IJTIHAD DAN TAQLID DALAM KEHAKIMAN ISLAM PDF

# METODOLOGI TEKS FIQH (PPPK5313) ## IJTIHAD DAN TAQLID ## DALAM KEHAKIMAN ## ISLAM **Pusat Kajian Syariah, FPI** **UKM** ## PENGENALAN * Institusi kehakiman berperanan sebagai tempat menyelesaikan pertikaian di antara beberapa pihak demi memastikan keadilan ditegakkan dan kezaliman dapat diha...

# METODOLOGI TEKS FIQH (PPPK5313) ## IJTIHAD DAN TAQLID ## DALAM KEHAKIMAN ## ISLAM **Pusat Kajian Syariah, FPI** **UKM** ## PENGENALAN * Institusi kehakiman berperanan sebagai tempat menyelesaikan pertikaian di antara beberapa pihak demi memastikan keadilan ditegakkan dan kezaliman dapat dihapuskan * Qadhi atau hakim merupakan watak penting dan mempunyai peranan besar serta menjadi simbol dalam memastikan kredibiliti dan kewibawaan institusi kehakiman dalam menegakkan hukum syarak * Bagi memastikan hukum syarak tertegak, hakim perlu berijtihad * Namun apakah kedudukan tersebut mutlak? * Oleh itu, perlu dilihat kedudukan ijtihad hakim dan perkara berkaitannya iaitu taklid dan talfiq. ## Taqlid Mengambil pendapat orang lain tanpa mengetahui dalil ### Contoh * Membasuh bekas jilatan anjing dengan 7 basuhan air salah satunya dengan tanah MEMAKAI PENDAPAT Imam al-Shafiiyy r.a * Makmum meninggalkan bacaan fatihah ketika bersolat secara berjamaah kerana MENGIKUT PANDANGAN Imam Abu Hanifah r.a ### Khilaf ulama berkaitan taqlid * Al-Zahiriyyah, Muktazilah: taqlid tidak boleh (haram) * Al-Hashawiyyah, al-Ta'limiyyah: Taqlid wajib selepas zaman Imam mujtahid * Majoriti ulama: Taqlid haram bagi mujtahid tetapi wajib bagi orang awam ### Hujah Fَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ Allah (s.w.t) MENGARAHKAN sesiapa yang tidak tahu supaya bertanya kepada yang tahu-menunjukkan bahawasanya manusia terbahagi kepada dua golongan iaitu alim dan jahil. Dan yang jahil dikehendaki bertanya kepada yang alim mengenai perkara yang dia (jahil) perlukan tetapi tidak mengetahui mengenainya Surah al-Nahl: 43 ### Ketidakharusan Taqlid 1. Taqlid melanggar perintah Allah 2. Taqlid pada orang yang bukan ahli 3. Taqlid walaupun dalil/hujah berlawanan dengannya ## Ittiba' Mengambil pendapat orang lain berdasarkan dalil ## Mazhab * Mazhab adalah perkataan bahasa Arab yang boleh membawa maksud sesuatu pegangan iktikad, tempat berwuduk, jalan, metodologi dan asal bagi sesuatu (al-Fayruz Abadi 2005) * Penggunaan perkataan mazhab boleh juga bermaksud pendapat seseorang. Contohnya mazhab 'Umar bermaksud pendapat 'Umar * Ia juga boleh bermaksud pandangan imam dan pengikutnya yang berdasarkan metodologinya dan disandarkan padanya (al-Khurashi 1997) * Justeru, maksud perkataan mazhab boleh berubah mengikut konteks ## Enakmen * 54. Qaul muktamad yang hendaklah diikuti * Dalam mengeluarkan apa-apa fatwa di bawah seksyen 48 atau memperakukan apa-apa pendapat di bawah seksyen 53 Jawatankuasa Fatwa hendaklah pada lazimnya mengikut qaul muktamad (pendapat-pendapat yang diterima) Mazhab Syafie. * Jika Jawatankuasa Fatwa berpendapat bahawa dengan mengikut qaul muktamad Mazhab Syafie suatu keadaan yang berlawanan dengan kepentingan awam akan terhasil, Jawatankuasa Fatwa bolehlah mengikut qaul muktamad Mazhab Hanafi, Maliki atau Hanbali. * Jika Jawatankuasa Fatwa berpendapat bahawa tiada satu pun qaul muktamad daripada empat mazhab itu boleh diikuti tanpa