Μη Λεκτική Επικοινωνία PDF

Δύσκολα μπορούμε να εννοήσουμε την ανθρώπινη επικοινωνία χωρίς να λάβουμε υπόψη: Την εντύπωση που δίνει κάποιος μέσα από τη «στάση» του Τη συνολική στάση του σώματος και τις κινήσεις Τον τόνο της φωνής, το ύφος του Ό,τι αφορά την παρουσίαση του εαυτού και τη «συντήρηση» του σώματ...

Δύσκολα μπορούμε να εννοήσουμε την ανθρώπινη επικοινωνία χωρίς να λάβουμε υπόψη: Την εντύπωση που δίνει κάποιος μέσα από τη «στάση» του Τη συνολική στάση του σώματος και τις κινήσεις Τον τόνο της φωνής, το ύφος του Ό,τι αφορά την παρουσίαση του εαυτού και τη «συντήρηση» του σώματος  Σημειωτική της σωματικής αλληλεπίδρασης (Piaget, 1970) Ένδειξη: το σημαίνον δεν διαφοροποιείται από το σημαινόμενο, αποτελεί ένα μέρος, μια όψη ή ένα αποτέλεσμα του. Οι ενδείξεις είναι κυρίως σωματικές αλλά μπορεί να είναι λεκτικές (σύνδεσμοί, προθέσεις, επιφωνήματα που εκφράζουν χαρά, λύπη, θυμό, κ.α.) Η αντίληψη (ταυτοποίηση και ερμηνεία) των ενδείξεων μπορεί να γίνεται συνειδητά, μπορούμε όμως να υποθέσουμε ότι τις περισσότερες φορές γίνεται ασυνείδητα, αυτόματα, καθώς επίσης και ότι προκαλεί άμεσες απαντήσεις, τις οποίες ίδιος ο δέκτης δεν μπορεί απαραιτήτως να αιτιολογήσει. Σύμβολο: το σημαίνον διαφοροποιείται από το σημαινομένο, αλλά διατηρεί ακόμη μια ομοιότητα ή μια αναλογία με αυτό. Ως πράξη που στοχεύει στην επικοινωνία προϋποθέτει μια σχετική επεξεργασία της έκφρασης και υπακούει σ’ έναν κώδικα. Σημείο: έχει απόλυτα συμβατικό χαρακτήρα. Η σχέση που ενώνει σημαίνον και σημαινόμενο είναι αυθαίρετη. Σημεία που προέρχονται Σημεία που προέρχονται από τις ενδείξεις από τα σύμβολα Π.χ.: Χαμόγελο (ως Τα συμβολικής ένδειξη εκφράζει χαρά – προέλευσης σημεία ως σημείο εκφράζει την («τοπικά» ή παγκόσμια) αναγνώριση, τη περιλαμβάνουν τα συμπάθεια) τελετουργικά ευγενείας (χειραψία, εναγκαλισμοί, κ.α.) Η σημασία των μη λεκτικών συμπεριφορών εξαρτάται και από τις λειτουργίες που πληρούν στην αλληλεπίδραση. Λειτουργίες (Marc & Picard, 1989) Σχεσιακή και Επικοινωνιακή Συμβολική ρυθμιστική Επικοινωνιακή λειτουργία: Πρόκειται για τα σωματικά σημεία που συμμετέχουν στην επικοινωνιακή διεργασία μεταφέροντας πληροφορίες μεταξύ των συμμετεχόντων. Μερικά πληρούν μια λειτουργία αντίστοιχη της γλωσσικής, μεταδίδοντας μια πληροφορία με τον ίδιο τρόπο που θα το έκανε και η γλώσσα. Άλλα στηρίζουν, συνοδεύουν, υπογραμμίζουν, εικονογραφούν την ομιλία ή ορισμένες νοηματικές ενότητες της ομιλίας. Άλλα πληρούν μια εκφραστική λειτουργία, μεταφράζοντας τη συναισθηματική κατάσταση του ομιλούντος ή/και συνοδεύοντας το λόγο του, κάτι στο οποίο συνεισφέρει και ο τόνος της φωνής. Μερικά πληρούν μια λειτουργία «εντύπωσης», στον βαθμό που προσπαθούμε να προκαλέσουμε μια συγκεκριμένη εντύπωση στον αποδέκτη. Σχεσιακή και ρυθμιστική λειτουργία: Πρόκειται για το ρόλο που παίζουν τα μη γλωσσικά σήματα στη δόμηση της σχέσης και της ρύθμισης των ανταλλαγών. Συμμετέχουν στο ορισμό της σχέσης, συμβολίζοντας και εκφράζουν την ψυχολογική και την κοινωνική απόσταση, το είδος και την ποιότητα της σχέσης. Συμβάλλουν στην εγκαθίδρυση και στη διατήρηση της επικοινωνίας. Ρυθμίζουν τις ανταλλαγές Συμβολική λειτουργία: Πρόκειται για τις χειρονομίες, τις κινήσεις και τις στάσεις που έχουν κάποια συμβολική αξία και αποκτούν το πλήρες νόημά τους στο πλαίσιο κάποιου τελετουργικού. Είναι η γλώσσα του σώματος… «γλώσσα»; Birdwhistell (1970) – Κινησική (ή κινηματική-kinesics) Rime (1982, 1998) – Ενεργοποίηση αναπαραστάσεων Frey και συν. (1984) – Ολική επικοινωνία Marc & Picard (1989) – Ενεργειακό & πληροφοριακό επίπεδο επικοινωνίας Sartre (1943) - Νόημα και συμπεριφορά συγχέονται Reich (1933) - Η κατανόηση τις συμπεριφορές των άλλων μέσα από την κοινή ταυτότητα των συγκινησιακών και την «πρωτογενή» ταύτιση. Συνεπώς, φαίνεται δύσκολο να μιλάμε για «μη γλωσσική επικοινωνία», ή τουλάχιστον να χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση στον ενικό. Πρόκειται πράγματι για διάφορα είδη σημαινόντων που πληρούν διάφορες λειτουργίες, από τις οποίες άλλες υποβοηθούν τις λειτουργίες της γλώσσας, ενώ άλλες απομακρύνονται αισθητά. Το εύρος της μη γλωσσικής επικοινωνίας είναι τεράστιο και το φάσμα το οποίο καλύπτει κυμαίνεται από έναν πόλο σημειωτικό ως έναν πόλο οργανικό και ενορμητικό: «από τη μια πράγματι υπόκειται σε μια κάποια τελετουργικότητα και στη σημειοποίηση των πολιτιστικών και κοινωνικών κωδίκων από την άλλη εδραιώνεται στον οργανικό τρόπο λειτουργίας του σώματος, στις ενορμητικές του εκδηλώσεις (ερωτικές, επιθετικές, συγκινησιακές) που δεν υπακούουν στη λογική του σημείου και τις οποίες ο κώδικας εν μέρει μόνον μπορεί να ελέγξει και να καθυποτάξει στο δικό του ορθολογισμό» (Marc & Picard, 1989, σ. 175). Η ανθρώπινη επικοινωνία επιτελείται μέσω της συνέργειας πολλών στοιχείων (Cosnier & Brossard, 1984): Φωνο-ακουστικά (προσωδιακό και παραλεκτικό) Οπτικά (στατικά, κινητικά βραδέα, κινητικά ταχέα) Οσφρητικά, απτικά, θερμικά, κ.α.