Web Tasarımı, Satış ve Pazarlama (Anadolu Üniversitesi) - PDF

Ders Takvim Duyurular Epub Html5 Kitabı (PDF) Ünite Video Canlı Ders Sesli Kitap Sesli Özet Öz...

Ders Takvim Duyurular Epub Html5 Kitabı (PDF) Ünite Video Canlı Ders Sesli Kitap Sesli Özet Özeti Sorularla Deneme Etkileşimli Alıştırma İnfografik Öğrenelim Sınavı İçerik Bilgilendirme Çıkmış Sınav Sınav Giriş Sınav Öğrenci Panosu Soruları Bilgisi Sonuçları Toplulukları 444 10 26  T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3616 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2445 WEB TASARIMI SATIŞ VE PAZARLAMA Yazarlar Prof.Dr. Selçuk Burak HAŞILOĞLU (Ünite 1) Öğr.Gör. Emre GÜNDÜZ (Ünite 1) Doç.Dr. Aydın KAYABAŞI (Ünite 2, 8) Prof.Dr. Erkan AKAR (Ünite 3, 6) Doç.Dr. Muhammet Ali TİLTAY (Ünite 4) Arş.Gör. Mahmut Sami İŞLEK (Ünite 4) Doç.Dr. Behçet Yalın ÖZKARA (Ünite 5) Dr.Öğr.Üyesi Hakan CENGİZ (Ünite 7) Editör Doç.Dr. Muhammet Ali TİLTAY  Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Anadolu Üniversitesine aittir. “Uzaktan Öğretim” tekniğine uygun olarak hazırlanan bu kitabın bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Copyright © 2017 by Anadolu University All rights reserved No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic tape or otherwise, without permission in writing from the University. Öğretim Tasarımcısı Doç.Dr. Hasan Çalışkan Grafik Tasarım Yönetmenleri Prof. Tevfik Fikret Uçar Doç.Dr. Nilgün Salur Öğr.Gör. Cemalettin Yıldız Dil ve Yazım Danışmanı Öğr.Gör. Sevgi Çalışır Zenci Ölçme Değerlendirme Sorumlusu Öğr.Gör. Ahmet İtak Kapak Düzeni Prof.Dr. Halit Turgay Ünalan Grafikerler Ayşegül Dibek Özlem Çayırlı Hilal Özcan Dizgi ve Yayıma Hazırlama Kitap Hazırlama Grubu Web Tasarımı Satış ve Pazarlama E-ISBN 978-975-06-3325-6 Bu kitabın tüm hakları Anadolu Üniversitesi’ne aittir. ESKİŞEHİR, Ocak 2019 3143-0-0-0-2202-V01  İçindekiler iii İçindekiler Önsöz.................................................................................................................... ix 1. ÜNİTE Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm...................... 2 GİRİŞ............................................................................................................................. 3 MESLEK OLARAK WEB TASARIMCILIĞI........................................................... 4 WEB TEKNOLOJİSİNİN EVRİMİ.......................................................................... 5 Web 1.0......................................................................................................................... 5 Web 2.0.......................................................................................................................... 6 Web 3.0......................................................................................................................... 7 İNTERNETTE ÜRÜN................................................................................................. 8 BİR ÜRÜN OLARAK WEB SİTESİ VE TASARIMI............................................... 10 BAŞARILI BİR WEB SİTESİ GELİŞTİRME SÜRECİ............................................ 13 Domain Kaydının Yapılması....................................................................................... 14 Taslağın Hazırlanması................................................................................................. 14 Sitenin Geliştirilmesi................................................................................................... 15 WEB SAYFALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE BAŞARI GÖSTERGELERİ......................................................................................................... 15 WEB TASARIMI SATIŞ VE PAZARLAMADA YASAL VE ETİK KONULAR.................................................................................................................... 16 Veri Gizliliği................................................................................................................. 17 Güvenlik........................................................................................................................ 17 Fikri Mülkiyet............................................................................................................... 18 Özet................................................................................................................................ 20 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 21 Yaşamın İçinden........................................................................................................... 22 Okuma Parçası.............................................................................................................. 22 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 23 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................. 23 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar........................................................... 24 Web Tasarımı ve Online Pazarlama.............................................. 28 2. ÜNİTE GİRİŞ............................................................................................................................. 29 İNTERNETİN ORTAYA ÇIKIŞI VE E-İŞLETME DÖNEMİ................................ 30 Bilgisayarların Gelişimi.............................................................................................. 30 İnternetin Gelişimi....................................................................................................... 31 E-İşletme Dönemi........................................................................................................ 32 E-İŞLETME, DİJİTAL PAZARLAMA, E-PAZARLAMA VE E-TİCARET........ 33 E-İşletme........................................................................................................................ 33 Dijital Pazarlama.......................................................................................................... 34 E-Pazarlama.................................................................................................................. 35 E-Ticaret........................................................................................................................ 39 E-İŞ MODELLERİ........................................................................................................ 40 İşletmeden İşletmeye E-İş Modeli (B2B: Business-to-Business)............................ 41 iv İçindekiler İşletmeden Tüketiciye E-İş Modeli (B2C: Business-to-Consumer)....................... 42 Tüketiciden Tüketiciye E-İş Modeli (C2C: Consumer-to-Consumer)................. 43 Diğer E-İş Modelleri................................................................................................... 44 E-İŞLETMELERİN BAŞARI GÖSTERGELERİ....................................................... 44 ONLİNE PAZARLAMANIN GELİŞİMİ.................................................................. 45 İNTERNETTE (ONLİNE) PAZARLAMA İÇİN GEREKLİ ALT YAPI............... 45 İNTERNETTE (ONLİNE) PAZARLAMANIN AVANTAJLARI.......................... 47 İnternette Pazarlamanın İşletmeler Açısından Avantajları..................................... 47 İnternette Pazarlamanın Müşteriler Açısından Avantajları.................................... 48 İnternette Pazarlamanın Dezavantajları.................................................................... 48 İNTERNETTE PAZARLAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR....................... 49 Özet................................................................................................................................ 50 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 52 Yaşamın İçinden.......................................................................................................... 53 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 53 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................ 54 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 55 3. ÜNİTE Web Tasarımında Kurumsal Blog................................................. 56 GİRİŞ............................................................................................................................. 57 KURUMSAL BLOG TANIMI.................................................................................... 57 KURUMSAL BLOGGİNG İLE KİŞİSEL BLOGGİNGİN KARŞILAŞTIRMASI................................................................................................... 58 KURUMSAL BLOG YARATMA............................................................................... 58 KURUMSAL BLOGGİNG İÇİN DOĞRU BLOG YAPMA PLATFORMLARI....................................................................................................... 63 KURUMSAL BLOGGİNGİN RİSKLERİ.................................................................. 65 KURUMSAL BLOGGİNGİN FAYDALARI............................................................. 