TİMUS PATOLOJİSİ PDF

TİMUS PATOLOJİSİ Dr. Sibel Şensu [email protected] Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Tıp 3 –Kurul II ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenciler, Timusun histomorfolojik yapısını, Gelişimsel anomalilerini, Timus hücrelerinden köken alan benign ve malign hastalıkla...

TİMUS PATOLOJİSİ Dr. Sibel Şensu [email protected] Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Tıp 3 –Kurul II ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenciler, Timusun histomorfolojik yapısını, Gelişimsel anomalilerini, Timus hücrelerinden köken alan benign ve malign hastalıkları açıklayabilir. KONULAR Mediasten ve timus– anatomi, histoloji, fonksiyon Timusun gelişimsel bozuklukları Timik kist, hiperplazi Timusun benign ve malign neoplazileri Timoma, Timik karsinom, NE karsinom, Lenfoma  MEDİASTEN Torasik kavite içinde, plevral kaviteler arasında, sternum ile vertebra, torasik inlet ve diyafram arasında kalan alan  TİMUS Lenfatik sistemin bir parçasıdır. Hücresel immünitede rol oynar. Embiyolojik olarak, 3.ve 4. farengeal poş çiftinden kaynaklanır. Doğumda 10 - 35 gm. Puberteye kadar büyür, 20 - 50 gm’a ulaşır. Sonra progresif olarak 5 - 15 gm’a kadar geriler. Çocuklarda ve gençlerde ciddi hastalıkta ve HIV enfeksiyonunda da gerileyebilir. İki adet birleşmiş kapsüllü lob içerir.  TİMUSTA T HÜCRE MATÜRASYONU Kemik iliğinin progenitor hücreleri timusa göç eder ve T hücrelerine olgunlaşır. Daha sonra kendi ve kendi olmayan (non- self) antijenlere ayrılmayı öğrenir. Ardından perifere atılır. 7 TİMUS Vücut T-hücrelerini (timüs kökenli hücreleri) enfekte veya kanseröz hücreleri yok etmek için kullanır. Erişkinlikte timusta gelişen T hücreleri organ atrofiye oldukça azalır. TİMUS Timusta, makrofajlar, dendritik hücreler, az sayıda B hücresi, az nötrofil ve eozinofil ve dağınık miyoid hücreler (kas benzeri) de mevcuttur. Myoid hücreler, immün kökenli muskuloskeletal bir hastalık olan myasthenia gravis gelişimde rol oynar.  TİMUS Kapsülün fibröz uzantıları her lobu çok sayıda lobüle ayırır. Her biri lobülde dışta kortikal tabaka ve içte santral medulla vardır. Lobüllerde timik epitelyal hücreler ve T lenfositler bulunur. Meduller epitelial hücreler, keratin yapıları olan Hassall korpüsküllerini oluşturur.  GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR- «DiGeorge sendromu» DiGeorge sendromunda 22q11 delesyon vardır. Timik hipoplazi veya aplazi olur. oHücresel immünitede ciddi defektler oParatiroid gelişiminde bozukluklar ile hipoparatiroidizm-hipokalsemi Lackey AE, Muzio MR. DiGeorge Syndrome. [Updated 2021 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549798/ 11  GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR TİMİK HİPERPLAZİ B-hücreli germinal merkezler = timik folliküler hiperplazi. Bu tür B hücreleri normal timusta az sayıdadır. Sıklıkla myasthenia gravis‘te görülür (olguların 65% - 75%) Ayrıca, kronik inflamatuvar ve immünolojik durumlarda Benzer timik değişiklikler bazen Graves’ hastalığı, sistemik lupus eritematozus, skleroderma, romatoid artrit ve diğer otoimmün hastalıklarda da görülür. 