00341 Fəlsəfə (AZ) (3) PDF Past Paper

www.sinaqimtahani.net Onlayn sınaq imtahanı ver 00341_Az_Y24_Əyani_Yekun imtahan_HUM 00341 Fəlsəfə 1 Mifologiya icma daxilində hansı başlıca funksiyanı yerinə yetirirdi? Metodoloji funksiyanı Ak...

www.sinaqimtahani.net Onlayn sınaq imtahanı ver 00341_Az_Y24_Əyani_Yekun imtahan_HUM 00341 Fəlsəfə 1 Mifologiya icma daxilində hansı başlıca funksiyanı yerinə yetirirdi? Metodoloji funksiyanı Aksioloji funksiyanı İdraki funksiyanı Tənzimləmə funksiyasını İnzibati funksiyanı 2 İbtidai şüurun sinkretizmini göstərin: Fərqli olanların bir-birinə qovuşuq kimi dərk edilməsi Təbiətlə insan arasındakı fərqin dərk edilməsi Dünyanın subyekt və obyektə bölünməsi Fərdi olanla sosial olanın fərqləndirilməsi Maddi və mənəvinin fərqləndirilməsi 3 Dini şüurun əsasını nə təşkil edir? İdeallar Bilik Etiqad Əqidə Miflər 4 İnsanın mütləq biliyə olan tələbatını ödəmə vasitələri hansılardır? Elm və fəlsəfə Fəlsəfə və din Din və mifologiya Elm və din Elm və incəsənət 5 Aşağıdakılardan hansı elmin funksiyalarına daxil deyil? Kainatın mənşəyini araşdırmaq Atmosfer proseslərini proqnozlaşdırmaq Xeyir və şər arasında seçim etmək Canlı aləmin təkamülünü öyrənmək Mikroaləm proseslərini tədqiq etmək 6 Aşağıdakılardan hansılar elmi biliyin formalaşması üçün vacibdir? Müqəddəs yazılar Əxlaq təlimləri Müşahidə və təcrübə Mifoloji təsəvvürlər Siyasi doktrinalar 7 Aşağıdakılardan hansı dünyagörüşünə uyğundur? Konkret-elmi biliklər Peşə bilikləri Siyasi biliklər Dini biliklər Ümumiləşmiş biliklər 8 Dünyanın dərk edilən olduğunu inkar edənlər hansı mövqeyin tərəfdarlarıdır? Optimizm Materializm falsifikasionizm Deizm Aqnostisizm 9 Dünyanın dərk edilən olduğunu qəbul edənlər hansı mövqedən çıxış edirlər? Fallibilizm Optimizm Materializm İdealizm Aqnostisizm 10 Aşağıdakılardan hansı “fəlsəfə” sözünün qədim yunan dilindən tərcüməsidir? Miflərə məhəbbət İnsana məhəbbət Vətənə məhəbbət Müdrikliyə məhəbbət Elmə məhəbbət 11 Fəlsəfə dünyagörüşünün hansı səviyyəsinə daxildir? emosional adi-gündəlik nəzəri elmi mifoloji 12 Dünyagörüşünün əsas məsələsi aşağıdakılardan hansıdır? son məqsədlər haqqında məsələ ilk başlanğıclar haqqında məsələ insanın dünyaya münasibəti məsələsi biliyin gercəkliyə münasibəti məsələsi dünyanın dərk edilənliyi məsələsi 13 Bunlardan hansı fəlsəfənin predmetinə daxildir? biliyin riyazi əsaslandırılması elmi nəzəriyyənin qurulması metodları biliyin eksperimental təsdiqi biliyin gercəkliyə münasibəti məsələsi mürrəkkəb sistemlərin idarə edilməsi 14 Aşağıdakılardan hansı fəlsəfənin meydana gəlməsi üçün zəruri şərt idi? əkinçiliyin meydana çıxması tayfa birliklərinin təşəkkül tapması vaxtı hesablama sisteminin yaradılması əqli əməyin fiziki əməkdən ayrılması qədim demokratiya nümunələrinin meydana çıxması 15 Aşağıdakıların hansı ilk fəlsəfi təlimləri səciyyələndirir? miflərin nizamsız yığımı qədim eposlar dünya haqqında mifik təsəvvürlərin rasionallaşması dünya haqqında astronomik təsəvvürlər konkret- elmi nəzəriyyələr 16 Fəlsəfi təhsil mütəxəssisdə hansı keyfiyyəti tərbiyə edir? bunların hamısını intizamlılıq əməksevərlik tənqidi yanaşma və müstəqillik dəqiqlik 17 Qədim filosoflar, ilk növbədə, nələr haqqında düşünürdülər? kəmiyyət anlayışı haqqında dünyanın mənşəyi və mahiyyəti üzərində şifahi xalq ədəbiyyatı haqqında Dünyanın tək Allah tərəfindən heçdən yaradılması barədə Günəş sisteminin mənşəyi haqqında 18 Aşağıdakılardan hansı fəlsəfənin predmetini tam şəkildə əhatə edir? Cəmiyyət Təbiət Bütöv bir tam kimi baxılan dünya Iqtisadi sistem Insanın psixik həyatı 19 İlk dəfə olaraq “Filosof” terminini kim işlətmişdir? Platon Aristotel Parmenid Pifaqor Protaqor 20 Aşağıdakıların hansı fəlsəfəni dindən fərqləndirir? Konkret təcrübə və müşahidənin hüdudlarını aşmasıqda Dünyanı rasional şəkildə anlaması Dünyagörüşünə səmtlənməksi Insanın mütləq(bitkin) həqiqətə olan tələbatını qarşılaması İnsanın mənəvi tələbatlarına istiqamətlənməsi 21 Fəlsəfənin hansı bölməsi ilk başlanğıclar təlimi ilə bağlıdır? Qnoseologiya Ontologiya Aksiologiya Sosial fəlsəfə Təbiət fəlsəfəsi 22 Fəlsəfə elmdən nə ilə fərqlənir? Biliyin insana istiqamətlənməsi ilə Dünyanın dərk edilməsinin rasional üsulu ilə Biliyin sistemliyi və əsaslandırılması ilə Dünyanın anlayışlarda inikası ilə Həqiqəti əldə etmək cəhdi ilə 23 Fəlsəfə ilə elm arasında ümumi cəhət aşağıdakılardan hansıdır? Biliklərin təcrübədə yoxlanması Biliyin praktik faydalılığı fövqəltəbii qüvvələrə inam Biliyin insanın fərdi mövcudluğu ilə əlaqələndirilməsi Rasional-məntiqi tədqiqat metodları 24 Fəlsəfənin dünyagörüşü funksiyası nədən ibarətdir? Mədəniyyətin mahiyətini təhlil etməkdən Dünyagörüşünü sistemləşdirmək və əsaslandırmaqdan Idrakın metod və prinsiplərini işləyib hazıramaqdan Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılmasından Elmi nəzəriyyənin məntiqi təhlilindən 25 Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılması fəlsəfənin hansı funksiyasına daxildir? Aksioloji Tənqidi Idraki Metodoloji Dünyagörüşü 26 Dünya haqqında biliklərin qazanılması fəlsəfənin hansı funksiyasına aiddir? Evristik Metodoloji Tənqidi Idraki Dünyagörüşü 27 İdrak metodları və prinsiplərinin işlənib hazırlanmasında fəlsəfənin hansı funksiyası özünü göstərir? Metodoloji Tənqidi Idraki Dünyagörüşü Evristik 28 Fəlsəfənin idrak prosesinin mənşəyini və mahiyyətini öyrənən bölməsi necə adlanır? Ontologiya Antropologiya Prakisologiya Naturfəlsəfə Qnoseologiya 29 Dini şüurun mövcudluq üsulu aşağıdakılardan hansıdır? Duygulardır Məntiqi təfəkkürdür Mövhumatdır Ayin və mərasimlərdir Etiqaddır 30 Fəlsəfənin metafizika kimi mümkünlüyünü hansı cərəyan inkar edirdi? Pozitivizm Paraqmatizm Ekzistensializm Rasionalizm İdealizm 31 Aşağıdakılardan hansı XIX əsrin II yarısında fəlsəfənin inkar edilməsini şərtləndirən səbəb deyil? Konkret elmlərin fəlsəfədən ayrılması Fəlsəfənin metafizika kimi dərk edilməsi Sənaye cəmiyyətinin qərarlaşması Metafizik sistemlər arasındakı ziddiyyətlər Yeni dövr rasionalizmi 32 Miflərin rasionallaşması prosesi hansı əsas ideyalara söykənirdi? geosentrizm və antroposentrizm ideyalarına Dünyanın tək Allah tərəfindən yaradılmasına Tale və “qəza-qədər” ideyalarına Inkişaf və tərəqqi ideyalarına  “ilk başlanğıclar” və “səbəbiyyət” ideyalarına 33 Fəlsəfi təlim ilk dəfə hansı formada meydana çıxmışdır? Sosial-siyasi elm kimi Nəzəriyyənin ilk forması kimi Incəsənətin ilk forması kimi Adət-ənənələrin ümumiləşmiş ifadəsi kimi Ilk astronomik-fiziki elm kimi 34 Dünyagörüşünün strukturunda nəyin önə çıxması fəlsəfənin yaranmasına gətirib çıxardı? Siyasi münasibətlərin Ideologiyanın Təkallahlığın Məntiqi təfəkkürün Emosiyaların 35 Aşağıdakılardan hansı mifoloji dünyagörüşünün dağılmasının səbəbi deyil? əmək alətlərinin təkmilləşməsi adət-ənənələrin nüfuzdan düşməsi əmək bölgüsünün inkişafı ətraf aləmin canlılaşdırılması ibtidai insanın əmək vərdişlərinin inkişafı 36 Mifoloji dünyagörüşü öz gücünü nədən alırdı? Məntiqi təfəkkürdən Adət-ənənələrin nüfuzundan Tək Allaha inamdan Bədii yaradıcılıqdan Insanın emosiyalarından 37 “Hilozoizm” hansı dünyagörüşü forması üçün səciyyəvidir? Dini Elmi Idealist Praqmatik Mifoloji? 38 İnsanı konkret müşahidə və təcrübə hüdudlarını aşıb keçməyə vadar edən nədir? Bioloji varlığıdır Mənəvi-əxlaqi varlığıdır Obrazlı düşünmə qabiliyyətidir Şüuru və məntiqi təfəkkürüdür Maddi nemətlərə bağlılığıdır 39 Formalaşma xüsusiyyətlərinə görə dünyagörüşünün səviyyələri hansılardır? Dini səviyyə Qnoseoloji səviyyə Riyazi səviyyə Mistik və mifoloji səviyyələr Adi-gündəlik və nəzəri səviyyələr 40 Biliyə mənəvi-etik (əxlaqi) münasibət necə xarakter daşıyır? Konkret-elmi Dini-fəlsəfi Məntiqi Psixoloji Siyasi 41 Din və və fəlsəfə insanın hansı köklü tələbatından qaynaqlanırlar? Gözəlliyi sevmək Tamamlanmış (mütləq) biliyə can atmaq Təbiət hadisələrini dərk etmək Maddi durumunu yaxşılaşdırmaq Şan-şöhrət qazanmaq 42 İnsanın dünyada yeri məsələsi hansı problemlər qrupuna daxildir Naturfəlsəfi Aksioloji Psixoloji Qnoseoloji Dünyagörüşü 43 İlk başlanğıclar haqqında təlim nəyin predmetinə daxildir? Aksiologiyanın Qnoseologiyanın Ontologiyanın Fizikanın  Sosial fəlsəfənin 44 İlk fəlsəfi təlimlər hansı ölkələrdə meydana çıxmışdır? Çində, Qədim Romada, Almaniyada Hindistanda, Çində, Yunanıstanda Hindistanda, Misirdə, Italiyada Babilistanda, İspaniyada, İranda Misirdə, İraqda, Yunanıstanda 45 Yunan fəlsəfəsinin ilk məktəblərindən fəlsəfənin mücərrəd təfəkkürə yüksəlişi yolunda ciddi addımları kimlər atdı? Atomistlər və Sokrat Pifaqorçular və sofistlər Pifaqorçular və Eleya məktəbi Heraklit və sofistlər Heraklit və Milet məktəbi 46 Yunan fəlsəfəsinin ilk məktəbləri nəyin güclü təsiri altında idi? Siyasətin Elmin Dinin Mifologiyanın İncəsənətin 47 Qədim Yunanıstanda fəlsəfənin meydana çıxmasıına hansı təlim əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir? Nirvana təlimi Zərdüştilik təlimi Vedaların təlimi Buddizm təlimi Dörd ünsür təlimi 48 Daosizm hansı elmi prinsipin başlanğıcını qoydu? Qanunuyğunluq prinsipinin Dünyanın vəhdəti prinsipinin Təbii seçmə prinsipinin Təkamül prinsipinin Ziddiyyətsizlik prinsipinin 49 Daosizm dünyanı izha edərkən nədən çıxış edirdi? Adət-ənənələrdən Fantastik varlıqlara inamdan Dini təsəvvürlərdən Mifoloji ənənələrdən Təbii səbəblərdən 50 Konfusiyə görə ləyaqətli yaşamağı təmin edən nədir? Möminlik Var-dövlət Güc və hakimiyyət Ənənə və normalara hörmət Biliklər yiyələnmək 51 Rasionalizm ənənələrinin əsası Qədim Çində hansı məktəb tərəfindən qoyuldu? Legizm Moizm Daosizm Adlar məktəbi Konfusiçilik 52 Qədim hind fəlsəfəsin hansı məktəbi rasionalizm ənənələrinin möhkəmlənməsində böyük rol oynadı? Yoqa Vayşeşika Çarvaklar-lokayatlar Mimansa Buddizm 53 Qədim hind fəlsəfəsində ortodoksal məktəblər üçün hansı funksiya daha önəmli idi? Aksioloji funksiya Metodoloji funksiya İdraki funksiya Evristik funksiya İdeoloji funksiya 54 Brahmanlar nəyi əsaslandırmağa çalışırdılar? İnsanların kastalara bölünməsinin dəyişməzliyini Vedaları zənginləşdirmək zərurətini  Dünyanın tək Allah tərəfindən yaradılmasını Dünyada təbbii qanunların müvcudluğunu Nirvana anlayışını 55 Qədim Hindistanda ali varna kimlərdən ibarət idi? Şudralardan Sənətkarlardan Vayşilərdən Kşatrilərdən Brahmanlardan 56 Vedaların