Psychologia Ekonomiczna - Notatki do Studiów

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Co nie jest wymienione jako czynnik wpływający na decyzję o zadłużeniu się?

  • Informacje od pożyczkodawców
  • Zasoby finansowe konsumenta
  • Dostępność pożyczkodawców
  • Poziom zaufania do pożyczkodawców (correct)

Jaki jest najważniejszy etap procesu podejmowania decyzji o zadłużeniu, według tekstu?

  • Konsekwencje dla dobrostanu
  • Decyzja o zadłużeniu się (correct)
  • Wpływ czynników wewnętrznych
  • Wpływ czynników zewnętrznych

Które z poniższych nie jest wymienione jako czynnik wpływający na decyzję o zadłużeniu się w tekście?

  • Marketing
  • Poziom wiedzy o finansach (correct)
  • Normy społeczne
  • Regulacje

Jaki jest główny cel przytaczanego w tekście modelu podejmowania decyzji o zadłużeniu?

<p>Analiza czynników wpływających na decyzję o zadłużeniu i jej konsekwencje (B)</p> Signup and view all the answers

Według tekstu, co jest zazwyczaj uważane za normalne przez większość ludzi?

<p>Zadłużanie się (D)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych podatków jest przywoływany w tekście jako płacony przez każdego?

<p>VAT (A)</p> Signup and view all the answers

Z jakiego źródła pochodzi cytat "Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki"?

<p>Od Benjamina Franklina (C)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny związek między wiedzą a zaufaniem w kontekście płacenia podatków, według tekstu?

<p>Im więcej ludzie wiedzą o podatkach, tym bardziej im ufają (D)</p> Signup and view all the answers

Jaką podstawową funkcję pełni pieniądz według definicji z Encyklopedii Britannica?

<p>Jest środkiem wymiany akceptowanym w ogólnym konsensusie. (B)</p> Signup and view all the answers

Który z aspektów pieniądza nie jest bezpośrednio związany z jego rolą jako środka wymiany?

<p>Symbolizuje kontrolę i tożsamość. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko psychologiczne opisuje efekt Tajfela w kontekście postrzegania pieniędzy?

<p>Ludzie mają tendencję do przeceniania wielkości obiektów dla nich ważnych. (A)</p> Signup and view all the answers

Badanie Brunera i Goodmana (1947) wykazało, że małe dzieci:

<p>Przeceniają wielkość monet, ale nie popełniają błędu przy ocenie krążków z papieru. (B)</p> Signup and view all the answers

Badanie David'a Gala (2012) dotyczące związku między pieniędzmi a poczuciem władzy dowiodło, że:

<p>Poczucie utraty władzy wzmacnia potrzebę posiadania pieniędzy. (A)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest podstawowa cecha systemu barterowego (prymitywnej ekonomii wymiany) w kontekście relacji międzyludzkich?

<p>Wysoki poziom zaufania i zainteresowanie potrzebami innych. (A)</p> Signup and view all the answers

Badania Viviany Zelizer nad pieniędzmi i ich społecznym postrzeganiem koncentrują się na:

<p>Różnicach w postrzeganiu i wartościowaniu pieniędzy w zależności od ich pochodzenia i kontekstu. (D)</p> Signup and view all the answers

Co odróżnia postrzeganie monet od postrzegania krążków z papieru w badaniach nad percepcją wielkości?

<p>Monety są często przeceniane ze względu na ich wartość symboliczną. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie nie koreluje negatywnie z długością zabawy z pieniędzmi według przedstawionych badań?

<p>Ilość zabawek wziętych dla siebie. (C)</p> Signup and view all the answers

W kontekście badań nad wpływem pieniędzy na zachowania dzieci, jaki efekt zaobserwowano w odniesieniu do przekazywania zabawek?

<p>Dłuższa zabawa z pieniędzmi zmniejsza prawdopodobieństwo przekazania zabawek. (A)</p> Signup and view all the answers

Jak w badaniach opisano wpływ pieniędzy na wytrwałość dzieci w samodzielnej pracy?

