اهداف فصل: شناخت قرآن PDF

‫دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی‬ ‫دکتر ابراهیم کلانتری‬ ‫دکتر علی نصیری‬ ‫دکتر علیرضا کمالی‬ ‫دکتر عبدالکریم بهجت‌پور‬  ‫اهداف فصل‪:‬‬ ‫از دانشجویان گرامی انتظار می‌رود پس ا...

‫دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی‬ ‫دکتر ابراهیم کلانتری‬ ‫دکتر علی نصیری‬ ‫دکتر علیرضا کمالی‬ ‫دکتر عبدالکریم بهجت‌پور‬  ‫اهداف فصل‪:‬‬ ‫از دانشجویان گرامی انتظار می‌رود پس از مطالعه این فصل‪:‬‬ ‫|‬ ‫‪.۱‬اقسام شناخت قرآن را بیان کنند‪.‬‬ ‫‪ ۲‬مهم‌ترین فرض‌های بنیادین در شناخت قرآن را تبیین نمایند‪.‬‬ ‫‪ ۳‬اسرار ماندگاری و جاودانگی قرآن را برشمارند‪.‬‬ ‫نمونه‌هایی اژزرفای قرآن را توضیح دهند‪.‬‬ ‫درآمد‬ ‫اهمیت شناخت قرآن برای هر مسلمان ازآن‌روست که منبع اساسی دین‪ ,‬ایمان» اندیشه و‬ ‫آنچه به زندگی معنا می‌بخشد‪ ,‬قرآن است؛ قرآن پایه‌های جهان‌بینی و اصول تفکر و‬ ‫خردورزی در نظام آفرینش را که برای انسانِ کنجکاو‪.‬جستجوگر و باورمند ضروری است ‪-‬‬ ‫بیان کرده و هم‌زمان اصول اخلاق نیکو‪ ,‬تربیت صحیح و شیوه بنای یک جامعه انسانی و‬ ‫ارزش محور را عرضه داشته است‪.‬این در حالی است که چگونگی عشق‌ورزی به ساحت‬ ‫معبود یگانه‪.‬شیوه نیایش و راز و نیاز و چگونگی ارادت‌ورزی به پیشگاه خالق مهربان‪.‬به‬ ‫بهترین شکل و به دوراز هرگونه افراط و تفریط دقررآن کریم مورد توجه قرارگرفته است‪!.‬‬ ‫لزوم مراجعه به «سنت معتبر» و «اجتهاد روشمند» که مورد تصریح قرآن است‪.‬تنها‬ ‫به منظور تفسیر و تشریح اصول یادشده‪ ,‬تطبیق این اصول بفرروع و نیز یافتن پاسخ‌های‬ ‫منطقی دین به تناسب نیازهای جدید در عرصه معرفت و معیشت آدمیان ‪-‬است‪.‬‬ ‫بنابراین قرآن اساس انديشه دینی» جهان‌بینی حق و شریعت اسلامی است و شناخت‬ ‫‪.۱‬بنگرید به‪ :‬مطیهری »آشنایی با قرآن» ج ‪ ۱۲۰‬ص ‪۰۱۰‬‬ ‫‪۵‬‬  ‫برای‬ ‫نوک‬ ‫وی‬ ‫اب یه عم‬ ‫مل و‬ ‫ع سل‬ ‫مات و علاش فکری ‪9‬‬ ‫ِ‬ ‫آن نیز نقطه آغاز هرگونه شناخت ‪9‬‬ ‫لماتان است‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ ۱‬اقسام شناخت قرآن‬ ‫دست ْ بافتن به‬ ‫‪۳‬‬ ‫ازاین رو‬ ‫شناخت انست‪.‬‬ ‫سه ننووءع‬ ‫‪۰‬‬ ‫مو‪2‬توقف ‪۱‬بر هم ‪۲‬ین‬ ‫‪ 2‬قران قمز‬ ‫نز‬ ‫قً‬ ‫ج‬ ‫‪۳‬‬ ‫ی‬ ‫‪:‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫‪.‬کیرد‬ ‫از‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫نیست؛‬ ‫ِ‬ ‫ایمان حقحقییقیقی میشر‬ ‫نته م ‪,‬شود‪.‬‬ ‫داردامه به بررسی هریک پرداخته می‌شو‬ ‫اختیار‬ ‫بو‬ ‫ر‬ ‫کوشد با استفاده از ابزارهای لازم دریابد کتابی‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫در این مرحله‪ ,‬پژوهشگر می‌‬ ‫نتساب بگهوینده و با نویسنده‌اش تا چه میزان اعتبار دارد و آیا‬ ‫آوست» از نظر استاد و ا‬ ‫وهمچنین‬ ‫ست»‬ ‫ر نیز‬ ‫دشی‬ ‫ا بخ‬ ‫نت و‬ ‫بخشی درست اس‬ ‫کاه‬ ‫نب‬‫آت‪.‬‬ ‫استاد همه آن درست اس‬ ‫دلیل و مدارک اطمینان‌بخش بر درستی یا نادرستی این انتساب کدام‌اند‪.‬به‌عنوان مثال‬ ‫را‬ ‫از حافظ ات‬ ‫بی‌کم وکاست‬ ‫کتابی که یه نام دیوان حافظ مشهور است آیا همه اشعار آن‬ ‫اينکه ابیاتی ساختگی نیز وجود دارد که به وی تسبت داده شده است‪.‬اینجاست که از‬ ‫ازآن بآهورندهاش» یعنی پیامبر اسلام‪ *-‬تردید و تشکیکی رخ نداده است‪.‬درواقع مسائلی از‬ ‫است‪.‬فلا‬ ‫مشکوک‬ ‫این دست که فلان سوره‬ ‫ن آیه در فلان نسخه هست و در فلان نسخه‬ ‫ه‬ ‫‪.‬‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫‌‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫‪.‬‬ ‫ت‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ط‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫آ‬ ‫ر‬ ‫ق‬ ‫و ‪...‬در مورد‬ ‫یست‬ ‫‪5‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ادعا کند یا‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ت‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫س‬ ‫ک‬ ‫چ‬ ‫ی‬ ‫احتمال دهد که نسخه دیگری ازقرآن وجود دارد که با قرآن موجود تفاوت کلی یا جزئی دارد‪".‬‬ ‫ن بخش بر‬ ‫رت ج‪ ۱‬و ‪ »۲‬نوشته مرتضی مطهری است‪.‬‬ ‫نشسیر موصوعی قران کریم‬ ‫‪۶‬‬  ‫دلایل بی‌نیازی قرآن ازشناخت سندی‬ ‫بی‌نیازی قرآن اازین نوع شناخت معلول پیوند عواملی چند است که برخی به «هویت ذاتی‬ ‫قرآن»» پاره‌ای به «تلاش‌های مستمر پیامبر‪:‬؟‪ »:‬و موّمنان راستین» و برخی نیز به «شرایط‬ ‫ویژه عصر نزول» بازمی گردد‪.‬این عوامل به ترتیب ازاین قرارند‪:‬‬ ‫‪.۱‬پیامبران وحی را به ظرق گوناگون ازجمله «علم حضوری» دریافت می‌کنند‪.‬ماهیت‬ ‫این علم جنین است که در آن دریافت‌کننده (عالم)‪.‬نسبت به آنچه دریافت کرده (معلوم)‬ ‫کوچک‌ترین تردیدی روا نمی‌دارد‪.‬تصریح قرآن بفررودآمدن آیات وحی برقلب پیامبرد‪!4:‬‬ ‫نیز خود گویای رخداد چنین فرایندی در نزول قرآن است‪.‬‬ ‫با این حال بنا به تصریح قرآن» پیامبر دا نسبت به دریافت و ابلاغ دقیق و‬ ‫مد ‪-‬تما یت وبای‬ ‫‪+‬مصودانه وشن که خفن ریز از رسالس سنگیی وب نمارزمی‬ ‫نشان می‌داد؛ تا بدانجاکه خدای متعال خطاب به پیامبرش چنین می‌فرماید‪:‬‬ ‫لا تخل به لِسَانتل لِفجّل به * ان علیتا جع وفرانه * فا ّ ایغ قرانه * رَ‬ ‫ان علیْتا باه"‬ ‫زبانت را [در هنگام وحی] زود به حرکت‪.