12  MEDİASTİNAL TÜMÖRLER VE DİĞER KİTLELER Anterior mediastinum Posterior Mediastinum Middle mediastinum Timoma Nörojenik tümörler Bronkojenik kist Teratoma (schwannoma, nörofibroma, Perikardial kist paraganglioma) Lenfoma Lymphoma Lenfoma Tiroid lezyonları Metastatik tumor (akciğerden) Paratiroid lezyonları Bronkojenik kist Metastatik karsinom Gastroenterik herni BENİGN NEOPLAZİLER TİMOLİPOMA =Timik lipoma Matür adipoz doku içeren benign timik tümör Mikroskopi Hassall korpüskülleri Timik doku artıkları Matür adipoz doku MALİGN TİMİK NEOPLAZMLAR Primer malign timik neoplazmlar;  timik epitel,  stroma,  germ hücreleri veya  lenfoid komponentten kaynaklanır: PRİMER TİMİK EPİTELİAL NEOPLASMLAR İyi diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (timoma) Orta diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (atipik timoma) Az diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (timik karsinom) MALİGN TİMİK NEOPLAZMLAR TİMİK LENFOPROLİFERATİF BOZUKLUKLAR Hodgkin hastalığı Lenfoblastik lenfoma Mediastinal difüz büyük B-hücreli lenfoma Diğer mediastinal lenfomalar GERM HÜCRELİ TÜMÖRLER NÖROENDOKRİN KARSİNOM Teratom İyi diferansiye (timik karsinoid) Seminoma Orta diferansiye (atipik karsinoid) Yolk sac tümör Az diferansiye (küçük hücreli ve büyük Koriokarsinoma hücreli NE ca) Embryonal ca  PRİMER TİMİK EPİTELİAL NEOPLASMLAR İyi diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (timoma) Orta diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (atipik timoma) Az diferansiye primer timik epitelial neoplazmlar (timik karsinom) Onkoloji uzmanı Dr. Samet B. hastasının patoloji raporunu incelerken mikrokopik tarifi hızla atlayıp tanı kısmına baktı. Tanıda Tip A timoma yazıyordu. Bu durumu hasta yakınına nasıl açıklayacaktı? Bundan sonra nasıl bir yol izlemeliydi?  PROGNOSTİK PARAMETRELER Evre Tam rezeksiyon Morfoloji (WHO) Masaoka Evresi Tanım IIA Mikroskopik transkapsuler invasyon Çevre yağlı dokuya makroskopik invazyon IIB veya mediastinal plevraya veya perikarda gross yapışıklık Komşu organlara makroskopik invazyon (örn, III perikardium, büyük damarlar, akciğer) EV ÇALIŞMASI Dr. Beyza ne düşünmeli? Tip B3 timoma , (WHO) Mikroskopide atipik hücre baskınlığı Yağlı dokuda atipik timoma hücre infiltrasyonu Evre IIB, (Masaoka) TİMOMA Tüm kategorilerde, tümörler genellikle >40 yaş erişkinlerde. Çocuklarda nadir. Erkek/kadın oranı eşit. Çoğu anterior & superior mediastinum’da, bazen boyunda, tiroidde, pulmoner hilusta vs. Posterior mediastinumda beklenmez. Timomalar anterosuperior mediastinumdaki tümörlerin %20-30’udur. (Lenfomalar gibi) TİMOMA - MAKROSKOPİ Timus kesitinde iyi sınırlı, et görünümlü, lobüle kitle. Ten rengi-beyaz, homojen. Elastiki doku yanısıra fokal konjesyon ve hemoraji alanları.  MEDULLER TİP TİMOMA – TİMOMA - MAKROSKOPİ MİKROSKOPİ Spindle (iğsi) hücreli timoma (WHO Lenfositten zengin spindle hücreli WHO tip B1 timoma tip A) timoma (tip AB timoma) Lenfoepitelyal timoma (WHO tip B2) WHO tip B3 timoma Güçlü membranöz CD3 pozitifliği. Lenfositten zengin timoma (WHO tip B1). Lenfositten zengin timoma (WHO tip B1) Keratin-pozitif timik epitelyal hücreler ve küçük lenfositler  TİMİK KARSİNOM Genellikle kötü prognoz. Yüksek grade’li tümörlerde ortalama sağkalım 18 ay Makroskopi: Sıklıkla hemoroji ve nekroz alanları Genellikle invaziv, kapsülsüz ve kötü sınırlı Bazı alttiplerde kistik dejenerasyon (bazaloid, mukoepidermoid) Mikroskopi: Diğer karsinom tiplerine çok benzer  TİMİK KARSİNOM Belirgin sitolojik malignite özellikleri olan primer timik epitelyal neoplazm Timik diferansiyasyonun organotipik özelliklerinin kaybı Patogenez Bilinmiyor Bazı olgular daha önce var olan timomanın malign dejenerasyonundan kaynaklanabilir İnsidans Çok nadir; timik tümörlerin < %1 Lenfoepitelyoma benzeri karsinomların yaklaşık %50’si monoklonal EBV genomlarından kaynaklanır ve patogenezde EBV’nin rolü vardır.  