Vraagbeleid openbaar vervoer

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is het doel van vraagbeleid in het openbaar vervoer?

Subsidies verstrekken aan automobilisten

Investeringen in de wegeninfrastructuur verminderen

De vraagfunctie naar rechts verschuiven (correct)

De prijzen van OV-tickets verhogen

Welke maatregel kan de aantrekkelijkheid van openbaar vervoer verhogen?

Beperkte schoonmaak van voertuigen

Prijsverhogingen voor OV-tickets

Het verbeteren van de veiligheid en betrouwbaarheid (correct)

Minder frequentie van bussen en treinen

Wat wordt als een mogelijke oplossing gezien voor het stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer?

Verlagen van de variabele kosten van auto’s

Investeren in goedkopere brandstof voor voertuigen

Verhogen van de vaste kosten van auto’s

Prijsveranderingen van alternatieve transportmiddelen (correct)

Wat zijn de grenzen van het vraagbeleid voor openbaar vervoer?

Onvoldoende investering in infrastructuur Signup and view all the answers

Welke situatie kan leiden tot een ontoereikende vraag naar openbaar vervoer, ondanks prijsverhogingen voor automobiliteit?

Een afname van de bevolking in stedelijke gebieden Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van elastisch aanbod?

Aanbod neemt bij prijsstijging sterk toe. Signup and view all the answers

Wat maakt de maximalisatie van maatschappelijke welvaart complex?

Alle welvaartseffecten voor de hele samenleving moeten in kaart worden gebracht. Signup and view all the answers

Waarom is de aanbod van graan op korte termijn inelastisch?

Er zijn beperkte mogelijkheden om het aanbod snel aan te passen. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van interpersonele nutsvergelijking?

Het vereist een evaluatie van verschillende bestedingen voor studenten en docenten. Signup and view all the answers

Wat is de juiste volgorde om de maatschappelijke welvaart te maximaliseren?

Bepaal alle bestedingsmogelijkheden en sommeer de welvaartseffecten. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een tussenvorm waarbij de overheid de markt reguleert?

Cannabisconsumptie en -aanbieding Signup and view all the answers

Welke bekostigingsvorm wordt gebruikt voor drinkwatervoorzieningen?

Bekostiging uit prijzen Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met allocatieve efficiëntie?

Het optimaal inzetten van schaarse middelen voor maatschappelijke behoeften Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van welvaartseffecten?

Alle kosten en baten zoals door betrokkenen gewaardeerd Signup and view all the answers

Hoe wordt de individuele welvaart bepaald?

Door de som van het nut van geconsumeerde goederen Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van particulier initiatief binnen de onderwijssector?

Financiering uit commerciële verkoop Signup and view all the answers

Wat houdt maximale individuele welvaart in?

Het behalen van het hoogste welvaartsniveau met schaarse middelen Signup and view all the answers

Wat is een substantieel verschil tussen collectieve besluitvorming en particulier initiatief?

Collectieve besluitvorming houdt rekening met publieke belangen Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste factor die goed overheidsoptreden vereist bij het bestrijden van externe effecten?

Informatieverzameling over externe effecten Signup and view all the answers

Welke van de volgende elementen meet of overheidsbeleid effectief is in het verminderen van externe effecten?

De uiteindelijke hoeveelheid externe effecten Signup and view all the answers

Wat wordt beschouwd als een belangrijk aspect van efficiëntie in overheidsbeleid?

De laagste apparaatskosten voor de overheid Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van 'command & control' regulering?

Een verbod op dioxine-uitstoot Signup and view all the answers

Waarom was een algeheel verbod in de beginjaren van het milieubeleid soms de beste oplossing?

Het maakte controle eenvoudiger Signup and view all the answers

Wat kan een gevolg zijn van lagere transactiekosten in milieubeleid?

Minder weerstand tegen regelgeving Signup and view all the answers

Wat is een uitdaging bij het beoordelen van effectiviteit en efficiëntie in overheidsbeleid?

De tijd die nodig is om resultaten te zien Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk voordeel van regulering gericht op nieuwe bedrijven in plaats van bestaande?

Nieuwe bedrijven kunnen sneller innoveren Signup and view all the answers

Wat zijn de kosten voor de eerste reiziger in een buslijn van Assen naar Meppel?

De kosten bestaan uit vaste kosten zoals afschrijving van de bus. Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over de tweede tot de vijfde reiziger is waar?

De kosten zijn nihil omdat de bus al rijdt. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de marginale kosten bij de 60e reiziger?

Ze zijn eenmalig hoog door de noodzaak van een tweede bus. Signup and view all the answers

Wat is het effect van de stijging in aantal reizigers van 4 tot 59 op de marginale kosten?

De marginale kosten lopen waarschijnlijk op, maar blijven laag. Signup and view all the answers

Hoe worden de gemiddelde kosten berekend op basis van het aantal gebruikers?

Door de totale kosten te delen door het aantal gebruikers. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er wanneer de overheid collectief goed X niet levert?

Mensen met een grote behoefte zullen het goed zelf produceren. Signup and view all the answers

Welke van de volgende is een voorbeeld van het opheffen van het non-exclusieve karakter van een goed?

Patenten op nieuwe medicijnen. Signup and view all the answers

Wat is een voordeel van marktgewijze voorziening van collectieve goederen?

Betalen naar rato van gebruik en waardering. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk criterium voor de overheidsvoorziening van collectieve goederen?

De voorkeur van de mediane kiezer. Signup and view all the answers

Wat kan een gevolg zijn van privatisering van collectieve goederen?

Scherpere prikkels voor innovatie. Signup and view all the answers

Welke belastingvorm kan indirect bijdragen aan de financiering van collectieve goederen?

Accijns op benzine. Signup and view all the answers

Wat is vaak een gevolg van de collectieve besluitvorming voor particuliere belangen?

Mogelijke mogelijkheden voor misbruik. Signup and view all the answers

Wat is een mogelijke reden voor de investering in medicijnen zonder patent?

Minder aandacht voor onderzoek en ontwikkeling. Signup and view all the answers

Welke van de volgende belastingen is bedoeld om te betalen voor specifiek gebruik van collectieve goederen?

Motorrijtuigenbelasting. Signup and view all the answers

Wat kan er gebeuren als de voorkeuren van de bevolking grote variantie vertonen?

De functie van de non-profitsector neemt toe. Signup and view all the answers

Wat zijn collectieve goederen?

Goederen die voor iedereen toegankelijk zijn, maar niet persoonlijk te verkrijgen. Signup and view all the answers

Hoe kan de behoefte aan veiligheid op een alternatieve manier worden vervuld?

Door meer blauw op straat en individueel beveiligingsmateriaal aan te schaffen. Signup and view all the answers

Wat is een voordeel van non-profitorganisaties in de context van collectieve goederen?

Ze kunnen de behoeften van een specifieke groep effectiever vervullen dan de overheid. Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van heterogene voorkeuren bij de verstrekking van collectieve goederen?

Mensen met lagere behoeften ontvangen vaak teveel van het collectieve goed. Signup and view all the answers

Wat stelt Paretoverbetering voor non-profitorganisaties voor?

Een situatie waarbij ten minste één persoon erop vooruitgaat zonder dat anderen er op achteruit gaan. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van non-exclusiviteit bij collectieve goederen?

Niet-betalende consumenten kunnen ook genieten van het goed. Signup and view all the answers

Waarom is volledige non-rivaliteit een belangrijk kenmerk van sommige goederen?

Het stelt een extra consument in staat om het goed te gebruiken zonder extra kosten. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een commons/common pool resource (CPR)?

Een openbaar park waar iedereen toegang toe heeft. Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van marktfalen bij non-rivaliserende goederen?

Er zijn minder consumenten die gebruik maken van het goed dan optimaal is. Signup and view all the answers

Waarom is uitsluiting van gebruikers bij common pool resources kostbaar en lastig?

Het monitoren van gebruik vereist veel middelen. Signup and view all the answers

Wat maakt directe beprijzing van collectieve goederen vaak onmogelijk?

Non-exclusiviteit en hoge kosten van uitsluiting Signup and view all the answers

Welk voorbeeld valt onder semi-collectieve goederen?

Openbaar vervoer Signup and view all the answers

Welke belastingvorm wordt gezien als een indirecte manier om collectieve goederen te financieren?

BPM-belasting op motorvoertuigen Signup and view all the answers

Wat beschrijft het concept van 'pay-tv' het best?

Consumenten betalen zelf voor toegang tot de zenders Signup and view all the answers

Hoe worden semi-collectieve goederen gekarakteriseerd?

Non-exclusief, maar soms rivaliserend Signup and view all the answers

Wat is een nadeel van collectieve besluitvorming?

Gaat vaak gepaard met particuliere belangen Signup and view all the answers

Welke van de volgende goederen wordt nooit als rivaliserend geclassificeerd?

Kennis en wetenschap Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van inefficiënties in de productie?

Het lokt nieuwe toetreders aan vanwege extra winstmogelijkheden. Signup and view all the answers

Wat impliceert de stelling dat de vrije markt leidt tot een Pareto-efficiënte uitkomst?

Overheidsinterventie is overbodig en biedt geen welvaartsverhogend effect. Signup and view all the answers

Welke situatie kan leiden tot marktfalen?

Een beperkt aantal aanbieders dat invloed uitoefent op de prijsvorming. Signup and view all the answers

Wat zijn collectieve goederen in economische zin?

Goederen die een non-exclusief en non-rivaliserend karakter hebben. Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen over inefficiënties in de allocatie is juist?

Productiefactoren worden niet voor goederen met de grootste waarde ingezet. Signup and view all the answers

Wat is een reden voor overheidsinterventie in de markt?

Marktfalen als gevolg van informatie-asymmetrie. Signup and view all the answers

Een gevolg van onvoldoende informatie voor consumenten kan zijn:

Het maken van suboptimale consumptiekeuzes. Signup and view all the answers

Wat kan een effect zijn van transactiekosten in een markt?

Het kan leiden tot inefficiënties in de markt. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de marginale kosten van normale goederen na de productie van de eerste eenheid?

Ze nemen eerst af en stijgen daarna weer. Signup and view all the answers

Wat kenmerkt 'natuurlijke monopolies' ten opzichte van 'normale' goederen?

Marginale kosten dalen constant na de eerste eenheid. Signup and view all the answers

Waarom overleeft alleen de grootste producent in een monopolistische markt?

Grotere bedrijven hebben lagere kosten per klant. Signup and view all the answers

Welke bewering over de efficiëntie van monopolies is correct?

Monopolies belemmeren vaak de efficiëntie in de productie. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van de prijszetting door een monopolist?

De prijs wordt gezet waar extra opbrengst gelijk is aan extra kosten. Signup and view all the answers

Welke uitspraak is waar over concurrentie en kosten in natuurlijke monopolies?

Concurrentie in natuurlijke monopolies leidt tot hogere kosten. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met het kostenvoordeel van een monopolist naarmate de klantenaantallen toenemen?

De kosten per klant dalen. Signup and view all the answers

Wat is het grootste probleem bij generiek mededingingsbeleid in de context van natuurlijke monopolies?

Het zorgt voor een hogere prijsstelling dan bij monopolies. Signup and view all the answers

Wat leidt tot de degradatie of vernietiging van de common pool?

Gebruik dat de aanwas overstijgt Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van particuliere eigenaren van common pools?

Optimale uitkomst voor de pool Signup and view all the answers

Welke property regime houdt in dat er geen restricties zijn op toegang tot de common pool?

Free access Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van de 'Tragedy of the Commons' volgens Gareth Hardin?

Individuele rationaliteit leidt tot maatschappelijke schade Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van te strenge quota op visserij in de Noordzee?

Onnodige economische schade voor de sector Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties zou een echte oplossing kunnen zijn voor het beheer van een common pool?

Overheidseigendom met strikte controle Signup and view all the answers

Wat is een noodzakelijke voorwaarde voor het voortbestaan van een common pool?

Evenwicht tussen gebruik en aanwas/investeringen Signup and view all the answers

Welke benadering vermindert de kans op erosie van de common pool?

Efficiënte coördinatie en gebruiksbeperking Signup and view all the answers

Study Notes

Productie en consumptie

Productie en consumptie van goederen veroorzaken kosten en baten alleen voor de betrokken partijen bij de transactie.
De kosten voor het realiseren van een transactie zijn verwaarloosbaar of nihil.

Markt en efficiëntie

Markten elimineren inefficiënties.
Inefficiënties in de productie: meer inputs worden verbruikt dan nodig. Dit leidt tot nieuwe toetreders en dit proces gaat door tot alle verbeteringen in productieve efficiëntie benut zijn.
Inefficiënties in de consumptie: goederen komen niet terecht bij consumenten met de hoogste waardering. Dit stimuleert nieuwe transacties totdat alle ruilen met wederzijds voordeel plaatsgevonden zijn.
Inefficiënties in de allocatie: productiefactoren worden niet ingezet voor goederenpakketten met de grootste waarde. Dit leidt tot reallocatie van productiefactoren totdat geen andere inzet met hogere waarde mogelijk is.

Welvaartseconomie

De vrije markt leidt tot een Pareto-efficiënte uitkomst.
Overheidsinterventie in een vrije markt is overbodig, omdat het geen welvaartsverhogend effect heeft.

Mogelijke afwijkingen van de markt

Onvoldoende informatie: consumenten missen informatie, zoals over de kwaliteit van ziekenhuizen.
Beperkt aantal aanbieders: producenten hebben invloed op de prijsvorming (bijvoorbeeld monopolie).
Kosten bij derden: Producenten of consumenten veroorzaken kosten bij derden (bv. roken in de openbare ruimte).

Marktfalen en collectieve goederen

Marktfalen treedt op wanneer de markt niet leidt tot maximale efficiëntie. Voorbeelden zijn collectieve goederen, externe effecten, natuurlijke monopolies, informatieasymmetrie en transactiekosten.
Overheidsinterventie kan een betere uitkomst opleveren, maar dit vereist kritische analyse van de interventie en optimalisering.
Belangrijke vragen bij overheidsingrijpen: is er ernstig marktfalen, kan een betere uitkomst worden bereikt (zo ja, welke interventie?), en welke interventie is beste?

Collectieve goederen

Collectieve goederen hebben een non-exclusief en non-rivaliserend karakter.
Er zijn alternatieven voor overheidsvoorziening.
Individuele goederen als substituut: behoefte aan veiligheid kan worden vervuld door meer blauw op straat (collectief) en hang- en sluitwerk (individueel).
Non-profitorganisaties: kunnen collectieve goederen leveren.
Betalen voor complementen: directe beprijzing is onmogelijk, maar indirecte beprijzing via complementen wel. VB: BPM-belasting.
Verschillende financiering modellen bestaan voor media (overheid, kijkersgelden, commercieel).

Zuiver collectieve goederen

Zijn moeilijk of onmogelijk uit te sluiten voor consumenten.
Consumptie is niet rivaliserend (iedereen kan er van genieten). Voorbeelden: defensie, waterkering, wetenschappelijk onderzoek.

Semi-collectieve goederen

Non-exclusief maar wel rivaliserend (bijvoorbeeld visstand in internationale wateren).
Exclusief maar non-rivaliserend (bijvoorbeeld openbaar vervoer).

Marktfalen door non-exclusiviteit en non-rivaliteit

Non-exclusiviteit: producenten kunnen consumenten niet uitsluiten, waardoor de betaling als voorwaarde voor consumptie onmogelijk is, en er geen producent gemotiveerd is om aan te bieden.
Non-rivaliteit: Consumenten gebruiken dezelfde eenheden van het goed. De marginale kosten om een extra consument toe te laten zijn 0. Als de markt de allocatie regelt, zal het aantal consumenten lager zijn dan optimaal.

Common pool resources (CPR's)

CPR's zijn natuurlijke of door mensen gemaakte hulpbronnen waarbij gebruik rivaliserend is, en uitsluiting van gebruikers niet onmogelijk is, maar wel kostbaar.
Voorbeelden van CPR's zijn visbestanden, waterbassins, en grond.
Overmatig gebruik kan leiden tot degradatie of vernietiging van de hulpbron. Onderbenutting is ook een mogelijkheid.
Verschillende property regimes hebben invloed op gebruik van de common pool: free access, private property, communal property en public property.

Gareth Hardin: The Tragedy of the Commons

Individuele rationaliteit leidt tot een maatschappelijke tragedie, zoals degradatie van gemeenschappelijke hulpbronnen, door gebrekkige coördinatie.
De optimale oplossing is vaak overheidseigendom of particulier eigendom.

Natuurlijke monopolies

Marginale kosten kunnen dalen met toenemende productieomvang.
Concurrentie is niet efficiënt in deze gevallen, aangezien het resulteert in hogere kosten en prijzen voor consumenten.
Monopolisten kiezen een prijs waar extra opbrengst van de laatste eenheid gelijk is aan de extra kosten, wat leidt tot een lagere productieomvang dan maatschappelijk optimaal is.

Beperkingen van de theorie

Niet-natuurlijke monopolies kunnen ook ontstaan door superieure prestaties of overnames, en kunnen beïnvloed worden door overheidsbescherming, waardoor generiek mededingingsbeleid ongewenst kan zijn.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Dit quiz richt zich op het doel en de maatregelen van vraagbeleid in het openbaar vervoer. Leer over de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer en de grenzen van vraagbeleid. Ontdek hoe maatschappelijke welvaart kan worden gemaximaliseerd en welke rol de overheid speelt in markregulering.