‬درنیاور تا در خواندن‪[ ,‬قرآن] شتابزدگی‬ ‫به خرج دهی‪.‬درحقیقت گردآوردن و خواندن آن بر [عهده] ماست‪.‬پس جچون آن را‬ ‫بر عهده‬ ‫[نیز]‬ ‫آن‬ ‫نو ضیحح‬ ‫ان ر‏‪٩‬ا دنبال ؟سن »سیس‬ ‫خواندن‬ ‫|‬ ‫برخواندیم ‪| :‬همان‌گونه‬ ‫ما‪۳‬‬ ‫‪ ۲‬نزول قرآن با نزول سایر کتب آسمانی تفاوت بزرگی داشت وآن اينکه قرآن به‌تدریج و‬ ‫در طول ‪ ۳۲‬سال نازل گردید؛ درحالی‌که کتب آسمانی دیگر به‌یکباره نازل شده‌اند‪.‬نزول‬ ‫تتزایا‬ ‫کت سایق ر‬ ‫تاد کی‬ ‫از سک‬ ‫فرایند دریافت اطمینان‌بخش را برای پیامبر* هموار و روند فراگیری را برای موّمنان‬ ‫دراین باره‌می‌فرماید‪:‬‬ ‫خود‬ ‫قرآن‬ ‫آسان مر نمودار‬ ‫‪۱‬ش‪.‬عراء ‪ 6۹۱-۳۹۱ /‬بق‪۰‬ره‪۷/۹‬‬ ‫‪ ۲‬فیامت ‪۷۱-۱۱۰/‬‬ ‫‪ ۳‬برای آشنایی با فلسفه و فواید نزول تدریجی قرآن‪.‬بنگرید به‪ :‬ژرقانی‪.‬مناه لالعرفان ‪.‬ص ‪ ۱۵‬‏‪.4٩-‬‬ ‫فصل یکم‪ :‬شناخت قرآن ‪۷۱ ۰‬‬ ‫ی‬ ‫تست‬  ‫‪ ۵.‬جامعه آن روز مسلمانان بلهحاظ فرهنگی و سطح سواد‪ ,‬جامعه‌ای بسیط و بُذوی بود‪.‬‬ ‫در چنین جامعه‌ای غیر از قرآن کتاب دیگری یافت نممیس‌شلدمتاانان‪ ,‬هم دحرفظ این و‬ ‫هم در ضبط آن ناگزیر باشند‪.‬ذهن خالی‪.‬حافظه قوی و نداشتن سواد خواندن و نوشتن‬ ‫سبب شده بود مسلمانان فقط اطلاعاتشان را از راه دیدن و شنیدن کسب کنند‪.‬در چنین‬ ‫فضایی‪.‬پیام قرآن ‪-‬که با احساس و عاطفه آنان سازگار بود در قلب آنان نقش می‌بست و‬ ‫چون آن راکلام خدا می‌دانستند نه سخن بشر برایشان مقدس بود و به خود اجازه نمی‌دادند‬ ‫حتی یک کلمه یا یک حرف آن را تغییر دهند و يا پس‌وپیش کنند‪.‬آنان پیوسته می‌کوشیدند‬ ‫د‪.‬؟‬ ‫بتالاوت این آیات به خدا نشزدی‬ ‫وکنتر‬ ‫پیوند این عوامل در عصر نزول سبب شد پیش ازآنکه بخواهد دارین کتاب آسمانی‬ ‫کردن‬ ‫اد‬ ‫ی کم‬ ‫ز یا‬ ‫تحریف راه یابد‪.‬آیات آن به بالاترین درجه تواتر برسد؛ به‌گونه‌ای که ان‬ ‫وکار‬ ‫حتی یک حرف آن ناممکن گردد‪.‬‬ ‫ر بآهن ودایزگرسو به‌دلیل فاصله‬ ‫بتاوسعه سریع قلمرو اسلام واقبال چشمگیر مردم جه‬ ‫قان‬ ‫زیاد عموم مسلمانان از مدینه که مرکز صحابه و حافظان قرآن بود ‪-‬اين خطر وجود داشت که‬ ‫بتهدریج دنرقاط دورافتاده‪.‬نسخه‌های قرآن ازع سرمد یا اشتباه دستخوش تغییراتی شود‪.‬اما‬ ‫‌شناسی مسلمانان مانع این کار شد‪.‬‬ ‫نو‬‫هزوشمیااری‬ ‫سال ‪ ۵۲‬هجری‪ ,‬شهر مدینه ‪-‬مرکز خلافت اسلامی ‪ -‬شاهد شکل گیری کمیته‌ای از‬ ‫بزرگان صحابه‪.‬قاریان و حافظان قرآن بود‪.‬وظیفه اصلی این کمیته‪.‬بترهیه و تدوین‬ ‫نسخه واحدی از قرآن متمرکز گردید تا به‌عنوان محور و مرجع اصلی همه مسلمانان در‬ ‫قرائت واستنساخ قرآن رسمیت یابد‪.‬بتالاش‌های این کمیته‪.‬تعداد شش يا هشت نسخه‬ ‫هماهنگ با قرآن فراهم گردید و به مراکز اصلی قلمرو اسلامی آن روز (مکه» کوفه‪ ,‬بصره؛‬ ‫شام بحرین» یمن‪.‬مصر و الجزایر) ارسال‪.‬و نسخه اصلی آن که «أم» یا «امام» نامیده می‌شد‬ ‫ممتاز نیز به مراکز اعزام می‌شد‬ ‫رکی‬ ‫ا‪.‬ی‬ ‫در مدینه نگاه داشته شد‪.‬به همراه نسخه‌های ارس‬ ‫قالی‬ ‫‪ ۱‬زرقانی‪ ,‬مناه لالعرفان‪ ,‬ص ‪۶۳۲۰‬‬ ‫‪.۲‬مطیهری‪ ,‬آشنایی با قران‪ ,‬ج ‪۱‬و ‪ ۲۰‬ص ‪۲۱۰‬‬ ‫‪ ۳‬همان ص ‪.۲۲۱- ۵۲۱‬مراد ازتواترانق است که یک خبر مطلب‪.‬گزارش و یا مجموعه» چنان زبانزد‬ ‫عاموخاص شود که در درستی و اعتبار ان نتوان تشکیک کرد‪.‬‬ ‫فصل یکم‪ :‬شناخت قرآن‬  ‫در این مرحله پژوهشگر همواره می‌کوشد تا روشن کند آبا مطالب محتوا و اندیشه‌های‬ ‫مطرح‌شده دکرتاب‪.‬از انديشه پدیدآورنده‌اش ثراوش بافته‪ ,‬با آنکه برآمده از انديشه‬ ‫دیگران است؟‬ ‫چنین شناختی فرشعنبراخت تحلیلی است؛ بدین‌معنا که تا محتوای یک اثر به‌دقث‬ ‫شناخته نشود؛ اساسا توبت به شناخت ریشه‌ای آن نخواهد رسید‪.‬‬ ‫در بررسی و شناخت فرآن‪.‬پس از مطالعه تحلیلی آن نوبت به مقایسه و شناخت تاریخی‬ ‫می‌رسد‪.‬در این مرحله باید قرآن را (با همه آنجه دارد) با آثار علمی و کتاب‌های دیگر آن‬ ‫زمان به‌ویژه کتاب‌های مذهبی مقایسه نمود‪.‬در این سنجش بایست همه شرایط ازقبیل‬ ‫میزان ارتباط شبه‌جزیره عربستان با دنیای آن روز‪ ,‬تعداد انسان‌های باسوادٍ آن عصر و ‪...‬‬ ‫دنرظرگرفته شود‪.‬سپس باید ارزیابی کرد که آیا آنجه دقرران آمده‪.‬دکرتاب‌های دیگر نیز‬ ‫هست و اگر آمده‪ ,‬به چه نسبت؟ همچنین آیا آن مطالبی که مشابه سایر کتاب‌هاست‪.‬‬ ‫افعاسی استن‪ ,‬با آنکه_متتقل‪ :‬می‌ناهد‪,‬ورختی باعت‪ :‬تصحیح اغلاطر و روش کردن‬ ‫تحریف‌های رخ‌داده دآرنها می‌شود؟‬ ‫شناخت ریشه‌ای قرآن اگر به‌درستی صورت پذیرد‪.‬پژوهشگر منصف و بی‌طرف را به‬ ‫اساات والیین» قران رهنمون؛می‌سازد‪.‬اصالت المی رانا ماش تیان با هط معارق‬ ‫ذاترهازن و انديشه پیامبرت» به ایشان افاضه گردیده و وی‬‫و ساختار بدیعش‪.‬ازافقی بال‬ ‫صرفاً حامل این وحی و پیام‪ :‬بوده استا ‪.‬ذرخقیقت «اصالت الهی»؛ یعنی معجزه بودن قرآن‬ ‫‪.۲‬فرض‌های بنیادین دشرناخت قرآن‬ ‫تنوع» گستردگی و جذابیت ساختار و معارف قرآن سبب شده است این کتاب آسمانی از‬ ‫منظرهای گوناگون مورد بررسی اندیشمندان و دین‌پژوهان قرار گیرد‪.‬اسزوی دیگر» دو‬ ‫رخداد مهم به گشوده شدن زاویه‌های جدیدی دپرژوهش‌های قرآني نوین منجر شده است‪:‬‬ ‫نخستین رویداد که بلهحاظ تاریخی نیز مقدم است‪ ,‬توسعه و گسترش اسلام در مناطق‬ ‫‪۱‬همان ص ‪.۱۱- ۹۱‬‬  ‫‪ ۸‬قرآن آشکارا خود را «‪+‬سخن خدا» معرفی کرده است‪.