Kafli 7

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Download our mobile app to listen on the go

Get App

Questions and Answers

Samhengi vi klassska prffri (CTT), hvernig hefur skekkja treikningi fylgnistuuls tveggja breytna hrif tlkun raunverulegu sambandi eirra, me hlisjn af forsendum um tilviljunarkennda dreifingu villna?

Skekkjan leiir alltaf til ofmats raunverulegu fylgni, ar sem hn eykur samdreifni villutta.
Skekkjan getur leitt bi til ofmats og vanmats, en hefur engin hrif tlkun raunverulegu sambandi breytanna.
Skekkjan leiir alltaf til vanmats raunverulegu fylgni, ar sem hn dregur r samdreifni rauntta.
Skekkjan leiir nr alltaf til vanmats raunverulegu fylgni, ar sem hn eykur heildardreifingu og dregur r hlutfalli raunverulegrar dreifingar. (correct)

Gefi a fylgni milli raunverulegra gilda prfi X og prfi Y ($r_{X_tY_t}$) er 0,75 og hlutfall dreifingar raunverulegra gilda af prfi X er 0,64 og hlutfall dreifingar raunverulegra gilda af prfi Y er 0,81. Hvert er fylgnistuullinn milli mldra gilda prfunum mia vi ofangreindar upplsingar?

0,600
0,836
0,675 (correct)
0,540

Rannskn ar sem skoa a meta fylgni milli tveggja flkinna slfrilegra eiginleika, ar sem bi mlitkin hafa fullkomna reianleika, hvernig tti rannsakandi a bregast vi til a f eins nkvma mynd af raunverulegri fylgni og mgulegt er?

Nota leirttingarformlu fyrir minnkaa styrkingu til a meta fylgnina, me v a deila fylgnistulinum me margfeldi af kvaratrtum reianleikastulanna. (correct)
Nota Cronbach's alpha til a meta reianleika og draga a fr fylgnistulinum til a f leirtt gildi.
Nota leirtta fylgnistuulinn, ar sem leirtting getur kt fylgnina og leitt til rangra lyktana.
Nota Spearman-Brown formluna til a meta reianleika og nota hana til a leirtta fylgnistuulinn.

Hver er afleiingin af v a hunsa reianleika mlitkja egar kvaranir eru teknar grundvelli fylgni milli mlinga starfsmannavalssamhengi, og hvernig getur etta haft hrif rttmti rningaferlisins?

a getur leitt til rangra lyktana um tengsl milli prfskora og starfsframmistu, sem dregur r rttmti rningaferlisins. (A) Signup and view all the answers

Ljsi ess a klasssk prffri (CTT) gerir r fyrir a villur su tilviljunarkenndar og har raunverulegum gildum, hvernig myndi frvik fr essari forsendu hafa hrif tlkun fylgni milli tveggja breytna?

a myndi gera tlkun fylgninni mgulega nema a nota flknari tlfrilegar aferir til a leirtta fyrir brotum forsendunum. (D) Signup and view all the answers

Hvaa fullyring lsir best hrifum reianleika prfs staalvillu mlingarinnar ($s_{em}$)?

Hrra reianleiki leiir til lgri staalvillu mlingarinnar, sem gefur til kynna nkvmari mlingu raunverulegri tkomu. (A) Signup and view all the answers

Hvernig breytist breidd ryggisbilsins vi rauntkomu ef reianleiki prfs minnkar, a llu ru breyttu?

Breidd ryggisbilsins eykst, sem gefur til kynna vissari tlun raunverulegri tkomu. (B) Signup and view all the answers

Hvaa tilgangi er staalvilla mlingarinnar (standard error of measurement, $s_{em}$) notu vi tlkun prftkomna?

Til a meta nkvmni einstaklingsbundinna tkomna og ba til ryggisbil um einstaklingsbundi raunverulegt stig. (B) Signup and view all the answers

Myndau r a prf s me $s_{em} = 3$. Hvaa fullyring er lklegust um tlkun ryggisbils t fr essari $s_{em}$?

68% ryggisbil gefur til kynna a raunveruleg tkomur einstaklings s lklega 3 punktum fr mldu tkomunni. (A) Signup and view all the answers

Hvaa hrif hefur str rtaksins sem nota er til a meta reianleika prfs str staalvillu mlingarinnar ($s_{em}$)?

Takmrku rtksstr getur leitt til nkvmari tlana reianleika, sem hefur ar me hrif $s_{em}$. (B) Signup and view all the answers

Starfsflk mannaus notar prf til a ra nja starfsmenn. Prfi hefur reianleikastuulinn 0,70. Afleiingarnar af v a nota etta prf eru ____. (Athugi: reianleikastuullinn er gefinn upp sem $R{xx}$)

a eru alvarlegar afleiingar. Bili raunverulegri tkomu einstaklings er breitt og v er erfitt a nota prftkomur. (A) Signup and view all the answers

Prf hefur staalfrvik 10 og reianleikastuul 0,64. Hver er staalvillan mlingunni?