membawa kepada keadaan yang berlawanan dengan kepentingan awam, Jawatankuasa Fatwa bolehlah membuat fatwa itu mengikut ijtihad tanpa terikat dengan qaul muktamad daripada mana-mana mazhab yang empat itu. ### Khilaf ulama berkaitan kewajipan bermazhab dengan mazhab tertentu * Al-Hanafiyyah, al-Shafi'iyyah, al-Hanabilah: orang awam tidak wajib bermazhab * Sebahagian ulama: orang awam wajib bermazhab ## PERPINDAHAN MAZHAB Jika telah beriltizam dengan mazhab tertentu, adakah harus memilih pendapat yang terdapat pada mazhab yang lain? * HARUS (rajih) - Tidak mesti beriltizam dengan mazhab tertentu * TIDAK HARUS - komitmen diberikan kerana meyakini ia adalah benar – wajib beramal * TELAH BERAMAL - Tidak boleh - Boleh pada beberapa permasalahan yang masih belum ## TAQLID SELAIN DARIPADA MAZHAB YANG EMPAT Jika tidak wajib bertaqlid kepada mana-mana mazhab, adakah ia terhad kepada mazhab Hanafi, Maliki, Syafie dan Hanbali sahaja? * TIDAK HARUS - tidak terhimpun (mudawwan) dan dibukukan serta tidak kemas dan tersusun (madbut) – lebih terdedah kepada kesilapan (pendapat kebanyakan ulama terkemudian) * HARUS pada perkara yang tidak melibatkan fatwa * Al-Izz bin Abd al-Salam - HARUS kerana pensabitan sesuatu mazhab pada seseorang muqallid ialah ZANN (SANGKAAN) YANG KUAT bahawa ia adalah benar sekalipun selain daripada Imam yang empat (pendapat paling sahih) ## Talfiq * Mempraktikkan sesuatu amalan yang tidak pernah difatwakan mana-mana mujtahid * Mencampur adukkan pelbagai mazhab dalam sesuatu amalan Contoh: bertaqlid pada Hanbali dalam pernikahan tanpa wali, bertaklid pada Maliki tanpa saksi dan bertaklid pada Syafii tanpa mahar (jika isteri reda) Natijah: Pernikahan tersebut tidak sah menurut ketiga-tiga mazhab tersebut. ### Khilaf ulama berkaitan talfiq * al-Hanafiyyah terkemudian: Tidak boleh * Muta'akkhirun al-Hanafiyyah, al-Malikiyyah: Boleh - tiada dalil melarangnya dan mengambil kira maqasid keringanan Syarak - pendapat raiih ### Talfiq dilarang.. * Mempermainkan Syariat dengan talfiq * Dalam situasi perbicaraan mahkamah; perlu mengikut keputusan hakim # TATABBU' # AL- # RUKHAS Mempraktikkan sesuatu amalan yang paling mudah daripada setiap mazhab ### Contoh Talfiq * dalam ibadat adalah seperti seseorang yang berwuduk dengan menggunakan mazhab Shafi'i yang membenarkan menyapu sebahagian kecil daripada kepala. Kemudian, mengikut mazhab Hanafi yang mengatakan bahawa menyentuh seseorang yang berlainan jantina adalah tidak membatalkan wuduk * Bagi permasalahan dalam bab munakahat, antara contoh yang diberikan adalah seseorang yang berkahwin tanpa wali dengan bertaqlid kepada mazhab Hanafi dan berkahwin tanpa saksi dengan bertaqlid kepada mazhab Mālikī ### Khilaf ulama berkaitan tatabbu' rukhas * Al-Malikiyyah, al-Hanabilah, al-Zahiriyyah: Tidak boleh * al-Hanafiyyah, al-Shafi'iyyah: Boleh - tiada dalil melarangnya dan mengambilkira maqasid keringanan Syarak - pendapat raiih ## Ijtihad Mengerahkan sepenuh usaha dan tenaga untuk mendapatkan hukum svarak ### RUANG LINGKUP IJTIHAD * Hukum syarak yang tidak melibatkan dalil qat'iyy * Hukum syarak yang sabit dengan nas yang zanniyy sama ada dari segi pensabitan dan dalalahnya atau salah satunya zanniyy * Hukum yang tiada nas secara langsung atau ijmak ## SYARAT MUJTAHID * Menguasai ilmu berkaitan Quran * Menguasai ilmu berkaitan Sunnah * Menguasai bahasa Arab * Menguasai ilmu usul fiqh ## PERSAMAAN ANTARA FATWA DAN IJTIHAD 1. Penjelasan berkenaan hukum syarak berdasarkan dalil-dalilnya. 