‬نسبث دادن سخن به گوینده‬ ‫آن در صورتی منطقی و معقول اگستویکهنده‪ ,‬خود دارنتخاب‪ ,‬تنظلیم و چینش کلماث و‬ ‫لقشی راع بههده داشته باشد‪!,‬‬ ‫ص‪ ,‬ن‬ ‫اه‌ها‬ ‫شکل دادن به ساختار و ترکیب جمل‬ ‫بدبع و اسلوپ‬ ‫متن؛ سبک‬ ‫بزرگی از اعجاز قرآن به ساختار ظاهری‬ ‫‪ ۲‬بخش‬ ‫منحصربه فرد آن بازمی گردد‪.‬فصاحت و بلاغت بی‌نظیر فرآن ‪ -‬که از دیرباز پخشی از وجوه‬ ‫اعجاز قرآن به‌شمار آمده ‪-‬ناظر به الفاظ ‪ ,‬عبارت‌ها و ساختار ظاهری متن فرآن است‪.‬‬ ‫زاویه ساختار‬ ‫پیام آیات «تجدی ‪ _ 4‬که همگان ر به آوردن مثل قرآن فرامی خوانند ‪۳‬‬ ‫ارلدرهی بودن الفاظ و قالب‌های مشتمل بمرعارف بلند قرآن‬ ‫ظاهری متن این است که اگ‬ ‫تردید دارید‪.‬برای اثبات مدعای خود الفاظ و جمله‌هایی مشابه این الفاظ و عبارت‌ها‬ ‫بیاورید ‪.‬این تحدی و عجز مشرکان از ساختن و‪ 9‬پرداختن کلامی همانند قرآن‪.‬بیانگر آن‬ ‫است که ساختار ظاهری متن و سبک بیانی قرآن نیز از سوی خداوند است و ذهن و زبان‬ ‫هیچ انسانی (حتی شخص پیامبر‪ ):::‬دشرکل‌گیری آن دخیل نبوده است‪".‬‬ ‫‪ ۳‬آیات بسیاری از قرآن به‌روشنی بر وحیانی بودن الفاظ و ساختار متن عربی قرآن‬ ‫دلالت دارند‪.‬بخشی ازاین آیات بدین قرارند‪:‬‬ ‫کیش‬ ‫الکتاب للع‬ ‫یآ‬ ‫وو‬ ‫تون‬ ‫ربا للم‬ ‫جعلتاه فرنا‬ ‫اصلی‬ ‫ها آن رقارانی عربی قرار دادیم باشد که بیندیشند و همانا که آن دکرتاب‬ ‫خرن‬ ‫ماآن را قرآنی عربی نازل کردیم‪ ,‬باشد که بیندپشید‪.‬‬ ‫در لین‬ ‫ص تاب مُصَوّق سنا عربی‬ ‫من قبله کاب نوی اما ره وه‬ ‫‪1‬‬ ‫ار ‪:‬‬ ‫آرلو اه‬ ‫‪۰‬‬ ‫طلموا وّپشرّی للمخییین‪.‬‬ ‫‪ «۱‬اد من المشرکین استجارک فأجز؛ خثی یم کلام ال ؛ و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست‬ ‫پناهش ده نا کلام خدا را بشنود»‪(.‬توبه ‪ /‬‏‪ )٩‬در آپه ‪ ۵۷‬بقره و ‪ ۵۱‬فتح نیز تعبیر «کلام الّه» آمده است‪.‬‬ ‫‪ , +,‬ج ‪ ۱۰‬ص ‪ ۰۱۲۱‬زرقالی »ناه لالعرفان ؛ ص ‪4۸۰‬‬ ‫‪ ۲‬بنگرید به‪ :‬معرفت‬ ‫‪ ۳‬پنگرید به‪ :‬مصباح پزدی آبآن‌اناسی » چ ‪ ۱‬ص ‪ ۴۳۹۱‬معرفث »النمهپاه ‪ ,‬ج ‪ +۱‬ص ‪:۰۱۲- ۱۱۲‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪4/ ۳‬‬ ‫؟‪۱,‬خرف‬ ‫کت‬ ‫فصبل پکم؛ شناخت قرأن‬  ‫و‬ ‫|‬ ‫تایه‬ ‫‪۱‬‬ ‫‌‬ ‫‪5‬‬ ‫س‬ ‫ِ‬ ‫‪2‬‬ ‫مه نی‬ ‫کخانت‬ ‫"‪۷‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫وب‬ ‫نتتافی)‬ ‫تا‬ ‫| است؛‬ ‫‪1‬‬ ‫ال‬ ‫ز‬ ‫ارکه ] پیش‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫دا‬ ‫‪9‬‬ ‫‪ ۱‬ت‬ ‫ریخ کته‬ ‫مت‬ ‫ان‬ ‫کا‬ ‫ری‬ ‫ابیت به زبان‬ ‫نف‬ ‫نبکه کاران‬ ‫هشدار دهد و برای‬ ‫بتبال قسیت داده‌اند‪:‬‬ ‫ابه ی‬ ‫صر‬ ‫‪۱‬‬ ‫قرآن «‬ ‫و عری‬ ‫اهر‬ ‫ین آیات»‬ ‫ی قرآن وتبعیت محض او ازوحی‬ ‫الپی دلالت دارند‪.‬دو نمونه از ایر‬ ‫رد‬ ‫لي آن‬ ‫کهون‬ ‫فرع ای ا‬ ‫بت لقاع اتری‬ ‫قّ لین‬ ‫له ‪ «+‬نران دب‬ ‫ندارندسس‬ ‫ی‬ ‫‪۳7‬‬ ‫که آن را از پیش خود عوضص کنم‪.‬‬ ‫ترس‬ ‫وس‬ ‫رگ‬ ‫‪0‬‬ ‫پیروی نمی کنم»‪۰‬‬ ‫گنوید این سخن بهجزوجیی که وحی می‌شود نیست ‪:‬‬ ‫‌ سخ‬ ‫یوس‬ ‫مره‬ ‫نزس‬ ‫وا‬ ‫ساختار ظاهری‬ ‫قرآن» تمایز اشکار‬ ‫الفاظ ‪ 8‬عبارت‌های‬ ‫‪.۵‬دلیل دیگر بر وحیانی بودن‬ ‫متن قرآن با سخنان پیامبر ‪ 8‬استت؛مایزی که بر هیچ سخن‌شناس ژرف کاوی پنهان‬ ‫معاشرت نموده» با سخنان‬ ‫‪3‬تء که سال‌ها با آن حضرت‬ ‫عصر پیامبر ل‬ ‫نبوده و نیست ‪.‬عرب‬ ‫وی آشنایی کامل داشتند»‪.‬پس از شنیدن نخستین آیات قرآن اززبان ایشان‪.‬به‌یکباره خود‬ ‫را با اقیانوسی امزضامین بلند در قالب الفاظ و اسلوبی به‌مراتب برقترا الزب‌های انسانی ‪-‬‬ ‫مواجه دیدند آوشکارا برالهی بودن آن اعتراف نمودند‪.‬ژرقانی ‪-‬اازندیشمندان اهل تسنن ‪-‬‬ ‫دراین‌باره می‌نویسد‪:‬‬ ‫اعراب عصر نزول» پیام‬ ‫از‬ ‫بل‬ ‫سخنگفتن‪.‬‬ ‫برخلله را می‌شناختند ‪ 9‬بر مقدار توان او در‬ ‫نزول وحی واقف بودند‪.‬‬ ‫به ذهن هیچ‌یک از افراد بانصاف آنان نیامد که بگوید قرآن‬ ‫‪"۳‬‬ ‫تن ست؛ زیر فرق‌های‬ ‫"‬ ‫‪1 -‬‬ ‫ِِ_‬ ‫‪۱‬‬ ‫آشکاری بین لغت قرآن و لفت پيامبرَِةةه دیده‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪.‬دش‌یم‪‎‬‬ ‫‪۵۱.۰‬‬ ‫‪ ۱‬یونس‪/‬‬ ‫‪.۲‬لجم ‪4-۲‬‬ ‫‪ ۳‬معرفت‪.‬التمهید چ ‪ 4‬ص ‪.۸۲- ۹۲‬‬ ‫‪ 4‬زرقانی؛ مناهل العرفان» ص ‏‪, ٩6۷‬‬ ‫ین‬ ‫‪1‬‬  ‫که احاطه کامل بر‬ ‫برخوردار است‬ ‫‪ 9‬ژرفایی‬ ‫‪ 9‬محتوای قرآن از چنان عظمت‬ ‫معارف‬ ‫ان و‬ ‫همه آنها و قراردادنشان در قالب الفاظ وعبارت‌هایی که آن معارف را برتابند‪.‬فرتاتر‬ ‫و از‬ ‫قدرت انسان است ‪ :‬قرآن در عظمت ‪ 9‬نسنگینی وحی جنین می‌فرماید‪:‬‬ ‫للاا‬ ‫ی و‬ ‫قیلت‬ ‫کتي ع‬ ‫نا ستل‬ ‫می‌کنیم؛‬ ‫کاتبار القاء‬ ‫در توکفتاری‬ ‫بدروهدی‬ ‫هن‬ ‫حعبفعت‬ ‫در‬ ‫او وحی نازل کرده است‪ «:‬قل اما آا جر منکن یوعی للع نم لکد لد وا ‪۲.‬‬ ‫و طهارت اهزرگونه‬ ‫پیامبر ‪ ::‬که انسانی همانند سایر انسان‌هاست‪.‬در اثر شرح ‪2‬‬ ‫پلیدی و ناپاکی‪.‬تنها قادر است وحی را با همه ژرفای آن دریافت‪.‬و بدون هیچ کاستی‌وفزونی‬ ‫ژرف و نامحدود ربانی‪.‬همان‌گونه که اعزهده انس‌وجن" بیرون است ازعهده پیامبر ‪:‬نیز‬ ‫خارج است‪".‬‬ ‫بنابراین الفاظ‪ ,‬عبارت‌ها و ساختار ظاهری متن قرآن نیز همانند محتوای بلند و معارف‬ ‫نورانی آن‪.‬وحی الهی است که از معبر فرشته وحی و پیامبر اکرم ‪7:‬بی‌هیچ تغییری در‬ ‫اختیار آدمیان قرارگرفته انتت‪:‬‬ ‫غتیویر‬ ‫تدی‬ ‫دو‪.