Pragmatik ve Edim Kavramları 13

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Edim kavramı nedir?

  • Dil kullanımına ilişkin kuralların toplamıdır.
  • Dilsel performansın gerçekleşme düzlemidir. (correct)
  • Dilin yapısal özelliklerinin incelenmesidir.
  • Dil yeteneğinin öğrenilmesi sürecidir.

Dilsel yeteneğin kullanılması hangi faktörlerden etkilenir?

  • Kültürel etkileşim ve dil değişimi
  • Dil yapısı ve gramer kuralları
  • Bellek, dikkat ve benzeri faktörler (correct)
  • Eğitim seviyesi ve sosyal beceriler

Edim, aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

  • Dil yeteneğinin gözlemlenmesi (correct)
  • Anlama süreçlerinin seyridir
  • Dil kullanımının sembollerle tasarımı
  • Dinleme becerisi

Chomsky'nin edim kavramı ile ilgili anlaşılan nedir?

<p>Bellek ve dikkat gibi faktörler etkileyebilir. (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edim ile ilgilidir?

<p>Dil kullanımı sırasında gerçekleşen dialoglar (C)</p> Signup and view all the answers

Sözel olmayan sıra-alma davranışları hangilerini içerir?

<p>Göz teması kurmak (A), Yüz ifadesi kullanmak (C), Ses tonunu değiştirmek (D)</p> Signup and view all the answers

Saussure'ün 'söz' olarak tanımladığı kavram hangi terimle ifade edilmektedir?

<p>Parole (C)</p> Signup and view all the answers

Anne, çocukla iletişimi nasıl kolaylaştırabilir?

<p>Görsel materyaller kullanmakla (D)</p> Signup and view all the answers

Konuşmaya yeni başlayan çocukların sözlü dilinde hangi işlevler bulunur?

<p>Sosyal etkileşimler ve bilgi iletimi (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi pragmatiğin bir özelliği değildir?

<p>Yalnızca yazılı metinlerle ilgilenir (D)</p> Signup and view all the answers

Linguistik performans kavramı hangi terimle eşdeğerdir?

<p>Parole (A)</p> Signup and view all the answers

Çocuk iletişim onarım stratejilerini nasıl kullanabilir?

<p>Kendi hatalarını kabul ederek (D)</p> Signup and view all the answers

Cümlelerin bağlama bağlı olarak iletebileceği anlamlardan biri nedir?

<p>Anlaşma/onay (C)</p> Signup and view all the answers

Çocuk konu başlatma yeteneğiyle hangi tür becerileri geliştirebilir?

<p>İletişim sürecini devam ettirme (D)</p> Signup and view all the answers

Pragmatik, aşağıdaki bilim dallarından hangisi ile örtüşmemektedir?

<p>Tarih (A)</p> Signup and view all the answers

Pragmatik incelemeler hangi alanda yapılan çalışmalardır?

<p>Dil kullanımına ilişkin (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin iletebileceği anlamlardan biri değildir?

<p>Kandırma (C)</p> Signup and view all the answers

Cümlelerde tartışma anlamı hangi durumda ortaya çıkar?

<p>Kişiler arasında fikir ayrılığı olduğunda (B)</p> Signup and view all the answers

Cümlelerin iletebileceği anlamlar arasında hangisi iğnelemenin özelliğidir?

<p>Dolaylı yoldan eleştiri (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi cümlelerin anlam yelpazesindeki özelliklerden biridir?

<p>Bağlama göre değişkenlik göstermesi (C)</p> Signup and view all the answers

Edinç ve edim kavramları hangisini ifade eder?

<p>Gerçekleşmiş ve henüz gerçekleşmemiş eylemler. (A), Sonsuz sayıda tümce oluşturma kapasitesini kapsar. (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edinç kavramını en iyi şekilde tanımlar?

<p>Kişinin dil bilgisi ve iletişim kurma kapasitesi. (D)</p> Signup and view all the answers

Chomsky'nin edim kavramı hangi anlamda kullanılır?

