1. Hafta Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi PDF

BİLİŞSEL GELİŞİM VE DİL GELİŞİMİ BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ, TEMEL KAVRAMLAR Öğr. Gör. Merve PEHLİVAN ÇOCUK GELİŞİMİ İnsanın döllenmeden ergenliğe kadar olan süreci ‘’çocuk’’ olarak ifade edilmektedir. Çocuğun yaşamındaki değişimleri ve süreklilikleri ‘’gelişim’’ olarak ifade edecek o...

BİLİŞSEL GELİŞİM VE DİL GELİŞİMİ BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ, TEMEL KAVRAMLAR Öğr. Gör. Merve PEHLİVAN ÇOCUK GELİŞİMİ İnsanın döllenmeden ergenliğe kadar olan süreci ‘’çocuk’’ olarak ifade edilmektedir. Çocuğun yaşamındaki değişimleri ve süreklilikleri ‘’gelişim’’ olarak ifade edecek olursak; çocuğun gelişimi çok yönlü ele alınması gereken aynı zamanda farklı disiplinlerin kendi çalışma alanları çerçevesinde değerlendirmesi gereken bir alandır. GELİŞİME DAİR KAVRAMLAR Büyüme: Çocuklarda büyüme, uzunluk, ağırlık ve kas kütlesi miktarlarının birbirlerine uyumlu olarak artmasıdır. Gelişim: İnsan gelişimi, insan hayatı içerisinde büyüme ve olgunlaşmayı da içine alarak fiziksel, sosyali zihinsel ve dil alanlarında kişinin sürekli olarak değişmesidir. Hazırbulunuşluk: Gelişim sürecinin işleyebilmesi için bireylerin biyolojisi ve sürece uyum sağlamada gereken çevresel koşullar olarak tanımlanabilir. GELİŞİM ALANLARI BİLİŞSEL GELİŞİM DİL GELİŞİMİ FİZİKSEL VE MOTOR GELİŞİM SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ Doğum ile birlikte yepyeni bir sürece başlayan çocuk açısından bu yeni süreç bilinmezliklerle doludur. Yeni şeylerin fazla olduğu bu süreçte çocuğun çevre ile etkileşimi önemli bir yer tutmaktadır. BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ İnsan yaşamında bilgi edinimi, işlenmesi saklanması, ihtiyaç duyulduğunda geri getirilmesi, oldukça kompleks ve ilgi çekici bir niteliğe sahiptir. Bilme işlemi olarak tanımlanan bu süreçlerde zihinsel işlemler yoğun bir şekilde kullanılırken beş duyu organının aktif şekilde rol aldığı algılamalarda önemli bir yer tutmaktadır. Yaşamın her döneminde öğrenme süreçleri, düşünme biçimleri, bilginin kodlanması, saklanması ve geri getirilmesi farklı biçimlerde gerçekleşmektedir. BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ Bebeklik dönemindeki düşünme biçimleri çocukluk döneminden, çocukluk dönemi düşünme biçimleri ise ergenlik döneminden farklılık gösterir. Bütün bu farklılıklar çocuğun gelişimine ve içinde bulunduğu çevreye bağlı olarak değişebilir. Yoğun zihinsel işlemlerin gerçekleştiği bu işlemler bilişsel süreçler olarak ifade edilir. Çocuğun bilişsel alanda yaşayacağı bir gecikme ya da gerilik gelişimin diğer alanlarını da doğrudan etkileyebilir. Zihin içerisindeki birçok şeyi ve içsel zihinsel süreçleri karşılayan biliş kavramı gelişim süreci içerisindeki önemli kavramlardan bir tanesidir. BİLİŞSEL GELİŞİME GİRİŞ Bilişsel gelişim, çocuğun uyarılması, ilk hareketleri ve ilk algılamaları ile başlamakta ve sonrasında kendisinin de amaçlı katkıları ile yoğun bir etkileşim süreci içermektedir. Aşamalı olarak ilerleme gösteren bilişsel gelişimi ele almak için öncelikle bilişsel gelişime ilişkin temel kavramların açıklanması gerekmektedir. BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Biliş: Zekanın işleyişi ile ilgili olan düşünme, öğrenme ve hatırlama sürecinin genel adı olarak ifade edilmektedir. Bilişsel gelişim ise, bireyin anlamasını ve öğrenmesini sağlayan, zihinsel işlevlerdir. Bilişsel gelişim bilginin işlenmesi, algısal yetenekler, dil öğrenme ve beyin gelişiminin tüm yönleri ile çalışır. BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Bilişsel süreçler denildiğinde, algılama, dikkat, gizil güç, bellek, düşünme gibi zihinsel bilgi işlem süreçleri akla gelmektedir. Birey bu süreçleri kullanarak, geçmiş olayları hatırlamakta, sorunları çözmekte, kendisi ve çevresi hakkında yeni bilgiler edinmekte ve edindiği bilgileri kullanarak gelecekle ilgili planlar yapmaktadır. BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Ertelenmiş Taklit: Zihinde gerçekleştirilen canlandırmadır. Yani bir çocuğun bir objeyi ya da bir kişiyi gözünün önünde olmadığında da taklit etmesi olarak ifade edilebilir. Örneğin bir çocuğun bebeği annesi gibi uyutması ertelenmiş taklite örnek olabilir. BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Dikkat: Dikkat uyarıcılara karşı yöneltilen bilinçli odaklanma olarak tanımlanmaktadır. Öğrenme açısından önemli olan dikkate, süre ve odaklanma düzeyi belirleyici faktörlerdir. Dikkatin süresi ve seçiciliği gelişime bağlı olarak değişim göstermektedir. Dikkati etkileyen iç ve dış faktörler vardır. Bireyin kendisi ile ilgili olan iç etmenler, ilgi ve gereksinimlerden etkilenir. Genel anlamda zihinsel bir faaliyetin yoğunlaşması olarak ifade edilen dikkat, bu yönü ile uyarılma ve seçme işlemini içerir. Uyarıcıdaki büyüklük, şiddet, parlaklık, hareket gibi BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Duyum: Duyu organlarının aracılığıyla alınan veriler beyne iletilir ve bu süreç duyum olarak adlandırılır. Duyum temel bilinçli süreçlerden biridir ve çocukların doğumda ya da hemen sonrasında duyum alma kapasitesine sahip olduğunu varsaymak için bazı kanıtlar mevcuttur. Algı: Duyumların anlamlandırılması sürecine ise algı denir. Ancak algılar sadece çevreden gelen uyarıcıların kaydedilmesinden ibaret değildir, beynin dış dünyayı yorumlaması olarak ifade edilebilecek bu uyaranlar analiz edilerek mevcut bilgilere göre işlenmektedir. Dolayısıyla algının temel amacı dünyayı anlamlandırabilmek ve duyulardan gelen verileri anlamlı hale getirmektir. BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Bellek : yaşam boyu biriktirilen bilgi olarak ya da eski deneyimlerin, yeni davranışlar üzerindeki etkisi olarak tanımlanabilir. Bir diğer deyişle, kişilerin özgüm bilgilere sahip olmadıkları durumlarda, karşılaşılan uyarıcılar, imgeler, olaylar düşünceler ve beceriler ile ilgili sahip oldukları bilgilerin korunması, geri çağırılması ve kullanılması aşamalarında rol oynayan süreçlerdir.