66 KURUMSAL BLOG TASARIMINDA TRENDLER VE ÖRNEKLER................. 66 Özet................................................................................................................................ 70 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 71 Yaşamın İçinden........................................................................................................... 72 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 72 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................. 72 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 73 4. ÜNİTE Web Tasarımında Müşteri Hizmetleri ve Desteği........................ 74 GİRİŞ............................................................................................................................ 75 ÇEVRİMİÇİ (ONLİNE) MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ.............................. 75 Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY).............................................................................. 75 eMİY.............................................................................................................................. 77 ÇEVRİMİÇİ (ONLİNE) MÜŞTERİ DESTEĞİ........................................................ 79 Çevrimiçi (Online) Müşteri Desteği Türleri............................................................. 80 Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)............................................................................... 80 Bilgi Tabanı............................................................................................................. 81  İçindekiler v Dokümanlar............................................................................................................ 82 Forumlar.................................................................................................................. 82 Özel Destek Hattı................................................................................................... 82 Müşteri Desteğinin Faydaları..................................................................................... 82 Tasarruf.................................................................................................................... 83 Müşteri Tatminini Arttırmak............................................................................... 83 Potansiyel Müşterileri İkna Etmek ve Bilgilendirmek....................................... 83 MÜŞTERİ VERİ TABANI VE ANALİZİ.................................................................. 84 Veri Tabanı Yapısını Tasarlamak................................................................................ 85 Müşteri Verisinin Analizi............................................................................................ 87 Veri Analizi................................................................................................................... 87 Web Analizi................................................................................................................... 87 Müşterilerin Bölümlendirilmesi.......................................................................... 88 MÜŞTERİ ODAKLI WEB SİTESİ............................................................................. 90 Çevrimiçi Müşteri Deneyimi...................................................................................... 90 Müşteri Odaklı Web Sitesi Oluşturmanın Adımları................................................ 91 KÜLTÜRLERARASI WEB TASARIMI.................................................................... 93 Özet................................................................................................................................ 95 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 98 Yaşamın İçinden........................................................................................................... 96 Okuma Parçası.............................................................................................................. 97 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 100 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................. 100 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar........................................................... 101 Web Tasarımında Pazarlama İletişimi.......................................... 102 5. ÜNİTE GİRİŞ............................................................................................................................. 103 ÇEVRİMİÇİ (ONLİNE) PAZARLAMA İLETİŞİMİ.............................................. 104 ONLİNE PAZARLAMA İLETİŞİMİ KARMASI.................................................... 106 İNTERNET VE PAZARLAMA İLETİŞİMİ............................................................. 107 ONLİNE REKLAM...................................................................................................... 109 Banner Reklamlar......................................................................................................... 110 Rich Medya Reklamları............................................................................................... 112 Metin İçi Hiper Linkler............................................................................................... 113 ONLİNE PROMOSYON............................................................................................. 114 ONLİNE HALKLA İLİŞKİLER.................................................................................. 116 ONLİNE SPONSORLUK............................................................................................ 118 Özet................................................................................................................................ 121 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 122 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 123 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................. 123 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 124 vi İçindekiler 6. ÜNİTE Arama Motoru Optimizasyonu ve Pazarlama............................. 126 GİRİŞ............................................................................................................................. 127 ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONUNUN TANIMI...................................... 127 ARAMA MOTORU VE İLGİLİ DİĞER KAVRAMLAR....................................... 128 ARAMA SONUÇLARININ ÇEŞİTLERİ.................................................................. 130 ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONUNUN FAYDALARI.............................. 132 ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONU TEKNİKLERİ....................................... 132 ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONU YAKLAŞIMLARI................................. 135 ARAMA MOTORU OPTİMİZASYONU İÇİN GOOGLE ARAÇLARI............. 135 ARAMA MOTORU PAZARLAMASI TANIMI VE KAPSAMI........................... 140 ARAMA MOTORU PAZARLAMASINDA 2016 TRENDLERİ........................... 141 Özet................................................................................................................................ 142 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 144 Yaşamın İçinden........................................................................................................... 145 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 145 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 146 7. ÜNİTE Elektronik Posta Pazarlaması....................................................... 148 GİRİŞ............................................................................................................................. 149 İZİN TEMELLİ ELEKTRONİK POSTA PAZARLAMASI.................................... 149 ELEKTRONİK POSTANIN BİLEŞENLERİ............................................................. 150 ELEKTRONİK POSTA PAZARLAMASI SÜRECİ................................................. 151 Elektronik Posta Listelerinin Oluşturulması ve Yönetilmesi.................................. 151 Hedef Alıcı Kitlesinin Belirlenmesi..................................................................... 151 Alıcı Listelerine Yönelik Hazırlanan Elektronik Posta Çeşitleri...................... 154 Elektronik Posta Mesaj İçeriğinin Belirlenmesi....................................................... 155 ETKİLİ ELEKTRONİK POSTA YAZIMI................................................................. 156 Elektronik Posta Pazarlaması Etkinliğinin Ölçümü................................................ 158 Elektronik Posta Kampanyası Kontrol Listesi.................................................... 159 ELEKTRONİK POSTA PAZARLAMASINDA KARŞILAŞILAN TEKNİK PROBLEMLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ............................................ 