Razvoj automatizacije i regulisanih pogona

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Šta karakteriše drugu industrijsku revoluciju?

Prekid primjene elektronskih sistema

Visok stepen automatizacije (correct)

Proširenje manualnih radnji

Smanjena upotreba mašina

Koji je prvi moderni industrijski robot uveden i kada?

U Japanu 1980. godine (correct)

U Velikoj Britaniji 1985. godine

U Njemačkoj 1990. godine

U Sjedinjenim Američkim Državama 1975. godine

Koja od navedenih oblasti nije tradicionalno povezana sa primjenom robota?

Svemirska istraživanja

Muzejski rad (correct)

Zdravstvo

Poljoprivreda

Koji je ključni koncept u automatskoj regulaciji?

Povratna veza Signup and view all the answers

Šta automatizacija obuhvata u širem smislu?

Smanjenje udjela ljudskog rada Signup and view all the answers

Kakav je odnos među mehanizacijom i automatizacijom?

Automatizacija se ne može izvršiti bez mehanizacije Signup and view all the answers

Koja aktivnost nije tipično povezana sa automatizovanim procesima?

Fizički rad od strane čovjeka Signup and view all the answers

Šta podrazumijeva pojam automat?

Uređaj koji obavlja procese samostalno Signup and view all the answers

Koja je osnovna funkcija aktuatora u sistemu automatske regulacije?

Pružanje postavne veličine za promjenu toka energije. Signup and view all the answers

Koji od sledećih kriterijuma kvaliteta regulacije ne treba ispuniti da bi sistem bio optimalan?

Osiguranje maksimalnog prebacivanja. Signup and view all the answers

Koje od sledećih osobina ne pripada dinamičkom sistemu u automatskoj regulaciji?

Složenost algoritma. Signup and view all the answers

Koje specifikacije obično prikazuju odziv sistema?

Vremenska i frekventna. Signup and view all the answers

Koji od sledećih elemenata ne čini deo sistema automatskog upravljanja?

Senzor za temperaturnu regulaciju. Signup and view all the answers

Šta je prioritet kod projektovanja sistema automatske regulacije?

Osiguranje stabilnosti sistema. Signup and view all the answers

Koje su karakteristike frekventnog područja specifikacija sistema?

Amplitudna i fazna rezerva. Signup and view all the answers

Kako se definiše regulaciono odstupanje u kontekstu automatske regulacije?

Razlika između željene i stvarne vrednosti. Signup and view all the answers

Šta predstavlja signal greške e(t) u sistemu automatske regulacije?

Razliku između zadane vrijednosti i stvarne vrijednosti regulisane veličine. Signup and view all the answers

Koji signal regulator generiše kako bi korigovao odstupanje regulisane veličine?

Regulacioni signal u(t) Signup and view all the answers

Šta postavna veličina u1(t) predstavlja?

Izlaznu veličinu aktuatora. Signup and view all the answers

Kako spoljni poremećaji utiču na objekat regulacije?

Uzrokuju odstupanje regulisane veličine od zadane vrijednosti. Signup and view all the answers

Koji korak uključuje detektor signala greške?

Poređenje trenutne i zadane vrijednosti regulisane veličine. Signup and view all the answers

Koji od navedenih faktora može djelovati kao spoljni poremećaj?

Temperatura okoline. Signup and view all the answers

Kako se sistem automatske regulacije ponaša na signal greške?

Upravljač generiše odgovor koji će smanjiti grešku. Signup and view all the answers

Koji je glavni cilj sistema automatske regulacije?

Da zadrži stvarnu vrijednost regulisane veličine u blizini zadane vrijednosti. Signup and view all the answers

Koje vrste sistema se dijele prema kontinualnosti i načinu prenosa informacija?

Kontinualni, diskretni i hibridni sistemi Signup and view all the answers

Koji su karakteristični elementi diskretnih sistema?

Bar jedan diskretni element Signup and view all the answers

Koje su prednosti digitalnih sistema?

Mogućnost složenih algoritama upravljanja Signup and view all the answers

U kojem režimu rada se vrijednosti ulaznih i izlaznih veličina ne mijenjaju tokom vremena?

U stacionarnom režimu rada Signup and view all the answers

Koji tip sistema sadrži elemente kako kontinualne, tako i diskretne?

Hibridni sistemi Signup and view all the answers

Šta se smatra impulsnim sistemom?

Sistem koji pretvara neprekidni ulazni signal u niz impulsa Signup and view all the answers

Koja vrsta sistema se najviše koristi zbog velike tačnosti i male osjetljivosti na smetnje?

Digitalni sistemi Signup and view all the answers

Koje karakteristike elemenata sistema automatske regulacije zavise od vremena?

Obje, statičke i dinamičke karakteristike Signup and view all the answers

Šta predstavljaju statičke karakteristike elemenata SAR?

Zavisnost izlazne od ulazne veličine u stacionarnom režimu rada. Signup and view all the answers

Koeficijent prenosa kod linearnih elemenata se naziva:

Koeficijent statičkog prenosa. Signup and view all the answers

Šta definiše linearnost statičke karakteristike?

Stepen odstupanja stvarne karakteristike od idealne. Signup and view all the answers

Šta predstavlja prag osjetljivosti (rezolucija)?

