OKUL ÇAĞI-BEP-AŞAMALARI PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu sunum, özel gereksinimli okul çağındaki çocuklar için değerlendirme, bireyselleştirilmiş eğitim programları ve kaynaştırma uygulamaları konularını ele alıyor. Sunum, ilgili adımları ve süreçleri özetliyor.
Full Transcript
1 ÖZEL GEREKSİNİMLİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA --DEĞERLENDİRMELER --BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI --KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI ÖZEL GEREKSİNİMLİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA DEĞERLENDİRMELER 2 Sınıf öğretmenleri, sınıflarında davranışsal, duygusal veya öğrenme...
1 ÖZEL GEREKSİNİMLİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA --DEĞERLENDİRMELER --BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI --KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI ÖZEL GEREKSİNİMLİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA DEĞERLENDİRMELER 2 Sınıf öğretmenleri, sınıflarında davranışsal, duygusal veya öğrenme sorunları olan, sınıfın gerekliliklerini yerine getirmekte zorlanan öğrencileri rehberlik ve araştırma merkezlerine (RAM) yönlendirirler Bu öğrencilerin özel eğitim okullarına veya özel eğitim sınıflarına yerleştirilmesi beklentisi taşırlardı ÖĞRENME HIZI, DUYGUSAL VE DAVRANIŞSAL ÖZELLİKLERİ AKRANLARININ GERİSİNDE OLAN 3 ÖĞRENCİLERİN (1. Basamak) Sınıf öğretmenleri tarafından öğrencinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi (2. Basamak) Rehberlik ve Araştırma Merkezi ne «Gönderme öncesi süreç» (3.Basamak) Rehberlik ve Araştırma Merkezine Gönderme Süreci (4. Basamak) Ayrıntılı Değerlendirme Süreci (5.Basamak) Özel Eğitim Hizmetleri İçin Uygunluğuna Karar Verme (6. Basamak) Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı Hazırlama Öğrenme hızı, duygusal ve davranışsal özellikleri akranlarının gerisinde olan öğrencinin 4 SINIF ÖĞRETMENLERİ TARAFINDAN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ (1.Basamak) Her öğrenci zaman zaman başarısızlık, duygusal ve davranışsal bozukluklar yaşayabilir. Önemli nokta hangi öğrencinin daha fazla desteğe gereksinim duyduğunu BELİRLEMEKTİR. İlk belirleme aşamasında kullanılan yöntemler tüm öğrenciler için kullanılan yöntemlerdir ( gözlemler, sınavlar, kontrol listeleri, sınıf içi çalışmalar, okumalar, deftere yazılanlar, ev ödevleri….) Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencilerin Rehberlik ve Araştırma Merkezi ne 5 GÖNDERME ÖNCESİ SÜREÇ (2. Basamak) Akademik, duygusal ve davranışsal özellikleri açısından akranları tarafından izlenen programı takip etmekte zorlanan öğrencilerin değerlendirme için gönderilmeden önce çeşitli uyarlamalarla genel eğitim sınıfında eğitilmelerini amaçlar Aile, okul yöneticisi rehber öğretmenin de katılımını gerektirir. Bu süreçte gösterilen çabanın planlı ve sistematik olması gerekir Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencilerle GÖNDERME ÖNCESİ SÜREÇTE YAPILANLAR 6 Öğrenciye hangi davranışlar kazandırılacağı hangi konu veya derste destekleneceği belirlenir Planlanan destek/uyarlama/müdahalenin ne kadar süreyle uygulanacağı belirlenir Programda ve Öğretimsel Süreçlerde uyarlamalar: (ilkokul 2.sınıf olmasına rağmen 1. sınıf seviyesinde ise amaçlar ve başlanan seviye 1. sınıfa göre olmalıdır. kullanılan materyallerin farklılaştırılması, öğrenciye uygun öğrenme etkinlikleri Öğrenme hızı, duygusal ve davranışsal özellikleri akranlarının gerisinde olan öğrencilerle GÖNDERME ÖNCESİ SÜREÇTE YAPILANLAR 7 Sınıf yönetiminde yapılacak uyarlamalar ve çevresel uyarlamalar: Sınıf kuralları ve uygun davranışların pekiştirilmesi, oturma düzeni, dikkat dağıtıcı malzemelerden çevrenin arındırılması Değerlendirme: Sınıf öğretmeni öğrenci için yaptığı tüm uyarlamaları değerlendirir ve öğrenci bilgileri ile birlikte bir rapor hazırlayarak öğrenciyi Rehberlik ve Araştırma Merkezine gönderme sürecini başlatır Öğrenciyi Değerlendirmeye Gönderirken 2 önemli konu düşünülmelidir !!! 