Statystyka w Psychologii i SEM
29 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie warunki muszą być spełnione, aby zastosować metodę ML w estymacji?

  • Brak założeń dotyczących normalności
  • Założenie o zbieżności danych
  • Założenie normalności jednowymiarowej
  • Założenie normalności wielowymiarowej (correct)

Co jest główną wadą CFI jako miary dopasowania?

  • Nie uwzględnia danych obserwowalnych
  • Ocenia tylko modele jednoczynnikowe
  • Nie działa w przypadku danych porządkowych
  • Działa źle przy złożonych modelach (correct)

Jak interpretowane są ładunki czynnikowe w CFA?

  • Jako standaryzowane ładunki (correct)
  • Jako suma wszystkich zmiennych
  • Jako całkowite zależności bez standaryzacji
  • Jako ładunki krzyżowe

Jak oblicza się liczbę stopni swobody modelu bazowego?

<p>$m(m-1)/2$ (B)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzuje model bazowy w analizie SEM?

<p>Ma jedynie obliczane parametry wariancji (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są kryteria interpretacji dla CFI?

<blockquote> <p>0.90 dla liberalnych i &gt; 0.95 dla restrykcyjnych (C)</p> </blockquote> Signup and view all the answers

Jakie jest zastosowanie metody WLSMV?

<p>Dla danych porządkowych (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne różnice między EFA a CFA?

<p>W EFA brak oceny dopasowania, a w CFA jest to wymagane (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza ładunek krzyżowy?

<p>Ładunek na inną zmienną latentną niż oczekiwana (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne etapy analizy EFA?

<p>Zbieranie danych, analiza, interpretacja wyników (A)</p> Signup and view all the answers

Co reprezentuje prostokąt w graficznych zasadach przedstawiania modeli strukturalnych?

<p>Zmienną obserwowalną (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są cechy zmiennej endogenicznej?

<p>Jest wyjaśniana przez inne zmienne (C)</p> Signup and view all the answers

Czym charakteryzuje się model niedoidentyfikowany?

<p>Zawiera mniej informacji niż niewiadomych (A)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych definicji najlepiej opisuje model strukturalny?

<p>Opisuje relacje między zmiennymi latentnymi (C)</p> Signup and view all the answers

Jak oblicza się stopnie swobody (degrees of freedom) w kontekście modelu SEM?

<p>df = p * (p + 1)/2 (A)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest różnica między modelem pomiarowym a modelem strukturalnym?

<p>Model pomiarowy zawiera zmienne obserwowalne, model strukturalny nie (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza strzałka z jednym grotem w graficznym przedstawieniu modelu strukturalnego?

<p>Oznacza predykcję w kierunku grota (C)</p> Signup and view all the answers

Co to jest zmienna latentna?

<p>Zmienna, której istnienie wnioskujemy na podstawie innych wskaźników (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne założenie metody osi głównych (PAF)?

<p>Wnioskowanie o zmiennych latentnych (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest znaczenie błędu (residual) w modelu SEM?

<p>Jest różnicą między wartościami przewidywanymi a obserwowanymi (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń na temat rotacji czynników jest prawdziwe?

<p>Rotacja skośna pozwala na identyfikację powiązań między czynnikami. (C)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest różnica między modelem ścieżkowym a modelem SEM?

<p>Model ścieżkowy nie zawiera zmiennych latentnych (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie kryterium wykorzystuje się do wyboru liczby czynników na podstawie wartości własnych?

<p>Kryterium Kaisera (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne kroki w analizie czynnikowej w modelowaniu CFA?

<p>Specyfikacja modelu, ocena dopasowania, interpretacja modelu (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie warunki muszą spełniać wskaźniki do uznania modelu za dopasowany w CFA?

<p>χ2 nieistotny, CFI &gt; .90, RMSEA &lt; .08 (B)</p> Signup and view all the answers

Jakiego wskaźnika nie można użyć w analizie równoległej w kontekście wyboru liczby czynników?

<p>Analiza jakości wirtualnej (B)</p> Signup and view all the answers

Który krok w interpretacji modelu CFA jest pomijany, jeżeli model jest dopasowany?

<p>Wyodrębnianie czynników (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'ładunki czynnikowe' w analizie czynnikowej?

<p>Wartości wskazujące siłę związku między zmiennymi a czynnikami (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są potencjalne wady kryterium Kaisera przy wyborze liczby czynników?

<p>Jest mało dokładne i zbyt arbitralne (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Zmienna latentna

Zmienna, która nie podlega bezpośredniej obserwacji, ale jej istnienie możemy wnioskować na podstawie obserwowalnych wskaźników.

Zmienna obserwowalna

Zmienna, która może być bezpośrednio zmierzona. Możemy ją znaleźć w kwestionariuszu lub innych testach.

Zmienna endogeniczna

Zmienna, która jest wyjaśniana przez inną zmienną. Często jest to wynik lub rezultat.

Zmienna egzogeniczna

Zmienna, która wyjaśnia inną zmienną. Nazywana jest także zmienną niezależną.