hansı hissəsi fəlsəfənin meydana çıxmasında əsas rol oynadı? Riqveda Aranyaklar Samhitlər Brahmanlar Upanişadlar 57 Platona görə ruh insanı nəyə qovuşdurmağa çalışır? O dünyaya Materiyaya Təbiətə İdeyalar aləminə Xeyirə 58 Qədim yunan fəlsəfəsinin ilk məktəbləri üçün aşağıdakılardan hansı səciyyəvi idi? Əxlaq fəlsəfəsi İnsan mövzusu Sosial fəlsəfə Təsərrüfat fəlsəfəsi Naturfəlsəfə 59 Sokratın anlayış haqqında təlimi aşağıdakılardan hansına qarşı yönəlmişdi? Heraklitə qarşı Atomistlərə qarşı Parmenidə qarşı Pifaqorçulara qarşı Sofistlərə qarşı 60 Çarvaklar hansı ənənələrin formalaşmasında mühüm rol oynadılar? Dünyanı kreasionizm prinsipi üzrə izah etmə ənənələrinin Dünyanı təbii-rasional səbəblərlə izah etmə ənənələrinin Dünyanı mifoloji təsəvvürlərə uyğun izah etmə ənənələrinin İlahi vəhy ənənələrinin İdealizm ənənələrinin 61 “Dünyanın əsasında qeyri-müəyyən, sonsüz, daim dəyişən, konkret forması olmayan “apeyron” durur” – fikri hansı filosofa məxsusdur? Fales Zenon Heraklit Anaksimen Anaksimandr 62 Aristotel tərəfindən əsası qoyulmuş məktəb necə adlanır? Eleya məktəbi Milet məktəbi Akademiya Likey Atomizm məktəbi 63 Aşağıdakılardan hansı konfusiçiliyin əsas problemlərini təşkil edir? Məntiqi məsələlər Ontoloji məsələlər Sosial-etik məsələlər Metodoloji məsələlər Humanizm 64 Obyektiv həqiqətin varlığını sübut edərkən Platon hansı fəlsəfi təlimə istinad edirdi? Sofistlərin təliminə Sokratın anlayış haqqında təliminə Parmenidin təliminə Zenonun aporiyalarına Demokritin atomlar haqqında təliminə 65 Kimlər fəlsəfənin mücərrəd təfəkkürə yüksəlişi yolunda mühüm mərhələ təşkil edirdi? Pifaqorçular Empedokl və Homer  Anaksaqor və Orfiklər Milet məktəbinin nümayəndələri Efesli Heraklit və Protaqor 66 Ədədləri birinci, hər predmetin əsası saymaqla, maddi aləmi ikinci hesab edənlər kimlərdir? pifaqorçular atomistlər stoiklər aristotelçilər sofistlər 67 Platonun fikrincə hiss üzvlərimizlə qavranılan dünya: Mahiyyətlər aləmidir Dəyişməzdir İdeyalar aləminin səbəbidir. İdeyalar aləmindən asılıdır Həqiqi varlıqdır 68 Aporiyaları ilə məşhur olan qədim yunan filosofu kimdir? Miletli Fales Stagirli Aristotel Efesli Heraklit Aqraqantlı Empedokl Eleyli Zenon 69 Antik yunan fəlsəfəsinin hansı inkişaf mərhələləri vardır? sokrataqədərki, klassik, ellinizm ellinizm, roma mərhələsi, erkən klassika sokrataqədərki, roma mərhələsi, sofistika klassik, qeyri-klassik mərhələ, ellinizm qeyri-klassik, romamərhələsi 70 Hind fəlsəfəsində qeyri-ortodoksal fəlsəfi məktəblər hansılardır? Caynizm, Buddizm, Lokayata- Çarvak Buddizm, Niyaya, Yoqa Caynizm, Sankxaya, Lokayata Vadenta, Sankxaya, Yoqa Yoqa, Vaşeşika, Mimansa 71 “Nirvana” anlayışı hansı fəlsəfi cərəyana məxsusdur? konfusiçiliyə caynizmə buddizmə sufizmə çarvaklar-lokayatlara 72 Qədim Çin fəlsəfəsində hadisələrin qanunauyğun gedişi haqqında ideyaları hansı məktəb irəli sürmüşdür? daosizm adlar məktəbi legizm konfusiçilik moizm 73 Aşağıdakılardan hansı Hind fəlsəfəsinin qeyri-ortodoksal məktəbidir? vayşeşika mimansa yoqa vedanta buddizm 74 “İnsan hər bir varlığın ölçüsüdür” kəlamı kimə məxsusdur? Sokrata Kanta Platona Marksa Protaqora 75 Klassik dövr Qədim Yunan fəlsəfəsinin nümayəndələri kimlərdir? Fales, Anaksimandr, Anaksimen Demokrit, Heraklit, Platon Sokrat, Platon, Aristotel Protaqor, Zenon, Epikur Ksenofon, Parmenid, Pifaqor 76 Afinada təsis edilmiş fəlsəfi məktəb “Akademiya” kim tərəfindən yaradılmışdır? Sokrat  Aristotel Platon Pifaqor Demokrit 77 Atomizm təliminin nümayəndəsi kimdir? Anaksimandr Demokrit Platon Heraklit Aristotel 78 Milet məktəbinin nümayəndələri kimlərdir? Protoqor, Pifaqor, Sokrat Fales, Anaksimandr, Anaksimen Epikur, Dioqen, Fales Sokrat, Zenon, Aristotel Platon, Heraklit, Demokrit 79 Vedaların biliciləri kimlər hesab olunurdu? Kşatrilər Caynilər Şudralar Vayişlər Brahmanlar 80 Aşağıdakı fikirlərdən hansı Heraklitə aid deyil? Vahid Allah dünyada baş verən bütün hadisə və prosesləri görür, duyur və eşidir. Təbiətdə inkişaf və dəyişmə “loqos” vasitəsilə baş verir. Əksliklərin mübarizəsi bütün mövcudatın, hərəkətin, inkişafın mənbəyidir. Hər şey mübarizə vasitəsilə zərurətdən baş verir. Bütün mövcudatın əbədi, maddi əsası oddur. 81 Aşağıda göstərilənlərdən biri Platonun “ideyalar aləminə” xas əlamət deyil: İdeyalar gerçək varlıqdır İdeya hərəkətsizdir İdeyalar əsl mahiyyətdir İdeya dəyişməzdir İdeyalar maddi dünyadan asılıdır 82 Qədim Hind fəlsəfəsinin ortodoksal məktəblərinin aparıcı mövzusunu nə təşkil edirdi? qnoseoloji problemlər məişət məsələləri ontoloji problemlər təbiət insan-cəmiyyət mövzusu 83 Kim ilk dəfə insanı mənəvi varlıq kimi fəlsəfənin mərkəzi probleminə çevirmişdi? Sokrat Aristotel Platon Protaqor Zenon 84 “Hər şey axır, hər şey dəyişilir” kəlamı kimə məxsusdur? Kanta Platona Heraklitə Hegelə Demokritə 85 Dao terminin mənası nədir? Məna Tərbiyə Təlim Itaət Təbii yol 86 Orta əsrlər fəlsəfəsinə görə insanda ağıl və iradə nəyə xidmət edir? Təbiətə uyğunlaşmaya İnsan azadlığına Cəmiyyətə inteqrasiya olunmağa Dünyanı dərk etməyə Elmin inkişafına 87 Aşağıdakılardan hansı fatalizmi səciyyələndir? Alın yazısına inam  Caduya inam Dialektika Dünyanın sonun inam Rasionalizm 88 Dini dünyagörüşü üçün səciyyəvi olmayanı göstərin: Kosmosentrizm Teosentrizm Esxatologiya Kreasionizm Fatalizm 89 Orta əsrlər fəlsəfəsi hansı ideyanların təməlini qoydu? Humanizm ideyalarının Antroposentrizmin Naturfəlsəfi ideyaların Maarifçilik ideyalarının Mexanisizmin 90 Aşağıdakılardan hansı “kilsə ataları” fəlsəfəsinin nümayəndəsidir? Qriqori Nisski Kuzalı Nikolay Akvinalı Foma Duns Skott Uilyam Okkam 91 Aşağıdakılardan hansı dünyanın Allah tərəfindən heçdən yaradıldığını iddia etmir? Patristika Dualizm Kreasionizm Sxolastika Monoteizm 92 Aşağıdakılardan hansı Orta əsrlər fəlsəfəsi üçün səciyyəvi deyil? Nominalizm Fatalizm Rasionalizm Kreasionizm Realizm 93 Avqustin insanda nəyi kəşf etdi? daxili “Mən”in mövcudluğunu qürur hissini harmoniya hissini məntiqi təfəkkürü etik rasionalizmi 94 Orta əsrlər fəlsəfəsində insanın mahiyyətini ifadə edən anlayışları göstərin sükunət və harmoniya böyümə və çoxalma hərəkət və inkişaf səbr və etiqad ağıl və iradə 95 Xristianlığın Avropada yayılmasında hansı faktor önəmli rol oynadı? bu dinin yoxsulluğa qarşı mübarızəsi kilsədaxili təşkilatlanmanın yüksək səviyyəsi ilahiyyatçıların şəxsi nümunəsi xristianlığın bu dünyada insanlara xoş gün-güzəran vəd etməsi bütpərəstliyin ziddiyyətləri 96 Xristian kilsəsi bir-biri ilə qanlı müharıbələr edən barbar çarlıqlar arasında hansı missiyanı yerinə yetirirdi? xoşməramlı səfir funksiyasını allahın elçisi funksiyasını sülhyaratma missiyasını haqqın divanı funksiasını maarifçilik missiyasını 97 Orta əsr Qərb fəlsəfəsində həqiqi varlıq aşağıdakılardan hansıdır? cəmiyyətdir dövlətdir ideyalar aləmidir Allahdır insandır 98 Xristianlığa görə əmək nəyə xidmət edir? Tanrıya qovuşmağa  Dini inkişaf etdirməyə Insanın günahını yumağa Müqəddəslik zirvəsinə yüksəlməyə Cənnətə düşməyə 99 Var-dövlətin artmasını Allaha xoş gedən əməl sayan hansıdır? Pravoslavlıq Islahatçılıq Katolisizm Protestantizm Yunan-katolisizmi 100 Orta əsrlər fəlsəfəsi hansı prinsipdən çıxış edirdi? kosmosentrizm teosentrizm humanizm estetizm rasionalizm 101 Akvinalı Foma kimdir? Postmodernist Orta əsr filosofu İntibah filosofu Antik dövr filosofu Industrializm dövrünün filosofu 102 Orta əsrlər fəlsəfəsində universalilərin fərdi şüurda mövcud olduğunu hansı təlim bəyan edirdi? nominalizm realizm konseptualizm universalizm ehkamçılıq 103 Orta əsrlər Avropa fəlsəfəsində başlıca ideyaların səciyyəsini göstərin: Nominalizm, realizmvənaturfəlsəfə peripatetizm, heliosentrizm, stosizm Teosentrizm, Sxolastika, apologetika Panteizm, naturfəlsəfə, skeptsizm antroposentrizmvəhumanizmideyaları 104 Xristianlıq Roma imperiyasının süqutunun qarşısını niyə ala bilmədi? bu dünyanı dəyərsizləşdirdiyinə görə humanizmdən uzaq olduğuna görə “iki həqiqət” konsepsiyasını dəstəklədiyinə görə bütpərəstlərə tolerant münasibətinə görə həddən artıq zəif olduğuna görə 105 Teosentrizmə görə mütləq varlıq aşağıdakılardan hansıdır? hər şeyə qadir olan fövqəltəbii başlanğıcdır insandır sonludur kürə formasındadır təbiətdir 106 Aşağıdakılardan hansı dini dünyagörüşünün səciyyəvi cəhətini ifadə edir? rasionalizm kreasionizm humanizm kosmosentrizm antroposentrizm 107 Nominalizm və realizm cərəyanları hansı dövrün fəlsəfəsinə aiddir? Industrial fəlsəfə Orta əsr fəlsəfəsi İntibah fəlsəfəsi Postmodern Antik fəlsəfə 108 Tarixin gedişinin və insanın taleyinin Allah tərəfindən şərtləndiyini bəyan edən prinsip necə adlanır? fideizm monoteizm monizm. fatalizm kreasionizm 109 Orta əsrlər fəlsəfəsində universalilərin fərdi şüurdan asılı olmayaraq mövcud olduğunu hansı təlim bəyan edirdi? patristika rasionalizm. doqmatizm nominalizm realizm 110 Nominalizm Orta əsrlər fəlsəfəsində hansı ənənələrin davamçısıdır ? Bibliya kreasionizm işraqilik rasionalizm peripatetizm 111 Patristika xristianlığı sistemləşdirmək üçün hansı fəlsəfi cərəyana istinad edirdi? peripatetizmə idealizmə rasionalizmə skeptisizmə neoplatonizmə 112 Qərb mədəniyyətinin dünyagörüşü əsasını nə təşkil edirdi? incəsənət xristianlıq bütpərəstlik iudaizm elm 113 Xristianlığın Allahın mahiyyəti haqqında təlimi özündə hansı ənənələri birləşdirir? iudaizm və antik fəlsəfə ənənələrini zərdüştlük ənənələrini rasionalizmi magiyanı bütpərəstlik ənənələrini 114 Xristianlığın Roma imperiyasında zaman keçdikcə möhkəmlənməsinin əsas səbəblərindən biri aşağıdakılardan hansıdır? varlı adamlara rəğbəti onun mütləq həqiqət olması əhalinin əksəriyyətinin əhval-ruhiyyəsinə uyğun gəlməsi bu dünyanı mütləqləşdirməsi daxili ziddiyyətlərdən məhrum olmasıdır 115 Orta əsrlər fəlsəfəsinin səciyyəvi cəhəti aşağıdakılardan hansıdır? ssientizm humanizm kosmosentrizm antroposentrizm sxolastika 116 Məntiqi təhlilə maraq, teologiyaya tabe olma kimi cəhətlər aşağıdakılardan hansına məxsusdur? empirizmə rasionalizmə aqnostisizmə sxolastikaya mistikaya 117 Sxolastika nədir? Allahın mənşəyi haqqında təlim Allahın mahiyyətinin dərkində zəkanın rolunu inkar edən fəlsəfə elmin mənşəyi haqqında təlim idrak nəzəriyyəsi məntiqi-qnoseoloji problemlərin üstünlüyü ilə seçilən fəlsəfi düşüncə tipi 118 Aşağıda