Psychologie: Aggressie en Gedrag

Psychologisch Aspect

• Emotie op een ervaring: bv bedreiging, frustratie
• Leergeschiedenis: beloond in het verleden = ervaring, en leren door observatie
• Verkeerde perceptie
• Oplossingsvaardigheden

Biologisch Aspect

• Agressie
  • Erfelijkheid
  • Testosteron
  • Signaaloverdracht in limbische hersenstructuren

Sociaal-Cultureel Aspect

• Mensen worden beïnvloed door hun omgeving
  • Wat wel/niet tolereerbaar is
  • Conformisme (aanpassen van zichzelf aan de groep)
  • Sociale vergelijking
• Menschen zoeken soms een bepaalde sociale omgeving op (bv gangs)
• Agressie: gaat vaak over van generatie op generatie door observatie
• Sociale invloeden hebben sterke invloed op biologisch kwetsbare personen

Onderzoeksmethoden in de Psychologie

Beschrijvend Onderzoek

• Naturalistische observatie: systematische observatie van gedrag in natuurlijke context
  • Bv. Invloed van klasgrootte op gedrag: wat is de ideale klasgrootte?
  • Gevaar: mensen passen hun gedrag aan vanaf ze doorhebben dat ze worden geobserveerd
• Vragenlijsten:
  • Bv. Gedragen kinderen zich anders in grote of kleine klas?
  • Gevaar: resultaat sterk afhankelijk van ondervraagde, niet noodzakelijk weergave van de realiteit

Experimenteel Onderzoek

• Nodig om causaliteit te bepalen
• Essentie:
  • Manipuleer één factor, en hou al de rest constant
  • Wat was het effect van die ene gemanipuleerde factor (onafhankelijke variabele) op de andere (afhankelijke) variabelen?
• Bv. Groep vrouwen kreeg 15 min bezoek cliniclown: 36% slaagkans IVF bevruchting
  • Onafhankelijke variabele: wat verschilt tussen de 2 groepen (wat gemanipuleerd wordt) bv. Al dan niet bezoek van cliniclowns
  • Afhankelijke variabele: wat je meet bv. slaagkans IVF
• Kritiek:
  • Interne validiteit: was er geen storende variabele?
  • Externe validiteit: kunnen de bevindingen gegeneraliseerd worden?
  • Goede controle van andere variabelen?

Les 2: Ontwikkelingspsychologie

Het Erikson’s Model van Ontwikkeling

• Dele de het leven in 8 fases, die elk gekarakteriseerd worden met een specifiek conflict dat moet worden doorstaan om een optimale ontwikkeling te bereiken
• Waarom is dit relevant?
  • Fase 3: (6/8-18/24m)
    • Duidelijke gehechtheid aan vertrouwde verzorger, scheidingsangst, vertrouwde verzorger = veilige uitvalsbasis
  • Fase 4: (vanaf 18/24m)
    • Ontstaan van wederkerige relatie, begin van mentale voorstellingen en taal

Soorten Gehechtheid

• Ainsworth gehechtheid: kind op mat met speelgoed zetten, moeder verlaat de kamer en komt even later terug
• Principes:
  • Veilige gehechtheid:
    • Ouder als veilige uitvalsbasis
    • Separatie: kind raakt (lichtjes) overstuur als ouder weggaat
    • Hereniging: kalmeert wanneer deze terugkomt, zoekt actief contact
  • Vermijdende gehechtheid:
    • Niet responsief tov ouder: kind verkent de mat
    • Separatie: geen echte stress
    • Hereniging: vermijden ouder, traag in begroeten, zoekt niet actief contact
  • Afwerende gehechtheid:
    • Zoeken de nabijheid van de ouder, weinig exploratie
    • Separatie: kind raakt overstuur bij vertrek, stress, ongemak; vreemde kan troost brengen

Bottom-up Processen

• Codering van externe informatie
  • Hubel en Wiesel: visuele cortex: meten hersenactiviteit bij kat terwijl deze naar een stimulus kijkt
• Perceptuele organisatie
  • Perceptuele groepering
    • Gestaltpsychologie: geheel is meer dan de som van de delen
    • Wetten van groepering
      • Gelijkheid
      • Nabijheid
      • Geslotenheid
      • Goede voortzetting

Object- en Patroonherkenning

• Template matching
  • Templates of sjablonen worden vergeleken met distale stimulus
  • Indien overeenstemming => herkenning
• Kenmerkenherkenning
  • Herkennen van karakteristieken
• Processen: coderen, bewaren & oproepen

Geheugen

• Sensorisch/Zintuiglijk Geheugen
  • Iconisch/visueel
  • Auditief
• Korte Termijn Geheugen
  • = de schakel tussen sensorisch en lange termijn geheugen
  • Informatie waarvan we ons momentaan bewust zijn
  • Beperkte capaciteit
  • Vergeten gebeurt snel
  • Belang van herhalen!