159 Özet................................................................................................................................ 161 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 163 Yaşamın İçinden........................................................................................................... 164 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 165 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................. 165 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 166 8. ÜNİTE Sosyal Medya Pazarlaması ve Ölçümü......................................... 168 GİRİŞ............................................................................................................................ 169 SOSYAL MEDYA KAVRAMI..................................................................................... 170 SOSYAL MEDYA KAVRAMININ TANIMI............................................................ 171 SOSYAL MEDYANIN ÖZELLİKLERİ...................................................................... 172  İçindekiler vii Zamandan ve Mekandan Bağımsızlık....................................................................... 172 Kullanım Kolaylığı....................................................................................................... 172 Etkileşim........................................................................................................................ 173 Erişim ve Erişilebilirlik................................................................................................ 174 Yenilik............................................................................................................................ 174 Kalıcılık.......................................................................................................................... 174 Ölçülebilirlik................................................................................................................. 174 Fizikselden Dijitale Geçiş............................................................................................ 175 SOSYAL MEDYANIN TARİHSEL GELİŞİMİ......................................................... 175 1971’deki Dönem: E-Posta.......................................................................................... 175 1979’daki Dönem: Usenet............................................................................................ 176 1984’deki Dönem: LISTSERV..................................................................................... 177 1988’deki Dönem: IRC................................................................................................. 177 1991’deki Dönem: Kişisel Web Sayfaları, Tartışma Grupları ve Sohbet................ 177 1995’deki Dönem: Sosyal Ağ Sitesi classmate.com.................................................. 177 1998-2004 Arası Dönem: Bloglar, Podcast ve Wikiler............................................ 178 2005 ve Sonrası............................................................................................................ 178 Web 3.0......................................................................................................................... 178 SOSYAL MEDYA KULLANICI TÜRLERİ............................................................... 179 SOSYAL MEDYA KANALLARI................................................................................ 180 Bloglar............................................................................................................................ 180 Forumlar........................................................................................................................ 181 Fotoğraf ve Video Paylaşım Siteleri........................................................................... 181 Mikrobloglar..................................................................................................................  181 Podcastler...................................................................................................................... 182 Sosyal Ağlar................................................................................................................... 182 Sosyal İşaretlemeler...................................................................................................... 182 Veri Küratörlüğü........................................................................................................... 183 Wikiler........................................................................................................................... 183 SOSYAL MEDYA PAZARLAMASI........................................................................... 183 Sosyal Medya Pazarlamasının Tanımı....................................................................... 184 Sosyal Medya Pazarlamasının Fayda ve Amaçları................................................... 185 SOSYAL MEDYA PAZARLAMA SÜRECİ............................................................... 186 Dinleme........................................................................................................................ 186 Ölçme............................................................................................................................. 187 Bağlanma....................................................................................................................... 187 SOSYAL MEDYA KANALLARINDA PAZARLAMA STRATEJİLERİ................ 187 Bloglar Yoluyla Pazarlama........................................................................................... 187 Mikrobloglar Yoluyla Pazarlama............................................................................... 187 Podcasting Yoluyla Pazarlama.................................................................................... 188 Sosyal Ağlar Yoluyla Pazarlama................................................................................. 188 Sosyal İşaretleme Yoluyla Pazarlama......................................................................... 189 Video ve Film Siteleri Yoluyla Pazarlama................................................................. 189 SOSYAL MEDYADA ÖLÇME VE ANALİZ............................................................ 190 viii İçindekiler Etkinlik.......................................................................................................................... 190 Erişim............................................................................................................................. 190 Etkileşim........................................................................................................................ 190 Müşteri Kazanma ve Dönüşüm................................................................................. 190 Elde Tutma ve Savunma.............................................................................................. 191 Sosyal Medya Analiz Araçları..................................................................................... 191 Özet................................................................................................................................ 192 Kendimizi Sınayalım.................................................................................................... 194 Yaşamın İçinden.......................................................................................................... 195 Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı......................................................................... 196 Sıra Sizde Yanıt Anahtarı............................................................................................ 