TİMİK KARSİNOM %40... mediastinal yapılara penetre olur Myasthenia gravis hastalarının %30 -45’i Geride kalanlar tesadüfen saptanır Otoimmün hastalıklarla ilişkili: - Myasthenia gravis - Hypogammaglobulinemia Neoplazmın çevresindeki matür T hücrelerinin - Pure red cell aplasia seçimi veya «eğitimi» otoimmün hastalık - Graves hastalığı gelişimine katkıda bulunur. - Pernisiyöz anemi - Dermatomiyozit-polimiyozit - Cushing sendromu Solid tümör çevresinde hemoraji, nekroz Tümör hücreleri arasında birçok apoptotik hücre ve kistik dejenerasyon alanları. (beyaz ok). Tümör hücreleri CK5/6 ve p63 pozitif olup skuamoz epitel orijinlidir. MALİGN TİMİK NEOPLAZMLAR TİMİK LENFOPROLİFERATİF BOZUKLUKLAR Hodgkin hastalığı Lenfoblastik lenfoma Mediastinal difüz büyük B-hücreli lenfoma Diğer mediastinal lenfomalar GERM HÜCRELİ TÜMÖRLER NÖROENDOKRİN KARSİNOM Teratom İyi diferansiye (timik karsinoid) Seminoma Orta diferansiye (atipik karsinoid) Yolk sac tümör Az diferansiye (küçük hücreli ve büyük Koriokarsinoma hücreli NE ca) Embryonal ca TİMİK LENFOPROLİFERATİF BOZUKLUKLAR Malign lenfomalar Hodgkin lenfoma Lenfoblastik lenfoma Büyük hücreli lenfoma Marginal zone B-cell lenfoma Anaplastic büyük hücreli lenfoma Diğer hematopoietik hastalıklar (Plazmasitoma, granulositik sarkoma, Castleman hastalığı) HODGKIN LENFOMA =Hodgkin hastalığı CD30 / CD15 (+) B hücre türevi lenforetiküler hücrelerin malign proliferasyonu. Mikroskopi Noduler sklerozan tip mediastinumdaki en sık varyanttır. Kötü sınırlı nodüller kalın fibröz bantlarla ayrılmıştır. Küçük lenfositler, plazma hücreleri, eosinofiller, histiositler ve Reed- Sternberg hücreleri vardır.  Reed-Sternberg hücreleri Hodgkin lenfoma – nodular sklerozan TİMUSUN NÖROENDOKRİN KARSİNOMU = Karsinoid tumor, atipik karsinoid, küçük hücreli karsinom Malign nöroendokrin neoplazmlar; düşük-yüksek gradeli maligniteler arasında Etyoloji: Muhtemelen Kulchitsky hücrelerinden kaynaklanır Timik NE karsinomlar tüm mediastinal tümörlerin ~ %5’i Her yaşta Anterior mediastinum  TİMUSUN NÖROENDOKRİN KARSİNOMU Semptomlar Paraneoplastik sendromlar Multipl endokrin neoplazi tip II Cushing sendromu Prognoz, tanı anındaki grade ve cerrahi evreye bağlıdır İyi diferansiye NE ca : 5-yıllık sağkalım ~ %50 Orta diferansiye NE ca : 5-yıllık sağkalım ~ %25 Az diferansiye NE ca: 5-yıllık sağkalım ~ %0  İyi diferansiye NE ca (karsinoid tumor) Nükleer atipi veya mitotik aktivite içermeyen homojen sellüler proliferasyon. Anterior mediastinal tümör, Rozet yapıları. NE ca’da Kromogranin-A ile hemorajik alanlar ve fokal nekrotik pozitif boyanma alanlar.  KAYNAKLAR https://www.pathologyoutlines.com/topic/mediastinumthymomaclassification.html https://app.expertpath.com/document/thymus/17054de5-74e0-43d6-a52f-1de47e2bc741?searchTerm=Thymus 1-Pocket companion to Robbins and Cotran pathologic basis of disease / Richard N. Mitchell, Vinay Kumar, Abul K. Abbas, Jon C. Aster ; with illustrations by James A. Perkins [ İstinye Üniversitesi Merkez Kütüphanesi QZ 39.M58/P635] 2-Robbins basic pathology / [editors] Vinay Kumar, Abul K. Abbas, Jon C. Aster; artist James A. Perkins [ İstinye Üniversitesi Merkez Kütüphanesi QZ 140/.R633] 3-Rosai and Ackerman's surgical pathology / John R. Goldblum, Laura W. Lamps, Jesse McKenney, Jeffrey L Myers [ İstinye Üniversitesi Merkez Kütüphanesi WO 142.G65/R673] 4-Textbook of pathology / Harsh Mohan, foreword Ivan Damjanov [ İstinye Üniversitesi Merkez Kütüphanesi QZ 200 M64/T498] [Rafta] 5-Anatomic pathology : board review / Jay H. Lefkowitch [ İstinye Üniversitesi Merkez Kütüphanesi QZ 18.2.L44/A538] KONULAR ve ÖĞRENME HEDEFLERİ Öğrenciler, timusun histomorfolojik yapısını, gelişimsel anomalilerini, timus hücrelerinden köken alan benign ve malign hastalıkları açıklayabilir. Mediastinum ve timus– anatomi, histoloji, fonksiyon Timusun gelişimsel bozuklukları Timik kist, hiperplazi Timusun benign ve malign tümörleri Timoma, Timik karsinom, NE karsinom, Lenfoma gözden geçirilecektir.