<p>Gerçekleşmiş ve gözlemlenebilir eylemleri ifade eder. (A)</p> Signup and view all the answers

Konuşucunun amacı, dinleyici üzerinde nasıl bir etki yaratır?

<p>Dinleyicinin tepkilerini tahmin etmeye yardımcı olur. (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi edim ve edinç kavramları arasında bir fark belirtir?

<p>Edinç, dil gelişiminde önemli bir rol oynar. (A)</p> Signup and view all the answers

Edim kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

<p>Gerçekleşmiş eylemleri temsil eder. (C)</p> Signup and view all the answers

Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almamanın olası sonucu nedir?

<p>Anlam belirsizliği artar. (D)</p> Signup and view all the answers

Bir konuşmada dinleyicinin önbilgilerine ilişkin konuşucunun varsayımları neyi etkiler?

<p>Bilginin sunum biçimini belirler. (B)</p> Signup and view all the answers

Konuşmanın ele alınış biçimi hangi unsurdan etkilenir?

<p>Dinleyicinin geçmiş deneyimlerinden. (A)</p> Signup and view all the answers

İma, bir söylemde hangi unsurun etkisiyle ortaya çıkar?

<p>Konuşucunun niyetine bağlı olarak. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Dilsel Yeterlilik (Competence)

Bir dil kullanıcısının dilbilgisi kurallarını bilmesi ve sonsuz sayıda cümle oluşturma ve anlama yeteneği.

Dilsel Eylem (Performance)

Bir dil kullanıcısının gerçek hayatta kullandığı dil.

Edim

Gerçekleşmiş veya gerçekleşmekte olan bir eylem.

Chomsky'nin Dilim Kavramları

Dilsel Yeterlilik ve Dilsel Eylem kavramları.

Signup and view all the flashcards

Dilsel Yeterlilik: Bilgi

Dilsel Yeterlilik (Competence), bir dil kullanıcısının dilbilgisi kurallarını bilmesiyle ilgilidir.

Signup and view all the flashcards

Söz (parole)

Dilbilimciler tarafından kullanılan bir terim olup, bireylerin dili kullanımı sırasında gerçekte ürettikleri, somut cümleleri ifade eder.

Signup and view all the flashcards

Pragmatik

Dilin nasıl kullanıldığına dair bir incelemedir. Dilbilim dalı.

Signup and view all the flashcards

Pragmatiğin diğer bilim dallarıyla örtüşmesi

Pragmatik, diğer bilim dallarıyla örtüşen bir alan olabilir.

Signup and view all the flashcards

Linguistik Performans

Dilbilimciler tarafından günümüzde kullanılan terim. Söz (parole) ile aynı anlama gelir.

Signup and view all the flashcards

Pragmatiğin Dilbilimdeki Yeri

Dilbilimciler dilin yapısını, sesbilim, morfoloji, sözdizimi gibi alanlarda incelerken pragmatik, dilin kullanımını inceler.

Signup and view all the flashcards

Dilin Performansı (Edim)

Bir bireyin dilsel yeteneğinin kullanımının somutlaştığı ve gözlemlenebilir olduğu düzey. Diğer bir deyişle, kişinin dilini nasıl kullandığını gösteren eylemdir.

Signup and view all the flashcards

Dilin Edinmesi (Edinç)

Bir bireyin dilsel bilgisini ve bu bilgileri kullanma yeteneğini kapsayan soyut bir kavram. Dilin yapısal özelliklerinden, kurallarından ve anlamlarından oluşur.

Signup and view all the flashcards

Edim ve Edinç arasındaki ilişki

Bellek, dikkat gibi faktörler edincin kullanılmasını etkiler. Bu nedenle performans, ideal şekilde kullanılabilen dil yeteneğinden farklılık gösterebilir.

Signup and view all the flashcards

Edinincin Edim Üzerinde Etkisi

Edim, dilin bireyler tarafından kullanımı sırasında edincin etkisi altında şekillenir. Bu nedenle, edim bir kişinin dilsel yeteneğini tam olarak yansıtmayabilir.

Signup and view all the flashcards

İfade Biçimi

Bir cümlenin anlamını etkileyen ve bağlama göre değişen ifade biçimi. Örneğin, aynı cümle anlaşma, reddetme veya şikayet anlamını taşıyabilir.

Signup and view all the flashcards

Cümle Anlamı

Bir cümlenin farklı anlamları taşıyabilmesi için, bağlama bağlı olarak değişen bir ifade biçimi kullanması gerekir.

Signup and view all the flashcards

Bağlamsal Anlam

Bir cümlenin anlamı, ses tonu, yüz ifadesi, jestler gibi beden dili ve diğer ipuçları gibi bağlamsal unsurlar ile belirlenir.

Signup and view all the flashcards

Tonlama ve Beden Dili

Aynı cümle farklı tonlamalar, mimikler ve jestlerle farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin, 'Tamam' sözü anlaşmayı veya kabul etmemeyi gösterebilir.

Signup and view all the flashcards

Anlam Belirsizliği

Bir cümlenin anlamı, söyleyenin niyeti, dinleyenin algısı ve genel bağlam gibi unsurlara dayanır.

Signup and view all the flashcards

Söylem Pragmatiği

Konuşucunun ifade biçimini ve dinleyicinin yorumunu etkileyen önemli unsurlar. Bunlar, sözcenin bağlamı, konuşucunun amacı, dinleyicinin önbilgileri, konuşma eylemleri ve ima gibi unsurlardır.

Signup and view all the flashcards

Bağlamın Rolü

Bir sözcüğün anlamı, cümle içindeki yerini ve konuşma bağlamını da içeren diğer unsurları da dikkate alarak belirlenir.

Signup and view all the flashcards

Konuşucunun Amacı

Konuşucunun amacı, dinleyicinin bunu nasıl anlayacağı ve nasıl tepki vereceği konusunda bilinçli düşünülmelidir.

Signup and view all the flashcards

Dinleyicinin Ön Bilgisi

Konuşucunun dinleyici hakkında varsayımlar yapması, iletişimin etkililiğini etkiler. Örneğin, dinleyicinin konuyu bildiğini varsayıp o konuda bilgi vermemek yanlış anlaşılmaya neden olabilir.

Signup and view all the flashcards

İlişkisel Anlam

Sözcükler, cümleler veya ifadeler, söylemde bulunan her bölümü daha geniş bir bağlamda anlamak için birbiriyle ilişkilidir.

Signup and view all the flashcards

Sözlü Olmayan Sıra Alma Davranışları

Sözlü iletişim olmadan, sırayı almak için kullanılan davranışlar. Örneğin, bir çocuğun oyuncak almak için başka bir çocuğu iterek sıra alması.

Signup and view all the flashcards

Anne-Çocuk Etkileşiminde İletişim Kolaylaştırma

Anne, çocuğun iletişimini kolaylaştırmak için birçok yöntem kullanır. Örneğin, çocuğun dikkatini çekmek için oyuncakları kullanabilir, yüz ifadeleriyle iletişim kurabilir veya çocuğun söylediği kelimeleri tekrarlayarak konuşmasını teşvik edebilir.

Signup and view all the flashcards

Çocuk Dilinin İşlevleri

Çocukların sözlü dili, farklı işlevlerle kullanılır. Bunlardan bazıları; bir şeye dikkat çekmek, bir talebi dile getirmek, bir bilgiyi paylaşmak veya sadece bir oyun oynamaktır.

Signup and view all the flashcards

Konu Başlatma

Konuşmaya yeni başlayan bir çocuk, bir konuyu başlatabilir mi? Örneğin, bir oyuncak hakkında konuşmaya başlayabilir mi?

Signup and view all the flashcards

Konuyu Sürdürme

Bir çocuk konuşmaya başladıktan sonra konuyu devam ettirebiliyor mu? Örneğin, bir oyun hakkında konuşmaya devam edebilir mi?

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim

  • Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını inceler.
  • Pragmatik-Kullanımbilim-Edimilim nedir? sorusuna cevap arıyoruz.

Edinç ve Edim

  • Dili edinip daha sonra dili konuşmamıza imkan tanıyan sistemdir.
  • Konuşan ve dinleyenin dil bilgisi, bireyin tümce üretme ve anlama yeteneğidir.
  • Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi ve beceridir.
  • Edim: gerçekleşmiş, olup bitmiş iş, eylem. Kişi edimleriyle kendini gerçekleştirir.
  • Edinç ve Edim: Chomsky'nin temel kavramlarıdır. Edim (performance) ve edinç (competence) kavramlarıdır.

Dil Yetisi ve Dilsel Performans

  • Kompetans (Competence) = edinç: Konuşucu-dinleyicilerin edinmiş oldukları, daha önce hiç duyup söylemedikleri tümceleri de kapsayan sonsuz sayıda tümce oluşturup anlamalarını sağlayan dilsel bilgi.
  • Performans (Performance) = edim: Edim, edincin gerçekleşme düzlemidir. Edincin konuşucularca dilin kullanımı sırasında gerçekleştirilmesidir.
  • Chomsky'nin edim kavramı, bellek, dikkat gibi faktörlerden etkilenerek konuşan bireylerin dilsel yeteneğini kullanmalarıyla ortaya çıkan olguyu belirtir.

Pragmatik

  • Pragmatik, dilbilimin bir alt dalı olup dilin kullanımına ilişkin incelemeleri yaparken diğer bilim dalları ile de örtüşebilir.
  • İletişim, anlambilim ve toplumbilim pragmatik ile ilişkili alanlardır.
  • Pragmatik, bir cümle hem iç yapısına hem de dış çevresine göre yorumlanmalıdır.
  • Semantik bağlamdan bağımsız anlam, pragmatik bağlam bağımlı anlamdır.
  • Bağlam, metin içindeki yeri ve dış bağlamın koşullarıdır. Konuşucunun amacı/amaçları; niyeti, sözcenin bağlamı, dinleyicinin ön bilgileri, varsayımları, konuşma eylemleri, ima, anlatım, söylem parçaları arasındaki ilişkiler pragmatik koşullardandır.
  • Pragmatik, dilin sosyal etkileşim içindeki kullanımını ve bunun doğurduğu anlamı ve etkisini inceler.
  • Konuşucunun seçtiği ifade biçimi, yöneldiği dinleyici, sözcüklerin yorumlanması pragmatik özelliklerdir.

Söylemin Pragmatik Bağlamı

  • Söylemin pragmatik bağlamını dikkate almadığımızda, iletişimlerimizde çok fazla anlam belirsizliği olur.
  • Bazı cümleler, bağlama göre çok farklı anlamlar ifade edebilir. Örnek anlamlar: anlaşma/onay, reddetme/anlaşmama, tartışma, şikayet, özür, iğneleme, hakaret.

Pragmatik Analiz

  • Pragmatik analize örnek; çocuk dili döneminde iletişimin/dilin işlevleri, kullanım amaçları, sohbet/söyleşi başlatma, sürdürme ve sonlandırma, iletişim kopukluğunda onarım stratejileri kullanabilme.
  • Konuşmaya yeni başlayan çocuklar için pragmatik analiz soruları: Hangi dil öncesi jestleri kullanıyor? Sözel ve sözel olmayan sıra-alma davranışları neler? Anne çocukla iletişim ve etkileşimi nasıl kolaylaştırıyor? Çocuğun sözlü dilinde hangi işlevler yer alıyor?

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Pragmatics and Implicature in Language
18 questions
Pragmatics in Linguistics
8 questions

Pragmatics in Linguistics

LuckiestNeptunium avatar
LuckiestNeptunium
Linguistics: Pragmatics
8 questions

Linguistics: Pragmatics

LuckiestNeptunium avatar
LuckiestNeptunium
Use Quizgecko on...
Browser
Browser