196 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar............................................................ 197  Önsöz ix Önsöz Sevgili öğrenciler, Toplumsal yaşam içerisinde kullanımı görece yeni sayılabilecek İnternet uygulamaları ile insanlık tarihinin başlangıcıyla birlikte ele alınan pazarlama kavramı günümüz pazar- lama faaliyetlerinde birarada değerlendirilmektedir. Herhangi bir ürünü satın almadan önce Web ortamında araştırma yapan tüketici veya satın aldığı bir ürünle ilgili şikayetle- rini iletmeye çabalayan bir müşteri İnternet uygulamalarını kullanmaktadır. İşletmelerin tüketiciye ulaşmasında önemli bir arayüz olan Web sayfaları günümüzde rekabette avantaj sağlamanın önemli unsurlarından biri haline gelmiştir. İnternetin diğer teknolojik gelişmelere göre daha hızlı ilerleme sağlaması ve bireyler tarafından daha kolay benimsenmesi İnternet tabanlı uygulamalarında gelişmesini ve çe- şitlenmesini sağlamıştır. Sosyal medya araçları, kurumsal bloglar, arama motorları gibi hem tüketiciler hem de işletmeler tarafından kullanılan uygulamalar gündelik yaşamın vazgeçilmezleri arasındaki yerini almıştır. Web sayfaları tüm bu uygulamalar için birer altyapı imkanı sağlayan, işletmelerin müşteriyle iletişim kurmasında önemli rol oynayan ve tasarımında profesyonel bir bakış açısı gerektiren araçlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeni nesil kitle iletişim araçlarının ortaya çıkışının sebepleri arasında pazarlama amaç- lı kullanım olmamakla birlikte bu araçların pazarlamacılar tarafından farkedilmesi ve etkili bir biçimde kullanılmaya başlanması kısa zamanda gerçekleşti. Bugün küçük veya büyük ölçekli olsun hemen her işletmenin kendine ait bir web sayfası bulunmaktadır. Bu web sayfaları pazarlama bakış açısıyla hazırlandığında dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir? Başarılı işletmelerin tüketicilere ulaşmak amacıyla yeni nesil kitle iletişim araç- larından faydalandıkları ve İnternet uygulamalarındaki gelişmeleri takip ettiklerini söy- leyebilir miyiz? Bu kitap web tasarımı ve pazarlama arasındaki ilişkiyi yukarıdaki benzer soruların karşılığını verecek biçimde ele almaktadır. Her biri alanında uzman öğretim elemanları tarafından yazılan bölümlerde pazarlama iletişimi uygulamaları, sosyal medya, yeni nesil kitle iletişim uygulamaları gibi konular açık ve sade bir dille okuyucuya sunulmaktadır. Web tasarımında profesyonel kalite ve görünüm konusuyla başlayan kitabımız, web tasarımı ve online (çevrimiçi) pazarlama ilişkisiyle devam etmektedir. İşletmeler için etkili kurumsal blog oluşturmanın yolları üçüncü bölümde ele alınmakta ve müşteri odaklı bir web sitesinin nasıl olması gerektiği devam eden bölümde anlatılmaktadır. Tüketicileri bilgilendirmede ve ikna etmede kulla- nılan pazarlama iletişimi uygulamalarının web tasarımında kullanımı kitabımızın beşinci bölümünde yer almaktadır. Arama motorlarının pazarlamada kullanımı ve buna yönelik tekniklere altıncı bölümde değinilmiştir. Tüketicilere ulaşmada yoğun olarak kullanılan elektronik posta uygulamaları ve pazarlamada kullanımı yedinci bölümde ele alınmakta- dır. Kitabımızın son bölümünde günümüzde en fazla konuşulan ve kullanımı hızla aratan sosyal medya araçlarına değinilmiştir. Kitabın ortaya çıkmasında ve okuyucularımıza sunulmasında birikimlerini bizimle paylaşan ve değerli katkılarını sunan kıymetli yazarlarımıza teşekkürü borç bilirim. Kita- bın dizgi, tasarım, basım ve okuyuculara ulaştırılmasında emeği geçen herkese şükranla- rımı sunarım. Editör Doç.Dr. Muhammet Ali TİLTAY 1 WEB TASARIMI SATIŞ VE PAZARLAMA Amaçlarımız Bu üniteyi tamamladıktan sonra;  Web teknolojisinin gelişimini açıklayabilecek,  Web tasarımı ile ilgili kavramları tanımlayabilecek,  Satış ve pazarlama açısından web sitesinin profesyonel görünüm ve kalitesinin önemini tartışabilecek,  Başarılı bir web sitesi geliştirmenin dinamiklerini sıralayabilecek,  Meslek olarak web tasarımcılığının önemini açıklayabilecek,  Web tasarımı satış ve pazarlamada yasal ve etik konuları tartışabilecek bilgi ve becerilere sahip olacaksınız. Anahtar Kavramlar Web Tasarımı Web Sitesinin Başarı Web Tasarımında Profesyonel Göstergeleri Görünüm Web Tasarımında Güvenlik Web Teknolojisinin Gelişimi Web Tasarımında Etik Konular İçindekiler GİRİŞ MESLEK OLARAK WEB TASARIMCILIĞI WEB TEKNOLOJİSİNİN EVRİMİ İNTERNET’TE ÜRÜN BİR ÜRÜN OLARAK WEB SİTESİ VE TASARIMI Web Tasarımı Satış ve Web Tasarımında Profesyonel BAŞARILI BİR WEB SİTESİ GELİŞTİRME Pazarlama Kalite ve Görünüm SÜRECİ WEB SAYFALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE BAŞARI GÖSTERGELERİ WEB TASARIMI SATIŞ VE PAZARLAMADA YASAL VE ETİK KONULAR  Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm GİRİŞ Kırk yıl öncesine kadar İnternetin sadece askeri ve eğitim alanında önemli bir araç olabi- leceği tahmin ediliyordu. Ancak o yıllarda, İnternetin çok kısa süre içerisinde büyüyeceği ve askeri-eğitim aracı özelliğinden daha çok işletmecilik alanında bir rekabet silahı ola- bileceği öngörüsü neredeyse hiç yoktu. Bugün ise İnternetin hızla büyümesi ve kullanıcı sayısının çoğalması sonucunda işletmecilik alanındaki gücünün daha da artacağı görüşü hakimdir. Bu görüş doğrultusunda hareket eden bir taraftan bilim adamları İnternetin en önemli ticaret aracı olan web uygulamaları konusunda araştırmalarını sürdürürken, diğer taraftan işletmelerin pazarlama departmanı yöneticileri ise web üzerindeki stratejilerini geliştirmektedirler. İnsanlık tarihi başladığı andan itibaren sürekli gelişim hâlindedir. Bu gelişme hâli in- sanoğlunun ihtiyaçlarına göre şekillenmiştir. İlk insanlar kendilerini hava koşullarından koruyabilmek için barınaklar yapmışlar karınlarını doyurabilmek için avcılık ve toplayı- cılıkla uğraşmışlardır. Geçmişte insanoğlu için barınma ve beslenme gibi temel ihtiyaçları karşılamak yeterli iken bugün, kalite odaklı haz ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bugünün insanı için estetiklik, kolaylık, rahatlık, ergonomiklik ve nihayetinde kalite son derece önemlidir. Doğal olarak tüketiciler, geleneksel yaşantılarında aradıkları bu ihtiyacı, dijital dünyada da arzulamaktadırlar. Bu nedenle işletmeler web tasarımında estetiklik, kolaylık, rahatlık, ergonomiklik ve kaliteyi dikkate almak durumundadırlar. Günümüz dünyasının teknolojisi sürekli ileri gitme güdüsüyle elde edilmiştir. Uygar- lık bir taraftan işlevsel olarak ilerlerken öte taraftan elde ettiği gelişmelere görsel güzellik- ler de kazandırmaya çalışmış, şekil bakımdan da mükemmele ulaşılması hedeflenmiştir. Bugünün en önemli teknolojik ürünü İnternettir. Web, İnternette var olan çeşitli araçları kullanarak, kullanıcıya çok çeşitli bilgiyi ulaş- Web, İnternette var olan çeşitli araçları kullanarak, kullanıcıya çok tırmada basit, tutarlı bir arabirimdir. Bir araştırma şirketi olan Cyber Atlas’a göre, telefonu çeşitli bilgiyi ulaştırmada basit, kullananların sayısının 10 milyona erişme süresi 38 yılda gerçekleşirken web kullanıcı tutarlı bir arabirimdir. sayısının 10 milyona erişme süresi 3 yılda gerçekleşmiştir. En hızlı bir şekilde yayılan ileti- şim aracı olarak literatüre giren İnternet, insanoğlunun vazgeçilmez bir parçası olmuştur. İnternet sayesinde bilgiye en hızlı şekilde ulaşılması ve etkili bir iletişim sağlanması müm- kündür. Yine İnternet, işletmelerin gelişim sürecinin artmasına, müşteri odaklı çalışılma- sına ve iletişim maliyetlerinin düşürülmesine aracılık etmektedir. Ancak bu teknolojiden optimum düzeyde verimlilik elde edebilmek için etkili ve doğru İnternette pazarlama stratejisi geliştirmek zorunludur. İnternet sayfalarının profesyonel olarak planlanması ve tasarlanması bu stratejiler arasında yer almaktadır. 4 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama Günümüzde işletmeler İnternette iki temel ögeden yararlanmaktadır: Web ve e-posta. Web, işletmelerin İnternette varlık gösterme faaliyetlerinden, tanıtım, reklam ve destek hizmetlerine ve hatta sipariş-satış işlemlerine kadar olan her aşamada yer al- maktadır. E-posta ise özellikle, doğrudan pazarlama sistemi bünyesinde potansiyel müş- teriye ulaşma, bağımlılık ve tutundurma stratejilerini gerçekleştirebilme gücüne sahip bir teknolojidir. MESLEK OLARAK WEB TASARIMCILIĞI Gündelik hayatlarını kolaylaştırmak isteyen insanoğlu sürekli bir gayret içerisinde olmuş ve daha ileriye gidebilmek için çalışmaya hâlâ devam etmektedir. İleriye doğru atılan adımların birçoğu kaliteli yaşam odaklıdır. Doğal olarak kaliteli yaşam, oturduğumuz kol- tuktan bulunduğumuz binaya, alışveriş yaptığımız mağazanın vitrininden web sayfasına kadar her alandaki tasarımla doğrudan ilgilidir. Nasıl ki ilk insanlar doğaya karşı kendilerini koruyacak barınakları yaptıktan sonra evlerinin görünüşleri, estetikliği ve ergonomikliği ile ilgili kaygılarla ilgilendiyse web say- falarının çalışma prensiplerinin tamamlanmasından sonra bu alanla ilgili kalite ve benzer kaygılar da ortaya çıkmıştır. İnternetin tüm sektörlerde hızla yayılmaya başlaması ile web sayfalarının ergonomik- liği, kullanışlılığı, çekiciliği, estetiği ve nihayetinde de kalitesi önemli birer faktör hâline gelmiştir. Bu nedenle günümüz koşullarında bir web sayfasını tasarlamak için ne sadece kod bilgisi yeterli olmaktadır ne de grafikerlik. Dolayısıyla web tasarımcılığı amatör bir işten, mimarlık gibi profesyonel bir mesleğe dönüşmüştür. Her ne kadar web tasarımı deyince ilk akla görsellik geliyor olsa da bu kavram çok daha geniş anlamlar taşımaktadır. Dolaysıyla web tasarımcılığını sadece sayfa tasarlamak gibi dar bir kalıba sokmak doğru olmayacaktır. Web tasarımı kolay gözükse de profesyo- nel düzeyde hedef kitleye uygun grafikler kullanılarak tamamen tecrübeye ve iyi alınacak bir eğitimle mümkündür. Bunun yanında iyi bir yazılım bilgisine de ihtiyaç vardır. Yine web tasarımcısının sayfayı dinamik tutması, ziyaretçi sayısını artırması ve hedef kitlesini bağlaması açısından pazarlama odaklı stratejiler geliştirebilecek alt yapıya sahip olması beklenir. Web tasarımında üç temel Web sayfaları özellikle teknik, içerik ve tasarımsal açıdan değerlendirilmelidir. Başka bilgiye ihtiyaç vardır: İşletmecilik, grafikerlik ve programcılık. bir ifade ile