2. Memerlukan kepada individu yang pakar dalam hal agama bagi menentukan hukum-hukum syarak. 3. Perbincangan berkenaan hukum agama sahaja. Persoalan di luar skop hukum syarak yang diajukan oleh mustafti kepada mufti dan mujtahid tidak dianggap sebagai fatwa mahupun ijtihad. 4. Penentuan hukum tidak lazim (tidak mengikat) ## PERBEZAAN ANTARA FATWA DAN QADA | Fatwa | Qada' | |---|---| | Fatwa merupakan penjelasan hukum syarak yang tidak mengikat | Penjelasan hukum syarak melalui qada' adalah mengikat dan perlu dilaksanakan termasuklah ijtihad-ijtihad para qadi pada perkara yang mempunyai khilaf. | | Tidak mewajibkan mustafti atau orang yang meminta penjelasan hukum daripada mufti untuk melaksanakannya. | Orang yang meminta hukum daripada Qadi diwajibkan untuk menerima dan melaksanakan hukuman yang ditetapkan kepadanya. | | Fatwa lebih umum daripada Qada'. Ini kerana setiap soalan mustafti berkaitan hukum syarak yang dijawab oleh mufti adalah fatwa. | Penentuan hukum qadi dalam qada' kepada masyarakat Islam adalah terhad kepada perkara-perkara yang menjadi pertelingkahan semata-mata. | | Fatwa merangkumi perbincangan tentang hukum syarak **sama ada di dunia dan akhirat.** | Qada' hanya membicarakan tentang hukum syarak di dunia saja. | ## PERBEZAAN ANTARA FATWA DAN QADA' * Fatwa lebih umum. Ia merangkumi penjelasan hukum yang terdapat dalam nas al-Quran dan al-Sunnah. * Fatwa diputuskan bukan untuk mendapatkan hukum semata-mata, bahkan turut mengambil kira kesesuaian keadaan mustafti dan suasananya. * Pelantikan seorang mufti mestilah daripada kalangan individu yang adil. * Proses menentukan hukum yang tidak dinyatakan secara jelas dalam nas al-Quran dan al-Sunnah. * Ijtihad dilaksanakan bagi mendapatkan hukum sesuatu permasalahan. * Syarat adil bukan salah satu daripada syarat kelayakannya. # IJTIHAD HAKIM * Institusi kehakiman berperanan sebagai tempat menyelesaikan pertikaian di antara beberapa pihak demi memastikan keadilan ditegakkan dan kezaliman dapat dihapuskan. * Nizam al-Qada' atau sistem kehakiman Islam adalah satu sistem yang menggariskan peraturan-peraturan berkaitan prosiding di mahkamah bermula dari adab atau etika hakim, kaedah pendakwaan, pembuktian dan penghakiman berlandaskan undang-undang Islam atau hukum syarak. * Institusi kehakiman Islam terdapat beberapa elemen utama seperti mahkamah, Hakim Syarie, pegawai mahkamah, pendaftar mahkamah, bailif, Peguam Syarie, Pendakwa Syarie dan sebagainya * Qadhi atau hakim merupakan watak penting dan mempunyai peranan besar serta menjadi simbol dalam memastikan kredibiliti dan kewibawaan institusi kehakiman dalam menegakkan hukum syarak ## TUGAS HAKIM * Hakim Syarie yang dilantik menurut peruntukan undang-undang. Pelantikan ini adalah menunjukkan kompetensi dan profesionalisme tugas yang perlu dilakukan. * Kredibiliti seorang Hakim Syarie dalam membuat keputusan dan penghakiman serta alasan penghakiman merupakan perkara penting dalam institusi kehakiman * Tugas seorang hakim yang utama adalah memastikan keadilan dilaksanakan berdasarkan hukum dan undang-undang yang diperuntukkan Firman Allah SWT (Surah