göstərilən filosoflardan hansı patristikanın görkəmli nümayəndəsidir? Siseron Platon Avqustin Aristotel Kuzanski 119 Esxatologiya nədir? cəmiyyətin mənşəyi haqqında təlim dəyərlər haqqında təlim dünyanın sonu haqqında təlim  insanın mənşəyi haqqında təlim varlıq haqqında təlim 120 Allahın mahiyyəti haqqında dini təlimlər məcmusuna nə deyilir? fenomenologiya antroposentrizm teologiya ontologiya monadologiya 121 Orta əsrlərdə fəlsəfə nəyə tabe etdirilmişdi? psixologiyaya elmə dövlətə etikaya ilahiyyata 122 Teosentrizmə görə vrlığın yaradıcı başlanğıcı aşağıdakılardan hansıdır? kosmosdur insandır təbiətdir cəmiyyətdir Allahdır 123 Orta əsr fəlsəfəsinin cərəyanı olan realizm üçün hansı təlim səciyyəvidir? ümumi anlayışların real mövcudluğu haqqında təlim dəyərlər haqqında təlim varlıq haqqında təlim idrak haqqında təlim təkcələrin real mövcudluğu haqqında təlim 124 Aşağıdakılardan hansı din üçün səciyyəvidir? əfsunçuluq ehkamçılıq rasionalizm antroposentrizm kosmosentrizm 125 Realizm Orta əsrlər fəlsəfəsində hansı ənənələrin davamçısıdır? hind fəlsəfəsi ənənələrinin kreasionizm ənənələrinin məntiqi empirizm ənənələrinin mistisizm ənənələrinin antik (Qədim Yunan) fəlsəfə ənənələrinin 126 Patristika hansı tələbatdan meydana gəldi? kilsənin tarixini yazmaq zərurətindən kilsənin strukturunu təkmilləşdirmək zərurətindən dini mərasımləri qaydaya salmaq tələbatından dini təlimi əsaslandıraraq sitemləşdirmək zərurətindən bütpərəstliklə barışmaq istəyindən 127 Orta əsrlər dünyaqgörüşü fəlsəfənin hansı funksiyasını, faktiki olaraq, inkar edirdi? ontoloji aksioloji metodololi dünyagörüşü qnoseoloji 128 Xristian ilahiyyatının əsaslarını qoymuş “Kilsə atalarının” fəlsəfəsi necə adlanır? sxolastika dialektika apologetika patristika metafizika 129 Dünyanın Allah tərəfindən heçdən yaradıldığını bəyan edən dünyagörüş necə adlanır? kreasionizm dualizm monoteizm monizm dialektika 130 Orta əsrlər fəlsəfəsinin dünyagörüşü əsasını nə təşkil edirdi? teosentrizm rasionalizm skeptisizm  antroposentrizm kosmosentrizm 131 Orta əsr fəlsəfəsində universalilərin əzəli mövcud olduğunu hansı təlim inkar edirdi? ehkamçılıq nominalizm realizm universalizm konseptualizm 132 Orta əsr fəlsəfəsi hansı problеmlərlə məşğul olurdu? cəmiyyət problemləri ilə idrak problemləri ilə elm problemləri ilə dini problemləri ilə təbiət problemləri ilə 133 Axundova görə aşağıdakılardan hansı doğrudur? Təbiət mənəvi substansiyadan yaranmışdır. Təbiət və yaradan vəhdət təşkil edir. Təbiət öz-özünün səbəbidir Maddi dünya Allah tərəfindən yaradılmışdır. Maddi və mənəvi birgə yaranmışdır. 134 Bu əsərlərdən hansı Əl Qəzaliyə məxsusdur? “Filosofların özünü təkzib” “Fəlsəfənin riyaziyyat elmi ilə əldə edilməsinə dair” “Platon və Aristotelin əsərlərində ümumilik” “Fəzilətli şəhərəhlinin görüşləri” ”Kateqoriyalarda Aristotelin məqsədinə dair” 135 Kəlam nəyə əsaslanır? Qədim yunan filosoflarının əsərlərinə Kəlam təlimi dinin normativ əsaslarına söykənir Hürufilk ideyalarına Sufi ədəbiyyatına Hədislərə 136 İslam mədəniyyətində atomistikanı qəbul edən kimlərdir? Qədərilər İsmaililər Sufilər Əşərilər Cəbrilər 137 Fərabiyə görə, fəlsəfə nə haqqında elmdir? Varlığın ümumi xassələri haqqında elmdir. İlahi və elmi biliklərin qarşılıqlı əlaqəsidir. İdrak haqqında təlimdir. Allah haqqında elmdir. Səbəblər haqqında elmdir. 138 Əl-Kindi fəlsəfənin hansı növlərinin fərqləndirirdi? Rasional və irrasional Səmavi və dünyəvi Elmi və qeyri-elmi Nəzəri və praktiki Dini və elmi 139 Sufi qnoseologiyasında hansı idraka üstünlük verilir? Rasional və ezoterik Hissi və Empirik Hissi və məntiqi Rasional və Elmi İrrasionalvə Ezoterik 140 XIX – XX əsrrin əvvəlləri Azərbaycan fəlsəfəsi üçün hansı problemlər səciyyəvidir? Antropolojiməsələlər Ontolojiproblemlər Sosial - siyasiməsələlər İdrakproblemləri Etikavəestetikaproblemləri 141 Fəlsəfi-dini hərəkat olan hürufilik nə vaxt meydana çıxmışdır? XI-XII əsrlərdə X - XI əsrlərdə XIV –XV əsrlərdə  VIII-IX əsrlərdə XII-XIII əsrlərdə 142 Şərq peripatetiklərinə görə ilk səbəbdən emanasiya prosesində ilk yaranan nədir? Hisslərdir İşıqdır Cəmiyyətdir Əqldir Təbiətdir 143 Sufizm hansı istiqamətlərdə inkişaf edirdi? Ateist və panteist Panteist və dualist Mötədil (monoteist) və ifrat (panteist) Monoteist və dualist Politeist və dualist 144 Əbülhəsən Bəhmənyarın əsərini göstərin “Qanunların ruhu haqqında” “Təbiətin dialektikası” “Məntiq elmi” “Əsrarül-mələkut” “Təhsil kitabı” 145 Azərbaycanda Romantizm cərəyanının nümayəndəsini göstərin Məhəmməd Hadi N.Tusi M.F Axundov A.Bakıxanov N.Nərimanov 146 “Əsrarül-mələkut” əsərinin müəllifi kimdir? N.Nərimanov N.Tusi A.Bakıxanov M.F Axundov M.Hadi 147 Azərbaycan maarifçiliyinin fərqləndirici xüsusiyyəti hansıdır? Sosial siyasi məqamlar önə çəkilir. Deizm inkişaf edir, dini və elmi biliklər çulğalaşır Fəlsəfi akademizm sosial, bədii ideyalarla əvəzlənir. Ateizm əsas yer tutmuşdurş Sosial iştirakçılıq ideyalarının təbliği mühüm yer tutur. 148 Zarvanizmin səciyyəvi cəhəti hansıdır? Rasionalizm və məntqi təfəkkürə üstünlük veriır. Pantezmin vəhdətül - vücud təlmini qəbul edir. Zərdüştilik fəlsəfəsindən qaynaqlanan dini-mistik və fəlsəfi təlimdir Ortadoksal islam fəlsəfəsi ideyalarını əsaslandırır. Telelogiya və fatalizm ideyalarının tərəfdarıdır. 149 Fərabiyə görə Metafizika nə haqqında elmdir? İdrak haqqında Məntiq haqqında Təbiət haqqında İlk başlanğıclar haqqında Teologiya haqqında 150 Kəlam fəlsəfəsinin ilk nümayəndələri kimlər idi? Mütəkəllimlər Şərq aristotelçiləri Əşərilər Mötəzililər Sufilər 151 Müsəlman din fəlsəfəsi necə adlanır? Şərq peripatetizmi Fatalizm Mötəzilizm Qəza-qədər təlimi Kəlam 152 Aşağıdakılardan hansı müsəlman din fəlsəfəsinin meydana çıxmasını şərtləndirən səbəblərdən biridir? İdeoloji məsələlərə dair fikir ayrılıqları Elmi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr Fəlsəfi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr  Əxlaqi məsələlər ətrafında gedən mübahisələr İlahiyyatçılar arasındakı mübahisələr 153 Antik fəlsəfənin Suriya təmsiçiləri üçün hansı məsələlər daha önəmli idi? Sosial-siyasi məsələlər Estetik məsələr İlahiyyat məsələləri İdeoloji məsələlər. Fəlsəfi məsələlər 154 İsgəndəriyyə ilahiyyat məktəbi hansı problemlərlə məşğul olurdu? Elmi-fəlsəfi problemlərlə Xristian ilahiyyatını nəzəri cəhətdən sistemləşdirməklə Sosial-siyasi problemlərlə Əxlaqi-etik problemlərlə Neoplatonizmin inkişafı ilə. 155 Orta əsrlər müsəlman şərq fəlsəfəsinin əsas mənbələri aşağıdakılardan hansılardır? Neoplatonizm və realizm Patristika və Aristotelin fəlsəfəsi İslam dini və çarvakların fəlsəfəsi Qurani-kərim və qədim yunan fəlsəfəsi Qurani-kərim və buddizm 156 Mötəzilizm nəyi inkar edirdi? İnsanın öz əməllərinə görə məsuliyyət daşıdığını Quranın yaranma olduğunu Sözlərin nisbi səciyyə daşıdığını Allahın atributlarının əksəriyyətini İradə azadlığını 157 Orta əsrlər müsəlman Şərq fəlsəfəsinin yaranma səbəblərindən biri aşağıdakılardan hansıdır? Rasionalizm ənənələrinin yüksık inkişaf səviyyəsi Dini məsələlər ətrafında gedən mübahisələr Ticarətin inkişafı Elmin inkişaf səviyyəsi Əmtəə-pul münasibətlərinin inkişafı 158 Əl-Kindiyə görə fəlsəfə nə haqqında bilik verir? mövcudluq haqqında təfəkkür haqqında fəaliyyət haqqında təbiət haqqında materiya haqqında 159 Mütəkəllimlər kimlər idi? Mötəzilizmin tərəfdarları Peripatetiklərə rəğbət göstərənlər Sufilərin ardıcılları Dini ehkamlara mühafizəkar mövqedən yanaşan ilahiyyatçılar Dini azadfikirlilik tərəfdarları 160 Kəlam nədir? Quranı təfsir edən ədəbiyyatdır İslam ilahiyyatı, ortadoksal dini fəlsəfi sistemdir Sufi ədəbiyyatıdır bədii fəlsəfi fikir istiqamətidir Hədislər külliyyatıdır 161 Mötəziliyin əsasını hansı prinsiplər təşkil edir? vicdan azadlığı, ilahi iradə ilahi ədalət, təkallahlılıq Quranın dəyişməzliyi qədərin dəyişməzliyi, quranın əzəli olması Allah kəlam atributuna malikdir 162 Fərabinin xidmətini göstərin: İslam ilahiyyatı ilə sufizmi barışdırmışdır. Şərqdə Aristotel təlimini şərh etmişdir empiriizmin banisidir ortodoksal islam fəlsəfəsini yaratmışdır sufizmi inkişaf etdirmişdir 163 Aşağıdakılardan hansılar Şərq peripatetizminin nümayəndələridir? İbn-Sina, Biruni Nəsimi, Nəimi  əl-Qazali, ər-Razi Miyanəçi, Sührəvərdi əl-Kindi, əl-Farabi 164 Şərq fəlsəfəsində emanasiya nəzəriyyəsi hansı cərəyan üçün səciyyəvidir? İşraqilik Sufizm Peripatetizm Hürufilik Panteizm 165 Təsəvvüf nədir? Qərbdə Şərq fəlsəfəsi bu adla tanınır Xüsusi növ bilikdir İdrak mərhələsidir Sufizmin başqa bir adıdır. Nəzəri biliklər sistemidir 166 Şərq Peripatetizmi üçün səciyyəvi olan cavab variantını seçin: Sünnə hüquq təlimlərinin eklektik sintezidir. İslam şəriəti və Qurani-kərimi antik yunan fəlsəfəsi və Aristotelə uyğunlaşdırmağa cəhd etmişdir. Aristotel təlimindən qaynaqlanmış cərəyandır. Mistik dini fəlsəfi cərəyandır. Şərq Peripatetizmi orta əsrlər Şərq fəlsəfəsində yunan fəlsəfəsi və xüsusilə, Aristotel ideyalarına əsaslanaraq ateizmi təbliğ edir. 167 İşraqilik fəlsəfəsinin banisi kimdir? M.F Axundov Məhəmməd Hadi Əbülhəsən Bəhmənyar Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi A.Bakıxanov 168 Aşağıda göstərilən cavab variantlarından hansı İşraqilik təlimi üçün səciyyəvidir? İşraqilik fəlsəfəsində islama uyğunlaşdırılmış yeni bir emanasiya nəzəriyyəsi yaradılmışdır 6 –cı əsrdə Azərbaycanda yaranmış ictimai fəlsəfi fikir hərəkatıdır. İşraqilik XIV-XV əsrlərdə meydana çıxmış hürufilik sufizm və ismaililikdən qaynaqlanan fəlsəfi-dini mistik hərəkatdır. Zərdüştiliyin əsasında yaranmış, Maniçilik və Məzdəizm ideyalarının davamıdır İşraqilikdə işıq və qaranlıq anlayışları əsas yer tutur Xeyirlə Şər, işıqla zülmətin mübarizəsi təsvir olunur. 169 Orta əsrlərdə Azərbaycan fəlsəfəsində peripatetizmin nümayəndələri kimlərdir? Eynəlqüzat Miyanəci, Əbubəkr Bərdəi Ə.Bəhmənyar, S. Urməvi, N.Tusi Məhəmməd Ərdəbili, Əfzələddin Xünəci N.Gəncəvi, N Tusi, Ə.