zbm2 kol1 - citava skripta2

Red Gadiformes (Bakalarci)

• Vrste reda Gadiformes čine oko 17% svetskog morskog ulova.
• Većina ulova pripada porodici Gadidae, zatim Merlucciidae, dok ostale porodice imaju manji, regionalni značaj.
• Uglavnom bentopelagičke vrste, love se pridnenim povlačnim mrežama.
• Žive u hladnijim i dubljim vodama.

Porodica Merlucciidae (Oslići)

• Većinom su privredno značajne vrste.
• Rodovi Merluccius i Macruronus imaju najveći privredni značaj.
• Merluccius ima veći broj vrsta (16), poseduje dve leđne peraje i jednu podrepnu, slične dužine i oblika.
• Macruronus obuhvata 4 vrste koje žive isključivo na južnoj hemisferi, karakteriše ih šiljat rep i spojene peraje: druga leđna, repna i podrepna.

Merluccius merluccius (Evropski oslić)

• Rasprostranjen je u severoistočnom Atlantiku i istočnom delu centralnog Atlantika, uz obale Evrope i zapadne Afrike, Mediteran i južnu obalu Crnog mora.
• Lovi se obično na dubinama 70-370 m, ali se može naći i na većim dubinama (30->1.000 m).
• Visok fekunditet: 2-7 miliona jaja.
• Odrasli se hrane ribom (mali inćun, srdela, oslić) i lignjama, mladi račićima (eufauzidi i amfipodi).
• Španija i Italija imaju najveće ulove, zatim Francuska, Velika Britanija i Grčka.
• Svetski ulov 2022. iznosio je 101.112 tona.
• Više od 1/3 ulova otpada na Mediteran.
• To je jedina vrsta iz porodice *Merlucciidae *koja živi u Mediteranu i Jadranu, i tu je privredno najvažnija koćarska vrsta ribe.

Merluccius productus (Severnopacifički oslić)

• Rasprostranjen je uz zapadnu obalu Severne Amerike.
• Svetski ulov 2022. iznosio je 318.583 tona.
• Od 90-ih godina gotovo isključivo ga izlovljava SAD, a mnogo manje Kanada.

Merluccius bilinearis (Severnoamerički srebrni oslić )

• Živi na Atlantskoj obali Kanade i SAD.
• Države koje ga izlovljavaju su SAD, Kanada i Kuba.
• Ulov 2022. iznosio je 11.396 tona.

Merluccius hubbsi (Argentinski oslić)*

• Nalazi se u jugozapadnom Atlantiku, uz istočnu obalu Južne Amerike (uglavnom južni deo).
• Predstavlja važan deo priobalnog ribolova Argentine (> 90% ulova) i Urugvaja, a u novije vreme i stranih flota.
• Svetski ulov 2022. bio je 410.771 tona.

Merluccius gayi (Južnopacifički oslić)

• Živi u jugoistočnom Pacifiku, uz obale Južne Amerike.
• Čile i Peru su zemlje sa najvećim izlovom.
• Ulov 2022. iznosio je 78.857 tona.

Merluccius australis (Južni (australski) oslić)

• Postoje dve populacije: jedna oko Novog Zelanda, a druga u južnom delu Južne Amerike (Patagonija).
• Čile i Novi Zeland ga najviše love.
• Svetski ulov 2022. bio je 20.410 tona.

Merluccius senegalensis (Senegalski oslić)

• Nastanjuje istočni Atlantik, uz zapadne obale Afrike, areal mu se preklapa sa M. merluccius na severu, a sa M. polli na jugu.
• Pretežno se izlovljava pridnenim povlačnim mrežama uz obale Mauritanije i Senegala.
• Od 2000-ih, izlovljavaju ga samo lokalne flote. Ukupan ulov 2022. iznosio je 4.092 tona.

Merluccius capensis (Plitkomorski kapski oslić)

• Rasprostranjen je oko južne i jugozapadne Afrike.
• Živi na dubinama od 50-500 m.
• Angola, Namibija i Južnoafrička Republika su najveći izvoznici.
• Ukupan svetski ulov 2022. iznosio je 13.996 tona.

Merluccius paradoxus (Dubokomorski kapski oslić)

• Nastanjuje područje oko južne i jugozapadne Afrike (gotovo isti areal kao M. capensis).
• Živi na dubinama od 200-850 m.
• Ukupan svetski ulov za 2021. godinu iznosio je 1.130 t.

Macruronus magellanicus (Patagonijski oslić)

• Rasprostranjen je u jugoistočnom Pacifiku i jugozapadnom Atlantiku, uz obale Južne Amerike.
• Uglavnom se lovi uz obale Chilea, sa najvećim izlovom od strane čileanske flote i manje od strane argentinske. Ukupan svetski ulov za 2022. godinu iznosio je 36.610 t.

Macruronus novaezelandiae (Novozelandski oslić)

• Živi u suptropskim područjima jugozapadnog Pacifika, oko Novog Zelanda i južne Australije.
• To je bentopelagična i oceanodromna vrsta koja toleriše i boćate vode, na dubinama od 0-1000 m, obično 200-700 m.
• Privredno je značajan za ribolov Novog Zelanda i Australije.
• Nema novijih zvaničnih podataka FAO o ukupnom svetskom ulovu ove vrste.

Porodica Gadidae (Mekušice, Tovarke)

• Vrste ove porodice uglavnom žive u umerenim i hladnim vodama (većinom na severnoj hemisferi).
• Obuhvata 24 vrste raspoređene u 12 rodova, a većinom su privredno značajne.
• Najčešće imaju tri dorzalna i dve podrepne peraje, većina ima pipak pod vrhom brade.
• Veliki fekunditet vodi ka velikoj gustini populacija, što ih čini relativno otpornim na veliki ribolovni napor.

Gadus morhua (Atlantski bakalar)

• Živi u Severnom Atlantiku (istočni i zapadni deo).
• To je bentopelagična i oceanodromna vrsta, sa dubinskim rasponom od 0-600 m (uglavnom 150-200 m), i zalazi i u boćate vode.
• Severno more je najznačajnije područje za razmnožavanje u istočnom Atlantiku, uglavnom u plitkom (< 50 m).
• Predstavlja jednu od komercijalno najvažnijih vrsta riba ("morska govedina").
• Island i Norveška su zemlje sa najvećim izlovom.
• Ukupan svetski ulov za 2022. godinu iznosio je 1.074.749 tona.
• Najviše se uzgaja se u Norveškoj, 2022. godine - 5.116 tona.
• Predatorska je vrsta i hrani se raznim beskičmenjacima i ribom (najčešće kapelin, haringa), a zastupljen je i kanibalizam.

Gadus macrocephalus (Pacifički bakalar)

• Živi u severnom Pacifiku (zapadni i istočni deo).
• SAD, Rusija i Japan imaju najveće ulove.
• Vrsta ima visoku stopu rasta i prirodne smrtnosti, što joj omogućava da podnese veliki ribolovni napor.
• Ukupan svetski ulov 2022. - 382.635 tona.

Gadus chalcogrammus (Aljaška kolja)

• Široko je rasprostranjena u hladnim i umerenim vodama severnog Pacifika (istočni i zapadni deo), identifikovano je 12 stockova ove vrste.
• Hrani se rakovima i ribama (haringa, kapelin, losos).
• Predstavlja najzastupljeniju demerzalnu vrstu u svetskim ulovima.
• Najviše je love Rusija, SAD i Japan.
• Ulov 2022. - 3.359.000 tona.

Pollachius virens (Kolja ili Crni bakalar)

• Rasprostranjena je u severoistočnom i severozapadnom Atlantiku.
• Važna je komercijalna vrsta, a većina ulova potiče iz severoistočnog Atlantika.
• Najviše je izlovljavaju Norveška, Island i Francuska.
• Ulov 2022. - 341.507 tona.

Melanogrammus aeglefinus (Kolja)

• Rasprostranjena je u severoistočnom i severozapadnom Atlantiku.
• Važna je ciljana vrsta u ribolovu severnih delova Atlantika.
• Velika Britanija i Norveška imaju najveće ulove .
• Ulov 2022. - 309.345 tona.

Trisopterus esmarkii (Norveški pišomolj)

-Živi u severoistočnom Atlantiku.

• Danska i Norveška imaju najveće ulove. Svetski ulov 2022. - 36.157 tona.

Trisopterus capelanus (Ugotica)

• Živi u istočnom Atlantiku i Mediteranu.
• U Jadranu je rasprostranjena svugdje, osim na većim dubinama južnog Jadrana.
• Česta je vrsta u Jadranskom koćarskom ribolovu, manje se lovi mrežama stajačicama, parangalima i sitnim udičarskim alatom.
• Ulov ove vrste u RH je oko 30 tona godišnje, a u celom Mediteranu oko 1.000 tona godišnje.

Merlangius merlangus (Pišmolj)

• Živi u sjeveroistočnom Atlantiku, Mediteranu i Crnom moru.
• Preferira plića područja: 30-100 m
• Najviše se lovi u Atlantiku, a najveći godišnji ulovi ostvaruju Velika Britanija, Francuska i Turska.
• Ukupni svetski ulov 2022. bio je 37.147 tona.
• U Jadranu je uglavnom rasprostranjen u severnom dijelu, slabije u srednjem dijelu.
• Ulov u RH iznosi oko 50 tona.

Micromesistius poutassou (Ugotica pučinka)

• Živi u sjeverozapadnom i sjeveroistočnom Atlantiku, zapadnom i centralnom Mediteranu (uključujući i Jadran).
• To je batipelagička i oceanodromna vrsta, a dubina raspona joj je 150-3.000 m, obično 300-400 m .
• Zemlje sa najvećim ulovima su Norveška i Rusija.
• Većina ulova potječe iz sjeveroistočnog Atlantika.
• Svetski ulov 2022. iznosio je 1.043.175 tona.
• U Jadranu je rasprostranjena uglavnom u južnom dijelu, a u srednjem dijelu u Jabučkoj kotlini.
• Ulov u RH iznosi oko 5 tona.

Micromesistius australis (Australska ugotica)

• -Ima dve odvojene populacije: M. a. australis, rasprostranjena u vodama oko Južne Amerike (južni dio) i M. a. pallidus oko Novog Zelanda.
• Je bentopelagična i oceanodromna vrsta, dubine 50-900 m, obično 200-400 m
• Argentina i Novi Zeland ostvaruju najzastupljenije ulove.
• Ulov 2022. iznosio je 38.878 tona.

PREDAVANJE 2: Migracije Riba

Migracije

• Podrazumevaju organizovano kretanje većeg broja jedinki iste vrste iz jednog životnog prostora u drugi, u određeno vreme i u određenoj životnoj dobi.
• Mogu biti vertikalne i horizontalne po smjeru, te dnevne, sezonske, godišnje ili jednom u životu (pacifički lososi) po periodičnosti.

Uzroci Migracija

• Podrazumevaju prostor za razmnožavanje, područje hranjenja, mesto za prezimljavanje.
• Prezimljavanje:ribe su hladnokrvne pa izbegavaju temp koje ne mogu podneti hibernacijom.
• Razmnožavanje: jegulja (Anguilla anguilla) i atlantski losos (Salmo salar).
• Traženja hrane: oslić (Merluccius merluccius)