al-An'am:152) وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى * Ibnu Qudama pula menegaskan bahawa perbicaraan oleh seorang hakim merupakan satu cara untuk menegakkan perkara makruf dan menentang kemungkaran, membantu pihak yang dizalimi, menakutkan pihak yang zalim dari terus melakukan kezaliman, mengembalikan hak kepada yang berhak, mendamaikan pertikaian sesama manusia dan menghukum dengan kebenaran * Seseorang hakim mestilah menghukum dengan adil melalui kesungguhan, keazaman dan tekad untuk menjalankan hukuman dengan adil secara berkesan dan hendaklah mendengar dakwaan-dakwaan dari mula ia dikemukakan sehingga keputusan dikeluarkan berlandaskan kaedah-kaedah pendakwaan serta caracara pembuktian yang selari dengan hukum syarak ## Pemerintah dan hakim bagi menunaikan tanggungjawab dengan penuh amanah, tidak bersikap zalim dan sentiasa bersikap adil dalam memutuskan sesuatu perkara. Al-Nisa 4:58: * Penggunaan akal atau ijtihad di kalangan hakim adalah dibenarkan dengan syarat dia mengetahui hikmah atau tujuan pensyariatan asalkan ianya dikendalikan dengan cara yang betul untuk mendapatkan kebenaran tatkala ketiadaan nas yang terang dalam al-Quran mahu pun hadith. * Seseorang hakim yang tidak mengetahui hukum syarak melalui al-Quran dan hadith serta tidak memahami hikmah mensyariatan, maka dia tidak akan dapat merealisasikan prinsip keadilan dalam penghakimannya disebabkan kelemahannya mengemukakan hujah berdasarkan sumber yang sebenar. * Ibnu al-Qayyim dalam kitabnya al-Turuq al- Hukmiyyah Fi Siyasah al-Shar'iyyah dalam menjelaskan pra-syarat untuk menjadi seorang hakim, selain dari mempunyai pengetahuan mendalam tentang fiqh, kaedah-kaedah pembuktian dan ilmu yang berkaitan dengan masyarakat atau sosiologi, dia juga mesti mempunyai pengetahuan yang mendalam tentang hikmah-hikmah syariah atau objektif syariah atau dikenali sebagai maqasid shari'ah yang secara umumnya adalah untuk mencapai kemaslahatan hidup di dunia dan di akhirat dan untuk mencapai keadilan * Ibnu Qayyim menegaskan bahawa seseorang mufti atau hakim tidak berkeahlian untuk mengeluarkan hukum terhadap sesuatu perkara kecuali setelah memenuhi dua syarat (Ibn Qayyim, 2000: 87): 1. Memahami *waqi* dengan baik, iaitu mempunyai kefahaman tentang apa yang sedang berlaku sehingga beliau benar-benar menguasai kefahaman tentangnya. 2. Memahami hukum-hukum yang sudah ditetapkan di dalam al-Quran dan alSunnah sehingga mampu untuk mengaplikasikan jawapan hukum kepada permasalahan yang baru timbul. ## syarat-syarat yang perlu dipenuhi seorang mujtahid * Sarjana meletakkan beberapa syarat asas yang disepakati. Syarat-syarat tersebut ialah (alQaradawi, 1996: 15-49): * i. Menguasai ilmu berkaitan al-Quran * ii. Menguasai ilmu berkaitan al-Sunnah * iii. Menguasai bahasa Arab * iv. Mengetahui hukum-hukum ijmak * v. Menguasai ilmu usul al-fiqh * vi. Menguasai ilmu maqasid al-syari * vii. Mengenal manusia serta persekitarannya * viii. Bersifat adil dan taqwa ## PROSES IJTIHAD SEMASA * Syeikh `Ali Jum`ah, bekas Mufti Mesir (`Ali Jum`ah: 2007: 4): * a. Peringkat menggambarkan persoalan (marhalah taswir) iaitu proses memahami latarbelakang isu yang perlu diperbahaskan. la akanmelihat kepada empat elemen iaitu masa, tempat, individu dan keadaan. * b. Peringkat adaptasi (marhalah takyif) iaitu proses bagaimana permasalahan baru itu