6 (A) Signup and view all the answers

Nemandi fr tkomuna 70 prfi. Mealtal prfsins er 60, staalfrviki er 8 og reianleiki prfsins er 0,84. Hvert er mati raunverulegri tkomu nemandans?

68,4 (A) Signup and view all the answers

Hvaða fullyrðing lýsir best hvernig áreiðanleiki mælitækis hefur áhrif á fylgni milli tveggja breyta samkvæmt klassískri próffræði (CTT)?

Áreiðanleiki takmarkar hámarks mögulega fylgni milli tveggja breyta; óáreiðanleg mælitæki geta dregið úr fylgnistuðlinum. (B) Signup and view all the answers

Hvaða áhrif hefur ófullkominn áreiðanleiki mælitækis á staðalfrávik mældra gilda (observed scores) samanborið við staðalfrávik raunverulegra gilda (true scores)?

Ófullkominn áreiðanleiki eykur staðalfrávik mældra gilda. (A) Signup and view all the answers

Hvaða fullyrðing lýsir best hlutverki samdreifni (covariance; $C_{X_tY_t}$) í jöfnunni fyrir fylgni milli tveggja breyta innan ramma klassískrar próffræði?

Samdreifni táknar sameiginlega dreifingu raunverulegra gilda tveggja breyta og er grundvöllurinn fyrir skilningi á fylgni. (B) Signup and view all the answers

Ef fylgni milli raunverulegs sjálfsálits og raunverulegs námsárangurs er metin sem $r_{X_tY_t} = 0.60$, en áreiðanleiki mælinga á sjálfsáliti er $R_{XX} = 0.49$ og áreiðanleiki mælinga á námsárangri er $R_{YY} = 0.64$, hver er þá fylgni milli mældra gilda (observed scores) samkvæmt CTT?

0.336 (C) Signup and view all the answers

Í rannsókn á tengslum milli tveggja sálfræðilegra eiginleika, er fylgnistuðull milli mældra gilda (observed scores) reiknaður sem 0.25. Ef vitað er að áreiðanleiki mælinga á eiginleika X er 0.64 og á eiginleika Y er einnig 0.64, hver er þá áætluð fylgni milli raunverulegra gilda (true scores)?

0.390625 (D) Signup and view all the answers

Í samhengi við klassíska próffræði (CTT), hvaða fullyrðing lýsir best sambandinu milli áreiðanleika mælinga og möguleikans á að hafna réttri núlltilgátu (Type II villa) í tölfræðilegri greiningu?

Lægri áreiðanleiki eykur líkurnar á Type II villu, þar sem mælivillur geta grímt raunveruleg áhrif. (D) Signup and view all the answers

Hvernig hefur undiráætlun á áreiðanleika mælinga (e. attenuation) áhrif á túlkun fylgnistuðla í rannsóknum á flóknum sálfræðilegum fyrirbærum?

Undiráætlun getur leitt til rangrar synjunar á tengslum milli breyta, sem hamlar framgangi vísindalegrar þekkingar. (D) Signup and view all the answers

Í tilviki þar sem rannsakandi notar tvö óáreiðanleg mælitæki til að kanna samband tveggja fræðilegra hugsmíða, en vanrækir að leiðrétta fyrir áreiðanleika mælinganna, hvaða áhrif hefur það á niðurstöður rannsóknarinnar og túlkun þeirra?

Niðurstöðurnar gefa villandi mynd af raunverulegu sambandi hugsmíðanna, líklega undirmeta það, sem leiðir til rangra ályktana. (D) Signup and view all the answers

Hvernig hefur óáreiðanleiki mælinga áhrif á aðferðafræðilega ákvarðanatöku í rannsóknum, sérstaklega þegar kemur að því að meta gildmæti orsakaskýringa út frá fylgnistuðlum?

Óáreiðanleiki dregur alltaf úr stærð fylgnistuðla, sem gerir það að verkum að erfitt er að greina raunveruleg tengsl, jafnvel þótt þau séu til staðar. (D) Signup and view all the answers

Hvernig getur rannsakandi hagað rannsókn til að draga úr áhrifum óáreiðanleika mælinga, og hverjar eru helstu takmarkanir þessara aðferða?

Með því að nota margar mælingar á sama fyrirbæri og reikna meðaltal þeirra, en þetta getur aukið kostnað og flækjustig rannsóknar. (A) Signup and view all the answers

Hvernig er jafna 7.3 ($r_{XY}=r_{X_tY_t}\sqrt{R_{XX}R_{YY}}$) notuð til að meta áhrif óáreiðanleika á fylgni milli tveggja breyta?

