Pragmatik ve Edim Kavramları 13
30 Questions
4 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Edim kavramı nedir?

  • Dil kullanımına ilişkin kuralların toplamıdır.
  • Dilsel performansın gerçekleşme düzlemidir. (correct)
  • Dilin yapısal özelliklerinin incelenmesidir.
  • Dil yeteneğinin öğrenilmesi sürecidir.
  • Dilsel yeteneğin kullanılması hangi faktörlerden etkilenir?

  • Kültürel etkileşim ve dil değişimi
  • Dil yapısı ve gramer kuralları
  • Bellek, dikkat ve benzeri faktörler (correct)
  • Eğitim seviyesi ve sosyal beceriler
  • Edim, aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

  • Dil yeteneğinin gözlemlenmesi (correct)
  • Anlama süreçlerinin seyridir
  • Dil kullanımının sembollerle tasarımı
  • Dinleme becerisi
  • Chomsky'nin edim kavramı ile ilgili anlaşılan nedir?

    <p>Bellek ve dikkat gibi faktörler etkileyebilir. (C)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi edim ile ilgilidir?

    <p>Dil kullanımı sırasında gerçekleşen dialoglar (C)</p> Signup and view all the answers

    Sözel olmayan sıra-alma davranışları hangilerini içerir?

    <p>Göz teması kurmak (A), Yüz ifadesi kullanmak (C), Ses tonunu değiştirmek (D)</p> Signup and view all the answers

    Saussure'ün 'söz' olarak tanımladığı kavram hangi terimle ifade edilmektedir?

    <p>Parole (C)</p> Signup and view all the answers

    Anne, çocukla iletişimi nasıl kolaylaştırabilir?

    <p>Görsel materyaller kullanmakla (D)</p> Signup and view all the answers

    Konuşmaya yeni başlayan çocukların sözlü dilinde hangi işlevler bulunur?

    <p>Sosyal etkileşimler ve bilgi iletimi (D)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi pragmatiğin bir özelliği değildir?

    <p>Yalnızca yazılı metinlerle ilgilenir (D)</p> Signup and view all the answers

    Linguistik performans kavramı hangi terimle eşdeğerdir?

    <p>Parole (A)</p> Signup and view all the answers

    Çocuk iletişim onarım stratejilerini nasıl kullanabilir?

    <p>Kendi hatalarını kabul ederek (D)</p> Signup and view all the answers

    Cümlelerin bağlama bağlı olarak iletebileceği anlamlardan biri nedir?

    <p>Anlaşma/onay (C)</p> Signup and view all the answers

    Çocuk konu başlatma yeteneğiyle hangi tür becerileri geliştirebilir?

    <p>İletişim sürecini devam ettirme (D)</p> Signup and view all the answers

    Pragmatik, aşağıdaki bilim dallarından hangisi ile örtüşmemektedir?

    <p>Tarih (A)</p> Signup and view all the answers

    Pragmatik incelemeler hangi alanda yapılan çalışmalardır?

    <p>Dil kullanımına ilişkin (D)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin iletebileceği anlamlardan biri değildir?

    <p>Kandırma (C)</p> Signup and view all the answers

    Cümlelerde tartışma anlamı hangi durumda ortaya çıkar?

    <p>Kişiler arasında fikir ayrılığı olduğunda (B)</p> Signup and view all the answers

    Cümlelerin iletebileceği anlamlar arasında hangisi iğnelemenin özelliğidir?

    <p>Dolaylı yoldan eleştiri (D)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin anlam yelpazesindeki özelliklerden biridir?

    <p>Bağlama göre değişkenlik göstermesi (C)</p> Signup and view all the answers

    Edinç ve edim kavramları hangisini ifade eder?

    <p>Gerçekleşmiş ve henüz gerçekleşmemiş eylemler. (A), Sonsuz sayıda tümce oluşturma kapasitesini kapsar. (D)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi edinç kavramını en iyi şekilde tanımlar?