Ş.Sührəverdi M.Füzuli, S.Urməvi, Y.Qarabaği 170 Orta əsrlər Azərbaycan fəlsəfəsinin əsas cərəyanları hansılardır? ortadoksal islam fəlsəfəsi, maarifçilik Peripatetizm, işraqilik, hürufilik hürufilik, romantizm Qızılbaşlıq, məzdəizm işraqilik, Bəktaşilik 171 Azərbaycanda islama qədərki fəlsəfi təlimlər aşağıdakılardan hansılardır? Maniçilik, İşraqilik, Zarvanizm Məzdəkilik, Zarvanizm, Maniçilik Xürrəmilik hürufilik Alban xristianlığı, Zarvanizm, sufizm Panteizm, əxilik və abdalizm 172 İbn-Sina hansı bilik növlərini fərqləndirir? rasional və irrasional tətbiqi və fundamental ezoterik və məntiqi praktiki və nəzəri dini və elmi 173 Sufizmi İslam şəriətinə uyğunlaşdıran filosofu göstərin: ibn Rəşd İbn Haldun Bəhmənyar М.Hallac  Qəzali 174 “İkili həqiqət” konsepsiyasının müəllifini göstərin: əl-Farabi İbn-Sina əl-Kindi İbn Rüşd əl-Qəzali 175 Azərbaycanda maarifçiliyin əsas nümayəndələri kimlərdir? M.ƏSabir, S.Ə.Şirvani Ə.Hüseynzadə, M.Ə.Rəsulzadə Ə.Topçubaçov, H.Zərdabi A.Bakıxanov, M.F.Axundov N.Tusi, NNərimanov 176 Şərq peripatetiklərinə görə ilk səbəbdən emanasiya prosesində ilk yaranan nədir?–03 hisslərdir işıqdır cəmiyyətdir təbiətdir əqldir 177 Əbülhəsən Bəhmənyar varlığı hansı növlərə bölürdü? substansiya və substrata maddi və ideal maddi və mənəvi canlı və cansız vacib və mümkün 178 Hansı filosofun təlimində insan bədən və ruhun vəhdəti kimi fəlsəfənin çıxış nöqtəsini təşkil edir? Didronun Russonun Lametrinin Holbaxın Feyerbaxın 179 Dekartın fəlsəfi mühakimələrinin çıxış prinsipini göstərin: nurlanma meditasiya şübhə intuisiya dialektika 180 Dekarta görə elmi metodun əsasını aşağıdakılardan hansı təşkil edir? “Özünü dərk et!” «Düşünürəm, dеməli, mövcudam» «Hər şey Allahın idarəsindən asılıdır” «Bilik gücdür” düzgün variant yoxdur 181 Yeni Dövr fəlsəfəsinin əsas problemini göstərin: varlıq problemi maddi və ideal olanın nisbəti problemi insan problemi elmi idrak problemi cəmiyyət problemi 182 Yeni Dövrün fəlsəfi cərəyanı olan empirizimin banisini göstərin? C.Lokk F.Bekon B.Spinoza R.Dekart Q.Leybnits 183 Kantın yaradıcılığı hansı dövrlərə ayrılır? məntiqi və praktiki tənqidəqədərki və tənqidi gənclik və yetkinlik metafiziki və dialektik idealist və materialist 184 Alman klasisk fəlsəfəsinin mərkəzi problemini göstərin: insan və Allah subyekt və obyektin eyniyyəti ilkin başlanğıc həyatın mənası  insan psixikasının strukturu 185 Hegelin dialektik metodu nəyi aşkarlamağa imkan verir? inkişafı bazar iqtisadiyyatının mahiyyətini insanın dual təbiətini əmək bölgüsünün səbəblərini düzgün variant yoxdur 186 Hegelin sistemində təbiət və tarixi nə yaradır? zərurət təbii qanunlar təsadüf Allahın iradəsi mütləq ideyanın inkişaf məntiqi 187 Hegel hansı fəlsəfi cərəyanın nümayəndəsidir? materialist monizm subyektiv idealizm idealist plüralizm obyektiv idealizm metafizik materializm 188 İdrak metodu kimi dialektikanı kim işləyib sistemləşdirmişdir? Hegel Marks Dekart Leibnits Kant 189 Alman klassik fəlsəfəsinin nümayəndəsini göstərin: Volter Didro J. Fixte Dekart P. Holbax 190 “Özündə şeylər” anlayışını dovriyyəyə ilk dəfə hansı filosof daxil etmişdir? Fixte Spinoza Marks Kant Dekart 191 Maarifçiliyin sosial idealı öz ifadəsini nədə tapır? teokratik cəmiyyət ideyasında materializmə meylli olmalarında tapmışdır ağılın prinsipləri əsasında cəmiyyəti yenidən qurmaq çağırışlarında elmin tərəqqisinə çalışmalarında monarxiyanın təbliğində 192 Substansiyanın dualizmi ideyası kimə məxsusdur? İbn-Sinaya Dekarta Platona Hegelə Haydeggerə 193 Substansiyanın yeganə olduğunu iddia edən kimdir? Kant Demokrit Spinoza Dekart Leybnis 194 Spinozaya görə substansiya aşağıdakılardan hansıdır? bunların hec biri ruh materiya təbiət canlılar aləmi 195 Aşağıdakılardan hansı Dekartın substansiya anlayışına uyğundur? dualist səciyyə daşıyır Insanın yaratdıqlarıdır özü-öz mövcudluğunu şərtləndirən varlıqdır kainatdır  əşyalardır 196 Dekarta görə elmi metod öz mənbəyini nədən götürməlidir təcrübədən ilahiyyatdan məntiqi təfəkkürdən müşahidələrdən siyasətdən 197 Humanizm aşağıdakılardan hansının mərkəzi ideyasıdır? klassik alman fəlsəfəsinin modernizm fəlsəfəsinin intibah fəlsəfəsinin orta əsrlər müsəlman şərq fəlsəfəsinin ellinizm dövrü fəlsəfəsinin 198 Antroposentrizm hnsı dövrün fəlsəfəsini səciyyələndirən termindir? antik (qədim yunan-rom fəlsəfəsini intibah dövrü fəlsəfəsini qədim Şərq fəlsəfəsinin yeni dövr fəlsəfəsini orta əsrlər fəlsəfəsini 199 Bekona görə elmi metod öz başlanğıcını nədən götürülməlidir? sadə müşahidədən ilahiyyatdan məntiqi təfəkkürdən bədii əsərlərdən təcrübədən 200 Empirizm cərəyanı idrakın mənbəyini nədə görürdü? riyaziyyatda təfəkkürdə incəsənətdə dində təcrübədə 201 Yeni dövr fəlsəfəsində panteizm ideyaları hansı filosofa məxsusudur? Rdekarta Fbekona Thobbsa B.Spinozaya Leybnisə 202 Klassik alman fəlsəfəsində dialektik inkişaf qanunlarını hansı filosof sistemləşdirmişdir? Fixte Hegel Feyerbax? Şellinq Kant 203 İ.Kant aşağıda göstərilən hansı idrak cərəyanına mənsub idi? Sensualizm Skeptisizm? Aqnostisizm Rasionalizm Empirizm 204 Fransız mexanistik materialistləri kimlərdir? Volter, Didro, Haydegger Yaspers, Volter, AKamyu Didro, Holbax, Spinoza? Lametri, Holbax, Helvetsi Kant, Russo, Dalamber 205 Adı çəkilənlərdən kim fransız filosofudur? F.Bekon QLeybnis? R.Dekart T.Hobbs A Lametri 206 “Məntiq elmi” əsərinin müəllifi kimdir? Fixte Kant Hegel Feyerbax  Şellinq 207 Hegelə görə anlayışın hərəkəti prosesi hansı xarakter daşıyır? Dalğavari Metafizik Davamlı Dialektik Mütəmadi 208 Dünyanın vahid başlanğıcdan necə yaranmasını Şellinq nəyin vasitəsilə dərk edilməsini mümkün hesab edirdi? Fərdin mənəvi mkanları vasitəsilə “Mütləq mən”in empirizmi vasitəsilə Subyektin təşəkkürü vasitəsi ilə Intellektual intuiasiya vasitəsi ilə Rassional qavrayış vasitəsi ilə 209 Fixtenin “Mütləq Mən” anlayışı nəyi bildirir? Fərdin idrakı qabiliyyəti Insanın ümumi şəkildə tamlığı Subyektin imkanları Bütün mövcudatın mütləq başlanğıcı Insanın özünü idrakı 210 Kantın “Özündə şeylər” anlayışı nəyi bildirir? Praktiki səciyyə daşıyan hissləri Insanın duyğu və qavrayışını Təbiət ünsürlərini Qeyri-maddi, ideal mövcudatı Duyğuları oyadan xarici reallıqları 211 Kantın aprior mühakimələri nəyi bildirir? Bir-birindən fərqli olan fikirləri Müşahidə edilən hissləri Təcrübəyəqədərki mühakimələri Praktiki səciyyə daşıyan fikirləri Müsbət(pozitiv) xarakterli mühakimələri 212 Holbaxa görə materiyanın əsas atributu nədir? hərəkət əşyavilik Zaman Məkan Uzunluğu və eni 213 Fransız materializmində dünyanın mexaniki mənzərəsi kimin tərəfindən əsaslandırılmışdır? Didro Kondilyak Volter Holbax Russo 214 Helvetsi və Kondilyak nəyi eyniləşdirdi? Nəzəriyyə və təcrübəni Cism və ruhu Hissi və ağılı Cəmiyyət və təbiəti Materiya və ideyanı 215 C.Lokk hansı fəlsəfi mövqedən çıxış edirdi? Obyektiv idealizm Sensualizm və empirizm Rasionalizm Dini sxolastika Panteizm 216 Q.Leybnis bölünməz monadaları nə hesab edirdi? şüurun məzmunu əqlin əsası Təbiətin mahiyyəti zəkanın bütləri Təfəkkürün nəticəsi 217 Dekarta məxsus idrak metodunda mühüm prinsiplərdən biri hansıdır? Inkaretmə Mütənasiblik Fərqləndirmə  Ardıcıllıq Fasiləsizlik 218 “Düşünürəm, deməli, mövcudam” aforizmi kimə məxsusdur? Q.Qalileyə F.Bekona C.Lokka R.Dekarta Q.Leybmitsə 219 F.Bekonun fikrincə “idollar” nəyə mane olur? Empirik faktların toplanılmasına Mühakimələrin bir-birilə tutuşdurulmasına Rasional problemin açıqlanmasına Nəzəri biliyin əsaslandırılmasına Həqiqi, obyektiv biliyin əldə edilməsinə 220 Sonsuz kiçilənlər haqqında riyazi metod nəyi tədqiq etməyə imkan verirdi? Kimyəvi prosesləri Biokimyəvi prosesləri Bioloji prosesləri Hərəkəti riyazi dildə ifadə etməyi Sosial prosesləri 221 Frensis Bekonun işlədiyi elmi-tədqiqat metodu necə adlanır? Deduktiv metod İnduktiv metod Modelləşdirmə metodu Rasional metod Abstraktlaşdırma metodu 222 İntibah dialektikasının əsasını kim qoymuşdur? BTelezio Kuzalı Nikolay NKopernik Parasels CBruno 223 İndustrializm dövrünə təsadüf edən panteizm nədir? Tanrının insanla qarşı-qarşıya qoyulması Təbiətin və insanın fərqli mahiyyət daşıması Tanrının təbiətlə eyniləşdirilməsi Cəmiyyətin təbiətlə yekcinsliyi Insanın təbiətlə vəhdət təşkil etməsi 224 İntibah dövrünə xas olan fəlsəfi dünyagörüşdə hansı ideya daha çox inkişaf etmişdir? Kosmopolitisizm Islamçılıq Humanizm Təkamülçülük Teosentizm 225 İntuisionizmə görə (A.Berqson) varlığa adekvat olan idraki qabiliyyət hansıdır təfəkkür duyğu induksiya iradə intuisiya 226 İnsanın tənhalığa məhkum olduğunu söyləyən fəlsəfi cərəyanı göstərin Ekzistentializm volyuntarizm Marksizm praqmatizm Freydizm 227 Həyatın mənası, həyat və ölüm problemi hansı fəlsəfi cərəyanın mərkəzi problemlərindən biridir? Aristotelizmin Bekon Rasionalizmin Marksizmin ezistensializmin 228 Fəlsəfi biliyin bir istiqaməti kimi "elm fəlsəfəsi"nin qərarlaşması ilə bağlı aşağıdakılardan hansı doğrudur? Orta əsrlərdə XX əsrin ikinci yarısında  Yeni Dövrdə Marksizm fəlsəfəsində İntibah dövründə 229 Fəlsəfənin metafizika ilə eyniləşdirən cərəyanı göstərin ekzistentializm pozitivizm fenomenologiya Freydizm neofreydizm 230 " Dildən düzgün istifadə edilməməsi psevdoproblemlər yaradır” tezisini müdafiə edən cərəyanı göstərin obyektiv idealism neofreydizm Ekzistentializm Neopozitivizm Marksizm 231 Husserl bu cərəyanlardan hansının əsasını qoymuşdur? psixoanaliz personalizm obyektiv idealizm fenomenologiya hermenevtika 232 Həyat fəlsəfəsinin nümayəndəsini göstərin Freyd Fromm Nitşe Junq Kamyu 233 Fəlsəfənin XX əsrdə ortaya çıxan sahələrindən birini göstərin strukturalizm antropoloji materializm subyektiv idealizm nominalizm obyektiv idealizm 234 Qeyr-klassik cərəyanlardan "anlama"nı idrakın metodu kimi qəbul edən cərəyanı göstərin personalizm strukturalizm fenomenologiya Həyat fəlsəfəsi nominalizm 235 “Fəlsəfə göydən yerə enməli və insan həyatının praktik problemlərini həll etməlidir “ tezisini irəli sürən təlim hansıdır? Freydizm praqmatizm personalizm fenomenologiya pozitivizm 236 Hakimiyyətə iradənin olmasını, canlı olan hər şeyin özünütəsdiqə can atdığını deyən filosofu göstərin Marx Engels Nitşe Kont Şopenhauer 237 Yeni dövr fəlsəfəsi nə ilə sıx bağlı idi? ideologiya ilə Elmlə ekologiya ilə dinlə incəsənətlə 238 Sərhəd situasiyası anlayışı hansı cərəyanda mühüm yer tutur Fenomenologiyada Personalizmdə Praqmatizmdə Ekzistensializmdə Strukturalizmdə 239 Haydeggerin irəli sürdüyü anlayışı göstərin  Allaha doğru varlıq xoşbəxtliyə doğru varlıq məyusluğa doğru varlıq ölümə doğru varlıq həyata doğru varlıq 240 J.P.Sartra görə insana münasibətdə hansı doğrudur? mahiyyət mövcudluqdan əvvəldir Mövcudluq mahiyyətdən əvvəldir dübyaın reallığının inkar edilməsi mahiyyət və mövcudluq eyniyyət təşkil edir varlıq şüuru şərtləndirir 241 Ekzistensializm insanla bağlı baxışlarını aşağıdakılardan hansı əks etdirir insan Allaha bənzər yaradılmış və onun taleyini də Allahın iradəsi şərtləndirir insanın davranışlarını bizim bilmədiyimiz qeyri-şüuri istəklər şərtləndirir insan azadlığa və hər şeyə görə məsuliyyət daşımağa məhkumdur həyatımızda hər şey təsadüfidir, buna görə də suyun axarı ilə üzmək və ümidlə yaşamaq lazımdır insanın həyatı taledən, qismətdən asılıdır 242 İnsanı özü özünü determinasiya edən, özü özünü layihələşdirən varlıq kimi nəzərdən keçirən fəlsəfi cərəyanı göstərin praqmatizm fenomenologiya pozitivizm ekzistensializm freydizm 243 ”Ekzistensiya” termini tərcümədə hansı mənanı verir məhəbbət idrak dövretmə inkişaf mövcudluq 244 Müasir Qərb fəlsəfəsində irraisonalist cərəyanı göstərin ekzistensializm strukturalizm marksizm praqmaizm neopozitivizm 245 Müasir Qərb fəlsəfəsinin cərəyanını göstərin Buddizm patristika praqmatizm aqnostisizm tomizm 246 Müasir fəlsəfənin materialist cərəyanı hansıdır? fenomenologiya praqmatizm marksizm neotomizm ekzistensializm 247 Pozitivizmin banisi kimdir? Marks Kont Husserl Nitsşe Berqson 248 A.