Prokaryotik ve Ökaryotik Hücreler

Prokaryotik ve Ökaryotik Hücreler

• Ökaryotik ve prokaryotik hücreler arasındaki farkları bilir.
• Gram pozitif ve negatif bakterilerin özelliklerini sayar.
• Kapsül oluşturan bakterilerin özelliklerini bilir.
• Ökaryotik ve prokaryotik hücrelerde gerçekleşen metabolik olayları açıklar.
• Prokaryot ve ökaryotik hücrelerin hareketini sağlayan yapıları tanımlar.

Nüklear Cisimcik (Genetik Malzeme)

• Ökaryotik: Bir nüklear membranla çevrilidir. Nükleolus (çekirdekçik) vardır. Nüklear cisimcik, nükleus (çekirdek) olarak adlandırılır.
• Prokaryotik: Nüklear membran yoktur. Nükleolus (çekirdekçik) yoktur. Nüklear cisimcik, nükleoid olarak adlandırılır.

Kromozom-Genler

• Ökaryotik: Birden fazla kromozom bulunur. Histon proteinleri vardır. Hücre bölünme süresi yaklaşık 20 dakika. Örnek olarak deri hücreleri her 10 saatte bir bölünür. Karaciğer hücreleri ölen hücrelerin yerine bölünür. Beyin hücreleri bölünmez.
• Prokaryotik: Tek bir dairesel kromozom bulunur. Histon proteinleri yoktur.

Sitoplazmik Yapılar

• Ökaryotik: Mitokondri, endoplazmik retikulum, Golgi aparatı, vakuoller ve lizozomlar gibi iç membranla çevrili organellere sahiptir.
• Prokaryotik: İç membranla çevrili organeller yoktur.

Sitoplazmik Yapılar: Ribozomlar

• Ökaryotik: 60S ve 40S alt ünitelerinden oluşan 80S'lik ribozomlar bulunur.
• Prokaryotik: 50S ve 30S alt ünitelerinden oluşan 70S'lik ribozomlar bulunur.

Sitoplazmik Yapılar: Diğer

• Ökaryotik: Hücre iskeleti vardır. Mitotik iğcik vardır. Fotosentez için kloropastlar içerebilir. Hareket organları olarak flagella veya silya taşıyabilir.
• Prokaryotik: Hücre iskeleti yoktur, daha basit bir organizasyona sahiptir. Mitotik iğcik yoktur. Fotosentez için kloropastlar yoktur. Bazı bakteriler rotasyon hareketi yaptıran tek bir fibrilden oluşan ve membranla çevrili olmayan flagellaya sahiptir.

Ökaryotik Flagella

• Membranla çevrilidir.
• Mikrotübüllerden oluşur.
• 9+2 mikrotübül düzenine sahiptir.

Bakteriyel Flagella

• Flagellin proteininin alt ünitelerinden oluşur.
• Membranla çevrili değildir.
• Fonksiyonu: Kemotaksi - besinlere yönelim, zararlı ortamdan uzaklaşma.

Bakteriyel Pilus (Latince saç anlamına gelir; çoğul hali pili de kullanılır)

• Bazı gram negatif bakterilerde bulunur.
• Fimbrium: Bakterinin (bakteri olmayan) bir yüzeye bağlanmasını sağlayan kısa bir pilus, sayısı çok olabilir.
• Pili: Bakteri hücrelerinin (özellikle Gram-negatif olanlarının) yüzeyinde bulunan, bakteriyel birleşme (konjugasyon) için gerekli olan saç gibi bir yapıdır.

Ökaryotik ve Prokaryotik Hücreler Arasındaki Temel Farklılıklar

• DNA: Ökaryotik hücrelerde DNA, nükleusta bulunur ve doğrusal yapıdadır. Prokaryotik hücrelerde ise DNA, sitoplazmada dairesel bir yapıdadır.
• RNA ve protein sentezi: Ökaryotik hücrelerde RNA, çekirdekte sentezlenir ve proteinler sitoplazmada sentezlenir. Prokaryotik hücrelerde ise RNA ve protein sentezi aynı kompartmanda gerçekleşir.
• Sitoplazma: Ökaryotik hücrelerde protein filamentlerinden oluşan hücre iskeleti bulunur. Prokaryotik hücrelerde ise hücre iskeleti yoktur.
• Hücre bölünmesi: Ökaryotik hücrelerde kromozomlar, iğ iplikçikleri vasıtasıyla ayrılır. Prokaryotik hücrelerde ise kromozomlar, plazma membranına bağlanmak suretiyle ayrılırlar.

Bu sınav, prokaryotik ve ökaryotik hücrelerin temel özelliklerini, gram pozitif ve negatif bakterilerin özelliklerini ve hücre metabolizmasını anlamaya yönelik sorular içermektedir. Ayrıca, nüklear cisimcik ve kromozom-genler hakkında önemli bilgilere yer verilmektedir.