Triết học Mác - Lênin và cuộc sống xã hội

Bao gồm công cụ lao động, lực lượng lao động, đối tượng lao động và các yếu tố vật chất phục vụ cho quá trình lao động.

Là yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy sự biến đổi mạnh mẽ của lực lượng sản xuất trong nền công nghiệp hiện đại.

Công cụ lao động.

Lực lượng sản xuất là nền tảng cho sự phát triển kinh tế.

Ph.Ăngghen cho rằng lao động và ngôn ngữ là động lực chính để phát triển bộ não của con người, giúp vượn tiến hóa thành người.

C.Mác.

Quy luật này chỉ ra sự phù hợp giữa quan hệ sản xuất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là điều kiện cần thiết để phát triển xã hội.

Khi quan hệ sản xuất cũ mất đi, chế độ sản xuất cũ cũng không còn tồn tại.

Tôn giáo, triết học.

Quá trình thay thế các hình thức sở hữu tư liệu sản xuất phụ thuộc vào sự phát triển của công nghệ và năng suất lao động.

Tồn tại xã hội bao gồm: Phương thức sản xuất, Điều kiện tự nhiên, Hoàn cảnh địa lý, Dân số và mật độ dân số.

Cơ sở hạ tầng kinh tế Việt Nam hiện nay là nền kinh tế nhiều thành phần với nền tảng là kinh tế dựa trên công nghiệp.

Tinh thần.

Hoạt động thực tiễn.

Triết học nghiên cứu những quy luật vận động chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.

Lực lượng sản xuất là động lực chính thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.

Triết học Mác - Lênin được xem là khoa học của mọi khoa học.

C.Mác đã nêu ra quan điểm về sự thay đổi xã hội dựa trên sự phát triển của lực lượng sản xuất.

Con người không do giới tự nhiên sinh ra nên không phụ thuộc giới tự nhiên.

Học thuyết về tính bảo toàn vật chất & năng lượng, học thuyết tế bào (M.Sơ-lay-đen và T.Sa-van-sơ), học thuyết tiến hóa (S.Đác-uyn) là những tiền đề khoa học tự nhiên cho sự ra đời của triết học Mác.

Tồn tại xã hội được cấu thành bởi ba yếu tố: Phương thức sản xuất, điều kiện tự nhiên và dân số.

Bản chất con người là tổng hòa những quan hệ xã hội.

Triết học cổ điển Đức, với đại diện là Hêghen và Phoiơbắc, là tiền đề lý luận trực tiếp cho sự ra đời của triết học Mác-Lênin

Trong các thời đại lịch sử, tư tưởng của giai cấp thống trị thường phản ánh lợi ích và quyền lợi của họ.

Triết học chỉ ra đời khi xã hội loài người đã đạt đến một trình độ tương đối cao của sản xuất xã hội, phân công lao động xã hội hình thành, của cải tương đối thừa dư, tư hữu hóa tư liệu sản xuất được luật định, giai cấp phân hóa rõ và mạnh, nhà nước ra đời.

Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản là văn kiện có tính cương lĩnh đầu tiên của chủ nghĩa Mác-Lênin.

Chủ nghĩa duy vật lịch sử là lý luận được xem là thành tựu vĩ đại nhất của tư tưởng khoa học của C.Mác.

Chức năng thế giới quan và phương pháp luận là vai trò của triết học trong đời sống xã hội.

Thế giới quan khoa học triết học là trình độ cao nhất của thế giới quan.

Triết học xuất hiện vào thời kì chiếm hữu nô lệ (TK VIII – VI TCN) ở Hy Lạp, Ấn Độ và Trung Quốc.

Quy luật chuyển hóa từ lượng sang chất và ngược lại diễn tả cách thức vận động và phát triển của sự vật.

Phủ định biện chứng là quá trình phủ định mang tính khách quan, kế thừa những yếu tố tích cực và loại bỏ những yếu tố tiêu cực của cái cũ để tạo ra cái mới.

Nguyên tắc cần tuân thủ là sự vật, hiện tượng luôn gắn kết với nhau, tác động lẫn nhau, và không có sự vật, hiện tượng nào tồn tại độc lập.

Sự thống nhất giữa lượng và chất phản ánh bản chất của sự vật, hiện tượng: Chất quyết định lượng, lượng thay đổi đến một giới hạn nhất định sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất.

Theo quan điểm của Niuton, vật chất là những vật thể tồn tại khách quan, không phụ thuộc vào con người, được tạo thành từ các nguyên tử có khối lượng và chiếm chỗ trong không gian.

Phát triển là quá trình vận động theo hướng tiên tiến, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn.

Bước nhảy là sự thay đổi về chất do lượng thay đổi đến điểm nút, điểm giới hạn.

Tính kế thừa trong phát triển là sự kế thừa những yếu tố tích cực của cái cũ và loại bỏ những yếu tố tiêu cực để tạo ra cái mới tốt hơn.

Mối quan hệ giữa chất và lượng là mối quan hệ thống nhất hữu cơ, không thể tách rời, tác động lẫn nhau, chất quyết định lượng, lượng thay đổi đến một giới hạn nhất định sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất.

Ý nghĩa phương pháp luận về nhận thức của quy luật lượng - chất là giúp chúng ta nhận thức được sự vận động và phát triển của sự vật một cách toàn diện, bao gồm cả lượng và chất.

Giai đoạn nhận thức này phản ánh sự vật, hiện tượng một cách đầy đủ và hoàn thiện, nhưng con người không trực tiếp tiếp xúc với chúng.

Là hình thức cơ bản của tư duy trừu tượng. Nó phản ánh khái quát và gián tiếp những thuộc tính chung của một nhóm sự vật, hiện tượng được thể hiện bằng một từ hoặc cụm từ.

Thực tiễn là hoạt động vật chất, được xem là tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý của nhận thức.

Phép biện chứng duy vật được xây dựng dựa trên nền tảng của thế giới quan duy vật khoa học phản ánh sự biến đổi và phát triển của thế giới.

Khái niệm, phán đoán, suy luận thuộc giai đoạn nhận thức lý tính, giúp con người tiếp cận thế giới một cách sâu sắc và logic hơn.

Thực tiễn là hoạt động có mục đích của con người, thay đổi thực tại. Nhận thức là quá trình phản ánh thế giới vào bộ óc, tạo ra tri thức.

Câu tục ngữ “Bứt dây động rừng” thể hiện quan điểm biện chứng, cho thấy sự kết nối, tác động qua lại giữa các yếu tố trong thế giới.

Mâu thuẫn là sự đối lập giữa các yếu tố, bộ phận, thuộc tính của một sự vật hoặc hiện tượng.

Sai lầm này cho rằng chất và lượng tồn tại độc lập, tách biệt nhau. Trong thực tế, chúng luôn liên kết, tác động lẫn nhau.

Câu tục ngữ “Môi hở răng lạnh” thể hiện quan điểm biện chứng, thể hiện sự gắn bó, tác động qua lại giữa các bộ phận, yếu tố trong một hệ thống.

Lượng phụ thuộc vào tính chất và mối liên hệ của sự vật, không phụ thuộc vào ý chí của con người.

Thuộc tính chung nhất của vật chất là thực tại khách quan, tồn tại độc lập với ý thức con người.

Chân lý và sai lầm được xác định dựa trên thực tiễn, là kết quả của quá trình hoạt động thực tiễn của con người.

Mục đích nhận thức của con người là phục vụ cho nhu cầu bản thân và xã hội loài người, giúp con người hiểu biết thế giới và biến đổi thế giới.

Vật thể là một dạng tồn tại cụ thể của vật chất, có cấu trúc, tính chất và sự vận động riêng.

Mâu thuẫn kinh tế là mâu thuẫn giữa các giai cấp, giữa các lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, là động lực chính của các cuộc cách mạng xã hội.

Tính khách quan của chân lý thể hiện chân lý độc lập với ý chí chủ quan của con người, nó tồn tại khách quan và được phản ánh chính xác trong nhận thức của con người.

Cơ sở thống nhất giữa nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính là thực tiễn xã hội. Nhận thức cảm tính cung cấp những tri thức ban đầu về sự vật, hiện tượng, nhận thức lý tính tổng kết, khái quát, lý giải những tri thức đó.

Sự thống nhất của các mặt đối lập gắn liền với trạng thái ổn định tạm thời của sự vật, là kết quả của sự đấu tranh giữa các mặt đối lập.

Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến là cơ sở lý luận của quan điểm toàn diện. Mọi sự vật, hiện tượng đều có liên hệ với nhau, không có sự vật, hiện tượng nào tồn tại độc lập.