بیماری‌های_داخلی_دام_کوچک_جلسه_1،_2_و_3_ویرایش‌شده_240629_120555 PDF

‫دکتر ارفعی‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ورودی ‪ ۹۸‬دامپزشکی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫‪Eyeball Anatomy – Eye Conditions and Diseases‬‬...

‫دکتر ارفعی‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ورودی ‪ ۹۸‬دامپزشکی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫‪Eyeball Anatomy – Eye Conditions and Diseases‬‬ ‫آناتومی چشم‬ ‫‪ Eyeball‬از سه الیه کلی تشکیل شده است؛‬ ‫‪ :Fibrous layer.1‬بخش کالژنهی چشم که شامل صلبیه (‪ )Sclera‬و‬ ‫قرنیه (‪ )Cornea‬است‪.‬صلبیه یک ساختار ‪ opaque‬است که بخش‬ ‫‪ posterior‬کره چشم را کامال در بر گرفته است و در جلوی چشم به‬ ‫قرنیه که یک ساختار ‪ transparent‬است و بخش ‪ anterior‬کره‬ ‫چشم را تشکیل میدهد تبدیل میشود‪.‬‬ ‫‪ :Sclera.A‬الیهی سفید بیرونی چشم که کامال کدر است‪.‬علت کدر بودن آن بینظم قرار گرفتن رشتههای کالژن‬ ‫است‪.‬صلبیه دارای رگهای خونی است و وظیفهی اصلی آن محافظت از کرهی چشم است‪.‬‬ ‫‪ :Cornea.B‬مشابه صلبیه وظیفهی محافظتی و ساختاری بسیار مشابه با آن دارد با این تفاوت که رشتههای کالژن در‬ ‫قرنیه کامال منظم قرار گرفتهاند‪ ،‬از این رو کامال شفاف است و نور را کامال از خود رد میکند‪.‬همچنین برخالف‬ ‫صلبیه‪ ،‬قرنیه رگ خونی ندارد و این نیز دلیلی بر شفاف بودن آن است‪.‬قرنیه خود از ‪ 5‬الیه تشکیل شده است که‬ ‫از بیرون به داخل عبارتند از؛‬ ‫‪ :Epithelium -1‬بخشی که در جراحیهای ‪superficial‬‬ ‫چشم برداشته میشود‪.‬بافت این بخش به سرعت با‬ ‫میتوز جایگزین میشود و در صورت بروز مشکالت‬ ‫سطحی ترمیم میشود‪.‬‬ ‫‪The corneal epithelium is the only part of the‬‬ ‫‪cornea that undergoes both maintenance and‬‬ ‫‪injury-induced regeneration.‬‬ ‫‪Bowman’s layer -2‬‬ ‫‪ :Stroma -3‬ضخیمترین الیهی قرنیه که محل قرارگیری رشتههای کالژن تماما منظم قرنیه است‪.‬اگر زخم قرنیه‬ ‫‪ deep‬بوده و به استروما برسد دیرتر ترمیم میشود زیرا بازسازی کالژن بسیار زمانبر است‪.‬‬ ‫‪Descemet’s layer -4‬‬ ‫‪ :Endothelium -5‬حاوی سلولهای بالغی که بعد از تولد توانایی میتوز ندارند و اصطالحا در ‪post-mitotic state‬‬ ‫قرار گرفتهاند؛ پس آسیب به این الیه دائمی است‪.‬قرنیه باید همواره ‪ dehydrated‬حفظ شود زیرا ورود آب به‬ ‫آن متعاقب آسیب قرنیه به دلیل بهمریختگی نظم رشتههای کالژن باعث از دست رفتن شفافیت آن میشود؛‬ ‫وضعیتی که می تواند با ادم قرنیه همراه شده و با کدر شدن قرنیه وضعیتی را به وجود آورد که ‪Blue Eye‬‬ ‫نامیده میشود‪.‬روی قرنیه اشک (یا ‪ )precorneal tear film‬وجود دارد و سطح آن را همواره ‪ lubricated‬نگه‬ ‫میدارد اما اپیتلیوم از ورود آن به داخل جلوگیری میکند‪.‬همچنین اندوتلیوم از ورود مایع زاللیه ( ‪aqueous‬‬ ‫‪ - humor‬مایعی که بین قرنیه و عنبیه در اتاقک قدامی یا ‪ anterior chamber‬قرار گرفته) جلوگیری میکند‪.‬‬ ‫این بخش دارای پمپهایی است به طور فعال آب را از استروما بیرون میکشند‪.‬‬ ‫‪ Uvea :Vascular layer.2‬یا ‪ uveal tract‬نیز نامیده میشود که از سه قسمت بههم پیوسته تشکیل شده است‪.‬این سه‬ ‫الیه از ‪ posterior‬به ‪ anterior‬شامل مشمیه (‪ ،)Choroid‬اجسام مژگانی (‪ )Ciliary body‬و عنبیه (‪ )Iris‬میشود‪.‬‬ ‫‪ | 1‬صفحه‬ ‫محسن جعفرزاده‬ ‫فاطمه عالیی‪ ،‬عارفه نظامآبادی‪ ،‬نگار آزموده‪ ،‬یاسمن نوری شیرازی‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫‪ :Choroid.A‬بخشی از الیهی عروقی چشم که تمام‬ ‫کرهی چشم را در بر گرفته و وظیفهی اصلی آن‬ ‫تغذیهی چشم است‪.‬‬ ‫‪ :Ciliary body and muscle.B‬در پشت ‪ iris‬اجسام‬ ‫و عضالت مژگانی قرار گرفتهاند که دور تا دور‬ ‫عدسی (‪ )Lens‬را فراگرفتهاند و تحدب و تقعر آن را‬ ‫تغییر میدهند تا تصویر روی شبکیه بیفتد‪.‬اجسام‬ ‫مژگانی به وسیلهی رشتههایی به اسم زنول‬ ‫(‪ )zonules‬که از نظر ساختارهای جنینشناسی‬ ‫جزئی از زجاجیه است لنز را نگه داشته است‪.‬‬ ‫(زجاجیه یا ‪ :vitreous body‬ژل شفافی که کل‬ ‫کرهی چشم بین عدسی و شبکیه (‪ )Retina‬را پر میکند و باعث حفظ حالت کروی چشم است‪ – ).‬مایع زاللیه از‬ ‫عروق اجسام مژگانی ترشح میشود‪.‬در عروق موجود در الیه وسکوالر )‪ OBB (Ocular Blood Barrier‬وجود‬ ‫دارد که اجازه نمیدهد هر چیزی از رگ خارج شود‪.‬مایع زاللیه از عروق اجسام مژگانی وارد اتاقک خلفی‬ ‫(‪ )posterior chamber‬که در پشت ‪ iris‬وجود دارد میشود‪ ،‬سپس از مردمک (‪ )pupil‬عبور کرده وارد اتاقک‬ ‫قدامی میشود و از زاویهی بین قرنیه و عنبیه (‪ )iridocorneal angel‬به آن میریزد‪.‬این مسیر مرتبا فعال است و‬ ‫بسته یا تنگ شدن آن در هرجایش و به هر دلیلی منجر به افزایش فشار داخل چشم (‪Intra Ocular – IOP‬‬ ‫‪ )Pressure‬و آبسیاه (‪ )glaucoma‬میشود‪ –.‬افزایش یا کاهش ‪ IOP‬باعث تغییرات در زجاجیه نمیشود‪.‬‬ ‫‪ :Iris.C‬شبیه یک ‪ CD‬در جلوی چشم که برای هر فرد رنگ مخصوص به خود را دارد‪.‬‬ ‫‪ :Nervous layer.3‬شبکیه (‪ )Retina‬نیز نامیده میشود که داخلیترین الیه و الیهی عصبی چشم است که تبدیل نور به‬ ‫جریان الکتریکی در آن رخ میدهد‪.‬شبکیه به دو بخش و شش الیه تقسیم میشود؛ دو بخش ‪( pigmented‬بیرونی) و‬ ‫‪( neurosensory‬داخلی)‪.‬بخش ‪ neurosensory‬که از سلولهای مخروطی و استوانهای تشکیل شده است خارجیترین‬ ‫الیه از این شش الیه است‪.‬دریافت جزئیات تصاویر به عهدهی سلولهای مخروطی است و برای سلولهای استوانهای‬ ‫جزئیات چندان مهم نیست؛ بنابراین اگر کمترین فوتونی بتواند مسیر کرهی چشم را رد کند و‬ ‫به سلولهای استوانهای بخورد میتواند باعث ایجاد جریان الکتریکی شود‪.‬تحریک این سلولها‬ ‫باعث یک سری تبادالت شیمیایی به واسطهی جریان الکتریکی میشود که از چند الیه سلول‬ ‫موجود در شبکیه گذشته و به سطح شبکیه میرسند‪.‬آخرین الیهی این سلولها تبدیل به‬ ‫آکسون میشود‪.‬تمام این آکسونها همگرایی داشته و در محلی به نام ‪ optic disc‬جمع شده‪،‬‬ ‫عصب بینایی (‪ )Cranial Nerve II – Optic Nerve‬را میسازند و از کرهی چشم خارج میشود‪.‬این عصب به لوب‬ ‫پسسری (‪ )occipital lobe‬میرود‪.‬‬ ‫‪ -‬ملتحمه (‪ :)Conjunctiva‬یک ساختار بیرنگ و سلفون‪-‬مانند‬ ‫(‪ )mucous membrane‬که از قسمت داخلی چشم از زیر پلک باال‬ ‫به روی صلبیه برگشته‪ ،‬صلبیه را پوشانده است و سپس به زیر‬ ‫پلک پایین رفته و آن را میپوشاند‪.‬دارای رگهای خونی است که‬ ‫در حالت عادی دیده نمیشود و فقط در شرایط التهاب و پرخونی‬ ‫خود را نشان میدهد‪ –.‬ملتحمه روی لیمبوس نمیآید‪.