8 1-Değerlendirme süreci sonunda öğrenciye sağlanacak hizmetler ve yardımlar aynı kalacaksa, ek bir özel eğitim desteği sağlamak mümkün değilse değerlendirme sürecinin başlamasına gerek yoktur 2-Değerlendirme sonucu hiçbir destek sağlanmayacaksa, etiketlemenin olumsuz etkilerini yaşatmamak gerekir. Öğrenci ile ilgili beklentileri düşürür. Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencileri REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİNE GÖNDERME 9 SÜRECİ (3. Basamak) Özel gereksinimli olarak belirlenen öğrencilere gönderme öncesi süreçte uygulanan müdahaleler etkili olmadığında, öğrencinin özel eğitime uygun olup olmadığını belirlemek içindir. Öğretmen bir gönderme formu doldurarak, bu süreçle ilgili bilgiler paylaşılıp ailenin onayı alınarak öğrenciyi RAM’a yönlendirir. *Özel gereksinimli öğrencilerin değerlendirilmesi, eğitim kurumlarına yönlendirilmesi, desteklenmesi, takibinden sorumlu olan kurum Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM)dır. Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencilerin AYRINTILI DEĞERLENDİRME SÜRECİ (4.Basamak) 10 Rehberlik ve Araştırma Merkezleri tarafından yapılan Ayrıntılı Değerlendirme Süreci Ailenin de içinde bulunduğu bir ekip tarafından yapılır ***Öğrencinin öğretmeni tarafından gönderilen formlar dikkate alınır ***Öğrenci hakkında çok yönlü bilgi toplanır ***Formal değerlendirme araçları uygulanır(başarı testleri, zeka testleri) Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencilerin ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ İÇİN UYGUNLUĞUNA KARAR 11 VERME (5. Basamak) Değerlendirme sonucu 3 karar çıkabilir 1- Öğrencinin kendi sınıfında eğitimine aynı şekilde devam etmesi 2-Öğrencinin kendi sınıfında kaynaştırma öğrencisi olarak bireysel destek/özel eğitim desteği ile devam etmesi 3- Öğrencinin ayrı bir özel eğitim sınıfında veya okulunda eğitimine devam etmesi. 12 Öğrenme Hızı, Duygusal Ve Davranışsal Özellikleri Akranlarının Gerisinde Olan Öğrencilere BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PLANI HAZIRLAMA (6. Basamak) BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI https://slideplayer.biz.tr/slide/9549464/ Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP) 13 Her bir engelli çocuk ile onların öğretmen ve ailelerinin özel gereksinimlerini karşılamak için eğitim kurumu tarafından geliştirilen bireysel, yazılı, özel eğitim programlarıdır. İzlenebilir: https://slideplayer.biz.tr/slide/9549464/ 14 Bireyin, gelişim ve akademik disiplin alanlarında eğitimsel ihtiyaçlarını karşılamak için uygun eğitim ortamlarında ve destek hizmetlerden Bireyselleşti en üst düzeyde yararlanmasını rilmiş Eğitim öngören yazılı dokümandır. Programı EĞİTİM PROGRAMI: bir okulda Nedir? yapılacak eğitim ve öğretim etkinliklerini düzenleyen bir belge olarak da düşünmek mümkündür. (BEP) nedir? 