Podcast
Questions and Answers
Wat is het doel van vraagbeleid in het openbaar vervoer?
Wat is het doel van vraagbeleid in het openbaar vervoer?
- Subsidies verstrekken aan automobilisten
- Investeringen in de wegeninfrastructuur verminderen
- De vraagfunctie naar rechts verschuiven (correct)
- De prijzen van OV-tickets verhogen
Welke maatregel kan de aantrekkelijkheid van openbaar vervoer verhogen?
Welke maatregel kan de aantrekkelijkheid van openbaar vervoer verhogen?
- Beperkte schoonmaak van voertuigen
- Prijsverhogingen voor OV-tickets
- Het verbeteren van de veiligheid en betrouwbaarheid (correct)
- Minder frequentie van bussen en treinen
Wat wordt als een mogelijke oplossing gezien voor het stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer?
Wat wordt als een mogelijke oplossing gezien voor het stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer?
- Verlagen van de variabele kosten van auto’s
- Investeren in goedkopere brandstof voor voertuigen
- Verhogen van de vaste kosten van auto’s
- Prijsveranderingen van alternatieve transportmiddelen (correct)
Wat zijn de grenzen van het vraagbeleid voor openbaar vervoer?
Wat zijn de grenzen van het vraagbeleid voor openbaar vervoer?
Welke situatie kan leiden tot een ontoereikende vraag naar openbaar vervoer, ondanks prijsverhogingen voor automobiliteit?
Welke situatie kan leiden tot een ontoereikende vraag naar openbaar vervoer, ondanks prijsverhogingen voor automobiliteit?
Wat is een kenmerk van elastisch aanbod?
Wat is een kenmerk van elastisch aanbod?
Wat maakt de maximalisatie van maatschappelijke welvaart complex?
Wat maakt de maximalisatie van maatschappelijke welvaart complex?
Waarom is de aanbod van graan op korte termijn inelastisch?
Waarom is de aanbod van graan op korte termijn inelastisch?
Wat is een belangrijk aspect van interpersonele nutsvergelijking?
Wat is een belangrijk aspect van interpersonele nutsvergelijking?
Wat is de juiste volgorde om de maatschappelijke welvaart te maximaliseren?
Wat is de juiste volgorde om de maatschappelijke welvaart te maximaliseren?
Wat is een voorbeeld van een tussenvorm waarbij de overheid de markt reguleert?
Wat is een voorbeeld van een tussenvorm waarbij de overheid de markt reguleert?
Welke bekostigingsvorm wordt gebruikt voor drinkwatervoorzieningen?
Welke bekostigingsvorm wordt gebruikt voor drinkwatervoorzieningen?
Wat wordt bedoeld met allocatieve efficiëntie?
Wat wordt bedoeld met allocatieve efficiëntie?
Wat is een belangrijk aspect van welvaartseffecten?
Wat is een belangrijk aspect van welvaartseffecten?
Hoe wordt de individuele welvaart bepaald?
Hoe wordt de individuele welvaart bepaald?
Wat is een kenmerk van particulier initiatief binnen de onderwijssector?
Wat is een kenmerk van particulier initiatief binnen de onderwijssector?
Wat houdt maximale individuele welvaart in?
Wat houdt maximale individuele welvaart in?
Wat is een substantieel verschil tussen collectieve besluitvorming en particulier initiatief?
Wat is een substantieel verschil tussen collectieve besluitvorming en particulier initiatief?
Wat is de belangrijkste factor die goed overheidsoptreden vereist bij het bestrijden van externe effecten?
Wat is de belangrijkste factor die goed overheidsoptreden vereist bij het bestrijden van externe effecten?
Welke van de volgende elementen meet of overheidsbeleid effectief is in het verminderen van externe effecten?
Welke van de volgende elementen meet of overheidsbeleid effectief is in het verminderen van externe effecten?
Wat wordt beschouwd als een belangrijk aspect van efficiëntie in overheidsbeleid?
Wat wordt beschouwd als een belangrijk aspect van efficiëntie in overheidsbeleid?
Wat is een voorbeeld van 'command & control' regulering?
Wat is een voorbeeld van 'command & control' regulering?