‬اب‬ ‫چگونه مجموعه‌ای مکتوب (قرآن کریم) با فرض «ثباتِ» محتوا و «محدودیتِ» آیات‬ ‫(‪ ۲۳۲1‬آیه) و بدون کوچک‌ترین تغییرکیفی وکمی» می‌تواند با زمان ‪-‬که پیوسته دحررکت‬ ‫و تغییر است ‪-‬همراه گردد و انواع نیازهای آن را شناخته‪ ,‬به تناسب آنها پاسخی راهگشا و‬ ‫منطقی دهد؟‬ ‫‪۱‬مزمّل | ‪.۵‬‬ ‫‪.۲‬بگو‪« :‬من هم مثل شما بشری هستم و[لی] به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است»‪(.‬کهف ‪)۰۱۱/‬‬ ‫‪ ۳‬انشراح ‪۱۰/‬‬ ‫احزاب ‪۳۲۰ /‬‬ ‫‪۵‬اسراء | ‪۸۸۰‬‬ ‫‪ 7‬سیوطی» (تقان ج ‪ ۱۰‬ص ‪.۹۵‬‬ ‫‪۵۲‬‬  ‫باور یکی از اعتقادهای اساسی‬ ‫‪ :‬همان اعتبار اولیه برخوردار‬ ‫توجه بسیاری‬ ‫شود‬ ‫‪۳‬‬ ‫ابدیت و تغییر یاد می‌شو‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫دی‬ ‫‪2‬‬ ‫ثله که از آن به «ربط میأن‬ ‫ان‬ ‫طدوف ساخته است‪.‬عل ‪۰‬امه طباطبایی‪.‬‬ ‫م یهع خو‬ ‫را‬ ‫تا دیی حا‬ ‫یسواع ا‬ ‫ازست‬ ‫یشمن‬ ‫دان دینی‬ ‫علامه‬ ‫جوادی آملی‪ ,‬علامه اقبال لاهوری‪.‬‬ ‫سبحانی؛‬ ‫استاد‬ ‫استاه معرفت؛‬ ‫شهید‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫مطهری؛‬ ‫رضا‬ ‫ء سیدقطب و ‪...‬ازجمله این اندیشمندان‌اند‬ ‫اسدآیادی» محمد رشید‬ ‫سیخمال لاس‬ ‫ی‬ ‫نظر به اهمیت و نقش اساسی این موضوع‬ ‫این بخش به طرح آن پرداخته و بدان پاسخی کوتاه داده است ‪.‬‬ ‫برای پاسخ به پرسش پیشین باید «حوزه‌های مباحث قرآن» و «اسرار ماندگاری قران در‬ ‫بستر زمان» مورد توجه قرار گیرد تا از یک‌سو روشن گردد تحولات و تغییرهایی که در بستر‬ ‫دابهم‌بخش از معارف قرآن خواهد بود و از دیگرسو‪.‬خداوند‬ ‫زمان روی می‌دهد» نا‬ ‫کظر‬ ‫چگونه سازوکارهای جاودانگی آخرین کناب خود را فراهم آورده است‪.‬‬ ‫یک دسته‌بندی ساده‪.‬مجموعه آیات قرآن عهده‌دار‬ ‫یکم‪.‬حوزه‌های مباحث قرآن‪ :‬در‬ ‫بیان معارف و احکام الهی در چهار حوزه روابط انسان با خداء خود‪.‬طبیعت و انسان‌هاست ‪.‬‬ ‫از میان این حوزه‌های چهارگانه‪.‬تنها دو حوزه اخیر از تحولات زمان متأثر می‌شوند و‬ ‫طبایعتحاک درام و دستورالعمل‌های آنهانیزتغییراتی پدید می‌آید‪.‬ازاین‌رو‪ ,‬بیشترین مباحث‬ ‫مربوط به چگونگی رابطه «ابدیت» و «تغییر» متوجه تغییرات در دو حوزه رابطه انسان با‬ ‫طبیعت و دیگر انسان‌هاست‪.‬البته درصورتی که روابط انسان دردو حوزه نخست نیزبه‌نوعی از‬ ‫تحولات عصره وگذراامدچارتفیرگدد‪.‬آن دو حوزه نیز مشمول این مباحث خواهندبود‪:‬‬ ‫‪ ۶‬تفسیر موضوعی قرآن کریم‬  ‫‪:‬‬ ‫پیامبر‬ ‫ماندگاری قرآن در بستر زمان ‪ :‬تدذبر و مطالعه درایات قران ‪ 9‬سخنان‬ ‫دوم ‪.‬اسرار‬ ‫رموز جاودانگی قرآن یاد می‌شود ‪-‬تضمین گردیده است‪.‬داردامه باهختصار به بیان هر یک‬ ‫پرداخته می‌شود‪:‬‬ ‫الف) ژرفای نامحدود قرآن‬ ‫پیشتر بیان شد که ژرفای نامحدود قرآن یکی از ویژگی‌های ذاتی این کتاب آسمانی بشهمار‬ ‫جچنان مورد عنایت ‪9‬‬ ‫می‌آید‪.‬این ویژگی که در روایات از آن یه «بطن» ‪« 9‬بطون» یاد شده‬ ‫«روایات بطن» ازجمله روایات متواتر شمرده می‌شوند‪.‬برخورداری یک سخن با متن مکتوب‬ ‫و مطالب دیگری را نیز در خود دارد که با سازوکاری ویژه می‌توان آنها را استخراج کرد‪".‬‬ ‫علامه طباطبایی در تعریف «ظهر» و «بَظن» می‌نویسد‪:‬‬ ‫ظهر همان معنای ظاهر و ایتدایی است که از آنه‪.‬به‌دست می‌آید و بطنْ معنای‬ ‫‪۷‬‬ ‫نهفته در زیر ظاهر است‪.‬چه آن معنا یکی باشد یا بیشتر‪....‬‬ ‫برخورداری آیات قرآن ابزطون سبب تمایز متن قرآن و متن‌های انسانی شده است‪.‬آثار‬ ‫ادبی‪.‬عرفانی و منظوم برخی ازفرهیختگان و عارفان نامور شاید در گذر زمان برداشت‌های‬ ‫گوناگونی اآزنها شود‪.‬اما چون پدیدآورندگان این گونه آثار در تنگنای زمان‌ومکان محدود‬ ‫بوده و قلمرو دانش آنان نیز محدود بوده‪.‬نمی‌توان و نباید هرگونه دریافتی اآزثارشان را‬ ‫مقصود آنان تلقی نمود‪.‬اما درباره متن قرآن این مطلب به‌کلی متمایز است؛ زیرا منبع‬ ‫قدسی" و پدیدآورنده قرآن‪.‬فوق زمانومکان‪ ,‬صاحب علم بی‌پایان و محیط بر همه هستی‬ ‫ن؛‬ ‫ریآتفسی‬ ‫قناس‬ ‫رش‌ش‬ ‫‪.۱‬خویی» محاضرات» ج ‪ ۱۰‬ص ‪۶۱۲‬؛ معرفت» تمسیضرروان» ج ‪ ۱۰‬ص ‪۹۹‬؛ رجبی» رو‬ ‫‪۵۲.۰‬‬ ‫ص‬ ‫ص ‪۱۹۰‬‬ ‫آنی»‬ ‫رت»‬ ‫قرف‬ ‫‌ مع‬ ‫ودمبه‪:‬‬ ‫لگری‬ ‫ع بن‬ ‫‪.۲‬‬ ‫‪۳‬طباطبایی» المیزان؛ ج ‪ ۳۰‬ص ‪.۷‬‬ ‫‪ 4‬قرآن درباره منبع قدسی خود می‌فرماید‪« :‬ف رل ای یغلَرالسَرن السمَاوات و ار بگو‪ :‬آن را کسی‬ ‫نازل ساخته است که راز نهان‌ها را در آسمان‌ها و زمین می‌داند»‪(.‬فرقان ‪ /‬‏‪)٩‬‬  ‫فاتر از زمان‌ومکان و دربردارنده معانی و مفاهیم‬ ‫در آیات قرآن صورت عملی یافته‬ ‫‪7 ۶ ۳۳‬‬ ‫و پدیده‌های آن است‪.‬یره‬ ‫ارت که به واسطه بطوت» *ر *‬ ‫‪۱‬‬ ‫و قرآن را به ابدیت سپرده است ‪:‬‬ ‫تاامل‬ ‫طو اشاهر قاطط این آن‪.‬معامعانی ممتک‬ ‫ب‬ ‫ان ه تغسبرناید‬ ‫‪2‬‬ ‫را از ن یات‬ ‫انساتی‪ :‬معانی جدیدی‪,‬‬ ‫مات‬ ‫عم‬ ‫غ‬ ‫‪۱‬‬ ‫نسن‬ ‫را تاب می‌آورند و به تناسب پیشو"‬ ‫‪1‬‬ ‫و‬ ‫ِ‬ ‫‪,‬‬ ‫می‌شود؛‬ ‫‌‬ ‫اقزوده‬ ‫ی‬ ‫عرود‬ ‫سر‬ ‫‪1‬نسب‬ ‫دا‬ ‫هرحه لو‬ ‫‌عبارت‌دیگره‬ ‫به‬ ‫دریافت‪.