bir web tasarımı işinde üç temel bilgiye ihtiyaç vardır: İşletmecilik, grafikerlik ve programcılık. Bu durum, bir web tasarımcısının pazarlama, yönetim, ergonomi, tasa- rım ve programlama bilgilerine sahip olması gerektiğinin göstergesidir. Yine bu alanla ilgili teknoloji sürekli geliştiğinden tasarımcı güncel bilgileri takip etmek durumundadır. Yapılan araştırmalara göre işletmelerin web sayfalarının büyük bir çoğunluğu tasarım ve güncellik konusunda son derece zayıftır ve kalite odaklılıktan uzaktır. Bunun temel nedeninin sadece programlama bilgisine sahip kişilerin sayfayı tasarlamasından kaynak- landığı söylenebilir. Bu boşluk ancak web tasarımcılığı mesleği ile doldurulabilir. Bu yüz- den web sitesi oluşturma ve tasarlama, günümüz dünyasında yepyeni bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu alanla ilgili üniversitelerde ilgili bölümler açılmakta belli bir eğitim sistemi içinde ge- reksinimleri karşılayacak nitelikli eleman yetiştirilmeye çalışılmaktadır. Örneğin Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Web Tasarımı ve Kodlama Bölümü eğitim programının amacı “Web tasarımı ve kodlama alanlarında ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağını ye- tiştirmektir. Ayrıca web tasarımı ve kodlama alanlarında hâlen çalışmakta olan personelin etkinlik ve verimliliklerini artıracak şekilde bilgi ve becerilerle donatılmalarını sağlamak olarak belirlemiştir.” şeklindedir. Bu meslek dalı, bilgisayar mühendisliği ve grafikerlik gibi bölümlerin yanında yönetim bilişim sistemleri bölümleri ile de yakından ilgilidir. Bu lisans  1. Ünite - Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm 5 programının genel amacı işletmelerde bilişim sistemlerini geliştirebilen ve yönetebilen, pro- fesyonelce problem çözebilen ve karar verebilen, bilgi ekonomisi işletmelerini yönetecek düzeyde işletmecilik bilgisine sahip lisans öğrencileri yetiştirilmek ve akademik altyapısını oluşturmaktır (Örneğin Bkz. Pamukkale Üniversitesi YBS Bölümü). Mezun öğrencilerin analist ve tasarımcı görevlerini yürütmeleri bu bölümler için bir başarı göstergesidir. Bir web tasarımcısının farklı disiplinlerde bilgi sahibi olmasının önemini tartışınız. 1 WEB TEKNOLOJİSİNİN EVRİMİ İnternete bağlanmanın maliyetleri düştükçe ve İnternet ulaşımının kolaylaşması ile bu ağı kullananların sayısı giderek atmıştır. Web tabanlı uygulamaların kullanıcı odaklı olması bu hızlı artış üzerinde ciddi bir etkiye sahip olmuştur. World Wide Web ifadesinin kısalt- ması olarak kullanılan Web (veya WWW), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağ- lantılı hiper düzeyde metin transfer protokolüne (http) dayalı dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemdir. Web, CERN’de bir yazılımcı olan Tim Berners-Lee’nin HTML (Hyper- text Markup Language) adlı metin işaretleme dilini geliştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Web üzerindeki her bilgi, bilgisayarın ekranında görüntülenen bir belge hâlinde sunulur. Bu belgelere web sitesi adı verilir. Bu sayede ağ üzerinde milyonlarca belge ve bilgi vardır ve bunların hepsi birbirine bağlı olması mümkündür. İnternet Explorer, Google Chrome, Mozilla Firefox ve Opera yazılımları, web uygulamalarının kullanımı için geliştirilmiş olan günümüz web tarayıcılarıdır. Web teknolojilerindeki kronolojik değişim süreci Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 şeklin- Web teknolojilerindeki kronolojik değişim süreci Web 1.0, Web de ifade edilmektedir. Bu Web x.0’ların her biri İnternetin birer dönemini belirtmektedir. 2.0 ve Web 3.0 şeklinde ifade Bu 3 dönemin her biri adım adım İnternetin gelişim sürecinin bir basamağı olarak nite- edilmektedir. lendirilebilir. Web 1.0, İnterneti kavramayı ve web sitelerinin doğuşunu; Web 2.0, İnterne- tin iletişimini ve web uygulamalarının yayılışını ve Web 3.0 da İnternetin iş birliği kısmını ve akıllı sistemlerin kullanılışını ifade etmektedir. Bu evrelerin hiçbiri bir programlama dili veya bir yazılım türü değildir. Web evrelerinin hiç biri bir programlama dili veya bir yazılım türü değildir. Web 1.0 1989 yılında Tim Burners-Lee ilk web sayfasını oluşturduğunda Web 1.0 tarihi başlamış oldu. Tim Burners-Lee ilk web sayfasını oluştururken aklındaki rüya, insanların bilgi pay- laşarak iletişim kurduğu ortak bir bilgi alanı oluşturmaktı. Web 1.0 İnternet üzerinden yayınlanan web sayfalarının sadece okunabildiği bir yapı- Web 1.0 İnternet üzerinden dır. Bu dönemde web tasarımcısının hazırladığı ve yayımladığı siteye erişen kullanıcılar, yayınlanan Web sayfalarının sadece okunabildiği bir yapıdır. içeriği sadece okuyabilirdi. İşletmeler veya kişiler webi kullanarak broşür veya katalog oluşturabilir, ürettikleri bilgiyi insanlara ulaştırabilir ve bu içeriği okuyan insanlarla te- mas kurabilirlerdi. Web 1.0 döneminin web sayfası içeriği, geleneksel yayın organlarından örnek alındığı için hemen hemen aynıdır. Örneğin gazete ve dergilerin geleneksel baskısı İnternette de yer al- maktadır. Yine bu dönemde işletmeler kendileri için hazırlattıkları basılı katalogları İnternette de yayımlamışlardır. Dolayısıyla web 1.0 dönemi, okuyucunun geri dönüşlerinin ölçülemedi- ği, dinamik ve etkileşimli olmayan geleneksel ortamların yayın organları ile aynı özelliktedir. Bu dönemde etkileşim sadece web sitelerinde verilen bağlantılar aracılığıyla yapılan geçişlerle sınırlıdır. Kullanıcı aktif değildir ve ulaştığı içeriğe hiçbir şekilde katkıda bulu- namaz. Yine Web 1.0 döneminde sayfalar, yalnızca HTML bilgisi olanlar tarafından oluş- turulmuştur ve yayınlanmıştır. 6 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama Web 2.0 2004 yılında web hakkında potansiyel gelecek toplantısındaki bir ekip tartışmasında Web 2.0 terimi, O’Reilly Media şirketinin başkan yardımcısı Dale Dougherty tarafından ortaya atılmıştır. O’Reilly (2005), Web 2.0’ın bazı temel özelliklerini; Web’i ortam olarak kullan- ma, kullanıcıların katılımı ile orta zekadan faydalanma, hareketli ve karıştırılabilir veri kaynakları oluşturma, hafif programlama modellerini paket yazılım yerine tercih etme ve yüksek düzeyde kullanıcı deneyimi yaratma olarak sıralamaktadır. Web 2.0 ile kullanıcıların içerik oluşturmasına ya da karşı tarafla etkileşime girmesine imkân tanınarak daha dinamik bir yapı oluşturulmuştur. Böylelikle HTML gibi program- lama dillerini bilmeyen bireylerde web uygulamaları geliştirebilir hâle gelmişlerdir Web 2.0’ın en temel amacı Web 2.0’ın en temel amacı kullanıcıların teknik eğitime sahip olmadan içerik ürete- kullanıcıların teknik eğitime sahip bilmesi ve ürettikleri içeriği paylaşabilmesine olanak sağlamasıdır. Böylelikle Web 2.0, olmadan içerik üretebilmesi ve ürettikleri içeriği paylaşabilmesine Youtube, Facebook ve kişisel bloglar aracılığıyla bireylerin program dili bilmeden içerik olanak sağlamasıdır. üretmelerine olanak sağlanmıştır. Web 1.0 döneminde web siteleri sadece bilgi kaynağı olarak kullanılırken, Web 2.0 ile birlikte İnternet kullanıcıları içerik üretebilir, ürettiği içeriği paylaşabilir, paylaştığı içeriği düzeltip güncelleyebilir ve geri dönüşler alabilir duruma gelmiştir. İlk Web 2.0 konferansında Tim O’Reilly ve John Battelle, Web 2.0 prensiplerini şöyle sıralamıştır: Bir platform (ortam) olarak İnternet, Verilerin üstün gücü, Katılım yapısı ile ağ etkileri, Açık kaynak gelişimi, İçeriğin ve servis sağlayıcılarının hafif yük getiren işletme modelleri, Programların benimsenme döneminin sonları, Tek bir aletin üstündeki yazılımlar, İlk benimsenenler tarafından kolayca alınabilmesi. Web 2.0 toplumsal iletişimin gücüyle doğrudan alakalıdır. Bu yüzden Web 2.0’ın amaçlarından bir tanesi de İnternetin geniş kitlelere ulaşmasıdır. Bu yüzden Web 2.0 daha çok kullanıcı hedefleyen, özgürlükçü ve yenilikçi bir anlayışa sahiptir. Web 2.0 aynı za- manda bilge web, insan merkezli web ya da katılımcı web olarak da bilinir. Tablo 1.1’de Web 1.0 ile Web 2.0 arasındaki farklar karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Tablodan da görüleceği üzere Web 1.0’da kullanıcılar sadece yazılanları okuyabilirken Web 2.0’da aynı zamanda yazabilmektedirler. Doğal olarak bu durum onların paylaşım- larda bulunabilmesine imkân vermektedir. Yine Web 2.0 ile katılımcılık ve toplulukla ha- reket etmek mümkündür. Tablo 1.1 Web 1.0 Web 2.0 Web 1.0 ve Web 2.0 farkları Okuma Okuma ve yazma Bilgi portalları Paylaşım platformları Kaynak: Aghaei vd., Şirketler Topluluklar 2012 Tek taraflı Katılımlı Anlatım İletişim Web formları Web uygulamaları Pazarlama olarak reklam Pazarlama olarak ağızdan ağıza iletişim  1. Ünite - Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm 7 İnternetin yeni bir evresi olan Web 2.0 ile birlikte ortaya çıkan dünyanın en popüler servislerinden bazıları şunlardır: Wikipedia: Kullanıcılar tarafından ortaklaşa her dilde oluşturulan İnternet ansiklope- disi olarak tanımlanabilir. Wikipedia kurucularından Jimmy Wales, Wikipedia’yı, “Dünya üzerindeki her insana