Özel Eğitim 4 Ders Slaytları PDF

ÖZEL ÖĞRETIM HALIME GÖREVLISI NUR SEZER EĞİTİM 4  “Normal büyüme ve gelişmeyi, hayata uyumu kalıcı veya geçici bir süre etkileyen bir sakatlık” “Bireyin yaş, cinsiyet, sosyal...

ÖZEL ÖĞRETIM HALIME GÖREVLISI NUR SEZER EĞİTİM 4  “Normal büyüme ve gelişmeyi, hayata uyumu kalıcı veya geçici bir süre etkileyen bir sakatlık” “Bireyin yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak oynaması gereken Engel Nedir? rolleri, yetersizlik yüzünden oynayamaz durumda kalması” Birey belli bir zamanda, belli bir durumda yapması istenenleri yetersizlik yüzünden yapamazsa, yetersizlik engele dönüşür.  Özel eğitim; bireylerin bazı özelliklerinde meydana gelen zedelenme, sapma, yetersizlikten kaynaklanan engel durumları ve onların genel eğitim hizmetlerinden yararlanamadıklarında eğitim Özel Eğitim hizmetlerinin özelleştirilmesini kapsamaktadır. Nedir? “Özel eğitime gereksinimi olan bireylerin eğitimleri için özel olarak yetiştirilmiş personel ve geliştirilmiş eğitim programları ile bu bireylerin engel ve özelliklerine göre uygun bir ortamda sürdürülen eğitimdir”  Görme engelliler İşitme engelliler Konuşma engelliler Özel Eğitim Ortopedik engelliler Gerektiren Bireyler Zihinsel engelliler Otistikler Öğrenme güçlüğü olanlar Üstün yetenekliler  “Uzun süre devam eden, ilerleyici, ölümcül olabilen, fiziksel ya da zihinsel bozukluklara rağmen, göreceli olarak normal yaşama eşlik eden bir bozukluk” Kronik Hastalık “Normalden sapma veya bozukluk gösteren, kalıcı yetersizlik bırakabilen, geriye dönüşü olmayan, Nedir? patolojik değişiklikler sonucu oluşan, hastanın rehabilitasyonu için özel eğitim gerektiren, uzun süre boyunca bakım, gözetim ve denetim gerektireceği beklenen bir durum”   Down sendromu gibi kromozomal anomaliler nedeniyle gelişen hastalıklar  Anemi, kistik fibrozis, hemofili, diyabetus mellitus Çocukluk gibi genetik hastalıklar  İntrauterin dönemde fetüse zarar veren faktörler (ilaç, döneminde enfeksiyon, radyasyon vb) nedeniyle gelişen bozukluklar görülen kronik  Doğum travması-doğum öncesi dönemde görülen enfeksiyonlar nedeniyle gelişen hastalıklar (cerebral hastalıklar palsy vb)  Postnatal enfeksiyonlar-fiziksel travmalar nedeniyle gelişen bozukluk ya da sonradan kazanılan hastalıklar (lösemi,kronik böbrek hastalığı, epilepsi vb)  Engelli bir çocuğa sahip olmak ailede; o Suçluluk o Yas Engelli Çocuğa Sahip o Kendilerine yönelik şüphe Ailelerin o Çocuğun geleceği hakkında korku ve endişe Duygu_Düşünceleri gibi olumsuz duygular o Kişilik ve uyum sorunları Bu sorunlar okula başlama, ergenlik vb kritik dönemlerde yeniden canlanabilir. Ailenin yaşamı çoğu kez engelli çocuğun gereksinimleri etrafında döner. Bu gereksinimleri karşılamada annenin babaya göre daha fazla sorumluluk yüklenmesi, annenin zamanının ve enerjisinin çoğunu engelli çocuğa vermek zorunda kalması, anneyi giderek eşinden ve diğer çocuklarından uzaklaştırabilir. Bu durum kardeşlerde uyum ve davranış bozukluklarına, evlilik ilişkilerinde bozulmalara, kadının iş yaşamından uzaklaşması özgüven yitimine neden olabilir.  Engelli bir çocuğun varlığı anne-babaya bir ilgi ve hareket noktası sağlar. Engelli çocuk anne-babanın yaşamına bir anlam katar. Bazı anne-babalar için de engelli çocuk bir destek ve Bazı ailelerde; evlilik ilişkisinin sürdürülmesinde bir koltuk değneği işlevi görür. Çocuk anne-baba tarafından psikolojik bir dayanak olarak kullanılır ve giderek onların yaşamının önemli bir parçası haline gelir. Özel gereksinimli çocukların ailelerinin tepkileri; Şok, inkar, acı, depresyon. Kızgınlık, suçluluk, utanç. Kabul ve uyum.  Reddetme (şok ve inkar)  Engelli bir çocuğu olduğunu kabul etmeme  Yanlış teşhis konulduğu şüphesi  Çocuğu farklı uzmanlara götürme Ebeveyn  Falcı, din adamları vb yardım arama “ Sonuçların karıştığına eminim” Tepkileri “Bu benim başıma gelmiş olamaz” “Bu gerçek olamaz” Ebeveynlerin inkar mekanizmasını kullanmaları umutsuzluktan kaynaklanır ve gittikçe azalarak devam eder.  Ebeveynler yaşadıkları umutsuzluk ve çaresizlik duygularını çevrelerine yansıtırlar (uzmanlara, normal çocuğa sahip ailelere, Tanrıya, kendilerine). Tanının ağırlığı anne- babaların doktorları çok zalim ve duygusuz olarak görmelerine neden olur. Kendi davranışlarına verilmiş bir ceza olarak algılarlar. Kızgınlık Ebeveynlerin birbirlerini suçlamasıEvlilik ilişkisinde zedelenme Kızgınlık duygusunun aşırı yaşanmasıÇocuğun ölmesi isteğiAşırı suçluluk Yemeden-içmeden kesilme,dikkat dağınıklığı, huzursuzluk  Aileler çocuklarıyla çok yoğun ve uzun ilgilendikleri, en iyi uzmanlara gidip en iyi eğitim ve tedavi olanaklarını kullandıkları taktirde çocuklarının normal olacağı duygusunu taşırlar (Adak adama) Bu, suçluluk ve çaresizlik duygularının bir yansımasıdır. Pazarlık Hastalığın ilerlemesi/engelin belirgin hale gelmesiyle (Uzlaşma) umutsuzluk gelişir. Geçmiş yaşantılarına ilişkin suçluluk duygularını dile getirirler. Hasta çocuklarında tedaviden kaynaklanan durumlardan (saç dökülmesi,bulantı) dolayı tedaviye izin verdikleri için kendilerini suçlarlar.  Yas tutma, inancını kaybetme, başka insan ve olaylara ilgisinde azalmaDepresyon öncesi hüzün dönemi “Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” Aileler yavaş yavaş gerçekle yüzyüze gelir, farklı Depresyon özelliği olan bir çocukları olduğunun farkında olmaya başlarlar. Neler yapabileceklerini, çocuklarına nasıl yardımcı olabileceklerini daha geçekçi biçimde düşünmeye başlarlar.  Ailenin gerçeği kabul edip, enerjisini ve ruhsal gücünü yeni yaşamına yönelttiği, genellikle tedavinin başlamasıyla birşeyler yapabiliyor olmanın getirdiği rahatlama ve uyum sağlama dönemidir  İyimserlik ,engeli kabul/hastalıkla savaşma  Engelle/hastalıkla ilgili daha çok bilgi edinme isteği Kabullenme Eğer ebeveyn ev dışı sosyal ilişkilerini devam ettiriyor, normal çocuğunun ihtiyaçlarıyla da engelli/hasta çocuğunun ihtiyaçları ölçüğsünde ilgileniyorsa, çocuk kabul edilmiş demektir. Ailelerin birçoğu kabul aşamasına erişememektedir   Sorunla başa çıkma kapasitesi  Ailenin büyüklüğü ve kültürel yapısı  Anne babanın kişilik özellikleri Ailelerin  Eşler arası ilişkiler tepkilerini  Anne bab evlilik uyumu etkileyen  Dini inanışlar  Toplum özellikleri etmenler;  Ailenin sosyo ekonomik düzeyi  Doktorları davranışları  Çocuğun cinsiyeti, engelin türü ve derecesi.  Tanının öğrenildiği ilk dönem Dört Eğitime ilişkin kararların önemli alındığı dönem dönüm Okul yaşantısının bittiği noktası dönem Çocuğa bakamaz duruma gelindiği (yaşlılık) dönemi  Ekonomik Sorunlar  Sosyal güvencenin olmaması  Parasal sorunlar İşten ayrılma Doğru tanıyı duymak amacıyla farklı ENGELLİ ÇOCUĞA uzmanlarla görüşme sırasında yapılan SAHİP AİLELERİN harcamalar KARŞILAŞTIKLARI Tedavi masrafları SORUNLAR Eğitim masrafları Yol ve konaklama masrafları Engelliler için devlet desteğifatura karşılığı eğitim harc. Vergi indirimi Aylık %15  Ailede bir engel/hastalık durumuyla karşılaşan aileler farklı psikolojik süreçlerden geçerler. Kaybetme korkusu Gelecek endişesi Psikolojik İsyankarlık Sorunlar Aşırı bağlanma Suçluluk duygusu Sağlıklı insanlara karşı aşırı öfkeli olma Stres Küskünlük  Engelli/hasta bir çocuğun varlığı ile aile sosyal bir sınırlılık içine girer. Ortak sosyal çevre/özellikle annenin kişisel sosyal çevresi Engelli/hasta çocuğun varlığının getirdiği baskıları, Sosyal zorlukları sosyal aktivitelere zaman ayırmakla hafifletilebilir. Sorunlar Sorumlulukları paylaşmak İş ve çalışma yaşamına devam etmek Sosyal izolasyondan kaçınmak Yakın akraba, komşu vb. destek olmaları  Anne-babanın eğitimi Tanı hakkında bilgilendirme Çocuğun üst düzeyde ulaşabileceği yeterlilik , Çocuk için yapılabilecekler (tedavi/eğitim) Anne-babanın yapabilecekleri Eğitimsel Çocuğun eğitimi Sorunlar Erken tanı Erken eğitim Özel eğitim (bireysel-grup) Entegre eğitim Hastane okulları Uzaktan eğitim modelleri   Verilen tedavinin etkili olup olmayacağı konusundaki Kronik  belirsizlik Hastalığın şiddetli yan etkileri, Hastalıkta  Hastalığın tedavisinin ailenin mali kaynaklarını Kaygı önemli ölçüde tüketmesi ve bu durumun normal aile fonksiyonları üzerinde yarattığı duygusal stres Yoğunluğunu  Stresin ebeveynlerin evlilik ilişkileri üzerinde yarattığı Artıran gerginlik Faktörler  Kardeşlerde görülebi,len aynı hastalığa yakalanma korkusu  Bilgi Verici Yaklaşımlar Engelin türü ve doğası ile ilgili etkenler konusunda anne-babanın aydınlatılması ENGELLİ Tanı konduğu zaman ÇOCUĞU OLAN AİLELERE Tanıyı koyan kişi YÖNELİK EĞİTİM VE REHBERLİK İletişim yöntemleri konusunda yeterli HİZMETLERİ olma Anlayışlı, hoşgörülü olma Ebeveyn tepkilerine karşı hazırlıklı olma  Olduğu gibi kabullen Eğitime erken yaşta başlayın Sosyal ortamları kısıtlamayın Beklentileri çocuğu tanıyınca belirle Aşırı koruyucu olmayın Öneriler İlgisiz kalmayın Uygun model olun Yaparak yaşayarak öğrenme fırsatı tanıyın Başarısızlığında cesaret verin Tutarlı olun  Becerileri parçalar halinde kazandırmayı sağlar Tekrara fırsat verir Çocuğun yapabileceği Erken etkinliklerden başlanır müdahelenin Basitten zora doğru olmalı önemi büyüktür; Başarısızlıklar cesaretlendirilirken, başarılar ödüllendirilmeli Bireysel özelliklere dikkat edilmeli Öncelik bağımsız yaşama becerisini kazandırmak olmalı  Öğretmenler; ailenin görüşünü almalı Aileyi dinlemeli ve açık iletişim kurmalı Çocuklara ve ailelerine saygıyla yaklaşmalı Aile Bireysel farklara dikkat edilmeli öğretmen Eğitimsel ihtiyaçlar gözetilmeli ilişkisi Çocuklara uygun ödevler verilmeli Farklı tekniklerden de yararlanmalı Performansı hakkında bilgi vermeli   Resmi olmayan görüşmeler Aile ile  Telefon görüşmeleri  Yazılı görüşme iletişim  Aile- öğretmen görüşmesi kurma  Küçük büyük grup aile yolları toplantıları  Ev ziyaretleri  Sorunun belirlenmesi Beklentilerin Aile belirlenmesi görüşmesini n aşamaları Çözüm önerilerinin geliştirilmesi Sonlandırma   Çocukları için uygulanan eğitim ve uygulamaları günlük olarak takip etmek  Öğretmen görüşmelerine katılmak Eğitimde  Ödevleri kontrol etmek ailenin  Öğretmenle uygun görüşme zamanları belirleme görevleri  Ev, okul ve iletişim ile ilgili beklentilerini öğretmene aktarmak, kaygı ve ihtiyaçlarını paylaşmak  Gruba dayalı Eve dayalı Aile eğitim Ev ve kuruma programları dayalı Genişletilmiş programlar Genelleştirme Özelleştirilmiş Davranış yönetimi   Çocuğun bakımı  Davranış problemlerine çözüm bulma  Öğrenme problemlerine destek olma Ailelerin  Psikolojik destek sağlama sorumluluklar  Yasal haklarını bilme ı  İş hayatında planlama  Diğer çocukları destekleme  Yakın çevreyi bilgilendirme   Aile ile olumlu iletişim kurma  İşbirliği yapma Öğretmenin  Aileyi eğitime dahil etmek sorumluluklar  Diğer çocuklarla iletişimi sağlama ı  Çocuğu tanıma ve yeteneklerinin farkında olma  Diğer personelle işbirliği Haftaya  Zihinsel engelli çocuklar ve eğitimleri