‬‬ ‫می‌توان‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫کا‬ ‫‪۳‬‬ ‫لق نس‬ ‫و‬ ‫مرب‬ ‫بودن‬ ‫معخره‬ ‫‪/‬‬ ‫ر می‌شود‬ ‫ای‬ ‫انسان‬ ‫مر‬ ‫‪ ۱‬ست؛‬ ‫تعلیم شده‬ ‫قرآن‬ ‫ره ت‬ ‫ِ"‪۳‬‬ ‫»‬ ‫ِ‬ ‫‌‬ ‫ا زسیس‬ ‫‪۰‬‬ ‫باب ‪۵‬‬ ‫ی‬ ‫تا‬ ‫‪,‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ِ‬ ‫اد‬ ‫ی‬ ‫‪5‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ک‌‬ ‫کی‬ ‫ر‬ ‫معانی همیشه متطوّر‬ ‫ثابت‪:‬‬ ‫که متنی‬ ‫است‬ ‫ری پسرسررا وا بربمزبمیی تایك‪.‬‬ ‫رنده حقیقت مطلق است و در عی ‪۱‬ن‌حال شیمفهم ‪:‬نسبی و‬ ‫دربرذا‬ ‫امام باقرشة بطون قرآن را رمز ابدیت قرآن دانسته و قرآن را به خورشید و ماه تشبیه‬ ‫نموده است‪ :‬تشبیه قرآن به خورشید و ماه» راژ بسیار ظریفی را در باب ابدیت قران‬ ‫می‌گشاید‪.‬برپایه این سخن‪.‬همه نیازهای آدمیان در معرض تابش خورشید هميشه تابان‬ ‫قرآن قرار می‌گیرد و اين بدان روست که قرآن با سرچشمه گرفتن از دریای بیکران علم الهی‬ ‫و با برخورداری از ژرفایی نامحدود‪.‬بالاتر از زمان‌ومکان‪ ,‬فرازوفرودهای حیات معنوی و‬ ‫مادی انسان‌ها را روشنایی مبیخشد‪.‬‬ ‫ژرفای نهایت ناپذیرقرآن نخستین و اصلی‌ترین رمماندگاری قرآن در بستر طولائی زمان است‪.‬‬ ‫این ویژگی سبب می‌شود مجموعه‌ای به ظاهر «محدود» اظزرفیتی نامحدود برخوردار گردد‬ ‫و آنچه به‌ظاهر «ثابت» می‌نماید‪.‬ازپویایی درونی و همیشگی برخوردار باشد‪.‬‬ ‫نمونه‌هایی اژزرفای قرآن‪ :‬دراین خصوص به دو نمونه اشاره می‌شود‪:‬‬ ‫نمونه یکم‪ :‬خدای بزرگ در نهی اپزرستش بت‌ها می‌فرماید‪:‬‬ ‫واعْبْدوا ال ولا فشرکوا به ع‬ ‫‪7‬‬ ‫جوا‬ ‫مگردانید‪.‬‬ ‫رویک‬ ‫ری‬ ‫شا ا‬ ‫زوی‬‫ید»‬ ‫وخدا را بیر‬ ‫چستی‬ ‫ِ‬ ‫آ‬ ‫ات‬ ‫خاا‬ ‫‪۳‬‬ ‫ض‬ ‫‪2‬‬ ‫و‬ ‫و‬‫ع‬‫ر‬‫ل‬ ‫ص‬‫ف‬‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ز‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ک‬ ‫ن‬‫ِ‬ ‫که ای‬ ‫است‬ ‫یل‬ ‫تفت‬ ‫یت ها‬‫‪:‬‬ ‫کی‬‫‪9‬‬ ‫ست و‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫خ‬‫ر‬‫ر‬‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫غ‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫لا رنه مر مرو‬ ‫نس‬ ‫رد‬ ‫یه نقل ازو‪:‬ق‌آه‬ ‫اصرة‬  ‫و‬ ‫نا‬ ‫ی‬ ‫و‪۰۲‬‬ ‫داز‬ ‫بعتایج‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫هم‌جنین نلهور و ‪۲‬‬ ‫م‬ ‫الا‬ ‫[‪.‬‬ ‫ا‬ ‫ره دسالن‬ ‫‪:‬‬ ‫است‬ ‫‪۹۳‬‬ ‫جد‬ ‫داوند اوند بر برای متوجه نمودن منگراتنا‬ ‫خ‬ ‫نمونه نمونه د دووم‪:‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫می‬ ‫ت وزندهکردن مرن چنین‬ ‫‪۰‬‬ ‫پاسختن یا‬ ‫‪6‬‬ ‫سین‬ ‫ین‬ ‫متال پر الْصر‬ ‫نیازتان افتد] آتش‬ ‫[جون‬ ‫نهاددکه از آن‬ ‫تفا ‪1 ۴‬‬ ‫هماهیکه برایتان د‪3‬ر *‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫یه نخست این آیه همان معنایی است که از ظاهرآن برمی‌ید تک‬ ‫ها ازآن برای برافروختن آتش‪.‬این لایه برای‬ ‫قراردادن آتش در درخت سبز و استفاده انسان‌‬ ‫آشنایان به لغت عرب آشکار است‪.‬‬ ‫اند دوم آنه» تفسبری است که بسیاری امزفسران پیشین برآن رفته‌اند‪ :‬در اعصار قدیم‬ ‫میان عرب رایج بود که برای افروختن آتش ازچوب درختان مخصوصی به‌نام «مَزخ) و‬ ‫در‬ ‫می‌رویید‪.‬استفاده می‌کردند؛ بدین گونه که اولی را در زیر قرار‬ ‫«عفار» که دبریابان‌های حجاز‬ ‫می‌دادند و دومی را روی آن می‌زدند و با جرقه تولیدشده» آتش روشن می‌کردند‪.‬‬ ‫لایه عمیق‌تر آیه این است که خاصیت آتش‌افروزی منحصر به چوب درختان «مرخ» و‬ ‫ت‪.‬بلکه این خاصیت در همه درختان و اجسام عالم وجود دارد (اگرچه در آن‬ ‫«عفار» نیس‬ ‫دو بیشتر است)‪.‬حتی در درختان سبز‪.‬به‌همین دلیل گاه آتش‌سوزی‌های بزرگی در جنگل‌ها‬ ‫روی می‌دهد که عامل آن وزش شدید بادهایی است که شاخه‌های درختان را محکم به‌هم‬ ‫کوفته و با ایجاد جرقه و وزش باد‪.‬دامنه آتش توسعه یافته است‪.‬این همان الکتریسیته‬ ‫آشکار می‌گردد‪.‬‬ ‫نهفته دردل اشیاء است که برا اث‬ ‫صرطکاک‬ ‫لا‬ ‫عميق تر از‬ ‫اما لایه‬ ‫ا‬ ‫«کربن گیری»‬ ‫است‬ ‫ز هوا ‪ 9‬ساختن «سلولز نباتی»‬ ‫درختا حون و‬ ‫‪.۰‬توضیح اینکه یاخته‌های‬ ‫با تجزیه اش اک‬ ‫ف ازتهوا‬ ‫ه‪.‬‬ ‫گیاهان ن «گا «گاز‬ ‫گکربن‬ ‫ر» را‬ ‫سیژن آن را آزاد می‌کنند و سپس کربن را در‬ ‫ص ‪۱۲۰‬‬ ‫‪ ۱‬همان»‬ ‫‪.۰۸/‬‬ ‫‪.۲‬پس‬ ‫تفسیرهوضوعی قرآن کریم‬ ‫‪۰۵‬‬  ‫خود نگاه داشته» با ترکیب آن باآب‪ ,‬چوب درختان را از آن می‌سازند‪.‬ازآنجاکه هتررکیب‬ ‫شیمیایی باید یا انرژی را جذب و با آن را آزاد کند» درختان دعرمل کربن‌گیری‪ ,‬اگزرما و نور‬ ‫آفتاب به‌عنوان انرژی فعال استفاده می‌کنند و همین امر سبب ذخیره شدن مقداری از‬ ‫انرژی آفتاب در چوب درختان می‌شود تا به‌هنگام سوختن‪ ,‬انرژی ذخیره‌شده آزاد‪.‬و گرما و نور‬ ‫تولید شود‪.‬این خود نوعی رستاخیز است که خداوند در اين آیه به بیان آن پرداخته است‬ ‫تا بدین رو قدرت خود را در برپایی قیامت اعلام نماید‪!.‬‬ ‫بسیاری از آیات قرآن دارای چندمعنایی است‪ :‬بخشی ساده برای فهم عامه مردم در‬ ‫هرزمان و همرکان‪ ,‬و بخشی عمیق برای خواص‪ ,‬و سرانجام بعضی کاملاً عمیق برای‬ ‫زبده‌های خواص و با اعصار و قرون دیگر و آینده‌های دور‪.‬درعین‌حال این معانی با هم‬ ‫منافاتی ندارد و در آن واحد دریک تعبیر پرمعنا جمع است؛ آیه فوق همین گونه است ‪.‬‬ ‫ب) پیوند قرآن وعترت‬ ‫ظرفیت نامحدود قرآن ‪-‬که برآمده از بطون آن است ‪-‬در صورتی که به فعلیت برسد و‬ ‫متناسب با نیازهای زمان تفسیر گردد‪.