Təbii qidalanma

Təbii qidalanmanın effektivliyi üçün:

Döş düzgün qoyulmalıdır.

İlk ayda döş uşağın istəyi ilə tez-tez qoyulmalıdır.

Ana tərəfindən çoxlu maye qəbul olunmalıdır.

Ana südündə uşağın sinir psixi inkişafına müsbət təsir edən amillər:

Qalaktoza

Doymamış yağ turşuları

Ana südündə qoruyucu amillər:

IgA

Laktoferrin

Ağız südündə yetkin südə nisbətən zülallar və duzlar çoxdur.

Ağız südündə yetkin ana südü ilə müqayisədə yağlar və karbohidratlar azdır.

Ana südünün inək südü ilə müqayisədə üstünlükləri:

Albuminlərin səviyyəsi yüksəkdir

Tərkibində taurin var

Ana südünün inək südü ilə müqayisdə üstünlükləri:

Natrium çoxdur

Esensial yağlar çoxdur

Kazein azdır

Əmizdirmə zamanı uşağın doymaması əlaməti deyil sidik ifrazının artması

Hipoqalaktiyanı aradan qaldırmaq üçün:

Döşə qoyulmaların sayını artırmaq

Çox maye qəbul etmək

Hər əmizdirmədən sonra döşü tam boşaltmaq

Turş süd məhsullarının şirin qidalardan üstünlükləri

Zülallar çürümüş şəkildədir

Bağırsaq florasını normallaşdırır

Turş süd qarışıqları əsasən təyin olunur:

Laktaza çatışmazlığında

Disbakteriozda

Həzm pozulmalarında

Südəmər uşaqlara əlavə qida 5-6 ayda başlanır

Protein qida maddəsinin həzminə daha çox enerji sərf olunur

Qida rasionunda fruktozaya qanda şəkərin səviyyəsini sürətli artırmadığına görə üstünlük verilməsi tövsiyyə olunur

Qida piramidasında istifadəsi məhdudlaşdırılması tövsiyyə edilən qida məhsulları qırmızı ətdir

Ana südünün qoruyucu özəllikləri:

IgA

lizosim

laktoferrin

bifidus amil

Südəmər uşaqların döşlə əmizdirilməni çətinləşdirən amil:

əmizdirmələrarası uşağa əmziklə suyun verilməsi

2 yaşdan sonra uşaqların qidalanmasında sadə şəkərlər gündəlik kalorinin 40% qədər olmalıdır

Yaşlı insanların qidalanması haqqında yanlış fikir gündəlik yağların miqdarı enerjiyə olan tələbatın 30-35% qədər olmalıdır.

Bədən kütlə indeksinin norması 18,5-24,9

Aşağıdakılardan hansında enteral qidalanma göstəriş deyil ağır depressiya

Enteral qidalanmada polimer məhlullar həzm və sorulma problemi olmayan xəstələrə zaman isifadə olunur

Fasiləli enteral qidalanma növü haqqında yanlış olanı jejunal qidalanmada tətbiq olunmur.

Nazojejunal enteral qidalanma haqqında yanlış olanı Aspirasiya riski NG qidalanmadan yüksəkdir.

Dumping sindromunun inkişafı NJ qidalanma üsulunun çatışmayan cəhətidir

NG qidalanma xüsusiyyətləri

demping sindromu inkişaf edə bilər

Enterostomiya üsulu ilə qidalanmanın xüsusiyyətləri

uzun müddətli enteral qidalanma növüdür.

cərrahi yolla və ya laparoskopik üsulla zondun mədəyə yerləşdirilməsi ilə qidalanma üsuludur.

Enterosomiya ilə qidalanma növü haqqında yanlış olanı aspirasiya riski yüksəkdir

Enteral qidalanmada istifadə edilən polimer məhlulların xüsusiyyəti deyil malabsorbsiyası olan xəstələrə təyin edilir.

Elemental məhlulların verilməsində səhv olanı həzm və sorulma pozğunluğu olmayan xəstələrə təyin edilir

Davamlı enteral qidalanmada məhlulun verilmə sürəti 80-120 ml/saat- dək yüksəldilə bilər

Aşağıdakılardan hansı biri enteral bəslənmədə aspirasiya riskinin səbəbi deyil öyümə refleksinin olmaması

Bunlardan biri enteral qidalanan xəstədə aspirasiyanın qarşısını almaq üçün tibb bacısının etməli olduğu hərəkət deyil məhlulun verilmə sürətini artırmaq

Aşağıdakılardan biri enteral qidalanan xəstələrdə diareyanın səbəbi ola bilməz maye qəbulunun az olması

Total parenteral qidalanma zamanı yaranan fəsadlardan deyil hipoqlikemiya

Bunlardan hansı enteral qidalanma zamanı yaranan dehidratasiyanın qarşısını almaq üçün deyil qidalanma məhlullarının temperaturuna nəzarət

Enteral qidalanan xəstədə qusma və ya öskürmə zamanı zond yerini dəyişə bilər

Zondun yerini doğrulamaq üçün bunlardan qarın divarının palpasiyası aparılır edilməsi gərək deyil

Bunlardan hansında total parenteral qidalanma təyin edilmir enteral qidalanma ilə qidaya tələbatın >75% ödənilən halda

bunlardan biri davamlı enteral qidalanmada infeksiya riskinin qarşısını almaq üçün deyil açılmış məhlulların soyuducuda saxlanılması

Somatotrop hormon böyümə və inkişaf proseslərinə daha çox təsir göstərir 3 - 10 yaşda

10 yaşdan etibarən uşağın böyümə və inkişafına daha çox təsir göstərir Cinsiyyət hormonları

Yenidoğulmuşun başının çevrəsi orta hesabla 35 sm

1 yaşında uşağın başının çevrəsi orta hesabla olmalıdır 47 sm

1 yaşında uşağın orta çəkisi olmalıdır 10 kq

Uşağın çəkisi ortalama 20 kq təşkil edir 5 yaşında

Yenidoğulmuşun boyu 2 dəfə artır 4 yaş

Yenidoğulmuşun bədən uzunluğu 3 dəfə artır 12 yaşda

1 yaşında uşağın boyu orta hesabla təşkil edir 75 sm

Həyatın birinci yarımilində boy artımı orta hesabla təşkil edir 16 sm

Həyatın birinci yarımilində aylıq çəki artımı orta hesabla təşkil edir 800 qr

Həyatın ikinci yarımilində aylıq çəki artımı orta hesabla təşkil edir 400 qr

Irsiyyətin boya təsiri daha qabarıqdır 2 yaşdan sonra

Uşaqlarda başın çevrəsi:

Doğuş anında 35 sm təşkil edir

Doğuş anında döşün çevrəsindən kiçikdir

3 ayında döş çevrəsi ilə bərabərdir

5. 3 sentildən aşağı olması mikrosefaliyadır.

4 yaşında uşağın boyu orta hesabla təşkil edir 100 sm

Həyatın 1-ci ilində boy artımı orta hesabla təşkil edir 25 sm

Uşaq doğulanda çəkisi 2900 qr olub 7 ayında çəkisi təxminən orta hesabla olmalıdır 8 kq

Fetal dövrdə boy daha çox asılıdır qidalanmadan

Mikrosefaliya Kraniosinostoz nəticəsində meydana çıxır

Piylənmə ilə müşayiət olunur hipotireoz

Qəbizlik rast gəlinir bağırsaqların şişi

“Düyü həlimi” şəklində nəcis xarakterdir vəba

axolik nəcis xarakterdir hepatit

Baxış zamanı qarın divarında peristaltik hərəkətlərin görülməsi olur bağırsaq keçməzliyində

Auskultasiyada bağırsaq səslərinin artması olur bağırsaq keçməzliyində

Qarnın perkussiyasında küt səs olur assitdə

Səthi palpasiya vasitəsilə müəyyən olunur qarın divarının gərginliyi

Ödemlər zamanı ən çox istifadə olunan imalə növü hipertonik məhlulla imalə

İmalə zamanı qarında sancıların səbəbi ola bilər imalə məhlulunun sürətli yeridilməsi

Aşağıdakılardan biri qəbizlik əlaməti deyil defekasiyanın günaşırı olması

sidik boşalma artır kofe qəbulundan

Sidiyin miqdarı artır şəkərsiz diabet

Urinar inkontinans səbəbi deyil qlomerulonefrit

Sidik infeksiyasının kişilərdə az rast gəlməsi əlaqədardır sidik kananlının uzun olması ilə

Pielonefritin əlamətləridir hərarət qarın və beldə ağrılar poliuriya

Sidik infeksiyasının əlamətidir leykositouriya bakteriuriya

Sidikdə hansı dəyişikliklər qlomerulonefrit üşün xarakterdir oliqouriya, hematuriya, proteinuriya

Qlomerulonefrit əlamətidir ödem ət suyu rəngli sidik arterial hipertenziya

Dizuriya sidikboşalmanın ağrılı olmasıdır

Pollakiuriya rast gəlinir prostat hipertrofiyasında

Oliqouriya olur qlomerulonefritdə dehidratasiyada

Poliuriya qeyd edilir diabetdə

Sidiyin xüsusi çəkisi azalır şəkərsiz diabetdə

Suprapubik kateterizasiya haqqında yanlış olanı rutin olaraq kateterizasiyaya ehtiyac olan bütün hallarda tətbiq edilir.

Orta sidik nümunəsi laboratoriyaya ən gec 15-20 dəq müddətində çatdırılmalıdır

Sidik kisəsi kateterinin çıxarılması zamanı balonun sönməməsinin səbəbi kateterin səthində və ətrafında çöküntülərin olması

Bunlardan biri sidik kisəsinin kateterizasiyasında drenaj sistemi ilə bağlı fəsadların qarşısını alan hərəkət deyil drenaj torbası dolduqdan sonra boşaldılmalıdır

Sidik kisəsi kateterizasiyasında qabıqlanma çox rast gəlinmir silikon kateterlərin istifadəsində

Sidik kisəsi kateterizasiyasında drenaj torbası ilə əlaqədar fəsadların qarşısını almaq drenaj torbası sidik kisəsindən çox aşağıda olmalıdır

Bunlardan hansı biri sidik kisəsinin kateterizasiyasında fəsadların qarşısını almaq üçün tövsiyyə edilmir protein qəbulu əks göstəriş deyilsə artırılmalıdır

İleostoma haqqında düz olanları göstər yoğun bağırsaqların tamamilə götürüldüyü durumlarda açılır.

Brooke ileostoması haqqında doğru olanı göstər ilgək ileostomasıdır 2.uç ileostomasıdır

Uc kolostoma haqqında doğru olanları seç düz bağırsağın rezeksiyasında qoyulur stoma növüdür

ileal konduit haqqında doğru olanı göstər sidik kisəsinin rezeksiyasından sonra qoyulan stomadır sidikburaxmanın ileostoma vasitəsilə həyata keçirilməsidir.

Xəstədə göbəkdən yuxarı orta lokalizasiyalı stoma transvers kolostoma ola bilir

Urinar retansionu olan xəstədə sidik kisəsinin kateter vasitəsilə sürətlə boşaldılması qanaxma nəticələnə bilər

Altı qapalı torba siteminin urostoma halda işlədilməsi uyğundur

İki komponentli adaptor torba sistemi əsasən ileostoma üçün uyğundur

Stomaların torba adaptor sisteminin filtri haqqında doğru olanları göstər qoxunu aradan qaldırılması torbanın şişməsinin qarşısını almaq üçündür

Xəstədə sol aşağı kvadratda yerləşən stoma siqmoid kolostoma ola bilir

normal stoma əlamətlərini göstər nəm qırmızı çəhrayı rəngdə