Sesbilim Temel Kavramlar 9
40 Questions
3 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Sesbilimin uğraş alanlarından biri nedir?

  • Konuşma seslerinin çözümlemesi (correct)
  • Seslerin psikolojik etkileri
  • Müzik teorisi
  • Duygu ifadelerinin analizi
  • Aşağıdakilerden hangisi sesbilimin ilgilendiği konulardan biri değildir?

  • Seslerin yazılı anlatımı (correct)
  • Konuşma seslerinin özellikleri
  • Konuşma seslerinin üretimi
  • Konuşma seslerinin sınıflandırılması
  • Konuşma sesleri hangi özelliklerine göre sınıflandırılabilir?

  • Hız ve tonlama
  • Sesin akustik özellikleri (correct)
  • Frekans ve yükseklik
  • Renk ve büyüklük
  • Sesbilimin temel sorularından biri olan 'Konuşma sesleri nasıl gösterilir?' ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

    <p>Sesler uluslararası fonetik alfabesi ile gösterilir.</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi sesbilimin çağrışım yaptığı başka bir alandır?

    <p>Akustik mühendisliği</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Fonetik Alfabe'nin temel amacı nedir?

    <p>Dillerin doğru telaffuzunu göstermek</p> Signup and view all the answers

    İnsan dilleri toplamda kaç farklı ünsüz kullanmaktadır?

    <p>600</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Fonetik Alfabe ne tür semboller içermektedir?

    <p>Ünlü ve ünsüz sembolleri</p> Signup and view all the answers

    Bir dil, uluslararası ünsüzlerin ne kadarını kullanabilir?

    <p>Yalnızca belirli bir kısmını kullanabilir</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Fonetik Alfabe'nin Türkçe'deki adlarından biri nedir?

    <p>Uluslararası Sesçil Abece</p> Signup and view all the answers

    Sesletimsel fonetik hangi konularla ilgilenir?

    <p>Sesletim organları tarafından seslerin üretimi</p> Signup and view all the answers

    Akustik fonetik hangi kavramlarla ilişkilidir?

    <p>Fiziksel ortamda sesin davranışları</p> Signup and view all the answers

    Sesletimsel fonetik kapsamında hangi konu yer almaz?

    <p>Sesin akustik özellikleri</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdaki ifadelerden hangisi sesi tanımlamak için akustik fonetiğin kullandığı bir kavram değildir?

    <p>Konuşma akıcılığı</p> Signup and view all the answers

    Şu aşağıdaki seçeneklerden hangisi fiziksel ortamda sesin davranışına etki eden bir unsur değildir?

    <p>Dinleyici sayısı</p> Signup and view all the answers

    Sesbilim terimleri arasında, konuşmayı sağlayan hareketlerin tümü hangi terimle adlandırılır?

    <p>Artikülasyon</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi artikülasyon bozukluğunu tanımlar?

    <p>Bir bireyin sesletimdeki zorlukları</p> Signup and view all the answers

    Fonetik envanter terimi neyi ifade eder?

    <p>Bir bireyin kullandığı tüm konuşma sesleri</p> Signup and view all the answers

    Artikülasyon bozukluğu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

    <p>Sadece yazılı ifade bozukluğu ile ilişkilidir</p> Signup and view all the answers

    Sesbilim terimlerinden hangi ikisi sesletim ile doğrudan ilgilidir?

    <p>Artikülasyon ve fonetik envanter</p> Signup and view all the answers

    İşitsel fonetik hangi konularla daha fazla ilgilenmektedir?

    <p>İşitme ve işitsel algılama</p> Signup and view all the answers

    Fonetik bilimi neyle doğrudan ilgilidir?

    <p>Seslerin söylenişiyle</p> Signup and view all the answers

    Fonetik bilimi hangi alanla ilgili değildir?

    <p>Madde ve enerji ilişkileri</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdaki ifadelerden hangisi seslerin beyin tarafından algılanması hakkında değildir?

    <p>Sesin yazılı olarak temsil edilmesi</p> Signup and view all the answers

    Yazma işleminin sesi tam olarak göstermeyebileceği durumlardan biri aşağıdakilerden hangisidir?

    <p>Aynı seslerin farklı yazım kurallarına sahip olması</p> Signup and view all the answers

    Artikülasyon terimi neyi ifade eder?

    <p>Sesletim için gerekli olan tüm organların hareketlerini</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi artikülasyon sürecinde rol oynamaz?

    <p>Göz kasları</p> Signup and view all the answers

    Artikülasyon, hangi organların işbirliği ile gerçekleştirilmektedir?

    <p>Dil, dişler ve dudaklar</p> Signup and view all the answers

    Konuşma seslerinin oluşumunda hangi süreç yer almaz?

    <p>Dişlerin sıralanması</p> Signup and view all the answers

    Artikülasyon süreci nasıl bir hava akışını gerektirir?

    <p>Kontrollü ve yönlendirilmiş hava akışı</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Sesbilimi Birliği, sesleri hangi üç değişkene göre betimlemiştir?

    <p>Çıkarıldığı yer, çıkarılış biçimi, ötümlülük-ötümsüzlük</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Fonetik Alfabe, sesleri gösterirken hangi tür semboller kullanmaktadır?

    <p>Özel fonetik semboller</p> Signup and view all the answers

    Seslerin çıkarıldığı yer, çıkarılış biçimi ve ötümlülük-ötümsüzlük, hangi alanla ilgilidir?

    <p>Söyleyiş Sesbilimi</p> Signup and view all the answers

    Uluslararası Fonetik Alfabe'nin temel işlevi nedir?

    <p>Farklı dillerdeki sesleri standartlaştırmak</p> Signup and view all the answers

    Söyleyiş Sesbilimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

    <p>Seslerin sosyal bağlamda kullanımını araştırır</p> Signup and view all the answers

    Söyleyiş, hangi kavramı tanımlamak için kullanılan bir terimdir?

    <p>Konuşmayı sağlayan hareketlerin tümü</p> Signup and view all the answers

    Sesbilim alanında incelenmeyen bir konu hangisidir?

    <p>Yazılı dil gelişimi</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdaki kavramlardan hangisi sesletim/ articulation ile ilişkilendirilemez?

    <p>İletişim biçimleri</p> Signup and view all the answers

    Seslerin sınıflandırılmasında dikkate alınmayan bir özellik hangisidir?

    <p>Sesin hacmi</p> Signup and view all the answers

    Transcription-çevriyazı, aşağıdaki seçeneklerden hangisini kapsar?

    <p>Seslerin yazılı olarak gösterimi</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Dilin Bileşenleri: Sesbilim ve Sesbilgisi (Fonetik ve Fonoloji)

    • Dilin beş bileşeni ve dilbilim terminolojisi ile yazımı
    • Dilin beş bileşeninin Türkçe karşılıkları
    • Dili üç ana başlık altında belirten terimler
    • Sesbilim ve sesbilgisi tanımlarının kodları
    • Seslerin özelliklerine göre konuşma seslerini oluşturma; bağlamlar ve amaçlar için işlev görebilme; seslerin anlam birimlerini oluşturma; mesajlar içindeki sözcüklerin ve sözcükler arası ilişkilerin anlam ifade etmesi; sözcüklerin cümleler oluşturması
    • Dilin beş bileşeninin ayrıntılı bir açıklaması

    Sesbilim - 1 (Fonetik)

    • Dili incelemeye ve çözümlemeye sözlü veya yazılı metinlerden başlanır.
    • Metinler, paragraflar, cümleler, kelimeler, heceler/sesler, yazı birimleri, sesler gibi birimlere ayrılır.
    • Sesleri inceleyen iki alan vardır: sesbilim/sesbilgisi/fonetik ve sesbilgisi/sesbilim/sesdizim/görevsel sesbilim/fonoloji.
    • Belirtilen alanların alt dalları (sesletimsel, akustik, işitsel fonetik) ve bu alanların incelediği konular ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.

    Sesbilim - Fonetik

    • Fonetik, tüm dillerde kullanılan konuşma seslerinin özellikleri, oluşumu, sınıflandırılması ve değişik bağlamlardaki değişimleri hakkında bilgi verir.
    • Yeryüzündeki dillerde kullanılan konuşma seslerini doğal özellikleriyle inceleyen bir bilim dalıdır.
    • Fonetik, seslerin üretimi, fizyolojisi, akustik özellikleri, algılanması, çevriyazısı ve konuşma organları (ağız, damak, dil, yutak, küçük dil, dudaklar, dişler, çene) konularını ele alır.

    Fonetik-Sesbilim

    • Sesbilim, ses ve konuşma fizyolojisi ile ilişkilidir.
    • Konuşma organlarının ve organların konuşma sırasında durumlarının incelenmesini kapsar.
    • Konuşma sesleriyle ilgilenir.
    • Konuşma seslerini oluşturmak için ses organlarının en önemli özelliklerini vurgular.
    • Fonetik, genel dilbilim bilgileri ve doğa bilimiyle ilişkilidir.
    • Fonetik alt dallarının ayrıntılı bir açıklaması (sesletimsel, akustik, işitsel)

    Sesbilim

    • Konuşma seslerin çözümlenmesi işidir.
    • Ses zincirini, ses birimlerine ayırıp bu birimleri söyleyiş ve akustik özelliklerine göre sınıflandırma.
    • Sesbilim, seslerin nasıl üretildiği, nasıl algılandığı ve söyleyişsel özellikleri hakkında bilgiler sağlar.

    Sesbilimi - Fonetik özetlersek nedir?

    • Fonetik, konuşma seslerinin nasıl üretildiği, özellikleri, nasıl sınıflandırıldığı ve nasıl gösterildiği ile ilgilenir.
    • Konuşma seslerinin üretimi, özellikleri ve sınıflandırması hakkında daha detaylı bilgiler içermelidir.

    Sesbilim

    • Sesbilimci, bir sesin nasıl üretildiğini, üretim biçimlerini, fiziksel dayanağını ve akustik özelliklerini inceler.
    • Sesin nasıl duyulduğunu ve algılandığını betimler.
    • Sesin üretim mekanizması ve çıkışı nasıl gerçekleşir?

    Sesbilim

    • Soluk alıp verme, ses tellerinin titreşimi, yumuşak damağın durumu ve dil kütlesinin yüksekliği, konuşma seslerinin nasıl üretildiği hakkında bilgiler sağlar.

    Fonetik Alt Dalları Neler ile İlgilenir?

    • Sesletimsel Fonetik, seslerin ses organları tarafından nasıl üretildiğiyle ilgilenir (fizyoloji, üretim, sınıflandırma, adlandırma, çevriyazı).
    • Akustik Fonetik, ses dalgalarının fiziksel özelliklerine odaklanır (ses dalgaları, ses özelliklerinin fiziksel özellikleri: şiddet, frekans, süre, fiziksel ortamda sesin davranışı).
    • İşitsel Fonetik, konuşma seslerinin beyin tarafından nasıl algılandığını inceler (ses algılaması, sesler beyin tarafından nasıl algılanır, algısallık).
    • Her bir alt alan için detaylı örnekler ve açıklamalar eklenmelidir.

    Yazma/İmla ve Konuşma (Spelling ve Speaking)

    • Fonetik daima yazı (imla) ile değil, seslerin söyleyişi ile ilgilenir.
    • Yazma ve konuşma sesleri arasındaki farklar nedeniyle Uluslararası Fonetik Alfabe (IPA) kullanımı önerilmektedir.
    • IPA'nın önemi, kullanım amacı ve örnek kullanımının ayrıntılı bir biçimde açıklanması

    Fonetik Alfabe

    • Konuşma sesleri ile yazılan gösterim arasındaki farklar Uluslararası Fonetik Alfabe'nin (IPA) kullanımı ihtiyacını doğurmuştur.
    • IPA, tüm dillerdeki sesleri temsil edebilen semboller yaratmayı amaçlar.
    • IPA'nın tarihi, önemi ve uygulama alanları hakkında detaylı bilgi eklenmelidir.

    Sesbilim Terimleri

    • Uluslararası Fonetik Alfabe (IPA), konuşmada kullanılan sesleri temsil etmek için bir sembol listesidir.
    • Söyleyiş sesbilimi, seslerin üretildiği mekanizmayı, biçimleri, çeşitleri ve sınıflandırılması ile ilgilenir.
    • Artikülasyon, sesleri oluşturmak için kullanılan konuşma organlarının hareketidir.
    • Artikülasyon bozuklukları, konuşma bozukluklarının farklı türleri ve özellikleri hakkında detaylı bilgiler

    Söyleyiş Sesbilimi - Articulatory Phonetics

    • Konuşma üretiminin fizyolojik mekanizmasını ve seslerin konuşma düzeneğinde nasıl üretildiklerini inceler.
    • Seslerin üretim dışında sınıflandırılması, adlandırılması ve farklı yazı biçimleriyle (transcription) incelenir.
    • Söyleyiş, sesletim (articulation) adı verilen konuşmayı sağlayan hareketlerin tümünü kapsar.
    • Seslerin çıkış yerleri, biçimleri, tınlama, sesleme gibi konular irdelenir.

    Söyleyiş Sesbilimi

    • Konuşmayı sağlayan hareketler olarak tanımlanır.
    • Dil seslerinin üretilmesi, ses tellerindeki titreşimle başlar.
    • Sesler, özelliklerine ve bağlantılarına göre incelenir.
    • Söyleyiş sesbilim incelemesinin ayrıntılı bir açıklaması

    Konuşma Organları

    • Konuşma organlarının çizimleri ve tanımları (ağız, sert damak, yumuşak damak, dil, yutak, küçük dil, dudaklar, dişler, çene).
    • Her bir organın görevleri ve fonksiyonları detaylı bir biçimde açıklanmalıdır.

    Ünlüler

    • Ünlülerin açık ses yolu ile üretildiğini vurgulamaktadır.
    • Ünlülerin farklı çeşitleri ve özellikleri hakkında ayrıntılı bilgiler içermelidir.

    Organlar

    • Konuşma sisteminde yer alan vücut organlarının çizimleri ve tanımları (burun boşluğu, diş ardı, dudaklar, dişler, dil, damak, yumuşak damak, yutak, ses telleri).
    • Her bir organın görevi detaylı bir biçimde açıklanmalıdır.

    Akustik Fonetik

    • Ses dalgalarının ve konuşma seslerinin fiziksel özelliklerini (şiddet, frekans, süre) ve fiziksel bir ortamda sesin davranışını inceler.
    • Ses dalgalarının özelliklerinin (şiddet, frekans, süre, dalga şekli, spektrum vb.) ayrıntılı incelenmesi

    İşitsel Fonetik - Auditory Phonetics

    • Seslerin beyin tarafından nasıl algılandığını incelemektedir.
    • Kulağın sesleri yakalaması süreci, seslerin özelliklerini (tiz, pes, hoş, kalın, ince, boğuk, kısık, çatlak, tırnak gibi) tanımlarken nasıl bir role sahip olduğuna yöneliktir.
    • Algısal özellikler ve beyindeki prosesler detaylı bir biçimde açıklanmalıdır.

    Özofagus - Yemek Borusu

    • Sindirim sisteminin bir parçası olan özofagus, gıdaları ağızdan mideye taşıyan bir kanaldır.
    • Yetişkinlerde yaklaşık 26 cm uzunluktadır.
    • Özofagus'un yapısı ve işlevi detaylı olarak açıklanmalıdır.

    Ses Artikülasyonu

    • Ses artikülatörleri, konuşma organlarının hareketleri ile seslerin üretimini inceleyen yapılardır.
    • Yutak, damak, çene, dudaklar, boşluk rezonansı, ses yolunun volümü gibi değişiklikleri içerir.
    • Artikülasyon süreçlerinde rol alan tüm konuşma organlarının anatomik özellikleri ve fonksiyonları detaylı olarak açıklanmalıdır.

    Konuşma Organları

    • Konuşma organlarının çizimleri ve tanımları (ağız, damak, dil, yutak, küçük dil, dudaklar, dişler, çene).
    • Her bir organın görevi ayrıntılı bir biçimde açıklanmalıdır.

    Ünlüler

    • Ünlülerin açık ses yolu ile üretildiğini vurgulamaktadır.
    • Ünlülerin farklı çeşitleri ve özellikleri hakkında ayrıntılı bilgiler içermelidir.

    Nefes Borusu

    • Soluk borusu (Trakea), 2-5 cm genişliğinde ve yaklaşık 10 cm uzunluğundadır.
    • Soluk borusu, akciğerlere hava taşıyan iki (sağ ve sol) ana bronş olarak ayrılır.
    • Nefes borusunun yapısı ve fonksiyonları detaylı bir biçimde açıklanmalıdır.
    • Not:* Sayfa numaraları ve ek bilgi not edilmiştir. Metinlerde bulunan çeşitli alt başlıklar ve ek bilgiler de not alınarak güncellenmiştir.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    9. Hafta Fonetik PDF

    Description

    Bu quiz, sesbilimin temel kavramları ve ilgi alanları üzerine odaklanmaktadır. Sesletimsel ve akustik fonetik gibi konulara dair sorular içermektedir. Uluslararası Fonetik Alfabe ve seslerin sınıflandırılmasına dair bilgiler de bulunmaktadır.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser