archujterktuea.pdf

Budowa świątynnego rzadko 7- i Hala wykładowa (kōdō) kompleksu buddyjskiego 9-kondygnacyjne) Ołtarz, po którego obu Zróżnicowane style i układ Głównym elementem jest stronach ustawione są architektoniczny, ale drewniana kolumna...

Budowa świątynnego rzadko 7- i Hala wykładowa (kōdō) kompleksu buddyjskiego 9-kondygnacyjne) Ołtarz, po którego obu Zróżnicowane style i układ Głównym elementem jest stronach ustawione są architektoniczny, ale drewniana kolumna platformy dla występują stałe elementy: wychodząca z kamiennej dysputujących mnichów podstawy i sięgająca Hala sutr (kyōzō) Złota hala (kondō) szczytu, pod jej podstawą Dzwonnica (shōrō) Od okresu Heian jest relikwiarz Krużganki (kairō) nazywana teź hondō, w Czterospadowe daty Refektarz kompleksach zwieńczone słupem z Kwatery mnichów zenistycznych butsuden dziewięcioma obręczami i Bramy – główna brama Znajduje się w niej ozdobnymi elementami, chūmon prowadząca na główny obiekt czci – na szczycie słupa święty ścisły teren świątynny z posąg Buddy lub grupa klejnot mądrości kondō, wielka brama posągów buddyjskiej hōju południowa nandaimon Pagoda (tō) Początkowo główne prowadząca na teren Odpowiednik indyjskiej budowle kompleksów, z świątyni stupy, mieści święte czasem ustąpiły miejsca relikwie halom z posągami Drewniana konstrukcja o (spadek znaczenia Buddy wielu kondygnacjach w historycznego, rozwój nieparzystej liczbie rzeźby buddyjskiej) (najczęściej 3 lub 5, 1 Budowa świątynnego zwieńczeniami chigi w Heiden – pawilon ofiar kompleksu sintoistycznego kształcie V lub X kapłańskich – Znajduje się w nim Najstarsze formy Podstawowe elementy: ołtarz, na którym składa wywodzą się ze się ofiary z kwiatów, spichlerza takakura, Honden – główny pawilon owoców czy jarzyn drewnianego budynku na – Znajduje się w nim Chōzuya – zadaszony palach przykrytego relikwia lub substrat zbiornik do rytualnego dwuspadowym dachem z bóstwa obmywania dłoni i ust dużymi okapami – – Brak wstępu dla osób Brama torii konstrukcja widoczna w postronnych – Bardzo trzech podstawowych – Dawniej charakterystyczna dla stylach prawdopodobnie jedyny świątyń shintō Najstarsze świątynie element – Dwie kolumny z zbudowane najczęściej z Haiden – pawilon czci poprzeczną belką, niebarwionego drewna, – Można wejść do niego czasami z poziomym bez gwoździ, dachy kryte po przejściu odprawionej wspornikiem grubą warstwą kory przez kapłana ceremonii – Zwykle drewniana, ale cyprysu japońskiego lub oczyszczenia są też kamienne, włóknami miskantusa – Zwykle oddaje się hołd betonowe czy drewniane Dachy z bóstwu, stojąc przez pokryte miedzią charakterystycznymi pawilonem 2  – Niebarwione lub malowane na czerwono Kaguraden – zadaszone podium do rytualnych tańców Shamusho – biuro świątyni 3 Charakterystyczne elementy ewentualnie okiennicami na podwyższonej części japońskiej architektury amado – ale te mogą być (podłodze korytarza) Engawa też zamontowane na zewnątrz engawy, Tatami Długa, wąska weranda czyniąc ją bardziej znajdująca się na Grube maty, pokrywające integralną częścią domu zewnątrz pomieszczenia bezpośrednio drewnianą lub pomieszczeń Genkan podłogę w tradycyjnych Służy za korytarz lub pomieszczeniach w stylu wejście, ponadto Przedsionek domu, japońskim (washitsu) odbywają się tam oddzielający wewnątrz i Umieszczane jedynie nieformalne spotkania z zewnątrz – geneza wewnątrz pomieszczeń, zaprzyjaźnionymi gośćmi, religijna, obecnie zatarta nie na zewnątrz spędza się czas z rodziną Umieszczony niżej niż Wykonane z ułożonej Drewniana podłoga, podłoga domu wielowarstwowo i bezpośrednio styka się z Łączy się w nim odpowiednio zszytej podłogą wyłożoną materiały, których w słomy ryżowej, pokrytej matami innych częściach się nie uplecionym sitowiem Przykryta wydłużonym łączy (kamień, drewno, igusa (o kolorze od okapem tatami lub płytki jasnozielonego do Oddzielona od ceramiczne, wykładzina) żółtobrązowego, w pomieszczeń Obowiązkowo zdejmuje zależności od stopnia przesuwnymi shōji, się w nim buty, siadając zużycia), brzegi 4  zabezpieczone lamówką jedynie w czystych shōji (skracane właśnie (herinuno) z materiału lub skarpetkach do shōji, ich dotyczą syntetycznej taśmy Dwa warianty rozmiaru poniższe punkty) i Kształtowane od Heian, – w rejonie tokijskim, na fusuma shōji, opisane przed końcem wschodzie i we niżej Muromachi wykształciła współczesnym Zrobione z delikatnego, się obecna forma, czyli budownictwie 1,76 m na półprzezroczystego pokrywanie matami całej 0,88 m, 5 cm grubości papieru czerpanego podłogi – dzięki temu – w rejonie Kioto, na washi, umieszczonego rozwinął się styl życia na zachodzie, w tradycyjnym jednostronnie na podłodze budownictwie 1,90 m na delikatnej, lekkiej Lekkie, trwałe, łatwe w 0,95 m, 5,5 cm grubości drewnianej lub utrzymaniu (wystarczy Matami mierzy się bambusowej kratownicy, przetrzeć wilgotną tradycyjne pomieszczenia czasem zastępowanego szmatką lub odkurzyć, - typowy niewielki pokój jedwabiem raz na rok się wietrzy, co ma 4,5 maty, większe 6 Mogą być przesuwne kilka lat trzeba wymienić lub 8 (wtedy można je też zewnętrzną wyjmować), umocowane powierzchnię) Shōji pionowo lub Nie chodzi się po nich w wmontowane na stałe Ogólna nazwa ścianek butach ani pantoflach, Używane nie tylko działowych, wewnątrz domu, ale i najpopularniejsze to akari 5  jako zewnętrzna ściana starannie lakowane) lub Rozwinięta w (wraz z okiennicami zakryte średniowieczu i w Edo, amado) Posiadają otwór hikite, w była symbolem statusu, Współcześnie który wkłada się palce w znajdowała się w przesłonięte często przez celu przesunięcia pawilonach herbacianych oszklone okna Historycznie często były Obecnie w salonie lub Ograniczają światło, które bogato zdobione, pokoju herbacianym sączy się przez nie stanowiły podłoże do chashitsu delikatnie malarstwa, we Z jednej strony przylega współczesnych domach do ściany z oknem (które Fusuma raczej skromniejsze, ją oświetla, obecnie może czasem pozbawione to być po prostu Cięższe niż shōji, dekoracji żarówka), z drugiej wyłącznie przesuwne posiada szczególnie Materiał oklejony Tokonoma dekoracyjny filar dwustronnie grubym tokobashira nieprzezroczystym Alkowa, dekoracyjna W centrum wiesza się papierem lub płótnem, wnęka w ścianie w zwykle kakemono z niekiedy również tradycyjnych japońskich malowidłem lub zwój z jedwabiem domaca długość jednej kaligrafią, na podłodze Ramy mogą być maty i głębokość połowy, ustawia się przedmiot o widoczne (wtedy są o podniesionej podłodze walorach dekoracyjnych 6  (kompozycja kwiatowa, też ażurowy ze i wścibskimi spojrzeniami, rzeźba, kadzielnica, zdobieniami (na ogół im w lato mogą zastępować szczególnie piękny bardziej wypracowanymi, shōji kamień, wazon), tym starsza ranma), Yoshizu – trzcinowe, przedmioty te zmienia się może posiadać podobne do sudare, ale w zależności od pory lakierowane ramy rozwijane poziomo, mogą roku, gościa i okazji Zapewniają dopływ służyć za płot lub osłonę Przylegają do niej światła i przepływ balkonu naprzemienne półki powietrza Byōbu – wieloskrzydłowe, chigaidana, na których składane parawany, które ustawia się utensylia Zasłony i przesłony mogą być przenoszone i herbaciane lub ustawiane w różnych Pozwalają na osłanianie przedmioty do pisania częściach domu, się od światła przy wykonane podobnie jak Ranma jednoczesnym fusumy na konstrukcji z umożliwieniu przepływu drewnianych ram Prostokątny, ozdobny powietrza dwustronnie oklejonych świetlik umieszczonego Sudare – bambusowe papierem lub materiałem. pomiędzy shōji lub rolety, zawieszane zwykle Często malowane i fusuma a sufitem, a także na skraju okapu nad zdobione, dawne byōbu w górnej części bramy werandą albo na są obecnie często Wypełniony małymi shōji zewnątrz okien, wywieszane jak obrazy lub fusumami, może być chroniące przed słońcem 7  Mniejsze, Oświetlenie jednoskrzydłowe parawany tsuitate Dawniej popularne były Noren – materiałowa różne latarnie, lampiony i zasłona niesięgająca lampy (tōrō), np. stojące ziemi, wieszana nad andon, przenośne wejściem, obecnie często lampiony chōchin, w tradycyjnych kamienne ishidōrō w restauracjach, barach czy ogrodach czy sklepach – stanowi znak świątyniach, wiszące rozpoznawczy, (metalowe lub brązowe) jednocześnie wskazuje, tsuridōrō czy jest otwarte, czy Okna o różnych zamknięte (wtedy się je kształtach (np. chowa). Wieszane też w ostrołukowe katōmado), domach w celu umieszczanych nisko, nie oddzielenia pomieszczeń, pozwalające wpaść do np. kuchni środka ostremu światłu, czasem wypełnione kratownicą obciągniętą papierem jak w shōji 8 Główne style w architekturze Wprowadzony wraz z zen okna katōmado – buddyjskiej w okresie Kamakura połączone z japońską Daibutsuyō – styl Wielkiego Lżejszy od daibutsuyō prostotą i naturalnością Buddy Osiowy plan zabudowy, materiałów kolejne zabudowania Pawilon Jizōdō w zespole Nazwa od pawilonu ułożone wzdłuż osi z Shōfukuji w Tokio Daibutsuden w Tōdaiji, południa na północ, po który w 1181 r. został bokach dodatkowe Wayō – styl japoński odbudowany w tym stylu zabudowania po pożarze Termin używany od XIII Nazwy elementów Czerpiący z Chin, w, ogólna nazwa stylów odmienne niż w innych stosowany przez mnicha pochodzących z Chin, świątyniach (np. Chōgena w XII w., wygasł które uległy butsuden zamiast hondō) po jego śmierci zjaponizowaniu w Heian Elementy chińskie – Charakterystyczne Wzorowane na budynki na kamiennych wsporniki przy arystokratycznych cokołach, kamienne bądź kolumnach, wyniosłość i rezydencjach shinden ceramiczne podłogi, prostota, brak zbędnych Określenie powstałe dla charakterystyczny kształt upiększeń odróżnienia architektury dachu, symetryczna starszych stylów od fasada wejściowa, Zenshūyō – styl zenistyczny napływających nowych drewniane kolumny na kamiennych podstawach, 9  Hokuendō (Północna Oktagonalna Hala) w Kōfukuji w Narze Setchuyō – styl eklektyczny Połączenie innych stylów Różnorodność konstrukcji i elementów dekoracyjnych Złoty Pawilon Kinkaku (jedna kondygnacja shindenzukuri, druga bukezukuri, trzecia karayō) Srebrny Pawilon Gingaku (dolna kondygnacja japońska, górna chińska) 10 Główne style w architekturze Taishazukuri Style późniejsze sintoistycznej Shinmeizukuri Wywodzi się z Izumo Pojawienie się wpływów taisha, wielkiej świątyni buddyjskich, szczególnie Zarezerwowany dla Ise Wielki honden, w Heian, w kształcie jingū podzielony na cztery dachu (zawinięte Olbrzymi kompleks pomieszczenia narożniki) i nowych ponad 100 świątyń, Chigi w kształcie elementach (korytarze, podzielonych na Naikū i krzyżaków galeryjki, malowane Gekū, Przybytek Wejście usytuowane po ściany i kolumny, Wewnętrzny i Zewnętrzny prawej stronie ściany kamienne fundamenty, Wzniesione na planie szczytowej pagody), liczne style prostokąta, kryte dużymi, W Edo buddyjskie dwuspadowymi dachami Sumiyoshizukuri inspiracje tak duże, że z kory cyprysu, na ciężko czasem odróżnić Styl świątyni Sumiyoshi szczytach chigi w świątynie, ozdobny styl (Osaka) kształcie litery V gongenzukuri (np. Drzwi wejściowe Wejście umieszczone Tōshōgu w Nikkō) pośrodku ściany osiowo na dłuższej W Meiji powrót do szczytowej ścianie okpaowej, czystych form, ale też np. Kolumny i krokwie zwrócone na południe nowe materiały takie jak pomalowane na Odbudowywane co 20 lat żelbeton cynobrowo 11 Główne style w architekturze Główną częścią (zwykle na wschód i świeckiej – shindenzukuri prostokątna bądź zachód), kryte kwadratowa moya dwuspadowym dachem, Styl środkowego otoczona przybudówkami wiodące do innych pawilonu hisashi, wokół pawilonu budynków (tainoya), Wywodzi się z okresu weranda sunkoen przeznaczonych dla Nara, rozwinął się w Pomieszczenia członków rodziny bądź Heian, dominował w oddzielone drewnianymi służby architekturze przesuwnymi Ok. 120 metrów mieszkaniowej wyższych kratownicami yarido, kwadratowych warstw społecznych przybudówki oddzielone powierzchni przez kilka wieków, od werandy Otoczone glinianym ulegając stopniowym bambusowymi roletami murem przykrytym przekształceniom sudare i zasłonami z dwuspadowym daszkiem, Shinden – dosł. pawilon materiału kabeshiro w nim zadaszone bramy do spania – znajdował się Czterospadowy, na wschodzie i zachodzie pomiędzy innymi półszczytowy dach z Shinden zwrócony na budynkami w kompleksie, widoczną od środka południe z rozległym stanowił miejsce konstrukcją podwórzem, miejscem zamieszkania pana domu Zadaszone, otwarte ceremonii i rozrywek, na oraz wykorzystywany był galerie watadono południe od podwórza do przyjmowania gości odchodzące od pawilonu 12  staw z wyspą, obsadzony Nie zachowała się w drzewami i krzewami oryginalnej formie żadna Poza centralną częścią rezydencja shindenzukuri rezydencji budynki dla Pawilon Świątyni Feniksa wartowników i w Uji, rezydencja pomieszczenia przekształcona na gospodarcze świątynię, miks cech Wnętrza: chińskich (osiowość, – Drewniane, polerowane symetria, kamienny podłogi z grubymi matami cokół, ceramiczny dach) i do siedzenia lub spania japońskich (lekkość – Pomieszczenia konstrukcji, boczne dzielone fusuma, skrzydła na słupach, parawanami, powiązanie z ogrodem, materiałowymi zasłonami szczególnie z wodą) – Przenośne stoliki, szafki, ozdobne pudełka, toaletki, ramy do wieszania kimon, lampy oliwne na stojakach 13 Główne style w architekturze – Tokonoma – stanowiące początkowo świeckiej – shoinzukuri początkowo nazywana wejście do zamkniętej, oshiita, zaś tokonoma to chronionej części sypialni Styl gabinetowy (shoin był cały pokój Obecnie powyższe oznacza pomieszczenie – Przemienne półki elementy stosunkowo do pisania, bibliotekę, chigaidana, umieszczone rzadko występują naraz, początkowo znajdowało we wnęce na różnych zaś oprócz nich obecne się w mieszkalnej części poziomach, górna po są maty tatami na całej świątyń zen, gdzie kapłan lewej, dolna po prawej, podłodze, słupy o oddawał się studiom lub połączone pionową podstawie prostokąta, przyjmował rozmówców) listwą, początkowo sufity kasetowe lub Wykształcony wskutek ruchome fasetowe, przesuwne stopniowych modyfikacji – Wbudowane biurko ścianki fusuma i shōji, shindenzukuri, pełną shoin, tsukeshoin – czasem okiennice amado dojrzałość osiągnął w okr. alkowa z nisko Wraz z rozwojem Momoyama umocowanym znaczenia nabrał genkan Zdominował architekturę stołem-biurkiem, Wczesny styl przetrwał w mieszkaniową i przetrwał wychodząca na werandę, kompleksach w licznych odmianach do ograniczone przez shōji, świątynnych Ginkakuji w dzisiejszego dnia aby zapewnić światło Kioto oraz Miidera, Charakterystyczne – Dekoracyjne drzwi dojrzały zaś w pawilonie elementy w pokoju chōdaigamae, Shiroshoin w Kioto gościnnym: 14 Ogólne cechy japońskiej herbacianych i ich różnią się zbytnio od architektury charakterystycznego zachodnich, dominują stylu konstrukcje ze stali i Historia: Okres Edo – rozwój żelbetonu. Wielu rodzimej architektury, architektów japońskich Nie przetrwały przykłady zarówno bogato znanych jest prehistoryczne, ale dekorowanej, jak i powszechnie na świecie. wyobrażenie dają figurki, skromniejszej (teatry, wykopaliska i Charakterystyka: łaźnie) niezmieniona przez setki Okres Meiji – lat architektura sinto Harmonijne otoczenie w wprowadzenie Wraz z wprowadzeniem otoczeniu naturalnym, materiałów, metod i buddyzmu zaczęły przenikanie się z stylów zachodnich, powstawać świątynie w przyrodą. początko w budynkach stylu chińskim Ze względu na warunki projektowanych przez W okresie Heian nadal klimatyczne i ryzyko ludzi Zachodu, potem czerpano z Chin, jednak trzęsień ziemi głównym samych Japończyków zaczęła rozwijać się materiałem jest drewno, Współcześnie – w rodzima architektura oprócz niego glina, mniejszym budownictwie arystokracji papier, sitowie, kora mieszkaniowym nadal W średniowieczu drzewna, dachówka podstawą jest drewno, architektura zenistyczna, ceramiczna – unika się ale większe budynki nie powstanie pawilonów cegły czy kamienia 15  Przestrzeń, pustka jako wartościowy element konstrukcji Konstrukcja szkieletowa ze słupów, belek i desek, ograniczenie wewnętrznych podziałów, stosowanie przesuwnych ścianek, parawanów, przesłon – przez to przestrzeń nie jest zdefiniowana na stałe, jest zmieniana według potrzeb, dynamiczna Skromne oświetlenie, światło sączące się przez papierowe ścianki shōji, oświetlające głównie dolną część pomieszczeń, gra cieniem 16