Psychologie: Psychotische en Persoonlijkheidsstoornissen

Wanneer je dingen waarneemt die er niet zijn, zoals stemmen horen of visioenen zien.

Hardnekkige overtuigingen die niet kloppen met de realiteit, bijvoorbeeld geloven dat je achtervolgd wordt.

Een syndroom dat levenslang duurt en waarbij je steeds vatbaar blijft voor psychoses.

Een toestand waarbij je psychoses ervaart, maar deze zijn niet altijd aanwezig en kunnen worden veroorzaakt door een trigger.

Een toestand waarin je alleen waanbeelden ervaart, zonder andere psychotische symptomen.

In detentiepopulaties komen psychiatrische stoornissen vaker voor dan in de algemene bevolking. Dit kan te wijten zijn aan factoren zoals stress, isolatie en traumatische ervaringen.

Psychiatrische stoornissen in detentie komen vaak samen voor, bijvoorbeeld depressie en verslaving.

Gedetineerden zijn een kwetsbare doelgroep omdat ze mogelijk problemen hebben met sociale vaardigheden, inschattingsvermogen en impulsen. Dit vereist een voorzichtige aanpak.

Er is geen causaal verband tussen psychiatrische stoornissen en criminaliteit, maar er kunnen associaties zijn.

Het DSM-5 is een handboek dat psychiatrische stoornissen classificeert.

De hersenen zijn complexe organen met verschillende delen die verschillende functies vervullen. De ontwikkeling verloopt van achter naar voren, waarbij de prefrontale kwab (verantwoordelijk voor executieve functies) als laatste volgroeit.

Het limbisch systeem is verantwoordelijk voor instincten en emoties, zoals angst. De amygdala speelt een belangrijke rol in angststoornissen.

Neurotransmitters zoals serotonine, dopamine, noradrenaline, glutamaat en GABA spelen een rol in hersenfuncties en kunnen worden beïnvloed door medicatie.

Medicatie kan neurotransmitterniveaus beïnvloeden, maar kan ook bijwerkingen hebben.

Ontsteking in de hersenen kan een oorzaak zijn van psychiatrische stoornissen.

Een stoornis gekenmerkt door terugkerende agressieve uitbarstingen die niet in verhouding staan tot de situatie. De persoon heeft geen controle over zijn emoties, maar de agressie is niet gemotiveerd door wraak of andere externe factoren.

Een impulsbeheersingsstoornis waarbij mensen onweerstaanbare drang voelen om te stelen, zonder een duidelijk motief. Ze ervaren plezier of opluchting na de diefstal, maar hebben geen controle over het gedrag.

Een stoornis gekenmerkt door herhaaldelijke brandstichting. Personen met pyromanie ervaren plezier of opluchting na het aansteken van een vuur, en hebben geen externe motivatie om brand te stichten.

Een stoornis waarbij iemand bewust iemand anders ziek maakt om aandacht te krijgen. De persoon is zich bewust van zijn daden, maar begrijpt niet waarom hij dat doet.

Een pathologische leugen, waarbij iemand herhaaldelijk en disproportioneel liegt zonder duidelijke reden. De persoon gelooft vaak zijn eigen leugens.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een intense angst voor afwijzing, waardoor mensen sociale interacties vermijden. Ze schamen zich gemakkelijk en zijn vaak onzeker over hun eigenwaarde.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een drang om verzorgd te worden. Mensen met deze stoornis zijn afhankelijk van anderen voor beslissingen en hebben moeite om alleen te zijn. Ze hebben moeite met het uiten van hun eigen mening.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een obsessieve drang naar orde, perfectie en controle. Mensen met deze stoornis zijn geobsedeerd door regels en details, waardoor ze moeite hebben om flexibel te zijn en beslissingen te nemen.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een opgeblazen zelfbeeld, een behoefte aan bewondering en een gebrek aan empathie. Mensen met deze stoornis manipuleren anderen en zijn egocentrisch.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een gebrekkige emotieregulatie, impulsiviteit, instabiliteit in relaties en zelfbeeld. Mensen met deze stoornis ervaren intensieve emoties en kunnen moeilijk omgaan met stress.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een gebrek aan respect voor regels en wetten, en een gebrek aan empathie voor anderen. Mensen met deze stoornis zijn ook gevaarlijk en impulsief.

Een persoonlijkheidsstoornis die gekenmerkt wordt door een gebrek aan geweten, een gebrek aan empathie en een neiging tot manipuleren.

Een model dat gebruikt wordt om psychopathie te diagnosticeren. Het bestaat uit twee factoren: persoonlijkheid en gedrag.

De opdeling van gevangenissen in België, waarbij "intramuraal" verwijst naar gevangenissen binnen de muren, en "extramuraal" naar gevangenissen die buiten de muren liggen.

Gevangenissen met een speciaal gedeelte voor vrouwelijke gevangenen, waar ze apart worden opgesloten.

Specifieke stressfactoren die mensen uit minderheidsgroepen ervaren vanwege hun identiteit.

Sterke stressoren die mensen uit minderheidsgroepen ervaren vanuit hun omgeving, zoals micro-agressies en racisme.

Interne stressoren als reactie op externe stressoren, zoals genderdysforie.

De manier waarop mensen omgaan met stresserende situaties, zowel beschermend als problematisch.

De mate waarin mensen kunnen terugvallen op anderen voor steun in stressvolle tijden.

Het idee dat verschillende dimensies van identiteit elkaar beïnvloeden en overlappen, wat kan leiden tot meer discriminatie.

Het minimumleeftijdsverschil tussen een minderjarige en iemand die seksuele handelingen met hen verricht, is 3 jaar. Deze regel geldt niet als er sprake is van incest. De wettelijke leeftijd voor seksuele handelingen is 16 jaar, maar 14-jarigen mogen seksuele handelingen verrichten indien het leeftijdsverschil met hun partner maximaal 3 jaar bedraagt.

Strafmaten worden individueel aangepast aan de ernst van het delict, de omstandigheden van de dader en de impact op het slachtoffer. De rechter kijkt naar de specifieke context van het misdrijf om een passende straf te bepalen.

Het legaliseren van sekswerk met als doel sekswerkers beter te beschermen tegen uitbuiting en geweld. Het beleid beoogt sekswerk veiliger te maken door het te reguleren en te controleren.

De wet categoriseert zedenfeiten op basis van de aard van de handeling en de aanwezigheid of afwezigheid van fysiek contact. Zo wordt onderscheid gemaakt tussen hands‑on en hands‑off feiten.

Zedenfeiten worden ingedeeld in verschillende categorieën afhankelijk van de leeftijd van het slachtoffer: minderjarig of meerderjarig. Daarnaast is er onderscheid tussen delicten binnen of buiten de familie.

Zedendelinquenten vertonen vaak een complex mix van psychiatrische problemen, zoals persoonlijkheidsstoornissen, verslavingsproblemen, stemmingsstoornissen en een traumatisch verleden. Het is belangrijk om deze comorbiditeit te onderkennen bij de behandeling van zedenplegers.

Verkrachting, aantasting van de seksuele integriteit, voyeurisme (stiekem kijken naar naakte of seksueel expliciete beelden), verspreiding van niet-consensuele seksueel getinte inhoud (bijvoorbeeld naaktfoto's) vormen de eerste categorie van seksuele misdrijven.

Het benaderen van minderjarigen met seksuele bedoelingen, seksuele uitbuiting van minderjarigen voor prostitutie en het maken en verspreiden van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen (kinderpornografie) vallen onder deze categorie.