‬‬ ‫‪ | 2‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫یک پلک در باال و یک پلک در پایین وجود دارد که قسمت خارجی آن از پوست نازکی تشکیل شده است که میتواند‬ ‫‪-‬‬ ‫تمام بیماریهای درگیرکنندهی پوست (مانند آلرژی‪ ،‬قارچ‪ ،‬باکتری‪ ،‬انگل و‪ )...‬را در این ناحیه باعث شود‪.‬پس اولین‬ ‫اپروچ در درمان بیماریهای پوستی پلک همان است که در بیماریهای پوستی مابقی نقاط بدن انجام میشود‪.‬‬ ‫پلک سوم (‪ )Third eyelid‬علیرغم انسان در حیوانات وجود دارد و وظیفهی آن تولید ‪ 50%‬از اشک و حفاظت از کرهی‬ ‫‪-‬‬ ‫چشم است‪.‬عصبدهی این ساختار توسط ‪ Cranial Nerve VI or Abducent Nerve‬است که از اعصاب ‪autonomic‬‬ ‫‪ motor‬است‪(.‬غیرارادی و حرکتی) در هنگام معاینهی چشم‪ ،‬کرهی چشم توسط این عصب به عقب کشیده شده و پلک‬ ‫سوم جلو میآید‪(.‬توضیح راجع به انواع اعصاب کرانیال و عملکرد آنها در انتهای این جزوه)‬ ‫الیههای اشک (‪ )PTF‬که از سه گروه غده ترشح میشوند به ترتیب از ‪ posterior‬به ‪( anterior‬داخل به خارج) عبارتند‬ ‫‪-‬‬ ‫از؛‬ ‫‪ :Mucin layer.A‬به تصویر روبرو توجه کنید؛ الیهی اصلی و‬ ‫آبی اشک الیهی بعدی یعنی ‪ Aqueous layer‬است‪.‬‬ ‫‪ Corneal epithelium‬چربیدوست است پس برای اینکه به‬ ‫الیه ی آبی بچسبد به یک واسطه نیاز دارد‪.‬در واقع ‪Mucin‬‬ ‫‪ layer‬که از موکوس ساخته شده است به عنوان واسطه بین‬ ‫الیهی آبی و ‪ epithelial surface of cornea‬عمل کرده و‬ ‫باعث پخش شدن و چسبندگی اشک روی سطح قرنیه شده‬ ‫و آن را همواره خیس (‪ )wet‬و ‪ lubricated‬نگه میدارد‪.‬این‬ ‫الیهی موکوسی ‪ primarily‬توسط ‪goblet cell‬های ملتحمه‬ ‫ساخته و ترشح میشود‪.‬‬ ‫‪ :Aqueous layer.B‬الیه ی اصلی اشک که به طور غالب از آب تشکیل شده و وظیفهی تغذیه‪ ،‬اکسیژنرسانی‪،‬‬ ‫آنتیباکتریال (حاوی ‪ )Ab‬و‪...‬دارد و سرشار از مواد مغذی و یونهاست‪.‬این الیه سطح چشم را مرطوب (‪)moist‬‬ ‫حفظ میکند و توسط غدد اشکی (‪ – lacrimal glands‬واقع در قسمت ‪ lateral‬و باالی هر دو چشم راست و چپ)‬ ‫ترشح میشود‪.‬این غدد یک سری کانال به زیر پلک باال دارند و با هر بار پلک زدن یک الیه اشک روی چشم‬ ‫کشیده میشود‪.‬در سگ و گربه عالوه بر این غده‪ ،‬غدهی پلک سوم نیز وظیفهی ترشح را برعهده دارد که ‪ 50%‬از‬ ‫قسمت آبکی اشک را ترشح میکند‪.‬‬ ‫‪ :Lipid layer.C‬الیهی آبی اشک در معرض خورشید و گرما به سرعت تبخیر میشود بنابراین یک الیهی چربی روی‬ ‫آن کشیده میشود تا از این اتفاق جلوگیری کند‪.‬این چربی از غدد میبومین (‪ )meibomian glands‬واقع در لبهی‬ ‫مژهها ترشح میشود‪.‬با هر بار پلک زدن یک الیه چربی روی اشک کشیده میشود و از آن حفاظت میکند‪.‬‬ ‫تغذیهی قسمتهای خارجی و باالیی قرنیه به عهدهی اشک و قسمتهای داخلی آن به عهدهی زاللیه است‪.‬عالوه بر‬ ‫‪-‬‬ ‫تغذیهی قسمتهای پایینی قرنیه‪ ،‬زاللیه از پشت‪ ،‬لنز را نیز تغذیه میدهد‪(.‬زیرا لنز نیز بیرگ است‪ – ).‬التهاب رگ‬ ‫(‪ )vasculitis‬در عروق اجسام مژگانی با بههم زدن ساختار زاللیه روند تغذیه را مختل کرده‪ ،‬هم باعث آسیب به‬ ‫اندوتلیوم میشود و هم کدر شدن عدسی (‪ )cataract‬را باعث میشود‪.‬واسکولیت میتواند ناشی از یک آنتیژن (‪ )Ag‬یا‬ ‫کمپلکس ‪ Ag-Ab‬باشد که روی عروق ذکرشده بنشیند‪.‬‬ ‫همانطور که گفته شد اپیتلیوم از بیرون و اندوتلیوم از داخل از ورود اشک و زاللیه به قرنیه جلوگیری میکنند‪.‬زمانی‬ ‫‪-‬‬ ‫که ‪( erosion‬خراش) یا ‪( ulcer‬زخم) به قسمتی از اپیتلیوم وارد میشود که در بدترین حالت امکان آسیب تا استروما را‬ ‫نیز دارد امکان ورود اشک به قرنیه وجود دارد‪.‬همچنین اندوتلیوم در بخش داخلی چشم قرار دارد و زمانی که آسیبی از‬ ‫‪ | 3‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫داخل به چشم وارد شود مثال در اثر تغییر ‪ IOP‬در زاللیه به قرنیه فشار وارد شود و سلولهای اندوتلیوم آسیب ببینند‬ ‫چشم برای همیشه کدر (‪ )opaque‬میشود زیرا این سلولها توانایی میتوز ندارند‪.‬آسیب داخلی همچنین میتواند ناشی‬ ‫از باکتری و سموم آن باشد‪.‬‬ ‫‪ -‬چرا گربهسانان بهتر از ما میبینند و دلیل وجود تاللو رنگی در‬ ‫چشم آنها در شبها چیست؟ زیر آخرین الیهی مشیمیه و پشت‬ ‫شبکیه ساختاری به نام تپیتوم (‪ )tapetum‬وجود دارد که نصف‬ ‫کرهی چشم را پوشانده است‪.‬نصف کرهی چشم که با تپیتوم‬ ‫پوشانده شده است را ‪( tapetal area‬یا در نامگذاریهای قدیمی‪:‬‬ ‫‪ )tapetum lucidum‬و نصف دیگر که نپوشانده است را ‪non-‬‬ ‫‪( tapetal area‬یا ‪ )tapetum nigrum‬مینامند‪.‬این دو قسمت در ‪ ophthalmoscopy‬مشخص است‪ :‬نیمی از چشم را‬ ‫سیاه و نیمی از آن را رنگی میبینیم‪.‬این ساختار رنگی مانند آینه عمل کرده و یک سیستم انعکاسی ( ‪biologic‬‬ ‫‪ )reflector system‬به وجود میآورد‪.‬این سیستم انعکاسی باعث میشود در شبها که تعداد فوتونها کم است به جای‬ ‫این که نور کم رد شود و جریانی ایجاد نکند‪ ،‬با برخورد به تپیتوم مجدد به داخل کرهی چشم برگردد و شانس برخورد‬ ‫فوتونها به سلولهای حسی و متعاقبا ایجاد جریان الکتریکی افزایش یابد‪ –.‬دلیل دیگری که باعث افزایش قدرت‬ ‫بینایی این مهرهداران میشود این است که مردمکشان تقریبا حالت خطی دارد (برخالف انسان که کروی است) و‬ ‫باعث میشود توانایی باز شدن مردمک به حدی باشد که حتی ‪ iris‬دیده نشود و بیشترین میزان فوتون وارد کره شود‪.‬‬ ‫‪ -‬التهاب ‪ / keratitis = cornea‬التهاب ‪ / conjunctivitis = conjunctiva‬التهاب اجسام مژگانی یا ‪/ uveitis = uvea‬‬ ‫التهاب ‪ / retinitis = retina‬التهاب ‪ / cataract = lens‬التهاب ‪ / blepharitis = eyelid‬التهاب ‪ / iritis = iris‬التهاب‬ ‫‪optic neuritis = optic nerve‬‬ ‫بیماریهای چشم‬ ‫‪A. Congenital / Developmental Diseases‬‬ ‫‪ :Eyelid Coloboma or Eyelid Agenesis.1‬نقص مادرزای نادر که در آن قسمتی از‬ ‫پلک تشکیل نشده باشد و به صورت طبیعی وجود نداشته باشد‪.‬بیشتر در گربهها‬ ‫وجود دارد و بیشتر قسمت ‪ upper lateral‬پلک را درگیر میکند‪.‬اصطالحات‬ ‫‪ coloboma of choroid and retina‬یا ‪ coloboma of optic disc‬نیز وجود دارد که‬ ‫به وجود نداشتن مادرزادی مشیمیه و شبکیه و دیسک اپتیک اشاره میکند‪.‬در واقع لفظ کلی ‪ coloboma‬میتواند برای‬ ‫نقص ژنتیکی در هر جای چشم استفاده شود‪.‬‬ ‫‪ :Dermoid.2‬وجود ساختار طبیعی اپیدرمال (یعنی پوست) به طور مادرزادی در مکانی غیرطبیعی (یعنی در چشم؛ معموال‬ ‫زیر پلک‪ ،‬قرنیه و ملتحمه)‪.‬چون ‪ congenital‬است پس در سنین پایین و عمدتا به عنوان یک یافتهی تصادفی‬ ‫(‪ )incidental finding‬دیده میشود‪.‬‬ ‫ پاتوفیزیولوژی‪ :‬ابتدا اپیتلیوم سنگفرشی تشکیل میشود سپس فولیکولهای مو‪ ،‬غدد سباسه‪ ،‬بافت ادیپوز و غدد عرق‪.‬‬ ‫اگر روی این پوست مو آمده باشد که باعث تخریش شود به آن تریکیازیس (‪ )Trichiasis‬میگویند‪.