kendi dilinde, en üst kalitede, bedava bir ansiklopedi oluşturma ve dağıtma uğraşısı” olarak tanımlamaktadır. Ortaklaşa üretilen içeriklere güncelleme yap- ma imkânı tanıyan Wikipedia, Web 2.0’ın İnterneti ortak alan olarak kullanma ve kullanı- cı katılımı prensiplerine birebir olarak uymaktadır. Youtube: Video içeriklerinin paylaşılabildiği bir web sitesidir. Site, kullanıcılarına vi- deo yükleme, izleme ve paylaşma imkânı sunmaktadır. Genelde bireyler tarafından üre- tilen içeriklerle sıradan kullanıcılar içeriklerini bütün dünyayla paylaşma fırsatını elde etmektedirler. Hiç bir yazılım bilmeyen kullanıcılara sadece kullanıcı panelinden içerik yayınlanma imkânı veren bu site, İnternetin bir platform olarak kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Myspace: Web ortamında kullanıcıların diğer kullanıcılarla iletişim ve arkadaşlık kurabilecekleri bir sosyal ağdır. Bu uygulama ile resim ve videolar paylaşılabilir, gruplar oluşturulabilir. Diğer Web 2.0 uygulamalarına benzer olarak, Myspace kullanıcıları web ortamında kolayca içerik üreterek, ürettikleri içerikleri web ortamında rahatlıkla paylaşa- bilmektedirler. Bu özellik, Web 2.0’ın prensiplerinden olan ‘ilk benimsenenler tarafından kolayca alınabilmesi’ özelliğiyle de paraleldir. Twitter: Web 2.0 ile birlikte insanlar web ortamında ortak bir platformda etkileşime geçebilme fikirlerini paylaşabilme olanağına sahip olmuşlardır. Web 2.0 ın amaçlarından bir tanesi de dinamik bir yapı oluşturmaktır. Bir mikroblog sitesi olan Twitter sayesinde insanlar sosyal ortamda fikirlerini paylaşabilirler ve paylaşılan fikirleri çok kolaylıkla oku- yabilirler. Dünyanın herhangi bir noktasındaki gelişmeyi geleneksel medya kanallarından önce elde etme imkânına sahip olan kullanıcıların kendileri de bu web uygulaması saye- sinde birer haber kaynağıdır. Web 3.0 Genel olarak 2006’dan sonraki dönem Web 3.0 olarak kabul edilmektedir. Web 3.0’ın te- Web 3.0’ın temel fikir yapısı verileri tanımlayarak daha etkili mel fikir yapısı verileri tanımlayarak daha etkili keşif yapmak, otomasyon ve entegrasyon keşif yapmak, otomasyon ve içinde olan verileri bağlantılı yapmaktır. Günümüzde İnternetin dünya nüfusunun çoğu- entegrasyon içinde olan verileri na ulaşmasıyla birlikte çok sayıda web sayfası ortaya çıkmış bulunmaktadır. Web 3.0’dan bağlantılı yapmaktır. önce kullanıcılar aradıkları sayfalara ulaşmakta güçlük çekerken artık bu sorun semantik web ile nerdeyse tamamen ortadan kalkmıştır. Kısaca kullanıcı tıklama davranışlarına göre hareket eden uygulamaları olarak adlandırılan semantik webin ortaya çıkışı, Web 3.0 döneminin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Örneğin bir semantik web uygulamasında kullanıcı tarafından oluşturulan içerik kul- lanıcıdan bağımsız olarak arama motorları tarafından kategorize edilir ve anlamlandırılır. Böylelikle web üzerindeki bilgiler, kişiye özel olarak sınıflandırılarak kullanıcıya sunulur. Kişiye özel arama sonuçlarının getirilmesi ya da reklamların yayınlanması semantik web uygulamalarına verilebilecek temel örneklerdendir. Yine semantik web ile sadece insanlar tarafından değil aynı zamanda makineler tarafından da web içerikleri okunabilmekte ve yorumlanabilmektedir. Doğal olarak, bilgisayarların anlayabilecekleri bilgiler kullanıcılardan toparlanır. Yani akıllı araçlar kullanıcı verilerini yorumlayabilmesi için bu verilere ait izlere erişebilmesi ve tanımlaması gereklidir. İşte semantik webin amacı özel olarak geliştirilmiş bilgi yönetim sistemlerine aşağıdaki işlemler için izin vermektir (Antoniou & van Harmelen, 2008). 8 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama Toplanan veriler kavramsal olarak organize edilecek ve yararlı bilgiye dönüşecektir. Elde edilen yeni bilgiler kontrol ve süzgeçten geçirilecek tutarsızlıklar temizlenecektir. Anahtar kelime tabanlı arama kullanıcı odaklı olacaktır. Veri tabanı sorgu cevapları üzerinden çeşitli belgeler desteklenecektir. Tıklama ve görüntüleme verilerini tanımlamak mümkün olabilecektir. Tablo 1.2’de Web 2.0 ile Web 3.0 arasındaki farklar karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Tablodan da görüleceği üzere Web 3.0’ın en büyük özelliği kişiselleştirme ya da bireysel- leştirmedir. Web 2.0’da topluluk odaklılık üstün iken Web 3.0’da bireyselleştirme bulun- maktadır. İçerik paylaşmanın yeri ise içerik odaklı pekiştirme almıştır. Tablo 1.2 Web 2.0 Web 3.0 Tablo 1.2. Web 2.0 ve Web 3.0 Farkları Web de Okuma Yazma Taşınabilir Kişisel Web Topluluklar Bireyler Kaynak: Aghaei vd., İçerik Paylaşma İçeriği Dinamik Olarak Pekiştirme 2012 Bloglar Canlı Yayın Etiketleme Kullanıcı Hefeleme Wikipedia, Google iGoogle, dbpedia Web teknolojisinin evriminin getirdiği yenilikleri değerlendiriniz. 2 İNTERNETTE ÜRÜN İnternet üzerindeki ürün, dijital Bir ürünün İnternet üzerinden tedarik edilebilir ya da tüketilebilir olma durumu, İnternet- ürünler ve hizmetler şeklinde iki genel gruptan meydana teki ürünün genel özelliğidir. Buradaki tedarik ifadesi, sipariş anlamında değil, işletmeden gelmektedir. tüketiciye online (çevrimiçi) olarak ulaştırma anlamındadır. Şekil 1.1’deki İnternette ürün şemasından görüleceği üzere İnternet üzerindeki ürün, dijital ürünler ve hizmetler şeklin- de iki genel gruptan meydana gelmektedir. Her iki grubun da İnternet üzerinden reklamı, sipariş ya da rezervasyonu, satışı, tüketimi ya da tedariki mümkündür. Bu iki genelleme dışında, diğer geleneksel ürün grupları, İnternetteki yan ürün sınıfında kabul edilebilir. Ancak diğer geleneksel mallar, İnternet ürünü değil, yan üründür. Çünkü bu gruba ait ürünlerin İnternet üzerinden tedariki ya da tüketimi mümkün değildir. Şekil 1.1 İnternet Ürün Şeması t’te rne İnte Ürün Kaynak: Haşıloğlu, Yan Mu ltim 2009 edy er a Diğ ksel e e n Gel allar M E-m Geleneksel etin Hizmetler Dijit al Ürünle İnternet’te Ürün etler zm Yaz r Hi lım ı r tle i z me e Değ e H nlin San rler O al  1. Ünite - Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm 9 Dijital ürünler; multimedya, e-metin, yazılım ve sanal değerler olmak üzere dörde ayrılmaktadır. Etkileşimli ortam olarak da adlandırılan multimedya, film ve müzik gibi uygulamalardır. Bu tür ürünler yaygın olarak İnternet üzerinden dağıtılmakta ve hatta tüketilmektedir. Dijital ürünlerin ikincisi, kısaca e-metin olarak ifade edilen elektronik metinlerdir. Elektronik metinlerin bir uzantısı olan e-kitapların pazara girmesiyle, bası- lı-ciltli kitaplara alternatif bulunmuştur. Öyle ki bu alternatifin üretim ve lojistik mali- yeti çok daha düşüktür. Kâğıt sarfiyatını ortadan kaldırma özelliğinden dolayı da çev- recidir. Son yıllarda, e-kitapların bu üstünlüklerinden dolayı tüketici tarafından tercihi ve tüketimi hızla artmış durumdadır. Adobe kuruluşunun Acrobat yazılımı (“.pdf ” file), e-metinlerin İnternet kanalıyla pazarlanmasında aracılık eden en yaygın e-metin ürünü olarak bilinmektedir. Dijital ürünlerin üçüncüsü ise yazılımlardır. Paket programlar, iş- letim sistemleri ve programlama dilleri gibi bilgisayarı işlevsel hâle dönüştüren düzenli kod topluluklarının tamamı bu gruba girmektedir. Yazılımlar, dijital ortamların bir ürü- nü olduğundan, bunların web üzerinden pazarlanması uygun bir yöntemdir. Dijital ürün grubunun sonuncusu sanal değerlerdir. Online oyunlar içerisinde yer alan ve “item” ola- rak adlandırılan sanal ögeler, sosyal medyada satılan sanal hediyeler, Secondlife gibi geniş çaplı oyunlardaki uygulama ve eşyalar bu gruptadır. Her ne kadar bu ögeler birer sanal ürün olsa da ortaya koyduğu değer gerçektir. Dijital ürünlerin perakende satışı ve müşteriye teslimatı web sayfaları aracılığıyla yapıl- maktadır ve bu ürünlerin değeri her geçen gün artmaktadır. Örneğin multimedya ürün- leri, hem geleneksel işletmelerin hem de sanal işletmelerin rekabet üstünlüğünü sağlama, yeni pazarlama kanalları açma ve yeni çalışma biçimlerine uyum gösterme avantajı vardır. İnternet üzerinden tedariki ya da tüketimi mümkün olan bir diğer ürün grubu ise hiz- metlerdir. Hizmetler kendi içerisinde iki başlık altında toplanmıştır: geleneksek hizmet- ler ve online hizmetler. İnternetteki geleneksel hizmetler, hizmetini web uygulamalarına uyarlamış geleneksel hizmetlerdir. İnternet üzerindeki bankacılık hizmetleri, bu gruba verilecek en önemli örneklerdendir. İnternet bankacılığı hizmetleri sayesinde geleneksel bankacılık hizmetleri, 24 saat masa başından yürütülen modern bankacılığa dönüşmüştür. Ayrıca tüketici için sıkıcı olarak kabul edilen birçok hizmetlerde de İnternetten yararla- nılmaktadır. Öyle ki bu sayede geleneksel banka şubelerinin yerini İnternet şubeleri almış durumdadır. Bunun yanında, bankacılık işlemlerinin İnternette yoğunlaşmasından dola- yı, bu sektördeki kuruluşların hizmet maliyetleri de düşmüştür. Bu nedenle birçok finans kuruluşu bu alanda büyük yatırımlar yapmaktadır. İnternetteki hizmete dayalı ürünlerin ikincisi, online hizmetlerdir. Gelişmiş web uygulamaları ile birlikte