<p>Dzieci, które miały styczność z pieniędzmi, wykazywały większą wytrwałość. (D)</p> Signup and view all the answers

Co wskazywały badania dotyczące wpływu pieniędzy na zachowanie dzieci w różnych krajach?

<p>Wyniki badań były porównywalne w różnych krajach. (B)</p> Signup and view all the answers

Jak pieniądze wpływają na relacje społeczne, według przedstawionych badań?

<p>Osłabiają potrzebę pomagania innym i przyjmowania pomocy. (A)</p> Signup and view all the answers

Która z metod badawczych nie jest wykorzystywana do torowania idei pieniędzy?

<p>Rozpoznawanie emocji na filmie z nagrodą pieniężną. (D)</p> Signup and view all the answers

Który rodzaj relacji, według analizy Alana P. Fiske, charakteryzuje się odroczoną pomocą i potencjalną niesymetrią?

<p>Relacje oparte na wspólnocie i dzieleniu się. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki minimalny poziom pomocy zanotowano u dzieci, które widziały pieniądze (Badanie 2)?

<p>Dzieci przynosiły co najmniej jedną kredkę (B)</p> Signup and view all the answers

W badaniu Ma-Kellamsa i Blascovich (2013) dotyczącym rozpoznawania emocji, grupa eksperymentalna w porównaniu do kontrolnej miała:

<p>Gorszy wynik w rozpoznawaniu emocji, co sugeruje obniżenie empatyczności. (A)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych opcji najlepiej opisuje relację rynkową?

<p>Relacja, w której wymiana usług lub towarów musi być obustronna. (C)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'self-sufficiency' w kontekście wpływu pieniędzy?

<p>Skupienie na własnych celach i niezależności. (C)</p> Signup and view all the answers

Która motywacja nie jest przedstawiona jako powód wyboru pomocy od przyjaciół zamiast kupienia usługi?

<p>Duże zasoby finansowe. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie podejście do badania wpływu pieniędzy na zachowanie wykorzystuje Kathleen Vohs?

<p>Torowanie idei pieniędzy poza kontekstem ekonomicznym. (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń najlepiej opisuje wpływ pieniędzy na chęć pomagania innym, według przedstawionego tekstu?

<p>Pieniądze mogą obniżać chęć pomocy, zarówno w sytuacjach bezpośrednich, jak i w przypadku dotacji charytatywnych. (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny aspekt różniący podejście do badania wpływu pieniędzy poprzez 'płacenie' od podejścia 'torowania' według tekstu?

<p>'Płacenie' używa bodźców pieniężnych w kontekście transakcyjnym, a 'torowanie' poza nim. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy charakteryzują 'stan umysłu' (mindset) wywoływany przez pieniądze, zgodnie z opisem w tekście?

<p>Koncentracja na sobie, własnych celach i na własnej skuteczności. (D)</p> Signup and view all the answers

Jak aktywacja relacji rynkowych wpływa na zaufanie ludzi wobec innych?

<p>Ludzie wskazują na niższe zaufanie wobec innych. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko wpływa na wyższą kwotę przekazywaną w grze zaufania?

<p>Nasilona preferencja dla myślenia proporcjonalnego. (D)</p> Signup and view all the answers

Co może być efektem psychologicznym relacji rynkowych?

<p>Zwiększone poczucie kontroli. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie relacje są najbardziej pozytywnie skorelowane z poczuciem szczęścia?

<p>Relacje wspólnotowe. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny powód dla którego ekonomiści zachęcają ludzi do oszczędzania?

<p>Oszczędzanie jest praktyką rozsądnego i racjonalnego zachowania. (D)</p> Signup and view all the answers

Co zazwyczaj nie jest efektem oszczędzania?

<p>Zwiększenie ogólnej wiedzy o gospodarce. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką cechę charakteryzują relacje rynkowe?

<p>Wywołują specyficzny stan umysłu i zachowania. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie postawy Polaków dotyczące oszczędzania wynikają z badań na zlecenie fundacji Konenberga?