‬با زندگی و نیازهای موّمنان ارتباط برقرار می‌کند و به‬ ‫حاجت‌های آنان در عرصه‌های گوناگون پاسخی شایسته می‌دهد‪.‬چنانچه سازوکارهایی‬ ‫به منظور ت‪.,‬بین و تفسیر آیات منظور نگردد‪.‬قرآن کریم ‪-‬درعین تقدس‪ ,‬عظمت و برخورداری‬ ‫از معارف بسیار اصلی‌ترین ویژگی خود‪.‬یعنی هدایتگری و معرفت‌بخشی را از دست می‌دهد و‬ ‫بدین‌رو اوزرود به عرصه زندگی آدمیان بازمی‌ماند‪.‬‬ ‫حال باید دید برای اين منظور در کنار قران کدام سازوکارها تعبیه شده و کیفیت‬ ‫کی موسان ازآنها نچیزکونه است ؟ اهمیت مطلب بادشده را می‌تواس ازاین سکن‬ ‫امام علی شاد دریافت‪:‬‬ ‫و‬ ‫بگوید‬ ‫تا سخن‬ ‫ندارد‬ ‫زبان‬ ‫اثیت؛‬ ‫حلد‬ ‫دو‬ ‫مبان‬ ‫نو شته شد ه‬ ‫خطی‬ ‫قران؛‬ ‫این‬ ‫اوق‬ ‫تبارمتد کی است که آن واه تست‬ ‫‪:۱2-‬‬ ‫ص‌ ‪۵0‬‬ ‫‪4۱‬‬ ‫‪ 1‬مکارم شیرازی» تسیر نمونه» ج‬ ‫‪۱‬‬ ‫ان‬ ‫ا‪.۲‬لنبهجلاغا»» خطبه ‪۵۲۱۰‬‬ ‫‪۱۳‬‬  ‫می‌خواند که یا پیوند آن با‬ ‫صامت»‬ ‫«کتاب‬ ‫قرآن ر منهای عثرت ‏‬ ‫در جایی دیگر‬ ‫ایشان‬ ‫عثرت» به نطق دمری‌آید و مومنان را به راه سعادت هدایت می‌کند‪:‬‬ ‫هنا کاب اللّه الصَامت وآنا المعترعنه قغذوا بکتاب اللّه التاطق‪".‬‬ ‫کتاب‬ ‫یه‬ ‫نیت‬ ‫دنج؟‬ ‫ام‬ ‫لخیب؟‬ ‫" تست‬ ‫‪۱‬‬ ‫وم‬ ‫خداشت‬ ‫خاموث‬ ‫کتات‬ ‫فان‬ ‫انپ؛‬ ‫"‬ ‫با‬ ‫‪۱‬‬ ‫ت‬ ‫تس‬ ‫‪7‬‬ ‫م‬ ‫شب‬ ‫با‬ ‫‪۳‬‬ ‫با‬ ‫‪2‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪ 7‬لا‬ ‫سا‬ ‫جویید‪,‬‬ ‫خندا نمسکت‬ ‫ناطق‬ ‫که شرایط‬ ‫در عصر نزول‬ ‫قرآن‪.‬صرورتی است که قرآن خود آشکارا بیان داشته است‪.‬‬ ‫ر برای‬ ‫پیامبرن؛‬ ‫شخص‬ ‫قرآن‬ ‫در جامعه مسلمانان کاملا فراهم لبود ‪-‬‬ ‫فراگیری وحی‬ ‫عهده‌داری این مسئولیت خطیر به مسلمانان معرفی نموده است‪:‬‬ ‫اه ولعلهز یتنکرون‪.‬‬ ‫ین لاس ما ول‬ ‫تلا لك الل کر‬ ‫و این قرآن را به سوی تو فرود آوردیم‪.‬تا برای مردم آنچه را به‌سوی ایشان نازل شده‬ ‫کی از مسئولیت‌های اصلی همه پیامبران «تبیین و تفسیر‬ ‫اساسا در نگاه قرآن کریم‬ ‫وحی) بوده است ‪ :‬چنان که درآیه‌ای می‌خوانیم‪:‬‬ ‫وم آزتلنا من رشول لا پتان قوبیهبن له‬ ‫و ما هیچ پیامبری زا جز به زبان قومش نفرستادیم‪.‬تا [حقایق را] برای آنان بیان‬ ‫کند‪:‬‬ ‫آنجه از این‌گونه آیات برمی‌آید‪.‬این است که اولاً وحی آسمانی در همه ادوار تاریخی‬ ‫خود‪.‬با زبان و واژگان شناخته شده و قابل‌فهم پیامبران و مخاطبان وحی‪ ,‬نازل شده است و‬ ‫مسئولیت تعلیم و تبیین و به‌عبارتی‬ ‫یک عنصر انسانی در کنار وحی»‬ ‫دوم اینکه همواره‬ ‫شفاف‌ساختن ابعاد گوناگون وحی را نیز برعهده داشته است‪.‬‬ ‫اینک با ختم نبوت‪.‬نزول وحی خاتمه یافته‪.‬اما اعتبار و حجیت وحی قرآنی ‪-‬بنا به‬ ‫ج ‪ ۸۰‬ص ‪۷۰۲۰‬‬ ‫‪.۱‬محمدی ری شهری» موسوع؛ الامامعلی ب نابی‌طالب ‪3‬‬ ‫‪ ۲‬نحل ‪44/‬؛ نیز بنگرید‪ :‬نحل ‪41 /‬؛ مائده ‪۹۱ /‬؛ جمعه ‪۲۰‬‬ ‫‪۳۳‬‬  ‫ب‬ ‫بای همه‬ ‫‪ ۰‬قآ‬ ‫‪۱‬‬ ‫تسللی؛ از وخن آسماتن بی‌بهره نمی‌ماند ‪.‬‬ ‫ی‪:‬وازند جاودانه قرآن و عترت نتایج ارزشمندی نصیب موّمنان و‬ ‫ثمرات پیوند قرآن و عپترت‬ ‫جامعه اسلامی می‌گردد‪ ,‬مانند‪:‬‬ ‫‪.۱‬تبیین و تفسیر صحیح آیات قرآن‪ ,‬متناسب با نیازها و مسائل جدید مسلمانان و‬ ‫جامعه اسلامی؛‬ ‫‪ ۲‬آموزش شیوه صحیح برای دستیابی ضابطه‌مند به مفاهیم وحی دغریاب عترت؛‬ ‫‪ ۲‬تأمین حضور همیشگی «انسان کامل» ‪-‬به‌عنوان اسوه نیکو و جلوه جمال حضرت‬ ‫حق ‪-‬در میان آدمیان‪.‬‬ ‫‪ 6‬رهبری سیاسی جامعه اسلامی که خود دو رهاورد ارزشمند را بدهنبال دارد‪:‬‬ ‫‪ ۰‬به تبیین دقیق وکاربردی بخش بزرگی ازآیات قرآن‬ ‫یک‪.‬رهبری سیاسی اهل‌بیت‬ ‫می‌انجامد؛ آن‌هم آیاتی که ناظر به شئون مختلف جامعه دینی است‪.‬‬ ‫دو‪.‬با رهبری سیاسی اهل‌بیت خد رهنمودهای قرآنی برای ساختن جامعه الهی و‬ ‫ارزش‌محورء دکرمال دقت و اطمینان به کارگرفته می‌شوند و درنتیجه همگان به کرامت‬ ‫انسانی خود می‌رسند‪.‬‬ ‫ج) اجتهاد روشمند در قرآن‬ ‫بی‬ ‫پانی گ‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ه‬‫د‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫آ‬ ‫سس ناگستتنینی استاست‪..‬ا امماا نمکسته‬ ‫مس مستمترومرو ناگ‬ ‫وردنیددقرآن وعترت» پپبیووندیی‬ ‫ت‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫تفسیرموضوعی قرآن کریم‬ ‫‪۴‬‬  ‫که دسترسی به این سازوکار برای همگان در همه زمان‌ها و مکان‌ها مقدور نیست؛ حال این‬ ‫عدم‌دسترسی یا در شرایط طبیعی است» مانند فاصله طولانی تا محل زندگی امام ‪ ۳‬و‬ ‫درنتیجه عدم‌امکان بهره‌مندی ازایشان و یا در شرایط غیرطبیعی‪ ,‬مانند عصر غیبت (چه‬ ‫کوتاه‌مدت و چه بلندمدت)‪.‬حال پرسیدنی است آیا سازوکار پیش بینی‌شده برای تبیین و‬ ‫روزآمدی قرآن‪.‬تنها در پیوند قرآن و عترت خلاصه می‌گردد؟ اگر چنین است‪.‬آیا در غیاب‬ ‫عترت ‪ ::::‬راه برای بهره‌مندی از قرآن به‌کلی مسدود می‌گردد و درنتیجه وحی از زندگی‬ ‫آدمیان رخت برمی‌بندد‪.‬بآانکه افزون بر سازوکار پیشین‪ ,‬سازوکار دیگری نیز پیش‌بینی‬ ‫شده تا در چنین وضعیتی آدمیان و جامعه انسانی افزیض وحی آسمانی محروم نگردند؟‬ ‫همچنین آیا قرآن کریم‪.‬پیامبراکرم ‪ +3:‬و عترت پاکش *‪ :‬چنین شرایطی را پیش‌بینی کرده‬ ‫و هدایت‌های لازم را ارائه داده‌اند؟‬ ‫دقت دآریات قرآن‪.‬رهنمودهای پیامبراکرم ‪ »:! :‬و تعالیم اهل‌بیت ‪ :‬ما را به سازوکار‬ ‫بدا و «خردورزی دآریات وحی» است‪.