15 Rehberlik ve araştırma merkezlerinde “Eğitsel Değerlendirme ve İzleme Ekibi” tarafından gerçekleştirilen “Ayrıntılı Değerlendirme Süreci” sonunda “Özel Eğitimden Yararlanması uygun Görülen” özel gereksinimli öğrenciler için “ekip” tarafından hazırlanan programdır. Özel gereksinimli öğrenci için belirlenen hedeflere ulaşmada gerekli olan destek eğitim hizmetlerini de içeren aile ve öğretmenin birlikte kabul ettikleri yazılı bir plandır. BEP yasal bir zorunluluk olup özel gereksinimi olan her öğrenci için hazırlanır. Özetle BEP EĞİTİM ORTAMI DESTEK HİZMETLERİ Kaynaştırma Destek eğitim Özel eğitim sınıfı odası Özel eğitim okulu Sınıf içi destek Hastane okulları Dil konuşma DİSİPLİN ALANLARI desteği Akademik Fizyoterapi Toplumsal uyum Ulaşım Sosyal beceriler Aile eğitimi Dil Becerileri Evde eğitimi içerir. Motor Beceriler 17 Aile ve okul arasında bir iletişimdir. Öğrencinin özel eğitim ve destek hizmetlerinin BEP öğrenciye sunulduğu yazılı bir dokümandır. İŞLEVİ Ailenin, okulun ve ilişkili tüm birimlerin çalışmalarını ve bunların öğrenciye katkılarını izleme ve değerlendirme aracıdır. 18 ABD’ de PL 94-142 tüm engelli öğrencilerin devlet tarafından eğitimi zorunlu hale gelmiştir. YASAL Türkiye’de 1997 yılında yürürlüğe giren 573 sayılı özel eğitim DAYANAKLA hakkında kanun hükmünde kararnamenin 4. maddesi f RI fıkrasında belirtilmiştir. özel eğitim hizmetleri yönetmeliği madde 20. ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ http:// orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosy alar/2021_09/13145613_Ozel_E Yitim_Hizmetleri_YonetmeliYi_s Yasal tanım Madde 62- Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı, bireyin ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır. Yasal tanım Madde 63- Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda, özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur. 2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Eğitim programları MADDE 68 (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan genel ve mesleki eğitim programları ile özel eğitim okul, kurum ve sınıflarında içerikleri öğrencilerin özelliklerine göre hazırlanmış özel eğitim programları uygulanır. 2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Bireyselleştirilmiş eğitim programı MADDE 69 – (1) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır. 2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği 2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, a) Eğitim planında yer alan yıllık amaçlar ve öğrencinin takip ettiği eğitim programı/programları temel alınarak belirlenen kısa dönemli amaçlarını, b) Öğrencinin alacağı destek eğitim hizmetinin türü, süresi, sıklığı ve bu hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağını, c) Öğretim ve değerlendirmede kullanılacak yöntem ve teknik, araç-gereç ve eğitim materyallerini, ç) Eğitim ortamına ilişkin düzenlemeleri, d) Davranış problemlerini önlemeye ya da azaltmaya yönelik tedbirler ile uygulanacak yöntem ve teknikleri, e) Öğrencinin kişisel bilgilerini içerir. 2006 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (3) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ve BEP geliştirme biriminin iş birliğiyle hazırlanır. (4) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, öğrenci için hedeflenen amaçların gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak yeni bireyselleştirilmiş eğitim programında ve bireyin yönlendirilmesinde BEP’e ilişkin değerlendirmeler esas alınır. Özellikleri Bireyselleştirilmiş eğitim programının yasal bir zorunluluk olarak kabul edilmesiyle özel gereksinimli bireylerin ve onların ailelerinin eğitimsel gereksinimleri yasal olarak güvence altına alınmıştır. Her özel gereksinimli öğrenci için yılda bir kez hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programı ailenin de içinde bulunduğu bir ekip tarafından hazırlanır. Ekip üyeleri ayrıntılı değerlendirme sürecinde elde ettikleri değerlendirme verilerine göre öğrenciye kazandırılacak davranışları belirlemek için belirlenen alanlarda performans düzeyini tespit eder ve bu davranışlara ilişkin olarak ailenin de onayını alırlar. BEP’in Özellikleri Nelerdir? 26 KAPSAMLIDIR. Çünkü, Her çocuğun eğitim gereksinimlerine uygun olarak düzenlenen öğrenim yaşantılarını içerir, UYGULANABİLİRDİR. Çünkü, BEP amaçları öğrencinin performans düzeyine uygundur BİREYE ÖZELDİR. Çünkü, BEP yer alan amaçlar bireye özgü ölçülebilir, gözlenebilir davranışları içerir. BEP’in Özellikleri 27 AYRINTILIDIR. Çünkü, Hem genel hem de özel eğitim alanlarında ihtiyaç duyulan ilgili hizmetleri, geçiş hizmetlerini, mesleki, motor, özbakım, günlük yaşam ve iletişim becerileri de kapsayacak şekildedir. ANLAŞILIRDIR. Çünkü, BEP hem ebeveyn hem de uzmanların anlayabileceği dille yazılır. İŞBİRLİĞİ GEREKTİRİR. Çünkü, BEP katılan tüm üyeler arasında bir anlaşma sağlar. BEP’in İşlevselliği Nedir? 28 Hazırlanan programla öğrenciye “ne öğretileceği” işlevsellikle ilgilidir. İşlevsel beceriler, bireyin bağımsız yaşaması için kendi ilgi, yetenek ve performansı doğrultusunda gerekli becerilerin tümünü kapsamaktadır. BEP’in Etkililiği Nedir? 29 Etkili BEP “nasıl öğretileceğine” ilişkin kararların alınmasını ve uygulanmasını gerektir. BEP Ne Değildir? 30 Öğrenciye öğretilecek her türlü bilginin bir tanımı değildir. Tüm öğrencilerin beklentilerini karşılayacak bir eğitim programı değildir. Önceden belirlenmiş bir program değildir. Öğretmenin etkililiğini izlemesine hizmet eden bir araç değildir. Bir günlük plan değildir. BEP Ne Değildir? 31 Bireysel çalışma kağıtları değildir. Yalnızca öğretmeni ilgilendiren bir çalışma programı değildir. Öğrencinin yalnız akademik performansıyla ilgilenen bir gelişim yada kayıt tablosu değildir. BEP’İN YARARLARI ÖĞRENCİYE Öğrencinin yetersizliğinden kaynaklanan farklı ihtiyaçlarının neler olduğu belirlenir. Öğretim etkinliklerinin öğrencinin ihtiyaçlarına göre düzenlenmesini sağlar. ANNE-BABAYA Veli ile okul personeli arasında iletişim ve işbirliğini sağlar. Velinin eğitim hakkı ile ilgili kararlara katılımını sağlar. Görev ve sorumluluklarını net olarak tanımlar. ÖĞRETMENE Öğrencinin var olan yeterlilik ve gereksinimlerini net olarak ortaya koyar. Farklı disiplin alanları ile işbirliğini sağlar. Öğretmen için eğitim ve değerlendirme süreçlerini tanımlayan bir kılavuzdur. 1-Ekibi Oluşturma 33 BEP 2- Performans Alımı Hazırlam 3- Sağlanacak Özel a eğitim ve Destek eğitimler belirlenecek Aşamalar 4- BEP’in ı Hazırlanması 5- Uygulanması, İzlenmesi , Değerlendirmesi 34 Okul/Kurum Müdürü Veya Müdür Yardımcısı BEP Bir rehber öğretmen Hazırlama Öğrencinin sınıf Ekibi (Öz. Eğt. Hiz. öğretmeni Yön. 47. İlgili alan madde) öğretmenleri Öğrencinin velisi Öğrenci Öğrencinin Eğitsel Performans Düzeyinin Belirlenmesi 35 Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciye BEP hazırlanabilmesi için öğrencinin tüm gelişim alanları ile akademik disiplin alanlarında sahip olduğu bilgi ve beceri düzeyinin belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için öğrencinin takip edeceği eğitim programı temel alınarak değerlendirme yapılmalı ve öğretime nereden başlanılacağına karar verilmelidir. Değerlendirme sürecinde kullanılacak yöntem ve teknikler ile ölçme araçlarının öğrencinin özelliğine uygun olarak seçilmesi gerekmektedir. Uzun ve Kısa Dönemli Amaçların Belirlenmesi 36 Öğrencinin eğitim performansı doğrultusunda uzun dönemli yıllık amaçlar ile bu yıllık amaçlara ulaşılmasına hizmet edecek kısa dönemli amaçlara karar verilmesi gerekmektedir. Öğrenciye