Jafnan sýnir hvernig áreiðanleiki mælinga dregur úr fylgni milli mældra gilda miðað við raunveruleg gildi. (B) Signup and view all the answers

Hvernig getur vanmat á áreiðanleika haft áhrif á túlkun rannsóknarniðurstaðna og hvaða afleiðingar getur það haft fyrir ákvarðanatöku í vísindalegum rannsóknum?

Vanmat á áreiðanleika dregur úr líkum á að finna marktæk tengsl, sem getur leitt til þess að rannsóknir eru taldar ónothæfar þrátt fyrir raunveruleg tengsl. (D) Signup and view all the answers

Í hvaða tilvikum getur verið ásættanlegt að nota mælitæki með lága áreiðanleika og hverjar eru helstu varúðarráðstafanir sem þarf að gera í slíkum tilvikum?

Það getur verið ásættanlegt í upphaflegum rannsóknum þar sem markmiðið er að kanna hugmyndir, en þá verður að túlka niðurstöðurnar með varúð og viðurkenna takmarkanir mælinganna. (C) Signup and view all the answers

Hver er munurinn á því að nota Cohen's d og $\eta^2$ samanborið við fylgnistuðla til að meta tengsl milli breyta og hvernig hefur áreiðanleiki mælinga áhrif á þessar tölfræðilegu stærðir?

Cohen's d og $\eta^2$ eru næmari fyrir áhrifum óáreiðanleika, sem getur leitt til ónákvæmari niðurstaðna ef áreiðanleiki er ekki tekinn með í reikninginn. (C) Signup and view all the answers

Hvernig geta rannsakendur notað aðferðir til að meta og leiðrétta fyrir óáreiðanleika mælinga (e.g., leiðrétting fyrir attenuation) og hverjar eru takmarkanir þessara aðferða í raunverulegum rannsóknum?

Þessar aðferðir geta leiðrétt fyrir óáreiðanleika, en þær byggja á forsendum sem eru oft ekki uppfylltar í raunverulegum rannsóknum, sem getur leitt til ofleiðréttinga eða rangra ályktana. (A) Signup and view all the answers

Hvernig geta vísindamenn beitt kenningum um áreiðanleika og mælingarskekkju til að þróa nýjar og betri aðferðir til að meta sálfræðileg fyrirbæri og draga úr áhrifum skekkna?

Með því að nota kenningar um áreiðanleika til að meta og draga úr mælingarskekkjum, þróa staðlaðari mælikvarða og beita flóknari tölfræðilegum aðferðum. (D) Signup and view all the answers

Hvernig breytist túlkun á öryggisbilum þegar notast er við staðlað skekkjumark (standard error of measurement) samanborið við staðlað skekkju mat (standard error of estimate) við útreikning þeirra, að því gefnu að áreiðanleiki mælingar hafi áhrif á báðar stærðir?

Þegar staðlað skekkjumat er notað, gefur öryggisbilið til kynna svið þar sem raunverulegt gildi einstaklings er líklegra til að finnast ef mælingin væri endurtekin óendanlega oft. (C) Signup and view all the answers

Ímyndaðu þér rannsókn þar sem þú reiknar 95% öryggisbil fyrir raunverulegt gildi (true score) einstaklings. Niðurstaðan er bil á milli 45 og 55. Hvaða fullyrðing endurspeglar best algengustu (en hugsanlega umdeildustu) túlkun á þessu öryggisbili?

Við getum verið 95% viss um að raunverulegt gildi einstaklingsins liggi einhvers staðar á milli 45 og 55. (B) Signup and view all the answers

Hvaða fullyrðing lýsir best gagnrýni Dudecks (1979) á algenga túlkun öryggisbila, þar sem fullyrt er að "það sé 95% líkur á að raunverulegt gildi falli innan öryggisbilsins"?

Dudek telur að þessi túlkun sé of einfölduð og taki ekki tillit til þess að raunveruleg gildi dreifast í kringum mæld gildi, en ekki öfugt. (C) Signup and view all the answers

Hver er helsti munurinn á því að nota mæld gildi (observed scores) annars vegar og leiðrétt raunveruleg gildismat (adjusted true score estimates) hins vegar, til að reikna öryggisbil?

Leiðrétt raunveruleg gildismat dregur úr áhrifum tilviljunarkenndra skekkja, sem leiðir til öryggisbils sem er líklegra til að endurspegla raunverulegt gildi einstaklingsins. (C) Signup and view all the answers

Hvaða áhrif hefur það á stærð og túlkun öryggisbils þegar öryggi (confidence level) er aukið úr 95% í 99%, að öðru óbreyttu?

Öryggisbilið verður breiðara og túlkunin gefur til kynna meiri vissu um að raunverulegt gildi falli innan bilsins. (A) Signup and view all the answers

Í hvaða tilfelli er líklegast að notkun á leiðréttu raunvirði (adjusted true score) frekar en mældu gildi (observed score) sé talin nauðsynleg við útreikning öryggisbila, samkvæmt hefðbundinni sálfræðilegri próffræði?

Þegar niðurstöður prófs eru notaðar til að taka mikilvægar ákvarðanir um einstaklinga, þar sem leiðrétta raunvirðið hjálpar til við að lágmarka líkur á mistúlkun. (D) Signup and view all the answers

Ímyndaðu þér að þú sért að útskýra fyrir samstarfsmanni muninn á staðlaðri skekkjumælingu (standard error of measurement) og staðlaðri skekkjumati (standard error of estimate) við útreikning öryggisbila. Hvaða samlíking væri nákvæmust til að útskýra þetta?

Staðlað skekkjumæling er eins og að taka mynd með óskýrri myndavél, en staðlað skekkjumat er eins og að taka mynd með háskerpumyndavél: öryggisbilið endurspeglar þetta. (B) Signup and view all the answers

Í hvaða samhengi gæti ágreiningur um túlkun öryggisbila, eins og Dudek (1979) lýsti, haft mest áhrif á ákvarðanatöku í sálfræðilegri ráðgjöf?

Þegar metið er hvort einstaklingur uppfylli skilyrði fyrir ákveðnum meðferðarúrræðum, út frá prófskori sem nálgast viðmiðunarmörk. (C) Signup and view all the answers

Hvernig hámarkar hátt áreiðanleikastuðull í sálfræðilegum prófum trúverðugleika ákvarðana sem teknar eru á grundvelli þeirra, sérstaklega í samhengi eins og dómstólaákvarðana um dauðarefsingar?

Hann lágmarkar möguleikann á misflokkun einstaklinga sem fylgir óáreiðanlegum mælingum og tryggir sanngjarnari niðurstöður. (D) Signup and view all the answers

Hvernig metur sérfræðingur í sálfræðilegri mælingafræði áhrif óáreiðanlegra prófskora á menntastofnanir, þar sem inntökur í háskóla og úthlutun sérkennslu eru í húfi?

Með því að greina hvernig óáreiðanlegar prófskorur valda því að hæfileikaríkir nemendur eru ranglega settir í sérkennslu, og þar með hindrað vitsmunalegan þroska þeirra. (C) Signup and view all the answers

Hvernig metur reyndur mannauðsstjóri áhrif lélegrar áreiðanleika í ráðningarprófum á langtímaárangur fyrirtækis, sérstaklega með tilliti til framleiðni og starfsánægju?

Allt framangreint. (D) Signup and view all the answers

Hvernig getur sérfræðingur í kennslufræði nýtt sér áreiðanleika prófskora til að bæta kennsluaðferðir og námsárangur nemenda í stórum háskólanámskeiðum?

Allt framangreint. (D) Signup and view all the answers

Í ljósi þess að raunverulegt stig einstaklings á sálfræðilegum eiginleika er óþekkt, hvernig dregur fagleg túlkun á áreiðanleika prófa úr hættunni á röngum ályktunum um getu eða hæfileika einstaklings?

Allt framangreint. (B) Signup and view all the answers

Hvernig getur sálfræðingur nýtt sér áreiðanleika viðmiðunarhóps til að staðla nýtt sálfræðilegt próf og tryggja að það sé sanngjarnt og hlutlægt fyrir fjölbreyttan hóp fólks?

Allt framangreint. (B) Signup and view all the answers

Hvernig breytist túlkun á mælanlegri skekkju (e. standard error of measurement, SEM) út frá áreiðanleikastuðli prófs þegar verið er að meta einstaklingsbundnar framfarir í meðferð, sérstaklega í klínísku samhengi þar sem lítilsháttar breytingar geta haft verulega þýðingu?

Hærri áreiðanleikastuðull þýðir að SEM er lægra, sem gerir kleift að greina smærri, marktækar breytingar á stigum einstaklings með meiri vissu. (B) Signup and view all the answers

Í hvernig aðstæðum, sem snúa að þróun nýs sálfræðilegs prófs, gæti rannsakandi ákveðið að fórna innri samkvæmni til að auka innihaldsrökréttingu, og hvaða afleiðingar hefur það fyrir túlkun og notkun prófsins?

Þegar prófið á að ná yfir breitt svið af hegðun; túlkun verður að taka tillit til þess að einstakir hlutar prófsins gætu mælt mismunandi þætti hegðunarinnar. (B) Signup and view all the answers

Flashcards

Áreiðanleiki

Stöðugleiki prófa við endurteknar mælingar eða áreiðanleiki mælinga.

Notkun sálfræðiprófa

Notað til að taka ákvarðanir sem hafa áhrif á líf fólks, t.d. í menntun eða atvinnu.