5.MALPREZENTASYONLAR (ANORMAL GELİŞLER) (2).pptx
Transcript
MALPREZENTASYONLAR AMAÇ Malprezentasyonun tanımı ve tiplerini bilmek, Takip ve yönetimlerini kavramak. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu oturumun sonunda katılımcılar; Malprezentasyonu tanımlayabilecek ve alt tiplerini sınıflayabilmek Malprezentasyona yol açabilecek nedenleri öğrenmek Farklı tip malprezent...
MALPREZENTASYONLAR AMAÇ Malprezentasyonun tanımı ve tiplerini bilmek, Takip ve yönetimlerini kavramak. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu oturumun sonunda katılımcılar; Malprezentasyonu tanımlayabilecek ve alt tiplerini sınıflayabilmek Malprezentasyona yol açabilecek nedenleri öğrenmek Farklı tip malprezentasyonlarda takip ve yönetim seçeneklerini açıklayabilmek Tanım ‘Verteks prezentasyon’ dışındaki prezentasyonların tümüne malprezentasyon denir. Overt Prolapse Makadi Gelişler Fetal kalçalar ve/veya ayak başdan önce pelvise girer Termden uzak gebeliklerde daha sıkdır Gebeliğin erken dönemlerinde her iki fetal kutupda benzer büyüklüğe sahiptir Termde tüm tekil gebeliklerin %3-5 inde makat geliş sebat eder Risk faktörleri;.amnion sıvısının fazlalığı.çoğul gebelik.prematürite.fetüsde kongenital anomali.plasenta previa ,uterin tümörler.geçirilmiş makadi doğum(tekrarlama %10) Makat Prezentasyonun Tipleri Makadi Gelişler Doğumun Yönetimi: Olay yeri değerlendirilir. Gebenin ABC’si değerlendirilir. Oksijen verilir, SpO2 değerine göre gerekirse daha fazla oksijen verilir. Damar yolu açılır, % 0,9 NaCl veya Ringer Laktat damar yolu açık kalacakşekilde verilir Vital bulgular sık takipedilir. Kontraksiyonların süresi, sıklığı, şiddeti takipedilerek kaydedilir. Makadi Gelişler Makadi doğumlar genelikle yavaş ilerler,hastanın nakli için yeterli zaman vardır Gebenin kalçası yükseltilir gebeye ıkınmaması söylenir Bacaklar ve ayaklar doğuncaya kadar hiçbir müdahale yapılmaz Bebeğe hafifçe destek verilir Bebek ÇEKİLMEZ Doğum eylemi gerçekleşirse Normal Yenidoğan Bakımı ya da Yenidoğanın Resüsitasyonu Akış Şeması uygulanır. Makat Prezentasyonunda Doğum Mekanizması Göbek Kordonu Sarkması Umblikal kordun doğumdan önce gelen fetal kısımın önünde serviksten dışarı çıkmasıdır Tanıda : vagenden çıkan çıkan kordunun görülmesi , ÇKS nin bozulması, mekonyumlu amnion mayi gelmesi.. Yaklaşık 300 doğumda 1 görülür. Fetal oksijen transferine engel olarak fetusun ölümüne yol açabilir Göbek Kordonu Sarkması Göbek Kordonu Sarkması Risk faktörleri:polihidramnios,uzun umblikal kord,çoğul gebelik ,makat ve transvers geliş Yönetim: Gebenin ABC’si değerlendirilir. Oksijen verilir, SpO2 değerine göre gerekirse daha fazla oksijen Damar yolu açılır, % 0,9 NaCl veya Ringer Laktat damar yolu açık kalacak şekilde verilir Vital bulgular sık takipedilir. Kontraksiyonların süresi, sıklığı, şiddeti takipedilerek kaydedilir. Vaginal kanama takibi yapılır Göbek Kordonu Sarkması YÖNETİM : Gebe sırtüstü yatırılır Kalçasının altına yastık konarak kalçası yükseltilir Tanı konduktan sonra göbek kordonu mümkün oldukça az manüple edilmelidir. Kordona dokundukça damarlarda vasospasm olmaktadır. Eğer kordon vagenden dışarıda ise ılık saline ile ıslatılmış kompress veya gazlı bez ile sarılabilir Göbek Kordonu Sarkması Kordon üzerindeki kompresyonu azaltmak için; gebe diz dirsek pozisyonuna alınabilir. Bu da mümkün olmuyorsa gebe sol yan pozisyona getirilir, kalçasının altına yastık konabilir OLGU 30 y, 8 aylık gebenin eşi tarafından sancı şikayetiyle KKM aranır Ekip hastaya ulaştığında hasta yatmaktadır. Eşi gebenin birkaç saattir sancılarının ve ıkınma hissi olduğunu söylemiştir “Bu vaka hakkında ne düşünürsünüz?” “Hastada olabilecek durumlara karar vermek için nelere bakarsınız?” BİRİNCİL MUAYENE Bilinç: Açık Havayolu: Açık Solunum: Normal, hızı normal Dolaşım: Nabızlar palpe edilebiliyor, (90/dakika) Exposure: Renk normal İKİNCİL MUAYENE Öykü: Üçüncü gebeliği. Son üç aydır kontrole gitmemiş. Düzenli kullandığı ilaç yok Vital Parametreler: Kan Basıncı: 110/50 mmHg SpO2: %97 Kan Glukoz Düzeyi: 100 mg/dl Vücut Isısı: 36.5°C Monitörizasyon / EKG: Normal Fizik muayene bulguları: Özellik yok. Elbiseleri ıslak su gelmesi mevcut. Minimal kanaması var. Bu bulgularla tanıyla ilgili kararınız ne olurdu? Normal doğum eylemi Malprezentasyon Makat prezentasyon Transvers geliş Kordon sarkması Vajinal muayeneden ve uterusu uyarıcı manevralardan KAÇIN Bu hastanın tedavisinde neler yapılmalıdır? Gebe düz bir zemin üzerinde sol yan pozisyona alınmalı Havayolu, solunum, dolaşım kontrol edilmeli Damaryolu açık kalacak şekilde, iv sıvı tedavisi başlanmalı Oksijen saturasyonu değerlendirilmeli (SpO2 %94 altındaysa başla) Kan basıncı ve kalp ritmi değerlendirilmeli Acil transport ve uzman değerlendirmesi yapılmalı Bu hastanın tedavisinde neler yapılmalıdır? Yok sport esnasında vulva taçlanmasını ve gelen kısmı aralıklarla gözle Verteks(Baş) Makat geliş Gebenin kalçası yükseltilir Gebeye ıkınmaması söylenir Bacaklar ve ayaklar doğuncaya kadar hiçbir müdahale yapılmaz Bebeğe hafifçe destek verilir Bebek ÇEKİLMEZ !!!! Doğum eylemi gerçekleşirse Normal Yenidoğan Bakımı ya da Yenidoğanın Resüsitasyonu Akış Şeması uygulanır. Fetusu çekmemek gerekir, sadece desteklenmelidir OLGU 28 y, 9 aylık gebenin eşi tarafından su gelmesi ve bacaklarının arasından bir şey sarkması şikayetiyle KKM aranır Ekip hastaya ulaştığında hasta yatmaktadır. Kendisi suyunun geldiğini ve aynı esnada bacaklarının arasından birşeyin sarktığını ifade etmektedir. “Bu vaka hakkında ne düşünürsünüz?” “Hastada olabilecek durumlara karar vermek için nelere bakarsınız?” BİRİNCİL MUAYENE Bilinç: Açık Havayolu: Açık Solunum: Normal, hızı normal Dolaşım: Nabızlar palpe edilebiliyor, (90/dakika) Exposure: Renk normal İKİNCİL MUAYENE Öykü: ilk gebeliği. Düzenli kontrollere gitmiş. Özellik yok Vital Parametreler: Kan Basıncı: 120/60 mmHg SpO2: %96 Kan Glukoz Düzeyi: 95 mg/dl Vücut Isısı: 36.5°C Monitörizasyon / EKG: Normal Fizik muayene bulguları: Özellik yok. Elbiseleri ıslak su gelmesi mevcut. Bacaklarının arasında kordonun sarkmış olduğu görüldü. Bu bulgularla tanıyla ilgili kararınız ne olurdu? Kordon Sarkması Vajinal muayeneden ve uterusu uyarıcı manevralardan KAÇIN Bu hastanın tedavisinde neler yapılmalıdır? Gebe sırtüstü yatırılır, kalçasının altına yastık konarak kalçası yükseltilir, Ikınmaması söylenir Kordonun görünen kısmı ılık Saline ile ıslatılmış kompres veya gazlı bez ile nazikçe sarılır. Kordon KESİNLİKLE içeri itilmemeli Havayolu, solunum, dolaşım kontrol edilmeli Damaryolu açık kalacak şekilde, iv sıvı tedavisi başlanmalı SpO2’den bağımsız 5-10 lt/dk Oksijen verilmeli Kan basıncı ve kalp ritmi değerlendirilmeli Acil transport ve uzman değerlendirmesi yapılmalı Tanı konduktan sonra göbek kordonu mümkün oldukça az manüple edilmelidir Kordona dokundukça damarlarda vasospasm olmaktadır DOĞUM A T T P A R A M E D İ K DOĞUM KOMPLİKASYONLARI (göbek kordonu sarkması, ekstremite geliş, makat geliş) Oksijenizasyonu sağla ve ventilasyonu destekle Oksijen 10 L/dk maske ile ver Damar Yolunu aç (ringer laktat veya SF 125 ml/saat-40 damla/dk) Annenin kalçalarını yükselt H E R Baş gövde aşağı pozisyonda (diz göğüs pozisyonu) veya trendelenburg pozisyonunda GÖBEK KORDONU SARKMASI Açıktaki kordonu ılık nemli bir gazlı bez veya pedlerle kapat A Ş A M A D A EKSTREMİTE ve MAKAT GELİŞ var Kordon sarkması yok Anneden kasılmalar (kontraksiyonlar) sırasında sık nefes alması ve ıkınmamasını iste Yenidoğanı ASLA bacaklarından çekme anneye ıkınmamasını söyle Hiçbir durumda kordonu geri itme Bilgi ver uygun hastaneye yönlendirilmeyi sağla N A K İ L Önde gelen kısmı çekme destekle Doğum gerçekleşmişse YENİDOĞAN BAKIMI veya RESÜSİTASYON Akış Şeması uygula Komplikasyonlu doğum olduğunu anlar anlamaz hızlı nakil gerçekleştir 16 Gebe Transfer Pozisyonları 28 ÖZET Gebelere uygun transfer pozisyonu verdiriniz.(kalçalarını yastıkla yükseltin) Gelen kısmı çekiştirmeyin. Gelen kısım makat ve dışarı çıkmışsa sadece fetüsü destekleyin. Kordon sarkmış ve dışardaysa dokunmayın,sadece ılık saline ile ıslatılmış kompres veya gazlı bez ile sarın. Kordonu içeri geri itmeye çalışmayın. Gebenin ıkınmasını teşvik etme,sancıları sırasında nefes alıp vermesini sağla. 29 TEŞEKKÜRLER
