Psikoloji: Öğrenme Türleri ve Edimsel Koşullanma

Öğrenme Türleri ve Edimsel Koşullanma

• Klasik koşullanmanın yetersizliği nedeniyle öğrenme psikologları yeni arayışlar içine girmişlerdir.
• E.L. Thorndike, öğrenmeyi problem çözme olayı olarak görmüş ve problem durumunda yapılan çeşitli deneme-yanılma davranışlarından birinin çözüm olduğunu saptamıştır.

Edimsel Koşullanma

• Edimsel koşullanma, davranışın arkasından olumlu uyarıcı (pekiştirme) verilerek yapılan koşullanmadır.
• R (response=Tepki) tipi koşullanma denir çünkü bu tür koşullanmada pekiştirmenin tepkiye bağlı olmasıdır.
• Burnhus Frederic Sikinner, edimsel koşullanmanın en ünlü temsilcisidir.

Sikinner'in Öğrenme Teorisi

• Sikinner, klasik koşullanmayla edinilen davranışların çok az olduğunu savunur.
• Organizmanın davranışları uyarıcılara otomatik cevap veren yapı olmaktan öte, kasıtlı yapılan hareketlerdir.
• Edimler, onları izleyen sonuçlara göre değişirler.

Edimsel Koşullanmada Pekiştirme

• Pekiştirme, davranış değiştirme sürecinde en önemli payı alır.
• Bir davranışın sonucu doyumla sonuçlanırsa tekrar edilir.
• İstenilen bir davranışın devamı pekiştirilerek sağlanır.
• İstenmeyen bir davranış ise pekiştirilmeyerek söndürülür.

Sikinner Kutusu Deneyi

• Sikinner kutusu, ses ve ışık geçirmeyen bir düzenektir.
• Kutuda, bir manivela ve bu manivelaya basıldığında kutuya yiyecek verilmesini sağlayan bir düzenek vardır.
• Hayvan, kutuda yiyecek ararken tesadüfen manivelaya basar ve çıkan ses hayvanın manivela ile yiyecek arasındaki ilişkiyi anlamasını sağlar.

Öğrenme psikologları klasik koşullanmanın yetersizliği nedeniyle yeni arayışlar içine girmişlerdir. Edimsel koşullanma, davranışın arkasından olumlu uyarıcı verilerek yapılan koşullanmadır.