disesuaikan dengan teori-teori fiqh sedia ada dan sumber-sumber nas yang berkaitan. * c. Peringkat merumuskan hukum (marhalah bayan al-hukm) iaitu proses yang melibatkan penelitian terhadap dalil dan istidlal. Ia juga menentukan sumber, instrumen dan kaedah yang akan digunakan seperti qiyas, maslahah, istihsan dan sebagainya. * d. Peringkat fatwa (marhalah al-ifta') iaitu proses terakhir yang melibatkan penyesuaian antara prinsip syariah dengan situasi semasa. Apabila semua ini diambilkira, fatwa akan dikeluarkan dengan sighah yang sesuai. ## ASAS IJTIHAD HAKIM * Hakim membuat keputusan berasaskan hokum syarak. * Hukum syarak secara umumnya perkara asasi yang terkandung di dalam al-Quran, al-Sunah dan ijmak ulama diterima serta digunakan oleh semua orang Islam tanpa persoalan. * Hukum syarak atau Undang-undang Islam atau Syariah dalam perkara praktik atau amalan dirujuk kepada kitab-kitab karangan ulama-ulama silam. ## Mazhab Hakim dan penghakiman * Dengan berkembangnya mazhab di dalam Islam, tafsiran dan kefahaman pelaksanaan perkara ditil berkenaan telah diputuskan oleh ulama-ulama mazhab dan diikuti oleh semua pengikut mazhab berkenaan melalui prinsip taqlid. * Fatwa-fatwa Imam mazhab yang telah disahkan dan diperkuatkan melalui metodologi hukum mazhab oleh pengikut dan pendokong mazhab diberi status sebagai sesuatu yang berautoriti melalui istilah qawl muʻtamad. * Melalui prinsip taqlid pandangan qawl mu 'tamad ini dianggap sebagai hukum Syarak dan ianya diikuti oleh ulama, qadi dan mufti dalam mazhab tersebut selepas itu di dalam amalan masyarakat dan negara. ## Mazhab Shafie Dlm Penghakiman *, hampir kesemua Enakmen negeri-negeri juga telah mentafsirkan 'hukum syarak' sebagai undang-undang Islam mengikut mana-mana mazhab yang muktabar dan diiktiraf dan ini merujuk kepada mazhab Ahli Sunnah Wa al-Jamaah (Ezad Azraai Jamsari et al, 2011). Dari aspek fatwa khususnya perkara berkaitan fiqh, Enakmen negeri telah memperuntukkan rujukan pada mazhab apabila sesuatu keputusan fatwa hendak dibuat. Umumnya peruntukan ini menyatakan keperluan untuk merujuk kepada Qawl muktamad mazhab Shafi'i dan sekiranya bercanggah dengan maslahah umum, maka dibolehkan merujuk kepada mazhab muktabar seperti Hanafi, Maliki dan Hanbali. Jika kesemua pandangan mazhab muktabar masih tidak bertepatan dengan maslahah umum, maka dibolehkan untuk berijtihad tanpa merujuk mana-mana pandangan mazhab muktabar. Peruntukan ini ada dinyatakan dalam Enakmen Pentadbiran negeri-negeri melainkan Perlis ## Mahkamah Syariah juga menjadikan mazhab Shafi'i sebagai rujukan dalam penghakiman tetapi bukan sebagai sesuatu yang mesti diaplikasikan dalam kes. Hakim-hakim Mahkamah Syariah dalam membuat keputusan penghakiman selalunya mengambilkira pandanganpandangan fuqaha dari mazhab Shafi'i. Hakim-hakim kebiasaannya akan merujuk kepada kitab-kitab yang dikarang oleh fuqaha mazhab Shafi'i seperti I'anah al-Talibin, al-Majmu', Mughni al-Muhtaj, Minhaj al-Talibin, Kifayat al-Akhyar, Qalyubi wa 'Umayrah, Matlaʻal-Badrayn wa Majma' al-Bahrayn dan lain-lain kitab al-Syafi'iyyah. Walaubagaimanapun terdapat kes-kes di mana rujukan dibuat terhadap pandangan mazhab-mazhab yang selain Shafi'i. Dalam kes-kes sebegini keputusan untuk menerima pandangan mazhab lain adalah merujuk kepada konsep kemaslahatan dan kepentingan