Waarom was een algeheel verbod in de beginjaren van het milieubeleid soms de beste oplossing?
Waarom was een algeheel verbod in de beginjaren van het milieubeleid soms de beste oplossing?
Wat kan een gevolg zijn van lagere transactiekosten in milieubeleid?
Wat kan een gevolg zijn van lagere transactiekosten in milieubeleid?
Wat is een uitdaging bij het beoordelen van effectiviteit en efficiëntie in overheidsbeleid?
Wat is een uitdaging bij het beoordelen van effectiviteit en efficiëntie in overheidsbeleid?
Wat is een belangrijk voordeel van regulering gericht op nieuwe bedrijven in plaats van bestaande?
Wat is een belangrijk voordeel van regulering gericht op nieuwe bedrijven in plaats van bestaande?
Wat zijn de kosten voor de eerste reiziger in een buslijn van Assen naar Meppel?
Wat zijn de kosten voor de eerste reiziger in een buslijn van Assen naar Meppel?
Welke van de volgende uitspraken over de tweede tot de vijfde reiziger is waar?
Welke van de volgende uitspraken over de tweede tot de vijfde reiziger is waar?
Wat gebeurt er met de marginale kosten bij de 60e reiziger?
Wat gebeurt er met de marginale kosten bij de 60e reiziger?
Wat is het effect van de stijging in aantal reizigers van 4 tot 59 op de marginale kosten?
Wat is het effect van de stijging in aantal reizigers van 4 tot 59 op de marginale kosten?
Hoe worden de gemiddelde kosten berekend op basis van het aantal gebruikers?
Hoe worden de gemiddelde kosten berekend op basis van het aantal gebruikers?
Wat gebeurt er wanneer de overheid collectief goed X niet levert?
Wat gebeurt er wanneer de overheid collectief goed X niet levert?
Welke van de volgende is een voorbeeld van het opheffen van het non-exclusieve karakter van een goed?
Welke van de volgende is een voorbeeld van het opheffen van het non-exclusieve karakter van een goed?
Wat is een voordeel van marktgewijze voorziening van collectieve goederen?
Wat is een voordeel van marktgewijze voorziening van collectieve goederen?
Wat is een belangrijk criterium voor de overheidsvoorziening van collectieve goederen?
Wat is een belangrijk criterium voor de overheidsvoorziening van collectieve goederen?
Wat kan een gevolg zijn van privatisering van collectieve goederen?
Wat kan een gevolg zijn van privatisering van collectieve goederen?
Welke belastingvorm kan indirect bijdragen aan de financiering van collectieve goederen?
Welke belastingvorm kan indirect bijdragen aan de financiering van collectieve goederen?
Wat is vaak een gevolg van de collectieve besluitvorming voor particuliere belangen?
Wat is vaak een gevolg van de collectieve besluitvorming voor particuliere belangen?
Wat is een mogelijke reden voor de investering in medicijnen zonder patent?
Wat is een mogelijke reden voor de investering in medicijnen zonder patent?
Welke van de volgende belastingen is bedoeld om te betalen voor specifiek gebruik van collectieve goederen?
Welke van de volgende belastingen is bedoeld om te betalen voor specifiek gebruik van collectieve goederen?
Wat kan er gebeuren als de voorkeuren van de bevolking grote variantie vertonen?
Wat kan er gebeuren als de voorkeuren van de bevolking grote variantie vertonen?
Wat zijn collectieve goederen?
Wat zijn collectieve goederen?
Hoe kan de behoefte aan veiligheid op een alternatieve manier worden vervuld?
Hoe kan de behoefte aan veiligheid op een alternatieve manier worden vervuld?
Wat is een voordeel van non-profitorganisaties in de context van collectieve goederen?
Wat is een voordeel van non-profitorganisaties in de context van collectieve goederen?
Wat is een gevolg van heterogene voorkeuren bij de verstrekking van collectieve goederen?
Wat is een gevolg van heterogene voorkeuren bij de verstrekking van collectieve goederen?
Wat stelt Paretoverbetering voor non-profitorganisaties voor?
Wat stelt Paretoverbetering voor non-profitorganisaties voor?