‬قرآن‬ ‫دیگری نیز رهنمون می‌سازد که آن «اصل‬ ‫ازاین اصل به «تفقه در دین» یاد کرده و مومنان را نیز به آن ترغیب نموده است‪:‬‬ ‫ومّا کان تبزییت یرووکاافة فللا نقرمنْکل فد متهز طاوعه تمه‬ ‫مهم | ذا رجَو ا لباز‬ ‫‪ ۱‬فی التّین ی‬ ‫‪1‬‬ ‫پیدا کنند و قوم‬ ‫بمانند و ] در دین و‬ ‫کترا ‪1‬‬ ‫آنان‪.‬دسته‌ای کوچ‬ ‫خود را وقتی به سوی آنان بارگشتند بیم دهند‪ ,‬باشدکه آنان [از کیفر الهی ] بترسند؟‬ ‫طلب چیزی باشد‪.‬بگهونه‌ای که در آن تمخض و‬ ‫«تفقه» به این معناست که کسی در‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫دم‬ ‫‪۳۲‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫است ‪:‬‬ ‫زاین رو «تفقه در دین» به‌معنای فراگرفتن دین به‌ صورت تخصصی‬ ‫تخصص یاید‪.‬‬ ‫صک_ نهی نموده و از آنان خواسته است‬ ‫به‬ ‫‪9‬‬ ‫این آیه‪ ,‬موّمنان ر از عزیمت‬ ‫هم‌زمان با عزیمت گروهی برای جهاد‪.‬جده‌ای نیز به‌منظور تفقه در دین به حضور‬ ‫پیامبر‪ »::‬رسند تا پس ازباگشت به سوی قوم خویش‪.‬پیام وحی را به نان ابلاغ کرده‪.‬آنها‬ ‫را اسزرپیچی افزرمان‌های الههی بیم دهند‪.‬‬ ‫‪.۱‬توبه‪۲۲۱۰ /‬‬ ‫‪ ۲‬راغب اصفهانی» مفردات الفاظ القرآن‪.‬ص ‪۲6۱۰‬‬ ‫‪۵۲۳‬‬ ‫فصل یکم‪ :‬شناخت قرآن‬  ‫ان‪.‬آیه‪ ,‬به‌روشنی می‌توان به نقش‬ ‫ها‬ ‫یزارف داب‬ ‫ّ‬ ‫تن‬ ‫در‬ ‫و «جهاد»‬ ‫وهای اند‬ ‫دین»)‬ ‫گرفتم «تفقه در‬ ‫تن‬ ‫ا‪:‬مزعادل ققرار گرف‬ ‫‌‬ ‫در حفظ و جخرالس‬ ‫م «داجتهاد رو شمند)‬ ‫مه‬ ‫‪1‬‬ ‫لجخعهرادداوورزی ‪93‬‬ ‫میت‬ ‫آگاه گردید‪.‬‬ ‫«تفک» و«تدبر‬ ‫قآن بر «تعقل»؛‬ ‫و‬ ‫تأکتیداکید قران بر‬ ‫دهد ی ‪۳‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ساز‬ ‫د‬ ‫رما سا ید زگرد کب بت از‬ ‫لا ا‪۱‬‬ ‫ی‬ ‫ت جاودانه قرآن حکایت دارد‪.‬‬ ‫حیا‬ ‫ه |‬ ‫آنان را ب صل‬ ‫با تمسک به قران‬ ‫‪+‬‬ ‫رل اجه |‬ ‫نع‬ ‫قرآن ی‪-‬سوال می‌کردند‪.‬مه طهارت‬ ‫چنانکه اازمام صادق ** پرسیدند‪:‬‬ ‫یرای تبیین و تشریح‬ ‫دین) توجه می‌دادند‪.‬‬ ‫دین «تفقه» و «ژرف آندیشی در‬ ‫بنیا‬ ‫دنیا برود]» مردم یاید چگونه عمل کنند؛؟‬ ‫ای امام حادثه‌ای رخ دهد [‪ -‬از‬ ‫«زمانی که بر‬ ‫امام تاد فرمود‪:‬‬ ‫لد‬ ‫در دس‬ ‫نققه‬ ‫رة‌متطه‪,‬‬ ‫‌‬ ‫ٍِ_‬ ‫ین‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۵‬ردوهحی‬ ‫عمل نمایند‪« :‬یاید از هر فرقه‪.‬ید‬ ‫به سخحن خدا‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۱‬بس‌سد]]‪.‬‬ ‫آزا‬ ‫‪۹‬‬ ‫اد‬ ‫ائا‪ -‬ن ر ‪۱‬ا بیم دشتد‪۱‬؛ م بانشد نة‬ ‫وا‬ ‫ما‬ ‫‪۳‬‬ ‫بازدستند‪:‬‬ ‫خویش‬ ‫قوم‬ ‫تمااا‪2‬نگاه که به‌سوی‬ ‫‪ ۳‬زمانی که در حال تحصیل‬ ‫کرده‌اند»‬ ‫امام شاه فرمود‪ :‬آن گروهی که برای تفقه کوج‬ ‫‪8۱‬‬ ‫زر‬ ‫شایان ذکر است که اجتهاد در قرآن تنها در صورتی مشروع و روشمند است که اضزوابط‬ ‫و شرایط لازم برخوردار باشد‪.‬گام نهادن در عرصه خطیراجتهاد‪.‬بدون برخورداری اشزرایط‬ ‫لازم‪.‬خود نوعی «تفسیر برهأی» شمرده می‌شود که پیامبرگرامی ‪ 2‬و اهل‌بیت ‪ 2‬بشهدت‬ ‫آن را نکوهیده‌اند‪.‬‬ ‫ِ مباحث گذشته نتیجه می‌شود که قرآن کریم با وجود «ثبات» و «محدودیت» ظاهری»‬ ‫‪ ۳ 1‬نامحدود‪.‬پویایی و تحرک درونی ویژه و اعجازآمیزی برخوردار است‪.‬اين ویژگی ذاتی‬ ‫م با دو اصل بنيادین «امامت» و «اجتهاد»‪.‬سبب شده است قرآن همواره در بستر متحول‬ ‫زمان» زنده بماند و برنیازهای معرفتی و معیشتی آدمیان دراعصار گوناگون‪.‬پرتو بیفکند‪.‬‬ ‫‪ ۱‬زخرف ‪۲۰ /‬‬ ‫‪ ۲‬نحل ‪1/‬؟‪.‬‬ ‫‪.۳۲‬ص ‪ ۰۹۲/‬محمّد ‪ ۱6۲‬نساء ‪.۲۸ /‬‬ ‫ف‬ ‫‪.۷۲۱‬‬ ‫یض کاشانی‪.‬کتاب الوافی‪ ,‬چ ‪.۲‬ص‬ ‫تفسیرموضوعی قرآن کریم‬ ‫‪۶‬‬  ‫پژوهش واندپشه‬ ‫‪ ۱‬حقبفت فرآن چیست و قران از چه مراثبی برخوردار است؟‬ ‫‪ ۲‬جاودانگی فرآن را از منظر آیات و روایات بررسی کنید‪.‬‬ ‫و‪۳‬جوه وآفاق اعجاز فرآن را بررسی نماپید‪.‬‬ ‫‪ 6‬درباره نگارش قرآن در عصر پیامبرا و جمع‌آوری و ندوین آن به شکل امروزی‪ ,‬گزارشی را‬ ‫‪۵‬درباره روش‌های نفسیر قرآن تحقیق کنید ‪.‬‬ ‫‪1‬م‪.‬فسربرای تفسیر قرآن چه مراحلی را باید برگذاند؟‬ ‫منابع برای مطالعه وپژوهش‬ ‫‪.۱‬تفسیرموضوعی فرآن کریم‪.‬عبدالّه جوادی‌آملی ‪ ,‬قم ‪.‬اسراء‪.‬‬ ‫‪.۲‬رجازاودانگیقران‪.‬علی نصیری ‪ ,‬قم ‪ ,‬وحی و خرد‪.‬‬ ‫‪.۳‬علوم‌فرآن‪.‬مسحمعدیبادقری‌روشن ‪ ,‬قم ‪.‬پژوهشکده حوزه و دانشگاه‪.‬‬ ‫‪ ۶‬اعجاز فرآن‪ ,‬سید رضا مدب ‪ ,‬قم ‪ ,‬احسن الحدیث‪.‬‬ ‫ا‪۵‬ریخ‌فرآن‪.‬محمد هادی معرفت ‪ ,‬تهران ‪.‬سمت ‪.‬‬ ‫هرنگ اسلامی ‪.‬‬ ‫فتررنش‬ ‫میدحمد باقر حجتی ‪ ,‬تهران ‪.‬دف‬ ‫‪. 7‬پژوهشی درتاریخ فرآن کریم‪.‬س‬ ‫ر‪۷‬وش‌شناسیتفسیرفرآن‪.‬جمعی انزویسندگان زیر نظر محمود رجبی ‪ ,‬تهران‪ ,‬سمت ‪.‬‬  ‫فصل دوه‪:‬‬ ‫‪4‬‬ ‫وک‬ ‫‪0‬‬ ‫(‪02‬‬ ‫ی‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪ ۱‬اهداف فصل‪:‬‬ ‫زره‬ ‫ازدانشجویان گرامی انتظار می‌رود پس از مطالعه این فصل‪:‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪ 0‬میتی‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬ان ر بیان نمایند‪.‬‬ ‫از‪ 1‬انس با قر‬ ‫معصود‬ ‫‪۱‬‬ ‫کههت‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪02‬‬ ‫‪ ۲‬اصلی‌ترین مراتب انس با قران را توضیح دهند‪.‬‬ ‫و‬ ‫‪9‬‬ ‫‌‬ ‫مت‬ ‫‪ ۳‬مراتب مختلف انس با قران را با یکدیگر مقایسه کنند‪.