awam ## Secara umumnya apa yang dapat diperhatikan daripada keputusan-keputusan Mahkamah, tiada rujukan dibuat kepada mazhab tertentu, termasuk mazhab Shafi'i tetapi hanyalah rujukan kepada “hukum Islam” secara umum sahaja. Kes-kes di Mahkamah Syariah menunjukkan bahawa bukan hanya merujuk mazhab Shafi'i dalam melakukan keputusan dalam kes-kes di mahkamah-mahkamah Syariah di Malaysia. ## Walau bagaimanapun kecenderungan secara umum untuk beriltizam dengan pendapat mazhab muktabar agak ketara terutama melalui peruntukan-peruntukan dalam teks-teks undang-undang. Meskipun terdapat kecenderungan untuk membuka ruang kepada mazhab-mazhab selain Shafi'i, namun rujukan utama tetap kepada mazhab Shafi'i. Hal ini boleh menjadi asas kepada kesimpulan bahawa realitinya mazhab Syafi'i masih menjadi rujukan utama tetapi mazhab ahli sunnah yang muktabar dan diiktiraf tetap diaplikasikan sesuai dengan maslahah umum masyarakat. ## Contoh * Tuduhan liwat ke atas seseorang mengikut Imam Malik, Imam Shafi'i dan Imam Ahmad sama dengan menuduh seseorang melakukan zina kerana liwat adalah zina dan peliwat adalah penzina sama ada ia sebagai pelaku atau penerima perlakuan itu, sama ada ia lelaki atau perempuan. Sekiranya jika disabitkan dengan kesalahan Qazaf menerusi tuduhan liwat maka si pesalah boleh dikenakan hukuman had bagi kesalahan Qazaf. Imam Abu Hanifah pula berpandangan bahawa tuduhan liwat termasuk dalam hukuman takzir kerana beliau berpendapat bahawa liwat bukannya zina, justeru tuduhan liwat tidak dikira sebagai tuduhan zina (Hanafi, 1970: 262). Dalam isu ini, pendekatan Mahkamah Syariah kebiasaannya mengutamakan pandangan jumhur dan mazhab Shafi'i. Oleh itu, tuduhan liwat juga boleh ditafsirkan untuk merangkumi tuduhan zina dan Qazaf. ## Pengkanunan undang-undang dan tafsiran kehakiman * Pengkanunan undang-undang barangkali mengurangkan keperluan untuk berijtihad yang kita tidak nafikan ia penting dalam pembangunan perundangan Islam. Walaupun demikian, undang-undang yang telah dikanunkan tidak sewajarnya dianggap sebagai rujukan tunggal, juga pada masa yang sama hukum Syarak kekal sebagai rujukan yang muktamad. Dalam undang-undang negara, hukum Syarak telah ditafsirkan sebagai undang-undang yang mengikuti empat mazhab yang utama sebagaimana yang telah dinyatakan di dalam Akta/Enakmen Undang-undang Keluarga Islam. Peruntukan yang diadakan ini telah memberi ruang kepada badan kehakiman untuk mengamalkan kuasa budi bicara dalam perkara-perkara yang keadilan tidak dapat ditegakkan dengan hanya memakai undang-undang secara harfiah semata-mata. Dan keadaan ini tidak mencapai tujuan Syariah (maqasid Syariah). ## Peguam Syarie * Peguam syarie ada dua jenis iaitu peguam bela dan peguam cara * Profesion Peguam Syarie telah wujud pada zaman Nabi SAW lagi tetapi tidak secara khusus sprit pada masa sekarang. * Sayyidina Ali di dalam kes perempuan yang telah beriqrar di hadapan Khalifah Umarr.a, yang ianya telah melakukan zina, akhirnya perempuan ini telah dibebaskan dan iqrar di Mahkamah diketepikan. * Ibn Abbas telah membela perempuan yang telah pun disabitkan melakukan zina dan hendak direjam oleh Khalifah Othmanr.adengan pembelaan tersebut Khalifah Othman r.a telah membetulkan hukumannya dengan membebaskan perempuan tersebut. * Ka'ab telah berperanan sebagai pemudahcara