ortaya çıkan hizmet- lerin geneline online hizmetler adı verilir. Online hizmetlerin ortaya çıkışıyla hizmet sek- törüne yeni ürünler eklenmiştir. Bu sektördeki işletmelerin çoğunluğu, sadece web siteleri üzerinde faaliyet göstermektedir. İnternet kullanıcı sayılarının artmasıyla ortaya çıkan bu sanal işletmeler, geleneksel işletmelerin ticaret hacimlerini de zorlamaktadır. Akıllı arama motorları, sosyal medyalar, tartışma forumları, alan kaydı ve barındırma hizmetleri gibi alanlar, online hizmetlere verilebilecek yaygın örneklerdendir. Tüm bunların yanında, İnternet ile birlikte cep telefonu, bilgisayar, kamera gibi ge- leneksel teknolojik ürünler de online ortamda yer bulmuştur. Başta teknolojik ürünler olmak üzere, somut malların geneli için kullanılan diğer geleneksel malların her ne kadar İnternetten tedariki mümkün olmasa da İnternet ürün şemasında, İnternette yan ürün pozisyonunda yer almaktadır. Bu kapsamda faaliyet gösteren sanal perakendeciler, kendi ürün ve pazarına uygun strateji geliştirme durumundadırlar. Her ne kadar geleneksel mal- ların İnternetten tedariki mümkün olmasa da dünya sanal perakendecilik hacmini büyük oranda etkilemiş durumdadır. Dolayısıyla sanal perakendecilik hem dijital ürünlerin hem de geleneksel teknolojik ürünlerinin yürütüldüğü pazar platformudur. Bu platformun te- 10 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama mel aracı web sayfalarıdır. Dolayısıyla web sayfalarının kendisi bir sanal işletme için başlı başına bir üründür. Dolayısıyla bu ürüne değer yaratmak gereklidir. Bu değer için birin- cil koşul ise stratejik olarak tasarlanmasıdır. Tasarım için işletmeci, yazılımcı ve grafiker üçlüsü iş birliğinde çalışmalıdır. Sayfa hazırlanırken tasarımından kullanım kolaylığına, renk uyumundan hızlı erişime ve nihayetinde İnternette pazarlama stratejisine kadar her özelliğine dikkat edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla web sayfaları başlı başına bir ürün olarak değerlendirilmelidir. İnternet ve ürün ilişkisini tartışınız. 3 BİR ÜRÜN OLARAK WEB SİTESİ VE TASARIMI Tüketiciler günümüzde İnternete istedikleri yerden, istedikleri zaman çok kolay ulaşabil- mektedirler. Kullanıcıların İnternete girme sebepleri bir konu hakkında bilgi almak olabile- ceği gibi, bir mal ya da hizmet satın almak da olabilir. Bu yüzden hangi boyutta olursa olsun bütün işletmeler İnternette yer almak zorundadırlar. İşletme türü ve büyüklüğü ne olursa olsun İnternette pazarlamanın ilk aşaması web üzerinde yer alma ve görünme aşamasıdır. Pazarlama açısından web sitelerinin görevlerini farklı açılardan değerlendirmek müm- kündür. Web siteleri mal veya hizmetler hakkında kullanıcıya bilgi verebilir. Kullanıcıya sunulan bilgi bir metin olabileceği gibi, video resim gibi görsel araçlarla desteklenen mul- timedya ürünleri de olabilir. İçerisinde bulunduğumuz dijital dünyanın rekabet ortamında varlık göstermeyi amaç- layan işletmeler, geleneksel uygulamalara ek olarak Web uygulamalarını dikkate alarak faaliyetlerde bulunmaları bir zorunluluk hâline gelmiştir. Ancak, günümüz şartlarında söz konusu işletmelerin İnterneti kullanmaları ya da faaliyet göstermeleri yeterli değildir. Rekabette güçlü bir konumda olabilmek için etkili web stratejilerini belirlemeleri gerek- mektedir çünkü pazarlama faaliyetlerini stratejilerle iyi belirleyemeyen işletmeler, gerek- siz yere harcamalar yaparak, emek ve zaman kaybıyla karşı karşıya kalabilirler. İşletmelerin, geleneksel ortamlarda olduğu gibi dijital ortamlarda da özellikle müşteri ve paydaşlarıyla ile iletişimlerini sağlayabilmeleri için kendilerine ait bir adresleri olma- lıdır. İnternetteki bu adres yapısına kısaca domain adresi denilmektedir. Yani İnternette varlık göstermenin ilk adımı uygun domain adresine sahip olmaktır. Sonraki aşama ise web tasarımıdır. İnternetin en önemli ögesi olan web, işletmelere İnternetteki faaliyetleri- ni değerlendirmede onlara etkinlik kazandıran önemli bir teknolojidir. İşletmelerin Web sayfalarındaki faaliyetlerinin değerlendirilmesinde takip edilecek konuları sekiz grupta toplamak mümkündür: 1. İşletmelerin web üzerinde sunduğu her türlü bilgi tamamen gerçekleri yansıtmalıdır. 2. Oluşturulan sayfa sürekli güncel kalmalı ve bağımlılık sağlanmalıdır. 3. Sayfada işletmenin politikaları, ticaret hacimleri, faaliyetleri, mal ve hizmet yapıla- rı vb. bilgilere yer verilmelidir. 4. İşletmenin kendine ait web sitesinden diğer ilgili web sayfalarına ve diğer web say- falarından da işletmenin sayfasına bağlantı köprüleri (linkler) kurulmalıdır. 5. Web sayfası içerisinde e-mail bağlantıları olmalıdır. 6. İşletmeye ait web sayfasının kullanımı kolay ve ulaşımı da optimum sürede gerçek- leşmelidir. 7. İşletmelerin web merkezi yalnızca bir gazete reklâm ya da bildiri sayfasından çıka- rılarak etkileşimli, gerçek zamanlı ve çift yönlü bir araç hâline getirilmelidir. Web merkezlerinde sunulan bir pazarlama dokümanın her noktası etkileşimli olmalıdır. 8. Sayfanın sürekli ziyaret edilmesi için bağımlılık oluşturacak tutundurma stratejile- ri belirlenmelidir.  1. Ünite - Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm 11 Diğer taraftan her bir işletmenin web stratejisi farklı olabileceği gibi, sektörlerin de Bir işletmenin Web stratejisi farklı olabileceği gibi, sektörlerin web stratejileri farklılıklar göstermektedir. Örneğin bir mermer işletmesinin endüstriyel de Web stratejileri farklılıklar ürünlerine ait fiyatları web üzerinde vermesi doğru değilken evlere servis yapan bir pizza göstermektedir. restorandı için ürün fiyat bilgisini vermesi gerekli olabilmektedir. Ayrıca web üzerinde güncel bilgilere yer vermek her sektör için farklı düzeyde önem taşımaktadır. Benzer du- rum iletişim bilgileri için de geçerlidir. Örneğin bir hava yolu işletmesi için iletişim bilgi- sinin önemi ile bir hazır giyim işletmesinin iletişim bilgisinin önem düzeyi farklı olabil- mektedir. Benzer durum perakende ve endüstriyel pazar için de geçerlidir. Her iki pazarda da farklı stratejiler geliştirilmesi gerekmektedir. Bir diğer farklılık ise sanal mağazalar ile ilgilidir. Bu türdeki web siteleri içerik sitele- rinden farklıdır. Sanal mağazaların web sayfaları için etkin içerik ve kolay kullanılabilir ara yüz çok önemlidir. Bu nedenle, İnternet yolu ile yeni tüketicilere ulaşmak ve mevcut tüketicileri muhafaza etmek için işletmeler web sitelerini doğru anlaşılır ve kullanışlı tasar- lamalıdırlar. Aksi takdirde potansiyel tüketiciler, kolaylıkla başka bir sanal mağazanın web sitesinden yana tercih kullanabilirler. Sanal mağazaların web sayfalarında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta semantik web yaklaşımına dayalı olmasıdır. Müşterilerin her biri- nin farklı ihtiyaç ve beklentilerinin olduğu kabul edilerek bireysel çözümler sunulmalıdır. Web siteleri, işletmelerin müşterileri ile etkileşim kurmasında önemli bir araçtır. Gele- neksel kanallarda oluşturulan mesajların tüketiciye iletildiğinde verilen tepkinin şiddetini ölçmek pek mümkün olamaz. Fakat web sitelerinde oluşturulan mesajlar birkaç saniye içerisinde kullanıcıya ulaştırılmakta, mesajın okunup okunmadığı teyit edilmekte ve tep- kiler kolay ölçümlenebilecek şekilde web sitelerinin bilgi havuzuna düşmektedir. Üstelik oluşturulan içeriğin kullanıcılara ulaştırılması, geleneksel yöntemlere göre çok daha dü- şük maliyetlidir. Günümüzde her sektörde birçok üretici ve hizmet sağlayıcı vardır. Artan rekabetten dolayı işletmeler müşterileri daha iyi tanımak zorunda ve kullanıcıların ihtiyaçlarını re- kabet üstünlüğünü elde etmek için daha iyi analiz etmek zorundadırlar. Web siteleri müş- terilerin işletmelerle etkileşimine de olanak sağlayan bir yapıda kullanılabilir. Böylelikle işletmeler ve tüketiciler arasında da karşılıklı etkileşim kurulabilir. Web uygulamaları aracılığı ile karşılıklı iletişimin sağlanabiliyor olması, işletmelerin müşterilerini daha iyi tanımasına olanak sağlayabilmektedir. Bu da rekabette üstün olabilmeye aracılık eder. Web sitesi tanıtım ve reklam gibi birçok farklı alana hizmet eden, İnternet üzerindeki Web sayfaları işletmelere çift dijital platformun bütünüdür ve günümüzün en hızlı iletişim yollarından biridir. Web tek- taraflı iletişim imkânı sağlarken, işletmenin bütün bileşenlerine nolojileri günümüzde her alanda kolaylık sağlamaktadır. İşletmelerin büyük bir çoğunlu- online olarak ulaşmayı mümkün ğu artık web siteleri aracılığıyla müşteri ve paydaşları ile iletişim kurmakta ve işlerinin bü- kılmaktadır. yük bir bölümünü geliştirmiş oldukları web sayfalarından yapmaktadırlar. Günümüzün kral müşterilerinin sayısız alternatifi ve seçeneği vardır. Web sitesi tasarımı ve görsel öge- leri tüketicilerin ve İnternet kullanıcılarının tercih etmeleri için çok önemli bir faktördür. Geleneksel iş modellerinde hemen her türlü iletişim tek taraflı olarak yapılmaktadır. Fakat web sayfaları işletmelere çift taraflı iletişim imkânı sağlarken, işletmenin bütün bileşenle- rine online olarak ulaşmayı mümkün kılmaktadır. Bugün web sitelerinde milyarlarca dolarlık ürün ve hizmetler alınıp satılmaktadır. Fiziksel mağazalardaki gibi satış temsilcisi ve fiziksel dokunuş imkânı olmadığı için de müşteri tarafından algılanan risk artmaktadır. Müşterilerin satın alma kararını etkileyen faktörlerden bir tanesi algılanan risktir. Ticari çevrelerde algılanan risk sitenin bilinirli- ğine göre, web sayfasının tasarımının profesyonel görünümüne göre veya web sitesinin sunum şekline göre değişir. Bunun yanında müşteriler güvenlik riskini ödeme yöntem- lerinde kendilerini güvende hissedecek biçimleri fazlasıyla önemser. Profesyonel web ta- sarımı algılan riski azaltıp duyulan güveni artıracak en önemli faktörlerden bir tanesidir. 