Signup and view all the flashcards

Błąd (residual)

Różnica między obserwowanymi wartościami a wartościami przewidywanymi przez model.

Signup and view all the flashcards

Model strukturalny

Część modelu SEM, która zawiera relacje między zmiennymi latentnymi.

Signup and view all the flashcards

Model pomiarowy

Część modelu SEM, która zawiera zmienne obserwowalne i relacje mierzenia.

Signup and view all the flashcards

Model ścieżkowy

Model SEM, który nie zawiera zmiennych latentnych.

Signup and view all the flashcards

Specyfikacja

Określenie modelu, czyli wybór zmiennych, ich zależności i rodzaju relacji.

Signup and view all the flashcards

Model niedoidentyfikowany

Rodzaj modelu, w którym jest zbyt mało informacji, aby można było dokładnie określić parametry modelu.

Signup and view all the flashcards

Estymacja Największej Wiarygodności (ML)

Sposób obliczania parametrów w modelowaniu statystycznym, w którym szukamy wartości parametrów, które maksymalizują prawdopodobieństwo zaobserwowania danych.

Signup and view all the flashcards

Estymacja ML z odpornością (MLR)

Metoda estymacji parametrów podobna do ML, ale bardziej odporna na odchylenia od rozkładu normalnego danych. Preferowana w przypadku danych, które nie spełniają założeń rozkładu normalnego.

Signup and view all the flashcards

Estymacja WLSMV (Weighted Least Squares with Means and Variances Adjusted)

Metoda estymacji parametrów stosowana dla danych porządkowych. Uwzględnia wagi, średnie i odchylenia standardowe danych.

Signup and view all the flashcards

Ocena dopasowania modelu SEM

Porównanie analizowanego modelu z modelem bazowym, w którym jedyne parametry to wariancje zmiennych obserwowalnych (i średnie, jeśli są uwzględnione).

Signup and view all the flashcards

χ² (Chi-kwadrat)

Statystyka mierząca dopasowanie modelu do danych. Im niższa wartość χ² i nieistotna, tym lepsze dopasowanie.

Signup and view all the flashcards

CFI (Comparative Fit Index)

Miara dobroci dopasowania modelu. Im bliżej 1, tym lepsze dopasowanie.

Signup and view all the flashcards

RMSEA (Root Mean Square Error of Approximation)

Miara niedobroci dopasowania modelu. Im niższa wartość RMSEA, tym lepsze dopasowanie.

Signup and view all the flashcards

Analiza czynnikowa

Analiza danych mająca na celu potwierdzenie teoretycznej struktury zmiennych latentnych, czyli zmiennych nieobserwowalnych.

Signup and view all the flashcards

Eksploracyjna analiza czynnikowa (EFA)

Typ analizy czynnikowej, gdzie badacz nie ma apriorycznej wiedzy o strukturze czynnikowej i wykorzystuje dane do jej odkrycia.

Signup and view all the flashcards

Konfirmacyjna analiza czynnikowa (CFA)

Typ analizy czynnikowej, gdzie badacz ma aprioryczną hipotezę dotyczącą struktury czynnikowej i wykorzystuje dane do jej potwierdzenia.

Signup and view all the flashcards

Analiza głównych składowych (PCA)

Metoda analizy czynnikowej, której celem jest redukcja wymiarowości danych obserwowalnych. Nie zakłada istnienia zmiennych latentnych.

Signup and view all the flashcards

Metoda osi głównych (PAF)

Metoda analizy czynnikowej, której celem jest wnioskowanie o zmiennych latentnych, które nie są bezpośrednio obserwowalne.

Signup and view all the flashcards

Rotacja ortogonalna

Obrót osi czynnikowych, który zachowuje niezależność między zmiennymi latentnymi.

Signup and view all the flashcards

Rotacja skośna

Obrót osi czynnikowych, który pozwala na istnienie zależności między zmiennymi latentnymi.

Signup and view all the flashcards

Wartość własna

Wartość własna (eigenvalue) czynnika informuje o tym, ile zmienności w danych wyjaśnia dany czynnik.

Signup and view all the flashcards

Kryterium Kaisera

Kryterium wyboru liczby czynników oparte na wartościach własnych, które są większe od 1.

Signup and view all the flashcards

Wykres osypiska (Scree plot)

Wykres przedstawiający wartości własne czynników. Służy do wizualnej oceny liczby czynników w modelu.

Signup and view all the flashcards

Analiza równoległa

Analiza równoległa jest bardziej dokładną metodą wyboru liczby czynników, ale nie jest dostępna w SPSS.

Signup and view all the flashcards

CFI

Współczynnik dopasowania CFI (Comparative Fit Index) ocenia dopasowanie modelu do danych.

Signup and view all the flashcards

RMSEA

Błąd standardowy reszty (RMSEA) ocenia dopasowanie modelu do danych.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Zastosowanie Statystyki w Psychologii

  • Prezentacja dotyczy zastosowania statystyki w psychologii, szczególnie modelowania równań strukturalnych.
  • Wspomniano o dr hab. Radosławie Rogozie, specjalistą w dziedzinie analizy czynnikowej.

