Taalgebruik en Bijvoeglijke Naamwoorden

Taalgebruik

• Taalgebruik is belangrijk om professioneel over te komen, juiste woorden te kiezen, te weten wanneer "dan" of "als" wordt gebruikt en te weten wanneer je "zij", "hen" of "hun" moet gebruiken.

Opzet taalgebruik

• Bijvoeglijke naamwoorden met of zonder -e
• Dit, dat, deze of die (aanwijzende voornaamwoorden)
• Die, dat of wat (betrekkelijke voornaamwoorden)
• Jouw of jouw
• Zij, hen, of hun
• Dan of als
• Dan ik of dan mij
• Grootte of grote
• Te danken aan of te wijten aan
• Andere(n), sommige(n) en beide(n)
• Vast voorzetsel

Bijvoeglijk naamwoord met of zonder -e

• Geeft een eigenschap van een zelfstandig naamwoord
• Staat meestal direct voor het zelfstandig naamwoord.
• Voorbeeld: De grote hond

Bijvoeglijk naamwoord met of zonder -e (Voorbeelden)

• De jonge docent is erg populair.
• Het zwarte paard springt over de hoge hindernis.
• Een nieuwe methode wordt ontwikkeld.
• Dat opvallende affiche trekt de aandacht.
• Voorbeeld voor uitzondering: Een opvallend affiche. (het affiche) Geen wit paard. (het paard)

In schema: De- of het-woord?

• Bepaald: de, het, deze, die, dat, dit, etc.
• Onbepaald: een, geen, elk(e), ieder(e), etc.
• De-woorden: Onze nieuwe auto, Iedere nieuwe auto
• Het-woorden: Dat nieuwe huis, Elk nieuw huis

Dit, dat, deze of die (aanwijzend voornaamwoord)

• Een aanwijzend voornaamwoord wijst iets of iemand aan.
• Het-woord: dit/dat (Het schilderij = dit schilderij of dat schilderij Het meisje= dit meisje of dat meisje)
• De-woord: deze/die (De woordenlijst = deze woordenlijst/die woordenlijst De jongen = deze jongen/die jongen)
• Voorbeelden: Dit schilderij is veel mooier dan dat schilderij. Waarom is die woordenlijst nog niet geüpload? Dat vak vind ik erg interessant.

Die, dat of wat (betrekkelijk voornaamwoord)

• Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar iets of iemand
• Vertelt ons iets meer over iets/iemand
• De-woord: die
• Het-woord: dat
• Voorbeelden: De jongen die daar staat, is aardig. Het jongetje dat daar staat, is aardig.

Jou of jouw

• Jou: persoonlijk voornaamwoord (Ze heeft het jou beloofd. Ik vrees dat ze jou vergeten.)
• Jouw: bezittelijk voornaamwoord (Dit is voortaan jouw eigendom. Jouw idee wordt beloond.)
• Indien twijfel, vervang dan jou/jouw door u/uw.

Jou of jouw (uitgebreid)

• Persoonlijk voornaamwoord dat verwijst naar personen, voorwerpen of onzichtbare zaken.
• Voorbeelden: jij, u, ik, ze, zij, jou, het, hij, mij, hem, haar, jullie, ons, hen, hun, wij.

Jou/ jouw: Bedankt voor je aanmelding.

• In deze zin is "je" geen persoon.

Jou/ jouw (bezittelijk)

• Geeft bezit aan (mijn, zijn, haar, jouw/je, ons, onze, uw, hun, etc.).
• Voorbeelden: Bedankt voor jouw/je aanmelding. Ik heb jouw tas bewaard. Ik heb je tas bewaard. Ik heb mijn tas bewaard. Ik heb me tas bewaard.
• Let op: Dit is jouw tas. (bezittelijk) Deze is van jou. (persoonlijk)

Oeps! Taalfoutje!

• Voorbeeld van een fout: "Op 20 September... komen wij bij u complex de ramen wassen."

Zij, hen of hun

• Zij: onderwerp (Zij hebben, zij lopen, zij maken)
• Hen: lijdend voorwerp (ik heb hen daar ontmoet, Lesly zag hen lopen.)
• Hen of hun: Voorzetselvolgend (voor hen, aan hen, met hen, zonder hen, door hen,...)
• Hun: meewerkend voorwerp (Ik vraag hun om advies, Ik heb hun het rapport gegeven, de directie heeft hun verteld van de fusie. )
• Ook als functie als bezittelijk voornaamwoord (hun boek, hun huis, hun fiets.)

Dan of als

• Dan: Verschil/ongelijkheid (De vraag was groter dan het aanbod. De vraag was niet groter dan het aanbod)
• Dan/als: Na woorden zoals "niets", "anders" (Dat artikel bevat niets dan verzinsels).
• Als: Gelijkheid (De vraag was even groot als het aanbod) Gelijkheid binnen ongelijkheid (Zijn salaris was twee keer zo hoog als mijn salaris).

Dan ik of dan mij

• Gebruik als voegwoord voor persoonlijk voornaamwoord
• Voorbeelden: Jij was er vanochtend eerder dan ik. Sophie typt sneller dan ik.
• Tip: Zet een werkwoord achter 'dan' voor de correcte schrijfwijze (Frits is groter dan ik (ben). Ik ben groter dan jij (bent). Mijn ouders waren er later dan wij (er waren).)

Andere(n), sommige(n) en beide(n) (meervouds-n)

• Wel een meervouds-n: Verwijzing naar personen en geen zelfstandig naamwoord. Voorbeeld: Slechts enkelen waren bereid hard te werken.
• Geen meervouds-n: Verwijzing naar personen en een zelfstandig naamwoord erachter. Voorbeeld: Talloze toeschouwers verlieten voortijdig het stadion, terwijl slechts enkele de laatste minuten beleefden.
• Geen meervouds-n (niet-personen): Verwijzing naar planten, dieren of dingen (niet-personen). Voorbeeld: Helaas konden we slechts enkele uit voorraad leveren.

Grootte of grote

• Grootte: zelfstandig naamwoord (De timmerman meet de grootte van de kast)
• Grote: bijvoeglijk naamwoord (De grote tuin > zegt iets over de tuin) Dit geldt ook voor woorden als; diep - diepte, breed - breedte, hoog - hoogte, lang - lengte.

Te danken aan of te wijten aan

• Te danken aan: positieve zaken, respect of erkenning voor resultaat (Ze heeft haar functie te danken aan haar klantvriendelijke optreden.).
• Te wijten aan: negatieve zaken, afkeuring of slechte resultaten (De overstroming in februari was te wijten aan het ontbreken van dijkbewaking).

Vast voorzetsel

• Sommige werkwoorden hebben vast voorzetsel; plaats, tijd, middel, bezit of richting. Voorbeelden: aandringen op, begaan zijn met, gebruik maken van, in aanmerking komen voor, betrokken zijn bij, bestand zijn tegen.

Voor morgen

• Neem zelfstandig de PowerPointpresentatie 'Spelling' door.
• Neem nog eens de theorie over spelling van werkwoorden, zinsopbouw en het taalgebruik door.
• Maak oefeningen of een oefentoets.

Einde van het onderdeel 'Taalgebruik'

Deze quiz test je kennis van taalgebruik en de juiste toepassing van bijvoeglijke naamwoorden. Leer de verschillen tussen 'zij', 'hen' en 'hun', en wanneer je 'dan' of 'als' gebruikt. Dit is essentieel voor een professionele communicatie in het Nederlands.