ARALIN 5 - G1 - Filipino PDF

ARALIN 5 PAGSULAT: COHESIVE DEVICES PANGKAT 1  Gamit ng Cohesive Devices Kung ang mga pangungusap, idea, at detalye ay malinaw na nagkakaugnay sa isang konteksto, madali na itong maunawaan ng mambabasa. Malaking tulong ang tamang paggamit ng mga cohesive devices para makabuo ng...

ARALIN 5 PAGSULAT: COHESIVE DEVICES PANGKAT 1  Gamit ng Cohesive Devices Kung ang mga pangungusap, idea, at detalye ay malinaw na nagkakaugnay sa isang konteksto, madali na itong maunawaan ng mambabasa. Malaking tulong ang tamang paggamit ng mga cohesive devices para makabuo ng makabuluhang teksto. Kung ang isinulat ng awtor ay malinaw na naunawaan at naisabuhay ng mambabasa, nangangahulugang nagtagumpay ang awtor sa kaniyang isinulat.  1. REPERENSYA (REFERENCE) 1. Ito ang paggamit ng mga salitang maaaring tumukoy o maging reperensiya ng paksang pinag- uusapan sa pangungusap. Tinutukoy nito ang anapora at katapoга.  ANAPORA tumutukoy sa mga panghalip na ginagamit sa hulihan bilang pananda sa pinalitang pangalan na binanggit sa pangungusap o talata.  HALIMBAWA NG ANAPORA Hindi baleng mabigo ka na ipaglaban ang mga pangarap mo, kesa nabigo ka nang hindi man lamang dahil sa mga ito. Halaw mula sa talumpati ni Ricky Lee Sa PUP nang gawaran siya ng Doctorate in Humanities Honoris Causa noong ika-8 ng Mayo, 2019  KATAPORA tumutukoy sa mga panghalip na ginagamit sa unahan bilang pananda sa pinalitang pangalan na binanggit sa hulihan ng pangungusap o talata.  HALIMBAWA NG KATAPORA Kagaya ng karangalang itong ibinibigay n'yo sa akin. Di ko alam kung anong nagawa kong kabutihan sa PUP para maibigay ninyo sa akin ito. Halaw mula sa talumpati ni Ricky Lee Sa PUP nang gawaran siya ng Doctorate in Humanities Honoris Causa noong ika-8 ng Mayo, 2019 PANUTO: Natutukoy ang cohesive devices na ginamit sa teksto. Isulat sa patlang kung Anapora o Katapora ang tinutukoy ng mga panghalip na nakasulat nang madün (bold). 1. "Dalhin natin siya sa ospital dalil" ang sigaw ng maliksing si Doris habang pangko ang matandang lupaypay at tila wala ng buhay. Isinakay siya sa huling bahagi ng kotse at saka mabilis nitong pinaandar ang sasakyan patungo sa pinakamalapit na ospital. Subalit hindi na umabot nang buhay si Lolo Jose sa pagamutan.  Anapora o Katapora 2. Bayani ang mga taong handang tumulong sa nangangailangan kahit walang hinihintay na kapalit o magbuwis ng buhay para sa bayan kung kinakailangan. Sila ay mga karaniwang taong nakagagawa ng hindi pangkaraniwang kabutihan para sa iba  Anapora o Katapora 3. Matamis na maasim ito. Ang may katigasan at kulay lilang balat ay nagtataglay ng mapuputing hilis na paborito ng marami hindi lang dahil sa lasa nito kundi maging sa taglay na sustansiya. Hindi pangkaraniwang prutas ang mangosteen.  Anapora o Katapora 4. Grab taxi na nga ba ang solusyong dala ng makabagong teknolohiya para mapadali ang paghahanap ng masasakyan? Ito ay alternatibo sa nakasanayang de- metrong taxi. 5. Malinis at sariwang hangin, isa na nga lang ba itong alaala sa ating malalaking lungsod?  2. Substitusyon Paggamit ng ibang salitang ipinapalit sa halip na muling ulitin ang salita. HALIMBAWA: Bumigay na ang aking laptop kaya bumili ako ng bago. Ang salitang laptop ay napalitan ng bago.  3. ELIPSIS May ibinabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan o magiging malinaw papara mmambabasa ang pangungusap dahil makatutulong ang naunang pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig ng nawalang salita. HALIMBAWA: Nagpunta si Nadine sa mall at namili si Nadine na mall. Nagpunta si Nadine sa mall at namili.  4. PAG-UUGNAY Nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng "at" sa pag- uugnay ng sugnay sa sugnay, parirala sa parirala, at pangungusap sa pangungusap. Sa pamamagitan nito, higit na nauunawaan ng mambabasa o tagapakinig ang relasyon sa pagitan ng mga pinag-uugnay. HALIMBAWA: Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo para sa mga anak at ang mga anak naman ay dapat magbalik ng pagmamahal sa kanilang mga magulang.  5. Kohesyong Leksikal Mabibisang salitang ginagamit sa teksto upang magkaroon ito ng kohesyon. May dalawang uri ito.  1. Reiterasyon kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit ng ilang beses. a. Pag-uulit o repetisyon HALIMBAWA: Maraming bata ang hindi nakapapasok sa paaralan. Ang mga batang ito ay nagtatrabaho na sa murang gulang pa lamang.  b. Pag-iisa-isa HALIMBAWA: Nagtanim sila ng mga gulay sa bakuran. Ang mga gulay na ito ay talong, sitaw, kalabasa, at ampalaya. c. Pagbibigay Kahulugan HALIMBAWA: Marami sa mga batang mangagawa ay nagmula sa mga pamilyang dukha. Mahirap sila kaya ang pag- aaral ay naisasantabi kapalit ng ilang baryang naiaakyat nila para sa hapag-kainan.  2. Kolokasyon mga salitang magkapareha o magkasalungat. HALIMBAWA: nanay - tatay guro - mag-aaral doktor - pasyente hilaga timog puti - itim maliit - malaki mayaman - mahirap