Sunulacak Destek Hizmetlerin Belirlenmesi 37 BEP geliştirme birimince özel eğitim ihtiyacı olan öğrencinin hangi derslerden haftada kaç saat destek eğitim odasından yararlanacağının belirlenmesi ayrıca bu dersleri okutacak öğretmenler ile bu kapsamda yapılacak planlamaya dair bilgilerin de BEP’te yer alması gerekmektedir. Öğretim Materyalleri ve Öğretim Yöntemlerinin Belirlenmesi 38 Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenci için belirlenmiş olan amaçlara ulaşılmasına hizmet edecek materyallerin belirlenmesi ya da mevcut materyallerde yapılacak uyarlamalara karar verilmesi ayrıca öğretim sürecinde kullanılacak yöntem ve tekniklerinde öğrencinin özelliği ve öğrenme ihtiyaçları doğrultusunda belirlenmiş olması gerekmektedir. Başarının Değerlendirilmesi 39 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine göre bulunduğu okulun eğitim programını veya denkliği olan bir programı izleyen öğrencilerin başarıları, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilmekte olup değerlendirmelerde öğrencilerin BEP’leri dikkate alınmaktadır. Öğrencinin başarısının değerlendirmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda öğrencilerin yetersizlik türü, gelişim özellikleri ve eğitim performansları dikkate alınmalı ve bu doğrultuda süre ortam, yöntem, cihaz ve materyallerde düzenlemeler yapılmalıdır. Bu kapsamda yapılan düzenlemelere ilişkin bilgilerinde BEP’e yansıtılması gerekmektedir. BİR ÜST ÖĞRENİM KURUMUNA \ MESLEKİ YAŞAMA GEÇİŞ 40 Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin bir üst sınıfa/kademeye ya da mesleki yaşama geçiş süreçlerinde, eğitim performansları ve ihtiyaçları ile ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda yapılacak yönlendirmesi büyük önem arz etmektedir. Bu süreçte öğrenci ile ilgili hazırlanmış bilgi, belge ve dosyaların ilgili kişi, kurum ve kuruluşlara iletilmesi ve taraflar arasında gerekli iş birliğinin sağlanması gerekmektedir. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarında Çocukla ilgili 7 41 (BEP)Bölüm Bulunur Çocuğun Kimlik Bilgileri 1-Performans Düzeyi 2-Çocuğun Eğitiminde Uzun ve Kısa Dönemli Amaçlar 3-Öğretim Materyalleri ve Öğretim Yöntemlerinin Belirlenmesi 4-Özel Eğitimle İlgili Servisler, 5-Genel Eğitim Uygulamalarında Katılmayacağı Alanlar 6-Uygulanacak Değerlendirme 7-Ailenin Bilgilendirilmesi BEP sürecine başlama ve bitiş tarihleri BEP te Çocuğun Kimlik Bilgileri 42 BEP formlarında çocuk hakkında demografik bilgilerin kaydedileceği bir bölüm bulunur Adı-soyadı, Anne baba adı, Doğum tarihi, yaşı Okulu-sınıfı Daha önce eğitim alıp almadığı……vb. 1- BEP te Çocuğun Performans Düzeyi (ilk 43 aşama) BEP te çocuğun yetersizlik gösterdiği her alandaki performans düzeyinin belirtilmesi gerekir. ÖNEMLİDİR!!! çünkü çocuğun eğitiminde «nereden başlayacağımızı» gösterir. Performans Düzeyi: Eğitimsel açıdan zayıf ve kuvvetli yanları nelerdir? Hangi beceri veya alanların geliştirilmeye gereksinimi var? Yaşına uygun akademik yeterlilikleri nasıl? İlköğretim müfredatındaki derslerde hangi seviyede? Yaşına uygun becerilerden hangisini edinmiş, edinmemiş Sorularına cevap aranır. 1-BEP Çocuğun Performans Düzeyinin Belirlenmesi İki Basamaktan Oluşur 44 Çocuğun performans düzeyinin belirlenmesinde genel gelişiminin değerlendirilmesinden belli bir becerideki gelişiminin değerlendirilmesine doğru bir yol izlenir. Çocuğun bir becerideki ustalığının değerlendirilmesi ile son bulur Çocuğun performans düzeyini belirleme basamakları: 1-Çocuğu Tanımaya Yönelik Çalışmalar: 2-Öğretimi Planlamaya Yönelik Çalışmalardır 1-BEP Çocuğun Performans Düzeyinin Belirlenmesi İki Basamaktan Oluşur 45 1-Çocuğu Tanımaya Yönelik Çalışmalar: Çocukla ilgili kayıtları incelemek, aileyle, çocuğu yakından tanıyan öğretmenlerle görüşmek, çeşitli ortamlarda çocuğu gözlemek, standart test ve ölçek sonuçlarını incelemek. Bu bilgileri topladıktan sonra kaydetmek, düzenlemek, saklamak bizden sonra çocukla çalışacak kişilere iletmek önemlidir. 