    <p>Kişinin dil bilgisi ve iletişim kurma kapasitesi. (D)</p> Signup and view all the answers

    Chomsky'nin edim kavramı hangi anlamda kullanılır?

    <p>Gerçekleşmiş ve gözlemlenebilir eylemleri ifade eder. (A)</p> Signup and view all the answers

    Konuşucunun amacı, dinleyici üzerinde nasıl bir etki yaratır?

    <p>Dinleyicinin tepkilerini tahmin etmeye yardımcı olur. (A)</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi edim ve edinç kavramları arasında bir fark belirtir?

    <p>Edinç, dil gelişiminde önemli bir rol oynar. (A)</p> Signup and view all the answers

    Edim kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

    <p>Gerçekleşmiş eylemleri temsil eder. (C)</p> Signup and view all the answers

    Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almamanın olası sonucu nedir?

    <p>Anlam belirsizliği artar. (D)</p> Signup and view all the answers

    Bir konuşmada dinleyicinin önbilgilerine ilişkin konuşucunun varsayımları neyi etkiler?

    <p>Bilginin sunum biçimini belirler. (B)</p> Signup and view all the answers

    Konuşmanın ele alınış biçimi hangi unsurdan etkilenir?

    <p>Dinleyicinin geçmiş deneyimlerinden. (A)</p> Signup and view all the answers

    İma, bir söylemde hangi unsurun etkisiyle ortaya çıkar?

    <p>Konuşucunun niyetine bağlı olarak. (C)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Dilsel Yeterlilik (Competence)

    Bir dil kullanıcısının dilbilgisi kurallarını bilmesi ve sonsuz sayıda cümle oluşturma ve anlama yeteneği.

    Dilsel Eylem (Performance)

    Bir dil kullanıcısının gerçek hayatta kullandığı dil.

    Edim

    Gerçekleşmiş veya gerçekleşmekte olan bir eylem.

    Chomsky'nin Dilim Kavramları

    Dilsel Yeterlilik ve Dilsel Eylem kavramları.

    Signup and view all the flashcards

    Dilsel Yeterlilik: Bilgi

    Dilsel Yeterlilik (Competence), bir dil kullanıcısının dilbilgisi kurallarını bilmesiyle ilgilidir.

    Signup and view all the flashcards

    Söz (parole)

    Dilbilimciler tarafından kullanılan bir terim olup, bireylerin dili kullanımı sırasında gerçekte ürettikleri, somut cümleleri ifade eder.

    Signup and view all the flashcards

    Pragmatik

    Dilin nasıl kullanıldığına dair bir incelemedir. Dilbilim dalı.

    Signup and view all the flashcards

    Pragmatiğin diğer bilim dallarıyla örtüşmesi

    Pragmatik, diğer bilim dallarıyla örtüşen bir alan olabilir.

    Signup and view all the flashcards

    Linguistik Performans

    Dilbilimciler tarafından günümüzde kullanılan terim. Söz (parole) ile aynı anlama gelir.

    Signup and view all the flashcards

    Pragmatiğin Dilbilimdeki Yeri

    Dilbilimciler dilin yapısını, sesbilim, morfoloji, sözdizimi gibi alanlarda incelerken pragmatik, dilin kullanımını inceler.

    Signup and view all the flashcards

    Dilin Performansı (Edim)

    Bir bireyin dilsel yeteneğinin kullanımının somutlaştığı ve gözlemlenebilir olduğu düzey. Diğer bir deyişle, kişinin dilini nasıl kullandığını gösteren eylemdir.

    Signup and view all the flashcards

    Dilin Edinmesi (Edinç)

    Bir bireyin dilsel bilgisini ve bu bilgileri kullanma yeteneğini kapsayan soyut bir kavram. Dilin yapısal özelliklerinden, kurallarından ve anlamlarından oluşur.

    Signup and view all the flashcards

    Edim ve Edinç arasındaki ilişki

    Bellek, dikkat gibi faktörler edincin kullanılmasını etkiler. Bu nedenle performans, ideal şekilde kullanılabilen dil yeteneğinden farklılık gösterebilir.