Wat is een kenmerk van non-exclusiviteit bij collectieve goederen?
Wat is een kenmerk van non-exclusiviteit bij collectieve goederen?
Waarom is volledige non-rivaliteit een belangrijk kenmerk van sommige goederen?
Waarom is volledige non-rivaliteit een belangrijk kenmerk van sommige goederen?
Wat is een voorbeeld van een commons/common pool resource (CPR)?
Wat is een voorbeeld van een commons/common pool resource (CPR)?
Wat is een gevolg van marktfalen bij non-rivaliserende goederen?
Wat is een gevolg van marktfalen bij non-rivaliserende goederen?
Waarom is uitsluiting van gebruikers bij common pool resources kostbaar en lastig?
Waarom is uitsluiting van gebruikers bij common pool resources kostbaar en lastig?
Wat maakt directe beprijzing van collectieve goederen vaak onmogelijk?
Wat maakt directe beprijzing van collectieve goederen vaak onmogelijk?
Welk voorbeeld valt onder semi-collectieve goederen?
Welk voorbeeld valt onder semi-collectieve goederen?
Welke belastingvorm wordt gezien als een indirecte manier om collectieve goederen te financieren?
Welke belastingvorm wordt gezien als een indirecte manier om collectieve goederen te financieren?
Wat beschrijft het concept van 'pay-tv' het best?
Wat beschrijft het concept van 'pay-tv' het best?
Hoe worden semi-collectieve goederen gekarakteriseerd?
Hoe worden semi-collectieve goederen gekarakteriseerd?
Wat is een nadeel van collectieve besluitvorming?
Wat is een nadeel van collectieve besluitvorming?
Welke van de volgende goederen wordt nooit als rivaliserend geclassificeerd?
Welke van de volgende goederen wordt nooit als rivaliserend geclassificeerd?
Wat is een gevolg van inefficiënties in de productie?
Wat is een gevolg van inefficiënties in de productie?
Wat impliceert de stelling dat de vrije markt leidt tot een Pareto-efficiënte uitkomst?
Wat impliceert de stelling dat de vrije markt leidt tot een Pareto-efficiënte uitkomst?
Welke situatie kan leiden tot marktfalen?
Welke situatie kan leiden tot marktfalen?
Wat zijn collectieve goederen in economische zin?
Wat zijn collectieve goederen in economische zin?
Welke van de volgende beweringen over inefficiënties in de allocatie is juist?
Welke van de volgende beweringen over inefficiënties in de allocatie is juist?
Wat is een reden voor overheidsinterventie in de markt?
Wat is een reden voor overheidsinterventie in de markt?
Een gevolg van onvoldoende informatie voor consumenten kan zijn:
Een gevolg van onvoldoende informatie voor consumenten kan zijn:
Wat kan een effect zijn van transactiekosten in een markt?
Wat kan een effect zijn van transactiekosten in een markt?
Wat gebeurt er met de marginale kosten van normale goederen na de productie van de eerste eenheid?
Wat gebeurt er met de marginale kosten van normale goederen na de productie van de eerste eenheid?
Wat kenmerkt 'natuurlijke monopolies' ten opzichte van 'normale' goederen?
Wat kenmerkt 'natuurlijke monopolies' ten opzichte van 'normale' goederen?
Waarom overleeft alleen de grootste producent in een monopolistische markt?
Waarom overleeft alleen de grootste producent in een monopolistische markt?
Welke bewering over de efficiëntie van monopolies is correct?
Welke bewering over de efficiëntie van monopolies is correct?
Wat is een belangrijk kenmerk van de prijszetting door een monopolist?
Wat is een belangrijk kenmerk van de prijszetting door een monopolist?
Welke uitspraak is waar over concurrentie en kosten in natuurlijke monopolies?
Welke uitspraak is waar over concurrentie en kosten in natuurlijke monopolies?
Wat gebeurt er met het kostenvoordeel van een monopolist naarmate de klantenaantallen toenemen?
Wat gebeurt er met het kostenvoordeel van een monopolist naarmate de klantenaantallen toenemen?
Wat is het grootste probleem bij generiek mededingingsbeleid in de context van natuurlijke monopolies?
Wat is het grootste probleem bij generiek mededingingsbeleid in de context van natuurlijke monopolies?
Wat leidt tot de degradatie of vernietiging van de common pool?
Wat leidt tot de degradatie of vernietiging van de common pool?
Wat is een gevolg van particuliere eigenaren van common pools?
Wat is een gevolg van particuliere eigenaren van common pools?
Welke property regime houdt in dat er geen restricties zijn op toegang tot de common pool?
Welke property regime houdt in dat er geen restricties zijn op toegang tot de common pool?
Wat is een belangrijk aspect van de 'Tragedy of the Commons' volgens Gareth Hardin?
Wat is een belangrijk aspect van de 'Tragedy of the Commons' volgens Gareth Hardin?
Wat is een gevolg van te strenge quota op visserij in de Noordzee?
Wat is een gevolg van te strenge quota op visserij in de Noordzee?
Welke van de volgende opties zou een echte oplossing kunnen zijn voor het beheer van een common pool?
Welke van de volgende opties zou een echte oplossing kunnen zijn voor het beheer van een common pool?
Wat is een noodzakelijke voorwaarde voor het voortbestaan van een common pool?
Wat is een noodzakelijke voorwaarde voor het voortbestaan van een common pool?
Welke benadering vermindert de kans op erosie van de common pool?
Welke benadering vermindert de kans op erosie van de common pool?
Flashcards
Elastisch aanbod
Elastisch aanbod
Het aanbod reageert sterk op prijsveranderingen. Een prijsstijging leidt tot een aanzienlijke toename van het aanbod.
Inelastisch aanbod
Inelastisch aanbod
Het aanbod reageert nauwelijks op prijsveranderingen. Een prijsstijging leidt tot een kleine of geen toename van het aanbod.
Maximalisatie individuele welvaart
Maximalisatie individuele welvaart
De beste besteding van middelen voor een individu. Het is eenvoudig omdat de beslisser zelf alle kosten en baten afweegt.
Maximalisatie maatschappelijke welvaart
Maximalisatie maatschappelijke welvaart
Signup and view all the flashcards
Mogelijkhedengrens (Possibilities Frontier)
Mogelijkhedengrens (Possibilities Frontier)
Signup and view all the flashcards
Marginale Kosten
Marginale Kosten
Signup and view all the flashcards
Schaalvoordeel
Schaalvoordeel
Signup and view all the flashcards
Gemiddelde Kosten
Gemiddelde Kosten
Signup and view all the flashcards
Vaste Kosten
Vaste Kosten
Signup and view all the flashcards
Initiële Kosten
Initiële Kosten
Signup and view all the flashcards
Regulering ("Command & Control")
Regulering ("Command & Control")
Signup and view all the flashcards
Effectiviteit van overheidsbeleid
Effectiviteit van overheidsbeleid
Signup and view all the flashcards
Efficiëntie van overheidsbeleid
Efficiëntie van overheidsbeleid
Signup and view all the flashcards
Apparaatskosten
Apparaatskosten
Signup and view all the flashcards
Kosten voor producenten en consumenten
Kosten voor producenten en consumenten
Signup and view all the flashcards
Algeheel verbod
Algeheel verbod
Signup and view all the flashcards
Lage transactiekosten
Lage transactiekosten
Signup and view all the flashcards
Milieubewegingssteun
Milieubewegingssteun
Signup and view all the flashcards
Exploitatietekorten in het openbaar vervoer
Exploitatietekorten in het openbaar vervoer
Signup and view all the flashcards
Vraagbeleid voor het OV
Vraagbeleid voor het OV
Signup and view all the flashcards
Verhogen aantrekkelijkheid van OV
Verhogen aantrekkelijkheid van OV
Signup and view all the flashcards
Verhogen prijzen van substituten
Verhogen prijzen van substituten
Signup and view all the flashcards
Investeringsbeleid voor OV
Investeringsbeleid voor OV
Signup and view all the flashcards
Tussenvormen
Tussenvormen
Signup and view all the flashcards
Tussenvormen: Collectieve besluitvorming, productie geoutsourced
Tussenvormen: Collectieve besluitvorming, productie geoutsourced
Signup and view all the flashcards
Tussenvormen: Collectieve besluitvorming, overheidsproductie
Tussenvormen: Collectieve besluitvorming, overheidsproductie
Signup and view all the flashcards
Tussenvormen: Particulier initiatief, bekostiging uit belastingen
Tussenvormen: Particulier initiatief, bekostiging uit belastingen
Signup and view all the flashcards
Tussenvormen: Particulier initiatief, gemengde financiering
Tussenvormen: Particulier initiatief, gemengde financiering
Signup and view all the flashcards
Allocatieve efficiëntie
Allocatieve efficiëntie
Signup and view all the flashcards
Welvaartseffecten
Welvaartseffecten
Signup and view all the flashcards
Formeel en subjectief welvaartsbegrip
Formeel en subjectief welvaartsbegrip
Signup and view all the flashcards
Public Good Theorie voor non-profitorganisaties
Public Good Theorie voor non-profitorganisaties
Signup and view all the flashcards
Paretoverbetering
Paretoverbetering
Signup and view all the flashcards
Opheffen van het non-exclusieve karakter van collectieve goederen
Opheffen van het non-exclusieve karakter van collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Betalen voor een complement
Betalen voor een complement
Signup and view all the flashcards
Overheidsvoorziening van collectieve goederen
Overheidsvoorziening van collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Rol van non-profitorganisaties in de Public Good Theorie
Rol van non-profitorganisaties in de Public Good Theorie
Signup and view all the flashcards
Optimale aanpak voor collectieve goederen
Optimale aanpak voor collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Belang van de nonprofit sector
Belang van de nonprofit sector
Signup and view all the flashcards
Privatisering van collectieve goederen
Privatisering van collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Transactiekosten
Transactiekosten
Signup and view all the flashcards
Pareto-efficiëntie
Pareto-efficiëntie
Signup and view all the flashcards
Overheidsinterventie is overbodig
Overheidsinterventie is overbodig
Signup and view all the flashcards
Informatieasymmetrie
Informatieasymmetrie
Signup and view all the flashcards
Beperkt aantal aanbieders
Beperkt aantal aanbieders
Signup and view all the flashcards
Externe effecten
Externe effecten
Signup and view all the flashcards
Collectieve goederen
Collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Marktfalen
Marktfalen
Signup and view all the flashcards
Collectief goed
Collectief goed
Signup and view all the flashcards
Semi-collectief goed
Semi-collectief goed
Signup and view all the flashcards
Niet-exclusieve goederen
Niet-exclusieve goederen
Signup and view all the flashcards
Niet-rivaliserende goederen
Niet-rivaliserende goederen
Signup and view all the flashcards
Marktfalen in collectieve goederen
Marktfalen in collectieve goederen
Signup and view all the flashcards
Commons/common pool resources (CPR)
Commons/common pool resources (CPR)
Signup and view all the flashcards
Common Pool
Common Pool
Signup and view all the flashcards
Overmatig gebruik van een common pool
Overmatig gebruik van een common pool
Signup and view all the flashcards
Onderbenutting van een common pool
Onderbenutting van een common pool
Signup and view all the flashcards
Duurzaam gebruik van een common pool
Duurzaam gebruik van een common pool
Signup and view all the flashcards
Tragedy of the Commons
Tragedy of the Commons
Signup and view all the flashcards
Overheidseigendom van een common pool
Overheidseigendom van een common pool
Signup and view all the flashcards
Particulier eigendom van een common pool
Particulier eigendom van een common pool
Signup and view all the flashcards
Effect van eigendomsregimes op common pools
Effect van eigendomsregimes op common pools
Signup and view all the flashcards
Dalende marginale kosten
Dalende marginale kosten
Signup and view all the flashcards
Natuurlijk monopolie
Natuurlijk monopolie
Signup and view all the flashcards
Concurrentie en efficiëntie bij een natuurlijk monopolie
Concurrentie en efficiëntie bij een natuurlijk monopolie
Signup and view all the flashcards
Waarom een natuurlijk monopolie?
Waarom een natuurlijk monopolie?
Signup and view all the flashcards
Monopolisten en allocatieve efficiëntie
Monopolisten en allocatieve efficiëntie
Signup and view all the flashcards
Opportunity Costs
Opportunity Costs
Signup and view all the flashcards
Ruim Kostenbegrip
Ruim Kostenbegrip
Signup and view all the flashcards
Markt voor Organen
Markt voor Organen
Signup and view all the flashcards
Tegenargument: 'Handelen met leven'
Tegenargument: 'Handelen met leven'
Signup and view all the flashcards
Tegenargument: Alleen Transplantaties voor Rijken
Tegenargument: Alleen Transplantaties voor Rijken
Signup and view all the flashcards
Prijs = marginale kosten
Prijs = marginale kosten
Signup and view all the flashcards
Prijs = gemiddelde kosten
Prijs = gemiddelde kosten
Signup and view all the flashcards
Prijsdiscriminatie
Prijsdiscriminatie
Signup and view all the flashcards
Multipart pricing
Multipart pricing
Signup and view all the flashcards
Exploitatietekorten
Exploitatietekorten
Signup and view all the flashcards
Vraaguitval
Vraaguitval
Signup and view all the flashcards
Inelastische vraag
Inelastische vraag
Signup and view all the flashcards
Average cost pricing
Average cost pricing
Signup and view all the flashcards
Instelling van de Vrije Markt
Instelling van de Vrije Markt
Signup and view all the flashcards
Two-part pricing
Two-part pricing
Signup and view all the flashcards
Prijsdiscriminatie met verschillende prijzen
Prijsdiscriminatie met verschillende prijzen
Signup and view all the flashcards
Voorwaarde voor succesvolle two-part pricing
Voorwaarde voor succesvolle two-part pricing
Signup and view all the flashcards
Positieve effecten van prijsdiscriminatie
Positieve effecten van prijsdiscriminatie
Signup and view all the flashcards
Onderscheiden van klantengroepen
Onderscheiden van klantengroepen
Signup and view all the flashcards
Voorkomen van nadelen van monopolie
Voorkomen van nadelen van monopolie
Signup and view all the flashcards
Consumentensurplus
Consumentensurplus
Signup and view all the flashcards
Klassieke regulering van private monopolies
Klassieke regulering van private monopolies
Signup and view all the flashcards
Efficiëntie-effect van klassieke regulering
Efficiëntie-effect van klassieke regulering
Signup and view all the flashcards
Agency Capture
Agency Capture
Signup and view all the flashcards
Probleem van klassieke regulering
Probleem van klassieke regulering
Signup and view all the flashcards
Marktordening in de spoorwegsector
Marktordening in de spoorwegsector
Signup and view all the flashcards
Marktordening in de postsector
Marktordening in de postsector
Signup and view all the flashcards
Aanbesteding van de basisdienstverlening in de postsector
Aanbesteding van de basisdienstverlening in de postsector
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Productie en consumptie
- Productie en consumptie van goederen veroorzaken kosten en baten alleen voor de betrokken partijen bij de transactie.
- De kosten voor het realiseren van een transactie zijn verwaarloosbaar of nihil.
Markt en efficiëntie
- Markten elimineren inefficiënties.
- Inefficiënties in de productie: meer inputs worden verbruikt dan nodig. Dit leidt tot nieuwe toetreders en dit proces gaat door tot alle verbeteringen in productieve efficiëntie benut zijn.
- Inefficiënties in de consumptie: goederen komen niet terecht bij consumenten met de hoogste waardering. Dit stimuleert nieuwe transacties totdat alle ruilen met wederzijds voordeel plaatsgevonden zijn.
- Inefficiënties in de allocatie: productiefactoren worden niet ingezet voor goederenpakketten met de grootste waarde. Dit leidt tot reallocatie van productiefactoren totdat geen andere inzet met hogere waarde mogelijk is.
Welvaartseconomie
- De vrije markt leidt tot een Pareto-efficiënte uitkomst.
- Overheidsinterventie in een vrije markt is overbodig, omdat het geen welvaartsverhogend effect heeft.
Mogelijke afwijkingen van de markt
- Onvoldoende informatie: consumenten missen informatie, zoals over de kwaliteit van ziekenhuizen.
- Beperkt aantal aanbieders: producenten hebben invloed op de prijsvorming (bijvoorbeeld monopolie).
- Kosten bij derden: Producenten of consumenten veroorzaken kosten bij derden (bv. roken in de openbare ruimte).
Marktfalen en collectieve goederen
- Marktfalen treedt op wanneer de markt niet leidt tot maximale efficiëntie. Voorbeelden zijn collectieve goederen, externe effecten, natuurlijke monopolies, informatieasymmetrie en transactiekosten.
- Overheidsinterventie kan een betere uitkomst opleveren, maar dit vereist kritische analyse van de interventie en optimalisering.
- Belangrijke vragen bij overheidsingrijpen: is er ernstig marktfalen, kan een betere uitkomst worden bereikt (zo ja, welke interventie?), en welke interventie is beste?
Collectieve goederen
- Collectieve goederen hebben een non-exclusief en non-rivaliserend karakter.
- Er zijn alternatieven voor overheidsvoorziening.
- Individuele goederen als substituut: behoefte aan veiligheid kan worden vervuld door meer blauw op straat (collectief) en hang- en sluitwerk (individueel).
- Non-profitorganisaties: kunnen collectieve goederen leveren.
- Betalen voor complementen: directe beprijzing is onmogelijk, maar indirecte beprijzing via complementen wel. VB: BPM-belasting.
- Verschillende financiering modellen bestaan voor media (overheid, kijkersgelden, commercieel).
Zuiver collectieve goederen
- Zijn moeilijk of onmogelijk uit te sluiten voor consumenten.
- Consumptie is niet rivaliserend (iedereen kan er van genieten). Voorbeelden: defensie, waterkering, wetenschappelijk onderzoek.
Semi-collectieve goederen
- Non-exclusief maar wel rivaliserend (bijvoorbeeld visstand in internationale wateren).
- Exclusief maar non-rivaliserend (bijvoorbeeld openbaar vervoer).
Marktfalen door non-exclusiviteit en non-rivaliteit
- Non-exclusiviteit: producenten kunnen consumenten niet uitsluiten, waardoor de betaling als voorwaarde voor consumptie onmogelijk is, en er geen producent gemotiveerd is om aan te bieden.
- Non-rivaliteit: Consumenten gebruiken dezelfde eenheden van het goed. De marginale kosten om een extra consument toe te laten zijn 0. Als de markt de allocatie regelt, zal het aantal consumenten lager zijn dan optimaal.
Common pool resources (CPR's)
- CPR's zijn natuurlijke of door mensen gemaakte hulpbronnen waarbij gebruik rivaliserend is, en uitsluiting van gebruikers niet onmogelijk is, maar wel kostbaar.
- Voorbeelden van CPR's zijn visbestanden, waterbassins, en grond.
- Overmatig gebruik kan leiden tot degradatie of vernietiging van de hulpbron. Onderbenutting is ook een mogelijkheid.
- Verschillende property regimes hebben invloed op gebruik van de common pool: free access, private property, communal property en public property.
Gareth Hardin: The Tragedy of the Commons
- Individuele rationaliteit leidt tot een maatschappelijke tragedie, zoals degradatie van gemeenschappelijke hulpbronnen, door gebrekkige coördinatie.
- De optimale oplossing is vaak overheidseigendom of particulier eigendom.
Natuurlijke monopolies
- Marginale kosten kunnen dalen met toenemende productieomvang.
- Concurrentie is niet efficiënt in deze gevallen, aangezien het resulteert in hogere kosten en prijzen voor consumenten.
- Monopolisten kiezen een prijs waar extra opbrengst van de laatste eenheid gelijk is aan de extra kosten, wat leidt tot een lagere productieomvang dan maatschappelijk optimaal is.
Beperkingen van de theorie
- Niet-natuurlijke monopolies kunnen ook ontstaan door superieure prestaties of overnames, en kunnen beïnvloed worden door overheidsbescherming, waardoor generiek mededingingsbeleid ongewenst kan zijn.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.