1-BEP Çocuğun Performans Düzeyinin Belirlenmesi İki Basamaktan Oluşur 46 2-Öğretimi Planlamaya Yönelik Çalışmalar: ---Değerlendirme alanları ve alt alanları ---Belirlenen alanlardaki becerilerde çocuğun za- yıf becerileri ---Zayıf becerilerin öncelik sırasına dizilmesi ---Beceri analizlerinin yapılması ---Becerilerdeki ustalığın belirlenmesi 2-Çocuğun Eğitiminde Uzun ve Kısa Dönemli Amaçlar 47 Çocuğun performans düzeyine bağlı olarak bir yılda bekleyebileceğimiz gelişmeler uzun dönem amaçlardır, «Çizgili kağıda yazılmış örneğe bakarak harfleri kopya eder Şimdiki düzey ve bir yıl sonraki düzey arasındaki orta, anlamlı, ölçülebilir çıktılar ise kısa dönem amaçlardır «Çizgili kağıda yazılmış örneğe bakarak düz çizgili harfleri (l,T,İ) kopya etmesi istendiğinde 4/% oranında düzgün kopya eder» Öğretimsel hedefler ise, kısa dönem amaçlarından çıkarılan ve genellikle bir ders süresinde öğrenilmesi planlanan hedeflere denir «Çizilmiş olarak verilen düz çizgili harflerin üzerinden gider,--Başlangıç ve bitiş noktalar verilmiş düz çizgili harfleri bakarak kopya eder» Her bir UDA için en az 3 tane (5-6) KDA belirlenebilir KDA yazılırken amaçların açık, net ,anlaşılır, belirgin, gözlemlenebilir ,ölçülebilir olmasına ve hangi koşulda olacağına dikkat edilmelidir. 48 İfade ederken 4 öge önemlidir: Birey Davranış Koşul ölçüt UDA: Emre yıl sonunda ilk okuma yazma becerilerini kazanır KDA: -Tümce yazma çalışması yapar -Tümceyi sözcüklerine ayırır KDA: Farklı ölçülerde dört nesne verildiğinde (koşul) öğrenci onları en küçükten en büyüğe doğru (davranışın tanımı) %75 oranında (performans ölçütü) yerleştirir 2-Çocuğun Eğitiminde Uzun ve Kısa Dönemli Amaçlar 49 Bu amaçlar niçin gereklidir? Çocuğun ilerlemesini izlemeye yarar, öğrencilerden olumlu yönde beklentileri desteklemek, öğrenmenin ilerlemesini kaydetmek, programla ilgili kararlar almak, bazen değişiklikler yapmak için gereklidir Bu amaçlar ne değildir? bir sözleşme ve mutlak olması gereken durumlar değildir. 3- Öğretim Materyalleri ve Öğretim Yöntemlerinin Belirlenmesi 50 Belirlenmiş olan amaçlara ulaşılmasına hizmet edecek materyallerin belirlenmesi ya da mevcut materyallerde yapılacak uyarlamalara karar verilmesi ayrıca öğretim sürecinde kullanılacak yöntem ve tekniklerinde öğrencinin özelliği ve öğrenme ihtiyaçları doğrultusunda belirlenmiş olması gerekmektedir. Bir öğretim materyali seçiminde şu soruların cevaplanması 51 önemlidir Kısa dönemli hedeflere ulaşmak için öğrencinin nelere gereksinimi vardır? Öğrencinin nereden başlaması gerekir? Öğrencinin tercih ettiği öğrenme biçimi nedir: görsel mi işitsel mi yoksa her ikisiyle mi? Öğrenciye en iyi bilgi vermenin yolu nedir? Öğretmen hangi araçları kullanarak daha etkili olacaktır? öğretmenin bilgi yeterliliği ve tercihi de göz önüne alınmalıdır 4-Özel Eğitimle İlgili Servisler, 52 Öğretmene ve aileye çocuğun nerede, ne kadar süreyle ilgili servislerden hizmet alacağı, hangi hizmetleri ne sıklıkta alacağı, bu hizmetlerin ne zaman başlayıp ne zaman biteceği ile ilgili ayrıntıları da içermelidir. BEP geliştirme birimince özel eğitim ihtiyacı olan öğrencinin hangi derslerden haftada kaç saat destek eğitim odasından yararlanacağının