Şopenhauerə görə dünyanın ilk əsasını nə təşkil edir? dünya ruhu həyat atman hakimiyyət əzmi iradə 249 İradəni həyat və idrakın əsas prinsipi kimi qiymətləndirən kim olmuşdur? Haydegger Şopenhauer Zimmel O.Şpenqler Diltey 250 ”Həyat fəlsəfəsi”niun nümayəndələrini göstərin Lokk Hegel Nitsşe Popper Fixte 251 İntuisiyanı dünyanı anlamanın yeganə vasitəsi olduğunu bildirən fəlsəfi cərəyan hansı məktəbə mənsubdur? fenomenologiyaya pozitivizmə neorasionalizmə praqmatizmə həyat fəlsəfəsinə 252 İdrakda zəkanın rolunu inkar edən və ya onu məhdudlaşdıran, ön plana iradəni, hissi seyri, intuisiyanı çəkən fəlsəfi mövqe necə adlanır? rasionalizm irrasionalizm skeptisizm stiyentizm empirizm 253 Həyat fəlsəfəsi nümayəndələri varlığın əsas xüsusiyyətini nədə görürdülər arasıkəsilməz strukturunda təfəkkürdə materiyada arasıkəsilməz bütöv axında onun mükəmməl bitkinliyində 254 Qeyri-klassik istiqamətin (həyat fəlsəfəsi, intutivizm, ekzistensializm) nümayəndələri klassik fəlsəfənin hansı əsas xüsusiyyətini tənqid edirlər apriorizmini realizmini empirizmini induktivizmini rasionalizmini 255 Postpozitivizmə kimlər aiddir? M.Fuko, J.Derrida, J.Liotar M.Şlik, O.Neyrat, R.Karnap İ.Lakatos, P.Feyerabend, T.Kun O.Kont, HSpenser, EMax A.Berqson, KJaspers, MHaydegger 256 Neopozitivizmə görə fəlsəfənin predmetini nə təşkil edir? mənəvi varlıq kimi düşünülən cəmiyyət dərk edən insan mənəvi həyat və əxlaq təşkil edir dil və ilk növbədə, elm dili bioloji növ kimi insan, 257 Praqmatizmdə U.Ceymsin universal təcrübə, “şüur axını”, "plüralist kainat" təlimi başqa cür necə adlanır? radikal empirizm radikal avtoritarizm radikal rasionalizm radikal koqnitivizm radikal antroposentrizm 258 Praqmatizmdə “Pirsin prinsipi” hansıdır? predmet haqqında bizim ideyamız onun doğurduğu hissi təəssüratlar haqqında ideyadır predmet haqqında bizim ideyamız onun rasional qavrayışıdır predmet haqqında bizim ideyamız onun ideal surətidir predmet haqqında bizim ideyamız onun simvolik ifadəsidir “predmet haqqında bizim ideyamız onun əhəmiyyət daşıdığını bildirən“ kimi səslənir 259 Praqmatizim Ç. Pirsə gorə nəyi ifadə edir? “İstehsal ruhunu” “laboratoriya ruhunu” “Ziddiyətin ruhunu” “həyatın ruhunu” “məntiqin ruhunu” 260 Praqmatizmin əsası kimlər tərəfindən qoyulmuşdur? H. Reyhenbax, K Hempel Ç. Pirs, UCeyms, C Dyui  MŞlik, R Karnap, K Gödel E. Fromm, R Yaspers, M Haydegger tərəfindən qoyulmuşdur B. Rassel, L Vitgenşteyn, B Kroçe 261 Müasir qərb fəlsəfəsinin antissientist cərəyanlarında linqvistik dönüş kimin adı ilə bağlıdır? E. Husserlin A.Kamyunun K. Yaspersin Q. Marselin adı ilə bağlıdır M. Haydeggerin 262 Müasir qərb fəlsəfəsinin ssientist cərəyanlarında linqvistik dönüşün təşəkkülündə həlledici rol kimə məxsusdur? B. Rasselə T.Kuna məxsusdur L.Vitgenşteynə R. Karnapa K.Popperə 263 Müasir Qərb fəlsəfəsinin antissientist məktəblərinə hansılar daxildir? “həyat fəlsəfəsi”, analitik fəlsəfə, praqmatizm ekzistensializm, hermenevtika, strukturalizm fenomenologiya, ekzistensializm, strukturalizm aiddir hermenevtika, personalizm, postmodernizm praqmatizm, ekzistensializm, frankfurt məktəbi 264 Müasir Qərb fəlsəfəsində ssientist istiqamətə hansılar aiddir? elm fəlsəfəsi, personalizm, postmodernizm aiddir personalizm, postmodernizm, frankfurt məktəbi postmodernizm, analitik fəlsəfə, strukturalizm praqmatizm, neopozitivizm, strukturalizm hermenevtika, “həyat fəlsəfəsi”, ekzistensializm 265 İnsana eksiztensialist yanaşma üçün aşağıdakılardan hansı səciyyəvidir? “həyatda hər şey təsadüf üzündən baş verir, buna görə də bəxtin gətirməsinə bel bağlamaq lazımdır” “insanın əməlləri heç də həmişə dərk edilməyən şüursuz istəklərlə şərtlənir” “insanın səylərinə baxmayaraq, hər şey son nəticədə ondan deyil, taledən asıldır” “insanın mövcudluğunun dəyəri, onun nəaliyyətidir” müddəası səciyyəvidir "insan azadlığa və öz əməllərinə görə cavabdehlik daşımağa məhkumdur” 266 İnsanın azadlığı, onun atılması və tənhalığı, sərhəd situasiyaları haqqında müddəalar hansı cərəyanda özünə yer almışdır? praqmatizmdə əsaslandırılmışdır ekzistensializmdə neopozitivizmdə strukturalizmdə psixoanalizdə 267 Ekzistensialistlərin diqqət mərkəzində olan varlıq forması hansıdır? axirət dünyasıdır təbiətin varlığıdır insanın fərdi mövcudluğudur mütləq ruhdur sosial varlıqdır 268 Falsifikasiya prinsipinin mahiyyəti nədən ibarətdir? elmi nəzəriyyələr təkzib olunanadək həqiqidir elmi bilik öz təsdiqini təcrübədə tapır biliyin doğruluğu onun məntiqi ziddiyətsizliyindəndir biliyin doğruluğu onun obyektiv reallığa uyğunluğu ilə müəyyənləşir biliyin doğruluğu onun fəlsəfi paradiqmalara uyğunluğu ilə müəyyən olunur 269 M.Haydegger insan varlığının ekzistensiya kimi situativliyini nədə görür? insanın mövcudluğu və mahiyyətinin iqtisadiyyatın səviyyəsi ilə şərtlənməsində insanın "dünyada varlıq" olmasında insanın mövcudluğu və mahiyyətinin təbiət tərəfindən müəyyən olunmasında insanın mövcudluğu və mahiyyətini cəmiyyətin müəyyn etməsində insanın mövcudluğu və mahiyyətinin Allah tərəfindən təyin olunmasında 270 M.Haydegger insanın varlığını necə səciyyələndirir ölümə doğru, yoxluğa doğru istiqamətlənmiş varlıq kimi sosial varlıq kimi onun cismani mövcudluğu kimi onun mədəniyyətdəki mövcudluğu kimi təbiətin bir parçası kimi 271 M.Haydeggerə görə insanın şeylər aləmindəki mövcudluğu onda hansı təəssüratlar doğurur instniktlər, impluslar laqeydlik, biganəlik qorxu, narahatlıq sevinc, məmnunluq qüssə, ümidsizlik 272 J.P.Sartr azadlığı necə başa düşür? azadlıq dərk edilmiş zərurətdir azadlıq insanın öz borcunu dərk edərək yaşamasıdır azadlıq insanın öz təbiətinə uyğun yaşamasıdır azadlıq insanın məhkum olduğu və məsuliyyət daşıdığı seçimdir azadlıq müəyyən edilmiş normalara könüllü surətdə riayət etməkdir 273 J.P.Sartr insan varlığının özünəməxsusluğunu nədə görür? insanın mahiyyəti cəmiyyət tərəfindən müəyyənləşdirilir insanın mövcudluğu onun mahiyyətindən qabaq gəlir insanın mövcudluğu və mahiyyəti Allah tərəfindən müəyyənləşdirilir insanın mövcudluğu və mahiyyəti təbiətlə şərtlənir insanın mövcudluğu və mahiyyəti iqtisadiyyatın səviyyəsi ilə şərtlənir 274 Praqmatizm elmi necə başa düşür? səhih və sübut olunmuş biliklər sistemi kimi dünyagörüşünün əsasını təşkil edən biliklər sistemi kimi? insanın biliklərin faydalılığına olan kollektiv inamı analiz vasitəsi ilə dünyanı dərketmə üsulu kimi predmetlərin mahiyyəti haqqında yeni bilik əldə etmək prosesi kimi 275 Materiyanın müvcudluq formasını göstərin tənəzzül idrak tərəqqi materiya məkan 276 Hərəkətin formalarının təsnifatını kim təklif etmişdir? Kant Engels Platon Aristotel Hegel 277 Ontologiya özündə aşağıdakı hansı məsələləri birləşdirir? ideyaların mənşəyi biliyin mənşəyi dünyanın mənşəyi və onun universal əlaqələri anlayış və mühakimələrin mənşəyi idrakın prinsiplərini 278 Təbiətin varlığını fəlsəfənin hansı bölməsi öyrənir? naturfəlsəfə ontologiya? praksiologiya antropologiya aksiologiya 279 Zaman anlayışının fəlsəfi mahiyyəti nədən ibarətdir? obyektiv mövcudluq bütün mövcudluq? subyektiv mövcudluq hadisələrin baş vermə ardıcıllığı və müddəti maddi predmetlərin ölçüsü 280 Məkan anlayışının fəlsəfi mahiyyəti nədən ibarətdir? bütün mövcudluq subyektiv mövcudluluq hadisələrin baş vermə ardıcıllığı və müddəti obyektiv mövcudluq predmetlərin ölçüsü və yerləşmə qaydası 281 Substansiya anlayışının mahiyyəti nədən ibarətdir? obyektiv mövcudluq özü-özünün səbəbi olan müstəqil varlıq dünyada baş verən dəyişkənlik subyektiv mövcudluq? bütün mövcudluq 282 Varlığın formaları hansı bənddə düzgün qeyd edilmişdir? təbiət, bitgilər aləmi mənəvi varlıq, insan şüur, mənəvi varlıq materiya, cansız təbiət? cəmiyyət, maddi istehsal 283 Varlığın fəlsəfi anlayışının mahiyyəti nədən ibarətdir? varlıq bütün mövcud olanı ifadə edən fəlsəfi kateqoriyadır varlıq dəyişkənliyi bildirən anlayışdır varlıq ideyalar aləmini bildirən anlayışdır varlıq subyektiv mövcudluğu bildirən anlayışdır varlıq obyektiv mövcud olanı ifadə edən fəlsəfi kateqoriyadır 284 Varlıq haqqında fəlsəfi təlim necə adlanır? praksiologiya? antropologiya qnoseologiya ontologiya aksiologiya 285 Varlığın əbədi və ideal dəyərə malik olduğunu kim təxmin edir? Sokrat Heraklit Fales Platon Protoqor 286 Orta əsr Qərb fəlsəfəsinin ontoloji prinsipi nə idi? tarixilik kreasionizm rasionalizm formalizm vəhy 287 Materiyanın mövcudluq formaları hansılardır? keçmiş və gələcək məkan və zaman təkamül və tənəzzül fasiləsizlik və sonsuzluq dəyişkənlik və inkişaf 288 Varlığın atributu hansıdır? təkamül zəka materiya hərəkət ideya 289 Engelsin təklif etdiyi hərəkət formalarına aid deyil? fiziki hərəkət mexaniki hərəkət kimyəvi hərəkət sosial hərəkət biristiqamətli hərəkət 290 Aşağıdakı təyinatlardan hansı materiyanın mahiyyətini daha dolğun açır? materiya – hər şeyin əsasını təşkil edir materiya – fəlsəfi kateqoriyadır materiya – obyektiv reallıqdır, şüurdan asılı olmayaraq mövcuddur materiya - əsas substansiya, ilkin materiyadır materiya – duyğular məcmusudur 