‬‬ ‫‪۵۲‬‬ ‫درامد‬ ‫درا خاتنمان ناشیا کم تیسعتن‌غوامل"ونگارنگ‪:‬ه محرک‌های پرجاذبه‌ا ی که آدمیان زا‬ ‫از هویت انسانی و گوهر گران خویش غافل و در بن‌بست‌های تاریک دنیاگرایی به‬ ‫سراب‌های فریبنده مادی مشغول ساخته‌اند‪.‬‬ ‫ازسویی در حوزه فردی‪.‬بدخلقی‌ها‪.‬سوء‌ظن‌ها‪.‬حسادت‌ها‪.‬خودپسندی‌هاء غرورهاء‬ ‫بدزبانی‌ها و افراط‌وتفریط‌ها‪.‬هریک بخشی از هویت انسانی ما را به مخاطره انداخته و‬ ‫ازسویی‌دیگر در حوزه اجتماعی نیز سودجویی‌ها‪.‬خیانت‌ها‪.‬منفعت‌طلبی‌ها‪.‬فریب‌ها‪,‬‬ ‫هوس‌بازی‌ها وج کوامیی‌های نامشروع» فضای زندگی‌مان را به ابتذال و پوجی کشانده است‪.‬‬ ‫هنگامی که رنگ‌های مجازی‪.‬قدم‌ها را از رفتن بازمی‌دارند و جلوه‌نمایی‌ها و‬ ‫عشوه‌گری‌هاء زانوها را سست و لذت‌های نقد‪.‬کام را شیرین و فریب‌ها و هوس‌بازی‌هاء آدمی را‬ ‫و ضمیرش جایی برای اندیشیدن ‪-‬درباره هدف بلند آفرینش ‪-‬‬ ‫هرن‬ ‫اسیر خود می‌کنند‪.‬دی‬ ‫ذگر د‬ ‫وانگیزه‌ای برای تلاش و حرکت به‌سوی آنچه هویت انسان در گرو رسیدن به آن است‪.‬‬ ‫باقی نمی‌ماند‪.‬در چنین شرایطی‪ ,‬کوشش‌ها بی‌حاصل و دویدن‌ها بی‌هدف می‌شوند وآنچه‬ ‫بهدست می‌آید بی‌باری‪ ,‬سرگردانی و تباهی عمر گران سنگ آدمی است‪.‬‬ ‫‪۹۳‬‬ ‫فصل دوم؛ انس با قرآن‬  ‫ما را‬ ‫روشن‬ ‫روز‬ ‫بازداشته»‬ ‫قت‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تسلان‬ ‫‪۱‬‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫تیست ‪ :‬ما هستبیم‬ ‫‪2‬‬ ‫سراب چی ‪۱‬زی‬ ‫رزوهای بربادرفته زندگی‪.‬‬ ‫جز سیاهی و‬ ‫ان که در آآن‬ ‫رویم‬ ‫وکویری سوخته در پیش‬ ‫تنهایی هاء اضطراب‌ها و آ‬ ‫سرخوردگی‌ها»‬ ‫تناقض‌هاء‬ ‫حران‌های اخلاقی‬ ‫بن‌بست‌ها؛‬ ‫و ب‬ ‫اانده‬ ‫شه‬‫کنه‬ ‫رداب سهمناک قب‬ ‫ر به گ‬ ‫ما‬ ‫کرده‌اند‪.‬فریاد عجز و لابه‌ای‬ ‫و بی‌دردی‬ ‫غغفلت‬ ‫درواقع»‬ ‫نج روحی جانمان را زار ‪ 9‬تحیف‬ ‫و معنوی و بیماری‌های بفر‬ ‫رففتاترارآأمده‌ايم ات ‪.‬این فریا‬ ‫که‪ :‬ما درروزروشن درامواج خروشان فتنه‌هاگ‬ ‫و‬ ‫دور افتاده‌ايم از‬ ‫و اصول حیات‌بخشمان‬ ‫د‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ش‬ ‫و‬ ‫گ‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ش‬ ‫آ‬‫آ‬ ‫خویش‬ ‫ی ما انسان‌هاست که اخزویشتن حقیقی‬ ‫جمع‬ ‫گوهر گران خود را به‌دست فراموشی سپرده‌ايم ‪.‬حال‬ ‫ملکوت بریده و در قمارخانه طبیعت‬ ‫یی از این فتنه‌ها چیست؟ آیا روزنه‌ای برای آزادی از این اسارت‌ها‬ ‫باید پرسید که راه رها‬ ‫پیش روی مگاشوده خواهد شد؟‬ ‫‪ :‬همچون پدری مهربان و طبیبی دردآشناء ما را به قران فرامی‌خواند و‬ ‫پیامبر رحمت ‪:‬‬ ‫را رمز رهیدن از فتنه‌ها معرفی می‌کند‪:‬‬ ‫اهبخش‬ ‫شنفنسخ‬ ‫تمسک به ای‬ ‫زا قراگرفت ‪ ,‬به قرآن رو آورید که‬ ‫شنمشبا تاژ‬ ‫ای مردم!‪ :...‬هنگامی که فتنه‌ها جو‬ ‫قرآن شفاعت‌کننده‌ایاست که شفاعتش پذیرفته است و گزارش‌دهنده‌ای است که‬ ‫گزارشش تصديق‌شده است و هرکس قرآن‪ ,‬را پیشوای‪ ,‬خود قرار دهد‪.‬به بهشتش‬ ‫راهنمایی کند و کسی که آن را پشت‌سر قرار دهد‪.‬به‪ ,‬دوزخش کشاند‪.‬قران‬ ‫هدایتگری است که به بهترین راه‌ها هدایت می کند وکتابی است که درآن حزئیات‬ ‫[حق] قرار دارد‪.‬قران جداکننده [حق و باطل ]‬ ‫صویل‬ ‫حق]‬ ‫تقای‬ ‫[شریعت ]؛ بیان [ح‬ ‫است که درآن بیهوده‌ای راه ندارد‪.‬قرآن ظاهری دارد و باطنی [که ] ظاهرش حکم و‬ ‫دستور اشت و باطتش علم و دانش؛ ظاهرش زیباست‪ :‬و باطتش ژرف‪.‬قرآن‬ ‫ستارگانی دارد‪ :‬و ستارگان آن هم ستارگانی؛ شگفتی‌هایش به‪+‬شماره نياید و‬ ‫عجایبش کهنه نشود‪.‬چراغ‌های هدایت درقرآن است و نشانه‌های حکمت ‪۱. :..‬‬ ‫‪۱‬م‪.‬راتب انس با قرآن‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ل‬ ‫س‬ ‫م‬ ‫ر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ش‬‫ه‬‫ي‬‫ی‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ا‬‫ا‬ ‫ز‬ ‫نان صلی‌اصتلی‌رتریینن ببخخشش از‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ق‬ ‫آ‬ ‫ر بهبه‬ ‫قمانن‬ ‫ای‬ ‫است‪.‬بی‌شک تجلی |‬ ‫‪.‬کلینی‪.‬ای ج ‪+۲‬‬ ‫ن»ص ‪.17۹۵- ۲۰17‬‬ ‫هما‬ ‫ص ‪ ۹۹9‬رای معلعه یات ناظر به فط ‪2‬یلت قآ بنگری‬ ‫بدحرید به‪:‬‬  ‫ایمان وعینیت یافتن آن دارنديشه‪.‬سلوک عملی و زندگی فردی و اجتماعی‪ ,‬در گرو انس‬ ‫ارتباط و تعامل با قرآن (پس از ایمان به الهی بودن قرآن) است و ازآنجاکه میزان انس و‬ ‫سطح ارتباط با قرآن متفاوت است» تجلی آن ایمان داربعاد گوناگون زندگی نیز متفاوت و‬ ‫گوناگون خواهد بود‪.‬‬ ‫انس و ارتباط با قرآن از مرتبه پایین آغاز می‌شود و تا مراتب بالا ادامه می‌یابد‪.‬البته‬ ‫این‌گونه نیست که با ورود به مرتبه‌ای‪ ,‬ضرورتاً مراتب بعدی نیز به‌دست آید‪.‬بلکه توفیق‬ ‫صعود به مراتب بالاتر در گرو تلاش‪.‬جدیت و فراهم آوردن شرایط لازم است ‪.‬‬ ‫ممکن است بی‌توجهی‪ ,‬غفلت‪.‬بی‌برنامگی و یا موانع دیگر انسان را همواره در مرتبه‬ ‫پایین ازانس با قرآن متوقف سازند و ازين‌سو شاید توجه‪.‬برنامه ریزی‪ ,‬تلاش و جدیت نیز‬ ‫انسان موّمن را به عالی‌ترین مراتب انس با قرآن برساند‪.‬‬ ‫آنچه دارینجا به‌عنوان «مراتب انس با قرآن» ذکر می‌شود‪.‬اصلی‌ترین مراتبی است که‬ ‫دارین باب مطرح است‪.‬به‌يقین با مراجعه به روایات‪.‬مراتب دیگری را نمییز‌توان بدانها‬ ‫افزود که در اين فصل مجال پرداختن