Najmanju promjenu ulazne veličine potrebnu za promjenu izlazne veličine. Signup and view all the answers

Histerezis se definiše kao:

Nepodudaranje statičke karakteristike pri promjeni ulazne veličine. Signup and view all the answers

Osjetljivost na poremećaje se odnosi na:

Uticaj spoljnih faktora na statičku karakteristiku. Signup and view all the answers

Koji od navedenih nije parametar koji se izvodi iz statičkih karakteristika elemenata SAR?

Brzina reakcije. Signup and view all the answers

Mrtva zona se najčešće opisuje kao:

Regija u kojoj nema izlazne reakcije na ulazne promjene. Signup and view all the answers

Study Notes

Razvoj sistema sa regulisanim pogonima

Razvoj mikroelektronike i računarske tehnologije doveo je do pojave elektronski regulisanih pogona (EMCS) što označava početak druge industrijske revolucije, karakterisane visokim stepenom automatizacije.
Moderni industrijski robot uveden je u Japanu 1980. godine i od tada se razvijao od izvršioca jednostavnih zadataka do izvršioca sofisticiranog rada.
Roboti se sve više koriste u neproizvodnim oblastima kao što su nuklearne elektrane, zdravstvo, poljoprivreda, prevoz i skladištenje robe, podvodni radovi i svemirska istraživanja.

Osnovni pojmovi u automatizaciji

Riječ "automat" je grčkog porijekla i označava uređaj koji omogućava rad bez učešća čovjeka.
Automatizacija predstavlja zamjenu ljudskog rada mašinama i uređajima, omogućavajući samostalan rad bez direktnog učešća čovjeka.
Čovjek ostaje u ulozi nadzora nad procesom, pokretanju, zaustavljanju i nadgledanju.
Mehanizacija podrazumijeva uvođenje mašina i uređaja koji oslobađaju čovjeka od fizičkog rada.
Automatizacija je nadogradnja mehanizacije, stoga automatizacija procesa može biti izvršena samo ako je on dovoljno mehanizovan.

Sistemi automatske regulacije

Sistem automatske regulacije (SAR) se zasniva na poređenju stvarne i zadane vrijednosti regulisane veličine i svođenju te razlike na nulu.
Glavne komponente SARS-a su: senzor, detektor signala greške, regulator, aktuator i objekat regulacije.
Senzor pretvara regulisanu veličinu u signal koji se upoređuje sa signalom zadane vrijednosti u detektoru signala greške.
Regulacioni signal se generiše u regulatoru na osnovu greške, koristi se za korekciju odstupanja od željene vrijednosti.
Aktuator pojačava signal iz regulatora kako bi se ostvarila željena promjena na objektu regulacije.

Osnovni zadaci sistema automatske regulacije

Osnovni zadatak SAR-a je da osigura stabilnost sistema.
Dodatni kriterijumi kvaliteta uključuju minimalno vrijeme potrebno za kompenzaciju smetnje, minimalno regulaciono odstupanje i praćenje vodeće veličine.
Projektovanje SAR-a se oslanja na specifikacije koje opisuju radna svojstva sistema u vremenskom i frekventnom području, definišući stabilnost, brzinu odziva, dozvoljenu regulacionu grešku i robusnost.

Sistemi automatskog upravljanja

Objekat regulacije u sistemu automatskog upravljanja se naziva objekat upravljanja, a regulator se naziva upravljački uređaj.
Glavne komponente sistema automatskog upravljanja su: pretvarač zadane vrijednosti, upravljački uređaj, aktuator i objekat upravljanja.

Podjela SAR-a

SAR-ovi se dijele na kontinualne, diskretne i hibridne sisteme na osnovu kontinuiteta i načina prenosa informacija između elemenata.
Kontinualni sistemi sadrže samo kontinualne elemente, a informacije se prenose neprekidno u vremenu.
Diskretni sistemi sadrže bar jedan diskretni element, informacije se prenose u diskretnim intervalima.
Hibridni sistemi kombinuju kontinualne i diskretne elemente, te na njihov rad utiču diskretni događaji.

Karakteristike elemenata sistema automatske regulacije

Elementi SAR-a mogu biti u stacionarnom ili dinamičkom režimu rada, ovisno o promjeni ulaznih i izlaznih veličina tokom vremena.
Karakteristike elemenata SAR-a predstavljaju zavisnost izlazne od ulazne veličine, te mogu biti statičke i dinamičke.
Statičke karakteristike opisuju zavisnost izlazne od ulazne veličine u stabilnom režimu rada.
Statičke karakteristike mogu biti linearne ili nelinearne.
Ponašanje elemenata se opisuje pomoću parametara kao što su: linearnost, koeficijent prenosa (osjetljivost), osjetljivost na poremećaje, histerezis, prag osjetljivosti (rezolucija), mrtva zona i tačnost (greška).

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Ova kviz će istražiti razvoj elektronski regulisanih pogona i njihovu primjenu u modernoj industriji. Također, razmatra osnovne pojmove automatizacije i mehanizacije, uključujući istorijat i uticaj na različite sektore kao što su zdravstvo i poljoprivreda.