291 Varlıq terminini fəlsəfəyə kim gətirib? Aristotel Kant Hegel Parmenid Platon 292 Varlığın əsas növləri aşağıdakılardan hansılardır? şüur və mənəvi varlıq cəmiyyət və maddi istehsal varlığı maddi sistemlərin varlığı maddi və mənəvi varlıq təbiət və heyvanat varlığı 293 Varlığın sinonimləri aşağıda sadalananlardan hansılardır? reallıq və gerçəklik nə isə və qeyri-mövcud olma var olma və yoxluq qeyri-varlıq və nə isə yoxluq və dünya 294 Ontologiya nə haqqında təlimdir? inkişaf təlimi dəyərlər təlimi varlıq təlimi idrak təlimi ziddiyyətlər təlimi 295 Ontologiya hansı məsələni özünə daxil edir? ziddiyyətlərin mənşəyi və formaları biliyin mənşəyi şüur və ideyaların mənşəyi anlayış və mühakimələrin mənşəyi dünyanın mənşəyi və onun universal əlaqələri 296 Məkan və zaman kateqoriyalarının anlaşılmasına dair müxtəlif konsepsiyalar hansılardır? metafizik və idealist substansial və relyasion dualist və monist dualist və materialist hissi və rasional 297 Materiyanın təşkili səviyyələri hansılardır? predmet, yaxud hadisənin təşkili səviyyəsi cansız materiya, canlı və sosial səviyyə fasiləsiz maddi mühit elementar hissə və ideyaların təbiəti mikro- və makroaləm səviyyəsi 298 Materializmə görə fəlsəfənin əsas məsələsi nələr arasındakı münasibəti ifadə edir? varlıq və insan varlıq və təfəkkür inam və zəka materiya və ruh şüur və inam 299 Monizmin müxtəlif növlərini qeyd edin obyektiv və maddi materialist və idealist metafizik və dialektik empirik və nəzəri subyektiv və ideal 300 Yalnız bir substansiyadan çıxış edən fəlsəfi cərəyan necə adlanır? materializm monizm aqnostisizm dualizm idealizm 301 Varlığın formaları aşağıdakılardan hansılardır? cəmiyyət və maddi istehsal varlığı insan və ictimai varlıq materiya və cismin varlığı təbiət və heyvanat varlığı şüur və mənəvi varlıq 302 Orta əsrlər xristian fəlsəfəsində “həqiqi varlıq” nə idi? Allahın varlığı ideyalar aləmi obyektiv varlıq insan varlığı ictimai varlıq 303 “Qeyri-varlıq” məfhumunun sinonimləri aşağıdakılardan hansılardır? mövcudluq və gerçəklik gerçəklik və reallıq var olma və yoxluq varlıq və yoxluq yoxluq və qeyri-mövcudluq 304 Relyasion konsepsiya məkan və zamanı mahiyyətcə nə hesab edirdi? Aksidensiya Əlamət Substansiya Münasibət Kəmiyyət 305 Qədim yunan fəlsəfəsi varlığa hansı mövqedən yanaşırdı? Materializm mövqeyindən İdealizm mövqeyindən Dualizm mövqeyindən Monizm mövqeyindən Skeptisizm mövqeyindən 306 Yeni dövr fəlsəfəsi materiyanı hansı xüsusiyyətinə görə təyin edirdi? faydalı olduğuna görə ilk başlanğıc olduğuna görə Allah tərəfindən yaradılmadığına görə atributuna görə təcrübə obyekti olmasına görə 307 Varlığın materiya və formadan törədiyini iddia edən filosof kimdir? Akvinalı Foma Aristotel Dekart Holbax Platon 308 Varlığa ilk başlanğıcın əbədi dövranı kimi baxanlar kimlər idi? Yeni dövr filosofları İntibah dövrü filosofları Qədim yunan filosofları Postmodernistlər Orta əsrlərin filosofları 309 Varlığın formaları arasında hansı münasibətlər mövcuddur? iyerarxik münasibətlər kəmiyyət-keyfiyyət münasibətləri səbəb-nəticə münasibətləri relyativ münsibətlər məzmun-forma münasibətləri 310 “Varlıq” və “yoxluq” anlayışlarının relyativliyi nə deməkdir? Varlıq yoxluğa nəzərən ilk anlayışdır Varlıq anlayışı yoxluğa nəzərən daha məzmunludur Bu anlayışlar biri digərinə nəzərən təyin edilə bilər Varlığın həcmi yoxluğa nəzərən daha böyükdür Varlıq anlayışını yoxluqdan kənarda istifadə etmək olmaz. 311 Varlıq anlayışı haqqında aşağıdakılardan hansı doğrudur? Varlığın məzmunu onu digər anlayışlardan fərqləndirməyə imkan vermir Varlıq məzmunca ən zəngin anlayışdır Varlıq digər anlayışlardan öz məzmununa görə fərqlənir Varlıq həcminə görə ən yoxsul anlayışdır Varlıq daxilən ziddiyyətsiz anlayışdır. 312 Anlayışın məzmunu ilə həcmi arasındakı münasibəti ifadə edən əlaqə necə adlanır? tərs mütənasiblik qanunu kafi əsas qanunu relyativlik qanunu düz mütənsiblik qanunu ziddiyyətsizlik qanunu 313 Anlayışın məzmunu nəyə deyilir? Anlayışın ifadə etdiyi obyektlər üçün ortaq əlamətlərin məcmusu Bir obyekti digərindən fərqləndirən əlamətlərin məcmusu Anlayışın əhatə etdiyi predmetlər çoxluğu Anlayışın istifadə edildiyi situasiyalar çoxluğu Anlayışın ifadə etdiyi obyektlərin mühüm əlamətlərinin məcmusu 314 Obyekti səciyyələndirən xüsusiyyətləri ən ümumi formada ifadə edən kateqoriyalar hansılardır? varlıq, idrak, fəaliyyət məkan, zaman, keyfiyyət hərəkət, sükunət, kütlə səbəb, məkan, nəticə materiya, şüur, kəmiyyət 315 Aşağıdakılardan hansı materiyanın mahiyyətini düzgün açır? materiya – varlığın əsasını təşkil edir materiya – duyğuların məcmusudur materiya – fəlsəfi kateqoriyadır materiya - substansiyadır materiya – insana təsir edərək, onda duyğular oyadır 316 Varlığın formalarına aşağıdakılardan hansılar daxil deyil? İnsanın varlığı və mənəvi varlıq Materiya və cismin varlığı Təbiətin varlığı və sosial varlıq Insanın varlığı və sosial varlıq Təbiətin varlığı və insanın varlığı 317 İnsanı fəaliyyətin subyekti kimi xarakterizə edən anlayışı göstərin fərdiyyət qəhrəman tarixi şəxsiyyət Şəxsiyyət fərd 318 "Yaşamaq - həzz almaqdır " tezisini irəli sürən cərəyan gedonizm asketizm praqmatizm rasionalizm utilitarizm 319 Fəlsəfi antropologiyanın ideya mənbələrini göstərin alman romantik fəlsəfəsi və həyat fəlsəfəsi, ekzistensializm, fenomenologiya marksizm fəlsəfəsi, alman klassik fəlsəfəsi alman klassik fəlsəfəsi, freydizm antik fəlsəfə, orta əsr fəlsəfəsi fatalizm, volüntarizm 320 Personalizmə görə, ali şəxsiyyət kimdir? cəmiyyətdir nsandır təbiətdir dövlətdir Allahdır 321 İnsanı hərəkətə təhrik edən nədir? maraqlar əqidələr tələbatlar motivlər məqsədlər 322 İnsanın təkamülündə əsas amil nə olmuşdur? instinktlər ünsiyyət əmək fəaliyyəti vərdişlər ailə 323 Tərbiyə insanın nəyə olan qabiliyyətini reallaşdırır, artırır və möhkəmləndirir? zəhmətə xidmətlərə xeyirxahlığa əyləncələrə fəaliyyətə 324 Rəsmi elm kimi fəlsəfi antropologiya kim tərəfindən yaradılmışdır? M. Şeler və Q. Plesner Haydegger və Sartr Kant və Hegel Marks və Engels Freyd və Fromm 325 İnsanı əmək alətləri hazırlayan heyvan kimi səciyyələndirən tədqiqatçını göstərin Aristotel Marks B.Franklin Hegel Darvin 326 Subyekt kimdir? naməlum bir şəxs xoşagəlməz insan qəribə insan sahibkar fəaliyyətin daşıyıcısı olan insan 327 Bir fərdi başqalarından fərqləndirən spesifik, özünəməxsus konkret bioloji və sosial cəhətlərin məcmusuna nə deyilir? Şəxsiyyət Fərdiyyət Fenomen talant Orijinallıq 328 Fərd nəyə deyilir? ayrıca götürülmüş konkret insana özünə qapanmış insana canlı insan orqanizminə başqalarına bənzəməyən insana şəxsiyyətə 329 Tələbat nədir? insanı hərəkətə təhrik edən, onun təbiətindən, ən əhəmiyyətli xassələrindən irəli gələn ehtiyacı insanın mənəvi nemətlərə ehtiyacının olması insanın nəyəsə malik olmaq istəyi insanın maddi nemətlərə ehtiyacının olması insanın nəyəsə meyl etməsi 330 İnsanın bioloji mənşəyi haqqında materialist nəzəriyyənin banisi kim olmuşdur? Freyd Darvin Kant Hobbs Lokk 331 Ünsiyyətin universal vasitəsi nədir? jestlər intuisiya təxəyyül nitq beyin 332 Fəlsəfi antropologiya nə haqqında ümumləşdirilmiş fəlsəfi təlimdir? mədəniyyət sivilizasiya cəmiyyət insan və cəmiyyət insan 333 İnsan necə varlıqdır? bioloji varlıqdır sosial varlıqdır mənəvi varlıqdır psixoloji varlıqdır biososial varlıqdır 334 Antropososiogenez nədir? bioloji növ kimi insanın mənşəyi haqqında elm insan və cəmiyyətin mənşəyi haqqında elm cəmiyyətin mənşəyi haqqında elm ailənin mənşəyi haqqında elm mədəniyyəyin mənşəyi haqqında elm 335 İnsanların davranışının hərəkətverici qüvvəsini psixi olanda görən cərəyan hansıdır? personalizm freydizm naturalizm hermenevtika ekzistensializm 336 Sosiallaşma prosesi nəyə deyilir? dövlətin meydana gəlməsinə istehsal prosesinə şəxsiyyətin formalaşmasına cəmiyyətin qərarlaşmasına  davranış prosesinə 337 İnsanın həyatının əzəldən Allah və ya varlığın obyektiv qanunları tərəfindən müəyyən edildiyini söyləyən təlim necə adlanır? ekzistensializm volüntarizm fatalizm providensializm kreasionizm 338 Fəaliyyət aktının strukturu hansı elementləri özündə birləşdirir? vasitə, tələbat, maraq, istedad istedad, maraq, tələbat, vasitə obyekt, tələbat, maraq, qabiliyyət subyekt, məqsəd, vasitə, predmet, hərəkət, nəticə predmet, nəticə, maraq, hərəkət 339 İnsanın öz hərəkətləri və fəaliyyətində tam sərbəst olmasını təbliğ edən baxış necə adlanır? materializm fatalizm idealizm volüntarizm ekzistensializm 340 Şəxsiyyətin məsuliyyəti nədə ifadə olunur? şəxsiyytin öz hərəkətlərində tam sərbəst olmasında insanın taleyinin əzəldən müəyyən olunmasında öz hərəkətinin sosial nəticələrini irəlicədən görmək və onlara görə cavab verə bilməkdə hüquqi məsuliyyətində öz ailəsi qarşısında məsuliyyətdə 341 Insan həyatının həqiqi mənası hansı prosesdə açılır? təhsil istirahət tərbiyə davranış fəaliyyət 342 İnsanı formalaşdıran əsas amilə hansı aiddir? məşqlər bürclər tərbiyə çətinliklər təbiətin qanunları 343 Şəxsiyyət nədir? özünü yüksək dəyərləndirən insan güclü xarakterli insan parlaq qabiliyyətləri olan insan insanın sosial siması məşhur adam 344 Asketizmin tərəfdarları nəyi təbliğ edirlər? hər şeydən faydalanmağı yaşamaqdan həzz almağı maddi olan hər şeydən imtina etməyi altruizmi düzgün cavab yoxdur 345 Həyat mənasını hər şeydən faydalanmaqda görən cərəyanı göstərin volyuntarizm asketizm gedonizm utilitarizm evdemonizm 346 Həyatın mənası sualı insanı, əsasən, nəyə görə narahat edir? alim olduğuna görə fani olduğuna görə tənha olduğuna görə zəif olduğuna görə filosof olduğuna görə 347 " Məqsəd vasitəyə bəraət qazandırır " tezisini hansı təlim irəli sürür? hedonizm providensializm asketizm  praqmatizm rasionalizm 348 Insanın mahiyyətini biolojiləşdirən cərəyanı göstərin Darvinizm Marksizm Sosial-darvinizm fenomenologiya ekzistentializm 349 İnsanın istənilən hərəkətini əvvəlcədən müəyyən edilmiş bir hadisə kimi götürən təlim necə adlanır? Nigilizm praqmatizm rasionalizm fatalizm volyuntarizm 350 Növün tək bir nümayəndəsi kimi insan nədir? adamdır vətəndaşdır fərdiyyətdir fərddir şəxsiyyətdir 351 Qərb fəlsəfəsində insanı öz düşüncələrinin mərkəzinə qoyan ilk filosof kim olmuşdur? Kant Avqustin Sokrat de Heraklit F. Akvinski 352 İnsanı təbiətin bir element kimi götürən və onun