12 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama Algılanan risk ve satın alma niyeti arasında ters orantı vardır. Web sitesinin kalitesi ziyaretçiler tarafından mağaza atmosferi olarak algılanmaktadır. Bu yüzden web sitesinin tasarımı sadece estetik kaygılardan dolayı değil, aynı zamanda satış ve pazarlama açısın- dan da çok önemlidir. Buradaki en önemli unsur ziyaretçilere ne göstermek ve ne yaptır- mak istediğimizle, ziyaretçilerin ne görüp ne yaptıkları arasındaki dengedir. Web üzerinden alışveriş kararlarındaki algılanan risk, geleneksel alışverişlerdeki algı- lanan riske oranla daha fazladır. Geleneksel alışverişlerde olduğu gibi, web üzerinden alış- verişlerde de risk, satınalma ve yeniden satınalma davranışlarını etkiler. Algılanan riskler, satınalma davranışını olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilir. Tüketici tarafından algılanan riskler, satınalma davranışını olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilir. 1990’lı yılların sonlarına doğru web sitelerinin artması ve elektronik ticaretin yaygın- laşması ile İnternet alışverişleri ile geleneksel alışverişlerdeki algılanan riskleri karşılaştı- ran çalışmalar yapılmıştır. Araştırmalar web üzerinden alışverişin geleneksel alışverişle kıyaslandığında dört açıdan avantajlı olduğunu göstermiştir. Bunlar; istenilen ürünü alı- nabileceği alternatiflerin çok olması, çok detaylı araştırma yapılabilmesi, web sitesi veya ürün için kullanıcı deneyimlerinin kolaylıkla bulunabilmesi ve sayısız kıyaslama olanağı- nın olmasıdır. Bu avantajlar yeni riskleri de beraberinde getirmiştir. Web siteleri müşterilerin satın O hâlde oluşturulan web sayfaları risk algısını azaltacak nitelikte olmalıdır. web si- alma kararını etkilemek için müşterilere güvenilir bir içerik ve teleri müşterilerin satın alma kararını etkilemek için müşterilere güvenilir bir içerik ve şekil sunmak zorundadırlar. şekil sunmak zorundadırlar. Nasıl ki profesyonel geleneksel mağazalar mimari olarak bir karaktere sahipse İnternet siteleri de aynı şekilde tasarımsal olarak belli karakterlere öz- günlüğe ve tasarıma sahip olmak zorundadırlar. Doğal olarak bu tasarım güven algısını da içerisinde barındırmalıdır. Eğer web sitesi profesyonel gözükmüyorsa sunduğu ürün ne kadar iyi olsa da ürün ve hizmetlerin algılanması olumsuz yönde olacaktır. Site tasarı- mındaki özensizlik ve dağınıklık algılanan riski yükseltebilir. Algılanan riski azaltmanın bir yolu da web sitesinin algılanan kalitesini artırmaktır. Sanal mağazaya ait bir web sayfasının algılanan kalitesini yüksek tutmak için birçok fak- tör dikkate alınmalıdır. Bunlardan ilki geleneksel mağazaya oranla online mağazadaki fiyatın kıyaslanabilir ve uygun olmasıdır. İkincisi sipariş edilen ürünün en kısa sürede tüketiciye so- runsuz olarak ulaştırılmasıdır. Bir diğeri de web sayfasında sunulan ürünün özgün olması ve başka bir yerden teminin güç olmasıdır. Ayrıca sayfanın estetiği ve güvenliği yüksek olmalıdır. Web tasarımında dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ziyaretçi bağımlılığını yarat- maya yönelik stratejiler geliştirmektir. Müşteri yaşam boyu değeri yaratmak, müşteriyi veya ziyaretçiyi elde tutmak için artırılmak zorunda olan bir kaynaktır. Günümüz dünya- sında yeni bir müşteriyi elde tutmak yeni bir müşteri kazanmaktan hem daha az maliyetli hem de daha kolaydır. Doğru bir web sitesinin tasarımı ile tekrarlı ziyaretleri artırmak mümkündür. Başarılı bir web sitesinin geliştirilmesi tüm noktalarla başarılabilirse hem müşteri elde tutulmuş olacak hem de karlılık artırılacaktır. Bu bölümde sözü edilen tüm bilgiler doğrultusunda bir web sayfasının tasarımında dikkat edilmesi gereken temel faktörler aşağıdaki gibi on başlık altında toplanabilir: Düşük risk algısı Estetik Güncellik Tutundurma Bağımlılık Hız  1. Ünite - Web Tasarımında Profesyonel Kalite ve Görünüm 13 Kullanıcı odaklılık Etkileşim Semantik web uyumluluk Yaygın tanıtım İnternet üzerinden sunulan hizmetlerin kalitesi kullanıcının hizmet almadan sayfayı terk edip etmediği durumuna göre değerlendirilebilir. Özellikle kullanıcılar yukarıda sa- yılan temel faktörlere göre sitede kalıp kalmayacağına karar vermektedir. Müşteri bağlılığı oluşturmada web tasarımı neden önemlidir? 4 BAŞARILI BİR WEB SİTESİ GELİŞTİRME SÜRECİ Başarılı ve profesyonel görünümlü bir web sitesi geliştirmek iyi bir eğitim almadan müm- Web sitesinin geliştirilmesinde bir taraftan geleneksel, diğer taraftan kün değildir. Bu eğitim özellikle işletme, grafik ve programlama bilgisi temellerinde olma- da online pazarlama stratejilerinin lıdır. Öncellikle web sitesi tasarımı bir plana dökülmeli ve bir yol haritası çıkarılmalıdır. bir bütün olarak değerlendirilmesi İşletmeler web sitesinin geliştirilmesinde bir taraftan geleneksel, diğer taraftan da online gerekmektedir. pazarlama stratejilerini bir bütün olarak değerlendirmeleri gerekmektedir. Bu nedenle işletmeler öncelikli olarak genel pazarlama amaç ve stratejileri ile İnternet yoluyla pazar- lama faaliyetleri için belirlediği amaç ve stratejilerini tanımlamalıdırlar. Başarılı bir web sitesi geliştirme sürecinde tüketicilerin beklentilerini de dikkate almak önemlidir. Bu ne- denle muhtemel kullanıcıların beklentilerinin ve kullanım amaçları çok iyi bilinmelidir. Doğal olarak, İnternette başarılı faaliyetlerde bulunabilmenin öncelikli adımı profes- yonel web sitesi kurmaktır. Sunulan mal veya hizmetler ne kadar iyi olursa olsun, pro- fesyonel olmayan web siteleri yüksek kalitedeki bu mal veya hizmetlerin algılanmasında büyük bir engel olarak ortaya çıkabilir. Dolayısıyla nitelikli bir web sitesinin oluşmasını nelerin etkilediğine bakılırken dikkate alınması gereken en önemli özellik sitenin tasarı- mıdır. Bir web sitesi, tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılayarak memnuniyet ve bağlılık oluş- turmalı ve tüketicilerin tekrar siteyi ziyaret etmelerini sağlamalıdır. Alışveriş yapılan web sitelerinde kullanıcı bilgilerinin güvenliği ön plana çıkarken, ki- şisel bloglarda hedef kitleye uygun resimler kullanılmak zorunda olabilir. Web sitesinin hazırlanması ile hedef pazarın seçilmesi aynı anda yürütülmesi gereken bir konudur. He- def kitlenin özelliklerine ve web sitesinin amacına göre geliştirilecek olan içerik farklılık gösterebilir. Web sitesi hazırlarken hedef kitle belirlenmeli, amaç açıkça ifade edilmeli, ana başlıklar ve içerikler gerekli bilgileri içermelidir. Sitede yer alacak olan içerik daha önce- den belirli olursa, amaçtan sapmayan, dağınık olmayan, hedef kitleye uygun olan bilgiler kullanıcılara daha anlaşılabilir iletilebilir. Ayrıca web sitelerinin açılacağı tarayıcı özellikleri ile tasarım uygun olmak zorundadır. Bu durum aynı zamanda mobil araçlar için de geçerlidir. Bu nedenle geliştirilen sayfa gerek tüm tarayıcılar, gerekse tüm IOS ve Android gibi işletim sistemleri için uyumluluğu test edilmelidir. Yapılacak web sitesinin hedef kitlesi, kuruluş amacı ortaya konulduktan sonra siteye uygun içerikler de üretilmeye başlanmalıdır. Web sitesi ve içerik yönetimi, web üzerinde bulunan her türlü elektronik kaynağın muhafazası, düzenlenmesi ve erişilir hâle getiril- mesidir. Web sitesinin içeriği arama motorlarının bizi üst sıralara çıkarması için özgün olmak zorundadır. Bu noktada imla ve yazım hatalarına dikkat edilmelidir. Yapılan bir çalışmada Rhodes (1998), güzel içeriğin, sade tasarımın, az dil bilgisi hatasının web sitele- rine daha fazla güven duyulmasını sağladığı ve kullanıcıların güven duydukları bir sitenin daha kullanışlı olduğunu ifade ettiklerini belirtmektedir. Bu nedenle etkili bir web sitesi tasarımı için doğru içerik seçimi önemlidir. Tasarımın sade olması siteyi hem hızlı hem de cazip hâle getirmede temel faktördür. Çünkü web site- leri karar aşamasında tüketici davranışları üzerinde önemli rol oynamaktadır. 14 Web Tasarımı Satış ve Pazarlama Domain Kaydının Yapılması Domain, bir Web sitesinin İnternet Domain, bir web sitesinin İnternet ortamındaki yeri ve tabelası olarak adlandırılabilir. ortamındaki yeri ve tabelası olarak adlandırılabilir. İşletmelerin, gerçek ortamlarda olduğu gibi İnternet ortamında da özellikle müşteri ve iş ortakları ile