kepada Khalifah Umarr.ayang tidak memahami pengaduanseorang wanita berkenaan dengan ketidakadilan suaminya dalam membahagikan masa antara ibadah dan wanita tersebut sebagai seorang isteri. Di dalam pengaduannya, wanita terbabit telah menyatakan kepada Khalifah Umar r.a berkenaan dengan suaminya dengan berkata “Wahai Amirul Mukminin, aku mempunyai seorang suami yang sering berpuasa di siang hari, dan sering pula beribadah d imalam hari". * Di dalam hal ini Khalifah Umarr.aberfahaman bahawa wanita tersebut hanya ingin menceritakan berkenaan suaminya semata-mata. Lalu Ka'ab menegur Khalifah Umar dan menerangkan keadaan yang sebenarnya iaitu wanita tersebut sebenarnya ingin mengadu berkenaan dengan ketidakadilan suaminya. Lalu diputuskan oleh Ka’ab supaya suaminya menganggap bahawa dia telah mempunyai empat orang isteri (waktu ibadah ditambah dengan isterinya yang sedia ada). * Oleh yang demikian, perlu dibahagikan masa, tiga hari untuk beribadah manakala hari yang keempat adalah untuk isterinya.Di dalam riwayat ini, sebenarnya secara tidak langsung Ka’ab telah berperanan sebagai seorang Peguambela dalam memudahkan pembentangan kes di hadapan Khalifah Umar r.a. Justeru itu, lan ya menjadi sebagai salah satu dalil bahawa profesion Peguam Syarie telah wujud berabad lamanya. ## FUNGSl PEGUAM SYARIE * Peguam Syarie seseorang yang menjadi peguam membela anak guamannya di Mahkamah Syariah di dalam kes-kes yang Mahkamah Syariah mempunyai bidangkuasa. Pelanggan atau anak guaman biasanya mengharapkan perkhidmatan sepenuhnya dari peguamnya tanpa mengira samada anakguam mereka itu benar atau salah. * Namun, dalam Islam seorang Peguam Syarie perlu menjalankan amanah Allah ini hendaklah bersikap menegakkan keadilan serta menentang sebarang kezaliman termasuk tidak bersekongkol dengan kezaliman. * lantikan Peguam Syarie, tugas dan tanggungjwab, kuasa dan peranannya adalah tertakluk kepada prinsip-prinsip wakalah. ## Firman Allah bermaksud: * "Katakanlah (Wahai Muhammad): Aku beriman kepada segala kitab yang diturunkan oleh Allah dan Aku diperintahkan supaya berlaku adil di antara kamu.”(Surah As-Syura: 15). * Perintah di atas walaupun ditujukan kepada Rasullullah s.a.w tetapi hanya juga meliputi kita semua, tanpa kecuali. Ini termasuklah hakim, pendakwa, pe gu ama dan seterusnya. Keadilan yang wajib ditegakkan adalah meliputi semua aspek dan bidang, termasuklah dari segi undang-undang, pemBahagian kekayaan, tindak-tanduk dan seterusnya. Ini termasuklah dari segi mendengar perbicaraan, memutuskan kes-kes, mengemukakan fakta, keterangan dan pengolahan dan pembentangan kes-kes semasa perbicaraan. Berlaku adil dalam semua tindakan adalah menjadi tuntutan Islam. * Peguam-peguam juga hendaklah mematuhi perintah Allah ini. Mereka wajib menegakkan keadilan walaupun ianya bertentangan dengan kepentingan diri mereka sendiri atau pelanggan mereka, ## Dengan mempunyai asas untuk menegakkan keadilan serta menentang sebarang bentuk kezaliman, dengan itu Peguam Syarie mempunyai peranan yang besar di Mahkamah. Tugas Peguam Syarie sebagai pegawai Mahkamah ialah membantu Mahkamah agar dapat menghukum dengan adil, tepat dan berkesan. Selain daripada peranan tersebut di atas, Peguam Syariejuga bertindak sebagai wakil anak guamannya di dalam sesuatu pertikaian. ## SEKIAN.WASALLAM ==End of OCR==