‬تریکیازیس‬ ‫اصطالحی عمومی است که علل مختلفی باعث آن میشود و جلوتر راجع به آن صحبت میشود‪.‬وجود غضروف و‬ ‫استخوان در بافت چشمی نیز ممکن است اما پوست شایعتر است‪.‬درموئید در نژادهایی چون دالمیشن‪ ،‬ژرمن شپرد و‬ ‫سنت برنارد بیشتر دیده میشود‪.‬میتواند یکطرفه یا دوطرفه (‪ )unilateral or bilateral‬و در چند نقطه باشد‪.‬‬ ‫‪ | 4‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬به سایز و ویژگی های بافتی ضایعه و میزان تحریک قرنیه و ملتحمه توسط موی اضافه بستگی دارد‪.‬اگر‬ ‫تخریش فقط به ملتحمه و اپیتلیوم قرنیه محدود شود خود را با التهاب ملتحمه و متعاقبا پرخونی ملتحمه‬ ‫(‪ )conjunctival hyperemia‬نشان میدهد؛ وضعیتی که ‪ Red Eye‬نامیده میشود‪.‬اگر آسیب جدی و عمیق باشد و‬ ‫به الیههای پایینی قرنیه ورود کرده باشد میتواند باعث زخمهای عمیق قرنیه (‪ ،)corneal ulceration‬یووئیت‪،‬‬ ‫گلوکوما و‪...‬و متعاقبا پرخونی صلبیه شود‪.‬تفریق پرخونی صلبیه از پرخونی ملتحمه‪ :‬پرخونی ملتحمه شاخهشاخه و‬ ‫نازک است و با دستکاری پلک باال و پایین میشود اما پرخونی صلبیه مستقیم و قرمزتر و محکم و بدون جابجایی‬ ‫است‪.‬وضعیت تخریشی میتواند ریزش اشک (‪ )epiphora‬و بلفارواسپاسم (‪ )blepharospasm‬را نیز باعث شود‪.‬‬ ‫بلفارواسپاسم یا همان جمع شدن چشمها با انقباض پلکها پاسخ حیوان به درد چشمی است‪.‬این درد توسط یک‬ ‫شاخه از عصب سهقلو (‪ )CN V or Trigeminal Nerve‬که به قرنیه میآید درد و حس را منتقل میکند‪.‬‬ ‫ تشخیص‪ :‬معاینه کامل چشمی و ‪ excisional biopsy‬و آزمون هیستوپاتولوژیک از بافت درگیر برای تشخیص قطعی‬ ‫ درمان‪ :‬در تخریشهای کم و کوچک و بدون عالئم بالینی نیازی به مداخله نیست و توصیه به مانیتورینگ و خیس‬ ‫نگه داشتن سطح قرنیه با ‪ lubricant‬میشود‪.‬ضایعات تخریشی بزرگتر و جدیتر نیاز به مداخلهی جراحی برداشت‬ ‫بخشی از قرنیه (کراتکتومی ‪ )keratectomy -‬دارند‪.‬در واقع در این بیماران به دلیل تخریش مزمن‪ ،‬قرنیه برای‬ ‫محافظت از خود ‪ melanin‬را از رگهای ملتحمه و صلبیه میگیرد و روی قرنیه‬ ‫میریزد‪ ،‬پس قرنیه پیگمنته میشود (‪ ،)corneal pigmentation‬کدر (‪)opaque‬‬ ‫میشود و بیمار کمکم به سمت نابینایی میرود‪.‬در کراتکتومی اپیتلیوم قرنیه‬ ‫برداشته میشود اما اگر آسیب به بخشهای عمقیتر مانند اندوتلیوم وارد شده‬ ‫باشد به دلیل ‪ post-mitotic‬بودن آن عمال بیمار از جراحی نیز سودی نخواهد برد‪.‬‬ ‫ مانیتورینگ‪ :‬پس از جراحی کشیدن بخیهها ‪ 10‬تا ‪ 14‬روز بعد انجام شود‪.‬همچنین رنگآمیزی با فلورسین برای‬ ‫مطمئن شدن از اینکه زخم قرنیه به وجود نیامده است انجام شود‪.‬‬ ‫‪ :Entropion.3‬برگشتگی تمام یا قسمتی از پلک به سمت داخل چشم که باعث‬ ‫تخریش قرنیه و کراتیت میشود‪.‬انتروپیون دو نوع است‪ developmental :‬و‬ ‫اکتسابی‪.‬فرم اول در نژادهای برکیوسفال‪ ،‬امریکن کوکر اسپانیل‪ ،‬بالماستیف‪ ،‬چاو‬ ‫چاو‪ ،‬کالمبر اسپانیل‪ ،‬انگلیش بول داگ‪ ،‬گریت دین‪ ،‬البرادور رتریور‪ ،‬توی و‬ ‫مینیاتور پودل‪ ،‬روتوایلر‪ ،‬شار‪-‬پی و سنت برنارد به علت در تماس بودن موهای‬ ‫صورت با سطح قرنیه دیده میشود‪.‬انتروپیون در این نژادها متعاقبا باعث کراتیت‬ ‫و بلفارواسپاسم میشود‪(.‬انتروپیون اولیه و آسیب ثانویه) – فرم اکتسابی به علت ایجاد زخم و تخریش قرنیه به وجود‬ ‫می آید و بیمار متعاقب درد‪ ،‬بلفارواسپاسم و نهایتا انتروپیون خواهد داشت‪(.‬آسیب اولیه و انتروپیون ثانویه) در این فرم‬ ‫وضعیت انتروپیون با بلفارواسپاسم بدتر خواهد شد‪.‬فرم اکتسابی انتروپیون خود به دو نوع ‪.1‬اسپاستیک (متعاقب ‪pain‬‬ ‫چشم) و ‪.2‬سیکاتریکال (‪ )cicatricial‬تقسیم میشود‪.‬در اسپاستیک زخم قرنیه دردناک شده‪ ،‬بلفارواسپاسم میبینیم و‬ ‫‪ | 5‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫بعد انتروپیون‪.‬در سیکاتریکال تروما یا التهاب مزمن وجود دارد که ضایعه در طوالنی مدت باعث ایجاد بافت اسکار ( ‪scar‬‬ ‫‪ ) tissue‬و فیبروزه و متعاقبا کشیدگی بافت طبیعی و ایجاد ظاهر غیرطبیعی در بافت شده است‪ –.‬در فرم اول به دلیل‬ ‫تخریش طوالنی مدت پیگمنته و ‪ opaque‬شدن قرنیه با مکانیسمی که قبال گفته شد محتمل است‪.‬متعاقب این قضیه‪،‬‬ ‫قرنیهی شفاف قهوهای میشود‪.‬این پیگمنته شدن ‪ irreversible‬است و ممکن است چندین عمل کراتکتومی به صورت‬ ‫مکرر (‪ )repeated keratectomy - RPK‬برای بیمار انجام شود تا بیناییاش را به دست آورد‪.‬‬ ‫ تشخیص‪ :‬مارژین دقیق لبهی پلک مشخص نیست و آن را برای معاینه و دیدن چشم میکشیم‪.‬همچنین معموال‬ ‫موهای پلک در تماس با قرنیه دیده میشوند‪(.‬تریکیازیس)‬ ‫ درمان‪ :‬ابتدا باید اولیه یا ثانویه بودن انتروپیون را مشخص کنیم‪.‬در تمام حاالتی که زخم ایجاد شده است باید ابتدا‬ ‫زخم را درمان کنیم و بعد که انتروپیون واقعی خود را نشان داد بیمار را کاندید جراحی کنیم‪.‬جراحی انتروپیون بدون‬ ‫درمان زخم باعث ایجاد اکتروپیون میشود‪.‬پس درمان ابتدایی زخم بر سه پایه استوار است‪ :‬درمان دلیل انتروپیون‬ ‫اسپاستیک – درمان اولسر سطحی قرنیه با ‪ broad-spectrum topical antibiotic agents‬نظیر کلرامفنیکل –‬ ‫استفاده از پماد موضعی لوبریکنت برای از بین بردن التهاب و جلوگیری از پیگمنته شدن قرنیه قبل از جراحی‪.‬درمان‬ ‫آخر نیز جراحی است‪ –.‬در نژادهای مستعد بهتر است از بچگی ‪ Vit. A‬چشمی تجویز شود تا اصطکاک کاهش یابد‪.‬‬ ‫ نوار یا قطره فلورسین برای تشخیص زخم قرنیه استفاده میشود‪.‬ترکیب فلورسین محلول در آب است اما اپیتلیوم‬ ‫آبدوست نیست‪ ،‬پس رنگآمیزی با فلورسین برای تشخیص زخمهایی که به استروما رسیدهاند استفاده میشود‪.‬برای‬ ‫تشخیص اروزیونهایی که فقط باعث تخریش اپیتلیوم شدهاند از رنگآمیزی رز‪-‬بنگال استفاده میشود‪ ،‬هرچند‬ ‫ضرورتی ندارد چون جدی نیست و بدون تشخیص دقیق آن نیز بیمار با یک درمان سبک آنتیبیوتیکی بهبود مییابد‪.‬‬ ‫ بهطور کلی وقتی سگی با مشکل قرنیه و کراتیت مراجعه کرد احتمال خیلی زیاد مشکل پلک و مژه دارد اما وقتی‬ ‫گربه ای با شکایت مشابه مراجعه کرد به احتمال خیلی زیاد مشکل عفونی است‪(.‬عوامل عفونی کراتیت گربه جلوتر‬ ‫ذکر میشود‪ ).‬نتیجتا تجویز قطرهی کورتونی موضعی (‪ )topical ocular corticosteroid administration‬در گربهها‬ ‫منع مصرف دارد‪ ،‬در سگها نیز باید مطمئن شد که باکتری کنترل شده است و زخم قرنیه وجود ندارد (یعنی در‬ ‫رنگ آمیزی فلورسین قرنیه رنگ نگیرد و مطمئن باشیم که زخم بسته شده است) زیرا تجویز کورتون روند ‪healing‬‬ ‫زخم را به تاخیر میاندازد‪.‬پس تنها اندیکاسیون قطرهی کورتونی چشمی‪in non-ulcerative corneal disorders, :‬‬ ‫‪ including chronic superficial keratitis of dogs.‬اوکی‬ ‫‪ :Ectropion.4‬برگشتگی تمام یا قسمتی از پلک به سمت بیرون که در پلک پایین شایعتر‬ ‫است‪.