heyvanlarla birgə eyni qanunlara tabe olduğunu iddia edən cərəyan necə adlanır? pozitivizm humanizm rasionalizm naturalizm sosiologizm 353 Maddi və mənəvi nemətlərin yaradılması istiqamətində insanın məqsədyönlü fəaliyyəti necə adlanır? yaradıcılıq fəallıq davranış əmək layihələşdir 354 Fərdilik nədir? insanın psixologiyası bir fərdi digər fərdlərdən fərqləndirən cəhətlər insanın bioloji keyfiyyətləri insanın sosial keyfiyyətləri insanın təbiəti 355 Humanizmi, insanın hərtərəfli inkişafını tərənnüm edən dövr hansıdır? Antik Yeni Dövr İntibah postindustrializm orta əsrlər 356 İnsanı Allah tərəfindən təyin olunmuş dünya nizamının bir hissəsi kimi nəzərdən keçirən dövr hansıdır? antik postindustrializm orta əsrlər Yeni Dövr Maarifçilik 357 Sosiallığı insanı heyvandan fərqləndirən əsas cəhət kimi nəzərdən keçirən antik filosofu kim olmuşdur? Platon Aristotel Sokrat Protaqor Qorqiy 358 İnsanın mövcudluğu mütləq nizam və kosmos kimi qavranılan münasibətlər sistemində nəzərdən keçirilən dövr hansıdır? Maarifçilik postindustrializm orta əsrlər Yeni Dövr antik 359 Freyd insan varlığının ən mühüm amili kimi nəyi nəzərdən keçirirdi? iqtisadiyyatı əməyi hüququ təhtəl şüuru siyasəti 360 Təhtəl-şüuru insanın varlığının ən mühüm amili kimi nəzərdən keçirən kim olmuşdur? Marks Freyd Engels Lenin Darvin 361 Engels antropogenezin hansı nəzəriyyəsinin nümayəndəsi olmuşdur? əmək iqtisadi əxlaqi siyasi psixoloji 362 Antropoqenezin əmək nəzəriyyəsinin nümayəndəsi kimdir? Engels Lenin Darvin Freyd Marks 363 F.Engelsə görə, insanın tarixi varlığı və inkişafının əsasında duran fəaliyyət hansıdır? iqtisadi fikri oyun əmək siyasi 364 İnsanla cəmiyyətin bir-biri ilə qarşılıqlı bağlı olan qərarlaşma prosesi necə adlanır? sosiogenez antropoqenez ontogenez antropososiogenez filogenez 365 İnsanı təbiətin bir hissəsi, hissi-cismani varlıq kimi səciyyələndirən alman klassik fəlsəfəsinin nümayəndəsi kimdir? Kant Hegel Feyerbax Fixte Şellinq 366 Münasibətlər və şüurlu fəaliyyət subyekti kimi insan kimdir? fərddir şəxsiyyətdir fərdilikdir növdür insandır 367 İnsanı sosial keyfiyyətlərin toplusu kimi səciyyələndirən anlayış hansıdır? insan növ fərd fərdilik şəxsiyyət 368 Bu fərdi digər fərdlərdən fərqləndirən cəhətlər toplusuna nə deyilir? şəxsiyyət növ insan fərdilik  fərd 369 Bəşər övladının tək nümayəndəsi necə adlanır? şəxsiyyət fərdilik növ insan fərd 370 Sofistlər insanla bağlı hansı tezisi irəli sürmüşdülər? “insan sosial keyfiyyətlərin məcmusudur” “insan təbiətin bir hissəsidir” “insan ictimai varlıqdır” “İnsan hər şeyin ölçüsüdür” “insan fərdi keyfiyyətlərin toplusudur” 371 “İnsan hər şeyin ölçüsüdür” tezisini irəli sürən filosof kimlərə mənsubdur? marksistlərə pozitivistlərə modernistlərə sofistlərə ekzistensialistlərə 372 ”İnsan hər şeyin ölçüsüdür” tezisinin antik müəllifi kimdir Qorqiy Protaqor Aristotel Platon Sokrat 373 Dekart insanın mahiyyətini nədə görürdü bacarığında ağıl və zəkasında xarakterində iradəsində tərbiyəsində 374 «İnsanların azad, şüurlu fəaliyyəti onların başlıca əlamətini təşkil edir” tezisi kimə məxsusdur? Ç.Darvinə К.Маркsa Hegelə İ.Kanta Sokrata 375 “Azadlıq dərk olunmuş zərurətdir” tezisi kimə məxsusdur? Hegelə Marksa Spinozaya Yaspersə Engelsə 376 İnsanın şəxsiyyətə çevrilməsi necə baş verir? söhbət prosesində baş verir oyun prosesində baş verir özünüdərk prosesində baş verir təhsil prosesində baş verir fəaliyyət prosesində baş verir 377 Bir predmetə xas olan bəzi xüsusiyyətlərin buna oxşar digər predmetə fikrən köçürülməsinə nə deyilir? sintez ümumiləşdirmə abstraksiya analogiya modelləşdirmə 378 Mücərrəd biliklərin inteqrasiyası necə adlanır? korrelyasiya analogiya təhlil eyniləşdirmə sintez 379 Ayrı-ayrı müddəalardan daha ümumi xarakterli müddəalara keçid nə adlanır? deduksiya modelləşdirmə analogiya  induksiya abstraksiya 380 Nəzəri idraka aiddir müşahidə ölçü analogiya induksiya sınaq 381 Şüur vasitəsilə varlığın tərəf və əlaqələrinin əks etdirilməsinə nə deyilir? praktika introspeksiya refleksiya anlama dərketmə 382 Bu cərəyana görə, dünyanı dərk etmək üçün əsas vasitə zəkadır empirizm rasionalizm neopozitivizm metafizika intuitivizm 383 İnsanın problemin həlli yolları və şərtlərini bilmədən onu həll etmək qabiliyyəti necə adlanır? refleksiya intellekt praktika intuisiya anlama 384 Şeylərin mənasının dərki prosesi necə adlanır? intuisiya anlama introspeksiya bilik retrospeksiya 385 “ Hisslər üçün əlçatmaz olan əql üçün də əlçatmazdır” tezisini müdafiə edən cərəyanı göstərin solipsizm intuitivizm sensualizm empirizm rasionalizm 386 İnsanın mahiyyəti deyil, yalnız hadisələri dərk etdiyini iddia edənlər kimlərdir? apologetlər aqnostiklər dogmatiklər qnostiklər Deistlər 387 Dünyanın dərkedilənliyini inkar edirlər ateistlər Aqnostiklər materialistlər teistlər ekzistensialistlər 388 Aqnostisizm aşağıdakılardan hansıdır? 2 0-ci əsr fəlsəfəsində cərəyan varlıq haqqında təlim Obyektiv dünyanın mahiyyətinin dərkedilənliyini inkar edən təlim dəyərlər haqqında təlim Allah haqqında təlim 389 Praktikanın idrak prosesində rolu hansıdır? praktika bilik əldə etməyə yönəlmiş elmi eksperimentdir praktika idrakın mənbəyi və həqiqətin meyarıdır praktika ətraf aləmin dəyişdirilməsinə yönəlmiş maddi fəaliyyətdir? praktika bilik əldə etməyə yönəlmiş maddi fəaliyyətdir praktika təbiətin dəyişdirilməsinə yönəlmiş mənəvi fəaliyyətdir 390 İdrakın subyektinin obyektlə birbaşa qarşılıqlı təsir prosesi aşağıdakılardan hansıdır? intuisiya seyr  təcrübə təxəyyül? abstraksiya 391 Predmetin təbii şəraitdə passiv öyrənilməsi necə adlanır? müşahidə deduksiya sintez analiz modelləşdirmə? 392 İdrak prosesini idarə edən prinsiplərin, üsul və qaydaların məcmusu necə adlanır? təxəyyül? intuisiya ağıl metodlar hisslər 393 Elmi idrakın hansı səviyyəsi təcrübi faktları ünmumiləşdirərək konsepsiyalar hazırlayır? eksperimental induktiv nəzəri empirik intuitiv? 394 Elmi idrakın hansı səviyyəsinin əsasını təcrübə təşkil edir? nəzəri empirik intuitiv? mücərrəd deduktiv 395 Məzmunu insandan asılı olmayan bilik necə adlanır? obyektiv həqiqət intuitiv həqiqət mütləq həqiqət subyektiv həqiqət nisbi həqiqət 396 Rasional idrakın hansı formaları mövcuddur? mühakimə, qavrayış, təsəvvür nəzəriyyə, duyğu, təsəvvür? qavrayış, təsəvvür, mühakimə mühakimə, qavrayış, anlayış anlayış, mühakimə, əqli-nəticə 397 Hissi idrakın hansı formaları mövcuddur? duyğu, qavrayış, təsəvvür təsəvvür, mühkimə, anlayış duyğu, qavrayış, anlayış qavrayış, təsəvvür, mühakimə nəzəriyyə, duyğu, təsəvvür? 398 Elmi idrakın səviyyələrini seçin hissi və rasional induktiv və deduktiv empirik və nəzəri təbii-elmi və humanitar analitik və sintetik 399 Məntiqi idrak alətinə çevirən kim olmuşdu? Protoqor Platon Aristotel Sokrat Heraklit 400 Orta əsrlər Qərb fəlsəfəsinin qnoseoloji prinsipi nədir? rasionalizm kreasionizm tarixilik vəhy formalizm 401 Elmi idrakın empirik və nəzəri səviyyələrinin universal metodu hansılardır? müşahidə, eksperiment və müqayisə abstraktlaşdırma, ümumiləşdirmə və analogiya  ideallaşdırma və formalaşdırma analiz və sintez, induksiya və deduksiya ölçmə, müqayisə və aksiomatik metod 402 Elmi idrakın nəzəri səviyyəsinin metodları aşağıdakılardan hansılardır? ideallaşdırma və tarixilik və məntiqi təhlil metodu abstraktdan konkretə yüksəlmə və aksiomatik metod ölçmə və müqayisə müşahidə və eksperiment hipotez və nəzəriyyə 403 Elmi idrakın empirik səviyyəsinin metodları aşağıdakılardan hansılardır? induksiya və deduksiya analiz və sintez ideallaşdırma və eksperiment ümumiləşdirmə və abstraktlaşdırma müqayisə və ölçmə 404 Fəlsəfədə deduksiya hansı məna kəsb edir? təfəkkür metodu olub ümumidən xüsusiyə keçiddir idrak metodu olub predmetin dərk edilməsi məqsədilə fikrən hissələrə ayrılmasıdır idrak metodu olub tədqiq olunan obyektlərin oxşar və fərqli cəhətlərinin aşkara çıxarılmasıdır təfəkkür metodu olub xüsusidən ümumiyə keçiddir idrak metodu olub tədqiq edilən obyektin məqsədyönlü qavranılmasıdır 405 Fəlsəfədə induksiya hansı məna kəsb edir? idrak metodu olub tədqiq edilən hadisənin hissələrinin fikrən birləşdirilməsidir predmetlərin bəzi oxşar əlamətlərinə görə oxşarlığıdır təfəkkür metodu olub ümumidən xüsusiyə keçiddir idrak metodu olub predmetin dərk edilməsi məqsədilə fikrən hissələrə bölünməsidir təfəkkür metodu olub xüsusidən ümumiyə keçiddir 406 Materialist sensualizminin nümayəndəsi aşağıda sadalananlardan hansıdır? R.Dekart P.Holbax İ.Kant D.Didro C.Lokk 407 Yeni dövr fəlsəfəsidə empirizmin nbanisi kimdir? R.Dekart F.Bekon Q.Leybnits B.Spinoza K.Helvetsi 408 “Özündə şey” Kantda hansı məna daşıyır? hadisə qanun şeylərin gizli mənası forma başqaları üçün bağlı olan şəxsiyyət 409 “Özündə şey” anlayışını elmə kim daxil edib? Feyerbax Kant Hegel Marks Fixte 410 Zəkanı idrakın əsasına qoyan təlim necə adlanır? empirizm aqnostisizm sensualizm rasionalizm skeptisizm 411 Qnoseologiya nədir? dəyərlər təlimi inkişaf haqqında təlim materiya haqqında təlim idrak təlimi varlıq təlimi 412 “Aqnostisizm” nə anlamına gəlir? dünyanın dərkedilməzliyi haqqında təlim idrakın gerçəkliyi tam və adekvat şəkildə əks etdirməsi haqqında təlim  yalnız dini biliyin həqiqiliyi haqqında təsəvvür biliyin natamamlığı və dəyişkənliyi idrakın xalis simvolik xarakter daşıması haqqında təsəvvür 413 Hisslərə əsaslanan idrak hansıdır? hissi idrak intuitiv idrak rasional idrak əyani idrak gündəlik idrak 414 İdrak prosesinə başlanğıc verən nələrdir? obyekt və subyekt qavrayış və mühakimə duyğu və anlayış təsəvvür və müşahidə eksperiment və əqli-nəticə 415 İdrak prosesinin səviyyələri hansılardır? empirik və nəzəri eksperimental və nəzəri hissi və rasional empirik və rasional nəzəri və hissi 416 Qnoseologiyada mənasına görə həqiqətin əksi olan anlayış hansıdır? təbliğat qavrayış yalan mühakimə təsəvvür 417 Həqiqət dərk edən subyektdən asılı olmaması baxımından hansı xüsusiyyətə malikdir? mütləqdir subyektivdir konkretdir obyektivdir mücərrəddir 418 Din fəlsəfəsinə görə həqiqətin meyarı nədir? intuisiya vəhy təcrübə zəka eksperiment 419 Həqiqi və praktiki faydalı həqiqətlərin əldə edilməsi metodu kimi Dekart nəyi göstərirdi? induksiyanı hissi seyri dialektik metodu deduksiyanı intuisiyanı 420 F.Bekon hansı konsepsiyanın tərəfdarı idi? həqiqətin mütləqliyi konsepsiyasının həqiqətin nisbiliyi konsepsiyasının praqmatik həqiqət konsepsiyasının uyğunluq konsepsiyasının koherent həqiqət konsepsiyasının 421 Dekart həqiqətin meyarını nədə görürdü? Idrakın predmeti ilə üst-üstə düşən biliklərdə biliyin aşkar şübhəsizliyində Sxolastikadan alınmış biliklərdə Müqəddəs kitablarda Təcrübədə yoxlamadan keçmiş biliklərdə 422 Əsaslandırılması zəruri olan bilik necə adlanır? əqli nəticə anlayış mühakimə nəzəriyyə hipotez 423 Həqiqətin bilavasitə məntiqi arqumentlərə müraciət etmədən dərki edilməsi necə adlanır? seyr müşahidə  intellekt qavrayış intuisiya 424 Həqiqətinn praqmatik konsepsiyasına görə həqiqət nədir? Problemlərin uğurlu həllində köməklik eüdən faydalı bir şey əvəlki biliklərə uyğun gələn elmi fəaliyyət məhsulu Biliyin həqiqiliyinə əsaslandırılmış inam biliyin gerçəkliyə uyğun gəlməsi alimlər arasında razılaşmadır 425 Koherentlik nədir? Yoxlanılmış biliyikdən istifadə Biliyin estetik cazibəliyi biliyin yeni problemləri qoymaq qabiliyyəti biliyin daxil olduğu nəzəriyyə ilə uzlaşması Biliyin təkzibedilməzliyi 426 Nəyi falsifikasiya etmək mümkün deyil? Atlantidanın mövcudluğunu Masonların mövcudluğunu qara qu quşlarının olmasını Marsda həyatın olmasını Allahın mövcudluğunu 427 Nəzəriyyə ilə empirik fakt arasındakı ziddiyyət necə adlanır? biliyin rasionallşaması biliyin aprobasiyası nəzəriyyə və təcrübənin konqruentliyi biliyin verifikasiyası biliyin falsifikasiyası 428 Ziddiyətsizlik elmiliyin hansı meyarına aiddir? etik estetik məntiqi praqmatik empirik 429 Mütləqlik, nisbilik, obyektivlik, konkretlilik nəyin xassələridir? hipotezin materiyanın məkanın zamanın həqiqətin 430 Dünya haqqında mötəbər bilik əldə etməyin mümkün olmadığını vurğulayqan cərəyan hansıdır? naturalizm ateizm empirizm rasioanlzim skeptisizm 431 Praktikanın idrak prosesində rolu hansıdır? Praktika bilik əldə etməyə yönəlmiş elmi eksperimentdir Praktika ətraf aləmin dəyişdirilməsinə yönəlmiş fəaliyyətdir? Praktika təbiətin dəyişdirilməsinə yönəlmiş mənəvi fəaliyyətidir Praktika bilik əldə etməyə yönəlmiş maddi fəaliyyətidir Praktika idrakın mənbəyi və həqiqətin meyarıdır 432 Marksisit fəlsəfə həqiqətin meyarını nədə görür? Hisslərdə Ağılda Etiqadda Intuisiyada Praktikada 433 Məzmunu insandan asılı olmayan bilik necə adlanır? Subyektiv həqiqət Nisbi həqiqət Mütləq həqiqət Intuitiv həqiqət? Obyektiv həqiqət 434 Dünyanı olduğu kimi əks etdirən bilik necə adlanır? Həqiqət Yalan  Yanılma Illuziya Fantaziya? 435 Həqiqəti birbaşa dərk etmə qabiliyyəti necə adlanır? Duyğu Müşahidə Intellekt Intuisiya Qavrayış 436 Predmeti tam həcmdə əks etdirməyən həqiqət necə adlanır? Nisbi həqiqət Obyektiv həqiqət Subyektiv həqiqət Mütləq həqiqət Intuitiv həqiqət 437 Dekart həqiqətin meyarını nədə görür? Sxolastik fəlsəfədə Biliyin zəkada şübhə oyatmamasında Idrakın obyektinə biliyin uyğun gəlməsində Müqəddəs yazılarda Təcrübədə yoxlmaqda 438 İkili həqiqət haqqında təlimin mahiyyəti nədən ibarətdir? Ağılın həqiqəti elmin əsasıdır. Etiqad və bilik bir-birini tamamlayır. Etiqad və biliklə Aallah dərk edilir. Etiqadın həqiqiliyi dinin əsasıdır. Etiqad və biılik bir-birini istisna edir. 439 “Falsifikasiya” prinsipi hansında elmi biliyin kriterisidir? B.Rasselin nəzəriyyəsində L.Vitgenşteynin nəzəriyyəsində K.Popperin nəzəriyyəsində R.Karnapın nəzəriyyəsində M.Haydeggerin nəzəriyyəsində 440 Verifikasiya prinsipi nədən ibarətdir? Elmi biliyi qeyri-elmi hökmlərdən ayırmaq vasitəsidir. Elmi biliklə dini etiqadı ayırma vasitəsidir. Biliyin həqiqilik dərəcəsini müəyyənləşdirmək prinsipidir. Rasionalizmlə empirizm arasında demarkasiya (ayırma) prinsipidir. Təbiətşünaslığı humanitar elmlərdən ayırmağın kriterisidir. 441 Məntiqi pozitivistlər həqiqət anlayışı əvəzinə nədən istifadə edirdilər? Qismən istisna etmə anlayışından Qismən əvəz etmə anlayışından Qismən təsdiqlənmə anlayışından Qismən təkzib etmə anlayışından Qismən yerdəyişmə anlayışından 442 XX əsrin elm fəlsəfəsində həqiqət problemi hansı baxımdan nəzərdən keçirilməyə başlandı? Biliyin ayrı-ayrı elementlərinə münasibətdə Tədqiqatçıların subyektiv xüsusiyyətlərindən asılı bir anlayış kimi Ideal modellərin qurulması problemi kimi Mücərrəd bir anlayış kimi Biliyin gerçəkliyə münasibəti baxımından 443 Həqiqətin praqmatik konsepsiyası nəyi həqiqət hesab edir? Səsvermə ilə qəbul edilmiş biliyi Müşahidə vasitəsi ilə təsdiqlənən biliyi Insana fayda gətirən biliyi məntiqi cəhətdən ziddiyyətsiz biliyi Eksperimental olaraq yoxlanmış biliyi 444 Koherent nəzəriyyəyə görə həqiqət nədir? Biliyin öz tərkib hissələri üzrə diferrensiasiya edilməsidir Daxilən ziddiyyətsiz bilikdir Daha ümumi bilikdən məntiqi nəticə kimi alınan bilikdir Biliyin daha ümumi bilik sistemi ilə zidiyyətsizliyidir Xüsusi biliyin daha ümumi biliklə əlaqələndirilməsidir 445 Həqiqətin” korrespondent”(uyğunluq) nəzəriyyəsinin banisi kimdir? Aristotel Dekart  Parmenid Demokrit Marks 446 Həqiqətin meyarı nədir? Ümumi razılaşmalardır Onun isbatıdır Insanların praktik fəaliyyətidir Insanın intuisiyasıdır Alimlərin nüfuzlu rəyidir 447 Biliyin sübut edilməsinin əsas üsulları hansılardır? Bunların heç biri deyil Səsvermədir Ona əyani forma verməkdir Eksperimental təsdiq və məntiqi əsaslandırmadır Mütəxəssislərin fikirlərinə müraciət etməkdir 448 Həqiqətin sübut edilməsi nədir? Onun faydalılığının üzə çıxmasıdır. əksəriyyətin onunla razılaşmasıdır. Həqiqətlə onun obyekti arasında uyğunluğun aşkarlanmasıdır. mövcud nəzəriyyələr çərçivəsində təkzib olunmazlığı deməkdir. Onun cəlbediciliyidir. 449 Konkret həqiqət nədir? əyani həqiqətdir riyazi forma verilmiş bilikdir. obyekti və onun dərk edilmə sərhədləri müəyyənləşmiş həqiqətdir təfərrüatlı təsvirdir dəqiq verilmiş şərtlər daxilində konkret əşyalar haqqında bilikdir 450 Əbədi həqiqət anlayışını aşağıdakılardan hansı ifadə edir? dəyişilməz nöqteyi-nəzərdir heç vaxt dəyişməyəcək hökmdür nəsillərin təcrübəsi ilə təsdiqlənir idrak obyektində dəyişməz olana uyğundur zamanın dönməzliyi ilə şərtlənir 451 Nisbi həqiqət nədir? Ehtimali hökmdür Mümkün olan həqiqətdir Zamanca dəyişilən fikirdir Natamam və qeyri-dəqiq bilikdir Insanın keçici maraqları ilə şərtlənən bilikdir 452 Mütləq həqiqət nədir? qəti hökmdür təkzibolunmaz hökmdür qeyri-məhdud həqiqətdir bitkin və dəqiq bilikdir rədd edilməz fikirdir 453 Obyektiv həqiqət nə ilə şərtlənir? ətraf aləmlə şərtlənir Dərk edən insanın maddi maraqları ilə şərtlənir Idrak obyekti ilə şərtlənir Xarici (kənar) amillərlə şərtlənir Dərk edən şəxsin orqanizmi ilə şərtlənir 454 Yanılma nədir? əsaslandırılmamış mühakimədir əlverişli olmayan yanaşmadır bilərəkdən formalaşdırılan səhv nöqteyi-nəzər yad fikirdir Idrak obyektinə uyğun gəlməyən mühakimədir 455 Həqiqət aşağıdakılardan hansıdır? Avtoritetin fikridir İdrak obyektinə uyğun gələn mühakimədir Dalanın sonundakı işıqdır Zamanın müqəddəsləşdirdiyi ənənədir Hamının razılaşdığı mühakimədir 456 Həqiqətin aksioloji aspekti onu necə səciyyələndirir? biliyin gerçəkliyə uyğunluğu kimi biliyin təkzib olunmazlığı kimi  varlığın xassəsi kimi yüksək mənəvi-əxlaqi dəyər kimi fayda gətirən bilik kimi 457 Həqiqətin qnoseoloji aspekti onu necə səciyyələndirir? Biliyin xassəsi kimi Əksəriyyətin rəyini ifadə etmə forması kimi Biliyin faydalılığı kimi Məntiqi mühakimələrin nəticəsi kimi Biliyin mövcud nəzəriyyələr çərçivəsində təkzib olunmazlığı kimi. 458 Pozitivizmə qarşı reaksiya ilk növbədə Qərbin sosial və humanitar elmlərində hansı cərəyanlarının yayılmasında özünü biruzə verdi? Industrializm və postindustrializm Rassionalizm və sensualizm Postbiheviorizm və postpozitivizm Biheviorizm və hermenevtika Neokantçılıq və neoplatonizm 459 Pozitivist metodologiyasının təsdiqlənməsində Qərbin sosial elmində geniş vüsət almış hansı hadisə mühüm rol oynadı? Antiqlobalizm hərəkatı Sinergetik yanaşma Qlobalistika Elmi-texniki tərəqqi "Biheviorist" və ya "bihevioral" inqilab 460 Sosial elmləri təbiətşünaslığın nümunəsi əsasında yenidən qurmağa çağıran cərəyan hansıdır? Neokantçılıq Sinergetika Rassionalizm Ekzistensializm Pozitivizm 461 1862-ci ildə özünün məşhur çıxışında humanitar və təbii elmlərin hüquqlarını praktiki olaraq bərabərləşdirən alim kimdir? V.Vindеlbаnd H.Helmholts V.Diltey J.Lametri T.Hobbs 462 Humanitar elmlərin müstəqilliyini müdafiə edən, amma təbiət elmlərini onlar üçün nümunə sayan məşhur alman tədqiqatçısı kimdir? V.Vindеlbаnd T. Hobbs J.Lametri R.Dekart V.Diltey 463 Hansı cərəyanın nümayəndələri elmi həm təbii, həm də sosial aləmin sirlərinin qapısını aça bilən bir qüvvə kimi qiymətləndirirdilər? Aqnostiklər Rasionalistlər Neokantçılar Sensualistlər Marksistlər 464 İnsanın maşın kimi səciyyələndirildiyi "Leviafan" əsərinin müəllifi hansı filosofdur? T. Hobbs R.Dekart V.Vindеlbаnd J.Lametri V.Diltey 465 Sosiallıq anlayışına olan əsas yanaşmaları təhlil edərək, özünün "hadisəli yanaşma" adlndırdığı mövqeyini təklif edən filosof hansıdır? K Marks İ.Kant V.Vindеlbаnd Y.Reznik K.Tsiolkovski 466 Elmin inkişafının hansı mərhələsi metodoloji plüralizm dövrü kimi nəzərdən keçirilir? Qeyri-klassik mərhələ Klassik mərhələ  Postmodernist mərhələ Neopozitivist mərhələ Postneoklassik mərhələ 467 Hansı idrakın məzmununda həqiqi biliklər ilə dəyərlər - mənalar məqamı və subyektivlik üzvi surətdə birləşir? Adi gündəlik idrakın Elmi idrakın Hissi idrakın Sosial idrakın Rassional idrakın 468 “Cəmiyyətdə hеç bir оbyеktiv qаnun yоxdur çünki burаdаkı bütün hаdisələr fərdi, təkrаrоlunmаz xаrаktеr dаşıyır” fikri hansı filosoflara məxsusdur? V.Vindеlbаnd və H.Rikkеrtə Sokrata və Demokritə K. Marks və F. Engelsə Kant və Hegelə Platona və Aristotelə 469 V.Vindеlbаnd və H.Rikkеrt hansı filosofun davamçılarıdır? Aristotelin Kantın Feyerbaxın Sokratın Hegelin 470 Neokantçılar “ruh haqqında elmlər"də “ruh” deyərkən nəyi nəzərdə tuturdular? Elə ruhu Psixikanı Mədəniyyətlə bağlı hər şeyi Şüuru Insanla bağlı hər şeyi 471 Hansı məktəbin nümayəndələri elmi idrakı “təbiət haqqında elmlər" və “ruh haqqında elmlər" deyə iki sahəyə bölürdülər? Rassionalistlər Sensualistlər Neopozitivistlər Ekzistensialistlər Neokantçılar 472 Elmlərin təbiət haqqında və insan, cəmiyyət, mədəniyyət haqqında elmlər kimi bölgüsü hansı dövrdə gerçəkləşdi? XVII əsrin ortalarında XIX əsrin sonlarında XX əs