belirlenmesi ayrıca bu dersleri okutacak öğretmenler ile bu kapsamda yapılacak planlamaya dair bilgilerin de BEP’te yer alması gerekmektedir. Çocuğun özür yapısı ve derecesi, günün belli bir kısmında özel sınıfta, özel eğitim okulunda olmasını gerektirebilir. Ayrıca fizyoterapi, konuşma terapisi gibi eğitim dışı rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanmasını gerektirebilir 5-Genel Eğitim Ders Programında Katılamayacağı Alanlar 53 Mümkün olan en fazla ölçüde genel eğitime katılmaları beklenir. Fakat çocuğa yarar sağlamayan alanlar, akranlarının arasında olamayacağı dersler, sosyal etkinlikler, ders dışı etkinlikler, teneffüsler, öğle yemekleri belirtilmelidir. 6-Uygulanacak Değerlendirme 54 Değerlendirmelerde öğrencinin durumuna uygun uyarlamalar yapılması gerekebilir ve bunların yazılması gerekir. Bu uyarlamalar özel gereksinimli öğrenciye avantaj sağlamak için değil, öğrencinin bireysel gereksinimlerini karşılamak içindir. 4 ana uyarlama vardır: 1. Zamanlama/süre kullanımı 2. Değerlendirme Ortamı 3. Sunum Formatı 4. Yanıt Formatıdır. 6-Değerlendirmede Uyarlamalar 55 Zaman/Süre Kullanımı: Öğrencinin sınavı tamamlaması için verilen süre veya sınavın gün içinde uygulanacağı zamandır. Daha fazla zaman verme, sınavda ara verme, diğer öğrencilerden farklı bir zamanda sınavın yapılması olabilir Değerlendirme Ortamı: Sınavın uygulanacağı yer veya sınav grubunun büyüklüğüdür. Öğrenci farklı bir odada ve küçük bir grupla sınava girebilir. 6-Değerlendirmede Uyarlamalar 56 Sunum Formatı: Sınavın öğrenciye verilme, sunulma şeklidir. Sınavın sözlü veya yazılı yapılması, sınav sorularının büyük puntolarla yazılması, daha az sayıda soru, soru yönergelerinin basitleştirilmesi olabilir. Yanıt Formatı: Öğrencinin sınavda yanıt verme şeklidir. Sözel ve yazılı olabileceği gibi, braille, işaret dili, yardımcı teknoloji kullanımı gibi formatlarda olabilir. 6-Uyarlamaya Rağmen Genel Değerlendirmelere Katılamayan 57 Öğrenciler BEP te değerlendirmenin öğrenci için neden uygun olmadığı ve nasıl değerlendirileceği belirtilir. Değerlendirme Araçları, Portfolyo değerlendirmeler, video kayıtları, işlevsel yaşam becerileri, uyumsal davranışlar, kontrol listeleri olabilir. 7- Ailenin Bilgilendirilmesi 58 Aileler BEP toplantılarının doğal üyesidirler ve katılımları yasalarla zorunlu hale getirilmiştir.(30.05.1997 tarih ve 573 sayılı kanun) Aileler çocukları için amaçların yazılmasına ve hizmetlerin belirlenmesine katılır Ailelerin onaylamadığı ve katılmadığı BEP tekrar düzenlenir Ailenin bilgilendirilmesi konusunda, öğrencinin uzun dönem ve kısa dönem amaçlar karşısındaki ilerlemesini içermelidir. İlerlemelerin nasıl ölçüleceği, nasıl ilerlediği, amaçlara ne ölçüde ulaşıldığı, karşılanan öğretimsel hedef sayısı, günlük, haftalık ilerleme tabloları…. BEP sürecine başlama ve bitiş tarihleri 59 Nerede, nasıl ve kimler tarafından ve ne zaman verileceğinin belirlenmesi 60 BEP örnek videosu izlenebilir https:// www.youtube.com/watch?v=FsAtsyVuym o İzle: https:// www.youtube.com/watch?v=uYIrdTxO9jU Nasıl hazırlanır örnek videosu? Başarının izleme veDeğerlendirilmesi 61 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine göre bulunduğu okulun eğitim programını veya denkliği olan bir programı izleyen öğrencilerin başarıları, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilmekte olup değerlendirmelerde öğrencilerin BEP’leri dikkate alınmaktadır. Öğrencinin başarısının değerlendirmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda öğrencilerin yetersizlik türü, gelişim özellikleri ve eğitim performansları dikkate alınmalı ve bu doğrultuda süre ortam, yöntem, cihaz ve materyallerde düzenlemeler yapılmalıdır. Bu kapsamda yapılan düzenlemelere ilişkin bilgilerin de BEP’e yansıtılması gerekmektedir. BEP İzleme 62 veDeğerlendirilmesi İzlemek, sistematik olarak uygulayıcılardan bilginin toplanması ve bu bilginin düzenli aralıklarla belirlenmiş olan amaçlarla karşılaştırılmasıdır. İzlemenin iki temel amacı vardır: 1- BEP’i uygulamakla yükümlü olan uzmanlara, kullandıkları yöntemlerde gerekli değişiklikleri yapmaları için sistematik olarak veri sağlamak, 2- BEP’in uygulanmasını, planlanmış programın etkinliğini ve uygunluğunu değerlendirmede kullanılacak verileri BEP komitesine sağlamak 63 BEP ekibi yılda en az iki kez öğrenci için değerlendirme yapması gerekir ve izleme işlevi yoluyla BEP ekibi, 1. Hedeflerin gerçekleşip gerçekleşmediğini 2. Uygulayıcıların sorumluluklarını yerine getirip getirmediğini 3. Program değişikliklerinin belli bir bilgi birikimine dayalı yapılıp yapılmadığını belirtir. Değerlendirmede şu sorular çok önemli: 64 Çocuk BEP aracılığıyla iyi bir gelişme gösteriyor mu? Ekip BEP’i uygulamada yeterli mi? Eğer çocuk BEP’le yeterli gelişme gösteremiyorsa şu düzenlemelerin yeniden gözden geçirilmesi gerekir: Amaç belirlemede Zaman sınırlamalarında Stratejilerde Yöntemlerde Materyallerde Kaynaklarda Uygulayıcılarda İzleme sistemlerinde Eğer BEP’in uygulanmasında yeterli mi sorusuna cevap verilmeye çalışılıyorsa o zaman şu sorulara cevap verilmesi gerekir: 65 Ekip, planın gereklerini sağladı mı Sorumluluklar yerine getirildi mi Çocuk programlarda başarılı oldu mu Ekipteki bireyler iyi düzeyde etkileşimde bulundular mı Ulaşılan tüm kararların kaydı tutuldu mu Yerleştirme kararı ne kadar uygun, değişmesi gereken herhangi bir şey var mı Ne kadar süre geçti ve nereye varıldı Görevlerden neler beklendiği herkes için açık mı Ekibin amaçları tüm üyeler tarafından anlaşıldı mı? 66 https:// www.youtube.com/watch?v=xRbpuWCzb pI ALTINORDU EĞİTİM HAREKETİ-ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER İÇİN BEP VE BÖP HAZIRLAMA TEKNİKLERİ WEBINAR 44. Dakikadan sonra BÖP hakkında bilgi var. Dinleyin sorumlusunuz sınavda Bireyselleştirilmiş ÖĞRETİM Programı (BÖP) 67 BEP hazırlama aşamalarında BÖP de bulunmaktadır (bireye belli bir amaca göre gereken bilgileri verme işi ve planlama) BÖP: BEP’de öğrencinin gereken davranışları kazanması için, öğrencinin ve çalışanların yapması gerekenleri veya uyarlamaları ayrıntılı, belirgin ve açıkça ifade eden plandır. Günlük, haftalık veya aylık olarak geliştirilebilir. Uyarlamalar: 68 Öğretimde uyarlama, akranlarından farklı eğitim gereksinimleri olan öğrencilerin kendi hızlarında öğrenebilmeleri ve sınıf içinde gerçekleştirilen etkinliklere katılım göstermeleri için çeşitli düzenlemelerin ve değişikliklerin yapılması sürecidir. (Öğretim yöntemlerinin uyarlanması ve öğrenci gruplarının oluşturulmasıdır. ) BÖP’te işlenen amaçlar BEP’teki kısa dönemli amaçlarımızdır. BÖP: BEP’te yer alan UDA lara ulaşmak için KDA larımızı nasıl öğreteceğimiz konusunda bize yol gösterecek planlardır. Öğretim Planı Geliştirme 69 Birinci basamakta KDA nın öğretimsel amaç olarak yazılması İkinci basamakta yazılan öğretimsel (davranışsal) amaçların gerektirdiği yaşantıları hazırlama; malzeme ve stratejiler seçilir. Tüm hizmet planlarının 1. kısmı: BEP 2. kısmı: BÖP den oluşur (derslere göre , haftalık, aylık neler yapılcak ders planı aylık plan vsvsv) 70 71 BİREYSELLEŞTİR lm iş ir i lle ş t r a mı e y se Prog Bir ETİM ) Ğ R Ö P Ö ( B İzlenecek video: 72 https:// www.youtube.com/watch?v=5rL2ad1MEL 0