‬به صورت ‪ congenital‬در نژادهایی که برای انتروپیون نام برده شد دیده میشود‪.‬‬ ‫فرم اکتسابی خود به سه نوع تقسیم میشود‪.1 :‬سیکاتریکال (ناشی از آسیب پلک یا‬ ‫جراحی قبلی) ‪.2‬فیزیولوژیکال (خستگی عضلهای که چشم را میبنند‪ :‬عضلهی ‪،facial‬‬ ‫متعاقب تمرین در سگهای ‪ hunting‬و ‪.3 )working‬پارالیتیک (پس از آسیب به‬ ‫شاخههای ‪ CN VII or Facial Nerve‬و فلجی آن) – در نوع فیزیولوژیک چشم سالم‬ ‫است اما چون پلک افتاده است زیر آن به رنگ قرمز خود را نشان میدهد که ممکن است فکر کنیم ملتهب است‪ ،‬به‬ ‫همین خاطر باید در تفریق شرایط فیزیولوژیک از پاتولوژیک دقت داشت‪ –.‬در نوع پارالیتیک ممکن است فلجی‬ ‫‪ unilateral‬یا ‪ bilateral‬باشد‪ ،‬مثال در فلجی یکطرفه عصب ‪ VII‬بیمار هنگام خواب یک چشم بسته و یک چشم باز‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬میتواند ‪ asymptomatic‬باشد اما مهمترین نگرانی خشکی چشم به علت تبخیر بیش از حد اشک و‬ ‫‪ epiphora‬است‪.‬کانژانکتیویت و در موارد شدید کراتیت محتمل است‪.‬‬ ‫‪ | 6‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ درمان‪ :‬خشک کردن ‪( discharge‬ترشحات) به صورت روزانه – پماد لوبریکانت موضعی به ملتحمهی اکسپوزشده یا‪/‬و‬ ‫قرنیه ‪ BID‬تا ‪ –.TID‬اگر التهاب وجود داشت شرایط برای رشد باکتریها مهیاست پس ‪systemic antibiotic‬‬ ‫‪ therapy‬انجام میدهیم‪.‬اگر زخم قرنیه وجود داشت درمان سیستمیک نداریم چون روند ‪ healing‬را به تاخیر‬ ‫میاندازد‪ ،‬پس فقط از قطرههای موضعی نظیر کلرامفنیکل استفاده میکنیم‪ ciplex(.‬سوزش زیادی ایجاد میکند و‬ ‫توصیه نمیشود‪).‬‬ ‫‪ :Ectopic Cilia.5‬مژهی نابجا در ناحیهی ساعت ‪ 12‬در وسط زیر پلک باال رشد میکند و از ‪ palpebral conjunctiva‬خارج‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫ تشخیص‪ :‬سفیدرنگ و به سختی دیده میشود‪ ،‬باید پلک باال را برگردانیم و‬ ‫‪ magnify‬کنیم تا مژهای که از ملتحمه آمده را ببینیم‪Gold standard.‬‬ ‫تشخیص استفاده از ‪ slit lamp‬است (نوع پرتابل در دامپزشکی که در پزشکی‬ ‫اطفال نیز استفاده میشود)‪ ،‬اگر مجهز نبودیم با استفاده از ‪ autoscope‬زوم و‬ ‫تشخیص میدهیم‪.‬‬ ‫ پاتوفیزیولوژی‪ :‬تحریک (‪ )irritation‬قرنیه بر اثر سایش مو که میتواند یکی یا چندتا و ‪ unilateral or bilateral‬باشد‬ ‫اگرچه معموال یکی بیشتر نیست‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬درد چشمی (‪ ،)corneal‬ناراحتی و ‪.Epiphora‬مرتبا التهاب قرنیه و ملتحمه ایجاد میشود و چشمها‬ ‫قرمز است‪ ،‬دائما ترشحات چرکی از چشم خارج میشود و حیوان بلفارواسپاسم دارد که معموال در قسمتهای باالی‬ ‫قرنیه ایجاد زخم میکند‪.‬این بیماران با التهاب ملتحمه و قرنیه درمان میشوند اما پس از مدتی با همان عالئم دوباره‬ ‫برمیگردند‪.‬اگر کراتیت یا اروزیونهای ‪ central‬و ‪ dorsal‬قرنیه مزمن یا راجعه بود باید به ‪ ectopic cilia‬شک کرد و‬ ‫زیر پلک را معاینه کرد‪(.‬نکته‪ :‬باید ‪ pain‬را از خارش تفریق دارد‪.‬در خارش حیوان به چشم خود پنجه میزند در‬ ‫حالیکه در موارد دردناک حیوان اشک میریزد‪ ،‬کالفه‪ ،‬آجیته و اگرسیو است‪ ،‬غذا نمیخورد و تغییر رفتار جلب توجه‬ ‫میکند‪).‬‬ ‫ درمان‪ :‬ریزکشن ‪ transconjunctival‬یا انجام ‪ electroepilation‬که ‪ choice‬همان اولی است زیرا در دومی معموال‬ ‫عود میکند‪.‬در بیماران ‪ recurrent‬عالوه بر حذف مژه باید فولیکول مو نیز برداشته شود‪.‬‬ ‫‪ :Distichiasis.6‬مژهای که از جای غیرطبیعی در آمده است‪ ،‬در مسیر نیست و‬ ‫باعث تخریش و شاید ‪ ulceration‬قرنیه میشود‪.‬رخداد بیماری در نژادهای‬ ‫امریکن کوکر اسپانیل‪ ،‬بدلینگتون‪ ،‬تریر‪ ،‬باکسر‪ ،‬گلدن رتریور و چند نژاد دیگر‬ ‫بیشتر است‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬میتواند ‪ asymptomatic‬باشد علیالخصوص در امریکن‬ ‫کوکر اسپانیلها‪.‬در مابقی سگها که عالمتدار است با ‪،epiphora‬‬ ‫بلفارواسپاسم‪ ،‬کانژانکتیویت و شاید با کراتیت ‪ pigmentary ،ulcerative‬و ‪ vascular‬همراه شود‪vascularization.‬‬ ‫قرنیه با کمک رگهای وارده از لیمبوس به قرنیه صورت میگیرد‪.‬تغییرات ‪ pigmentary‬نشانگر مشکل جدیتر و‬ ‫مزمنتر است‪.‬بعد از درمان ممکن است با توقف روند رگزایی‪ ،‬رد پایی از عروق مشخص نباشد اما تغییرات‬ ‫‪ pigmentary‬غیرقابل برگشت هستند‪.‬‬ ‫ تشخیص‪ :‬مشاهدهی مستقیم موها – برداشتن موها (‪ )epilation‬اگر با بر طرف شدن عالئم و بهبودی بیمار همراه‬ ‫بود خود یکی از راههای تشخیص دیستریکیازیس است‪.‬‬ ‫‪ | 7‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ درمان‪ :‬بدون نیاز به درمان در ‪asymptomatic‬ها و بیماران با مشکل ماینور – پماد لوبریکانت موضعی ‪ TID‬تا ‪QID‬‬ ‫– ‪ epilation‬با بیحسی موضعی – درمان جراحی‬ ‫‪ :Trichiasis.7‬مژهای که از جای طبیعی و درست در آمده است و در مسیر‬ ‫مابقی مژههاست اما جهت غلط دارد و وارد چشم و در تماس با قرنیه و‬ ‫ملتحمه قرار میگیرد‪.‬تعریف دیگر‪ :‬هر مویی که از پلک نرمال یا از صورت‬ ‫در تماس با قرنیه و ملتحمه قرار بگیرد‪ –.‬تریکیازیس به طور اولیه در‬ ‫نژادهای براکیوسفالیک متعاقب انتروپیون یا وارد شدن موی ‪ nasal fold‬به‬ ‫چشم به وجود میآید‪.‬به طور ثانویه متعاقب درموئید‪ ،‬انتروپیون و آسیب‬ ‫قبلی که منجر به تشکیل بافت اسکار شده باشد ایجاد میشود‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی به ترتیب شدت‪ epiphora :‬و درماتیت مرطوب مزمن ‪ nasal fold‬یا مابقی نواحی مودار صورت –‬ ‫کانژانکتیویت و ‪.pigmentary keratitis – mucoid discharge‬‬ ‫ درمان‪ :‬کیسهای ‪ asymptomatic‬نیازی به درمان ندارند‪.‬در موارد خفیف استفاده از پماد لوبریکنت موضعی جهت‬ ‫کاهش ‪ irritation‬قرنیه کفایت میکند‪.‬در موارد شدیدتر ‪.surgical therapy‬‬ ‫‪Distichiasis, in which extra eyelashes‬‬ ‫‪Ectopic Cilia, in which the extra‬‬ ‫‪Trichiasis, in which eyelashes‬‬ ‫‪grow from abnormal follicles located‬‬ ‫‪eyelash grows through the eyelid to‬‬ ‫‪growing from normal sites turn‬‬ ‫‪on the inside edge of the eyelid. They‬‬ ‫‪the inside. One or more ectopic cilia‬‬ ‫‪inward. The eyelashes are often‬‬ ‫‪may be singular or multiple.‬‬ ‫‪may be present.‬‬ ‫‪abnormally long.‬‬ ‫‪ :Neonatal Ophthalmia.8‬به علت کامل نشدن ساختار اشک در پاپیها و کیتیهای تازه متولد شده (‪)neonate‬‬ ‫چشمهایشان ‪ 10‬تا ‪ 14‬روز پس از تولد باز میشود‪.‬بسته بودن نرمال چشم (بههم چسبیدن پلک باال و پایین) در نوزادان‪،‬‬ ‫‪ ankyloblepharon‬نامیده میشود که تا روز ‪ 10‬تا ‪ 14‬بعد از تولد (‪postnatal days 10-‬‬ ‫‪ )14‬فیزیولوژیک و بیشتر از آن پاتولوژیک است و نشانگر بیماری‪.‬اگر به هر دلیلی پلکها‬ ‫دیرتر (شایعتر) و یا زودتر باز شوند مشکالتی به وجود میآید‪.‬اگر پلک زودتر باز شود به‬ ‫علت کامل نبودن ساختار اشک باید با قطرهی لوبریکنت سطح قرنیه را مرطوب نگه داریم‪.‬‬ ‫اگر پلک دیرتر باز شود میتواند ناشی از یک عفونت باشد که به صورت ‪unilateral or‬‬ ‫‪ bilateral‬زیر پلک کامل یا ناقص بستهشدهی نوزاد تشکیل شده است‪.‬بیمار به دلیل این‬ ‫عفونت نمیتواند به صورت طبیعی در روز ‪ 10‬تا ‪ 14‬چشم خود را باز کند‪ ،‬شرایطی که‬ ‫تحت عنوان ‪ neonatal ophthalmia‬تعریف میشود‪.‬عفونت ملتحمه در این بیماری‬ ‫نتیجهی تولید ‪ocular discharge‬ای است که در زیر پلکهای بسته انباشته شده است‪،‬‬ ‫پس این کیس با ‪ discharge‬چرکی یا اشکی (‪ )epiphora‬مراجعه خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ | 8‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ عوامل عفونتهای چشمی در گربهها؛‬ ‫▪ ‪ :Feline herpesvirus I‬مهمترین عامل این بیماری و حتی عفونت چشم در گربههای بالغ؛ ویروسی که بیشتر‬ ‫چشم و ‪ upper respiratory tract‬و کمتر دستگاه تناسلی را درگیر میکند و ممکن است موجب مردهزایی شود‪.‬‬ ‫انتقال هرپس از مادر به نوزاد یا در کانال زایمانی اتفاق میافتد یا بر اثر لیس زدن نوزاد از مادر به او منتقل‬ ‫میشود‪.‬بسیاری از گربهها به شکل خاموش ناقل این ویروس هستند‪.‬در واقع این ویروس در ‪ CN V‬به صورت‬ ‫‪ latent‬وجود دارد و دوران حاملگی و زایمان که شاهد اوج ضعیف شدن سیستم ایمنی مادر هستیم به نوزاد‬ ‫منتقل میشود‪(.‬مادر نیز درگیر هرپس است ولی به علت وضعیت مطلوب ایمنی بیماری را نشان نمیدهد‪ ).‬دلیل‬ ‫دیگر فعالیت این ویروس و دیگر ویروسهای این خانواده در گربه و انسان استرس است‪.‬‬ ‫)‪Chlamydia psittaci (Chlamydia felis‬‬ ‫▪‬ ‫‪ :Mycoplasma felis and Mycoplasma gatae‬معموال عوامل باکتریایی به صورت ثانویه متعاقب هرپس چشم‬ ‫▪‬ ‫را درگیر میکنند اما این باکتری مانند هرپس و کالمیدیا‪ ،‬چشم و ‪ URT‬را به صورت اولیه درگیر میکند‪.‬‬ ‫‪sign‬های این بیماریها کمی باهم متفاوت اما بسیار شبیهاند‪.‬‬ ‫▪ سایر عوامل متفرقهی باعث کانژانکتیویت‬ ‫ عوامل عفونتهای چشمی در سگها – به ندرت یک عامل ویروسی باعث ایجاد مشکل میشود و معموال عوامل زیر‬ ‫دخیلاند؛‬ ‫‪Staphylococcus spp.‬‬ ‫▪‬ ‫‪Streptococcus spp.‬‬ ‫▪‬ ‫‪( Other normal adnexal flora‬فلور نرمال چشم در شرایطی میتواند بیماری ایجاد کند‪).‬‬ ‫▪‬ ‫ سایر عالئم بالینی‪ :‬عطسه و بینی کیپ‬ ‫ درمان؛‬ ‫▪ ویروس هرپس برای بقا نیاز به دمای پایین دارد (سرمادوست است) به همین‬ ‫علت است که به قسمتهای پایینتر دستگاه تنفس نفوذ نمیکند‪.‬بنابراین‬ ‫باید حیوان را گرم نگه داریم تا از تکثیر ویروس جلوگیری کنیم‪.‬همچنین‬ ‫کمپرس گرم باعث نرم شدن اگزودای چسبیده و بهبود عالئم بالینی میشود‪.‬‬ ‫▪ باز کردن چشم از قسمت ‪ medial‬و شستشو‪ :‬پلکی که به علت چرک و عفونت به هم چسبیده معموال از قسمت‬ ‫مدیال باز است‪.‬هنگام تمیز کردن و شستن از قسمت مدیال شروع میکنیم تا کم کم پلک باز شود‪.‬از قسمت‬ ‫‪ lateral‬شروع به تمیز کردن نکنید زیرا بسته است‪.‬با پنبهی خیس چرکها را از ‪ medial‬به ‪ lateral‬تمیز‬ ‫میکنیم‪.‬چشم ها باید دائما باز باشند و ترشحات مرتبا تمیز شوند زیرا اگر بسته شوند باکتریهای فلور طبیعی‬ ‫چشم (‪ staph‬و ‪ )strep‬نیز تزاید پیدا میکنند‪.‬برای شستشوی چشم میتوان از سرم فیزیولوژی یا بتادین‬ ‫رقیقشده ‪ 1‬به ‪ 50‬استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ | 9‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫▪ درمانهای آنتیویرال و وآنتیبیوتیکی‪ :‬معموال ‪ herpesvirus I‬خودمحدودشونده (‪ )self-limiting‬است اما در‬ ‫صورت مقاومت یا ایجاد زخم قرنیه باید از قطرههای ضدویروسی مانند )®‪Trifluridine (Viroptic® or Virocid‬‬ ‫استفاده کرد‪ –.‬آنتیبیوتیک چشمی و در صورت نیاز سیستمیک استفاده میکنیم‪.‬مایکوپالسما و کالمیدیا به‬ ‫درمانهای ‪ topical‬جواب نمیدهند و ترجیحا باید درمان ‪ systemic‬انجام داد‪ Choice.‬در درمان این عفونتها‬ ‫داکسیسایکلین است که عالوه بر اثرگذاری بر این باکتریها اثرات ضدالتهابی نیز دارد‪.‬داکسیسایکلین باعث‬ ‫ایجاد ‪ esophagitis‬میشود از این رو باید با حداقل ‪ 8 cc‬آب خورانده شود‪ –.‬ترکیبات آنتیبیوتیکی ‪topical‬‬ ‫باید ‪ 7‬تا ‪ 10‬روز ‪ TID‬تا ‪ QID‬استفاده شود‪.‬این ترکیبات عبارتند از؛‬ ‫‪a) Neomycin-polymyxin-bacitracin for puppies‬‬ ‫‪b) Oxytetracycline or erythromycin for kittens‬‬ ‫ اگر کیتی دیر ارجاع داده شود و چشم تخریب شده باشد پروگنوز بیماری بسیار ضعیف و یحتمل منجر به کوری‪.‬‬ ‫ رخداد بیماری در بهار که فصل زاد و ولد گربههاست بیشتر دیده میشود‪.‬‬ ‫ عالئمی که دامپزشک مشاهده میکند ‪ sign‬و عالئمی که ‪ owner‬بیان میکند ‪ symptom‬نام دارد‪.‬گونه‪ ،‬نژاد‪ ،‬جنس‬ ‫و سن بیمار را به طور کلی ‪ signalment‬مینامند‪.‬تشخیص بیماریها بعضا ‪ signalment-base‬است یعنی مثال با‬ ‫توجه به گونهی گربه احتمال آلودگی هرپسی را در ‪ neonatal ophthalmia‬بیشتر میبینیم‪.‬همچنین بر اساس ‪sign‬‬ ‫ممکن است بتوان دلیل بسته ماندن چشم را حدس زد هرچند بدون تستهای تشخیصی دقیق نخواهد بود‪.‬‬ ‫‪ :Blepharitis.9‬التهاب پلک(ها)‪.‬قسمتهای تشکیلدهندهی پلک عبارتند از‪:‬‬ ‫پوست‪ ،‬عضله و ملتحمه‪.‬بلفاریت به معنایی التهاب قسمت پوست پلک است‬ ‫پس جزو بیماریهای پوستی حساب میشود‪.‬تمام عواملی که پوست را‬ ‫درگیر میکند میتواند پلک را نیز درگیر کند‪(.‬جرب‪ ،‬آلرژی‪،atopy ،‬‬ ‫درماتوفیتها و‪ –...‬شایعترین آلرژی در سگ آلرژی به نیش کک است‪– ).‬‬ ‫بلفاریت میتواند ‪ focal or diffuse‬و ‪ unilateral or bilateral‬باشد و یکی‬ ‫یا چندتا از پلکها را تحت تاثیر قرار داده باشد‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬هر ‪ combination‬ای از عالئم ممکن است‪.‬معموال درگیری دور پلک (پیگمنته شدن یا ریزش مو)‪،‬‬ ‫خارش (‪ ،)pruritus‬قرمزی (‪ )erythema‬و ترشحات موکوسی (‪ )mucoid discharge‬دیده میشود‪.‬به دلیل خارش‬ ‫حیوان سر خود را به اشیا میمالد پس احتمال ‪ self-trauma‬و ایجاد زخم قرنیه وجود دارد‪.‬‬ ‫ درمان‪ :‬اقدامات درمانی بلفاریت نیز مانند پوست انجام میشود‪.‬ابتدا باید از پوست با ‪ scraping‬نمونهبرداری کرد که‬ ‫بسیار سخت و خطرناک است زیرا با تکان دادن سر امکان تخریش چشم وجود دارد‪.‬در بلفاریت هم درمان پوست‬ ‫انجام میدهیم و هم درمان چشم؛ زیرا با هربار پلک زدن به چشم آسیب میزند‪.‬آزمایش خون برای تشخیص‬ ‫ائوزینوفیلی (آلرژی و حساسیت) توصیه میشود‪.‬به دستهبندی و درمان زیر توجه کنید؛‬ ‫‪a) With all types of blepharitis: prevention of self-trauma with an Elizabethan collar‬‬ ‫‪b) Parasitic blepharitis‬‬ ‫‪o Demodex spp.‬‬ ‫‪o Sarcoptic mange‬‬ ‫‪c) Fungal blepharitis‬‬ ‫‪o Clip the hair.‬‬ ‫‪o Apply topical antifungal cream.‬‬ ‫‪d) Bacterial blepharitis‬‬ ‫‪o Systemic antibiotic therapy is instituted based on culture and sensitivity results.‬‬ ‫‪o Topical antibiotic agents with hydrocortisone are also applied BID.‬‬ ‫‪ | 10‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫‪B. Disorders of the Conjunctiva and Third Eyelid‬‬ ‫‪ :Prominent Third Eyelid.10‬برگشتگی‪ ،‬افتادگی یا برآمدگی (‪ )protrusion or prolapse‬پلک سوم که در نتیجهی آن‬ ‫پلک سوم روی چشم قرار میگیرد و ظاهر غیرنرمال پیدا میکند‪.‬حرکات پلک سوم کامال ‪ passive‬است و حیوان با‬ ‫حرکت دادن کرهی چشم آن را جابجا میکند‪.‬‬ ‫ علل‪.1 :‬بیماریهای نورولوژیک (مانند سندروم هورنر* که با کاهش عصبدهی سمپاتیک همراه است‪.2 ).‬درد یا‬ ‫‪( malaise‬درد چشمی ناشی از زخم قرنیه‪ ،‬یووئیت و گلوکوما یا بیماری و ‪ malaise‬سیستمیک) ‪.3‬از دست دادن‬ ‫بافت چشمی متعاقب دهیدراسیون‪ ،‬آتروفی چربی و ماهیچه (کاشکسی) و میکروفتالمیا – در الغریهای شدید با آب‬ ‫شدن چربیهای پشت چشم و عقب رفتن کرهی چشم‪ ،‬پلک سوم جلو میآید و جلوی چشم را میگیرد‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬این وضعیت میتواند ‪ unilateral or bilateral‬باشد‪.‬در این بیماران پلک سوم از لحاظ فیزیکی نرمال‬ ‫است‪.‬‬ ‫ درمان‪ :‬درمان بیماری زمینهای با ذکر این نکته که وجود پلک سوم در سراسر چشم برای حیوان مضر (‪)detrimental‬‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫‪ :Horner’s Syndrome *.11‬عصب سمپاتیک ‪ Thoracolumbar‬از ‪T1/T2‬‬ ‫جدا میشود‪ ،‬از گوش راست‪ ،‬چپ و گوش میانی عبور میکند و به سمت‬ ‫چشمها میآید‪.‬اگر در این مسیر سمپاتیکی مشکلی ایجاد شود باعث‬ ‫ایجاد سندروم هورنر میشود؛ مثال تومور در نخاع (هورنر دو طرفه) یا‬ ‫اوتیت (التهاب گوش) (هورنر یک طرفه) ایجاد میکند‪.‬در این سندروم اثر سمپاتیک بالک و اثر پاراسمپاتیک غالب‬ ‫میشود‪.‬در این شرایط عصب ‪ CN VII‬سالم‪ ،‬اما سمپاتیک با نقص مواجه شده است و بیماران طیفی از عالئم مانند‬ ‫‪ = ptosis( partial ptosis‬افتادگی پلک)‪ miosis ،‬و ‪ facial anhidrosis‬را بروز میدهند‪.‬‬ ‫‪ :Bell’s palsy.12‬یک وضعیت غیر قابل توضیح از ضعف یا فلج عضالنی صورت (مرتبط با ‪ )CN VII or Facial Nerve‬است‬ ‫که معموالً خود به خود از بین میرود و هیچ عارضه ای ایجاد نمی کند‪.‬علت این بیماری ناشناخته است اما تصور میشود‬ ‫که ناشی از التهابی است که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارد؛ حتی التهاب ناشی از یک هرپس یا سرماخوردگی‬ ‫ساده‪.‬با شرایط دیگری مانند دیابت نیز مرتبط است‪.‬افتادگی پلک و مشکل در بستن چشم جدیترین عالمت بالینیست‪.‬‬ ‫‪ :Prolapse Gland of the Third Eyelid.13‬غدهی اشکی پلک سوم ‪ 50%‬از اشک سگ و گربه را تامین میکند‪.‬در اثر‬ ‫آسیب لیگامنتی که این غده را نگه داشته است پروالپس آن اتفاق میافتد‪.‬بعضی نژادها مستعد هستند و لیگامنت این‬ ‫غده به صورت ژنتیکی کامال شل است و به راحتی با پریدن و پارس کردن دچار پروالپس میشود‪(.‬نژادهایی چون انریکن‬ ‫کوکر اسپانیل‪ ،‬بیگل‪ ،‬انگلیش بولداگ‪ ،‬پودل و‪ )...‬پروالپس این غده سبب ایجاد عارضهای به نام چشم گیالسی ( ‪Cherry‬‬ ‫‪ )Eye‬میشود‪.‬در اثر این بیماری ترشح اشک دچار مشکل شده‪ ،‬چشم ملتهب میشود و این غده در معرض خشکی قرار‬ ‫میگیرد‪.‬درمان آن جراحی و برگرداندن غده به جای خود است مطلقا بدون حذف غدهی پروالپس شده‪.‬اگر پس از‬ ‫جراحی برگرداندن غده به جای خود‪ ،‬مجددا افتاد این بار ‪ 50%‬از آن را برمیداریم و مجددا جا میزنیم‪.‬‬ ‫‪ | 11‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫‪ :Conjunctivitis.14‬ملتحمه از زیر دو پلک و از زیر و روی پلک سوم عبور‬ ‫میکند و روی صلبیه را کامل میپوشاند ولی روی قرنیه را نمیگیرد‪.‬‬ ‫رگهایی دارد که در حالت عادی مشخص نیست و چشم در حالت نرمال‬ ‫سفید دیده میشود‪.‬در التهاب ملتحمه این رگهای منشعب و شاخه‬ ‫شاخه پرخون میشوند‪.‬به این عارضه ‪ Red Eye‬یا ‪ Pink Eye‬گفته‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫ علل‪.1 :‬عوامل عفونی (باکتری‪ ،‬ویروس و انگل) ‪ :Irritative conditions.3 Immune-mediated disorders.2‬حتی‬ ‫یک تحریک سادهی بیرونی‪ ،‬موهای غیرنرمال که سطح ملتحمه را سایش میدهد (دیستریکیازیس‪ ،‬اکتوپیک سیلیا‪،‬‬ ‫انتروپیون‪ ،‬تریکیازیس و‪ ،)...‬زخم یا التهاب سادهی قرنیه‪irritant ،‬های محیطی (مواد شیمیایی‪ ،‬دود غلیظ‪ ،‬گرد و‬ ‫خاک‪ ،‬جسم خارجی و‪.4 )...‬تروما‬ ‫ پاتوفیزیولوژی‪ :‬عروق در اثر عوامل باال متسع میشوند (‪ )vasodilation‬و قرمزی و ادم ایجاد میشود‪.‬احتباس مایع و‬ ‫ادم ملتحمه شرایطی را ایجاد میکند که کموز (‪ )chemosis‬نامیده میشود؛ انگار زیر ملتحمه آب تزریق کردهایم‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬التهاب ملتحمه با افزایش ‪ stimulation‬گابلتسلهای آن باعث ایجاد ترشحات موکوزی ( ‪mucoid‬‬ ‫‪ )discharge‬میشود‪.‬همچنین ترشحات آبکی (‪ )epiphora‬و ترشحات چرکی (‪ )pleurant discharge‬ناشی از‬ ‫نوتروفیلهای دجنرهشده در شرایط عفونی باکتریایی دیده میشود‪.‬عالئم دیگر شامل هایپرمیا و شاید بلفارواسپاسم و‬ ‫بستن پلکها است‪.‬‬ ‫‪C. Disorders of the Cornea‬‬ ‫‪ :Corneal Ulceration.15‬زخم قرنیه به دو صورت سطحی یا عمقی وجود دارد‪.‬در این زخمها وسعت زخم برای ما اهمیتی‬ ‫ندارد و عمق زخم مهمتر است؛ زخمی به اندازهی سر سوزن که به استروما وارد شده است جدیتر از زخمی گسترده اما‬ ‫سطحی است‪.‬این زخمهای عمیق ترمیم طوالنیتری دارند و همچنین باعث ورود آب به استروما میشوند‪.‬ورود آب به‬ ‫استروما باعث بههم خوردن نظم رشتههای کالژن شده و ‪ diffuse or localized corneal edema‬ایجاد میکند‪.‬در این‬ ‫شرایط اولین عالمتی که در بالین دیده میشود ‪ Blue Eye‬است‪(.‬صلبیهی سفید رنگ آبی دیده میشود‪ Blue Eye ).‬به‬ ‫صورت اولیه متعاقب ادم قرنیه و به صورت ثانویه متعاقب یک بیماری که موجب احتباس آب در قرنیه میشود به وجود‬ ‫میآید‪ –.‬همانطور که باالتر گفتیم اروزیونها یا زخمهای سطحی قرنیه (‪ )erosions or superficial ulcers‬با رنگآمیزی‬ ‫فلورسین دیده نمیشوند‪.‬این کیسها ممکن است درد‬ ‫داشته باشند اما معموال در عرض ‪ 2‬الی ‪ 3‬روز به طور‬ ‫خودبهخودی بهبود مییابند‪.‬برخالف اروزیونها‪،‬‬ ‫زخمهای عمقی قرنیه (‪ )stromal ulcerations‬که هم به‬ ‫اپیتلیوم و هم استروما آسیب میزنند به دلیل آبدوست‬ ‫بودن استروما با فلورسین رنگ میگیرند و قسمت‬ ‫زخمی سبز رنگ دیده میشود‪.