    Signup and view all the flashcards

    Edinincin Edim Üzerinde Etkisi

    Edim, dilin bireyler tarafından kullanımı sırasında edincin etkisi altında şekillenir. Bu nedenle, edim bir kişinin dilsel yeteneğini tam olarak yansıtmayabilir.

    Signup and view all the flashcards

    İfade Biçimi

    Bir cümlenin anlamını etkileyen ve bağlama göre değişen ifade biçimi. Örneğin, aynı cümle anlaşma, reddetme veya şikayet anlamını taşıyabilir.

    Signup and view all the flashcards

    Cümle Anlamı

    Bir cümlenin farklı anlamları taşıyabilmesi için, bağlama bağlı olarak değişen bir ifade biçimi kullanması gerekir.

    Signup and view all the flashcards

    Bağlamsal Anlam

    Bir cümlenin anlamı, ses tonu, yüz ifadesi, jestler gibi beden dili ve diğer ipuçları gibi bağlamsal unsurlar ile belirlenir.

    Signup and view all the flashcards

    Tonlama ve Beden Dili

    Aynı cümle farklı tonlamalar, mimikler ve jestlerle farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin, 'Tamam' sözü anlaşmayı veya kabul etmemeyi gösterebilir.

    Signup and view all the flashcards

    Anlam Belirsizliği

    Bir cümlenin anlamı, söyleyenin niyeti, dinleyenin algısı ve genel bağlam gibi unsurlara dayanır.

    Signup and view all the flashcards

    Söylem Pragmatiği

    Konuşucunun ifade biçimini ve dinleyicinin yorumunu etkileyen önemli unsurlar. Bunlar, sözcenin bağlamı, konuşucunun amacı, dinleyicinin önbilgileri, konuşma eylemleri ve ima gibi unsurlardır.

    Signup and view all the flashcards

    Bağlamın Rolü

    Bir sözcüğün anlamı, cümle içindeki yerini ve konuşma bağlamını da içeren diğer unsurları da dikkate alarak belirlenir.

    Signup and view all the flashcards

    Konuşucunun Amacı

    Konuşucunun amacı, dinleyicinin bunu nasıl anlayacağı ve nasıl tepki vereceği konusunda bilinçli düşünülmelidir.

    Signup and view all the flashcards

    Dinleyicinin Ön Bilgisi

    Konuşucunun dinleyici hakkında varsayımlar yapması, iletişimin etkililiğini etkiler. Örneğin, dinleyicinin konuyu bildiğini varsayıp o konuda bilgi vermemek yanlış anlaşılmaya neden olabilir.

    Signup and view all the flashcards

    İlişkisel Anlam

    Sözcükler, cümleler veya ifadeler, söylemde bulunan her bölümü daha geniş bir bağlamda anlamak için birbiriyle ilişkilidir.

    Signup and view all the flashcards

    Sözlü Olmayan Sıra Alma Davranışları

    Sözlü iletişim olmadan, sırayı almak için kullanılan davranışlar. Örneğin, bir çocuğun oyuncak almak için başka bir çocuğu iterek sıra alması.

    Signup and view all the flashcards

    Anne-Çocuk Etkileşiminde İletişim Kolaylaştırma

    Anne, çocuğun iletişimini kolaylaştırmak için birçok yöntem kullanır. Örneğin, çocuğun dikkatini çekmek için oyuncakları kullanabilir, yüz ifadeleriyle iletişim kurabilir veya çocuğun söylediği kelimeleri tekrarlayarak konuşmasını teşvik edebilir.

    Signup and view all the flashcards

    Çocuk Dilinin İşlevleri

    Çocukların sözlü dili, farklı işlevlerle kullanılır. Bunlardan bazıları; bir şeye dikkat çekmek, bir talebi dile getirmek, bir bilgiyi paylaşmak veya sadece bir oyun oynamaktır.

    Signup and view all the flashcards

    Konu Başlatma

    Konuşmaya yeni başlayan bir çocuk, bir konuyu başlatabilir mi? Örneğin, bir oyuncak hakkında konuşmaya başlayabilir mi?

    Signup and view all the flashcards

    Konuyu Sürdürme

    Bir çocuk konuşmaya başladıktan sonra konuyu devam ettirebiliyor mu? Örneğin, bir oyun hakkında konuşmaya devam edebilir mi?

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim

    • Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını inceler.
    • Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim nedir? sorusuna cevap arıyoruz.

    Edinç ve Edim

    • Dili edinip daha sonra dili konuşmamıza imkan tanıyan sistemdir.
    • Konuşan ve dinleyenin dil bilgisi, bireyin tümce üretme ve anlama yeteneğidir.
    • Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi ve beceridir.
    • Edim: gerçekleşmiş, olup bitmiş iş, eylem. Kişi edimleriyle kendini gerçekleştirir.
    • Edinç ve Edim: Chomsky'nin temel kavramlarıdır. Edim (performance) ve edinç (competence) kavramlarıdır.

    Dil Yetisi ve Dilsel Performans

    • Kompetans (Competence) = edinç: Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi.
    • Performans (Performance) = edim: Edim, edincin gerçekleşme düzlemidir. Edincin konuşucularca dilin kullanımı sırasında gerçekleştirilmesidir.
    • Chomsky'nin edim kavramı, bellek, dikkat gibi faktörlerden etkilenerek konuşan bireylerin dilsel yeteneğini kullanmalarıyla ortaya çıkan olguyu belirtir.

    Pragmatik

    • Pragmatik, dilbilimin bir alt dalı olup dilin kullanımına ilişkin incelemeleri yaparken diğer bilim dalları ile de örtüşebilir.
    • İletişim, anlambilim ve toplumbilim pragmatik ile ilişkili alanlardır.
    • Pragmatik, bir cümle hem iç yapısına hem de dış çevresine göre yorumlanmalıdır.
    • Semantik bağlamdan bağımsız anlam, pragmatik bağlam bağımlı anlamdır.
    • Bağlam, metin içindeki yeri ve dış bağlamın koşullarıdır. Konuşucunun amacı/amaçları; niyeti, sözcenin bağlamı, dinleyicinin ön bilgileri, varsayımları, konuşma eylemleri, ima, anlatım, söylem parçaları arasındaki ilişkiler pragmatik koşullardandır.
    • Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını ve bunun doğurduğu anlamı ve etkisini inceler.
    • Konuşucunun seçtiği ifade biçimi, yöneldiği dinleyici, sözcüklerin yorumlanması pragmatik özelliklerdir.

    Söylemin Pragmatik Bağlamı

    • Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almadığımızda, iletişimlerimizde çok fazla anlam belirsizliği olur.
    • Bazı cümleler, bağlama göre çok farklı anlamlar ifade edebilir. Örnek anlamlar: anlaşma/onay, reddetme/anlaşmama, tartışma, şikayet, özür, iğneleme, hakaret.

    Pragmatik Analiz

    • Pragmatik analize örnek; çocuk dili döneminde iletişimin/dilin işlevleri, kullanım amaçları, sohbet/söyleşi başlatma, sürdürme ve sonlandırma, iletişim kopukluğunda onarım stratejileri kullanabilme.
    • Konuşmaya yeni başlayan çocuklar için pragmatik analiz soruları: Hangi dil öncesi jestleri kullanıyor? Sözel ve sözel olmayan sıra-alma davranışları neler? Anne çocukla iletişim ve etkileşimi nasıl kolaylaştırıyor? Çocuğun sözlü dilinde hangi işlevler yer alıyor?

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Description

    Bu quiz, dilbilim alanında edim ve pragmatik kavramlarının temel unsurlarını keşfetmenizi sağlar. Chomsky, Saussure ve çocuk iletişimi gibi önemli konulara odaklanarak, dil yeteneğinin nasıl işlendiğini anlamanıza yardımcı olacaktır. Bilgilerinizi test edin ve dilbilimdeki temel kavramları pekiştirin.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser