Pobreza e Caridade na Idade Media

A pobreza na Idade Media non só significaba a falta de diñeiro, senón tamén a carencia de consideración social e a exclusión da vida pública.

Factores como o sistema feudal, as crises agrícolas e o crecemento demográfico contribuían á pobreza na Idade Media

A pobreza era un problema persistente na Idade Media que afectaba profundamente a sociedade, pero tamén serviu de base para a doutrina da caridade.

A esmola era unha práctica común na Idade Media con dúas funcións: unha espiritual, para a salvación do rico, e outra social, para a asistencia aos pobres.

Os hospitais eran as institucións de asistencia social máis importantes da Idade Media, xeralmente vinculados aos mosteiros pero tamén fundados por iniciativa particular.

O termo 'pobre' refléctese a través do tempo como falta de recursos materiais e de consideración social.

A pobreza xeralizada, ou pauperismo, afectaba unha parte importante da poboación, creando unha situación de miseria persistente.

O sistema feudal e as terras que traballaban os campesiños eran do señor feudal, que cobraba altos impostos.

Foi un humanista, filósofo e pedagogo do século XVI que impulsou a intervención do Estado no coidado dos pobres.

Vives propuxo un programa social para combater a pobreza na Europa moderna, incluíndo educación e traballo como solucións.

Vives consideraba que a caridade individual non era suficiente para solucionar o problema da pobreza.

A obra de Vives sobre a asistencia aos pobres, escrita en 1526, é un punto de referencia clave na historia do estado de benestar.

A pobreza, segundo Vives, requería unha acción colectiva do Estado para proporcionar asistencia pública.

As reformas de asistencia social implementadas en toda Europa inspiráronse nas ideas de Vives.

Vives enfatizaba a importancia da educación en valores sociais como a caridade, a xustiza e a concordia.

Vives consideraba o traballo como unha ferramenta para a rehabilitación e a educación dos pobres. O traballo obrigatorio era unha parte clave da súa proposta.

A Idade Media rematou e a sociedade mudou; as aldeas convertéronse en cidades; as xentes mudáronse para traballar nas fábricas e nas minas; a pobreza xa non parecía un destino divino.

As novas clases dominantes (burguesía) non veían aos pobres con simpatía, como na Idade Media; comezaron a ver a pobreza como un perigo para a orde social.

As primeiras políticas sociais comezaron a diferenciar quen realmente precisaba axuda e quen simulaba a pobreza.

O capitalismo se expandiu, as cidades creceron e as antigas formas de axuda (coma a caridade da igrexa) xa non eran suficientes.

As cidades xurdiron como centros de comercio e industria, e a pobreza concentrouse nas rúas das cidades.

A pobreza xa non se vía como unha responsabilidade individual, senón como un problema social que o estado debía afrontar.

O estado empezou a desenvolver políticas para controlar e reducir a pobreza, pero tamén para castigar aos que se consideraban

O estado comezou a clasificar aos pobres e a desenvolver políticas para integradalos no mercado laboral.

O período histórico entre finais do século XIX e mediados do século XX, que viu o nacemento de institucións públicas para a asistencia social, o desenvolvemento de dereitos sociais e o inicio da intervención do Estado en materia de benestar social.

O movemento social que impulsou a organización de traballadores, a defensa dos seus dereitos e a creación de sindicatos e organizacións de resistencia.

O xurdimento de organizacións de resistencia, socorros mutuos e sindicatos, que buscaban protexer os traballadores e as súas familias.

A adopción por parte do estado de novos roles e responsabilidades para garantir o benestar dos seus cidadáns.

Un conxunto de dereitos básicos para todos os cidadáns, que inclúen o acceso á saúde, a educación e a protección social.

A capacidade de votar nas eleccións, que se estendeu a todos os cidadáns.

A liberdade de expresión, asociación e reunión, entre outros.

A construción do Estado de benestar, que se desenvolveu despois da segunda guerra mundial, como resultado da industrialización do século XIX.

Unha nova forma de pensar que criticaba o poder e a desigualdade durante o século XVIII. Impulsou cambios sociais, políticos e económicos en Europa.

Unha revolución que sucedeu en Francia en 1789, que desafiou o antigo réxime e xerou un impacto trascendental nas relacións de poder e na organización das sociedades.

Unha época de cambios e progreso tecnolóxico que transformou a vida en Europa e o mundo. Introduciu novos métodos de produción e novas maneiras de traballar.

Un novo sistema económico baseado no capital e na produción industrial, que se expandiu a partir da Revolución Industrial.

A clase social que emerxeu durante a Revolución Industrial formada polos traballadores das fábricas, as minas e outras industrias.

Unha nova forma de organización social que xurde co capitalismo e a Revolución Industrial, caracterizada por unha desigualdade marcada entre clases.

Unha educación que pretende incluír a todos os cidadáns no proceso educativo, promovendo a alfabetización e o acceso ao coñecemento para todos.

Un conxunto de profesións que traballan con persoas en situacións de vulnerabilidade, ofrecendo apoio e acompañamento para mellorar a súa calidade de vida.

Aquelas persoas cuxa pobreza era considerada como legítima e aceptada pola sociedade. Eran desamparados por idade, sexo, estado civil e saúde. Estes pobres non eran cuestionados e o seu dereito a pedir esmola era recoñecido.

Son persoas que perderon os seus bens e trataban de ocultar a súa nova situación de pobreza. Non se recoñecía esta situación como unha pobreza auténtica e recibían a axuda de forma discreta.

Eran persoas que se consideraban fóra da lei e non aceptadas pola sociedade. Estes pobres non recibían axuda e eran rexeitados, sendo vítimas de discriminación.

Os hospitais medievais ofrecían unha combinación de coidados médicos básicos e acollida a peregrinos e aos pobres.

Co paso do tempo, os hospitais medievais comezaron a centrarse máis na asistencia médica e os coidados aos enfermos.

No medievo, a pobreza era vista como unha situación complexa, con diferentes categorías de pobres, cada unha coas súas propias características e a forma en que a sociedade reaccionaba a ela.

Existen unha serie de colectivos que son especialmente vulnerables á exclusión social e á pobreza, como as persoas sen fogar, os adictas, as persoas con discapacidade e as familias monoparentais.

A sociedade actual tende a clasificar aos pobres en función da súa procedencia, nacionalidade e orixe, o que crea prexuízos e discriminacións.

O naturalismo pedagóxico consideraba a infancia como unha etapa única do desenvolvemento humano, distinta da idade adulta, que requería unha educación adecuada á súa natureza.

A escolarización da infancia supuxo a creación de espazos institucionais, como as escolas, dedicados á educación dos nenos e das nenas, transformando o seu papel na sociedade.

O pensamento de Rousseau enfatizaba a importancia de educar os nenos de acordo coa súa natureza, sen forzalos a ser adultos en miniatura. Consideraba a educación como un proceso natural que debía respetar a liberdade e a autonomía do neno.

O naturalismo pedagóxico criticou a educación tradicional baseada na memorización de textos e a repetición de conceptos abstractos, defendendo un enfoque máis práctico e experimental.

A educación da muller segundo Rousseau estaba destinada a preparala para o matrimonio e o coidado do fogar, limitando as súas oportunidades de desenvolvemento persoal e profesional.

A infancia é unha construción social, o que significa que a nosa comprensión da infancia e o seu papel na sociedade varía ao longo do tempo e de acordo co contexto social.

A Convención sobre os Dereitos da Infancia (1989) supuxo un fito importante na protección dos dereitos dos nenos e das nenas, recoñecendo o seu dereito á participación e á autonomía.

O desenvolvemento da pedagoxía e outras disciplinas sociais como a socioloxía e a antropoloxía contribuíron a unha mellor comprensión da infancia e da súa realidade social, cultural e psicolóxica.

Na sociedade tradicional, a infancia era vista como un período curto de fragilidade, no que as crianzas dependían totalmente dos adultos. A educación se adquiría a través da convivencia e a aprendizaxe práctica, non había escolas formalizadas.

A sociedade moderna desenvolve un novo sentimento da infancia. Os nenos son vistos como seres fráxiles e necesitados de coidado e protección. A educación formal, nas escolas, gaña importancia.

O século XIX e XX asistiron a avances importantes na Pedagoxía e outras ciencias sociais, como a Psicoloxía e a Socioloxía, co que se comprendía mellor o desenvolvemento da infancia.

A finais do século XIX e ao longo do XX, a sociedade comezou a prestar unha maior atención ás necesidades da infancia e a intervención pública tomou un papel máis activo na súa protección e educación.

Na Idade Media, a infancia era un período moi distinto ao que se coñece na sociedade moderna.

A infancia na Idade Media carecía de protección e a sociedade non distinguía claramente entre nenos e adultos.

Lloyd de Mause considera que a historia da infancia é unha historia de maltrato, que lentamente foi dando paso a unha maior protección e recoñecemento dos nenos como seres autónomos.

A ciencia que estuda a infancia, reunindo todas as coñecementos sobre o neno/a.

Un movemento pedagóxico que buscaba renovar a educación tradicional, centrándose na individualidade do alumno e na experiencia.

Unha institución educativa española que promoveu a liberdade de cátedra e a innovación pedagóxica, inspirada no movemento da Escola Nova.

Unha das principais figuras da ILE, defensor dunha educación integral, activa e social.

A intervención do Estado para protexer a infancia do abandono e da delincuencia, impulsado por un movemento social.

Un organismo creado para protexer os menores, reflectindo a preocupación social pola infancia.

Unha revista pedagóxica editada pola ILE, que difundía as ideas do movemento da Escola Nova.

Unha rede que agrupa organizacións que axudan a persoas vítimas de trata con fins de explotación sexual, promove a sensibilización social e a prevención.

Unha forma de explotación que implica captar, transportar ou acollida de persoas por medio de forxa, engano ou abuso con fin de explotación.

As mulleres son as principais vítimas da trata sexual en Galicia.

Brasil, Colombia, Paraguai e República Dominicana son os países dos que proceden máis vítimas de trata sexual en Galicia.

A falta de autoconciencia, o medo, a barreiras lingüísticas, a falta de recursos, e a vixianza por parte dos tratantes dificultan a detección de vítimas de trata.

A lei que estableceu a educación primaria obrigatoria para nenas e nenos entre 6 e 9 anos en España, en 1857.

Recoñece a importancia da educación para a emancipación da muller no século XIX.

A educación das nenas estaba destinada a preparalas para o seu rol tradicional como mulleres, en contraste coa educación dos nenos.

Durante a Idade Moderna, as políticas asistenciais pasaron da esmola á institucionalización do coidado social.

Na Idade Moderna, a soltería feminina era vista como un estado 'incompleto' e unha ameaza social.

A prostitución era considerada unha desviación social durante a Idade Moderna.

A finais do século XVII, Felipe IV decretou a prohibición das prostíbulos e encarceramento das mulleres consideradas 'perdidas'.

Xurdiron institucións para a reeducación, prevención, asistencia e reinserción social das mulleres, como as casas de recollida e as casas galeras.

As casas de recollida para mulleres 'arrepentidas' eran centros que pretendían ofrecer unha alternativa institucional para aquelas que querían cambiar de vida.

As casas de recollemento feminino eran un espazo para a reeducación das mulleres a través do traballo e a oración, buscando a rexeneración moral.

As casas de recollida implicaban o illamento das mulleres do mundo exterior, incluíndo a separación dos seus familiares.

As mulleres que caían en prostitución eran consideradas non só pecadoras, senón tamén criminais, e sufrían unha dobre culpabilización pola moral e o sistema legal.

As casas de arrepentimento eran un destino forzado para as mulleres que se consideraban desviadas da moral social. A súa función era 'salvar' as súas almas corrompidas.

O modelo monástico e o modelo de reclusión ou retiro eran as principais formas de atención ás mulleres en prostitución, compartindo elementos coma a vida comunitaria, o silencio, a supresión dos signos de feminidade, o traballo obrigatorio e a disciplina severa.

As galeiras de mulleres, impulsadas por Sor Magdalena de San Jerónimo, eran espazos carcerarios específicos para mulleres durante os séculos XVII e XVIII, tendo un réxime penitenciario similar ao dos homes.

A obra 'Razón y forma de la Galera', escrita por Sor Magdalena, forneceu as bases para a creación dos primeiros cárceres de mulleres, introducindo un réxime penitenciario específico para este grupo.

A obra de Sor Magdalena enfatizaba a disciplina, o traballo obrigatorio e a vixilancia como esencias para 'corrixir' o comportamento das mulleres

En 1869, baixo a dirección de Fernando de Castro, a Universidade Central de Madrid organizou unha serie de conferencias dedicadas á educación da muller. O obxectivo principal era defender a necesidade de instrución para a muller, non como un fin en si mesmo, senón como un medio para cumprir o seu destino na vida: ser esposa e nai.

A Constitución de 1931 recoñeceu a igualdade de homes e mulleres, o que abriu portas á educación mixta e obrigatoria. As mulleres gañaron o dereito ao voto e o divorcio se converteu nunha opción legal. A pesar destes avances, a incorporación das mulleres ao ensino universitario foi máis lenta debido a obstáculos históricos e prexuízos sociais.

A educación da muller na II República serviu como un motor para a rexeneración social. O obxectivo non era exclusivamente elevar o individuo, senón mellorar a sociedade en xeral, contribuíndo así á construcción dunha sociedade máis xusta e igualitaria.

A II República proporcionou un marco legal e social favorable para o avance da educación feminina. A educación mixta e obrigatoria contribuíu a reducir o analfabetismo entre as mulleres. Creouse unha imaxe da muller participativa e produtiva, rompendo con estereotipos tradicionais.

A educación da muller na II República eféctuou un impacto significativo na sociedade, contribuíndo ao progreso, à igualdade de xénero e á modernización da educación. As mulleres demostraron o seu potencial e compromiso para o cambio social e a participación activa na vida pública.

Concepción Arenal foi unha das primeiras mulleres en España que defendeu a educación da muller e o seu dereito á participación social, coñecida polo seu activismo social e traballo en diferentes institucións.

Para Concepción Arenal, a educación da muller non só era importante para o seu desenvolvemento persoal, senón que era fundamental para a transformación social xeral.

Arenal criticaba a visión tradicional da muller como limitada ao papel de esposa e nai, defendendo que as mulleres tiñan dereito a unha educación completa que as capacitase para desenvolver as súas propias capacidades e ter acceso ás profesións.

Arenal consideraba que a educación era un dos principais elementos para lograr unha sociedade democrática, onde os individuos tiñan os coñecementos para participar na vida pública.

Arenal, a través do seu traballo con mulleres presas, enfatizaba a importancia da dignificación e o poder transformador da educación, defendendo a transformación da prisión nun espazo educativo.

A educación da muller defendida por Arenal non se limitaba a coñecementos intelectuais: tamén enfatizaba a importancia de cultivar a vontade e a capacidade de tomar decisións.

Arenal consideraba que a educación da muller era esencial para o futuro da familia, pois as nais educadas transmitirían valores importantes aos seus fillos.

Para Arenal, a muller non só debía ser unha boa nai e esposa, senón que tamén debía poder participar e comprender as cuestións sociopolíticas da súa época.

Institucións relixiosas que ofrecían refuxio e reeducación a mulleres en risco de inmoralidade ou desamparo, proporcionando acollida, instrución e aprendizaxe laboral.

Eran consideradas colexialas, o que reflectiu unha vontade de dignificar o papel das mulleres que vivían nestas institucións.

Formación que incluía a aprendizaxe de labores do fogar e profesionais para preparar as mulleres para o mercado laboral, ademais da formación relixiosa e moral.

As mulleres tiñan a liberdade de participar nas actividades da institución como festas, música e canto; unha forma de integrar a diversión e a socialización na súa vida.

A saída habitual para as mulleres era o servizo doméstico en casas recomendadas, pero tamén se podían integrar como obreiras, dependentas ou especialistas en industrias.

O Patronato Real para a Represión da Trata de Blancas e os Tribunais Tutelares foron creados a principios do século XX, pero non crearon institucións propias, continuando a delegar a reeducación en iniciativas privadas.

As mulleres eran consideradas "obxectos" de reeducación, un enfoque que se centraba en cambiar o seu comportamento e non en atender as causas das súas dificultades.

As iniciativas de reeducación para mulleres no século XIX, principalmente relixiosas e privadas, non lograban solucionar as causas de problemas como a pobreza e o desamparo, mais reflectían unha preocupación social por estas mulleres.

Iniciativas de educación social para persoas adultas, que buscan democratizar a cultura fóra dos circuítos oficiais.

Promove unha concepción ampla de cultura, buscando que sexa accesible para todos, independentemente do seu nivel socioeconómico.

Unha das primeiras iniciativas de educación popular en España. Impulsou a liberdade de cátedra e a innovación pedagóxica.

As universidades populares non expiden títulos oficiais, senón que se centran en proporcionar coñecemento e formación para a participación social.

Céntrase en proporcionar coñecemento e formación aos traballadores e amas de casa, buscando a participación social e a mellora das súas condicións.

Ofrecen un amplo abano de actividades para promover a cultura entre os sectores necesitados, como conferencias, debates e encontros.

As universidades populares eran iniciativas de educación para as clases populares que buscaban difundir a cultura e promover a rexeneración do país, impulsadas por intelectuais, estudantes e profesionais próximos aos círculos republicanos.

As universidades populares xurdiron no comezo do século XX e foron impulsadas polo movemento estudantil e por intelectuais. Buscaban promover a cultura e a educación entre os sectores máis necesitados, con actividades diversas e un carácter independente.

As universidades populares eran iniciativas plurais, sen un proxecto común, e con actividades variadas. A súa influencia estendeuse tanto nas capitais de provincia como nas poboacións máis pequenas.

Durante a Segunda República, as universidades populares adquiriron un maior impulso, pero o franquismo debilítoas debido aos seus principios democráticos, de participación e crítica social.

Despois da ditadura, as universidades populares volven co apoio dos concellos e con un enfoque no desenvolvemento local, promovendo a participación social, a educación e a cultura para mellorar a calidade de vida da comunidade.

Na actualidade, as universidades populares funcionan como un mediador entre a Administración e a cidadanía, desenvolvendo proxectos participativos e integrando os recursos do municipio para a acción social.

As universidades populares buscan promover o desenvolvemento persoal, a autoconfianza e a autoestima, utilizando estratexias educativas, formativas e culturais, baseadas no principio da 'Educación ao longo da vida'.

A Federación Española de Universidades Populares, creada en 1982, é unha entidade que agrupa e representa a diversas iniciativas de educación popular en todo o país, fomentando a colaboración e o intercambio de experiencias.

A educación de persoas adultas é un concepto amplo que abarca todas as formas de aprendizaxe e educación destinadas a adultos, tanto formais como non formais e informais. O seu obxectivo é promover a participación activa dos adultos na sociedade e no mercado laboral, desenvolvendo e enriquecendo as súas capacidades para a vida e o traballo.

As escolas para persoas adultas representan unha iniciativa do Estado para brindar educación básica a adultos. Estes centros ofrecen o mesmo currículo que as escolas para nenos, utilizando os mesmos espazos físicos e métodos. O seu fin é compensatorio, ofrecendo unha segunda oportunidade a adultos analfabetos ou que non completaron a educación básica.

As universidades populares xurdiron como resposta ao déficit de formación para os adultos e á necesidade de educar para a cidadanía activa. O movemento das universidades populares impulsou a participación social e o desenvolvemento de propostas educativas alternativas ao modelo escolar tradicional.

As universidades populares se caracterizan por ser espazos de participación e aprendizaxe activa, impulsando o diálogo e o debate entre os seus membros. A educación se basea en temas relevantes para a sociedade e a comunidade, promovendo a acción social e a transformación.

As universidades populares teñen como obxectivo fundamental a creación dunha sociedade máis xusta e igualitaria. Promover a participación ciudadana, a concienciación social e a acción colectiva. Son un instrumento de transformación social e de defensa dos dereitos das persoas.