Modelowanie Równań Strukturalnych (SEM)

  • SEM to metoda modelowania zależności między zmiennymi.
  • Model pomiarowy dotyczy zmiennych obserwowalnych.
  • Model strukturalny opisuje relacje między zmiennymi ukrytymi (latentnymi).
  • Model ścieżkowy jest specyficznym typem modelu SEM, bez uwzględniania zmiennych latentnych.

Zmienne Endo- i Egzogeniczne

  • Zmienne endogeniczne są wyjaśnianymi zmiennymi w modelu SEM.
  • Zmienne egzogeniczne nie są wyjaśnianymi zmiennymi w modelu SEM.
  • Błąd (residual) to różnica pomiędzy wartościami obserwowanymi, a przewidywanymi przez model.

Graficzne Przedstawianie Modeli Strukturalnych

  • Prostokąt reprezentuje zmienną obserwowalną.
  • Owal reprezentuje zmienną latentną (ukrytą).
  • Strzałka z dwoma grotami oznacza korelację pomiędzy zmiennymi.
  • Strzałka z jednym grotem odnosi się do predykcji.

Kroki Obliczania SEM

  • Specyfikacja: Określenie struktury modelu.
  • Identyfikacja: Określenie czy model jest dobrze ukształtowany - dostatecznie wiele informacji dla znalezienia zależności.
  • Estymacja: Metoda obliczania parametrów modelu (np. maksymalnej wiarygodności, MLR, WLSMV).
  • Ocena dopasowania: Porównanie modelu do modelu bazowego. (np. używając x², CFI, RMSEA). Wartości x², CFI, RMSEA i ich interpretacja mają kluczowe znaczenie. Interpretacja wartości CFI i RMSEA istotna w ocenie modelu. Kryteria liberalne i restrykcyjne są omawiane.

Analiza Czynnikowa

  • Celem analizy czynnikowej jest potwierdzenie struktury.
  • Prosta struktura to sytuacja, w której pojedyncza pozycja testowa wskazuje na jedną, konkretną zmienną.
  • EFA (Eksploracyjna Analiza Czynnikowa) ma na celu zbadanie struktury.
  • CFA (Konfirmacyjna Analiza Czynnikowa) ma na celu przetestowanie wcześniej założonej struktury.

Ladunek Czynnikowy

  • Ladunek czynnikowy wskazuje na związek między zmienną obserwowalną a ukrytą zmienną latentną.
  • Ladunki krzyżowe pojawiają się, kiedy zmienna obserwowalna ma wpływ na inną zmienną latentną niż oczekiwana.
  • Ważne w EFA vs CFA.

Wybór Modelu Czynnikowego w EFA

  • Metoda osi głównych (PAF)
  • Metoda głównych składowych (PCA)

Rotacja w EFA

  • Rotacja ortogonalna: brak relacji między czynnikami. Varimax.
  • Rotacja skośna: relacje między czynnikami. Oblimin (preferowana)

Wybór Liczby Czynników w EFA

  • Wartości własne (eigenvalues).
  • Kryterium Kaisera.
  • Wykres osypiska.
  • Analiza równoległa.

Interpretacja Wyników EFA

  • Ustalenie liczby czynników.
  • Interpretacja dopasowania.
  • Interpretacja ładunków czynnikowych.
  • Interpretacja relacji między czynnikami.

Wykresy Osypiska

  • Przykłady wykresów osypiska dla różnych modeli (np. jednoczynnikowego, dwu-czynnikowego i niejasnego)

Przykładowe Macierze w kontekście analizy danych psychologicznych

  • Prezentacja zawiera przykładowe macierze ładunków czynnikowych i korelacji czynnikowych.
  • Te macierze służą do opisu i analizy relacji między zmiennymi.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Zastosowanie Statystyki W Psychologii PDF

Description

Quiz dotyczy zastosowania statystyki w psychologii, koncentrując się na modelowaniu równań strukturalnych. Przedstawione są kluczowe pojęcia, takie jak zmienne endo- i egzogeniczne, a także graficzne przedstawienie modeli. Sprawdź swoją wiedzę na temat analizy czynnikowej i modelowania zależności między zmiennymi.

More Like This

Basics of Structural Equation Modeling (SEM) Quiz
20 questions

Basics of Structural Equation Modeling (SEM) Quiz

SufficientZinnia avatar
SufficientZinnia
Structural Equation Modeling (SEM) Fundamentals
5 questions

Structural Equation Modeling (SEM) Fundamentals

JudiciousNephrite2042 avatar
JudiciousNephrite2042
Strukturgleichungsmodelle (SEM)
43 questions

Strukturgleichungsmodelle (SEM)

CohesiveDiscernment8610 avatar
CohesiveDiscernment8610
Vorteile von Strukturgleichungsmodellen (SEM)
43 questions

Vorteile von Strukturgleichungsmodellen (SEM)

CohesiveDiscernment8610 avatar
CohesiveDiscernment8610
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser