Renaissance Humanisme en Moraaltheologie

Het Latijn als een dode taal heeft een andere betekenis dan voor en na, het geeft nu een inzicht in het 'toen' zonder persoonlijke ervaring.

Het belang van het verzamelen, reconstrueren en analyseren van oude teksten leidt tot een historisch besef.

Het belang van uniforme teksten en het kritisch bekijken ervan via filologie en tekstkritiek.

Het belang van het Grieks en de kennis die het bracht na de val van Constantinopel.

De verspreiding van kennis en discussie door middel van drukwerk.

De Moderne Devotie beïnvloedde het onderwijs in het noorden door scholen te openen waar Latijn werd onderwezen.

Het Collegium Trilingue was een centrum voor de studie van klassieke talen.

Vorstelijke hoven stimuleerden het humanisme door kennis en ideeën uit te wisselen.

De Renaissance was een historische periode in Europa van circa de 14e tot de 16e eeuw, gekenmerkt door een hernieuwde belangstelling voor de klassieke kunst, literatuur en filosofie uit de klassieke oudheid.

Jacob Burckhardt's 'Die Kultur der Renaissance in Italien' (1860) beschreef de Renaissance als een aparte periode, maar er waren ook culturele heroplevingen in de vroege Middeleeuwen (9e en 12e eeuw).

Het humanisme was in de 19e en 21e eeuw een filosofische stroming die de menselijke maakbaarheid en autonomie benadrukte. De studie van de antieke beschaving speelde hierbij een belangrijke rol.

In de 15e eeuw verwees 'umanista' in Italië naar iemand die zich toelegde op de antieke letteren en geschiedenis. Het was niet dezelfde betekenis als het moderne begrip 'humanisme'.

Latijn was tijdens de Renaissance een universele taal van geleerden, los van de oorspronkelijke Romeinse taalgemeenschap, en werd gebruikt om kennis te verspreiden en christelijke boodschappen te vertalen.

Het christelijk moraaltheologisch systeem van de Middeleeuwen, bekend als scholastiek, had als doel de Bijbelse boodschap te verbinden met de logica van de klassieke oudheid. Het focuste op het ordenen van kennis en dogma's, niet op de zoektocht naar nieuwe waarheden.

Het ontstaan van een lekenelite in Noord- en Midden-Italië, onafhankelijk van de paus en keizer, leidde tot een grotere belangstelling voor andere onderwerpen dan alleen godsdienst en droeg bij aan de bloei van de humanistische beweging.

De Renaissance werd beïnvloed door diverse factoren, waaronder de omnipresente aanwezigheid van Latijn, de invloed van de christelijke moraaltheologie en de opkomst van een lekenelite in Italië, die een grotere interesse had in kennis en kunst.

Het kennen en respecteren van de waarheid, en het verbinden van kennis met emoties. Dit betekent dat je niet alleen moet weten wat goed en slecht is, maar ook moet leren om het goede te begeren en het slechte te verafschuwen.

De kunst van overtuigend spreken en schrijven. Mensen in de Renaissance probeerden de vaardigheden van klassieke sprekers zoals Cicero te imiteren om hun publiek te overtuigen en te inspireren.

De Renaissance zag een hernieuwde belangstelling voor de klassieke oudheid. De Romeinse Republiek, met haar nadruk op publieke dienst en deugdzaamheid, werd gezien als een model.

In de Italiaanse steden van de Renaissance werd taal gebruikt om de samenleving te organiseren. Juristen, notarissen en rechters speelden een cruciale rol in het opstellen van contracten en het regelen van handel.

De humanistische beweging in Florence ontwikkelde zich apart van de kerk, met een nadruk op klassieke studies en de vrijheid van denken. Dit resulteerde in een bloeiende culturele scène.

De 'studia humanitatis' omvatte vijf disciplines die een belangrijke rol speelden in het humanistische onderwijs: grammatica, rethorica, poëzie, geschiedschrijving en moraalfilosofie. De nadruk lag op taal en communicatievaardigheden.

Het humanistische onderwijs streed voor een idealisering van moraal en welsprekendheid bij burgers. Dit was een voorbereiding op hun rol in de samenleving en een training voor de universiteit.

Civic Humanism combineert de principes van het humanisme met het begrip burgerschap. Het benadrukt de verantwoordelijkheid van burgers in de staat en streeft naar een ideale republiek, geïnspireerd door het voorbeeld van het antieke Rome.