Buitenland H4, Hoofdstuk 2 § 2.8 PDF

Hallo, ami ta juf Medina afkorting MR boso awesome AK Juf!!! BuiteNLand H4 Hfd 2 par 2.8 Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je: vestigingsplaatsfactoren van mno's in het grensgebied noemen. kun je uitleggen waarom s...

Hallo, ami ta juf Medina afkorting MR boso awesome AK Juf!!! BuiteNLand H4 Hfd 2 par 2.8 Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je: vestigingsplaatsfactoren van mno's in het grensgebied noemen. kun je uitleggen waarom sommige maquiladoras vertrekken uit de grensregio. kun je uitleggen dat het stichten van de USMCA gevolgen heeft voor de handelsstromen binnen Noord-Amerika. kun je met behulp van het centrum-periferiemodel de handels-, investerings- en migratiestromen tussen Mexico en de VS beschrijven en verklaren. 2 Trump in 2018: ‘Het Noord-Amerikaanse handelsverdrag is de slechtste deal ooit gemaakt.’ Wat waren de gevolgen van dit zogenoemde NAFTA-verdrag voor de economische banden tussen Mexico en de VS en is die nieuwe deal wel zoveel anders? 3 2.8 De grensregio Mexico-VS: relaties, handel en investeringen Elke dag steken duizenden Mexicanen legaal de Rio Grande naar El Paso over. 4 De meesten werken in de lagere dienstverlening, maar er zijn ook hoger opgeleiden bij. 5 Zo adviseren juristen Amerikaanse bedrijven die een dochteronderneming willen opzetten in de omgeving van Juarez. 6 De zaken gaan de laatste tijd echter niet zo goed. 7 De Amerikaanse en Mexicaanse economie verschillen sterk, maar zijn ook hecht met elkaar verweven. 8 Zo is de VS voor Mexico veruit het belangrijkste exportland voor goederen. 9 Voor de VS vormt Mexico na Canada de tweede afzetmarkt. 10 VS-Mexico: een centrum-periferierelatie Om te bepalen wat de economische relatie tussen twee landen is. kun je het best kijken naar de handelsbalans. 11 VS-Mexico: een centrum-periferierelatie Op de handelsbalans is het verschil zichtbaar tussen de waarde van de geïmporteerde en geëxporteerde goederen. 12 Een ongelijke relatie De Amerikanen leveren vooral hoogwaardige goederen, zoals machines en motoren (bron 48). De relatie tussen Mexico en de VS is een centrum-periferierelatie. Hoe zie je dat aan de handelsbalans hiernaast? Mexico exporteert grondstoffen en landbouwproducten. De VS exporteren hoogwaardige industrieproducten. Op welke manier profiteren de VS van de Mexicaanse arbeidsmarkt? Amerikaanse fabrieken in Mexico hebben goedkope Mexicaanse werknemers in dienst. 13 14 Deze relatie past in het centrum-periferiemodel waarbij het cen trum (VS) bepaalt hoe de relatie zal zijn. 15 Centrum, semiperiferie, periferie: een indeling van de wereld naar ontwikkelingsgraad. Ontwikkeldland (centrum) → naar → ontwikkelingsland (periferie) 16 In dat model past ook dat het centrum gebruik maakt van de goedkope arbeid in de periferie (Mexico). Dat blijkt vooral als je inzoomt naar de grensregio. 17 Internationale arbeidsverdeling in de grensregio Vanaf 1960 wordt de grensregio steeds meer onderdeel van de internationale arbeidsverdeling. Dat proces verloopt in vier fasen. 18 1. SEZ. In de jaren 1960 nam Mexico een wet aan waardoor internationale bedrijven zich binnen twintig kilometer van de grens met de VS mochten vestigen in Speciale Economische Zones (SEZ’s). Dat is aantrekkelijk omdat: de lonen op de Mexicaanse arbeidsmarkt een stuk lager zijn dan in de VS; er voor de bedrijven allerlei belastingvoordelen gelden; de milieueisen minder streng zijn. 19 Dit trok veel mno’s aan. Vanuit de VS, Japan en Europa verschoven zij hun arbeidsintensieve fabrieken richting Mexico (bron 50). 20 Deze maquiladoras produceren vooral goederen voor de export naar de VS. In deze fabrieken worden onderdelen in elkaar gezet tot eindproducten, zoals auto’s, televisies, computers en kleding. Naast deze assemblagebedrijven zijn er ook maquiladoras die zelf halffabricaten maken en exporteren, zoals stalen platen. Door de gunstige ligging ten opzichte van de VS wordt deze nieuwe handelszone een groot succes. 21 3. Vrijhandelszone. Nadat in 1994 het NAFTA-handelsverdrag tussen de VS, Canada en Mexico werd gesloten vormde Noord-Amerika een vrijhandelszone, wat economische samenwerking betrof vergelijkbaar met de EU. 22 Deze liberalisering maakte het mogelijk om ook buiten de grensregio maquiladoras te stichten, bijvoorbeeld richting het zuiden, dieper Mexico in. Hier liggen de loonkosten nog een stuk lager dan in de grensregio. 23 Je begrijpt dat vooral arbeidsintensieve bedrijven, die laagwaardige producten zoals textiel of schoenen maken, als eerste zuidwaarts trokken. 24 De grensregio richtte zich juist steeds meer op de productie van meer hoogwaardige goederen, zoals medische apparatuur en elektronica. 25 3. Uitschuiving. Sinds 2000 verlaat de laagwaardige maakindustrie de grensregio steeds vaker en trekt naar landen in de periferie waar de loonkosten nog een stuk lager zijn, zoals in Bangladesh, Vietnam of de Filipijnen. 26 4. Nieuw handelsverdrag. In 2020 wordt NAFTA vervangen door een nieuw vrijhandelsverdrag, USMCA. Deze handelsovereenkomst tussen de VS, Mexico en Canada zorgt onder andere voor strengere milieumaatregelen, hogere lonen en betere werkomstandigheden in Mexicaanse fabrieken. Uiteraard stijgen hierdoor de productiekosten van bijvoorbeeld de auto-industrie in de grensregio. Het idee erachter is dat hierdoor meer bedrijven en dus ook meer banen in de VS behouden zullen blijven. 27 In de praktijk komt hier weinig van terecht omdat: de lonen in Mexico nog steeds veel lager zijn dan in de VS. Een Mexicaanse fabrieksarbeider verdient gemiddeld € 1 per uur, terwijl zijn collega ten noorden van de grens ongeveer € 15 per uur krijgt. 28 In de praktijk komt hier weinig van terecht omdat: in de moderne tijd banen in de maakindustrie in de rijke landen verdwijnen met name door de robotisering van de productie. 29 Het noorden van Mexico wordt door de grote automultinationals uit de VS, bijvoorbeeld General Motors, staan enorme fabriekshallen waar automotoren en andere onderdelen in elkaar gezet worden voor de grote auto-fabrikanten in Detroit. 30 Grensregio: voorbeeld van internationale arbeidsverdeling Talloze vooral Amerikaanse, maar ook Europese en Japanse multinationals voor confectie, elektronica, voedingsmiddelen en auto’s streken na 1970 net over de grens in Mexico neer. Multinational: bedrijf met vestigingen in meerdere landen 31 Zij maken voor het arbeidsintensieve deel van het productieproces gebruik van de lage lonen op de Mexicaanse arbeidsmarkt. 32 Die vestigingen heten maquiladoras en zij produceren voor de export vooral naar de VS. In deze fabrieken worden onderdelen in elkaar gezet tot eindproducten, zoals auto’s, computers enzovoort. Dat noem je assemblagebedrijven. 33 Er zijn echter ook veel maquiladoras die halffabricaten maken. Sinds 1965 kunnen buitenlandse ondernemingen zich onder gunstige voorwaarden (geen importbelasting bijvoorbeeld) in deze speciale economische zone vestigen. 34 Maquiladora’s (1) In welke deelstaat is het inkomen per hoofd hoger: Arizona of Sonora? Leg uit. Arizona. Het inkomen is hier gekoppeld aan het Amerikaanse inkomen en dat is veel hoger dan in Mexico. 35  Maquiladora’s (2) Wat valt op aan de ligging van de maquiladora’s? Ze liggen vooral net over de grens in Mexico Om welke twee redenen liggen de maquiladora’s juist hier? 1. De lage loonkosten 2. Nabijheid Amerikaanse afzetmarkt 36  Maquiladora’s verhuizen In welke twee richtingen verplaatsen zich steeds meer maquiladora’s? 1. Naar het zuiden 2. Naar lagelonenlanden buiten Mexico Verplaatsingsrichtingen maquiladora’s 37  Maquiladora’s (1) Wat is een maquiladora? Meestal een assemblagebedrijf waar industriegoederen gemaakt worden voor de wereldmarkt. 38 De meest arbeidsintensieve bedrijven, die laagwaardige producten zoals textiel of schoenen maken, schuiven naar het binnenland. 39 De grensregio richt zich steeds meer op de productie van hoogwaardige goederen zoals elektronica en medische apparatuur (bron 48). 40 Maar er dreigt een nieuw gevaar. Veel maquiladoras in Mexico worden sinds 2000 gesloten en het werk wordt verplaatst naar landen waar de lonen nog veel lager zijn. 41 Het uurloon van een arbeidster in de grensregio ligt op ongeveer drie euro; een collega in Bangladesh neemt met tachtig cent genoegen. Dan is de keuze voor de directie snel gemaakt. 42 Je ziet hoe kwetsbaar een land in de periferie is, met desastreuze gevolgen voor de arbeiders in bijvoorbeeld Ciudad Juarez. 43  Ciudad Juarez: stad in crisistijd De natuurlijke omstandigheden zijn beroerd: kaal, gortdroog, koud in de winter en bloedheet in de zomer. 44 Maar dankzij de ligging aan de grens met de VS is de bevolking de afgelopen veertig jaar verdrievoudigd tot 1,5 miljoen inwoners. 45 Als een magneet trekt de stad al sinds 1965 multinationals (MNO’s) en Mexicaanse migranten (vooral vrouwen) aan. https://youtu.be/xlDk5M6CspU 46 Toch is het niet alles goud wat er blinkt. De stad heeft de snelle invasie van migranten uit andere delen van Mexico niet kunnen bijbenen. https://youtu.be/I_UH7HMMrFU 47 Toegestroomde arbeiders kwamen terecht in zelfgebouwde slopwoningen en voorzieningen zoals schoon drinkwater, onderwijs en gezondheidszorg bleven ver achter de maat. 48 Door het teruglopen van de werkgelegenheid neemt de armoede toe. En van die werkgelegenheid in maquiladoras is de hele stad afhankelijk. 49 Misschien zullen door de nieuwe USMCA-deal de lonen iets stijgen, maar zeker is dat daar niet iedereen van zal profiteren. Dat geldt bijvoorbeeld voor een groot deel van de uit Midden-Amerika toegestroomde migranten. 50 Dat de stad al jarenlang in de greep is van een aantal drugskartels dat elkaar op leven en dood bestrijdt, helpt ook niet echt. 51 Veel toeristen en Amerikaanse shoppers vinden de stad veel te gevaarlijk en ook Mexicanen die het zich kunnen permitteren ontvluchten de stad. 52 Juárez is sterk afhankelijk van de maquiladora’s. Door welke natuurlijk gebiedskenmerk wordt dat versterkt? De stad ligt in een woestijngebied. Juárez is sinds 1960 eigenlijk te snel gegroeid. Op welke drie manieren zie je dat als je de stad bezoekt? o Veel mensen wonen in krotwoningen. o Voorzieningen als drinkwater, riolering schieten tekort. o Het milieu is vervuild. 53