Pragmatik ve Edim Kavramları 13

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Edim kavramı nedir?

Dil kullanımına ilişkin kuralların toplamıdır.

Dilsel performansın gerçekleşme düzlemidir. (correct)

Dilin yapısal özelliklerinin incelenmesidir.

Dil yeteneğinin öğrenilmesi sürecidir.

Dilsel yeteneğin kullanılması hangi faktörlerden etkilenir?

Kültürel etkileşim ve dil değişimi

Dil yapısı ve gramer kuralları

Bellek, dikkat ve benzeri faktörler (correct)

Eğitim seviyesi ve sosyal beceriler

Edim, aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

Dil yeteneğinin gözlemlenmesi (correct)

Anlama süreçlerinin seyridir

Dil kullanımının sembollerle tasarımı

Dinleme becerisi

Chomsky'nin edim kavramı ile ilgili anlaşılan nedir?

Bellek ve dikkat gibi faktörler etkileyebilir. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edim ile ilgilidir?

Dil kullanımı sırasında gerçekleşen dialoglar Signup and view all the answers

Sözel olmayan sıra-alma davranışları hangilerini içerir?

Göz teması kurmak Signup and view all the answers

Saussure'ün 'söz' olarak tanımladığı kavram hangi terimle ifade edilmektedir?

Parole Signup and view all the answers

Anne, çocukla iletişimi nasıl kolaylaştırabilir?

Görsel materyaller kullanmakla Signup and view all the answers

Konuşmaya yeni başlayan çocukların sözlü dilinde hangi işlevler bulunur?

Sosyal etkileşimler ve bilgi iletimi Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi pragmatiğin bir özelliği değildir?

Yalnızca yazılı metinlerle ilgilenir Signup and view all the answers

Linguistik performans kavramı hangi terimle eşdeğerdir?

Parole Signup and view all the answers

Çocuk iletişim onarım stratejilerini nasıl kullanabilir?

Kendi hatalarını kabul ederek Signup and view all the answers

Cümlelerin bağlama bağlı olarak iletebileceği anlamlardan biri nedir?

Anlaşma/onay Signup and view all the answers

Çocuk konu başlatma yeteneğiyle hangi tür becerileri geliştirebilir?

İletişim sürecini devam ettirme Signup and view all the answers

Pragmatik, aşağıdaki bilim dallarından hangisi ile örtüşmemektedir?

Tarih Signup and view all the answers

Pragmatik incelemeler hangi alanda yapılan çalışmalardır?

Dil kullanımına ilişkin Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin iletebileceği anlamlardan biri değildir?

Kandırma Signup and view all the answers

Cümlelerde tartışma anlamı hangi durumda ortaya çıkar?

Kişiler arasında fikir ayrılığı olduğunda Signup and view all the answers

Cümlelerin iletebileceği anlamlar arasında hangisi iğnelemenin özelliğidir?

Dolaylı yoldan eleştiri Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin anlam yelpazesindeki özelliklerden biridir?

Bağlama göre değişkenlik göstermesi Signup and view all the answers

Edinç ve edim kavramları hangisini ifade eder?

Gerçekleşmiş ve henüz gerçekleşmemiş eylemler. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edinç kavramını en iyi şekilde tanımlar?

Kişinin dil bilgisi ve iletişim kurma kapasitesi. Signup and view all the answers

Chomsky'nin edim kavramı hangi anlamda kullanılır?

Gerçekleşmiş ve gözlemlenebilir eylemleri ifade eder. Signup and view all the answers

Konuşucunun amacı, dinleyici üzerinde nasıl bir etki yaratır?

Dinleyicinin tepkilerini tahmin etmeye yardımcı olur. Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edim ve edinç kavramları arasında bir fark belirtir?

Edinç, dil gelişiminde önemli bir rol oynar. Signup and view all the answers

Edim kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Gerçekleşmiş eylemleri temsil eder. Signup and view all the answers

Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almamanın olası sonucu nedir?

