Kafli 5

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Í samhengi við hagnýt not, hvaða grundvallarforsenda liggur að baki ákvörðunum sem teknar eru um einstaklinga með atferlisprófum og greiningaraðferðum?

Að mælingar á sálfræðilegum eiginleikum séu aðeins hlutlægar og óháðar túlkun.
Að einstaklingsmunur í atferli sé óverulegur og hafi lítil áhrif á daglegt líf.
Að áreiðanleiki prófa sé óviðkomandi þegar ákvarðanir eru teknar um einstaklinga.
Að atferlismunur milli einstaklinga sé til staðar, hafi mikilvæg áhrif og sé hægt að mæla með ákveðinni nákvæmni. (correct)

Hver er megináherslan í klassískri próffræði (CTT) varðandi áreiðanleika sálfræðilegra prófa?

Að hámarka ytri réttmæti prófa, jafnvel þótt það leiði til minni innri áreiðanleika.
Að meta hvort munur í prófskorun endurspegli raunverulegan sálfræðilegan mun, frekar en mælingavillur. (correct)
Að staðla prófskorun út frá félags-menningarlegum viðmiðum án tillits til innri áreiðanleika.
Að útiloka alla mögulega mælingavillur og tryggja fullkomlega hlutlægni prófa.

Hvernig metur CTT áreiðanleika prófs í samhengi við endurteknar mælingar á sama einstaklingi?

CTT notar hugmyndina um 'satt skor' sem stöðugt gildi fyrir einstaklinginn og metur hve mikið mæld skor víkja frá því. (correct)
CTT leggur áherslu á að útiloka allar ytri breytur sem gætu haft áhrif á prófskor, frekar en að meta áreiðanleika.
CTT gerir ráð fyrir að raunveruleg skor einstaklings breytist verulega á milli mælinga, sem gerir áreiðanleikamat óþarft.
CTT notar eingöngu samanburð við viðmiðunarhópa til að meta áreiðanleika, án tillits til einstaklingsbundinna breytinga.

Ímyndaðu þér rannsakanda sem notar spurningalista um kulnun í starfi. Hvaða fullyrðing lýsir best væntingum hans í samræmi við CTT?

Rannsakandinn vonar að munur í svörum endurspegli raunverulegan mun á kulnun og að þeir sem skora hátt séu í raun þeir sem upplifa meiri kulnun. (B) Signup and view all the answers

Hvaða fullyrðing lýsir best hlutverki áreiðanleika í ákvarðanatöku, bæði í rannsóknum og hagnýtum aðstæðum samkvæmt CTT?

Áreiðanleiki er nauðsynlegur til að treysta því að prófskor endurspegli raunverulegan mun og séu ekki afleiðing af tilviljunarkenndum villum. (C) Signup and view all the answers

Af hverju er það ónákvæmt að tala um áreiðanleika sem 'allt eða ekkert' fyrirbæri í sálfræðilegum prófum?

Vegna þess að áreiðanleiki er mælikvarði á gráðu, ekki einfalt 'já' eða 'nei'. (C) Signup and view all the answers

Hvað er átt við þegar talað er um að áreiðanleiki “endurspegli nákvæmlega raunverulegan sálfræðilegan mun”?

Að prófið sé hannað til að greina á milli einstaklinga með raunverulegan mismun á ákveðnum sálfræðilegum eiginleikum. (C) Signup and view all the answers

Hvernig tengist hugtakið 'mælivilla' áreiðanleika samkvæmt CTT?

Áreiðanleiki minnkar þegar mælivilla er stór, þar sem hún dregur úr getu prófsins til að endurspegla raunverulegan mun. (C) Signup and view all the answers

Í hvaða tilviku jafngildir áætlaður stuðull áreiðanleika (R) nákvæmlega 1, og hvaða ályktanir má draga af því varðandi mælingavillur?

Þegar sýndarvikmörk eru jöfn raunvikmörkum (true score variance), sem gefur til kynna að engar mælingavillur hafi áhrif á sýndargildin. (A) Signup and view all the answers

Hvernig hefur fjölgun spurninga í könnun áreiðanleika mælinga, að öðru óbreyttu, og undir hvaða kringumstæðum gæti þessi aðferð reynst óhagkvæm eða jafnvel skaðleg?

Fjölgun spurninga eykur áreiðanleika að því gefnu að nýju spurningarnar mæli sama fyrirbæri og auki ekki þreytu eða minnki athygli þátttakenda. (B) Signup and view all the answers

Í rannsókn þar sem áreiðanleiki mælinga er metinn, hvernig er hægt að greina á milli breytileika í sýndargildum (observed scores) sem stafar af raunverulegum mun á milli einstaklinga og breytileika sem rekja má til mælingavillna (measurement error)?

Með því að nota tölfræðilegar aðferðir til að meta hlutfall sýndarvikmarka sem stafar af raunvikmörkum (true score variance) samanborið við heildar sýndarvikmörk. (C) Signup and view all the answers

Ímyndaðu þér að þú sért að endurhanna spurningalista til að meta áreiðanleika. Hvaða aðferðir myndir þú nota til að greina og draga úr ósamræmi í svörum frá sama einstaklingi yfir tíma eða milli mismunandi útgáfa af spurningalistanum?

Nota staðlaðar spurningar, tryggja skýra og ótvíræða orðnotkun, og prófa spurningalistann áður en hann er notaður til að tryggja samræmi. (C) Signup and view all the answers

Í samhengi við áreiðanleika mælinga, hvernig tengist hugtakið 'raunvikmörk' (true score variance) hugtakinu 'mælingavilla' (measurement error), og hvernig hefur þetta samband áhrif á túlkun á áreiðanleikastuðli?

Áreiðanleikastuðull endurspeglar hlutfall raunvikmarka af heildarbreytileika (þ.e., summu raunvikmarka og mælingavillu); hærra hlutfall raunvikmarka gefur til kynna hærri áreiðanleika. (C) Signup and view all the answers

Samkvæmt klassískri próffræði (CTT), hvaða fullyrðing lýsir best sambandi greinds skors ($X_o$), raunskors ($X_t$) og villu ($X_e$)?

Greint skor einstaklings er summa raunskors hans og mælivillu. (A) Signup and view all the answers

Í CTT, hvernig eru mælivillur skilgreindar og hvaða áhrif hafa þær á greind skor prófa?

Mælivillur eru tilviljanakenndar og hafa engin marktæk áhrif á meðaltal greindra skora í stóru úrtaki, en geta haft veruleg áhrif á greint skor einstaklinga. (D) Signup and view all the answers

Í dæminu sem gefið er um Ashley, hvaða þáttur er talinn hafa haft neikvæð áhrif á greint skor hennar á spurningalista um sjálfsmat og hvernig er þetta táknað í CTT?

Neikvæð endurgjöf Ashley á líffræðiprófi olli því að sjálfsmat hennar minnkaði tímabundið, sem táknað er með neikvæðu villuskori ($X_e$). (C) Signup and view all the answers

Hvernig myndi CTT greina aðstæður þar sem einstaklingur skorar stöðugt hærra á prófi en raunveruleg geta hans gefur til kynna?

Sem dæmi um kerfisbundna villu með jákvæða fylgni við raunverulegt skor. (A) Signup and view all the answers

Í CTT, ef próf er gefið tvisvar til sama einstaklings og greind skor eru mismunandi, hver er þá álitið líklegasta skýringin á þessum mismun?

Tilviljunarkennd villa sem hefur áhrif á greindum skor. (C) Signup and view all the answers

Hver er helsta takmörkun CTT við mat á áreiðanleika prófs?

Það veitir áreiðanleikaáætlanir sem eru háðar einkennum prófsins sem verið er að nota. (C) Signup and view all the answers

Ímyndaðu þér að þú notir CTT til að greina áreiðanleika nýs sálfræðilegs prófs. Ef þú finnur að villan er í háu hlutfalli við raunverulega skor, hvaða ályktun gætirðu dregið af því?

Prófið er ekki áreiðanlegt og greind skor inniheldur mikið magn af villu. (B) Signup and view all the answers

Samkvæmt klassískri próffræði (CTT), hvaða fullyrðing lýsir best sambandi raunverulegrar einkunnar ($X_t$), mældrar einkunnar ($X_o$) og mælingavillu ($X_e$)?

$X_o$ er afleiðing af $X_t$ og $X_e$, þar sem $X_e$ er talin vera tilviljunarkennd og óháð $X_t$. (A) Signup and view all the answers

Í samhengi við CTT, hvaða áhrif hefur stórt úrtak á dreifingu mælingavillunnar ($X_e$)?

Dreifing $X_e$ mun nálgast normaldreifingu með meðaltalinu núll, að gefnum tilviljunarkenndum eiginleikum villunnar. (D) Signup and view all the answers

Ímyndaðu þér próf sem er hannað til að mæla kvíða. Samkvæmt CTT, hvaða af eftirfarandi atburðarásum myndi minnst ógilda forsenduna um að mælingavilla sé tilviljunarkennd?

Sumir þátttakendur hafa nýlega upplifað miklar lífsbreytingar, sem hafa áhrif á kvíðastig þeirra á ófyrirsjáanlegan hátt. (B) Signup and view all the answers

Hvernig hefur forsenda CTT um tilviljunarkennda villu áhrif á túlkun á fylgni milli tveggja prófa sem ætlað er að mæla sama hugsmíð?

Fylgni er vanmetin vegna þess að tilviljunarkennd villa dregur úr sameiginlegri dreifni milli prófanna. (B) Signup and view all the answers

Í staðlaðri prófuppsetningu, hvernig myndi þekking á raunverulegri einkunn einstaklings ($X_t$) líklega hafa áhrif á ferlið við að meta trúverðugleika prófs samkvæmt CTT?

Þekking á $X_t$ gerir kleift að meta hið sanna hlutfall raunverulegrar dreifni og mældrar dreifni, að gefnu CTT-líkaninu. (B) Signup and view all the answers

Hvaða tölfræðilega aðferð er minnst viðeigandi til að meta áhrif mælingavillu samkvæmt forsendum CTT?

Að nota atriðissvörunarkenningu (IRT) til að líkan að atriðiseinkennandi ferlum (ICCs) og meta atriðisupplýsingar og villu. (B) Signup and view all the answers

Í stöðluðu kraftmiklu prófunarumhverfi, hvernig breytir inngrip eða leiðsögn í prófinu grundvallarforsendum CTT og venjulegum aðferðum við trúverðugleikamat?

Inngrip ógilda forsenduna um tilviljunarkennda villu, sem gerir hefðbundnar trúverðugleikamat óviðeigandi án breytinga. (C) Signup and view all the answers

Í tilraun þar sem þátttakendur taka sama prófið tvisvar, hvaða aðstæður mun flækjast mest við að nota próf-endurprófunar trúverðugleika til að meta áreiðanleika, samkvæmt CTT?

Þegar prófið hefur mikla stjórnunaráhrif, sem veldur því að þátttakendur bæta sig við seinni stjórnunina. (A) Signup and view all the answers

Hvaða fullyrðing lýsir nákvæmast áhrifum skammvinnra þátta á niðurstöður prófa, samkvæmt hugmyndinni um skekkjur í mælingum?

Skammvinnir þættir geta bæði aukið og minnkað prófskor einstaklings miðað við raunverulega getu hans, sem leiðir til skekkja í mælingum. (A) Signup and view all the answers

Hvernig er hægt að draga úr áhrifum skekkjunnar í mælingum á áreiðanleika prófskora, miðað við skilgreininguna á áreiðanleika sem hlutfall af merki og hávaða?

Auka hlutfall merkis miðað við hávaða með því að lágmarka skekkju í mælingum. (B) Signup and view all the answers

Í samhengi við áreiðanleika prófs, hvaða fullyrðing lýsir best hlutverki jafnvægis milli 'raunverulegra mismuna' og 'mælingavillu'?

Að skilja að áreiðanleiki prófs krefst þess að raunverulegir mismunir séu marktækari en mælingavillur. (C) Signup and view all the answers

Hvernig getur stöðugleiki umhverfisaðstæðna við próftöku haft áhrif á áreiðanleika prófsins, miðað við hugmyndina um skekkju í mælingum?

Að skapa einsleit prófunarumhverfi til að minnka skekkju í mælingum vegna utanaðkomandi þátta. (C) Signup and view all the answers

Hvernig getur hönnun prófs haft áhrif á skekkju í mælingum og áreiðanleika prófskora?

A nota fjölbreytt úrtak spurninga sem endurspeglar markmið og áherslur prófsins. (A) Signup and view all the answers

Hvernig getur persónulegt ástand próftakanda haft áhrif á mælingavillu og áreiðanleika prófs, og hvernig geta prófstjórnendur brugðist við því?

A gefa próftakendum kost á að fresta prófinu ef þeir eru ekki í ásættanlegu ástandi, til að minnka áhrif mælingavillu. (D) Signup and view all the answers

Í hvers konar prófum er nauðsynlegt að meta áreiðanleika prófskora með sérstakri áherslu til að tryggja réttmæti þeirra?

Í prófum þar sem niðurstöður hafa afgerandi áhrif á framtíð einstaklinga, svo sem inntökupróf í háskóla. (D) Signup and view all the answers

Hvernig getur fyrirtæki sem notar hæfileikapróf til að ráða starfsmenn tryggt gildi og áreiðanleika prófskora?

A nota próf sem hefur staðist vísindalega staðfestingu og meta reglulega áreiðanleika prófskora. (C) Signup and view all the answers

Samkvæmt klassískri próffræðikenningu (CTT), hver er nákvæmlega forsenda um tengsl milli sannanlegra einkunna, mældra einkunna og mælingavillu?

Mældar einkunnir eru nákvæmlega jafnar summu sannanlegra einkunna og mælingavillu, þar sem mælingavillan er talin vera tilviljunarkennd og hefur engin áhrif á meðaltal einkunna. (B) Signup and view all the answers

Í samhengi við mat á sálfræðilegum eiginleikum, hvernig hefur það áhrif á túlkun og notkun sannanlegra einkunna að einkunnir séu fyrir áhrifum af mælingavillum?

Mælingavillur draga úr nákvæmni sannanlegra einkunna og krefjast aðferða til að leiðrétta eða draga úr áhrifum þeirra þegar ákvarðanir eru teknar um einstaklinga. (A) Signup and view all the answers

Hver eru nákvæmlega áhrifin af því að mælingavilla sé tilviljunarkennd áreiðanleikastuðla í klassískri próffræðikenningu (CTT)?

Tilviljunarkennd mælingavilla dregur úr áreiðanleikastuðlum, vegna þess að hún eykur ósamræmið milli mældra einkunna og sannanlegra einkunna. (A) Signup and view all the answers

Hvaða meginforsendur CTT (Classic Test Theory) eru nauðsynlegar til að álykta að meðaltal villunnar í mælingu sé núll yfir allan hópinn?

Að villan sé tilviljunarkennd og ótengd sannanlegri einkunn. (D) Signup and view all the answers

Í sálfræðilegri greiningu, hvaða aðferðafræðilegu áhrif hafa áreiðanleikamælingar á rannsóknarnákvæmni í fjölbreyttum rannsóknum?

Hár áreiðanleiki eykur líkurnar á að ná marktækum niðurstöðum og gerir kleift að nota minni úrtök. (A) Signup and view all the answers

Hvernig er nákvæmlega hugtakið 'dreifni' notað til að meta gæði sálfræðilegrar mælingar í samhengi við CCT (Classic Test Theory)?

Dreifni er notuð til að mæla hversu nákvæmlega mældar einkunnir endurspegla sannanlegar einkunnir, þar sem hærri dreifni mældra einkunna gefur til kynna betri aðgreiningu einstaklinga. (C) Signup and view all the answers

Miðað við að Ashley fái sannanlega einkunn 130 og Bob 120, hvernig myndi mælingavilla helst birtast í mældum einkunnum þeirra samkvæmt CTT?

Ef um er að ræða tilviljunarkennda villu gæti Ashley fengið lægri einkunn en Bob þrátt fyrir að hafa hærri sannanlega einkunn. (B) Signup and view all the answers

Hvernig er nákvæmlega hugtakið „áreiðanleiki“ skilgreint í samhengi sálfræðilegra mælinga og hvernig tengist það hlutfalli dreifni sannanlegra einkunna (True score variance) af dreifni mældra einkunna (Observed score variance)?

Áreiðanleiki er skilgreindur sem samkvæmni mælinga og er í beinu hlutfalli við hlutfall dreifni sannanlegra einkunna af dreifni mældra einkunna. Hátt hlutfall gefur til kynna háan áreiðanleika. (B) Signup and view all the answers

Flashcards

Mælingavilla

Tímabundnir þættir sem geta haft áhrif á frammistöðu í prófi (td svefn, tilfinningalegt ástand).

Áreiðanleiki

Mat á því hversu miklar mismunandi niðurstöður endurspegla raunverulegan mun á einstaklingum.