<p>Uważne planowanie wydatków. (C)</p> Signup and view all the answers

Dlaczego ludzie w Polsce nie oszczędzają długoterminowo?

<p>Nie mają dostatecznych zasobów finansowych. (C)</p> Signup and view all the answers

Który motyw oszczędzania nie był bezpośrednio wymieniony przez psychologów ani ekonomistów?

<p>Wzrost aspiracji (A)</p> Signup and view all the answers

Jak Model teorii cyklu życia opisuje oszczędzanie w różnych etapach życia?

<p>Oszczędzanie rośnie do momentu emerytury. (A)</p> Signup and view all the answers

Co określa „odraczanie gratyfikacji” w kontekście oszczędzania?

<p>Preferowanie natychmiastowych nagród przed długoterminowymi korzyściami. (A)</p> Signup and view all the answers

Jak impulsywność wpływa na oszczędzanie według teorii ekonomii behawioralnej?

<p>Przeszkadza w utrzymaniu samokontroli. (C)</p> Signup and view all the answers

Dlaczego wydatki mogą rosnąć szybciej niż dochody według Modelu teorii cyklu życia?

<p>Z powodu rosnących aspiracji. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie stwierdzenie dotyczące oszczędzania jest zgodne z teorią John’a Maynard’a Keynes’a?

<p>Motywy oszczędzania są złożone i różnorodne. (A)</p> Signup and view all the answers

Co jest jednym z powodów, dla których ludzie woleliby mniejsze, natychmiastowe nagrody?

<p>Problemy z odraczaniem gratyfikacji. (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Pieniądz - symbol i władza

Pieniądz nie służy tylko do wymiany dóbr materialnych, ale pełni także rolę symbolu społecznego, np. władzy.

Barter

Wymiana dóbr i usług bez udziału pieniądza, oparty na bezpośrednim wzajemnym obdarowywaniu się.

Przecenianie wielkości pieniędzy

Badania nad sposobem, w jaki ludzie oceniają wielkość pieniędzy. Okazuje się, że często przeceniamy ich wartość.

Efekt Tajfela

Efekt psychologiczny, gdzie rzeczy, które są dla nas ważne, wydają się większe lub ważniejsze niż w rzeczywistości.

Signup and view all the flashcards

Pieniądze kobiece i pieniądze męskie

Badania Viviany Zelizer pokazują, że pieniądze mają różne znaczenia i funkcje w różnych kontekstach społecznych.

Signup and view all the flashcards

Pieniądze jako symbol władzy

Badanie, które próbuje ustalić, czy poczucie utraty władzy zwiększa pragnienie posiadania pieniędzy.

Signup and view all the flashcards

Zaufanie w barter

Pieniądze w barterowym systemie wymagają wysokiego poziomu zaufania między stronami, ponieważ trzeba wierzyć w wartość oferowanych dóbr.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby innych w barterze

W barterze każdy musi myśleć o potrzebach drugiej strony, aby znaleźć coś, co obie strony uznają za wartościowe.

Signup and view all the flashcards

Korelacja

Współczynnik korelacji, który wyraża siłę i kierunek związku między dwiema zmiennymi. Wartość bliska 1 oznacza silną dodatnią korelację, a wartość bliska -1 oznacza silną ujemną korelację.

Signup and view all the flashcards

Decyzja o zadłużeniu

To kluczowy etap w procesie zadłużania się, kiedy konsument decyduje się zaciągnąć zobowiązanie. Oznacza to, że zamierza sfinansować swój zakup poprzez pożyczkę.

Signup and view all the flashcards

Konsekwencje zadłużenia

W tym etapie analizujemy wpływ decyzji o zadłużeniu na dobrostan. Rozważamy zarówno pozytywne skutki, np. lepszą jakość życia, jak i negatywne, np. stres związany z długami.

Signup and view all the flashcards

Korelacja ujemna

Typ korelacji wskazujący, że gdy jedna zmienna rośnie, druga maleje.