‬تصویر روبرو یک اروزیون‬ ‫(طرف چپ) و یک اولسر (طرف راست) را نشان میدهد‪.‬‬ ‫– سوراخشدگی (‪ )perforation‬قرنیه نیز متعاقب آسیب‬ ‫به الیهی دسمه محتمل است که در نتیجهی آن لیکیج زاللیه و‪/‬یا پروالپس عنبیه را خواهیم داشت‪.‬‬ ‫‪ | 12‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫ علل زخم قرنیه‪ :‬تروما (نگهداری همزمان سگ و گربه و پنجه زدن گربه در چشم سگ و ایجاد تخریش)‪ ،‬بیماریهای‬ ‫اشک (کم شدن مقدار اشک با افزایش سن که باید در این شرایط از اشک مصنوعی استفاده کرد‪ ،‬التهاب غدد‬ ‫میبومین و متعاقبا از بین رفتن الیه لیپیدی اشک‪ ،‬درگیری لبهی پلکها مثال در اکتروپیون به دلیل ‪ epiphora‬چشم‬ ‫خشک میشود)‪ ،‬عفونتها (مثال هرپسویروس در گربهها)‪ Thermal or chemical burns ،‬و ‪Immune-mediate‬‬ ‫‪ –.diseases‬مشکالت ناشی از جراحیهای قبلی قرنیه تاثیر خود را چند سال بعد بر روی اشک نشان خواهند داد‬ ‫زیرا ‪ 50%‬اشک همچنان توسط غدد اشکی پلک سوم در حال تولید است‪.‬‬ ‫ تشخیص‪ :‬رنگآمیزی فلورسین برای مطمئن شدن از حضور زخم‬ ‫ درمان‪ :‬آنتیبیوتیکهای موضعی (‪ q2hrs‬تا دو روز سپس با فاصلهی بیشتر)‪NSAID ،‬های سیستمیک (‪Diclofenac‬‬ ‫و ‪ Ketorolac‬داروهای انتخابی هستند که درد و التهاب را کاهش میدهند‪ –.‬استفاده از قطرههای ‪ topical‬در سگ‬ ‫با احتیاط باید صورت گیرد‪ ،).‬آنتیبیوتیکهای سیستمیک (خصوصا در زخمهای عمیق‪ ،‬در گربه ‪ Doxycycline‬و در‬ ‫سگ ‪ )Co-amoxiclav‬و درمان جراحی‪(.‬اگر زخم خیلی عمیق باشد درمانهای موضعی جواب نمیدهد و باید‬ ‫جراحی صورت بگیرد‪.‬ملتحمه روی صلبیه در حال حرکت است‪ ،‬جراح قستی از آنرا جدا کرده و روی قرنیه بخیه‬ ‫میزند و حالت پانسمان ایجاد میکند و ترمیم زودتر انجام میشود‪).‬‬ ‫ ‪ Prominent nasal fold‬در سگهای ‪ brachiocephalic‬باعث زخم قرنیه میشود‪.‬در این نژادها فک کوچک شده‬ ‫است اما کام نرم کوچک نشده است و از پشت روی حلق افتاده است‪.‬سگهای با ‪brachiocephalic syndrome‬‬ ‫مشکل حنجره‪ ،‬کام نرم و تنگی سوراخ بینی دارند‪.‬همچنین چینهای پوستی زیاد (مانند آنچه در گربههای پرشین‬ ‫نیز وجود دارد) باعث نگهداری اشک در آنها و همیشه خیس بودنشان میشود‪.‬در این شرایط رطوبت مورد نیاز برای‬ ‫رشد باکتریها فراهم است و باکتریهای موجود در پوست صورت تزاید پیدا کرده و تبدیل به ‪ pyoderma‬میشود‪.‬‬ ‫همچنین موهای صورت با سطح قرنیه ارتباط مستقیم پیدا میکند‪ ،‬زخم قرنیه و پیگمنته شدن طی فرآیندی که‬ ‫قبال توضیح داده شد اتفاق میافتد‪ –.‬درمان این بیماران با جراحی کامل یا پارشیال برداشت چینها و موها از روی‬ ‫چشم میباشد‪.‬‬ ‫‪ :Glaucoma.16‬بیماری مولتیفکتریالی است که خود را با افزایش ‪IOP‬‬ ‫بیش از تحمل چشم نشان میدهد‪.‬گلوکوما (آبسیاه) منجر به از دست‬ ‫دادن دائمی بینایی از طریق مرگ فوتورسپتورهای شبکیه‪ ،‬سلولهای‬ ‫گانگلیونی شبکیه و آکسونهای آنها (یعنی عصب بینایی) میشود‪.‬روند‬ ‫ایجاد بیماری در صفحه ‪ 2‬این جزوه توضیح داده شد‪.‬این بیماری دو فرم‬ ‫دارد؛ ‪.1‬گلوکوم با زاویهی بسته‪ :‬در پی ‪ lens luxation‬یا ‪uveitis‬‬ ‫جابجایی ‪ iris‬اتفاق میافتد و متعاقبا زاویهی ‪ iridocorneal‬تنگ یا منسدد (‪ )obstructed‬میشود‪.‬به این حالت گلوکوم با‬ ‫زاویهی بسته (‪ )Closed-Angle Glaucoma‬میگویند‪.2.‬گلوکوم با زاویهی باز (‪ iris :)Open-Angle Glaucoma‬و قرنیه‬ ‫جابجا نشده و زاویهی ‪ iridocorneal‬تنگ نشده بلکه مواد و سلولهای التهابی مسیر را بستهاند‪.‬‬ ‫ علل‪ :‬یووئیت با جابجایی ‪ iris‬و وارد شدن سلولهای غیرطبیعی نظیر ‪ WBC‬و ‪ RBC‬به فضای اتاقک قدامی (زاللیه)‬ ‫در پی آسیب به سد خونی‪-‬چشمی (‪Trauma – Intraocular neoplasia – Lens luxation – )OBB‬‬ ‫‪ | 13‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫▪ عمق اتاقک قدامی گربه بسیار زیاد است و در معاینه از بغل کامال شفاف به نظر میآید‪.‬با وارد شدن سلولهای‬ ‫غیرطبیعی به راحتی پس از انداختن نور در چشم‪ ،‬این ذرات در زاللیه دیده میشوند‪.‬بسته به مرحلهی بیماری‬ ‫ذرات از کم تا زیاد و از جلو تا پشت قرنیه وجود دارند که چرک و خون در مراحل باالتر نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫▪ دالیل ایجاد یوئیت‪ :‬بیشتر بیماریهای سیستمیک‪ ،‬واسکولیت و ایجاد کمپلکس ‪ Ag-Ab‬در شرایط التهابی‬ ‫عفونی سیستمیک و کنسرها – در گربه اولین بیماری که خصوصا در سن پایین بعد از دیدن یووئیت باید ‪rule‬‬ ‫‪ out‬کرد ‪ FIP‬است‪.‬کرونا ویروس که اصوال عامل اسهال و انتریت در گربههاست با جهش در گربههای با استرس‬ ‫به فرم کرونای ‪ FIP‬تبدیل میشود‪(.‬خصوصا استرس جمعیتی در گربههای نگهداری شده در یک کلونی که‬ ‫بیشترین استرس را به گربهها به دلیل رقابت بر سر غذا‪ ،‬ظرف خاک‪ ،‬حفظ قلمرو و‪...‬وارد میکند‪ – ).‬عامل دیگر‬ ‫در گربه‪ :‬توکسوپالسموزیس و در سگ‪.heartworm disease :‬‬ ‫ کوری در گلوکوم به دو دلیل رخ میدهد‪.1 :‬افزایش مایع داخل چشم از پشت به شبکیه فشار وارد میکند و باعث‬ ‫آتروفی اعصاب شبکیه و کوری میشود‪.2.‬اندوتلیوم از جلو آسیب دیده و قرنیه را به سمت ‪ Blue Eye‬میبرد‪.‬‬ ‫ عالئم بالینی‪ :‬ادم‪ dilate ،‬شدن مردمک‪ ،‬درد شدید (متعاقبا تغییر رفتار) و کدورت قهوهای تا سفید قرنیه به دلیل‬ ‫آسیب به الیه دسمه متعاقب کشیدن شدن قرنیه پس از افزایش ‪ Uveitis( IOP‬ایجاد خارش میکند و گلوکوم بسیار‬ ‫دردناک است و باعث درد چشم و جلو آمدن پلک سوم میشود‪ Red Eye – ).‬به واسطهی صلبیه – بزرگ شدن‬ ‫گلوب چشم که به آن چشم گاوی یا بوفتالموس میگویند‪ –.‬کاتاراکت – بلفارواسپاسم متعاقب درد –‬ ‫‪ – conjunctival hyperemia‬ادم قرنیه و ‪ – Blue Eye‬کاهش دید‬ ‫ تشخیص و درمان‪ Electro retinography (ERG) :‬به منظور تشخیص سالم بودن شبکیه انجام میشود‪.‬اگر شبکیه‬ ‫آسیب دیده باشد چشم باید تخلیه شود ولی اگر سالم باشد اقدامات درمانی صورت میگیرد‪.‬درمان بر اساس شدت‬ ‫بیماری‪ ،‬تاپیکال یا سیستمیک است و باید فشار چشم را کاهش دهیم‪.‬‬ ‫‪ :Cataract.17‬هرگونه تیرگی لنز بدون توجه به علت‪ ،‬کاتاراکت (آب مروارید) است‪.‬‬ ‫ پاتوفیزیولوژی‪ :‬لنز کپسولی دارد که وسط آن پر از فیبرهای شفاف و فاقد رگ‬ ‫خونی است‪.‬این کپسول برای بدن ناشناس است زیرا در دوران جنینی تشکیل‬ ‫شده و ایمنی بدن محتویات کپسول را نمیشناسد‪.‬از زاللیه تغذیه میکند پس‬ ‫اگر ساختار زاللیه مختل شود هر چیزی وارد لنز میشود و شفافیت (‪ )transparency‬لنز را از بین میبرد‪.‬پس‬ ‫متابولیسم نرمال لنز باعث حفظ شفافیت لنز میشود و هرگونه تغییر در متابولیسم نرمال آن باعث ایجاد کاتاراکت از‬ ‫طریق این مکانیسمها میشود‪ :‬تغییر در نسبت نوع پروتئینهای لنز – تغییرات در پمپهای غشای سلولی ‪ -‬تغییرات‬ ‫در فعالیت آنتیاکسیدانی – ‪ degeneration‬پروتئینهای عدسی‬ ‫‪ | 14‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫▪ علل تغذیهای‪.1 :‬کمبود آرژنین (‪ / )Arginine deficiency‬تولهای که آب مروارید دارد احتماال شیر مادر نخورده‬ ‫و دچار کمبود آرژنین است‪.‬آب مروارید نوزادان معموال از هفتهی سوم پس از تولد خود را نشان میدهد‪.‬آرژنین‬ ‫را تامین کنید تا اگر در مراحل اولیه باشد بهبود یابد‪.‬به پاپیهایی که از مادر جدا شده اند به عنوان جایگزین‬ ‫شیر باید شیری شبیه شیر گوشتخواران داده شود‪.‬به این منظور یک لیوان شیر پرچرب را با زردهی آبپز به‬ ‫صورت پودر ترکیب میکنیم و یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی همراه با مولتیویتامین به آن اضافه میکنیم‪.‬‬ ‫(سفیدهی تخممرغ آلرژی ایجاد میکند و نباید استفاده شود‪.‬آبپز کردن تخم مرغ به منظور از بین بردن عفونت‬ ‫سالمونالیی است‪.‬شیر مادر الکتوز دارد با اینکه کمتر از انسان است پس آنزیم الکتاز در بدن گوشتخواران نیز‬ ‫وجود دارد و شیر الکتوزدار مشکلی ایجاد نمیکند‪.2 – ).‬کمبود مابقی آمینواسیدها که در سگ و گربهها نادر‬ ‫است‪.‬‬ ‫▪ علل متابولیک‪ :‬هایپرگالیسمیا ‪.1 /‬افزایش سطح گلوکز‪ ،‬هگزوکیناز را اشباع میکند و مسیر سوربیتول را فعال‬ ‫میکند و به گلوکز اجازه میدهد در عدسی جمع شود و منجر به پارگی الیاف عدسی و کدورت شود‪.2 –.‬‬ ‫دیابت ملیتوس دلیل شایع کاتاراکت در سگ هاست‪ /.‬گلوکز به صورت انتشار از زاللیه وارد عدسی میشود‪.‬در‬ ‫دیابت‪ ،‬گلوکز بیش از حد وارد عدسی میشود‪.‬مسیر متابولیزه کردن گلوکز توسط عدسی اشباع میشود و آن را‬ ‫تبدیل به فروکتوز و ساکاروز میکند‪.‬این دو قند آبدوست هستند و آب را از زاللیه به عدسی میکشند‪.‬آب‬ ‫مروارید دیابتی به سرعت اتفاق میافتد‪.‬‬ ‫▪ آسیبهای محیطی یا فیزیکال‬ ‫▪ سالخوردگی (‪ :)senility‬آب مروارید پیری که به اشتباه به این اسم خوانده می شود و نام درست آن ‪Nuclear‬‬ ‫‪ sclerosis‬است یک شرایط کامال فیزیولوژیک است و به مرور زمان با افزایش سن رخ میدهد‪.‬هم در انسان و‬ ‫هم در سگ و گربه دیده میشود‪.‬کپسول عدسی در تمام طول زندگی فعالیت کرده و فیبر تولید میکند و‬ ‫فیبرهای قبلی را به سمت مرکز هل میدهد‪.‬در وسط هستهای ایجاد میشود که فیبرها در آن قسمت فشردهتر‬ ‫می شوند‪.‬با افزایش سن‪ ،‬هسته بزرگتر میشود و کدورت خاکستری در مرکز قرنیه دیده میشود که ظاهر آن‬ ‫شبیه چرخدنده است‪.‬این واقعهی فیزیولوژیک معموال باعث کوری نمی شود و جراحی الزم نیست‪.‬‬ ‫ درمان‪ :‬تصحیح رژیم غذایی در پاپیها و کیتیها – جراحی برداشت لنز‬ ‫ نباید کاتاراکت را با ادم قرنیه (‪ ) Blue Eye‬اشتباه بگیریم‪.‬کاتارکت تغییر رنگ عدسی است و ارتباطی با قرنیه ندارد‪.‬‬ ‫در کاتاراکت برخالف ‪( Blue Eye‬ادمی که در سراسر قرنیه منتشر است) عنبیه دیده میشود و تغییر رنگ در داخل‬ ‫مردمک است‪.‬مردمک در حالت عادی سیاه است زیرا عدسی که در پشت آن قرار گرفته است کامال شفاف است اما‬ ‫وقتی آب مروارید رخ میدهد عدسی که پشت عنبیه است سفید رنگ میشود پس مردمک سفید تا خاکستری دیده‬ ‫میشود‪ –.‬در کاتاراکت ‪ pupil‬متسع شده زیرا چشم تالش میکند بیشترین نور را وارد کند‪.‬‬ ‫‪ | 15‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫اعصاب مغزی (‪)Cranial Nerves‬‬ ‫اعصاب مغزی مجموعه ای از ‪ 12‬جفت عصب هستند که مستقیماً از مغز منشا میگیرند‪.‬این اعصاب مانند اعصابی که از‬ ‫‪ spinal cord‬خارج میشوند اعمال ‪( motor‬حرکتی) یا ‪( sensory‬حسی) دارند که هر کدام از این اعمال نیز میتوانند ارادی‬ ‫بوده و تحت تاثیر ‪ somatic nervous system‬انجام شود یا غیرارادی بوده و تحت تاثیر ‪ autonomic nerves system‬انجام‬ ‫شود‪(.‬مثال‪ sense /‬سوماتیک‪ :‬سردی‪ ،‬گرمی‪ ،‬فشار – ‪ sense‬اتونومیک‪ :‬مکانیسمهایی که به وسیلهی ‪ baroreceptors‬یا‬ ‫‪ chemoreceptors‬تنظیم میشوند مثل میزان فشار خون و میزان اکسیژن خون و ریه – ‪ motor‬سوماتیک‪ :‬بستن چشم –‬ ‫‪ motor‬اتونومیک‪ :‬ترشح آنریمها و اشک‪ ،‬حرکات ‪)GI‬‬ ‫رشتههای عصبی ‪ afferent ،sensory‬بوده و رشتههای عصبی ‪ efferent ،motor‬هستند‪.‬سیستم اتونومیک خود از دو سیستم‬ ‫‪ sympathetic nervous system‬و ‪ parasympathetic nervous system‬تشکیل شده است‪.‬اعصاب پاراسمپاتیک باعث ایجاد‬ ‫حالت ‪( rest and digest‬بستن مردمک‪ ،‬افزایش فعالیت ‪ ،GI‬کاهش ضربان قلب و تعداد تنفس و‪ )...‬و اعصاب سمپاتیک باعث‬ ‫ایجاد حالت ‪ fight and flight‬میشوند‪ -.‬اعصاب سمپاتیک از قسمت ‪ thoracolumbar‬نخاع خارج می شوند‪ 4 -.‬زوج عصب‬ ‫از ‪ 12‬زوج عصب مغزی فعالیت پاراسمپاتیکی انجام میدهند‪.‬بزرگترین عصب پاراسمپاتیک بدن ‪Cranial Nerve X or‬‬ ‫‪ Vagus Nerve‬میباشد‪.‬برخی دیگر از اعصاب نیز کار پاراسمپاتیکی انجام میدهند مثل ‪ CN VII ،CN III‬و ‪(.CN IX‬عصب‬ ‫هفت یا همان عصب ‪ facial‬در سیستم ‪ somatic‬پلک را میبندد و در سیستم ‪ autonomic‬ترشح اشک و بزاق را انجام‬ ‫میدهد‪).‬‬ ‫اعصاب مغزی میتوانند حداقل یک عملکرد (مثل ‪ Optic Nerve‬که فقط میبیند) و حداکثر ‪ 4‬نوع عملکرد داشته باشند‪.‬‬ ‫عصبدهی چشم‬ ‫‪Six cranial nerves innervate motor, sensory, and autonomic structures in the eyes. The six cranial nerves are‬‬ ‫‪the optic nerve (CN II), oculomotor nerve (CN III), trochlear nerve (CN IV), trigeminal nerve (CN V),‬‬ ‫‪abducens nerve (CN VI), and facial nerve (CN VII).‬‬ ‫‪ :CN III or Oculomotor Nerve‬دارای سه عملکرد ‪ motor‬اصلی است‪ :‬عصبدهی به مردمک و عدسی (اتونومیک‪،‬‬ ‫پاراسمپاتیک) – عصبدهی به پلک فوقانی (سوماتیک) – عصبدهی به عضالت چشم و امکان انبساط و انقباض آنها که‬ ‫‪ | 16‬صفحه‬  ‫دکتر ارفعی‬ ‫جلسه ‪ 2 ،1‬و ‪3‬‬ ‫بیماریهای داخلی دام کوچک‬ ‫امکان ردیابی بینایی و تثبیت نگاه را فراهم می کند‪(.‬سوماتیک) ‪ /‬پس این عصب در بخش سوماتیک کرهی چشم را باال‬ ‫میبرد و در بخش اتونومیک با تغییر قطر مردمک‪ iris ،‬را در نور کم و زیاد باز و بسته میکند‪.‬‬ ‫‪ :CN VII or Facial Nerve‬فیبرهای ‪ somatic motor‬از این عصب هر سه قسمت عضلهی ‪orbicularis oculi‬‬ ‫(‪ orbital ،palpebral‬و ‪ )lacrimal‬را عصبدهی می کند که پلک همان طرف را می بندد و اشک را به سمت ‪lacrimal‬‬ ‫‪ punctum‬میکشد‪(.‬مکانیسمهایی که باالتر گفته شد‪ – ).‬در نتیجه‪ ،‬فلج عصب صورت می تواند منجر به از دست دادن‬ ‫هر یک از این عملکردها شود‪.‬‬ ‫پس‪ :‬بسته شدن پلکها و چشم با ‪ CN VII‬و باز شدن پلکها و چشم با ‪ CN III‬و ‪.Sympathetic nervous system‬‬ ‫‪“I saw the angel‬‬ ‫‪in the marble‬‬ ‫”‪and carved until I set him free.‬‬ ‫‪Pietà - Michelangelo‬‬ ‫‪ | 17‬صفحه‬