis heeft meestal invloed op het dagelijks functioneren. **Hoofdkenmerken van ASS:** 1. 2. **Ernst van ASS:** ASS kan in drie niveaus worden ingedeeld: 1. 2. 3. **Oorzaken:** De oorzaken van ASS zijn niet helemaal duidelijk, maar erfelijkheid speelt een grote rol. Ook bepaalde omstandigheden tijdens de zwangerschap kunnen invloed hebben. Er is geen genezing voor ASS, maar mensen kunnen wel leren omgaan met hun symptomen, vooral als ze jong zijn. **Hoe kun je als sociaal werker helpen?** - - - 03 Mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking ======================================================== Mensen met ASS kunnen zich soms afgezonderd voelen en hebben vaak weinig behoefte aan sociaal contact, maar als ze tevreden zijn met hun situatie, is dat prima. Het is ook belangrijk om extra aandacht te geven aan bijkomende problemen, zoals depressieve gevoelens of verslavingen. **Neurocognitieve stoornissen (NCS) en dementie** Neurocognitieve stoornissen zijn problemen met denken en geheugen die later in het leven ontstaan. Er zijn twee soorten: - - **Moeilijkheden bij NCS:** 1. 2. 3. 4. 5. 6. **Dementie:** Dementie is een verzamelnaam voor verschillende ziektes die het geheugen en denken beïnvloeden. Bekende vormen zijn: 1. 2. 3. 4. **Rol van de sociaal werker:** Als sociaal werker moet je goed letten of iemand dementie heeft. Je helpt ook familie met het aanvragen van hulp of het regelen van zorg in een verpleeghuis. Het is belangrijk om goed te luisteren naar de persoon, ook naar lichaamstaal, en altijd vriendelijk en betrokken te zijn. **Lichamelijke beperking\ **Een lichamelijke beperking betekent dat iemand moeite heeft met bewegen door een probleem met lichaamsdelen. Dit kan door onvolgroeide of beschadigde lichaamsdelen, of doordat functies van het lichaam niet goed werken. Vaak zijn hulpmiddelen nodig, zoals een rolstoel, protheses of een looprek. **Fysieke afwijkingen\ **Dit zijn afwijkingen waarbij lichaamsdelen ontbreken of verkeerd zijn aangelegd, zoals een amputatie na een ongeluk, of misvormingen door ziektes of medicijngebruik (bijvoorbeeld het middel Softenon). Ook oorlogen of rampen kunnen leiden tot fysieke afwijkingen. **Functionele afwijkingen\ **Bij functionele afwijkingen zijn de ledematen intact, maar het lichaam werkt niet goed doordat zenuwen of spieren beschadigd zijn. Dit kan door bijvoorbeeld een dwarslaesie, spierziekten, zenuw- of hersenletsel komen. **Voorbeelden van functionele afwijkingen**: - - - - **Gewrichtsproblemen** - - - **Classificatie van beperkingen\ **Om lichamelijke en zintuiglijke problemen te begrijpen, gebruiken zorgverleners de **ICD-11** en **ICF**. - - **Zintuiglijke beperking\ ** Een zintuiglijke beperking heeft te maken met problemen met horen of zien. Dit kan van geboorte zijn of later in het leven ontstaan. Het kan het moeilijker maken om mee te doen in de samenleving, vooral als iemand slecht hoort of ziet. Als iemand zowel slecht hoort als slecht ziet, wordt dit *doofblind* genoemd. **Auditieve beperking\ ** Dit betekent dat iemand niet goed kan horen, bijvoorbeeld *slechthorendheid* of *doofheid*. Oorzaken kunnen erfelijkheid, een ongeluk of hard geluid zijn. Gehoorverlies kan variëren van moeite met het verstaan van spraak tot helemaal niet kunnen horen. **Visuele beperking\ ** Dit betekent dat iemand slecht ziet of blind is. Dit kan door erfelijkheid, ziektes of ongelukken komen. Er zijn verschillende gradaties van blindheid: - - - Kort samengevat: - - **Ernstig Meervoudige Beperking (EMB)\ **EMB is een ernstige beperking waarbij iemand zowel een verstandelijke beperking heeft als vaak ook problemen met bewegen, horen, zien of andere zintuigen. prikkelverwerkingsstoornis; de zintuigen werken niet goed samen en prikkels uit de omgeving worden onvoldoende geregistreerd of juist overgeregistreerd. **Kenmerken van EMB:** - - - - - - EMB is een complexe beperking waarbij veel problemen samenkomen, en de ernst verschilt per persoon. **Gevolgen van een beperking:** 1. 2. 3. 4. 5. De sociaal werker helpt mensen met een beperking door hun deelname aan de samenleving te ondersteunen, zoals het vinden van passend werk of hulpmiddelen. Ze moedigen zelfstandigheid aan en helpen bij het accepteren van de beperking. Er zijn hulpmiddelen, zoals hoortoestellen en gebarentaal, die het dagelijks leven vergemakkelijken. Communicatie moet duidelijk en aangepast zijn, bijvoorbeeld door rustig te spreken en liplezen mogelijk te maken. 04 Mensen met een stemmingsstoornis, angststoornis of trauma ============================================================ **Psychopathologie:\ ** Dit gaat over psychische stoornissen, waarbij het denken, voelen of gedrag van iemand anders is dan wat normaal is in de maatschappij. **DSM-5:\ ** De DSM-5 is een boek dat hulpverleners helpt om te begrijpen welke psychische stoornis iemand heeft en hoe die behandeld kan worden. **ICD-11:\ ** De ICD-11 is een lijst van ziekten, waaronder psychische problemen, die helpen om te begrijpen wat er aan de hand is. **Voordelen en nadelen van classificatiesystemen:\ ** Deze systemen maken communicatie tussen zorgverleners makkelijker, maar ze houden geen rekening met cultuurverschillen. Soms passen symptomen niet precies in de lijst, wat kan zorgen voor verkeerde of geen behandeling. **Cultuurverschillen:\ ** In verschillende culturen kunnen psychische problemen anders ervaren of uitgedrukt worden. Wat in de ene cultuur als symptoom wordt gezien, is in een andere cultuur misschien iets anders. **Psycholoog of psychiater:\ ** Een psycholoog helpt met gesprekken bij milde klachten. Een psychiater behandelt ernstige klachten, vaak met medicijnen. Psychologen mogen geen medicijnen geven, psychiater wel. **Stemmingsstoornissen:\ ** Bij stemmingsstoornissen is de stemming van iemand verstoord. Er zijn twee hoofdtypen: depressieve stemmingsstoornis en bipolaire stemmingsstoornis. ### Depressieve stemmingsstoornis: - - - - - - - - - - - - - - - ### Bipolaire stemmingsstoornis: - - - - - - - - - - - - ### Praktische tips: - - - - - - - - **Angststoornissen\ ** Bij angststoornissen is de angst vaak te groot voor wat er echt aan de hand is. Dit kan het dagelijks leven moeilijk maken. Er zijn vier belangrijke soorten angststoornissen: specifieke fobie, paniekstoornis, agorafobie, en gegeneraliseerde angststoornis. ### Specifieke fobie: - - - - ### Paniekstoornis: - - - - ### Agorafobie: - - - - ### Gegeneraliseerde angststoornis: - - - - In alle gevallen is het belangrijk om de angst serieus te nemen, maar ook te helpen de persoon stap voor stap met de angst om te gaan. **Obsessieve-compulsieve stoornissen en verzamelstoornis** ### Obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) Bij OCD heeft iemand steeds terugkerende gedachten (obsessies), zoals angst voor onheil, en doet hij dwangmatige handelingen (compulsies) om die angst te verminderen. Bijvoorbeeld, iemand die bang is voor besmetting kan constant schoonmaken. Dit kost veel tijd en maakt het moeilijk om normaal deel te nemen aan het dagelijks leven. **Voorbeeld:\ ** Olesia heeft angst voor onheil. Ze doet rituelen zoals sokken op een bepaalde manier aantrekken en bepaalde dingen denken, omdat ze denkt dat haar dochter anders in gevaar is. **Hulp van sociaal werker:\ ** De sociaal werker helpt de persoon kleine activiteiten te doen en actief te blijven in de samenleving, ondanks de dwanggedachten en -handelingen. Ze kunnen ook helpen om werkverzuim door te bemiddelen. ### Verzamelstoornis Bij een verzamelstoornis verzamelt iemand veel spullen, zelfs als ze geen waarde hebben. Ze kunnen niet goed iets wegdoen, wat leidt tot een rommelige en onveilige woonomgeving. Dit kan gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld door brandgevaar of struikelen. **Hulp van sociaal werker:\ ** De sociaal werker helpt bij problemen met buren of instanties, zoals de woningbouwvereniging of dierenbescherming. Ze kunnen ook helpen met het opruimen van de spullen als de persoon dat wil. **Tips voor hulpverleners:** - - **Psychotrauma en Stressgerelateerde Stoornissen** Wanneer een heftige gebeurtenis zorgt voor psychische klachten, kan dit leiden tot een psychotrauma of stressstoornis. Er zijn drie belangrijke stoornissen: **aanpassingsstoornis**, **acute stressstoornis** en **posttraumatische stressstoornis (PTSS)**. ### Aanpassingsstoornis Dit gebeurt wanneer iemand moeite heeft om met negatieve veranderingen om te gaan, zoals ontslag of verlies. De reactie is vaak te heftig voor de gebeurtenis. Het duurt meestal niet langer dan zes maanden en maakt het moeilijk om normaal te functioneren. **Wat kan de sociaal werker doen?\ ** Helpen bij het weer oppakken van het leven door bijvoorbeeld structuur aan te brengen in de dag en steun van anderen aan te moedigen. **Tips:** - - - ### Acute Stressstoornis en PTSS Bij trauma\'s zoals oorlog, geweld of een ongeluk kunnen mensen symptomen krijgen zoals nachtmerries, angst of flashbacks. Als de klachten langer dan drie dagen duren, is er sprake van een **acute stressstoornis**, en als ze langer dan een maand aanhouden, is het **PTSS**. **Wat kan de sociaal werker doen?\ ** Doorverwijzen naar hulpverlening en praktische steun bieden, zoals het regelen van oppas of contact met lotgenoten. **Tips:** - - - 05 Huiselijk en seksueel geweld =============================== **Huiselijk Geweld** Huiselijk geweld is geweld dat binnen een gezin gebeurt, door bijvoorbeeld een ouder, partner of ander familielid. Het kan lichamelijk of geestelijk zijn en komt veel voor. De verschillende soorten huiselijk geweld zijn: ### 1. Kindermishandeling Dit gebeurt wanneer kinderen worden geslagen, gepest, of niet goed voor worden gezorgd. Dit kan lichamelijke schade zijn (zoals slaan) of geestelijke schade (zoals uitschelden). ### 2. Ouderenmishandeling Dit is geweld tegen ouderen, vaak door mensen die voor hen zorgen, zoals familie of zorgverleners. Het kan gaan om fysiek geweld, psychisch geweld, of verwaarlozing (zoals niet goed zorgen voor eten of medicijnen). ### 3. Eergerelateerd Geweld Dit gebeurt in sommige families om de familie-eer te beschermen. Dit kan leiden tot mishandeling, gedwongen huwelijken of zelfs moord (eerwraak). ### 4. (Ex-)Partnergeweld Dit geweld gebeurt tussen (ex-)partners. Het kan fysiek, emotioneel, seksueel of financieel geweld zijn. Er zijn verschillende soorten: - - - - Huiselijk geweld kan grote schade veroorzaken. Het is belangrijk om slachtoffers te helpen en hen steun te geven. **Seksueel Geweld\ ** Seksueel geweld betekent dat iemand tegen de wil van een ander seksuele handelingen doet, zoals verkrachting of aanraking zonder toestemming. Dit kan ook online gebeuren. **Seksueel Overschrijdend Gedrag\ ** Dit is wanneer iemand iets seksueels doet wat de ander niet wil, zoals: - - - **Toestemming (Consent)\ ** Toestemming betekent dat beide personen akkoord gaan met wat er gebeurt. Zonder toestemming is het verkrachting. **Grooming\ ** Grooming is wanneer iemand het vertrouwen van een ander wint om diegene later seksueel te misbruiken. **Online Seksueel Geweld\ ** Online seksueel geweld is wanneer iemand online de grenzen van een ander overschrijdt, zoals: - - - Het is belangrijk om altijd toestemming te geven en de grenzen van anderen te respecteren. **Signaleren van Geweld in Huis en Seksueel Geweld** Huiselijk geweld gebeurt vaak in het geheim, zodat anderen het niet zien. Slachtoffers verbergen het uit angst of schaamte. Soms heb je een gevoel dat er iets mis is, maar je weet niet precies wat. Dit wordt een \"onderbuikgevoel\" genoemd. Het is belangrijk om goed op feiten te letten, niet alleen op gevoelens, om geweld te herkennen. **Signalen van Kindermishandeling en Seksueel Geweld** Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling of seksueel geweld: - - - **Signaleren van Seksueel Geweld** Seksueel geweld kan zich op verschillende manieren uiten bij kinderen en jongeren: - - - Als je deze signalen merkt, is het belangrijk om ze serieus te nemen en hulp te zoeken. **Gevolgen van Huiselijk en Seksueel Geweld** Huiselijk en seksueel geweld kunnen ernstige gevolgen hebben voor slachtoffers. Dit kan direct zijn, zoals verwondingen, of later, zoals stress, depressie en posttraumatische stress (PTSS). **Gevolgen voor Kinderen** Kinderen die geweld meemaken, voelen vaak angst en stress, wat hun ontwikkeling kan verstoren. Ze kunnen later gezondheidsproblemen, gedragsproblemen of relatieproblemen krijgen. Hoe langer het geweld duurt, hoe groter de kans op problemen. **Fysieke en Mentale Problemen** Kinderen in gewelddadige omgevingen hebben vaak ongezonde gewoontes zoals roken of drinken. Stress kan hun lichaam aantasten, wat leidt tot ziektes en gedragsproblemen. **Gevolgen van Seksueel Geweld** Seksueel geweld kan leiden tot schuldgevoelens, schaamte en trauma. Slachtoffers kunnen in een shock raken of meewerken om zichzelf te beschermen, wat kan leiden tot PTSS. Het idee dat het slachtoffer zelf schuld heeft, maakt herstel moeilijker. **Gevolgen voor Volwassenen en Ouderen** Volwassenen en ouderen die geweld ervaren, kunnen fysieke verwondingen krijgen en psychische klachten zoals angst en depressie ontwikkelen. Ze kunnen ook moeite hebben met relaties en seks. Kortom, geweld heeft langdurige gevolgen voor slachtoffers, zowel fysiek als mentaal. Het is belangrijk dat ze steun krijgen. **victim blaming is** het slachtoffer de schuld geven van het seksuele geweld dat hem is overkomen. Dit is schadelijk voor het slachtoffer en wordt ook wel second rape genoemd **freeze of fawn reactie** staat voor de reactie die iemand geeft wanneer hij slachtoffer wordt van seksueel geweld; bevriezen of meewerken **genitale respons,** de reactie van de genitaliën tijdens seksueel geweld, is een natuurlijke reactie van het lichaam en zegt niets over consent. #### Vijf-stappenplan Bij de meldcode doorloop je vijf stappen: - - - - - 06 Gedragsproblematiek en criminaliteit ======================================= **Gedragsproblemen en Stoornissen in de DSM-5** De **DSM-5** beschrijft verschillende stoornissen die kunnen leiden tot gedragsproblemen, zoals **oppositioneel-opstandige stoornis (ODD)** en **normoverschrijdende gedragsstoornis (CD)**. Deze stoornissen beïnvloeden het gedrag van kinderen en jongeren en kunnen leiden tot problemen in hun omgeving. **Verschil tussen ODD en CD**: - - - ### Gedragsstoornissen - - ### Oorzaken van gedragsstoornissen Er zijn verschillende factoren die gedragsproblemen kunnen veroorzaken, zoals: - - - - - - ### Gevolgen van gedragsstoornissen Kinderen met gedragsstoornissen hebben vaak problemen met anderen, zoals ouders, leraren of vrienden. Dit kan leiden tot moeilijkheden op school, conflicten thuis en zelfs problemen met de wet. Ze zijn ook vatbaarder voor verslavingen of risicovolle gedragingen. **ABC-schema** te gebruiken. Dit schema helpt het gedrag beter te begrijpen door te kijken naar de **oorzaak (A)**, het **gedrag (B)** en de **gevolgen (C)** van dat gedrag. ### Antisociale persoonlijkheidsstoornis Als antisociaal gedrag aanhoudt na de 18 jaar, wordt het een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent dat het gebrek aan respect voor anderen en het schenden van rechten blijft bestaan, vaak gepaard met agressie en roekeloos gedrag. **Criminaliteit en Risicofactoren** Crimineel gedrag is gedrag dat verboden is volgens de wet, zoals stelen of geweld. Als sociaal werker zie je soms dat mensen zich zo gedragen of merk je dat ze in de toekomst crimineel gedrag kunnen vertonen. Het is belangrijk om de oorzaken van crimineel gedrag te begrijpen. **Risicofactoren voor Crimineel Gedrag**: - - - - - - **Criminaliteitstheorieën**: - - - - - **Criminaliteit in de Wijk**: - - - - - - **Acties als Sociaal Werker**: - **Gedetineerden en Ex-gedetineerden** - - **Begeleiding** - - **Forensisch Sociaal Werk** - **Uitdagingen** 1. 2. 3. 4. 5. **Basiswaarden** 1. 2. 3. **Criminogene Factoren** - - **Samenvatting\ ** Het werken met gedetineerden of ex-gedetineerden gaat over het helpen stoppen met criminaliteit en hen een nieuw leven te geven. Dit gebeurt door ondersteuning, veiligheid en het geven van keuzevrijheid. 07 Laaggeletterdheid ==================== **Laaggeletterdheid vs Dyslexie** - - **Oorzaken** Laaggeletterdheid kan komen door een slechte thuissituatie, te weinig aandacht op school of persoonlijke beperkingen, zoals een leerstoornis. 08 Slachtoffers van mensenhandel ================================ **Mensenhandel Samenvatting** Mensenhandel is wanneer iemand gedwongen wordt om te werken, seks te hebben, of criminele dingen te doen, vaak onder slechte omstandigheden. Mensenhandel gebeurt vaak door geweld, bedrog of dreigementen. **Soorten Mensenhandel**: 1. 2. 3. 4. **Oorzaken**: Mensen in arme landen zoeken een beter leven en worden vaak opgelicht door mensen die valse beloften maken. **Tekenen van uitbuiting**: - - - **Gevolgen**: Slachtoffers hebben vaak veel verdriet, pijn en zijn bang door wat ze hebben meegemaakt. **Belangrijke Begrippen**: - - - - - Hier is een kort overzicht van de belangrijkste punten die je moet leren voor het examen over loverboys: ### Wat is een loverboy? - - ### Kenmerken van een loverboy: - - - - ### Kwetsbare meisjes: - - - ### Signalen van loverboy-gedrag: - - - ### Wat te doen als sociaal werker: 1. 2. 3. 4. ### Lovergirls: - - - ### Interventies: - - 09 Samenwerken in een team ========================== ### Mono- en multidisciplinaire teams: - - ### Multidisciplinaire samenwerking: - - ### Interdisciplinaire samenwerking: - - - **Integraal samenwerken** betekent dat verschillende hulpverleners samenwerken om inwoners met complexe problemen te helpen dicht bij huis. ### Voorbeelden: - - - ### Voordelen: - - - ### Nadelen: - - - 10 Ketensamenwerking ==================== **Ketensamenwerking** betekent dat verschillende organisaties samenwerken door hun diensten op elkaar af te stemmen om samen een doel te bereiken. **Ketenzorg** is een vorm van ketensamenwerking in de zorg, waarbij zorgaanbieders samenwerken onder één leiding om ervoor te zorgen dat de zorg goed op elkaar aansluit. In de jaren 80 begon ketensamenwerking in de zorg, waarbij professionals van verschillende organisaties samenwerkten. Dit leidde tot nieuwe beroepen, zoals de **sociaal werker**, die mensen helpt door hen met de juiste hulp te verbinden. Een voorbeeld is **Tyron**, een sociaal werker die jongeren helpt door samen te werken met andere professionals, zoals psychiaters. Zo kan hij jongeren snel doorverwijzen naar de juiste hulp. **Grote ketens** zijn organisaties die veel verschillende diensten aanbieden, vooral voor ouderen, en vaak in steden werken. De overheid controleert of mensen nog keuze hebben tussen verschillende zorgaanbieders. **Kleine ketens** richten zich op specifieke groepen, zoals jongeren of mensen met psychische problemen, en werken tijdelijk samen om een bepaald doel te bereiken. **transmurale initiatieven:** professionals van de ene organisatie gingen een aantal uren werken bij een of meer andere organisaties. Bijvoorbeeld een neuroloog van een ziekenhuis ging ook werken in een verpleeghuis ### Soorten Ketens in Sociaal Werk **Ketensamenwerking** betekent dat verschillende organisaties samenwerken om mensen beter te helpen. Dit gebeurt niet alleen in de zorg, maar ook in wijken. In de jaren 90 werd dit geprobeerd met **zorgmijders** in Amsterdam, mensen die niet naar de dokter wilden en overlast veroorzaakten. Verschillende hulpverleners zoals maatschappelijk werkers, huisartsen, en opvangcentra werkten samen om hen te helpen, geleid door een **casemanager**. ### Kenmerken van Ketensamenwerking - - - - - - ### Soorten Ketens **1. Permanente Ketens:** Blijvende samenwerking zonder einddatum, zoals een **sociaal wijkteam**. **2. Projectketens:** Tijdelijke samenwerking met een doel en einddatum, bijvoorbeeld een project tegen eenzaamheid. **3. Combinatie:** Een vast team dat tijdelijk specialisten toevoegt voor een project.. ### Niet Alleen Problemen Ketens richten zich vaak op problemen zoals armoede, maar ze kunnen ook worden gebruikt om de **leefbaarheid** in een wijk te verbeteren of meer **vrijwilligers** te werven.. ### Problemen bij Ketensamenwerking Samenwerken in een keten kan lastig zijn door: 1. 2. 3. 4. 5. 6. **Oplossing:** Bespreek problemen openlijk, wees zelfreflectief, en werk samen aan oplossingen. 11 Sociale zekerheid ==================== ### Wat is Sociale Zekerheid? Sociale zekerheid zorgt voor een minimuminkomen voor mensen die tijdelijk of permanent geen loon krijgen. Het bestaat uit twee delen: 1. 2. Samen bieden ze financiële steun en verminderen ze armoede en ongelijkheid. ### Sociale Voorzieningen **Sociale voorzieningen** zijn regelingen van de overheid die mensen helpen die financieel niet rondkomen. Ze worden betaald uit belastinggeld en zijn voor iedereen toegankelijk, ongeacht of je hebt bijgedragen aan sociale verzekeringen. #### Belangrijke Sociale Voorzieningen: - - - - Deze voorzieningen zijn bedoeld om iedereen te helpen in moeilijke omstandigheden en armoede te voorkomen. 12 Wet- en regelgeving binnen sociaal werk ========================================== **Welzijn en Gezondheid - Samenvatting** De decentralisatie heeft gemeenten verantwoordelijk gemaakt voor veel taken, zoals jeugdzorg, werk en inkomen, en zorg voor ouderen en mensen met een beperking. Dit betekent dat gemeenten zelf zorg en ondersteuning moeten regelen, afhankelijk van de behoeften van hun inwoners. **Participatiewet\ ** Deze wet helpt mensen met of zonder een beperking om werk te vinden. Gemeenten ondersteunen iedereen die kan werken, zodat ze kunnen deelnemen aan de samenleving en zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. **Gevolgen Participatiewet** - - - **Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)\ ** Deze wet helpt mensen zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en mee te doen in de samenleving. Gemeenten bieden verschillende vormen van hulp, zoals huishoudelijke hulp, begeleiding, en vervoersdiensten. **Wet langdurige zorg (Wlz)\ ** Deze wet biedt zorg voor mensen die 24 uur per dag zorg nodig hebben, bijvoorbeeld voor mensen met een ernstige beperking. De overheid regelt de zorg, maar zorgverzekeraars voeren het uit. **Wet gelijke behandeling\ ** Deze wet zorgt ervoor dat mensen met een handicap of chronische ziekte niet gediscrimineerd worden, bijvoorbeeld op het werk of in het onderwijs. **Wet verplichte GGZ (Wvggz)\ ** Deze wet gaat over mensen die psychische hulp nodig hebben maar deze niet willen ontvangen. In bepaalde gevallen kan de rechter of burgemeester beslissen om verplichte zorg te geven. **Wet zorg en dwang (Wzd)\ ** Deze wet gaat over mensen met een verstandelijke beperking of dementie die onvrijwillige zorg nodig hebben. De zorg moet altijd zoveel mogelijk vrijwillig zijn, tenzij het niet anders kan. **Wet forensische zorg\ ** Deze wet biedt zorg aan verdachten of veroordeelden die psychische problemen of een beperking hebben. In sommige gevallen kan zorg in plaats van straf gegeven worden - De Jeugdwet regelt hulp en ondersteuning voor kinderen en jongeren met psychische, psychosociale of gedragsproblemen, een beperking, of opvoedingsproblemen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de meeste zorg en hulp voor jongeren, en ook voor jeugdbescherming en het tegengaan van kindermishandeling. Bij ernstige problemen kan een rechter een kinderbeschermingsmaatregel opleggen, zoals ondertoezichtstelling (OTS), waarbij een jeugdbeschermer wordt ingeschakeld om ouders te ondersteunen. Een OTS wordt opgelegd als er ernstige opvoedingsproblemen, veiligheidsrisico's of onvoldoende bescherming en verzorging zijn. De maatregel duurt maximaal een jaar, en kan worden verlengd. In sommige gevallen kan een machtiging uithuisplaatsing nodig zijn. Bij een gezagsbeëindigende maatregel wordt het ouderlijk gezag beëindigd als het welzijn van het kind ernstig wordt bedreigd. Naast de Jeugdwet is er ook de Wet passend onderwijs, die ervoor zorgt dat kinderen een geschikte onderwijsplek krijgen, afhankelijk van hun mogelijkheden. Scholen hebben een zorgplicht en moeten zorgen voor passende onderwijsplekken. Voor kinderen met extra zorgbehoefte kan extra ondersteuning vanuit de Jeugdwet worden ingeschakeld, bijvoorbeeld ambulante begeleiding. Er zijn ook kinderen die niet naar school gaan, zogenaamde thuiszitters. Dit kan komen door psychiatrische of gedragsproblemen, bureaucratie, of thuisproblemen. Gemeenten en samenwerkingsverbanden werken samen om beslissingen te nemen voor deze kinderen. **13 Juridische kennis** Een bezwaarschrift is een formeel document waarmee je protesteert tegen een besluit dat je onterecht vindt, bijvoorbeeld bij een sociale dienst of zorgverzekeraar. Als sociaal werker help je cliënten om een bezwaarschrift op te stellen en in te dienen. **Stappen voor een bezwaarschrift:** 1. 2. 3. 4. Naast bezwaarschriften zijn er ook andere juridische documenten die je kunt gebruiken om cliënten te ondersteunen: 1. 2. 3. 4. 14 Communicatie =============== Coderen is het omzetten van gedachten in een specifieke boodschap Er zijn verschillende doelen voor communicatie, zoals: 1. 2. 3. 4. 5. De manier waarop we boodschappen coderen en decoderen wordt beïnvloed door ons **referentiekader**, dat bestaat uit onze normen, waarden en ervaringen. Communicatie bestaat uit verbaal (woorden) en non-verbaal (lichamelijke signalen). - - - - - - - De beste communicatie is wanneer verbale en non-verbale signalen goed op elkaar zijn afgestemd. Als dit niet het geval is, kan de ontvanger verwarring krijgen. Als professional moet je letten op zowel verbale als non-verbale communicatie voor een duidelijkere boodschap. Elke communicatieboodschap bestaat uit vier aspecten: 1. 2. 3. 4. Ruis is alles wat zorgt dat een boodschap niet goed overkomt. Er zijn verschillende soorten ruis: 1. 2. 3. 4. In een gesprek zijn er twee niveaus: het **inhoudsniveau** en het **betrekkingsniveau**. - - **Metacommunicatie** is wanneer je praat over hoe de communicatie verloopt. Het helpt wanneer er misverstanden zijn, bijvoorbeeld door te vragen of iemand het moeilijk vindt om te praten over een onderwerp. Dit helpt om de communicatie beter te begrijpen. 15 Een gesprek voeren ===================== **Gespreksdoelen**: Het doel van een gesprek is wat je wilt bereiken. Er zijn drie soorten doelen: 1. 2. 3. **Eerlijke gesprekken**: In een eerlijk gesprek is het doel om te begrijpen wat de ander denkt of voelt, zonder de ander te beïnvloeden. Dit draagt bij aan betere samenwerking en je professionele ontwikkeling.\" 1. 2. 3. Valkuilen in een gesprek: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. LSD staat voor: luisteren, samenvatten en doorvragen. **Gesprekstechnieken en Ezelsbruggetjes:** 1. - - - 2. - 3. - - - - - - - Met deze technieken en ezelsbruggetjes kun je effectiever communiceren en gesprekken beter begrijpen en voeren. 16 Specifieke gesprekken ======================== **SMART Afspraken**: - - - - - Een keukentafelgesprek is een gesprek met een cliënt die ondersteuning aanvraagt 17 Methodisch werken ==================== Methodisch werken betekent dat je een gestructureerde aanpak volgt - - - - Deze aanpak helpt je om efficiënt en effectief te werken, met minder kans op fouten, en maakt het makkelijker om je werk over te dragen en te evalueren. **Methodisch werken: Cyclisch proces** Bij methodisch werken volg je een cyclisch proces waarbij je steeds terugkomt bij de eerste stap nadat je een doel hebt bereikt. Dit proces herhaalt zich continu, bijvoorbeeld bij verslavingszorg, waar begeleiding doorgaat na het afkicken om terugval te voorkomen. **Stappen van methodisch werken:** 1. 2. 3. 4. 5. Het proces is continu en elk doel kan leiden tot een nieuw doel, wat cyclisch werken maakt. 18 Beginsituatie vaststellen ============================ **De zeven leefgebieden**: Persoonsgegevens kunnen worden geordend in zeven leefgebieden: zingeving, wonen, financiën, sociale relaties, lichamelijke gezondheid, psychische gezondheid, en werk/activiteiten. Voor elk gebied zijn specifieke vragen te stellen over het verleden, heden en de toekomst van de cliënt om een totaalbeeld te krijgen Bi**j draagkracht** (de belastbaarheid van een cliënt) horen lichamelijke fitheid, een gezonde levensstijl, voldoende sociale steun en plezier in het leven. Bij **draaglast** (de belasting die een cliënt ervaart) horen ingrijpende gebeurtenissen, problemen en hoge eisen die anderen aan je stellen. Dit noem je ook wel het balansmodel. Met behulp van het **balansmodel** onderzoek je samen welke ervaringen zwaar zijn en energie kosten en op welke gebieden het juist goed gaat zodat die energie opleveren. De ingevulde balans kan duidelijkheid geven over waar versterking en ondersteuning nodig zijn. **Objectieve gegevens** zijn feiten, zoals jaartallen en feiten over gezondheid. **Subjectieve gegevens** zijn meningen en indrukken, zoals hoe iemand zich voelt of hoe anderen de persoon beschrijven. **Gegevens verzamelen door te observeren\ ** In sociaal werk verzamel je informatie door goed te kijken naar de doelgroep. Dit heet observeren. Je maakt vooraf een observatieplan waarin je het doel en de methode bepaalt, zoals participerend of niet-participerend observeren. Bij observatie is het belangrijk om objectief te blijven en je niet te laten beïnvloeden door eigen meningen. **Stappen bij observeren** 1. 2. 3. 4. **Observatietechnieken** - - **Observatiemethoden** - - - - - **Invloeden op je observatie** - - - Het is belangrijk om bewust te zijn van deze invloeden en ze zoveel mogelijk te vermijden om een objectieve observatie te waarborgen. Bij een **selffulfilling prophecy** heb je een vooroordeel. En omdat je daar in gelooft, komt het nog uit ook **SWOT-analyse**: Dit is een manier om te kijken naar: - - - - Dit helpt je om te weten wat de cliënt nodig heeft. 19 Plannen maken en uitvoeren ============================= **Het belang van plannen\ ** Een plan maken helpt je: - - - - **Soorten plannen** 1. - - 2. - - 3. - 4. - 5. - Een plan biedt houvast, maar moet flexibel blijven. ### Samenvatting: Plan van Aanpak Een **plan van aanpak** is een gedetailleerde voorbereiding om doelen te bereiken. Je beschrijft wat er moet gebeuren, hoe, door wie, en met welke middelen. Het helpt om alles overzichtelijk en uitvoerbaar te maken. #### Input voor het plan Bij het maken van een plan gebruik je: - - - #### De vijf W-vragen 1. 2. 3. 4. 5. #### Evaluatie Plan tussentijdse en eind-evaluaties: - - - #### Randvoorwaarden - - Met een **draaiboek** wordt hier bedoeld een uitgebreid plan van aanpak voor meerdere samenhangende activiteiten, georganiseerd door en voor meerdere personen. 20 Evalueren ============ ### Samenvatting: Het belang van evalueren Evalueren betekent informatie verzamelen over een resultaat of proces om ervan te leren en verbeteringen door te voeren. **Doelen van evalueren:** - - - - - - **Kortom:** Evalueren helpt om de kwaliteit van je werk te verbeteren. Evalueren bestaat uit verschillende stappen: 1. 2. 3. 4. ### **Wat is een evaluatieplan?\ ** Een evaluatieplan helpt om doelen en processen goed te beoordelen en verbeteringen door te voeren. **Wat beschrijf je in het evaluatieplan?** 1. - - 2. - - 3. - - ### Checklist Evaluatie - Simpele Samenvatting 1. - - - - 2. - - 3. - - - 4. - *21 Reflecteren* ================ ### **Wat is reflecteren?\ ** Reflecteren betekent terugkijken op je eigen handelen om jezelf te ontwikkelen en effectiever te werken. Je denkt na over wat je doet, waarom je het doet, hoe je je daarbij voelt en wat het effect is op anderen. Het helpt je om te leren en te verbeteren. **Reflecteren vs. Evalueren** - - **Waarom is reflecteren belangrijk?** - - - - **Vormen van reflecteren** 1. 2. 3. 1. 2. 3. ### Belangrijke vaardigheden - - ### Veelvoorkomende valkuilen - - - ### Korte Samenvatting Reflectiemodellen **1. Spiraalmodel van Korthagen\ ** Reflecteren als een cyclisch proces in 5 stappen: 1. 2. 3. 4. 5. **2. ABCD-Methode\ ** Reflecteren in 4 stappen: - - - - - **3. STARRT-Methode\ ** Reflecteren in 6 stappen: - - - - - - **4. Leerfasenmodel van Maslow\ ** Leren en reflecteren in 4 fasen: 1. 2. 3. 4. 5. 22 Stoornis in lichaamsbeleving of regulatie ============================================ ### Wat zijn eetstoornissen? Eetstoornissen zijn problemen waarbij iemand anders omgaat met eten dan normaal. Dit kan betekenen dat iemand te weinig, te veel of ongezond eet. Het kan ook komen door hoe iemand zich voelt over zijn lichaam of over eten. ### Soorten eetstoornissen #### ARFID (Vermijdende of restrictieve voedselinnamestoornis) - - - - #### Anorexia nervosa - - - - - - - - #### Boulimia nervosa - - - - - - - #### Eetbuistoornis - - - - ### Wat doet een sociaal werker? Een sociaal werker helpt mensen die moeite hebben met eten: - - - - ### Tips voor iedereen: - - **Slaap-waakstoornissen\ **Soms hebben mensen problemen met slapen of wakker zijn. Dit noemen we slaapstoornissen. Er zijn vier belangrijke soorten: ### Insomniastoornis - - - ### Hypersomnolentiestoornis - - - ### Narcolepsie - - - ### Circadianeritme-slaap-waakstoornis - - - - **Tips voor beter slapen** 1. 2. 3. **Rol van een hulpverlener** - - - - **Stoornissen in de relatie tussen lichaam en geest\ **Soms werken lichaam en geest niet goed samen. Je kunt dan lichamelijke klachten hebben zonder dat een dokter iets raars vindt. Of je maakt je veel te veel zorgen over je gezondheid. Dit zijn de drie belangrijkste soorten stoornissen: ### Somatisch-symptoomstoornis (SOLK) - - - - ### Ziekteangststoornis (hypochondrie) - - - - ### Functioneel-neurologisch-symptoomstoornis - - - - - - **Wat kan een hulpverlener doen?** 1. 2. 3. 4. ### Dissociatieve stoornissen Bij dissociatieve stoornissen voelt iemand zichzelf of de wereld om hem heen anders, alsof het niet echt is. Dit komt vaak door iets ergs wat ze hebben meegemaakt. Er zijn drie soorten: ### Depersonalisatie- of derealisatiestoornis - - - - - - ### Dissociatief geheugenverlies - - - - - ### Dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) - - - - - - ### Hoe kan een sociaal werker helpen? 1. 2. 3. 4. ### Belangrijke tips - - - ### Parafiele stoornissen Als iemand seksueel opgewonden raakt door dingen die de meeste mensen vreemd vinden, heet dat een **parafilie**. Dit wordt een **parafiele stoornis** als: 1. 2. Veel voorkomende oorzaken: - - Hier zijn de acht soorten die het meest voorkomen: ### Seksueel-masochismestoornis en seksueel-sadismestoornis - - Als beide personen het leuk vinden en ermee instemmen, is er geen probleem (dit heet BDSM).\ Maar als iemand **tegen zijn wil** pijn wordt gedaan, of als het **dagelijkse leven** wordt verstoord, is het een stoornis. ### Voyeurismestoornis - - ### Fetisjismestoornis - - ### Transvestiestoornis - - **Niet verwarren met travestie**: - ### Exhibitionismestoornis, frotteurismestoornis en pedofiele stoornis - - - - - ### Wat kan een sociaal werker doen? - - - ### Belangrijke tips 1. 2. 3. Hier is een samenvatting van de casus op groep 7-niveau: ### Kritische situatie: Isabel en haar eetstoornis **Wie is Isabel?** - - - **Wat doet Tuana?** - - ### Het probleem Op een dag ziet Tuana iets vreemds: - - - **Dilemma van Tuana:** - - - ### Wat kan Tuana doen? **Optie 1:** - **Optie 2:** - ### Belangrijk om te onthouden: - - - ### Wat gebeurt er als een ex-zedendelinquent terugkeert in de wijk? **Wie is een ex-zedendelinquent?** - - **Problemen in de buurt:** - - - ### Wat doet de burgemeester? - - - De burgemeester mag iemand niet zomaar helemaal uit een wijk weren, maar kan wel de rechter om hulp vragen. De rechter beslist wat eerlijk is voor iedereen. ### Rechten van de ex-zedendelinquent: - - **Wat is eerlijk?** - - ### Belangrijk om te onthouden: - - -