Signup and view all the flashcards

System 1

System, który szybko ocenia sytuacje i podejmuje decyzje, często bazując na emocjach.

Signup and view all the flashcards

Efekt ujemnej korelacji zabawy z pieniędzmi i zachowań prospołecznych

W badaniu zaobserwowano, że im więcej czasu dzieci spędzały na zabawie pieniędzmi, tym mniej skłonne były do pomagania innym dzieciom, dzielenia się zabawkami lub organizowania materiałów dla innych.

Signup and view all the flashcards

System 2

System, który angażuje się w procesy myślowe, analizując informacje logicznie i rozważnie.

Signup and view all the flashcards

Efekt pieniędzy na wytrwałość

W badaniu zaobserwowano, że dzieci, które widziały pieniądze, były bardziej wytrwałe w samodzielnej pracy.

Signup and view all the flashcards

Znaczenie Systemu 2

System refleksyjny obejmuje logiczne i rozważne myślenie, a jego użycie może pomóc w podejmowaniu lepszych decyzji finansowych, zwłaszcza w kontekście zadłużania się.

Signup and view all the flashcards

Symboliczne efekty pieniądza

W badaniu zaobserwowano, że dzieci nawet bez pełnego zrozumienia ekonomicznych funkcji pieniądza, wykazywały ich symboliczny wpływ.

Signup and view all the flashcards

Nadmierne zadłużenie

Stan, w którym osoba ma nadmiernie dużo długów, co może prowadzić do problemów finansowych i stresu.

Signup and view all the flashcards

Samowystarczalność

Sposobność rozwiązania problemu, która polega na samodzielnym działaniu.

Signup and view all the flashcards

Pomoc od przyjaciół

Sposobność rozwiązania problemu, która polega na uzyskaniu pomocy od przyjaciół.

Signup and view all the flashcards

Akcyza i VAT

Akcyza to podatek od wyrobów, głównie paliw, alkoholu i papierosów. VAT (podatek od towarów i usług) jest naliczany od większości towarów i usług.

Signup and view all the flashcards

Skutki braku wiedzy o podatkach

Braku wiedzy o podatkach może prowadzić do problemów finansowych. Wiedza na temat systemu podatkowego jest kluczowa do planowania finansów.

Signup and view all the flashcards

Kupienie usługi

Sposobność rozwiązania problemu, która polega na zakupie usługi.

Signup and view all the flashcards

Wpływ pieniądza na umysł

Wpływ pieniądza na umysł, który charakteryzuje się skupieniem na sobie, własnych celach i skuteczności, a także osłabieniem znaczenia relacji społecznych i potrzeby pomagania innym.

Signup and view all the flashcards

Mindset związany z pieniędzmi

Pieniądze wyznaczają specyficzny stan umysłu, który charakteryzuje się skupieniem na sobie, własnych celach i skuteczności.

Signup and view all the flashcards

Wprowadzenie pieniędzy do wymiany (nurt 1)

Badanie wpływu pieniądza na zachowanie z wykorzystaniem bezpośredniego wpływu, np. poprzez płacenie za wykonywanie zadań.

Signup and view all the flashcards

Torowanie idei pieniędzy (nurt 2)

Badanie wpływu pieniądza na zachowanie z wykorzystaniem pośredniego wpływu, np. poprzez eksponowanie bodźców związanych z pieniędzmi.

Signup and view all the flashcards

Eksperyment: Rozpoznawanie emocji (Ma-Kellams, Blascovich, 2013)

Eksperyment badający wpływ pieniędzy na rozpoznawanie emocji osób na filmie. Grupa, która otrzymała nagrodę pieniężną, wykazywała większy błąd w rozpoznaniu emocji.

Signup and view all the flashcards

Wpływ pieniądza na gotowość do pomocy

Wyniki badań wskazują, że osoby, które są bardziej skupione na sobie, są mniej skłonne do pomagania innym.

Signup and view all the flashcards

Dotacje charytatywne a chęć pomocy

Dotacje charytatywne mogą zmniejszać chęć pomagania, ponieważ osoby, które je otrzymują, mogą czuć się mniej zmotywowane do samodzielnego działania.

Signup and view all the flashcards

Aktywacja idei pieniędzy

Aktywowanie idei pieniędzy poza kontekstem ekonomicznym.

Signup and view all the flashcards

Obniżona Empatia w Relacjach Rynkowych

Obniżona wrażliwość na emocje występująca w interakcjach rynkowych. Oznacza mniejsze skupienie na intencjach i emocjach innych osób, a większe skupienie na aspektach transakcyjnych.

Signup and view all the flashcards

Myślenie Proporcjonalne w Relacjach Rynkowych

Silna tendencja do analizy sytuacji pod kątem proporcji i wyników, a nie intencji czy wartości etycznych. Typowe dla relacji rynkowych.

Signup and view all the flashcards

Gra "Trust Game"

Gra symulująca interakcje biznesowe, gdzie uczestnicy podejmują decyzje o przekkazywaniu pieniędzy, zaufaniu do innych i mnożnikach.

Signup and view all the flashcards

Relacje Wspólnotowe a Szczęście

Pozytywny wpływ relacji społecznych i więzi na poczucie szczęścia i satysfakcji.

Signup and view all the flashcards

Psychologia Oszczędzania i Zadłużania

Zdolność do podejmowania decyzji o zachowywaniu lub wydatkowaniu pieniędzy, która zależy od czynników psychologicznych i motywacji.

Signup and view all the flashcards

Postrzeganie Gry "Trust Game"

Wskaźnik, który pokazuje, jak ludzie postrzegają gry biznesowe, jako odzwierciedlenie interakcji społecznych lub biznesowych.

Signup and view all the flashcards

Zaufanie w Relacjach Rynkowych

Zależność między aktywacją relacji rynkowych a poziomem zaufania, gdzie zaufanie jest niższe w relacjach rynkowych niż w relacjach społecznych.

Signup and view all the flashcards

Stan Umysłu w Relacjach Rynkowych

Główne cechy psychologiczne osób zaangażowanych w relacje rynkowe, które wpływają na ich zachowania. Odnosi się to do preferencji, motywacji i intencji.

Signup and view all the flashcards

Brak zasobów na oszczędzanie

Pojęcie odnoszące się do sytuacji, gdy ludzie nie mają wystarczających zasobów finansowych, aby odłożyć część swoich dochodów na przyszłość.

Signup and view all the flashcards

Oszczędności emerytalne tylko w ramach składki

Stan, w którym ludzie odkładają pieniądze na emeryturę, ale wyłącznie w ramach obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne.

Signup and view all the flashcards

Model teorii cyklu życia

Teoria ekonomiczna zakładająca, że ludzie oszczędzają więcej w miarę zbliżania się do emerytury, aby mieć zabezpieczenie finansowe w późniejszym życiu.

Signup and view all the flashcards

Teorie oszczędzania w ekonomii behawioralnej

Teoria opracowana przez Richarda Thalera i Hersha Shefrina, która tłumaczy, że ludzie mają problemy z odkładaniem gratyfikacji na przyszłość, co utrudnia im oszczędzanie.

Signup and view all the flashcards

Odraczanie gratyfikacji

Umiejętność powstrzymywania się od natychmiastowej satysfakcji i skupiania się na długoterminowych korzyściach.

Signup and view all the flashcards

Samokontrola

Zdolność do kontrolowania swoich impulsów i zachowań, aby osiągnąć długoterminowe cele.

Signup and view all the flashcards

Motyw oszczędzania

Potrzeba oszczędzania wynikająca z chęci zabezpieczenia swojej przyszłości, niezależności finansowej i możliwości korzystania ze zgromadzonych zasobów.

Signup and view all the flashcards

Erozja wartości pieniądza

Zmniejszenie wartości pieniądza z powodu inflacji lub innych czynników ekonomicznych.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Psychologia Ekonomiczna - Notatki do Studiów

  • Psychologia ekonomiczna bada mechanizmy psychologiczne leżące u podstaw zachowań gospodarczych, obejmując decyzje dotyczące wydatków, oszczędności, inwestycji i innych czynności finansowych.
  • Analizuje czynniki poznawcze, emocjonalne i społeczne wpływu na podejmowanie decyzji ekonomicznych oraz ich wpływ na jednostki i społeczeństwo.
  • Ekonomia bada zachowania ekonomiczne. Psychologia ekonomiczna analizuje mechanizmy psychologiczne stojące za tymi zachowaniami.
  • Adam Smith (1723-1790) - prekursor współczesnej ekonomii; w 1759 opublikował "Teoria uczuć moralnych".
  • Ludzie ujawniają naturalną potrzebę dokonywania sprawiedliwych wyborów.
  • Emocje i czynniki społeczne wpływają na decyzje ekonomiczne.
  • Ludzie często poszukują i konstruują racjonalne uzasadnienie dla swoich decyzji, by usprawiedliwić je sobie i innym.

Psychologia Pieniądza

  • Pieniądze to symbol, nie tylko środek wymiany.
  • Relacje społeczne i emocjonalny odbiór pieniędzy mogą wpływać na zachowania jednostkowe i relacje pomiędzy ludźmi.
  • Ludzie myślą o pieniądzach głównie w kategoriach nominalnych, a nie realnych.
  • Pieniądze wpływają na percepcję cen i wynagrodzeń.
  • Badania wskazują, że kontakt z pieniędzmi może zmieniać postawy, zachowania i preferencje ludzi, często w sposób, który jest niezgodny z racjonalnością.

Psychologia Oszczędności i Zadłużenia

  • Ludzie często nie oszczędzają, mimo że uważają oszczędzanie za rozsądne i racjonalne.
  • W perspektywie psychologicznej, oszczędzanie traktowane jest jako proces, który jest pod wpływem różnych czynników poznawczych i emocjonalnych.
  • Odraczanie gratyfikacji jest trudne dla wielu ludzi.
  • Często priorytetem jest natychmiastowe zaspokojenie potrzeb, niż inwestycje w przyszłość (np. na emeryturę).
  • Czynniki społeczne i kulturowe istotnie wpływają na postawy wobec oszczędzania i zadłużenia.
  • Postawa wobec długu i zachowania związane z zadłużeniem, kształtują się już w dzieciństwie, a następnie pod wpływem różnych doświadczeń i czynników.

Psychologia Relacji Rynkowych

  • Relacje rynkowe to wymiana, w której każda ze stron dąży do własnego zysku.
  • Charakteryzuje je anonimowość, krótkoterminowe interakcje, a nie relacje wspólnotowe, gdzie zaufanie i wspólnota mają większe znaczenie.
  • Aktywacja relacji rynkowych może wpływać na zachowanie, np. zmniejszać empatię i zaufanie do innych ludzi.
  • W relacjach rynkowych skupiamy się na postrzeganych konsekwencjach dla siebie, a nie na innych.
  • Ludzie w relacjach rynkowych przywiązują mniejszą wagę do strat, a częściej dążą do zysku.

Psychologia Podatków

  • Wiedza o systemie podatkowym ma duży wpływ na postawę wobec płacenia podatków i zaufanie do administracji podatkowej.
  • Moralność podatkowa to czynnik psychologiczny, który wpływa na decyzje związane z płaceniem podatków.
  • Postawy wobec podatków są również kształtowane przez ocenę sprawiedliwości systemu podatkowego.

Badania (ogólne)

  • W badaniach wykorzystywano różne metody, w tym np. eksperymenty, ankiety i analizy danych.
  • Badania są przeprowadzane w różnych kulturach, by poznać uniwersalne aspekty zachowań i poglądów na podatki i zadłużenia.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Behavioral Economics in Personal Finance Quiz
12 questions
Behavioral Economics Insights
10 questions

Behavioral Economics Insights

SustainableAntigorite1088 avatar
SustainableAntigorite1088
Use Quizgecko on...
Browser
Browser