Anlam belirsizliği artar. Signup and view all the answers

Bir konuşmada dinleyicinin önbilgilerine ilişkin konuşucunun varsayımları neyi etkiler?

Bilginin sunum biçimini belirler. Signup and view all the answers

Konuşmanın ele alınış biçimi hangi unsurdan etkilenir?

Dinleyicinin geçmiş deneyimlerinden. Signup and view all the answers

İma, bir söylemde hangi unsurun etkisiyle ortaya çıkar?

Konuşucunun niyetine bağlı olarak. Signup and view all the answers

Study Notes

Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim

Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını inceler.
Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim nedir? sorusuna cevap arıyoruz.

Edinç ve Edim

Dili edinip daha sonra dili konuşmamıza imkan tanıyan sistemdir.
Konuşan ve dinleyenin dil bilgisi, bireyin tümce üretme ve anlama yeteneğidir.
Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi ve beceridir.
Edim: gerçekleşmiş, olup bitmiş iş, eylem. Kişi edimleriyle kendini gerçekleştirir.
Edinç ve Edim: Chomsky'nin temel kavramlarıdır. Edim (performance) ve edinç (competence) kavramlarıdır.

Dil Yetisi ve Dilsel Performans

Kompetans (Competence) = edinç: Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi.
Performans (Performance) = edim: Edim, edincin gerçekleşme düzlemidir. Edincin konuşucularca dilin kullanımı sırasında gerçekleştirilmesidir.
Chomsky'nin edim kavramı, bellek, dikkat gibi faktörlerden etkilenerek konuşan bireylerin dilsel yeteneğini kullanmalarıyla ortaya çıkan olguyu belirtir.

Pragmatik

Pragmatik, dilbilimin bir alt dalı olup dilin kullanımına ilişkin incelemeleri yaparken diğer bilim dalları ile de örtüşebilir.
İletişim, anlambilim ve toplumbilim pragmatik ile ilişkili alanlardır.
Pragmatik, bir cümle hem iç yapısına hem de dış çevresine göre yorumlanmalıdır.
Semantik bağlamdan bağımsız anlam, pragmatik bağlam bağımlı anlamdır.
Bağlam, metin içindeki yeri ve dış bağlamın koşullarıdır. Konuşucunun amacı/amaçları; niyeti, sözcenin bağlamı, dinleyicinin ön bilgileri, varsayımları, konuşma eylemleri, ima, anlatım, söylem parçaları arasındaki ilişkiler pragmatik koşullardandır.
Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını ve bunun doğurduğu anlamı ve etkisini inceler.
Konuşucunun seçtiği ifade biçimi, yöneldiği dinleyici, sözcüklerin yorumlanması pragmatik özelliklerdir.

Söylemin Pragmatik Bağlamı

Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almadığımızda, iletişimlerimizde çok fazla anlam belirsizliği olur.
Bazı cümleler, bağlama göre çok farklı anlamlar ifade edebilir. Örnek anlamlar: anlaşma/onay, reddetme/anlaşmama, tartışma, şikayet, özür, iğneleme, hakaret.

Pragmatik Analiz

Pragmatik analize örnek; çocuk dili döneminde iletişimin/dilin işlevleri, kullanım amaçları, sohbet/söyleşi başlatma, sürdürme ve sonlandırma, iletişim kopukluğunda onarım stratejileri kullanabilme.
Konuşmaya yeni başlayan çocuklar için pragmatik analiz soruları: Hangi dil öncesi jestleri kullanıyor? Sözel ve sözel olmayan sıra-alma davranışları neler? Anne çocukla iletişim ve etkileşimi nasıl kolaylaştırıyor? Çocuğun sözlü dilinde hangi işlevler yer alıyor?

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, dilbilim alanında edim ve pragmatik kavramlarının temel unsurlarını keşfetmenizi sağlar. Chomsky, Saussure ve çocuk iletişimi gibi önemli konulara odaklanarak, dil yeteneğinin nasıl işlendiğini anlamanıza yardımcı olacaktır. Bilgilerinizi test edin ve dilbilimdeki temel kavramları pekiştirin.